Misdaad waaiert van de stad uit over platteland dichtbij ~7immentaar Veel tweede woningen blijken een 'toevluchtsoord' ^3>dreis (1) ndreis (2) PR-motie rer oudere erklozen Goede stervensbegeleiding in ziekenhuizen ontbreekt soms Somber weerrapporten waar 't eigenlijk over gaat slipjacht ei voetstappen uitje SGP: Vrouw moet zich alleen op huishouden richten Verkoop auto's sloeg records ■V/KWARTET DONDERDAG 24 APRIL 1975 BINNENLAND :lfde moment dat niet minder ministers hun uiterste best de volksvertegenwoordigers verstand te brengen dat het al het mogelijke wil doen om loosheid uit te bannen, ver- Ide minister-president van dit arlementaire kabinet zijn rond- het land om vriend en ;e vijand uit te leggen wat de en jroblemen van deze tijd zijn. van fmegen sprak de premier de wordlijke werkgevers toe, in Amster- pdio Deide hij 'n gehoor van fabrieks- ga^iirs Stork-Werkspoor; de de j morgen erop volgend kon de listeraar (die op dat moment on r kerke was) de minister-presi- -olgen in een vinnig debat met tstekR°n^e en Theo Witvliet, reep wist de premier de aandacht te momjn van economiestudenten in terlara' ^eraa van Prem'er wisse't ogres en accenten worden geheel zoek gelegd, maar de grondtoon onveranderd. jllen zich in de komende jaren jtiote veranderingen in het maat- i ncpüjk leven voltrekken en dus \¥Pm het economisch proces. Dat dat vraag en aanbod (naar ren en diensten) grote wijzigin- llen ondergaan. Het houdt ook wij met minder tevreden moe- |jn, dat wij meer moeten over voor de zwakke in de samen- voor de verre naaste in een [end land en voor de komende tties. Anders gezegd, dat er op- f een diepgaande discussie op komen over de vraag in -«j richting onze samenleving zich ontwikkelen. redes van de premier zijn tal itspraken waarbij je een of meer a kens kunt plaatsen. Zoals in am, waar de premier zei: ^lerdduizendcn ondergaan werk- ying en arbeidsproces als een jlige sfeer'. Je zou je dan scham- ^Sunnen afvragen: bedoelt u daar- Jde PTT of een departement in -My/jHaag of een van de gemeente- _jen in Rotterdam op 1 mei? het is zuiverder de zaak van een 1 andere kant te bekijken en vast {ellen dat de premier zich de fe getroost om over de grote jemen waar we nu al midden in ■H een zinvolle discussie op gang [engen. En die aanpak verdient kering. trderheid i onze parlementsredactie j HAAG De PPR heeft gister- d bij de Tweede Kamer een e ingediend met het verzoek de ïtgeld- en werkloosheidsverze- ïg zo te wijzigen, dat werkne- van 63 jaar en ouder zich fillig werkloos kunnen melden lasis van een uitkering van 80 ent van het laatstgenoten sala- De motie is behalve door de ondertekend door de PvdA en PSP. Het laat zich aanzien voor deze motie een meerder- bestaat. De heer Van Gorkum de PPR weer gisteravond bij oortzetting van het debat over ferkgelegenheid op de wens van ele tienduizenden oudere werk ers om hun plaats in het ar- sproces vrijwillig ter beschik te stellen voor de jonge werk enden. Dat zou in de loop van zomer nog mogelijk moeten ien. Beumer van de ARP infor- rde of de regering het proces de vervroegde uittreding uit arbeidsproces alleen zag als een slijke maatregel in verband met lonjunctuur. Ook wilde hij we- of de mogelijkheid van ver- igde uittreding, nadat de rege- het advies had ontvangen van drie onafhankelijke deskundi- op 1 januari van kracht zou Beumer kwam nog met een ie waarin aanvullende maatre- m worden gevraagd op het ge- van de investeringspremiere- ng. De regering had geen con- e toezeggingen gedaan. In eer termijn had drs. Beumer aange- igen op een verhoging van de hie bij uitbreiding van bedrij- buiten de Randstad. ien tweede motie vroeg Pier van kum (PPR) de regering om het loneelsbestand van de arbeids- iau's aanzienlijk uit te breiden de jaren 1975 en 1976. Ook igt de motie aan op een ver- iwing en verbetering van de aande arbeidsbureau's. het betoog van de heer Veilen- (PvdA) bleek dat hij niet tevre- was met de toezeggingen van regering op het punt van de enging en verhoging van de kloosheidsuitkering. Hij bleef zijn eis, dat ook de werkende uwde vrouw recht heeft op uit- ngen volgens de wet werkloos- Isvoorziening. De heer Vellenga hde tenslotte een motie in met doel het besluit van de regering aanzien van de voorzieningen gebouwen voor gehandicapten l concreter te maken. door Jan Sloothaak LEEUWARDEN 'De misdaad verhuist gedeeltelijk van de stad naar het platteland. Die tendens is er onherroepelijk'. Dit is de mening van luitenant M. Beuving, stafofficier recherchezaken van de rijkspolitie te Leeuwarden. Misdadigers vooral uit de rand stad maken graag gebruik van tweede woningen. Die blijken in veel gevallen een veilig toevluchtsoord te zijn en de buit wordt soms opgeslagen. Ook in ander opzicht trekken de tweede woningen. Grote delen van het jaar staan ze leeg en wat is gemakkelijker dan kostbaarheden uit een leeg huiis te halen? 'Een van de adviezen die we geven, is om geen waardevolle dingen in een tweede woning achter te laten. On langs hebben we in Beetsterzwaag nog twee mannen gesnapt die er als hobby het stelen in tweede wo ningen op nahielden', zegt de heer Beuving. Vorig jaar is in Friesland de crimi naliteit met dertig procent geste gen. Het landelijke percentage was tien. De stijging van de Friese cri minaliteit lag dus twintig procent boven het landelijke gemiddelde. Is die 'extra' misdadigheid allemaal 'import'? 'Moeilijk te zeggen', vindt de luite nant. 'Je komt er nooit helemaal iprecdes achter. Een deel is import, een deel is van eigen Friese bo dem.' Wat dit laatste betreft is het op merkelijk dat de gemeenten met de hoogste werkloosheid ook geteisterd worden door de meeste criminali teit. Het zijn Achtkarspelen, Dantu- madeel en Tietjerksteradeel. Is dat een aanwijzing dat werkloosheid leidt tot criminaliteit? 'Daar zal ik geen uitspraak over Luitenant M. Beuving: waar schuwen als je iets verdachts ziet. doen. Er valt niets te bewijzen, maar het is wel opvallend. Onze verdachten zijn ook vaak werklo zen. Het is voorzover ik weet nooit onderzocht. Het zou misschien een aardig onderwerp voor een crimi noloog kunnen zijn', aldus luite nant Beuving. Gebleken is overi gens dat de criminaliteit in boven genoemde gemeenten volgens de jongste gegevens verhoudingsgewijs niet extra gestegen is. De extra stijging moet evenwel toch ergens aan liggen. Het enige houvast geven dan de tweede wo ningen en de zomerhuisjes. De rijks politie heeft de zekerheid dat ze criminaliteit-aantrekkend werken. Luitenant Beuving noemt enkele sprekende voorbeelden. Midden in Dronrijp was iemand zijn tweede woning aan het verbouwen. Geen mens besteedde er veel aandacht aan. Wat bleek na bijna een jaar? De bouwnijvere bewoner was een ontvluchte gevangene. Een ander voorbeeld: Kort geleden werd bij Heerenveen een man bij een achtervolging doodgeschoten. Richard v.d.H. De zaak verwekte nogal wat opschudding. De politie had enige moeite om zijn maat te vinden. Die bleek zich schuil te houden in een tweede woning on der Wierum. 'Vreemd gezicht gewoon' Friesland is op één na de provincie met de meeste tweede woningen. Alleen Zeeland heeft er nog meer. 'Ik weet niet of de stijging van de criminaliteit daar ook hoger is, maar ik weet wel dat mijn Zeeuwse collega met hetzelfde probleem te maken heeft', zegt Beuving. Een poosje geleden was deze ont wikkeling nog niet denkbaar. Als een- vreemdeling zich dan in een dorp liet zien, viel hij meteen op en werd er over hem gepraat. Vreemde gezichten zijn nu heel normaal geworden. Er zijn veel tweede woningen op het platteland. De Friezen weten dat het allemaal rustzoekers zijn en bemoeien zich niet met hen. 'Men respecteert dat ze er zijn en het verschijnsel is gewoon gewor den. De criminelen maken daar ge bruik van. Ze vallen minder op, althans zeker niet meer dan in de stad'. De heer Beuving meent dat ook de makkelijke verplaatsbaar heid een rol speelt. Over de Afsluit dijk ben je in anderhalf uur van Amsterdam in Friesland. Een aanwijzing dat randstedelijke lieden hun buit in Friesland zoeken en dat andersom de Friezen het niet in de randstad zoeken, vormt ook het aantel arrestaties. In Fries land worden meer randstedelingen aangehouden dan Friezen in de randstad. De heer Beuving zegt er persoonlijk van overtuigd te zijn dat sexboerderijen criminaliteit- aantrekkend zijn. Behalve dat ze er anonimiteit vin den. vinden de ongewenste 'rust- zoekers' in Friesland ook een ter rein dat overrompeling vrijwel uit sluit. 'Een poosje geleden zochten we naar verdovende middelen in een commune bij Appelscha. Om er te komen moest je tweehonderd Tweede woningen en zomerhuisjes: Friesland zit er vol mee. meter door de modder. Voordat je er bent zijn de bewoners altijd gealarmeerd. In dit geval vonden we overigens wel wat.' Volgens de heer Beuving blijven de criminelen 'officieel' wel in de stad wonen Ziet de politie kans zich tegen het uitwaaieren van criminaliteit over het platteland te wapnen? 'Moei lijk, maar we proberen het wel. We zijn bezig een systeem op te zetten om alle tweede woningen in kaart te brengen en te weten wie de eigenaar is. Een heidens karwei. Bovendien is dat niet waterdicht. Die huisjes worden ook vaak ver huurd.' Verder wordt gewaarschuwd tegen het achterlaten van waardevol goed in lege woningen, dan wel te zor gen voor regelmatig toezicht. Ook wordt wel geprobeerd de bevolking zelf in te schakelen. De politie wil graag gewaarschuwd worden als iets er 'verdacht' uitziet. (Het af- en aanrijden van auto's op alle mogelijke en onmogelijke uren en dergelijke). 'Maar waar we vooral behoefte aan hebben zijn politiemensen die plaatselijk bekend zijn. Onze men sen hebben echter de handen vol aan routinewerk, zoals burenruzies, verkeerspatrouilles en dergelijke. Je zou gewoon overal mensen moeten hebben, die iedereen in een be paald gebied kennen en die gewoon alles in de gaten kunnen houden. Net zoiets als wijkagenten in een stad. Maar met een personeelste kort van vijfentwintig procent be gin je niet veel.' Van een verslaggever UTRECHT Een goede stervensbegeleiding wordt nog niet over al en niet altijd gegeven, zei prof. dr. Paul Sporken gisteren op een bijeenkomst van zeventig medische ziekenhuisdirecteuren. Het komt voor dat. artsen anderen in het ziekenhuis verbieden, met patiënten over de naderende dood te spreken, maar het zelf ook niet doen. Prof. Sporken doceert medi sche ethiek in Maastricht en Has selt. Wie zulke hulp moet geven, beslist volgens hem de patiënt zelf: hij laat- wel merken in wie hij het meeste vertrouwen heeft. Dat bete kent wel dat artsen op dit punt niet het aUeenrecht voor zich mo gen opeisen. Bij alle betrokkenen kan sprake zijn van onmacht, van het niet aankunnen of aandurven van de leiden van stervenden met zich mee brengt. Die onmacht wordt vaak gecamou fleerd als 'geen tijd'. Voor 'n deel is dat waar, maar prof. Sporken meent dat door veranderingen in de werk indeling, ondanks de krappe per- worden vrijgemaakt. Verder zou bij de opleiding van verpleegkundigen meer aandacht moeten worden besteed aan het leren hanteren van eigen gevoe lens, en dat er ook meer aandacht moet worden gegeven aan de bege leiding van de verpleegkundigen in het ziekenhuis. Ook over de medische kant van stervensbegeleiding had prof. Spor ken kritische opmerkingen. De zorg van artsen om het leven te behou den is soms zo groot dat een aantal van hen geneigd is. hun pogingen voort te zetten als daarmee in feite alleen maar het stervensproces wordt verlengd. Dat maakt ook de begeleiding moeilijker. De pijnbestrijding noemde hij een ander probleem. De toediening van pijnstillende middelen gebeurt vol gens prof. Sporken te vaak volgens routineschema's, zonder dat reke ning gehouden wordt met 'pijnpie- ken'. Er zijn ook specialisten die weigeren een dosis pijnstillende middelen de laatste dagen te ver hogen, met het wat vreemde argu ment 'ik wil van mijn patiënten geen verslaafden maken'. Dat brengt met zich mee dat het stervensproces juist tegen het eind onnodig zwaar is voor de patiënten. Van onze weerkundige medewerker Het is gisteren een stuk somberder geworden. Noordzee-wolkenvelden schermden de zon af. Om vier uur 's middags was het vooral in het Noorden en Westen wel acht tot tien graden kouder dan een etmaal eerder. Noordelijke stromingen gevolg van de verlegging van het hogedruk-zivaartepunt van de Oost zee naar het zeegebied ten westen van Ierland bewerkstelligden dit. Het wachten is nu op een stevige uitloper, die van Schotland onze kant wat op komt (zie voor uitlopende barometer). Eenmaal dicht in de buurt zou deze overdag opnieuw warmer weer kunnen brengen door versterkte instraling. Maar.de barometers blijven da len boven de Oostzee en dat is niet zo plezierig, omdat dan de noorde lijke circulatie langer in stand blijft. Klaas Bijker in Amersfoort infor meerde mij over een zware voor jaarsstofstorm, die zich in de eerste decade van april in China heeft voorgedaan. Op 6 april deed een diepe depressie zo een noorder- storm tot in zuid-China doordrin gen, ongeveer langs een route van het Bajkal Meer (dicht door ijs tot in juni) tot Mantsjoerije. Op 7 en april bleef het koufront hangen bij de Jangtse-rivier. Op de 9e april meldden alle Japanse stations stof in de lucht; en in feite was het zo. dat Tokio zat opgescheept met een niet zo aangename surprise uit Pe king. Deze eerste voorjaarsstorm was vrij laat dit keer. Terwijl het front vier dagen bivakkeerde boven de Gele Zee. meldden stations ten zuiden ervan elke dag onweer; zo ongeveer van Bangladesj tot Formosa. Later ging de vochtige lucht ten zuiden van het front opdringen naar het noorden. Extreem droog is het weer vooral in het Tarimbekken in oost-Toer- ANP/KNMI kestan, een gebied dat naar alle kanten door hoge bergketens is in gesloten. De droogte van dit meest continentale gebied ter aarde strekt zich zelfs uit tot de noordelijke gebieden van het Hoogland van Ti bet. Rob Smit in Den Haag haakte in op mijn opmerking over de reactie van het grote publiek op een mis lukte weersverwachting. Wat het voorspélde slechte weer begin deze week betrof, dat niet kwam opda gen; in Ierland had men er volgens hem in de vroege ochtend beter kijk op gehad. Er werd toen voor speld, dat bijvoorbeeld Amsterdam vrij zou blijven van deze depressie, een prognose die werd uitgestraald Amsterdam seheel bewolkt 12 0 De Bilt geheel bewolkt 13 O Deelen licht bewolkt 15 O Eelde geheel bewolkt 14 O Eindhoven licht bewolkt 16 O Den Helder geheel bewolkt 9 0.1 Luchth. R'dam geh. bewolkt 13 O Twente licht bewolkt 17 O Vlissingen geheel bewolkt 11 O Zd.-Llmburg onbewolkt 17 0 Aberdeen zwaarbewolkt 19 0 Athene zwaar bewolkt 20 o Barcelona zwaarbewolkt 23 0 Berlijn half bewolkt 16 0 Bordeaux onbewolkt 24 0 Brussel zwaarbewolkt 16 0 Frankfort half hewolkt 21 0 Genève licht bewolkt 20 0 Helsinki onbewolkt 14 O Kopenhagen zwaar bewolkt 14 0 Innsbrück zwaarbewolkt 19 0 Lissabon zwaar bewolkt 20 0 Locarno half bewolkt 23 0 Londen licht bewolkt 15 0 Madrid motregen 11 13 Malaga zwaarbewolkt 20 0 Mallorca zwaar bewolkt 23 0 München zwaarbewolkt 16 0 Nice licht bewolkt 22 0 Oslo licht bewolkt 12 0 Parijs onbewolkt 20 O Rome half bewolkt 22 0 Split zwaarbewolkt 23 0 Stockholm zwaarbewolkt 15 0 Wenen zwaarbewolkt 15 0 Ztlrich onbewolkt 19 0 Casablanca zwaar oewolkt 18 0 Tel Aviv onbewolkt 20 0 Tunis zwaar bewolkt 18 7 1IOOG WATER voor vrijdag 25 april: Wenen 14.4075-14,4175; Madrid 4,17-4,47. Vlissingen 1.13-13.37, Harlngvlletsluizen 2.52-15.14, Rotterdam 3.46-16.28. Scheve- nlngen 2.21-14.46, IJmuiden 2.54-15.19. Den Helder 7.35-19.55, Harllngen 9.54- 22.01. Delfzijl 11.33-23.44. OPKLARINGEN MIST REGEN IAGEI nErotiUNQ MAX. TEMP. MIN. TEMP. WINDRICHTING via radio Shannon. Een treffer dus voor de Ieren dit keer, maar ik neem aan, hoewel ik het niet bij houd, dat het ook wel eens anders om zal uitvallen. I onder redaclie van loessmil Jan Blokker heeft op verzoek van en in overleg met de gemeente Rotterdam een boekje voor de schooljeugd geschreven ter gele genheid van de dertigste bevrij dingsdag. Inmiddels hebben nogal wat mensen bezwaar ge maakt tegen dat boekje vanwege enkele opmerkingen over geeste lijke en politieke leiders. Waar Blokkers boekje eigenlijk over gaat. is door die bezwaren een beetje onder tafel gebleven. Het boekje heet; 'Kijk uit achter je'. Een uitroep die velen bij het zien van een spannende film wel eens op de tong gelegen heeft. De toeschouwer ziet iets wat de held van de film niet kan zien, maar waarvan de toeschouwer weet dat het vreselijk belangrijk is dat de held het óók ziet. Achter de deur staat een schurk met een pistool, de gordijnen klapperen zachtjes en dat bete kent niks dan narigheid. De geschiedenis zit voor de toe schouwer achteraf vol met dit soort situaties, stelt Blokker. Achteraf is het vaak uiterst sim pel om vast te stellen waar en waarom het nogal eens uit de hand gelopen is. Het probleem is dat die overzichtelijkheid alleen achteraf bestaat. Voor de men sen die in moeilijke situaties zit ten, is het allemaal hélemaal niet zo duidelijk. Blokker gaat van die onover zichtelijkheid uit, maar hij vindt dat een heleboel narigheid voor komen zou kunnen worden als de mensen bereid zouden zijn van de geschiedenis te leren. Achter zich te kijken dus. Mensen zijn hardleers en er is In het Amsterdamse Bos wordt veel aan ruitersport gedaan, maar volgens de SPA, de Stich ting Paardensport Amsterdam, is de slipjacht die daar zaterdag middag plaatsvindt een bijzon der evenement, zoals daar sinds 1958 niet meer te zien geweest is. De jachtvereniging Soestdijk en haar meute doen er ook aan mee. De ruiters gebruiken uitsluitend de ruiterpaden, maar de sent een naar de urine van een echte vos ruikend spoor loopt dwars door de bossages en het gras naast de paden. Het aardige daarvan is, dat de honden de ruiters geen kilo-meters voor zijn. maar steeds in de buurt aan het werk te zien zullen zijn, want de meute van Soestdijk vindt het vossespoor vlak naast het ruiter pad. Toeschouwers kunnen het spek takel voor een deel volgen vanaf de 'heuvel' achter de Amster damse Manege, waar omstreeks half vier de jacht ook eindigt. Groot was de vreugde in Ouwe hands dierenpark, toen een zoekgeraakte pinquin onder een paar struiken teruggevonden werd. Niet alleen vanwege de vondst van het verloren schaap, maar ook omdat de vogel op een heus pingquinei bleek te broe den. Om de natuurlijke gang van zaken niet te verstoren en zo de kans op een pinquinbaby te vergroten, besloot men het dier te laten zitten waar het zat. Maar twee dagen later was het een kraai die de vreugde ver stoorde: die had de broedende pinquin ontdekt, van het broed sel verjaagd en het ei meegepikt. Later werd de lege dop verderop in de tuin gevonden. Directeur Ouwehand kon de kraai wel schieten, maar besloot ook dit maal de natuurlijke gang van zaken toch maar niet te verste ren geen enkele zekerheid dat ze op een ogenblik niet nog eens zo heilig in een systeem of een ideologie gaan geloven dat ze bereid zijn er oorlog voor te gaan voeren. Een gezond wan trouwen tegenover systemen en ideologieën zou volgens Blokker al heel wat ellende kunnen voorkomen. De geschiedenis her haalt zich nooit helemaal, maar het gedrag van mensen pn men sengroepen wél. Dat is volgens Blokker niet iets om moedeloos van te worden, integendeel. 'We schieten niet snel op, maar we gaan soms vooruit: met heel voorzichtige stapjes, en steeds beter bewapend. Want we leven in 1975 en er ligt een hoop achter ons waarvan we iets kun nen leren. Als we tenminste niet te beroerd zijn om af en toe scherp en aandachtig om te kij ken'. Een raadgeving waar niets op valt af te dingen. Het boekje wordt verspreid onder de Rotter damse schooljeugd en. daarnaast, op de scholen van nog zo'n 80 ee- meenten in ons land. Wie niet meer op school zit, maar het boekje toch wil lezen kan het voor 1,25 bestellen bij de stichting Burgerschapskunde in Leiden, postgiro 1501169. Wie jarig is, krijgt gewoonlijk een cadeautje, maar als je vier honderd wordt, wordt het eigen lijk wel tijd ook eens een ca deautje weg te geven. Zo denkt de Leidse universiteit er ook over. In mei vieren ze daar hun vierhonderd jarig bestaan en daarom willen ze iets geven aan hun gastheer, de gemeente Lei den, iets dat lang en goed ge bruikt kan worden. In overleg met b. en w. Is de keus gevallen op 'voetstappen': gemarkeerde tegels die samen een aantel route vormen langs de mooiste monumenten in Lei- dens binnenstad. Zo kunnen alle Leidenaars en toeristen iets aan het geschenk hebben, als stu denten en medewerkers van de universiteit er tenminste genoeg geld voor geven. De in januari geboren drieling van moederbeer Wilma die in de Engelse Whipsnade-dierentuin woont, heeft z'n eerste uitje achter de ruggen. Omdat het zulk mooi voorjaarsweer was, mochten Chester, Chips en Cha rity voor het eerst in hun leven buiten spelen, maar met zoveel nieuws en vreemds om zich heen bleven de kleintjes toch maar liever dicht bij moeder. 'Voor deze prijs kan hij alleen de storing wat duidelijker uit laten komen.' ANR/KNUI M-« !3te Van een verslaggever ARNHEM 'De vrouw is onderge schikt aan de man en zal zich verre moeten houden van al deze activi teiten. Zij zal haar aandacht moe ten richten op het huishouden'. Met deze woorden sprak de SGP- vertegenwoordiger 1). van Maurik zich gisteren in de Gelderse staten uit tegen het voorstel van gedepu teerden om 40.000 gulden beschik baar te stellen voor activiteiten in het kader van het jaar van de vrouw. Van onze auto-medewerker AMSTERDAM De verkoop van personenauto's is in het eerste kwartaal van dit jaar op een re cord-niveau van ongeveer 126.000 gekomen. Dit blijkt uit een onder zoek dat de RAI onder auto-impor teurs ingesteld heeft. In de eerste drie maanden van 1973 werden 123.400 verkochte personenauto's geregistreerd tegen 83.300 in dezelf de periode van 1974. De verkoop ligt in dit eerste kwar taal zelfs ruim 25 procent hoger dan in het eerste kwartaal van 1970, het recordjaar voor de Neder landse autoverkoop.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 5