Eeuwenoud Egyptisch graf achtste dag al gevonden Twee heel verschillende boeken van wilde soorten Veilig&goedkoop op ®^YRESCILË Honderden kinderen maakten gelukwens voor jarige stad eidse archeoloog: we waren in feeststemming... Generaal greep macht in 1335 voor Christus Uitslag prijsvraag Amsterdam 700 Maak een cadeautjevoor Amsterdam. Van deze pagina. Omdat Amsterdam jarig is. de band l^&degroene stip Publiciteit zou oorzaak ontslagen zijn Ook Rotterdam wil rood vlaggen 1 mei Vondeling weigert een pakket van 59 Kamervragen Uitgave van CRM vol hobbyisme UioüW/KWARTET ZATERDAG 5 APRIL 1975 BINNENLAND/BUITENLAND 19 n een verslaggever IDEN 'Wij waren nauwe- ES een week bezig met graven toen vonden wij al het graf generaal Horemheb. Wij nden onze ogen niet geloven, wij op een blootgelegd Iëf lazen: Horemheb. Dat be ent: Horus is in feeststem- iig. Ik kan u verzekeren, dat ook in feeststemming wa- Dit vertelt drs. H. D. ineider, verbonden aan het tsmuseum voor oudheden te Iden. Schneider is enkele dagen gele teruggekeerd van de plaats qara in Egypte, waar hij samen Britse archeologen op zoek was r het 3300 jaajr oude graf van a, minister van financiën en bouwmeester onder Toetancha- i. Het graf van Maya heeft deze s-Nederlandse expeditie nog gevonden. Volgend jaar zullen archeologen een nieuwe poging si het te vinden. Maar zij waren liet rauwig om dat dit graf niet rd ontdekt, toen bleek dat daar- r in de 'plaats werd gevonden lang gezochte graf van generaal ieb. .heb, de ware koningschrij- zijn beminde, de grote gene- 1', konden wij duidelijk lezen op gevonden reliëf. Maar nog kon wij onze ogen niet geloven en besloten de ontdekking nog t aan de grote klok te hangen een tweede bewijsstuk af te chten voor wij deze onge- jfeld grote archeologische ont- king wereldkundig zouden ma- tweede bewijsstuk kwam een ;k later, vertelt drs. Schneider, j yonden toen de middelste van i kapellen, die het graf aan de itzijde begrensden. De wanden deze kapel zijn bekleed met dstenen platen, waarop een ta- eel in reliëf is uitgehouwen. Wij en Horemheb in vol ornaat, zit- id voor een tafel die is beladen it spijzen en dranken. Voorts erop uitgebeeld een priester, wierook brandt en de mondope- gsspreuk spreekt, zoals dat ge- likelijk is in Egyptische graven, e mondopeningsspreuk doet den- aan de afbeeldingen in strip- halen, waarin hetgeen iemand t, in drukletters uit zijn mond it. n wij hadden vertaald wat deze ester geacht werd te zeggen, bleek rduidelijk, dat wij inderdaad het van generaai Horemheb had- gevonden. Toen pas hebben wij instanties op de hoogte gesteld deze uit archeologisch opzicht otste vondst, graf, dat Horemheb bij zijn t liet maken en dat hij ook r zichzelf had bestemd, is echter >it gebruikt geweest. Hij was ge- aal tijdens het bewind van Toe- ichamon, die op zeer jeugdige Itijd stierf. Zelfs had Horemheb gediend onder de voorganger Deze foto werd tijdens de opgravingen gemaakt. De leider van de Brits-Nederlands^ expeditie, dr. Geoffrey Martin uit Londen, wijst de bovenzijde van een van de muren van het generaalsgraf aan. vondst van de reliëfs die in het graf moeten blijven zijn er wei nig voorwerpen gevonden. De heer Schneider kon dus niet met kisten vol objecten naar Leiden terugke ren, maar, zegt hij, wij zullen nog jaren werk hebben om de gevonden gegevens uit te werken en op we tenschappelijke wijze te boek te stellen. van Toetanchamon, de farao Ech- naton. Greep naar de macht Toen Toetanchamon liet tijdelijke voor het eeuwige verwisselde en geen nakomelingen had, heeft Ho remheb met succes' een greep naar de macht gedaan. Hij was getrouwd met prinses Moetnodjemet, een zuster van Nefertiti, de gemalin van Toetanchamon. Horemheb vond dat hij door zijn verdiensten voor het rijk der farao's en zijn huwelijk voldoende in aanzien stond om de opvolger van zwager Toetanchamon te worden. Hij heeft zijn doel in 1335 vóór Christus bereikt, werd farao en ver kreeg daarmee het recht op een graf in de koningsvallei van Thebe. Zijn reeds bestaande generaalsgraf. dat thans is ontdekt, is dus nimmer in gebruik geweest en in verval gekomen. Horemheb is inderdaad bijgezet in Thebe. Reeds eerder werd dit graf gevonden. Het was geschonden en van de grote gene raal is slechts weinig teruggevon den. Het thans gevonden generaalsgraf was reeds in de negentiende eeuw gevonden en gedeelten van de in ventaris werden verkocht. Zo kwam een groot deel van de vondsten in Leiden terecht. Koning Willem de eerste had een collectie papyrus rollen, beelden en reliëfs gekocht, die de basis voor de Egyptische afdeling van het museum van oud heden te Leiden zouden vormen. Kort na de vondst tn de vorige eeuw zijn de oudheidkundigen ech ter het spoor bijster geraakt. In de literatuur werd nergens vermeld waar de plaats van het graf precies lag. De herontdekking kan men dan ook een toevalstreffer noemen. Kosten De kosten van de opgravingen waaraan zeven archeologen drie Nederlanders en vier Engelsen deelnamen, werden door beide landen gedragen. De onder zoekingen gebeurden onder auspi ciën van de Egyptische autoriteiten. De heer Schneider was zeer goed te spreken over de contacten met de Egyptische oudheidkundigen. De Egyptische oudheidkundige dienst zorgde er voor, dat er voldoende arbeiders beschikbaar waren om te graven in <fé woestijn bij Sawwara, dertig kilometer ten zuiden van Cairo. Afgezien van de belangwekkende Maak een cadeautje voor Amsterdam'. Dat vroegen we enkele naanden geleden aan onze jeugdige lezers. Het hinderde, niet vat het was en juist daarom was het geen gemakkelijke opga- re. Toch hebben honderden jongens en meisjes aan onze oproep ehoor gegeven. Ieder had de gelegenheid om op een speciale >agina een presentje voor de hoofdstad te maken. zeer deskundige jury, be- taande uit drie Jannen, heeft ich over de vele en vaak fraaie ïzendingen gebogen. Het waren an Luhlf, decoratieschilder, Jan fastenbroek, hoofd van het Bu- eau Voorlichting van de gemeen- e Amsterdam en Jan van der lolen, directeur van het reclame - ureau Prad. >ra de spanning niet langer te iten voortduren volgen hier de rijzen die zijn gewonnen met ekenen,, kleuren, rijmen en plak- ea. Ie sjoelbakken, speelhuizen, do en Lego en vrijetijdsdozen (met erf, pastels en kleurpotloden) aan in de leeftijdsgroep tot acht aar naar: 'Hs Kooyman, Benthuizerstraat 1 B, Rotterdam: Willem Bon, Jalkstraat 58, Purmerend; Dirk Jongens en meisjes in de leeftijd van acht tot en met elf jaar krijgen een pluim pje van de jury, omdat in hun leeftijdsgroep de werk stukken er het fraaiste uit zagen. Twee lezeressen die niet mee mochten doen maar die samen toch een leuk gedicht inzonden, krij gen van de directie een be loning. Het presentje gaat naar de dames Benjamin, Meerstraat 57 in Hillegom. Kuiken, Ubbegalaan 13, Roode- school; Lisa Löbker, Venkelstraat 5, Den Briel; Bram de Hoop Van der Lelystraat 711 Delft: Anne Lies van Sluis, Melissehof 33, Extra beloningen van gemeente... Bet bureau voorlichting van de gemeente Amsterdam heeft gemeend bij- ton der fraaie werkstukken apart te moeten belonen. Een boek over Am- Verdam gaat naar Paul Berg, Corn. Outshoornstraat 2 in Rotterdam mor een kalender met oude reprodukties. Atty Duijcker, Nijenheim. 24 in peist krijgt voor haar gedicht over de geschiedenis van Amsterdam een roek over dat onderwerp. Sjaak v. d. Bent. 3e Poellaan 53 in Lisse, die ten muzikale gelukwens (compositie en tekst) vervaardigde, ontvangt grammofoonplaat met liedjes over de hoofdstad. Foorfs gaat een boek over Amsterdam naar Heidi Hoogendoorn, Frits Vogelstraat 12in Zwijndrecht, die het paleis uit bolletjes crèpe-papier Vervaardigde. Tenslotte krijgt Bob van Schellen. Frederik Hendrikstraat E/1 een schip tekende en een gedicht maakte, een schrijven het Bureau Voorlichting zijn, werk onder de aandacht van het comité pjnsterdam-Hastings zal brengen. Jet ligt in de bedoeling dat binnen afzienbare tijd een kleine tentoon- veuing zal worden ingericht van een groot aantal inzendingen. Nadere Weaedelingen over datum en plaats worden bekendgemaakt. WierdenRaymond Bruinsma, Kleine Beer 70, Hoogeveen; Lian- ne van der Starre, Rubensstraat 14, Papendrecht; Gideon Schip per, Wevelaan 39, Utrecht. Radio's Winnaars van acht tot elf jaar en twaalf tot zestien jaar bezitten binnenkort een draagbare radio. Van acht tot en met elf jaar zijn dit: Corina en Wim van Gelder, Rembrandtlaan 36. Schagen; Matty den Helder, Westerdreef 11, Nieuw Vennep: Esther Reitsma, Molenweg 22, Elburg; Roel van Wilgenburg, Korenbloemlaan 11, Ede: Elke de Lint, Oosterzijweg 3a Heiloo; Rias v. d. Doel, Van de Demlaan 8, Hoevelaken: Paul Stellingwerff, Haagbeuklaan 80, Amstelveen: Paula Schut, Gravin Juliana van Stolberglaan 54, Leid- schendam; Aja Otten, E. ten Ca- telaan 14, Ermelo. Prijzen Tenslotte de gelukkigen van twaalf tot en met zestien jaar: Klaas Visser, Hovenierstraat 15, Zwijndrecht: Herman Exalto, Bunchestraat 1, Rijswijk; Margo Vóórhaar, Dammestraat 3, Eind hoven; Marijke Katsburg, Oete- waal 27, Nieuw-Vennep: Ronald de Niet, Eendrachtstraat 48, Vlaardingen; Désirée E. Appelo, Frederiklaan 61, Rijswijk; Karei Buskes, Nic. Grijpstraat 6, Grijps- kerk; Roosmarie Schuitema, Alexanderlaan 60, Nieuwerkerk aan den IJssel; Irma de Vries, Kerkstraat 18, Winsum. Nadat Gibraltar vorig jaar een enorm succes heeft gehad met een speciale uitgifte van zijn UPU- eeuwfeestzegels in de vorm van een postzegelboekje met zelfklevende zegels, is nu ook Kfontserrat in de Caribische Zee met een soortgelijk produkt op de markt gekomen ter gelegenheid van de uitgifte van een serie zegels, gewijd aan de folklore van het eiland. Het boekje bevat veel meer dan een tiental zegels. Men zou eerder van een toeristi sche brochure met toevoeging van enkele zegels kunnen spreken. De prijs is in engelse munt 61p (ong. 3.65). Tegelijk met ook in Groot- Brittannië doorgevoerde tariefsver hogingen voor de post is een nieu we permanente zegel van 5% P in omloop gekomen. De zegel heeft echter één fosforstreep. In de Com- monwealth-gebieden St Christoffer en St Lucia kwamen alsnog zegels ter gelegenheid van het paasfeest uit met reproducties van toepasse lijke schilderijen van oude mees ters. Op zegels van de Caymanel- landen voor dat zelfde doel ver schenen afbeeldingen betreffende de kruisiging ontleend aan uit ivoor gesneden herdersstaven. De verzamelaars van het' onderwerp 'dieren op postzegels' wijs ik op een werkelijk pracht-exemplaar van een volbloed stier, die te vinden is op een nieuwe permanente zegel van de Nieuwe Hebriden, zowel in de Engelse als de Franse versie uitgegeven. Een achttal interessan te vertegenwoordigers uit de wereld van de fauna kunnen zij voorts aan hun verzameling toevoegen uit ze gels die pas verschenen zijn in de Duitse Democratische Republiek. De originele exemplaren zijn af komstig uit de dierentuinen van Maagdenburg, Dresden, Halle, Ber lijn, Erfurt, Rostock, Leipzig en Cottbus. Met het oog op de internationale postzegeltentoonstelling Arphila 75 verscheen een tweede Franse zegel naar ontwerpen, die ter gelegen heid van die manifestatie in Parijs in juni a.s. bekroond zijn gewor den. Deze zegel is van de Franse ontwerpster Cécile Guillaume en toont een Jonisch kapiteel dat de woorden 'Arphila 75 Paris' schraagt. De Zweedse posterijen hebben weer eens een nieuw postzegelboekje van 2 kr en een rolzegel van 75 öre laten verschijnen. De onderwerpen van de zegels zijn ontleend aan archeologische vondsten uit de Vendel-periode (500-800 na Chr.). Zij werden ongeveer honderd jaar geleden in de provincie Uppland aangetroffen. Tezelfder tijd ver scheen de Zweedse bijdrage aan het Internationaal Jaar voor de Vrouw, een postzegelboekje van tien zegels van 75 öre en rolzegels van 75 ore en 1 kr. Üe laatste zegels tonen een reproductie van een schilderij van J. O. Södermark voorstellende de beroemde zangeres Jenny Lind (1820-1889). Op alle zegels van 75 öre zijn een manne lijke en een vrouwelijke bouwkun dige te onderscheiden tegen de achtergrond van het nieuwe parle mentsgebouw van Stockholm. Als derde in de reeks van zegels onder de titel 'eerste ministers van Australië' zijn thans zes tegels ver schenen waarop portretten van 'prime-ministers' uit de jaren 1930- 1950 figureren. Ook al in verband met verhoogde posttarieven komen in Denemarken drie nieuwe perma nente postzegels in omloop. Het zijn de waarden 100 en 130 öre met de beeltenis van koningin Margretha en een van 280 ore met het bekende wapentype van het land. Om te besluiten nog een nieuwtje uit eigen land. Ten behoe ve van de per 1 april ingevoerde tariefswijziging komt een zegel van 35 cent voor drukwerken in om loop. De onlangs uitgegeven zegels '700 jaar Amsterdam' zullen met in gang van die datum in de waarde van 35 cent verschijnen en zowel aan het vel als aan rollen (tweezijdig getand). Voorts komen beschikbaar postzegelboekjes met yier zegels van 50 cent (briefport) en boekjes met vijf zegels van 35 cent (konin gin Juliana) en vijf zegels van vijftien cent (cijfertype). J. J. M. Kiggen. ADVERTENTIE NVV protesteert Van een verslaggever UTRECHT De industriebond NKV heeft gisteren heftig geprotes teerd tegen het ontslag van zestien werknemers van het confectiebe drijf Syrena bv. in Zaandam door eigenaar E. W. J. Blaes. In een telegram aan de heer Blaes ver langt de industriebond dat deze zijn suggestie dat de opstelling, van de bond oorzaak van het ontslag is aantoont. Volgens de heer Blaes zijn door negatieve publiciteit geen orders meer binnengekomen hij het bedrijf, waardoor de productie is komen stil te liggen. Volgens districtsbestuurder zijn de bonden als sinds half januari met de heer Blaes bezig, omdat sinds die tijd geruchten over ontslagen in diverse van zijn acht vestigingen met totaal tachtig werknemers rondgingen. Toan het niet tot een gesprek kwam is half maart over de zaak gepubliceerd in het bondsblad. De industriebond verlangt nu dat Blaes voor 11 april aantoont dat er inderdaad orders zijn weggevallen en positief reageert op de eisen van de vakorganisatie: Het overdragen van zijn bevoegdheden door Blaes als directeur en eigenaar aan een in overleg met het sociaal werkge versverbond confectie-industrie &an te zoeken persoon, een onderzoek naar de levensvatbaarheid van de vestigingen en helt onderbrengen van de tachtig werknemers in de Stichting plaatsing werknemers confectie-industrie. De overheid zou in de overbrüggingsfase moeten bijspringen. t Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM Na Zaanstad heb ben nu ook Rotterdam en Schiedam laten weten veel te voelen voor het uitsteken van de rode vlag op 1 mei. de dag van de arbeid. Rotterdams burgemeester André van der Louw verklaarde gisteren dat de dag van de arbeid een nationale aangelegen heid dient te zijn. Reden waarom hij, en met hem het socialistische col lege van B. en W. voorstander is van een rode vlag, die dan wel naast de nationale driekleur en de Rotter damse groen-wit-groene vlag op 1 mei vanaf het stadhiiis zal moeten wapperen. Van een onzer verslaggeefsters DEN HAAG Kamervoorzitter Von deling heeft geweigerd een lijst met 59 vragen van het PvdA-kamerlid Hans Kombrink over de fraude bij de personeelswinkels van de lucht macht. door te geven aan minister Vredeling. De heer Vondeling vindt het niet juist dat op een dergelijke wijze ge bruik gemaakt wordt van het recht van Kamerleden om vragen te stel len. Kombrink heeft daarop de vaste commissie van defensie onmiddellijk gevraagd om alles wat hij in zijn vragen aan de orde had gesteld, aan de minister voor te leggen. door Henk van Halm Het is al weer anderhalf jaar geleden dat de lijst van planten en dieren werd gepubliceerd, die op grond van de Natuurbeschermingswet als volledig beschermd werden aangewezen. Ook al een tijdje terug kwam een boek uit van C.R.M. dat ten doel heeft het publiek de beschermde soorten te leren kennen. Een boek, geen brochure, zoals iedereen verwachtte, royaal opgezet en navenant hoog in prijs. De gekleurde afbeeldingen van Ruud en Taco Westra komen welis waar goed tot hun recht en laten aan duidelijkheid eh dus aan her kenbaarheid niets te wensen over, maar het boek schiet om meer dan een reden volkomen zijn doel voor bij, als het bedoeld is voor een groot publiek. En dat moet het wel zijn, waar iedere Nederlander ge acht wordt de wet te kennen en dus moet weten welke planten en dieren nu onder de volledige be scherming vallen. Het boek. als men dat al had willen maken, had heel wat bescheidener van formaat en uitvoering kunnen zijn. Onnodig veel papier is wit en dus ongebruikt gebleven, het 'Ten Geleide' van de staatssecretaris van CRM had best gemist kunnen wor den, evenals de negen bladzijden lange inleiding, waarin zaken te berde worden gebracht die alleen zijdelings te maken hebben met de bescherming van de onderhavige levende wezens. Wat maalt het gro te publiek om een historisch over zicht van de ontwikkeling van het Nederlandse landschap en bescher mende maatregelen door de eeuwen heen? Natuurbeschermers mogen al blij zijn als het publiek de aan drang voelt te willen weten welke planten en dieren beschermd zijn en hoe die er uitzien. Waarom dan geen folder, gratis verstrekt en aantrekkelijk om mee te nemen, omdat hij eventueel als muurdeco ratie zou kunnen dienen? Hier is gewoon hobbyisme bedre ven. Dat blijkt ook al uit de uit drukkingen waarvan de tekst we melt, die niet verklaard worden en inderdaad gesneden koek zijn voor wie zich met flora en fauna bezig houdt, maar waarvan de mensen die dit boek Juist moeten lezen, niet weten wat ze ermee aan moe ten. Leden van 'Natuurmonumen ten' hoeven minder te betalen en dat fijn juist de mensen die het boek het minst nodig hebben, want zij kennen meestentijds de flora en fauna redelijk goed. Men had best kunnen volstaan met de uitsteken de kleurenafbeeldingen, korte en begrijpelijke beschrijvingen en de tekst van de Koninklijke Besluiten, waarin een en ander is vastgelegd. Toch hoop ik dat het boek een plaats zal vinden in schoolbiblio theken en dat men het zal weten te gebruiken bij het biologie-onder- wijs. Met begeleiding van een des kundige, zoals onderwijzers, leraren, natuurgidsen en anderen, kan dan nog een deel van het negatieve effect worden opgevangen. Ook de egel behoort nu tot de dieren, die in ons land volledige be- scheming genieten. (Foto Henk van Halm) Bedreigde dieren Bescherming van de in de Konink lijke Besluiten genoemde planten en dieren is nodig, omdat hun aan tallen sterk slinken en een van de oorzaken daarvan het vangen, ver zamelen of verstoren van het nest is. Directe beïnvloeding door de mens dus, die nog komt bij het verminderen van de natuurlijke leefgebieden van de bedreigde soor ten. Die voortdurende inkrimping van de leefgebieden is een wereld wijd verschijnsel. Je hoeft er maar het mooi uitgevoerde boek 'Be dreigde dieren' op na te slaan. Achter in dit boek zijn lijsten op genomen van bedreigde diersoor ten, die er niet om liegen. Wie die lijst beziet, begrijpt dat de in dit boek beschreven bedreigde dieren er maar een heel klein, zij het spectaculair, deel van uitmaken. Natuurlijk proces Binnenkort zullen daar heel wat van uitgestorven zijn. Het is ver ontrustend te zien hoe weinig je bij de prognoses van de beschreven soorten het woord 'gunstig' tegen komt en hoe vaak de term 'bio toopvernietiging'. 'Bedreigde dieren' is een bloemlezing uit de Spectrum Dierenencyclopedie, die een paar jaar achtereen in weekafleveringen werd gepubliceerd. Als richtlijn bij de keuze van de diersoorten gold de mate waarin ze in hun voortbe staan worden bedreigd. Men heeft het niet bij een bloemlezing zonder meer gelaten, maar de tekst, als dat nodig was, bewerkt en het geheel van een inleiding voorzien van de bioloog R. W. M. van Soest. Uit die nogal lange inleiding komt naar voren dat uitsterven een na tuurlijk proces is. doordat bepaalde diersoorten zich niet 'kunnen aan passen aan veranderende natuurlij ke omstandigheden, maar dat het uitroeien van dieren door de men6 van nu geen overeenkomst meer vertoont met een natuurlijk uit sterven. Betekent het natuurlijke uitsterven niet per se een verar ming omdat nieuwe diergroepen kansen krijgen zich in allerlei vor men te ontwikkelen en de plaatsen van de uitgestorven soorten in te nemen, het uitsterven door de mens brengt die verandering niet. Die komt pas als de mensheid zelf uitgestorven zal zijn en dan nog wellicht pas na miljoenen jaren. Van Soest gaat na waarom en hoe we de dierenwereld bedreigen, wat we er met name de laatste decen nia aan zijn gaan doen en wat er in de toekomst te doen staat, wil len we een rijk geschakeerde na tuur op deze aarde behouden. H. J. Schimmel: Beschermde plan ten en dieren. Uitg. Staatsuitgeve rij, Den Haag. 96 blz., 12,50, voor leden Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten 10. Bedreigde dieren, onder redactie van drs. R. W. M. van Soest. Uitg. Het Spectrum, Utrecht-Antwerpen. 160 blz., ƒ29,50. 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 19