ouding Groenevelt intolerant II uijters is nijdig :er vraag Tolman n Don Quichot 'de concertzaal 7% rente voor konstante spaarders. Vervroegd Holland Festival opent in jarig Amsterdam Theater Tardieu met Echo's in Haarlem Van onderzoek naar school-prestaties zou niets kloppen m Bonus-Sparen: irzitter Industriebond CNV lanceert tegenaanval: isfen reputatie Senator bestolen in garderobe van Eerste Kamer Veel'Nederlanders vinden minimum loon hoog genoeg poiiandFestivai'25 £wak in natuurkunae^Tfoédf ïaatschappelijke vorming Zelfs fouten in vertaling Kwikvergiftiging bedreigt vissers Scotch-Brite KWARTFT VRIJDAG 18 APRIL 1975 BINNENLAND 9 ider, I e sociaal-economische redactie 1— De voorzitter van de industriebond NW, Arie GroerïÊ- jekt zichzelf tegen. De heer Cor van Dijk, voorzitter van de dereibond CNV lanceerde gisteravond in Delft deze tegenaan- fjn collega. |t wil een federatie met waarbij iedere vorm van king met het CNV wordt (n. Het doet volgens hem ke of de christelijke vak- daaraan kapot gaat. Maar tegenspraak met een brief ndustriebond NVV op 22 aan ons heeft geschre- Van Dijk. ief pleit de industriebond fusie. Letterlijk wordt ge- de bond 'het federatie gedachten allang voorbij lenkt het NW, kennelijk serieus aan een federatie, voorzitter van de Indus- CNV. Hij maakte zich er Groenevelt die fede- met uitsluiting van de sa- van het CNV. Vast ie opvatting niet repre- is voor het NW en zeker het NKV. Het zou beteke- gaaijde leden binnen NVV en onze NKV die wél voor samenwerking voelen onder het juk door moeten van de Industriebond NW. Dat kan ik me niet voorstellen, aldus Van Dijk. Van Dijk noemde de houding van Groenevelt intolerant. Het CNV heeft altijd een constructieve bij drage geleverd aan de maatschap pijvernieuwing. De samenwerking iin de 'braktijk leverde al evenmin moeilijkheden op. Het is daarom in het belang van de werknemers dat die samenwerking wordt voortgezet. Het zal er zeker niet eenvoudiger op worden wanneer het CNV in een isolement wordt gemanoeuvreerd. Of dat kan is echter niet afhanke lijk van de vraag wat de anderen ervan vinden.. Het is afhankelijk van de leden. Zolang 230.000 men sen vinden dat er een christelijke vakbeweging moet zijn zal die er zijn. aldus Van Dijk. De voorzittei van de Industriebond me: ieel- d< |e parlementsredactie AG Minister Gr uijters .jsteren een persoonlijke gedaan op het Kamerlid ICHU). Deze had op grond liste berichtgeving in het Dagblad vragen gesteld privé aangelegenheid van ter. T.Z e Of ai erom dat de minister een disch in verschillende de- ten splitsen vlak voordat pegels voor splitsing in ap- ^ten zouden ingaan. De wees erop dat het betrok- van zijn schoonmoeder is, r door ziekte niet in staat Eigendom zelf te beheren, ng was geheel in orde, ook nieuwe regels. 'De nieu- moeten splitsing en ver slecht onderhouden ap- ten tegengaan. Het be- tand was echter in goede nadrukte Gruijters. cm R. INI. Degens :DAM Rudolf Perdeck, Nederlands pianist, componist iekleraar, maakt zich zorgen om de malaise in de heden- muziek. Hij vindt het 'een ongezonde toestand, begonnen Iks de eerste wereldoorlog, met een overdreven pressie en iaagzaamheid van de stroming Schönberg-Webern. Een ïdzjg, voortgekomen uit de troebelste kanten van Wagner- I zonder voldoende cohtact met het muziekpubliek'. 3 iur 3 uP Jekl 5luSiu cel veel meer stond in het dat Perdecks optreden tavond in^de kleine Doe- ie"*in Rotterdam- begeleidde. daig tot deze avond was de n yai (ongeveer drie jaar gele id het Rotterdams Phllhar- I Orkest om Perdecks com- IScherzo voor plano en or- te voeren. Het stuk werd en daarna diverse malen ve itgevoerd. In dat opzicht rdeck (vergeleken met an- >g levende componisten) m Slagen. Maar in Rotterdam handtekeningen verzameld mensen die het graag wil- >in. tal van hen was woensdag- in de kleine zaal. Waar •als pianist optrad met twee e n twee Bagatellen van Pn. Prélude choral et fuge jnck en drie Nocturnes van Daarna werd zijn eigen via een bandopname ten gebracht, en was er gelë- om via een discussie ant- te vinden op vragen als: die malaise in de heden- nuzlek. en niet in literatuur Iderskunst'. En: 'Waarom ons Bach. Beethoven en kunnen ze ons rg. Webern enz. enz. niet in'. gstelling alleen al getuigt bijzonder simplistische be- van ongeveer een eeuw ïschiedenls. De argumenta- Perdeck naar aanleiding gen die na het spelen van lerzo werden gesteld, ont- at hij 'de' moderne muziek groen op een hoop veegt) Reer zag als een uiting van ■P samenzweerders tegen Al Goede. Volgens hem heeft coming' de macht, waarmee rme concertbezoekers terro- Waarbij hij gemakshalve beschouwing laat, dat nie- die muziek hóeft te en dat negentig procent van alle concertprogram- muziek bestaat die het graag hoort. Inbegrepen ield die van Debussy. Ravel Ha waarvan Perdecks ei- terzo een verre echo ge- sou Kunnen worden, sze soort muziek hoeft hij uit eigenbelang) geen plei dooi meer te houden. Ook niet voor die' van Beethoven, Frandt en Cho pin. die over de hele wereld dage lijks gespeeld wordt door pianisten die in vele gevallen over meer kwa liteiten beschikken dan Perdeck om het publiek te boeien. En zo maakt Perdeck met zijn kruistocht tegen 'de modernen' van zichzelf een soort Don Quichot-fi- guur, vechtend tegen windmolens. Als hij een Oervantes in de muziek was. zou hij er onsterfelijkheid mee. kunnen verwerven. Maar dat zit er dacht ik niet in. Schrijversqontact met 'Spoorzoeken in het donker' UTRECHT Bij de uitgevers Boe kencentrum. Den Haag. en Kok. Kampen, verscheen het eerste jaar boek van 'Schrijverskontakt' geti teld 'Spoorzoeken in het donker'. Het eerste exemplaar werd. donder dag door de redactie van dit jaar boek aan de voorzitter van 'Schrij verskontakt 'Auke Jelsma. aangebo den tijd°ns eén drukbezochte pers conferentie te Utrecht. 'Schrijverskontakt' is een groep van ongeveer 70 schrijvers en schrijf sters die een zekere betrokkenheid bij het christendom gemeen - heb ben. Met dit jaarboek wil men niet alleen de lezers een bundel verha len. essays en gedichten aan bie den. Veel meer is het de bedoeling op deze manier jong talent te sti muleren ongepubliceerd werk in te sturen voor het tweede Jaarboek. Het is niet nodig hiervoor lid van de vereniging te zijn. Inlichtingen hierover bij de secretaresse van 'Schrijverskontakt'. Mink van Rijs- dljk, 'De Heulhoeve' Uitwijk-Gies- sen (N.B.). Met deze jaarlijkse bundels beoogt men. zolas met 'Schrijverskontakt' zelf. contact te bevorderen tussen au teers onderling en tussen auteurs en publiek. Sportzoeken in het donker is een mooie uitgave geworden die o.a. werk bevat van Jo van Dorp-Ypma. Auke Jelsma. Inge Lievaart, C. Ou- boter. Mink van Rijsdijk. Dieuwke Winsemius en Jaap Zijlst'ra. De voorzitter van de industrie bond CNV, C. van Dijk CNV nam ook scherp stelling tegen de, brochure van de Industriebond- NW 'Fijn is anders'. Die brochure geeft aan wat men niet wil maar men zwijgt grotendeels over de vraag wat men wel wil. Zolang die vraag niet bfeantwoord is, is het onmogelijk tot beslissingen te ko men, aldus Van Dijk. Een christe lijke vakbeweging streeft niet naar een totale omkering van de verhou dingen. niet naar een revolutie waarin dé machtelozenvan nu de macht krijgen. Daarmee zou on recht door onrecht worden vervan gen. Rechtvaardigheid in bijbelse zin dwingt tot een bouwen aan een samenleving waarin allen samen werken op basis van gelijkwaardig heid. aldus de heer Van Dijk. Er valt volgens hem nog heel wat te verbeteren: het deugt niet dat in heel veel bedrijven de werknemers als het erop aankomt niets hebben in te brengen dan lege briefjes en dat de eigenaren van een bedrijf hun bezit kunnen verkopen met Inbegrip van alle mensen die erin werken en die van dat bedrijf heb ben gemaakt wat het is Van «een verslaggever DEN HAAG De PvdA-senator A. A. C. Maaskant uit Zwolle is in de garderobe van de Eerste Kamer aan het Binnenhof in Den Haag be roofd van zijn tas. In de tas zaten paspoort, rij- en kentekenbewijs en enkele staatsstukken. Die stukken zijn volgens de Haagse politie niet geheim. De tas werd gestolen toen de heer Maaskant die even in de garderobe had neergezet. Van een verslaggever Den HAAG Van de Nederlanders vindt 41 procent dat het minimum loon voor volwassenen (volgende maand 1275 gulden) hoog genoeg is. Ongeveer de helft vindt het te laag. zo 'blijkt uit een NIPO-en- quête, gehouden onder 854 Neder landers. Twee procent vindt het minimumloon te hoog. Elf procent van de ondervraagden vindt dat het netto-inkomen van de minister-president maar twee keer zo hoog mag zijn als het minimumloon, van zestien procent mag het drie keer zo hoog zijn, van twaalf procent vier keer en van achttien procent vijf keer zo hoog. Dat betekent dat 37 procent van de opdervraagden vindt dat een mi nister-president in ieder geval niet meer moet verdienen dan vijf keer het minimumloon. Gemiddeld gaven de ondervraagden als antwoord dat het netto-inko men van de premier 4.6 maal het minimumloon mag zijn. Bij een zelfde vraag over het hoogste inko men gaven de ondervraagden nage noeg dezelfde antwoorden. t ADVERTENTIE) Hij toonde zich verontwaardigd over de manier waarop het Kamer lid deze zaak had aangepakt. 'Mijn goede naam was in het geding, ik hadvan de heer Tolman mogen verwachten dat hij eerst persoon lijk met mij contact zou hebben opgenomen alvorens in het publiek vragen te stellen. De algemene re gels van de ethiek hadden de tieefr Tolman hiertoe moeten bewegen. Als hij eerst met mij had gesproken had hij die vragen, zo hoog wi lik hem wel achten, vast niet gesteld', mzei de itinsre. De heer Tolman bracht daar tegenin dat de minister geen privé persóon is en dat de Kamer dus recht heeft precies te weten wat er aan de hand was. Minister Gruijters was kwaad en besloot zijn optreden in de Kamer met de zin: 'Dit was weer eens een losse flodder van de CHU, goede morgen', waarna hij resoluut het spreekgestoelte verliet. Bonus-Sparen bij de NMB levert u 7,% rente op. Dat is 21/2% meer dan op een gewone spaar rekening. En toch kunt u dagelijks over uw spaargeld blijven beschikken. Hoge renté ep geen opzegter mijn,dat is interessant! Eris alleen één'maar!; alsugeld opneemt wordt 1 van het opgenomen bedrag als retourrente in rekening gebracht. Dat betekent dat als u vaak geld opneemt, een Bonus-Spaarrekening wat minder gunstig kan uitvallen. Bent u echter een konstante spaarder, dan speelt die retourrente nauwelijks een rol en geniet u een BklBk J|EJ aantrekkelijke hoge rente. I^iiwli^# Bonus-Sparen: voordelig voor elke konstante spaarder. Van een verslaggever AMSTERDAM Het Holland Festival 1975 dat dit jaar voor het eerst al op 1 juni begint, opent ter gelegenheid van de 700ste verjaardag van Amsterdam in de, hoofdstad- Het uitgebreide pro gramma is dit jaar nog onder directie van mr. J. den Daas tot stand gekomen. In verband met zijn zeventigste ver jaardag- wordt hij per 1 september opgevolgd door Hans de Witte, thans, sinds 1966 adjunct-directeur Amsterdam luidt het festival in met een muzikale grachtentocht die uitloopt op de SBK-beeldenroute. omvattende een zestigtal plastieken van Nederlandse beeldhouwers die in de openlucht zijn tentoonge steld 's Middags geeft het Amsterdams Philharmonisch Orkest onder lei ding van Anton Kersjes ,een con cert in het Concertgebouw en 's avonds wordt daar door de NOS een manifestatie georganiseerd on der de naam 'Promenos', waarbij in totaal driehonderd musici en koor leden van de NOS zijn betrokken. Het is allemaal gratis toegankelijk, maar om de zaak in de hand te houden moeten er kaarten voor worden aangevraagd, waarover la ter mededelingen volgen. Het slot van het festival op maan dag 23 juni vindt plaats in het Ned. Congresgebouw' te Den Haag, waar een montseruitvoering van Mahlers Symfonie wordt gegeven. Dat is dan tevens de opening van het Internationale Koorfestival dat daar wordt gehouden. Vijftig produkties In totaal geeft het Holland Festival in drie weken ongeveer 175 voor stellingen met meer dan vijftig verschillende produkties. De meeste spelen zich in Amsterdam Den Haag en Rotterdam af: ongeveer 35 zijn over diverse plaatsen in den lande verspreid. Men is ook dit jaar niet tot een Nederlandse toneelma nifestatie kunnen komen. Daaren tegen worden zeer bijzondere bui tenlandse produkties verwacht, met als meest spectaculaire de opvoe ring vah 'Novemberwacht' van de Pool Stanislav Wyspianski door het 'Stary Teatr' uit Krakau. Verder k'omen de Internationale Nieuwe Scene uit Antwerpen,'het Hessische Staatstheater uit Wiesbaden (Eine Bericht für eine Akadémie van Kafka), The Royal Shakespeare Compagny (Pleasure and repen tance). The Manhattan Project (met diverse stukken) en als Ne derlandse bijdrage de Werkgroep Poëzie Hardop uit Amsterdam. Bij het ballet hebben Nationaal Ballet en Nederlands Danstheater een groot aandeel in de produktie, met daarnaast onder meer het Azia tische Theater Lhama. het Karna Dev Ensemble uit India, en het Sacraal Danstheater uit Tjelepud (Bali). Verder het Ballet Iodepe- diente de Mexico en de Lar Lubo- vitch Dance Company uit New York. en Scapina en de Stichting Eigentijdse Dans. Opera Op operagebied is er weinig opzien barends: de Nederlandse Opera stichting met Glucks Orfeo (met een Eurytmisch ballet). Orpheus in de onderwereld van Offenbach in een vierialige versie, en de recon structie van een 17e eeuws zangspel 'Seelewig' door het produktieteam Utrecht. Voor de concerten zijn acht symfo nie-orkesten, vijf kamermuzieken- sembles, zes koren en een groot aantal solisten geëngageerd. De programma's qmyatten de gehele muziekgeschiedenis tot op de jong ste tijd. Oo de vaste programmapunten als Filmweek. Poetry International en Beiaardconcours zijn weer aanwe zig. Het Haarlemse Orgelconcours valt ditmaal buiten het Holland Festival. Voor kunstenaars en kunststuden ten komt er een speciale reductie- regeling om hen in staat te stellen zoveel mogelijk evenementen bij te wonen. door Ber Huising HAARLEM In Haarlems Toneelschuur gaven drie van Theater I Tardieu hun eerste voorstelling van Echo's, een spel in twee lange 'aktes van de Amerikaan N. Richard Nash (die o.mi De Regenma ker schreef) De echo's, van de buitenwereld en herinneringen, dringen niet door tot twee op- en afgesloten gestoor den, een vrouw en een man, die in verzinsels leven, en niet willen luisteren naar 'De Persoon' (de psychiater). Die zien we wel praten, maar horen doen wij hem niet Toch heeft hij de man. na een aanval en een nachtje slapen, opeens weer verlangen naar vrouw en kind bijgebracht. Zodat die de andere vrouw alleen laat, op weg naar zijn genezing. Een boeiend drama is het niet. Nash heeft zijn twee bedrijven vol geschreven met de kinderlijke spel letjes van die twee. Ze versleren een afwezige kerstboom, ze spelen honkbal met niets, hij vermoordt een schim, ze praten over verzin sels. en ze doen maar alsof. Hun geluk, liefde, angsten, ruzies, aan vallen zijn misschien ook maa- spelletjes. Ze zijn een soort Hamlet en. Ophelia in het klein, in een stuk van Pirandello, met absurde tek sten A la Beckett. Dubbele -bodems genoeg maar geen grond. Want Nash liet niet weten waarom ze zo doen. en zijn dialogen kwamen uit zijn gedachten en niet uit die van twee echte zielszieken. Zodat de spelers olk nog maar eens alsof deden. Ellen gohrman bereikt daarin toch wel een kinderlijke, af en toe even aandoenlijke, of grap pige, onbeholpenheid. Ad Fernhout wisselt heftig, grillig en onbeheerst van stemmingen met uiterlijke middelen, zodat ik de indruk kreeg dat er echt wat in hem om ging. Jan Vreeken speelde de ge luidloos pratende 'persoon' gemak kelijk goed. Regisseur Paul Melton had in dit praatstuk veel beweging gebracht, en dat werd een heen-en- weer-geloop. maar een beklemming door het afgesloten zijn. of een werkelijk absurde sfeer kreeg hij er niet in. En de toegevoegde bedoe ling. dat je in deze werkelijke we reld net zo lief gek kunt zijn, kwam op mij niet over. Ik heb de. lang lijkende, avond dus maar moeizaam verwerkt. II "1 <"~l rzr Uit 'Trouw' van 8 mei 1974 Prof. Freudenthal: twintig miljoen 'weggegooid' Van orlze onderwijsredactie UTRECHT Er klopt geen snars van het internationale onderzoek naar de prestaties van scholieren in twintig ver schillende landen. Volgens dit'onderzoek zouden Nederlandse scholieren achter liggen in de natuurwetenschappen, redelijk goed zijn in hun moedertaal en .uitblinken in maatschappij kennis. De Utrechtse wiskundige prof. dr. H. Freudenthal, die eerder de vergelijking voor het vak wiskunde de grond in boorde, meent dat de twintig miljoen gulden voor dit project weggegooid geld is geweest. Prof Freudenthal heeft in het maandblad Levende TaLn' lucht gegeven aan zijn al jaren groeiende ergernis over dit soort onderzoek. Zijn kritiek is alle aandacht waard, omdat meestal slechts de resultaten van onder zoek de pers halen en de kritiek die later daarop verschijnt vaak niet verder komt dan de vak pers. Het onderzoek dat de toorn van prof. Freudenthal gewekt heeft is «ok in Trouw uitvoerig versla gen. Op 8 mei 1974 meldden wij onder de kop 'Zo zijn de Neder landse scholieren: zwak in na tuurkunde. goede maatschappe lijke vorming' wat de Nederland se rapporteur dr. S. Sand bergen daags tevoren op een persconfe rentie had verteld. Op deze •pers conferentie werden wel de nodi ge kritische vragen gesteld over de betrouwbaarheid van derge lijk onderzoek, maar Sandbergen hield vol dat zulke internationa le vergelijkingen moeilijk maar nuttig waren. Om een zeker evenwicht in de oordeelsvorming te bevorderen geven we hier de mening van prof. Freudenthal beknopt weer. Het was een indrukwekkend on derzoek, geeft Freudenthal toe: twintig landen, driehonderd des kundige medewerkers, 258.000 leerlingen. 50.000 docenten. 9700 schoolhoofden, 20 mlljoeri gul den (waarvan 750.000 door Ne derland uitgegeven), met als op brengst miljoenen informatie eenheden. die in een databank werden opgeslagen 'Een tafereel om stil bii te worden'. Verbijsterend Prof. Freudenthal vraagt zich echter 'verbijsterd' af hoe de on derzoekers dit schier onmogelijk onderzoek hebben aangedurfd. Bij het vak natuurkunde is be kend dat de onderwijsprogram ma's sterk van elkaar verschil len. Bovendien zijn er bijna on overkomelijke vertaalproblemen als je overal dezelfde toetsen wilt afnemen. 'Dat het Neder landse onderwijs, waarin mode - ne talen nogal een rol spelen, in de natuurwetenschappen iets te licht zou worden bevonden, was aannemelijk. Dat het zo for midabel, als een baksteen zou zakken, was met geen enkele ervaring te rijmen'. Een van de-grootste blunders die bij de natuurwetenschappen ge maakt is. wès volgens Freuden thal dat de groep Veertien jarigen in Nederland bijna geheel in het achtste schooljaar zat en die van haast alle andere landen in het negende. 'De hoofdschotel van het toetsinstrument is scheikun de. een vak dat ze in Nederland nooit gehad hadden, maar waar over ze wel toetsen moesten md- ken'. Deze blunder is een gevolg van de klungelige definities van de onderzoekers. Zo heeft men geen eenduidige regels opgesteld voor de afbakehing van de on derzoeksgroep. Met als gevolg dat men Nederlandse kinderen van 13,0 jaar gaat vergelij ken met Engelse scholieren van 14.4 jaar. 'In Nederlandsta lig België doet zich het natuur wonder voor van de veertienja-- rigen die gemiddeld vijftien jaar zijn'. Belgische haan België is trouwens toch een be voorrecht land. Bij het wiskun de-onderzoek. dat in 1967 werd afgesloten, was de meest bevoeg de wiskundige die zijn medewer king verleende een Belg. Het toetsinstrument was daardoor nogal op het Belgische onderwijs afgestemd. Met als resultaat dat op -de internationale cijferlijst 'de Belgische haan victorie kraalt'. Zowel bij het wlskunde-onder- zoek als bij natuurwetenschap pen heeft Prof. Freudenthal kri tiek op de verdoezeling van het vertaalprobleem. In zijn artikel in 'Levende Talen' werkt hij die kritiek uit voor het onderdeel 'moedertaalonderwijs'. Vertaalfouten De Nederlandse vertaling van de teksten die leerlingen kregen voorgelegd is volgens Freuden thal 'nauwelijks au sérieux te nemen'. Er zijn regelrechte ver taalfouten gemaakt, er worden stukken overgeslagen, soms zijn sinssneden niet begrepen, in één geval zou de vertaler de strek king van het hele stuk niet be grepen hebben. Erger is nog dat woorden en zinnen teveel ver eenvoudigd woeden, waardoor weinig van het oorspronkelijk over blijft. Met een voorbeeld: 'Een tekst over het inhalen van trams waarvan de bewust amb telijke stijl in het Nederlands is weggewerkt. De tekst is bekort, mogelijk omdat een stukje niet bij de Nederlandse verkeersre gels paste. Men heeft doodge moedereerd 'vehicles on rails for which tracks have been laid on- the road' vertaald door 'trams'. In een ander stuk is zelfs een vraag gesteld over de stijl van het stuk (helder, krach tig. vervelend of bloemrijk), hoewel de leerlingen niet wisten dat hun tekst een versoberde vertaling van een engels origi neel was. Geen wonder dat de Nederlandse scholieren op deze vraag straalden ('of moet Ik zeg gen dat de computer straalde'). LONDEN (Reuter) Middellandse- Zeevissers zullen binnen zeven jaar minder van hun eigen vangsten moeten gaan eten wanneer de ver ontreiniging van de zee met kwik zo doorgaat. Tegen die tijd zouden zij anders de eerste tekenen van kwikvergiftiging gaan vertonen, heeft de Franse oceanograaf Mauri ce Aubert uitgerekend. En binnen twintig Jaar zou het kwikgehalte voor de vissers dodelijk zijn. Nu al ligt het gehalte in 17 van 31 vissoorten boven een aanvaardbaar niveau. De vissers op de Middel landse Zee eten gemiddeld zo'n twee kilo vis per week. aanzienlijk meer dan de rest van de bevolking. De brnnen van kwikverontreiniging zijn vele. Tussen Barcelona en Ge nua staan 50.000 fabrieken die me taalverbindingen en andere chemi caliën in de Middellandse Zee lo- ADVERTENTIE) Weet u het ver schil tussen een gewone keuken spons en een Scotch-Brit* dubbelspons? Minstens honderd vuile pannen. De meest nagemaakte dubbelspons van Nederland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 9