»arolien Pessers werd
olgens plan' gedood
W erkgelegenheidsbeleid
koppelen aan milieubeleid'
Kamerbreed tapijt voor zwari np wlt de laagste prijzen!
Vervuiling van zee
wordt tegengegaan
EN OOK QP ZATERDAG
yintig jaar en tbr tegen dader geëist
rijkgeweld
ELO
Pasar Malam in Amsterdam
Kamer vraagt van regering onderzoek:
Kamer akkoord met verdragen
'Crisis dreigt
weer bij het
AKZO-concern'
Chinese
landschappen
Staatssecretaris
geen oordeel over
'Kijk uit, achter je'
Regering steunt nog
steeds emigratie
naar Zuid-Afrika
isa
ut
O
19.95
1230
89.-
975
3450
950
50.-
2450
onze Vendomatic
wasautomaat
type7434
Bij VROOM DREESM ANN
W/KWARTET VRIJDAG 25 APRIL 1975
BINNENLAND
RH9
zijn
beleid >en onzer verslaggevers
v
burg BOSCH Anders dan destijds wel werd beweerd, is de vijfjarige Caroline Pessers uit Waalre
'Sust;us vorig Jaar volgens plan om het leven gebracht door haar ontvoerder Edgar van de L.
ündhoven. Naar de officier van justitie bij de rechtbank van Den Bosch gisteren met nadruk
raak leeft de twintigjarige metaalbewerker 'niet uit paniek gehandeld'. Tegen Van de L., die ook
üj vi bekend enkele maanden eerder bij een roofoverval een 59-jarige vrouw te hebben gedood,
ltIg de officier, mr. J. Hulleman, een gevangenis straf van twintig jaar met aftrek en terbeschik-
Y( telling van de regering.
n requisitoir stelde mr. Hulle-
PO'ïat met de dood van de 59-
winkelierster P. C. van de
laar-Vogels uit Best in zekere
JOY bet lot van Caroline Pèssers
"Cl lezegeld. Na mevrouw Van de
laar om het leven te hebben
liyicht, voelde Van de L. zich
is de officier 'een desperaat
r> h rloren mens'. en was hij 'over
p t Van de L. zich wegens een
tt' of baaistoornis moeilijk kan
a werd hij door de rechtbank
r'r gesloten deuren behoord. Na
ami erhoor gaf de president, mr.
Geense, een samenvatting
nhra,le verklaring die de verdachte
afgelegd. Daaruit bleek dat
uus de L. lange tijd heeft rondge-
met het idee een kind te
waeren om aan geld te komen.
at hij dat plan ten uitvoer
astre pieegde hij op 12 maart van
orig iaar een roofoverval op
aai winkel in Best. Met een in
oven gekocht mes bedreigde
I e winkelierster, mevrouw Van
I jggelaar. De vrouw bood verzet
j de worsteling die daarop
6 Ie. stak Van de L. het mes in
borst. Na nog getracht te heb-
ori en greep in de kassa te doen,
r. tte de dader.
sp iks een intensieve speurtocht
Joiie Politie Van de L. 'een jon-
ran 11 met oen oosters uiterlijk', zo-
iet. vage signalement luidde,
kost e achterhalen. Wel ontving zij
iem een anonieme brief, voor-
amt ran drie vingerafdrukken, met
a It ededeling dat het niet de be-
was geweest de vrouw te
lorden. Van de L. bestelde ook
H'isob een grafkrans ter waar
om an zestig gulden voor zijn
ke toffer.
eng ve een brief aan de politie
ef Van de L. in die tijd nog
brieven, 'witte' en 'zwarte',
hij ze zelf noemde. In deze in
aad gehouden epistels corres-
erde hij over de losprijs van
og te ontvoeren kind. De 'wit
te brieven' wilde hij verzenden als
het kind nog in leven was, de
'zwarte' als dat niet meer het geval
zou zijn.
Op 20 augustus voerde hij zijn lang
van tevoren beraamde ontvoerings
plan uit. Behalve de brieven, had
hij toen ook al een paar in Amster
dam gekochte handboeien klaar
liggen. Naar eigen zeggen 'in een
rijke buurt' trok hij de hem onbe
kende Caroline Pessers in zijn auto
en bracht hij haar naar een zoge
naamde nissenhut Vessem. Die
zelfde dag stelde hij zich met de
politie in verbinding om een los
geld van 50.000 gulden te eisen.
Nadat hij het meisje geboeid in de
afgelegen hut had achtergelaten,
zag de ontvoerder 's avonds in de
ouderlijke woning dat via de televi
sie ruchtbaarheid aan de zaak was
gegeven. Omdat de zaak in de pu
bliciteit was gekomen, zoals hij zei,
verdubbelde hij in een nieuw tele
foongesprek met de politie de los
prijs tot 100.000 gulden.
Gewurgd
ERDAM Met instapt
;eweld presenteerde The Elec-
<ight Orchestra (ELO) zich
lagavond voor de tweede
op Nederlandse bodem, dit-
voor het eerst in Amsterdam,
t goed bezette Carré wisselden
euze symfonische werkjes af
swingende rock.
imenstelling van ELO, voort-
ïen uit een experiment van
>ve leider Roy Wood is uniek:
cello's, viool (alle drie elec-
versterkt). solo- en basgitaar,
ards en drums,
itrij instrumenten vormen de
van alle composities, waarvan
ïeste geschreven zijn door Jeff
e. die in de groep sologitaar
en het meeste zangwerk voor
rekening neemt,
ïoofdrol speelden woensdag-
dan ook cellist Hugh McDo-
en violist Mick Kaminski. Bei-
benadrukten dat met een uit-
fide solo.
vraag bij ELO blijft hoe alles
linken wanneer betere techni-
hulpmiddelen zouden worden
likt en meer naar perfectie
gestreefd. Nu is het verschil
lp-werk als Eldorado groot:
ïlikkerig geluid in de zaal te-
'er een vol. afgewerkt produkt
plaat. Vooral bij het intro
sitelsong Eldorado viel dat op.
totaal oordeel over ELO blijft
r positief, ook na dit concert
hoogtepunten in Daybreaker,
boy. Day Tripper (een origi-
versie van de Beatles-klassie-
en toegift Roll over Beetho-
met over het podium heen en
struinende cellisten.
Cor Groeneweg
's Nachts dacht hij dat het meis
je gedood moest worden, wilde hij
niet door de politie worden gepakt.
Een overweging daarbij was dat
mogelijk het nummer van zijn auto
was genoteerd, rradat hij onmiddel
lijk na de ontvoering, met het
meisje in zijn auto door een rood
verkeerslicht was gereden. De vol
gende morgen ging hij in alle
vroegte naar het meisje toe en
wurgde hij haar. Het lichaam be
groef hij in het zand.
Na de moord stelde hij zich telefo
nisch achtereenvolgens met de
moeder en met de vader van het
meisje in verbinding om te vragen
waar het losgeld bleef. Om zijn eis
kracht bij te zetten stuurde hij de
ouders een foto die hij kort voor de
moord op het meisje had gemaakt.
De politie wist die foto na de arres
tatie van Van de L. te onderschep
pen. Die arrestatie vond plaats op
de avond van de 21e augustus, toen
enkele tipgevers de politie op het
spoor van Van de L. hadden gezet.
De moord op Caroline Pessers
vormde de climax van een serie
misdrijven en overtredingen waar
aan Van de L. zich sinds zijn vijf
tiende jaar had schuldig gemaakt.
Al deze strafbare feiten, waaronder
inbraken, brandstichtingen en ver
krachting van een dertienjarig
meisje, had de officier niet ten
laste gelegd, mede omdat Van de L.
ze voor een deel als strafrechtelijk
minderjarige had gepleegd. Overi
gens was Van de L. al die tijd uit
handen van politie en justitie ge
bleven, op één keer na. toen hij
van de officier van justitie een
berisping had gekregen.
De als getuige-deskundige gehoorde
psychiater dr. J. G. Schnitzler, ver
bonden aan de Psychiatrische ob
servatiekliniek van het gevangenis
wezen (POK) in Utrecht, zei bij
Van de L. schizoïde trekken en een
lichte hersenbeschadiging geconsta
teerd te hebben. Hoewel hij meen
de dat het ernstig aan twijfel on
derhevig is of een behandeling suc
ces zal hebben, adviseerde hij de
rechtbank Van de L. ter beschik
king te stellen, waarbij hij erop
wees dat een eventuele genezing
pas na lange tijd bereikt zou kun
nen worden.
De officier van justitie, die van
'een schokkende en aangrijpende
zaak' sprak, stelde zich op het
standpunt dat met een tbr de
maatschappij onvoldoende beveiligd
zou zijn tegen iemand die ook in
het psychiatrisch rapport een ern
stig gevaar voor de samenleving
wordt genoemd. Mr. Hulleman vond
dat niet het risico genomen mag
worden dat Van de L. weer een
'catastrofaal delict' pleegt. Daarbij
wees hij erop dat de kans op gene
zing door de POK gering wordt
geacht.
Een gevangenisstraf van twintig
jaar achtte de officier gerechtvaar
digd, omdat op beide Van de L. ten
laste gelegde en door hem bewezen
geachte delicten levenslange ge
vangenisstraf staat.
Pleidooi
De raadsman van Van de L., mr. N.
van Bakel, bestreed in een sober
pleidooi de opvatting van de offi
cier dat de samenleving niet aan
risico's mag worden blootgesteld en
dat daarom niet met een tbr mag
worden volstaan. Hij betoogde dat
het tbr-systeem nu eenmaal bestaat
en dat er dan ook gebruik van
moet worden gemaakt. Dat de
maatschappij daarbij een risico
loopt, achtte hij onvermijdelijk.
Mede de Indonesische afkomst van
zijn cliënt in zijn pleidooi betrek
kend, voerde mr. Van Bakel aan
dat Van de L. door demonische
krachten in bezit was genomen.
Tijdens zijn bezoeken aan de ver
dachte, zei hij, had hij zich vaak
afgevraagd: 'Welke geest is er in
jou gevaren?' De raadsman sprak
van een 'demonische infectie' en
van een bovennatuurlijke bescher
ming die zijn cliënt ook steeds had
genoten, totdat hij 'levenslang ver
loren' was. Aan het slot van zijn
pleidooi hield hij de rechtbank voor
dat ook 'juridische barmhartigheid'
moet worden betracht.
Edgar van de L. betuigde in zijn
laatste woord zijn spijt over de
fatale gebeurtenissen. 'Ik heb ook
God vergiffenis gevraagd', liet hij
de rechtbank weten. Sprekend over
een totempaal die hij voor zichzelf
heeft opgericht, verzocht hij zijn
rechters daarop ook hun handteke
ning te plaatsen en hem daarmee
'op de goede weg te leiden'.
De rechtbank zal op 7 mei uit
spraak doen.
Velen met dierbare herinneringen aan Indonesië en alle anderen die de
cultuur en de culinaire geneugten een goed hart toedragen, kunnen van 8
tot 11 mei terecht in het RAI-gebouw in Amsterdam. Dan wordt daar de
jaarlijkse pasar malam gehouden, waar men alles heeft gedaan om er eeD
paradijselijke tropische oase van te maken. Bekende artiesten, zoals Spooky
and Sue, Sandra en Andress, krontjongorkesten en een Surinaamse steel-
band zullen het geheel de nodige muzikale sfeer geven. Dit jaar wordt ook
bijzondere aandacht besteed aan de nieuwe toepassingen van het batikken,
tot op lakens en slopen toe. Op de foto enkele fleurige voorbeelden van de
nieuwe batikmode, katoenen jurkjes met batik bedrukt en afgezet met
Brusselse kant.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De Tweede Kamer heeft gisteren de regering met grote meerderheid van stemmen
opdracht gegeven te onderzoeken of het grondstoffen- en milieubeleid gekoppeld kan worden aan
een maatschappelijk zinvol werkgelegenheidsbeleid-
Speciaal moet worden bestudeerd:
De omschakeling van de weg-
werpeconomie naar de reperatie-
economie.
Het produceren en gebruiken
van artikelen, die minder het mi
lieu belasten.
De toepassing van biologisch-
dynamische methoden in de land
bouw.
De Karper gaf gisteren de regering
deze opdracht aan het eind van het
debat over de werkloosheid en het
bouwprogramma door het aanvaar
den van de motie-Nypels (D'66).
Tegen deze motie stemden de VVD,
de Boerenpartij en de heer Wisse-
link van de CHU. Men was tot de
conclusie gekomen, dat alleen een
verantwoord beleid voor de werkge
legenheid op lange termijn kan
worden gevoerd in samenhang met
het milieubeleid.
Pensionering
Over de motie-Van Gorkum betref
fende de vrijwillige werkloosheid
van werknemers van 63 jaar en
ouder werd niet gestemd. Het Ka
merlid van de PPR hield de motie
aan. omdat minister Boersma van
sociale zaken de positieve toezeg
ging had gedaan snel aan een der
gelijke regeling te werken.
Om dezelfde reden hield ook de
heer Vellenga ((PvsA) zijn motie
aan, waarin wordt gevraagd de uit
keringen op grond van de wet werk
loosheidsvoorziening met terug
werkende kracht met ingang van 1
januari 1975 te verbeteren en ook
de gehuwde vrouw, die werkloos is
geworden, hiervoor in aanmerking
te laten komen.
Met de stemmen van de VVD tegen
nam de Kamer verder de motie van
de heer Van Gorkum aan om de
gewestelijke arbeidsbureaus beter
toe te rusten, waardoor de werk
loosheid effectiever wordt bestre
den. Volgens deze motie moet het
personeel dit jaar en volgend jaar
aanzienlijk worden uitgebreid en
moeten bestaande arbeidsbureaus
worden verbeterd en uitgebreid.
Gehandicapten
Met algemene stemmen aanvaardde
de Kamer de motie van de heer
Tolman (CHU) waarin wordt ge
vraagd voorzieningen te treffen aan
openbare gebouwen, waardoor deze
beter toegankelijk worden voor ge
handicapten. De bedoeling is, aldus
deze motie, zo 'een optimale deel
name van de gehandicapten aan
het maatschappelijk verkeer moge
lijk te maken'.
Deze motie was voor de PvdA wat
te vaag. Vandaar dat de heer Vel
lenga een tweede motie indiende,
waarin concreet voor de gehandi
capten wordt gevraagd:
De gemeenten financieel in
staat te stellen deze voorzieningen
aan haar gebouwen uit te voeren.
Voor de rijksgebouwen een der
gelijk beleid te voeren.
In het totaal voor deze voorzie
ningen 25 miljoen gulden uit te
trekken.
Met de stemmen van de progressie
ve partijen en DS'70 tegen werd de
motie van de heer P. A. M. Corne-
lissen (KVP) aangenomen, waarin
om plannen wordt gevraagd de ca
paciteit in de bouw op sociaal ver
antwoorde wijze te verminderen.
Minister Gruijters, die zich reeds
tegen een koude sanering in de
bouw had verklaard, vond deze mo
tie overbodig.
Voor de dorpen (Kleine kernen)
nam de Kamer de belangrijke mo
tie aan, waarin wordt gevraagd
voor de kleinere plaatsen tijdelijk
een soepel toewijzingsbeleid te voe
ren. Zoals bekend wil de minister
het vol laten lopen van het platte
land voorkomen door de kleinere
plaatsen niet sneller te laten groei
en dan noodzakelik Is voor de na
tuurlijke aanwas.
De meerderheid van de Kamer
(confessionele partijen, de WD en
DS'70) was echter van mening, dat
er voor de werkgelegenheid in de
bouw in de kleinere plaatsen nog on
benutte mogelijkheden zijn. Van
daar dat om een tijdelijk soepel
beleid wordt gevraagd.
DEN HAAG Nederland zal een aantal internationale verdragen
ondertekenen, die tot doel hebben een verdere vervuiling van de
wereldzeeën te voorkomen.
De verdragen en de daarbij beho
rende wetswijzigingen, die gisteren
door de Tweede Kamer met alge
mene stemmen zijn aangenomen,
betreffen de lozing van olie door
schepen, het storten van aan de
wal ontstaan afval en andere stof
fen en de aansprakelijkheid bij
rampen met tankers.
Aansprakelijk voor de schade, die
ontstaat bij rampen, is volgens het
verdrag van Brussel uit 1969 de
eigenaar van het schip, ook als
hem geen schuld treft. De eigenaar
kan ook aansprakelijk worden ge
steld door maatregelen die moeten
worden genomen om schade door
de wegvloeiende olie te voorkomen.
Dit verdrag is tot stand gekomen
na de ramp met de tanker Torrey
Canyon, die in maart 1967 bij de
Scilly-eilanden op een rif liep.
waarbij ongeveer honderdduizend
ton olie in zee kwam en ernstige
schade aan de Franse en Engelse
kust werd aangericht. Ook zijn al-
loze zeevogels toen het slachtoffer
van de olie geworden.
Daarnaast zijn de voorwaarden,
waaronder schepen olie op zee kun
nen lozen, verder beperkt. Een al
geheel verbod is volgens de rege
ring niet mogelijk, omdat er nog
niet in alle havens ter wereld vol
doende ontvanginstallatles zijn
waar de olie, die nu nog op zee
wordt geloosd, kan worden ingele
verd. Als Nederland een dergelijk
algeheel verbod zou afkondigen, zou
de concurrentiepositie van de Ne
derlandse schepen verslkechteren.
Het lozen van afval en andere stof
fen is ook aan banden gelegd. De
stoffen, waarvan de lozing geheel
zal worden verboden, staan op de
'zwarte lijst' en zullen later worden
aangewezen. Mede-aanleiding tot
dit verdrag was de affaire met de
Stella Maris, een Nederlands schip
dat in 1971 op zeshonderd kilome
ter van de Noorse kust chemisch
afval in opdracht van de AKZO
wilde lozen. De AKZO heeft, toen
V akbondsbestuurder
NUNSPEET Werner Beck, een
hoofdbestuurder van de Duitse vak
bond I. G. Chemie, vreest dat bij
het AKZO-concern weer een crisis
op komst is die een getrouwe af
spiegeling zou kunnen zijn van de
crisis in 1972. toen AKZO probeerde
zesduizend arbeidsplaatsen op te
heffen in de sector chemische ve
zels. Beck deed deze uitspraak gis
teren in Nunspeet op de eerste
conferentie van de AKZO-wereld-
raad van vakbonden uit landen
waar AKZO vestigingen heeft. De
afgevaardigden die aan de confe
rentie deelnemen vertegenwoordi
gen, volgens de wereldraad, onge
veer driekwart van alle AKZO-
werknemers.
De vrees van Beck is gebaseerd op
een analyse van de bedrijfsresulta
ten, prognoses en uitspraken van
AKZO die de Internationale van
Chemie- en Fabrieksarbeidersbon
den de ICF, de laatste jaren heeft
verzameld. De heer Beek heeft de
indruk, 'dat op dit moment de laat
ste hand wordt gelegd aan de pro
grammering van een tweede crisis'
Uit de analyse zou blijken dat de
reorganisatieplannen van 1972 uit
sluitend moeten worden gezien als
'een kostenverlaging over de rug
gen van de werknemers heen.'
AKZO misbruikt, volgens Beek, de
conjuncturele problemen in de che
mische vezelindustrie om het effect
de verdoezelen van eigen misreke
ningen op het gebied van fusiekos-
ten en bij investeringsbeslissingen
voor 1971 en 1972.
Inmiddels heeft de directie van AK
ZO Chemie Nederland b.v. besloten
een werktijdverkorting van zes we
ken aan te vragen voor honderd
werknemers van twee onderdelen
van haar bedrijven te Dordrecht en
Deventer. Als oorzaak wordt ge
noemd de conjuncturele terugloop
van de vraag naar hulpstoffen voor
onder andere de kunststoffenindus-
trie, die een verantwoorde toename
van voorraden in de beide bedrij
ven ten gevolge zou hebben.
de reis van de Stella Maris veel
verontwaardiging opriep, de op
dracht ingetrokken. Namens de drie
confessionele partijen zei gisteren
de KVP-er Hutschemaekers, dat,
voor zover bekend, in 1973 door
Nederlandse schepen alleen al 1,3
miljoen ton afval in zee is geloosd.
De weg, vervolgde hij. die met de
verdragen is ingeslagen, moet
krachtig worden «oortgezet.
Kritiek
Hoewel alle partijen zich achter de
verdragen schaarden, was er ook
kritiek. Zo noemde mevrouw Epema
(PvdA) de verdragen verbeteringen,
die echter nog niet ver genoeg
gaan. Volgens Inkamp (D'66) wordt
met de verdragen de verontreini
ging niet in de kern teruggedron
gen, maar worden alleen wat kwa
lijke effecten bestreden. Hij verge
leek de situatie met die van het
verkeer: er worden stoplichten ge
plaatst. autogordels worden ver
plicht gesteld en het blaaspijpje is
ingevoerd, maar het autoverkeer
zelf wordt niet teruggedrongen.
(ADVERTENTIE)
8|3-11|5
haags gemeentemuseum
Van een verslaggever
DEN HAAG Staatssecretaris Mei
jer onthoudt zivh van elk oordeel
over het door de Stichting Burger
schapskunde uitgegeven boekje
'Kijk uit, achter je'.
In de Tweede Kamer zei de be
windsman van CRM dit in ant
woord op mondelinge vragen van
GPV-fractievoorzltter Jongeling,
volgens wie dit door de journalist
Jan Blokker geschreven boekje niet
aan de doelstellingen van de Stich
ting voldoet, terwijl het bovendien
passages bevat die door zeer velen
in ons land als krenkend zouden
worden aangevoeld. Opmerkingen
over 'Nederlands NAVO-bondgenoot
Amerika' zouden voorts niet door
de beugel kunnen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De Nederlandse re
gering geeft emigranten naar Zuid
Afrika nog steeds een zekere finan
ciële steun. Dit ondanks de aan
kondiging in de regeringsverklaring
van september 1974 dat deze subsi
die zou worden gestaakt in verband
met de apartheidspolitiek in Zuid
Afrika. Dit blijkt uit een antwoord
van de ministers Boersma (sociale
zaken) en Van der Stoel (buiten
landse zaken* op vragen van het
PPR-kamerlid Coppes.
Uit het anfwoord blijkt dat de sub
sidie momenfeel nog maar op zeer
beperkte schaal wordt gegeven. De
aangekondigde afschaffing heeft
tijd gekost, maar zal nu binnenkort
een feit worden, aldus het ant
woord van de ministers.
vrijdagvoordeel
Rek met bekers
Donkerbruin houten
rek met 6 fraai
gedecoreerde
bekers met oor van
opaal withardglas.
vrijdagvoordeel
Hoeslaken
100% Katoen. Krimp-
vrij door sanfor. Door
elastiek in de hoeken
kan het laken niet
verschuiven.
90 x 200 cm. 13.-
80x190 en 90x190
vrijdagvoordeel
Vendomatic
cassetterecorder
Type CT-555W.
Met automatische
opnamesterkte rege
ling. Speelt op licht-
net of batterijen.
Kompl. met mikro-
foon en oortelefoon.
vrijdag voordeel
Naaldvilttapljt
Zeer zware
kwaliteit. Kleurecht.
Anti-statisch, dus
makkelijk in onder
houd. In div. kleuren.
200 cm Breed,
per meter
vrijdagvoordeel
Luchtbed Campione
van rubber/katoen.
205 x 76 cm. Kan als
klein pakje worden
meegenomen. Een
kant dessin, andere
kant in uni. In lig- en
lig/zituitvoering.
vrijdag voordeel
Damesmuil
Vlot model met
kurken hak
en leuke
gespgarnering.
In blauw en rood.
Maten 36 t/m 42.
vrijdag voordeel
Corduroy kostuum
van 100% katoen.
Sportief model met
klep- en steekzak-
ken. Ideaal voorde
vrije tijd. Keuze uit
marine, zwart of
bruin.
Ook lengtematen.
vrijdag voordeel
Zandbak -i- deksel
Met zitjes in de hoe
ken. 110x85 cm.
Ook geschikt als
speelvijver. Op het
"wegennet-deksel"
kan ook nog ge
speeld worden.
Deksel 12.50
zandbak
Wast, spoelt en centrifu
geert 4-5 kg was
in één keer. Keuze uit
7 programma's. Eenvou
dig te bedienen met
slechts een bedienings
knop.
Bij uitstek geschikt voor
inbouw. Nu twee dagen
lang van 549.- voor Jk(
VROOM DREESM ANN
