De laatste stelling van Tjitze Baarda
u
Vandaai
In memoriam
ds. J. T. Doornen bal
Onze
adressen
Kerkelijke hub in
gebied van VRR
kan doorgaan
Jongerenactie
Bewepingsin
in Vondelpark f||^n|||j
Nieuwe boi
TROUW KWARTET VRIJDAG 18 APRIL 1975
KERK/BINNENLAND
door A J. Klei
Vanmiddag hoopt de gereformeerde nieuwtestamenticus Tjitze Baarda aan de
Vrije Univeristeit te Amsterdam (waaraan hij als lector verbonden is) bij prof.
dr. R. Schippers te promoveren tot doctor in de godgeleerdheid.
Zijn proefschrift gaat over een Syrische
tekst uit de vierde eeuw. die behoort tot de
oudste ons overgeleverde literatuur van de
Syrische christenheid. Omdat ik van natu
re niet geneigd ben op oude Syrische
handschriften af te vliegen, ging mijn
eerste belangstelling niet uit naar de con
clusies waartoe de heer Baarda in zijn
boek was gekomen, maar naar zijn laatste
stelling, omdat zo n laatste stelling meestal
gekscherend van aard is.
De laatste stelling van Tjitze Baarda bleek
echter volstrekt geen luimige tekst te be
vatten. Dit verbaasde mij in hoge mate
Niet dat de heer Baarda zo'n lolbroek is. al
heeft hij zijn olijke buien. Hij is een
rustig en oppassend persoon, wiens ingeto
gen uiterlijk al menigmaal zijn verontrus
te kerkgenoten in grote verwarring heeft
gebracht, want dozen verwachten bij een
onorthodoxe kijk op de evangeliën (waar
van zij drs. Baarda beschuldigen) woeste
haargroei en een ruige trui en niet een
rechte scheiding Alsmede een stropdas.
Datzelfde bedriegelijke uiterlijk van de
promovendus had bij mij de gedachte
.doen postvatten dat hij zich gehoorzaam
zou voegen naar het gebruik een reeks
stellingen met een jolige uitsmijter te
beëindigen.
Het raadsel liet me niet los. Ik belde
Baarda-kenners op. Tevergeefs. Ik ging
weer bij mezelf te rade en opeens herin
nerde ik me dat hij me eens verteld had
hoe eigenlijk een studentikoze grap aan de
wieg van zijn dissertatie had gestaan. Als
derde-j aars studenten besloten Tjitze
Baarda en Gijs van der Veere (thans
predikant in Drachten) dat er een nieuw
dispuut moest komen binnen de theologi
sche faculteit. De vraag was: hoe moet ons
gezelschap heten? 'Diatessaron', stelde Gijs
van der Veere voor. Dat indrukwekkende
woord was hij namelijk net tegengekomen
bij zijn studie van het kerkelijk verleden.
Tjitze Baarda werd praeses van de club en
omdat niemand precies wist wat 'Diatessa
ron' betekende, ging hij dat voor zijn
openingsspeech eens na. Het bleek te gaan
om een evangelie-harmonie (één evange
lie, samengesteld uit de bestaande vier om
zo tot een doorlopend verhaal van het
leven van Jezus te komen) en vandaar dat
de heer Baarda nu voor de dag komt met
de resultaten van een onderzoek dat 'staat
in het bredere kader van een studie over
het Syrische Diatesseron'. zoals het'staat
m een door de promovendus gemaakte
samenvatting.
Goed beschouwd is dit lijvig proefschrift1
dus niet .meer dan het verlengstuk van een
belegen studentikoze inval. En om nu op
die laatste stelling terug te komen, ik
neem aan dat de serieuze Baarda het niet
al te dol wilde maken en er daarom ook
nog niet een leuke laatste stelling tegen
aan smeet. Inmiddels is al enige legende
vorming rondom de dissertatie van Tjitze
Baarda ontstaan. Mij kwam ter ore dat het
zo'n moeilijk werk is dat op deze aarde
maar één schepsel rondloopt die kan be
oordelen of de resultaten van Baarda's
nijver speuren deugen. Dat zou de in
vakkringen internationaal befaamde
Schotse nieuwtestamenticus Matthew
Black zijn. Welnu, die is dan ook komen
overvaren om vanmiddag als mede-promo
tor de plechtigheid bij te wonen.
Het zal nu wel duidelijk zijn dat gerefor
meerde kerkbodeschrijvers, die zich zo
graag storten op een proefschrift om te
kijken of. het iets kwaads, iets onbehóor-
lijks voedt, bitter weinig hebben aan dit
boekwerk van drs. Baarda. Ik zou ze daar
om willen aanraden: doe maar net als ik
en gooi je meteen op de stellingen, want
er is eentje over professor Kuitert bij. Het
is nummer 19. Baarda vindt dat Kuiterts
bewering: 'Alle spreken over boven komt
van beneden, ook de uitspraak dat iets van
boven komt', op zichzelf genomen óf te
veel óf te weinig zegt. Zelf word ik
hiervan niet veel wijzer (wat vindt zo
iemand als Baarda nu eigenlijk van zo'n
man als Kuitert?), maar hopelijk zullen de
kerkbladen ons straks licht verschaffen.
Eindelijk Baarda's laatste stelling. Die
luidt: 'Het verdient aanbeveling dm de
'kapel' van de Vrije Universiteit op gezette
-tijden ter beschikking te stellen van de
Islamitische gastarbeiders, die binnen het
complex van de universiteit hun dagtaak
verrichten, om er hun gebeden gezamen
lijk en in voldoende afzondering te kun
nen volbrengen'. Ik weet welk voorval aan
deze stelling ten grondslag ligt. Eens
kwam een theologisch hoogleraar op zijn
kamer, waar hij een Marokkaan in gebeds
houding aantrof. Hij stapte terug, sloot
zacht de deur ven wachtte op de gang tot
de ander klaar was.
'Ik heb met Tjitze Baarda wel eens gepraat
over de suggestie, die hij nu in een stelling
heeft neergelegd. Hij meent dat juist een
christelijke universiteit deze ruimte, die
mogelijkheid moet bieden. Want je kunt
niet met een ander in gesprek komen als
je hem niet de kans geeft zichzelf te zijn.
En zo n gesprek willen we toch, omdat die
arbeiders en wij op de een of andere
manier met dezelfde God bezig zijn. Dit
zei de aanstaande doctor Baarda die los
van de genoemde overwegingen meent dat
het ook een zaak is van gewone menselijk
heid.
Drs. Tj. Baarda
UIT
VAN LEZERS
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM:
Westblaak 9-11, Rotter
dam. Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
LEIDEN:
Steenstraat 37, Leiden.
Tel. 071-31441.
Postbus 76.
DORDRECHT:
Scheffersplein 1, Dor
drecht. Tel. 078-33370.
Postbus 118.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebbingestr. 25.
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56, Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet. Postbus 859, Amsterdam.
Bij publlkatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
Verontrusten (slot)
Aan hen. die onze handtekeningen:
aktie zo fel veroordelen, zou ik
enkele vragen willen stellen.
Bent U het ermee eens, dat de
oneeveer 470.000 belijdende leden
van de gereformeerde kerken, zon
der enige inspraak of mede-beslis
sing. het moeten aanvaarden dat
onzeveer 70 dames en heren in
Lunteren (onze synode), geprest
door een aantal hardschreeuwers,
onze kerken een wezenlijk andere
koers doen varen dan waarop zij
belijdenis hebben afgelegd? Indien
ja, wat blijft er dan nog over van
de zo hoog geroemde protestantse
mondigheid van elk kerklid tegen
over de afhankelijkheid- van de leek
in de r.k>kerk. dié zich moet on
derwerpen aan het absolute leerge
zag van zijn kerk? Moeten wij dan
maar als een domme massa mee-^
zeulen met hen. die zonder ons
over ons beslissen?
Wat betekent dan nog het ambt
van gelovige, ons koninklijk pries
terschap, waardoor wij persoonlijk
geroepen zijn om te getuigen
van Christus en. op te komen voor
zijn eer? En indien niet. waarom
kunt u dan geen waardering op
brengen voor onze handtekeningen-
aktie. waardoor ieder belijdend lid
van onze kerken in staat wordt ge
steld uit te spreken dat hij aan het
gereformeerde karakter van onze
kerken wil vasthouden, door zijn
handtekening te zetten onder de
petitie aan de synode; ofwel uit te
spreken dat hij Instemt met de
koers van onze synode (de afbraak
van het gereformeerde karakter
van onze kerken). Hoor te weigeren
zijn handtekening onder deze peti
tie te zetten?
Vel» H. J. Hegger
Kinderroof
Het is voor mij onbegrijpelijk dat
enkele kerkelijke en humanitaire
hulporganisaties het weghalen van
weeskinderen uit Zuid-Vietnam
willen stoppen: het kinderroof noe
men zolang niet zeker is of een van
de ouders nog leeft. In Zuid-Viet
nam begrijpt het Amerikaanse volk
dit probleem beter. Zij weten wat
deze kinderen te wachten staat,
wees of geen wees. Moeten wij ons
niet schamen voor onze houding en
kritiek, het gaat om mensenlevens.
Men maakt er duizenden gezinnen
blij mee. Het verdriet van geen
kinderen kunnen krijgen is een
zeer groot schrijnend leed.
Maasland
A. Xoordatn
Rode vlag
Zo ver is het dan toch gekomen dat
de rode vlag op het stadhuis komt.
hier en elders. Volk van Nederland,
wordt wakker! Nog even, en wat zal
er dan met ons koningshuis gebeu
ren? Wat zegt u. het is zo ver nog
niet? Wacht maar, het komt.
Rotterdam
H. Stok
Rode vlag (2)
Rode vlaggen op 1 mei op de open
bare gebouwen in een aantal plaat
sen (met een rood program-colle
ge). Fraai hoor. Mooie protestwoor
den in de niet-rode pers. Wat kopen
we daarvoor!
De straat moeten we op. als vadsi
ge, lui-geworden, de strijd schu
wende confessionelen. Want dét
zijn we geworden - en het is geen
wonder dat bij de eerstkomende
verkiezingen waarschijnlijk wéér
verlies "geboekt moet worden. Van
wege stemmenverlies wordt dit ka
binet staande gehouden. De confes
sionelen, het CDA, biedt de kiezers
niets meer, maar dat zal verande
ren, als we de harde, open strijd
weer aandurven en de kiezers voor
een harde keuze kunnen stellen.
Maar: de socialisten zullen nóg
meer winst boeken als wij - de
confessionelen - ons niet dezelfde
brutale strijdmethoden eigen ma
ken.
Rotterdam
W. van der Waal
PvdA-congres
In uw commentaar op de wens van
het PvdA-congres de ontwape
ningsbesprekingen met het Pact
van Warschau los te koppelen van
de wenselijkheid van vrij verkeer
van informatie, levert u. onbedoeld
misschien, een bijdrage tot de kou
de oorlog. U mag dit punt niet'
losmaken van "de geschiedenis. Le
zing van moderne Amerikaanse his
torici leidt tot de slotsomHet
opleggen van het communisme aan
de Oosteuropese volken kwam voort
uit het Russische verlangen naar
veiligheid. In de meeste Oosteuro
pese staten waren echter dermate
sterke rechtse krachten aanwezig
(velen waren bondgenoot geweest
van Hitler), die ook gaarne door de
Westerse politici werden aange
spoord zich aan te sluiten bij het
Westen, dat de vrijheid van infor
matie e.d. voor Rusland zou beteke
nen dat aan de belangrijkste vei
ligheidswens niet zou worden vol
daan. Slechts Finland heeft zich
naar de Russische verlangens ge
voegd en Is vrij gebleven. Daarom
heeft de Westerse druk meer vrij
heden toe te laten, zonder dat Rus
land de garantie heeft dat deze
staten binnen het Pact van War
schau blijven, nog nimmer succes
gehad.
Baarn
drs. H. J. v. d. Mark
PvdA-congres (2)
Het PvdA-congres wfl uit de Navo.
Ik geloof dat wij Nederlanders eens
wakker moeten worden. Amerika
wordt ook in ons land gedoodverfd
als de bemoeial, de kwade pier.
Zijn wij dan het Marshallplan ver
geten en onze bevrijding en onze
hernieuwde democratie. Aan welke
kant staan wij bij een eventueel
conflict, de Navo of het Warschau
pact.
Rijnsburg
H .van Turenhout
PvdA-congres (3)
De arrogante manier waarop de
PvdA meent te moeten domineren
gaat vele Nederlanders langzamer
hand de keel uithangen. Wij spre
ken de goedwillende figuren niet te
na. maar komen op tegen de indoc
trinatie. de beïnvloeding welke
steeds van haar is uitgegaan. Door
almaar te schelden op vorige kabi
netten. door zichzelf zo progressief
te noemen en de kiezers te doen
geloven dat men in feite blind was
wanneer men nog op een andere
partij durfde te stemmen dan de
progressieve drie. De programcolle
ges in de gemeenten van de Rijn
mond en de burgemeestersbenoe
ming in Rotterdam zijn niet anders/
dan grepen naar de macht en het
doordrijven van eigen zin.
Rotterdam
P Creghel.
PvdA-congres (4)
Met zo'n partijcongres van de PvdA
heb ik de grootste moeite. Ik ben
ook lid van die club. Steeds weer
bij bijeenkomsten waar beslissin
gen voor de toekomst worden geno
men is de vraag, hoe zo'n vergade
ring van samenstelling is. Laten we
wel wezen: Die 400 congresgangers
zijn niet dè PvdA. Toch. wor
den er beslissingen genomen die de
overigen maar moeten slikken.
Sommige vraagstukken worden in
de afdelingen goed besproken. Maar
als zo'n congres op hol slaat (de
congresgangers zijn per traditie
jong) moet je maar afwachten wat
er uit rolt. Niet voor niets was bij
een vorig congres de heer Den Uyl
van plan om op te stappen. Het is
natuurlijk schitterend als een poli
tieke partij constant bezig «s met
het opnieuw bijstellen van verlan
gens. Men moet echter de overige
honderdduizend partijgenoten niet
bij voortduring frustreren. De con
gresgangers hebben stoom af kun
nen blazen. De overigen blijven
achter met hun twijfels.
Amsterdam
Joke Bos
PvdA-congres (5)
U besluit uw commentaar op het
congres van de PvdA met waarde
ring uit de spreken voor het feit
dat het congres bezorgd was voor
oorlog en vernietigingen en dat u
dat bij andere partijen we] eens
mist. Dit begrijp ik niet. Ik* dacht
dat bv. Aantjes en Andriesën en
hun partijen meer bezorgd zijn
voor oorlog en geweld, dan waar
van dit congres blijk gaf. Want
waarom willen deze laatste geen
ontwapening of beperking, omdat
dit als het eenzijdig gebeurt het
gevaar voor oorlog en geweld ver
hoogt.
Texel
Job. Daalder
PvdA-congres (6)
Waarom is het een blijk van nega
tieve gezindheid jegens de NAVO
als iemand, een land, een bondge
nootschap. van zichzelf eist niet als
eerste atoomwapens te gebruiken?
Het is toch niet als negatief te
beschouwen als iemand van zichzelf
eist zoiets te doen? Hoe kunnen we
ooit ontspanning krijgen als we
zelf niet de 'eerste stap' willen
doen? Ik vind het pijnlijk te lezen
dat we het gevaar altijd bij de
ander zien. Laten we risico's ne
men. Misschien krijgen we een
Russische inval, misschien ook niet.
Trouwens, zouden alle Russen
slecht zijn'? Misschien kunt. u zich
uit de oorlogstijd nog herinneren of
alle Duitsers slecht waren. Waarom
doen we geen beroep op het stukje
menselijkheid in de Russen als ze
komen (als ze komen!). Waarom
proberen we ze met onmenselijkhe
den (atoomwapens) van ons af te
houden?
Den Haag
Henk Fransen
kerkordening zegt dat. Zal Jezus dit
zo fijn vinden van zijn bruidsge
meente? Zou hij heus later vragen:
Ben je hervormd, bonder. vrijge
maakt. buitenverbander, synodaal,
chr. geref., oud-geref.?
Doesburg
mevrouw H. de Bruyn-Dam
Onmachtig (2)
PvdA-congres (7)
Uw commentaar congres PvdA (4)
eindigt u met de woorden: 'Het is
een protest dat uit andere politieke
partijen te zelden en te zwak op
klinkt'. Ik meen hiertegen mijn
stem te moeten verheffen. Ook die
'andere partijen' kennen die vrees,
maar de PvdA doet me denken aan
de oude SDAP van de jaren twin
tig-dertig. Toen liep men met een
gebroken geweertje op de revers
van de jas en in de verkiezings
strijd gold de leus: 'Geen man en
geen cent'. Maar in de meidagen
'40 schreeuwde de SDAP om man
nen en wapenen.Maar toen was
het te laat!
Sebaldeburen
W. G. Vermantel
PvdA-congres (8)
Het voorstel, gedaan op het congres
van de PvdA, inzake de al veel te
lang slepend gehouden vervanging
van straaljagers, doet me denken
aan een dwaas die op zoek gaat
naar een herdershond zonder tan
den. om zijn erf te bewaken.
Musselkanaal
W. Wesseldijk
Onmachtig
De gereformeerde gezindte wil een
heid, maar voelt zich machteloos.
Men ziet de weg niet meer. Mensen
willen steeds maar weer breken en
scheuren. Denk ook aan Jona's
haast om Ninivé te verderven en
aan Gods geduld met datzelfde Ni
nivé. Ook de heidense hoofdman,
wiens 'geloof-op-afstand' door Je
zus werd geprezen met: 'Ik heb zo'n
groot geloof zelfs in Israël niet
gevonden'. Het evangelie is nog al
tijd blijde boodschap en géén wet.
Als iedereen moet denken, wat hij
zelf denkt, dan kan men wel blij
ven scheuren (zoveel hoofden, zo
veel zinnen!). De sleutel ligt niet
bij de gereformeerde bonders', die
als zoutend zout in de -hervormde
kerk willen blijven, maar bij allen
die Paulus' woorden vergaten: 'Wij
kennen ten dele en wij profeteren
ten dele'.
Oegstgeest
C. A. Koen
Onmachtig (3)
De bonder Graafland vroeg zijn
vrijgemaakte broeder Douma of hij
Hoedemakers uitspraak voor zijn
'rekening wilde nemen: 'Samen zijn
wij ziek geworden, nu is het nood
zakelijk door Gods genade samen
gezond te worden'. Hoedemaker
heeft in samenwerking met de gro
te ethische theoloog Gunning ook
gezegd: 'Heel de kerk-en heel het.
volk'. Beide theologen hadden geen
potentie om rechtzinnige of ethi
sche broeders 'met antagonisme te
bestrijden. Als deze mensen thans
hadden geleefd, dan hadden ze hun
theologie gericht tegen een totali
taire rechtsstaat, die alleen oog
heeft voor een ideologie waarin de
rechtsstaat vermoord wordt en de
uitvoerende macht al wat nog vrij
is uitbant.
Amsterdam
F. G. de Groot
Onmachtig (4)
Met stijgende verbazing heb ik het
verslag van Lunteren gelezen. Wel
iswaar vervulde de aanwezigheid
vanp rof. Douma me met vreugde,
maar ik vind er toch zo weinig de
heilige vreugd in van het tezamen
zijn als geroepenen door de ene
Heer. U bent immers alle gelijke
zondaren wier lot zonder Christus'
verlossing bezegeld is. Buigt u dan
in ootmoed voor Hem neer en za
nik niet over allerlei microscopi
sche verschillen. Dan zal de toe
schouwer zich verbazen over dat
werk van de Heilige Geest.
Rotterdam
J. Scholtens
Eurofest '75 (1)
Er zijn ménsen die een oprecht
verlangen hebben het evangelie uit
te dragen, omdat ze weten dat ze
gered zijn. uit de klauweri* van de
duivel en voor altijd met en voor
God mogen leven, omdat Christus
voor hen gestorven is. Er zijn ook
mensen, die fouten in de manier
waarop een actie wordt gepresen
teerd zo opblazen, dat de kern van
de actie. nl. evangelisatie en toe
rusting van jonge christenen, vol
komen op de achtergrond wordt
gedrongen. Een dergelijke manier
van schrijven is niet grappig maar
werkt het evangelie'bewust tegen.
Delft
H. Buitenhuis
F. J. van Brenk
Eurofest '75 (2)
De heer Klei heeft op zeer droevige
wijze geschrevenover Eurofest '75.
Door dit stukje zijn veel mensen
pijnlijk getroffen. Dat is echter
niet het ergste. Ik meen te moeten
zeggen dat God zelf door dergelijke
stukjes pijnlijk wordt getroffen. En
dat is veel erger. We moeten leren
om niet zo liefdeloos over anderen
te spreken of te schrijven. We
moeten veel meer voor elkaar bid
den. Als wij dat allemaal meer
zouden doen. dan zou dat zeker in
de wereld te merken zijn.
Delft
J. M. Westdijk
door ds. M. Groenenberg
Op 65-jarige leeftijd is overleden de hervormde emeritus-predikant
ds. J. T. Doornenbal te Oene. Ds. M. Groenenberg uit Utrecht
schrijft over hem:
In de krant las Ik: Geref. gezindte
onmachtig tot eenheid. Hoe kan
dat? Als Jezus zegt: 'Ik ben de
opstanding en het leven, wie in Mij
gelooft zal leven al ware hij ook
gestorven'. Waarom is "het altijd:
deze kerkordening zegt dit en deze
Kernenergie
Ds. Doomenbal was een heel aparte
figuur. In de hervormde kerk be
hoorde hij tot de gereformeerde
bond en daarin weer tot de tame
lijk rechtse zijde. Hij heeft ontelba
re beroepen gehad, ook in zijn laat
ste gemeente Oene, die hij meer
dan zesentwintig jaar trouw bleef.
Hij was niet een man die zich liet
opsluiten. Zonder uitdagend te zijn
liep hij over allerlei grenzen heen
die anderen vanzelfsprekend von
den. Hij Was hervormd en bewoog
zich ook graag in de kringen van
oud-gereformeerden of in bevinde
lijke kringen die zo maar ergens
bijeenkwamen. i
Maar ook in ander opzicht over
schreed hij grenzen met een ge
makkelijkheid die mensen vaak
verwonderd naar hem deden kij
ken. De cultuur en vooral de litera
tuur boeide hem zeer. Hij had er
behoefte" aan van tijd tot tijd naar
de schouwburg te gaan. Hij was lid
van tie Rotaryclub in Epe en be
woog zich daarin met veel waarde
ring voor mensen en meningen die
de zijne niet waren.
bruik ervan in goede en doelmatige
banen leiden, zodat het ten goede
komt aan de mensheid.
Poeldijk
J. C. Kohier
Anderen doen het werk
Jammer genoeg heeft Piet Hagen
in zijn recensie van een boek van
H. Schelsky' iets vergeten te zeggen.
Namelijk, dat deze socioloog propa
geert dat de mensen zich beter kun
nen aanpassen aan de ontwikkelin
gen die gaande zijn in plaats van
te /proberen die bij te sturen of te
Veranderen, en dat hij dat in de
nazi-tijd al in praktijk heeft ge
bracht-, met andere woorden be
hoorlijk fout was. Dit ter waar
op die Schelsky mennen te moeten
schuwing aan mensen die zich nu
beroepen en in hun kritiek op b.v.
de linkse pers van tegenwoordig.
Amsterdam
T. Oppewal
Hij was een Vriend van Gerrit Ach
terberg, vanuit de tijd dat ze samen
in Langbroek opgroeiden en' hij
bleef hem trouw dogr alles heen.
Hij was mede betrokken bij diens
begrafenis. Kunstenaars trokken
ihem aan en hij werd door hen
volkomen aanvaard. Zondagsavonds
zat hij soms met zeer kleurige figu
ren koffie te drinken op het gazon
vooï de pastorie in Oene.
De kerkbode van Noord-Veluwe
werd overal gelezen vanwege zijn
originele artikelen. Hij had de Ve-
luwe lief en hij schreef er over op
een literair boeiende wijze vol na-
tuur-mystiek. Met veel zelfspot
schreef hij over zijn werk, zijn
preken, zijn omgang vooral met de
katechisanten.
Achter diit alles ging een persoon
lijkheid schuil die zwaar tilde aan
het leven en het werk. Maar hij
vond kracht uit de omgang met de
1 bijbel en met gelovigen. In bevin
delijke kringen waarin hij zo graag
verkeerde. Een mentale afbraak
heeft zich de laatste jaren al te
vroegingezet. God heeft deze die
naar, die zijn verborgen omgang zo
zeer heeft gezocht, tot zich geno
men. Een apart man, ook een apar
te dominee is ons ontvallen.
Den Uyl
Wanneer Nederland niet meegaat
met de kernenergie krijgt het een
achterstand op andere landen, die
niet gemakkelijk meer is In te ha
len. Vooruitgang kan men niet te
genhouden! Wèl kan men het ge-
_L
In uw 'commentaar 'waarschuwing
en waardering' citeert u blijkbaar
met instemming de heren Roolvink
en Berger, die de huidige minister
president verwijten te veel partij
man te zijn (Roolvink) en zich
geen moer aantrekken van zijn
achteraan (Berger). Dit geeft blijk
van een verkeerde, in principe dic
tatoriale. inslag. Immers, een goede
democratische instelling vereist
juist een nauwkeurig beluisteren en
zoveel mogelijk nasomen van de
gerechtvaardigde verlangens van de
achterban, dus van de kiezers. Was
dit door vorige regeringen meer in
acht genomen, dan was de politieke
belangstelling in die periode voor
velen niet op zulk een laag pitje
gekomen of geheel weggevallen. In
tuïtief voelden kennelijk de kiezers
dit ook zo aan, vandaar dat de
minister-president bij het Nipo-on-
derzoek zo goed uit de bus is geko
men.
Den Haag
H. de Koning
Links en rechts
Waarop baseert de heer Looi jen
(Tr/Kw 14 april) de onzinnige sug
gestie dat 'rechtsen' 'erg links' han
delen als ze 'armen, ellendigen en
verdrukten' helpen? Tot driemaal
toe in zijn verslag, ongenuanceerd:
armen bijstaan is links. Waar de
heer Looijen blijkbaar nooit van
gehoord heeft geen wonder,
want ze lopen er niet mee te koop,
het komt niet op de tv! is het
volgende: Er zijn in ons land, en
vele andere, gelovigen in verschei
dene "kerken, gemeenschappen en
groepen, die van hun bruto-inko
men minstens tien procent voor
evangelische èn sociale arbeid ge
ven. Deze mensen zijn 'erg rechts',
nogal ongenuanceerd, dat wel,
maar dit stukje praktische ethiek
hebben ze toch niet van 'links'
geleerd.
Bioemendaal
J. C. van der Leek
STUTTGART Hans Otto Hahn,
de leider van de Westduitse hulpor
ganisatie Brot für die Welt heeft
van de vertegenwoordiger in Parijs
van de voorlopige revolutionaire re
gering in Zuid-Vietnam de verzeke
ring gekregen dat de hulp organi
saties gewoon kunnen doorwerken
in het gebied dat de VRR heeft
bezet, als de buitenlanders zich
maar niet lenen voor sabotage of
spionage. Dat heeft Hahn toege
zegd. De VRR-vertegenwoordiger
meldde dat in het VRR-gebied zes
tot zeven miljoen vluchtelingen
zijn, die dringend hulp nodig heb
ben, in het bijzonder baby-voeding,
medicijnen en onderdak.
De wereldraad van kerken heeft
krachtig geprotesteerd tegen het
gebruik van Vietnamese vluchtelin
gen en wezen als politieke pionnen
in een propaganda-oorlog en tegen
het emotioneel overvliegen van
weeskinderen. De wereldraad is
door de eerste vijf miljoen dollar
voor hulp heen en vraagt de kerken
nog eens vijf miljoen dollar (ruim
12 miljoen gulden).
GODS STRAFFENDE HAND
In alle tijden is het voorg
dat mensen min 'of meer
publiciteit stonden tot b
kwamen en het christelijk
gingen belijden. De laats
wordt in ons land nogal een
zen op het zangerspaar
Hermien en in Hervormd
land staat deze week eei
interview met de NOS-niei
Bob Meijer. Bij beiden, he
paar en deze NOS-medewerï
op dat zij desgevraagd ee
bereidheid tonen van een
ontvangen geloof te getuig
ligt voor deze mensen in
scheid met de velen die
voorjaar weer in de kerk
nieuw geloof beleden, voor c|
Zij blijven mensen van de
teit. Toch kunnen bij hun
ken wel eens vraagteken
worden. Dat gebeurde inde:
de ook voor de kring wa
terecht kwamen vreemde 11
van Gert en Hermien. Tc
hun spreken nog iets prils j
zou hen hun uitspraken
kunnen nemen? Anders
met Bob Meijer. Zijn uitsj
Hervormd Nederland liegen 1
om. Hij weet overal van
sluitende antwoord op e
bleem. Vrede maken in Vie,
onzin. Japan heeft de diplc
betrekkingen met Israël vi
vanwege de olie, en daarc'
Japan onmiddellijk gestraft
de betalingsbalans kelderde,
deed hetzelfde en de keizer
NCRV doet water bij de wij-
géns een oud christelijk
en de EO is van God gegev
kan Bob Meijer moeilijk vc
van een niet op de hoogte
het wereldgebeuren, hij h'
ons blijkbaar in grote bet.ro
voorgelezen, maar men i
enige bescheidenheid moj
wachten. Tot nu toe heb i I
christenen ten aanzien
door hen ingenomen stam
iets horen verklaren als:
is het de waarheid. Bob Mi
'het niet, maar .Jezus in'
het.' Ik dacht dat nu jui
niet meedeed met het vlotte
zen van Gods straffende hi
bijv. Mattheus 7, vers 1 tot
13, vers 1 tot 5: Johannes S
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Edam: L.'Oo i
Gietente Lopikerkapel
Schelluinen: H. Gaasbeek,
Wapenveld: te Weesp: T.,
wer te Nijverdal; te Ophe
te Waarder: H. Visser te B,
Afscheid: op 20 april van,
stad: S. van den Oever
Nieuwleusen.
Intrede: te Hilversum: (p
werkz. t.b.v. NPB en v
'herv): A. van -Santen uit
burg; te Zeist (pred bij
t.b.v. pastoraat prot. huis v
patrieerde bejaarden): mei,
J. C. Reedijk- Boersma
Te Surhuisterveen: E Stejj
Middelstum.
Bevestiging te Den Bosc
bijz. werkz. t.b.v. pastor
ziekenhuis Willem Alexam
G. van Duijl uit Rotterdai
GEREF. KERKEN
Afscheid: van Diemen-Wa
meer - Bijlmer: J. P. van
wegens em. (gezondheids
van Alphen a-.d. Rijn-Noor
ber. te Steenwijk; van H
L. 't Hart, ber. te Bodegrs
Bedum: H. Wanink, ber. t<
Van Loenen a.d. Vecht: G
beroepen in Luzern (Zw).
Intrede: te Breda: P. J. v
uit IJsselmuiden; te Wi
kand. P. Wilschut uit Ka
Zuid-Beijerland als pred.
Beijerland en Klaaswaal:
Landman, kand. uit Kami
GEREF. KERKEN (VRIJG
Afscheidvan Groningi
Verkade, ber. te Axel.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Vlaardn
Beekhuis te Noordeloos.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Franklin La
J. van Haaren te Amei
Zaandam: A. Hofman t
ningen.
Bedankt voor Beekbergel
Lamain te Grand Rapids
NED. PROT. BOND
Intrede: te Renkum: T. 1
uit Hornhuizen (Herv. genl
AMSTERDAM Tweehonderd pro
testantse jongeren, waarvan de
helft uit het buitenland, zullen zich
deze zomer weer inzetten voor hulp
aan drugverslaafden in Amsterdam.
De nieuwe actie, die Regenboogpro
ject heet, wordt voorbereid door ds.
P. F. Th. Aalders (hervormd) en ds.
D. N. Wouters (gereformeerd). De
actie zal samen met Youth with a
mission worden gevoerd en waar
schijnlijk ook met Youth for Christ.
Ook diakonale en andere kerkelijke
organen alsmede stichtingen voor
maatschappelijk werk tonen be
langstelling.
De initiatiefnemers hopen in juli
en augustus te kunnen beschikken
over een leeg schoolgebouw in de
binnenstad, 's Morgen bereiden de
jongeren zich voor op hun werk. In
de middaguren trekken zij twee
aan twee (een buitenlander en een
Nederlander) langs woonboten en
kraakpanden en door het Vondel
park om contacten te leggen. Des
avonds komen zij dan bijeen, sa
men met degenen met wie contact
gelegd is. Dan zullen ook adviseurs
op pastoraal, medisch-psychiatrisch
en maatschappelijk gebied beschik
baar zijn.
KEES BOEKE Ruim V
na het verschijnen van
ke's boek 'Klndergemeeru
scheen nu bij uitgever K
een tweede druk. Boe I
hierin over het ontstaa
Werkplaats in Bilthoven
pedagogische achtergrond
unieke onderwijsexperimfl
zoveel jaren nog altijd i1
is. Prijs 18,75, 232 blz. i
GOULDNER Alvin Goi i
van de bekendste Ameril
ciologen, kwam drie jaii
naar Amsterdam, waar 11
raar werd aan de Unive
Amsterdam. Zijn in 197
nen boek 'The coming1
western sociology' is m
als 'De naderende crisi
westerse sociologie.' Gou
in dit boek op duidelijke
hoe ook sociologische ii
mede bepaald worden dj
omstandigheden. Zijn b
het waren een 'sociolog
sociologie'. Ambo. Biltb i
blz., 29,50.
