'Bach tot Mendelssohn',
orgelspel op zondag
Radio en televisieprogramma's
KOLONISTEN IN MINNESOTA
Allemaal
op de fiets
Even
puzzelen
Ewald KooimanEr is veel tussen die twee
Goed ding
Junckers
deens,
parket
Freelancers
willen dubbele
pot van omroep
Neto: Nederland
sympathiek
tegenover MPLA
Arafat: Israël
heeft minstens
3 kernbommen
Taxichauffeur
ernstig gewond
bij overval
§111
TROUW/KWARTET VRIJDAG 4 APRIL 1975
BINNENLAND-RADIO-TV PS4-RH4
Van een medewerker
HILVERSUM De NCRV-radio start zondagavond een orgelserie onder de titel 'Van Bach tot Men
delssohn'. Dit gebeurt in het streven naar orgelbespeling rond componisten, orgelbouwers of stijl
perioden, zoals de NCRV ze sinds de oprichting houdt. Redacteur van de serie is drs. Ewald Kooi
man, organist van het Couperin-orgel in de aula van de Vrije Universiteit.
SMIDJE VERHOLEN
Hij zegt: 'De gangbare gedachte is:
Bach is een hoogtepunt in de or
gelliteratuur. Dan is het een hele
tijd stil en begint het veel later bij
Dlstler weer. Maar als je je toch
eens wat nader oriënteert ontdek je
dat er eigenlijk verschrikkelijk veel
is tussen Bach en Mendelssohn. En
dat ik dan als tweede naam die van
Mendelssohn heb gezet is eigenlijk
niet zo heel erg toevallig.
'Bekend is het verhaal van de her
ontdekking door Mendelssohn van
de Mattheus-passion. Bovendien
was Mendelssohn zelf een van de
meest vooraanstaande organisten
van de negentiende eeuw en hij
speelde ook vaak Bach-concerten.
Hij was in die tijd ook een van de
weinigen die de grote Bachwerken
kon spelen. Tevens was hij verwoed
verzamelaar van Bach-manuscrip-
ten. Verder was hij betrokken bij
de oprichting van het Bachgesell-
schaft. Wat dat betreft is er eigen
lijk een heel logische link tussen
Bach en Mendelssohn'.
Verval
Aan de andere kant meent Kool
man dat er ook weer niet overdre
ven moet worden door te stellen
dat er in die periode uitsluitend
meesterwerken zijn geschreven.
'Het is duielijk een periode waarin
een soort verval van de muziek,
van de orgelmuziek te constateren
valt. En dat staat dan weer in
nauw verband met de kerkelijke
ontwikkelingen. Want de kerk is nu
duidelijk zijn centrale plaats in het
culturele leven aan het verliezen
en de organist is niet meer de
allesbeheersende figuur in het mu
ziekleven.'
Kooiman meent dat de tijd wel een
beetje rijp is. voor belangstelling
voor genoemde periode die lang
nauwelijks een blik is waardig ge
keurd. 'We hebben een tijd gehad,
zo'n tien jaar geleden, dat je eigen
lijk altijd Buxtehude moest spelen
en dat je je voor dit soort muziek
moest schamen. Maar als je dan
toch eens iets anders doet krijg je
vaak leuke reacties van concertbe
zoekers. Het Is overigens een com
plex van factoren. Het houdt duide
lijk verband met de ontwikkelingen
in de samenleving, waar het terug
vinden van de romantiek er een
van is.'
'Het hangt', aldus Koolman, 'ook
nauw samen met de veranderingen
in de orgelbouw: er wordt de laat
ste Jaren gezocht naar een type
orgel dat zangrijker is. waarop je
dit soort zaken veel meer tot zijn
recht kunt laten komen, dat wil
ADVERTENTIE
zeggen niet meer alleen een 'Bux-
tehude-orgel'. Ik geloof dat dat niet
eerder gekund had. want na al die
inferieure orgels die we in Neder
land voor de oorlog maakten kwam
er een duidelijke reactie, die ais je
ontdekt dat er toch meer is, niet zo
een-twee-drie meer te herstellen
is.'
Uitgever
Zo'n tachtig procent van wat in
deze radioconcerten te beluisteren
is is niet in de handel verkrijgbaar.
Het ls afkomstig uit bibliotheken
uit geheel Europa. Ewald Kooiman
heeft veel van dit materiaal zelf
vergaard en is ook niet van plan
het zomaar aan andere af te staan.
'Maar wat een aantal werken be
treft zal het nog wel eens tot een
uitgave komen. Ik heb al eens een
uitgever gehad die daarover wilde
praten. Want er is zoveel interes
sants en lang niet allemaal even
moeilijk.'
J. S. Bach
en composities van leerlingen van
Bach.
Een bijzonderheid is ook dat de Organisten
aan deze reeks bespelingen deelne
mende organisten bijna alle muziek
nooit eerder hadden gezien. Kooi
man: 'Ze hebben voor zover no
dig een pakket muziek gekregen
met het verzoek daaruit een pro
gramma samen te stellen. En dat is
in alle gevallen goed gelukt. Na de
opname moest de muziek weer wor
den ingeleverd.'
BEUKEN, EIKEN. ESSEN. SYLVAKET
20 SOORTEN EN PATRONEN
Map met volledige Informaties bij de
Importeur JUNCKERS NEDERLAND B.V„
Antwoordnr. 712, Zoeterwoude
(Rijndijk) 2406, onder vermelding van
letter K4. Telefonisch mag ook;
071 -3 34 45 (Codan-Groep)
De serie begint met een Bach-con-
cert en eindigt met een Mendels-
sohn-programma. Tussendoor ko
men onder meer aan bod: de En
gelse orgelmuziek uit de achttiende
eeuw, de midden- en Zuiddultse
orgelmuziek uit dezelfde periode, li
teratuur voor orgel en hobo, het
oeuvre van Krebs, dat van Rlnck
Van onze radio- en tv-redactie
AMSTERDAM De freelancers die
werkzaam zijn bij de omroep en
georganiseerd zijn in de vereniging
FLOP zijn van oordeel dat de NOS
honderd procent te weinig uittrekt
om hen te bekostigen. Zij zouden
dubbel zoveel moeten verdienen om
verzekerd te kunnen zijn van socia
le voorzieningen en om het ar
beidsrisico te dekken. De freelan
cers moeten de sociale voorzienin
gen voor zich en hun gezin zelf
bekostigen.
Voor de totaal 27.000 freelancers die
bij de omroep werkzaam zijn heeft
de NOS zeventig miljoen uitgetrok
ken. Dat is gemiddeld per man
per jaar tegen de 2600 gulden.
Wordt de honorering verdubbeld
dan bestaat de aparte post voor
freelancers uit 140 miljoen.
FLOP heeft daarom laten weten
verontwaardigd te zijn dat minister
Van Doorn van CRM deze post niet
meer dan tien procent wil laten
stijgen. Het gevecht dat de omroep-
bonden in hun cao-onderhandelln-
gen en de FLOP als aktlegroep
voeren, noemt de FLOP een poli
tiek gevecht omdat minister Van
Doorn als PPR-man de kijk- en
luistergelden niet wil verhogen. De
gekweekte reserve vah 1200 miljoen
gulden zal in deze tijd van Inflatie
zeker niet voldoende zijn omdat het
geld hard nodig ls voor de nieuw-
bpuw.
Daarom vinden de freelancers dat
hun post een sluitpost is op de
omroep-begroting, terwijl ook al
jaren een personeelsstop bij de om
roep is. Nadrukkelijk stelt FLOP
ook dat men zich solidair heeft
verklaard met de camera-groep,
waarvan de staking een demonstra
tie wordt genoemd van een alge
meen gevoel van onbehagen over
de arbeidssituatie van mensen die
bij het maken van programma's
betrokken zijn.
Medewerkende organisten zijn: Jan
Jansen, Ewald Kooiman, Hans van
Nieuwkoop, Albert de Klerk (met
Rylke van der Heide hobo), Piet
van Amstel en Henk Klop. De con
certen werden opgenomen in ker
ken te Middelburg, Vlaardingen,
Schlelden (Dutsland), Haarlem,
Delft, Zwolle en Breda. De uitzen
dingen zijn achtereenvolgens op 6,
13 en 20 april, op 11, 18 en 25 mei
en op 1, 8 en 15 Juni, steeds op
19.35 uur op Hilversum 1.
DEN HAAG (ANP) 'De Neder
landse regering staat sympathiek
tegenover de Angolese bevrijdings
beweging MPLA en ziet deze bewe
ging als de belangrijkste vertegen
woordiger van het Engolese volk.'
Hoewel Nederlandse bewindslieden
dit niet explioiet gezegd hebben,
zegt MPLA-voorzltter Agostinho
Neto uit zijn gesprekken met pre
mier Den Uyl, minister Van der
Stoel van buitenlandse zaken en
staatssecretaris Kooymans wel de
sterk de indruk hebben gekregen
dat Nederland de MPLA steunt. Dat
blijkt volgens hem ook uit het feit
dat de Nederlandse hulpverlening
tot het tijdstip van de onafhanke
lijkheid zal lopen via kanalen van
de MPLA.
Dr. Neto heeft in Nederland veel
begrip ontmoet voor de 'werkelijke
situatie' in Angola. De Nederlandse
regering heeft hem verzekerd grote
waarde te hechten aan een nauwe
samenwerking in de toekomst. Na
11 november 1975, het tijdstip van
de onafhankelijkheid, zal Nederland
samenwerken met de regering die
dan in Angola zal worden gevormd.
Tot die tijd verloopt de Nederland
se ontwikkelingshulp niet via de
overgangsregering, waarin de drie
Angolese bevrijdingsbewegingen en
Portugal deelnemen, maar via de
MPLA, de volksbeweging voor de
bevrijding van Angola, zo zei dr.
Neto in Den Haag.
MILJOEN DOLLAR
De MPLA-delegatie heeft met de
regering gesproken over de beste
ding van het miljoen dollar, dat op
de begroting voor ontwikkelings
hulp 1974 was uitgetrokken voor de
bevrijde gebieden van Angola. Na
de omwenteling in Portugal, die tot
gevolg heeft dat Angola nog dit
jaar onafhankelijk wordt, ls een
nieuwe besteding voor de gelden
gevonden, namelijk de sociale pro
jecten van de MPLA in de Angolese
hoofdstad Loeanda. Daar wordt het
geld besteed aan de bouw en in
richting van scholen, ziekenhuizen,
gemeenschapscentra, aan medica
menten. technische voorzieningen,
de aanleg van waterleiding, enz.
Deze Nederlandse hulpverlening
heeft de instemming van de over
gangsregering ln Loeanda.
In het programma van de Ombuds
man is donderdagavond informatie
gegeven over de werkwijze van het
arbeidsbureau en de vormen van be
middeling waardoor iemand weer
aan de slag kan komen. Een goed
ding. want vele werklozen blijken
onvoldoende op de hoogte te zijn
van de gang van zaken en van hun
rechten en plichten.
Hans Ouwerkerk wees even op de
mogelijkheid om 'n door de Stichting
De Ombudsman uitgegeven brochure
over de werkloosheidswet aan te
vragen. Dat moeten belanghebben
den zeker doen. Dit kortweg W.W.
genoemde boekje is de prijs van
3,50 ruimschoots waard. Na het te
hebben doorgebladerd kan ik niet
anders zeggen dan dat het barstens
vol puntige informatie zit. In be
grijpelijke taal geschreven. Het 128
bladzijden tellende boekje is syste
matisch opgebouwd. Het poogt als
het ware de gang die men kan of
moet gaan wanneer men buiten baan
is geraakt. Er zitten ook voorbeelden
in om op de juiste manier een pro
testbrief of een klaagschrif t op te
stellen, of bij hogere instanties in
beroep te gaan.
In het W.W.-boekje dat de Ombuds
man bij toestuurde, was een nood
kreet van de Stichting bijgesloten.
Want de pot waaruit de 35 mede
werkers worden beaald, zal volgend
Jaar leeg zijn. Dan zou een belang
rijke bemiddelingsinstantie uit de
ether kunnen verdwijnen. En dat
kan betekenen dat jaarlijks tiendui
zenden verzoeken om hulp of infor
matie onbeantwoord moeten blijven.
Het is dus te begrijpen dat de men
sen achter de Stichting De Om
budsman gespannen uitkijken naar
de reaktie van de minister van CRM
bij wie al-lang geleden een aan
vraag tot subsidiëring van dit werk
is ingediend. Het gironummer van
de Stichting in Hilversum (208020)
staat niet alleen open voor de beta
ling van aangevraagde boekjes,
maar ook voor giften.
In de door Nico Bogaart en Adri
Heidt voor de NCRV vaardig sa
mengestelde documentaire over
Armeniërs in Iran was prachtig
camerawerk te bewonderen van
Jan Schaper. Magnifiek in spel van
licht en kleur en ook opvallend door
de betrokkenheid van de cineast met
zijn onderwerp.
De gesprekken in Achter het Nieuws
over onze gasleveranties aan Italië,
de vervanging van de Starfighter en
met de leider van de Angolese be
vrijdingsbeweging MPLA waren wei
nig zeggend. Aanzienlijk meer 'body'
had een interview met Israëls vice-
premier Allon, maar dat was dan
ook voor een belangrijk deel te dan
ken aan de uitstraling van diens
persoonlijkheid.
Hoewel de eerste aflevering van de
Zweedse serie Julia en haar Nacht
papa nogal breed was uitgesponnen,
kreeg ik toch de indruk dat dit graag
bekeken zal worden. In mijn vorige
stukje heb ik de broer van de Zuid-
molukse leider Tamaela ten onrechte
in Kenmerk laten verschijnen. Hij
was te zien in het Journaal.
TON HYDRA
DOHA (Reuter) De Palestijnse
guerrillaleider Jassir Arafat heeft
gisteravond bekendgemaakt dat hij
bewijzen heeft dat Israël op zijn
minst drie nucleaire wapens in be
zit heeft. Israël zou niet alleen in het
bezit zijn van atoombommen, maar
ook van raketten die kernkoppen
kunnen transporteren. Arafat zei dat
de Palestijnse guerrilla's over hun
eigen bronnen In Israël beschikken
die hem deze inlichtingen hadden
verschaft.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Omstreeks tien uur
gisteravond is in de Rotterdamse
wijk Kralingseveer een taxichauf
feur overvallen en ernstig gewond
geraakt. Vermoedelijk heeft de
chauffeur, de heer Hartman, een uur
bewusteloos gelegen voordat hij werd
gevonden.
De politie kon ons gisteravond nog
niets meedelen omtrent de toedracht
van de overval en omtrent de daders.
Ook over het motief tastte men nog
ln het duister.
154: Toen ons spilzieke tweetal
weer buiten stond, zei Janus: 'Het
regent nog steeds, vrouw. We zou
den natuurlijk wel een tram of bus
kunnen nemen, maar we zitten
goed in de slappe was. Daarom
doen we net als de fijne lui en
nemen een taxi. We laten ons naar
een eethuis rijden en daar zullen we
de bloemetjes eens fijn buiten gaan
zetten. Een borreltje voor en een
kejakkie na. Hahaha, heb ik gezegd,
dat we d'r een dagje van zouden
maken of niet?'
- 'Janus, je bent een kraan', prees
vrouw Paxse. 'Ik zie je nou met
héél andere ogen. Jij had eigenlijk
rijk moeten zijn. Dat gaat je goed
af. Waar gaan we eten? Denk er
aan, hoor. Ik wil niet ln zo'n dood
gewoon kwartjescafetaria'. - 'Je
hebt gelijk vrouw', zei domme Ja
nus. 'Daar horen fijne dames met
een H-lijn niet thuis. Kom, we
zullen eens aan gindse chauffeur
vragen waar welgestelde vreemde
lingen altijd eten'. - De koddebei-
er-in-civiel liep naar een taxi
standplaats en vroeg aan de onver
schillige chauffeur: 'Hela, makker.
Ik ben een man van geld. Wil jij
ons naar het beste eethuis van de
stad brengen. Je weet wel, waar de
diepelematen en vreemde snoesha
nen ook eten'. 'Dan zul je Shang
Hai Fang bedoelen,' antwoordde de
chauffeur. 'Daar komen de fijne lui.
Wat jullie er willen doen, begrijp
ik niet goed'. - 'Gaat je ook niks
an,' zei Janus. 'Breng ons er maar
heen en hou verder Je mond dicht'
- Deze nare opmerking vond Janus
even later driedubbel verdiscon-
PELLI, PINGO EN HUN VRIENDEN
teerd in de rekening terug, maar
dat merkte de ezel niet. Hij reed
immers nooit in taxi's. Wat moest
hij dus van de prijzen afweten? -
Trouwens, hij had ook geen tijd om
zich dat af te vragen, want enkele
minuutjes later stond hij in gezel
schap van zijn vrouw, verwonderd
te gapen naar de luxe pagode-ach-
tige ingang van het Chinese restau
rant Shang Hal Fang. Een portier in'
Chinees kostuum liet duidelijk zien,
dat hij uit het 'land van de glim
lach' kwam en trad buigend nader
bij. 'Welkom aan eelbiedwaaldig
mandalijn mette vrouwtje zó
schoon als appelbloesem' - 'Janus,
laat je niet uitschelden voor man
darijn' foeterde vrouw Paxse. 'Laat
die uitgedroogde sinaasappel naar
zichzelf kijken'
ZEER06MOET STOM/IJ 6?ül
MNZALIE
Radio vandaag
Speciaal
TV vandaag
door Vilhelm Moberg
Copyright. Ilnllnmli.i B.V. Itaarn
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
woord. 7.07 (S Badlnerle. (7.30 Nws. 7.41
Echo.) 8.24 Overweging. 8.30 Nws. 836
Gymn. voor de hulsvrouw. 8.45 De won
derlijke letter M. 9.40 De Middenschool
(7). 10.00 (S) Aubade. (10.30 Nws.) NOS:
11.30 Blik op de derde wereld. 11.45 Blik
op Europa. KRO: 12.00 (S) Van twaalf
tot twee. (12.22 WIJ van het land. 12.26
Meded. 12.30 Nws. 12.41 Echo. 13.00 Ra
den maar.) 14.00 Lieven en Le
vens op de Middenschool (8.). 14.45 (S)
Interlokaal op vrijdag. (15,30 Nws.). 17.00
Zonder grenzen. 17.10 (S) De hutsge-
klutste kinderspelen. 17.30 Nws. 17.32
Echo magazine.
18.30 Nws. 18.41 Echo. 18.50 Verken
ning. 18.58 Marktberichten 19 00 (S) uit
het operette album. 19.30 (S) In ant
woord op uw schrijven. 21.00 (S) De
blanke top. 22.25 Overweging. 22.30 Nws.
22.40 (S) Goal. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 (S) Dag met een gaatje, met om
8 00 Nws en om 8.00 Radlojourn. 9 00 (S)
Russische kerkmuz. door Radiokoor.
NOS: 9.20 Wat heeft dat kind? 9.35
Waterstanden. 9.40 Toerlsmo. AVRO:
10.00 (S) Kleutertje luister. 10.10 Ar-
beldsvltam. met om 11.00 Nws en om
11.03-11.05 Radlojourn. 11.30 (S) Knip
perlicht. 11.55 Beursber. 12.00 (S) De
platenkeuze van Willem Strletman.
OVERHEIDSVOORLICHTING: 12.30
Landhouwuitz. AVRO: 12.40 (S) Mari
nierskapel. 12.55 Radlojourn. VPRO: 13.00
Nws. 13.11 VPRO-VRIJDAG met Vandaag
dit. morgen dat. 13.25 Progr.overzicht.
13.30 Interview. 14.00 Muziek. 15.30 Per
manent Wave. 16.00 Nws. 16.03 Vandaag
dit. morgen dat. 16.05 Nova Zambia, met
hierin om ca. 16.30 Op weg naar de
Karpaten, reisverslag. 17.30 Welingelichte
kringen. 17.55 Meded.
18.00 Nws. 18.11 Vandaag dit, morgen
dat. 18.20 P.P.: Ultz. van de CHU. VPRO:
18.30 Progr.overz. 18 31 Embargo. 19.30
Radio Vrij Belgle. NOS: 19.50 Den Haag
vandaag. 20.00 Nws. VARA: 20.05 (S)
Omroepork. met zangsollsten. 21.45 Boe-
kennws. 21.55 (S) Hobo en heckelphon,
altviool en plano. 22.30 (S) De Staal
kaart. 23.25 (S) Muziek van deze eeuw.
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
EO: 7.02 (S) Gospelsound. 8.03 Klank
bord. 8.10 (S) tussen thee- en koffie. 9.03
(S) De muzikale fruitmand. TROS: 10.03
Pep op drie. 11.03 Drie draalt op verzoek.
NCRV: 12.03 (S) Drie tussen de middag:
BU Barend. 13.03 (S) Hier en nu. 13.08
Drie tussen de middag: Eddy go round.
NOS: 14.02 Pop-kontakt I. 16.02 De Hit-
meesters, met de Daverende Dertig met
de nationale hitparade.
18.03 De vakature bank. 18.10 Joost
mag niet eten. 19.02 Drie loopt achter:
Nostalgie. AVRO: 20.05 Burengerucht,
met Muziek Made In Germany. 21.02 De
0 Albert West en het Engelse duo
Peters and Lee zijn te gast bij de
Mountics Show.
Ned. 1/20.21
Een VARA-team heeft enige we
ken gefilmd in Angola. Het resul
taat is te zien in het Vogel Vrijdag
programma.
Ned. 2/20.20
9 Na een aflevering van Kung Fu
(21.15), geeft Televizier Magazine
achtergrondinformatie met als
hoofdmoot Vietnam (met onder
meer reacties van Amerikaanse sol
daten die er invalide geworden zijn
en een commentaar van mr. Sand-
berg) en verder een reportage over
KNIL-militairen die hun kamp niet
willen verlaten.
Ned. 1/22.05
Het IKOR brengt het tweede
deel van Een koloniaal treurspel op
het scherm. Zal een jonge Suri
naamse vrouw voorgoed terugkeren
naar haar geboorteland of blijft ze
in Nederland, waar ze al meer dan
tien jaar leeft?
Ned. 2/23,05
Het Spaarvarken is een toneel
spel over leden van een kaartclub
die in Parijs aan het potverteren
slaan, maar van de regen in de
drup komen.
Duitsl. 1/20.15
naar aanleiding van de Hart-
week spreekt Fons Disch met de
cardioloog dr. C. A. C. van Nieu-
wenhuizen.
Hilv. 1/16.00
In VARA-Klassiek wordt Hinde-
mith Trio op. 47 voor altviool, hec-
kelfoon en piano uitgevoerd. Een
Heckelfoon is een bariton-hobo, ge
noemd naar de maker Wilhelm
Ileckel (1856-1909).
Hilv. 2/21.55
Negen-Uur-Show. 22.02 Radlojourn. 22.05
(S) Superclean Dreammachlne. 23.02 (S)
Vanavond Laat. 0.02 Radlojourn. 0.05
Weekend-Muzlek-Magazlne. 1.02 Soultlme
U.S A. 2.02 Continu de nacht door. 4.02
Voor dag en dauw. (2.02. 4.02 en 5.57
Radlojourn.) NCRV: 6.02-7.00 (S) Klaar
NEDERLAND I
NOS
18.45 Paulus de Boskabouter
18.55 Journaal
AVRO
19.05 AVRO's Toppop
20.00 Journaal
20.21 De Mountlesshow
21.15 Kung Fu, tv-serie
22.05 Telev. Magaz.
22.50 AVRO's Sportpan.
23.15 Journaal
NEDERLAND II
TELEAC
18.15 Duits, herh. les 4
NOS
18.45 Paulus de Boskabouter
18.55 Journaal
VARA
19.05 The Tommy Cooper Show
PfSsü
19.50 Slmon Carmiggelt
leest voor
20.00 Journaal
20.20 In de woelige wereld van de
Vogel Vrijdag
IKOR.
23.05 Een koloniaal treurspel (II)
23.45 Journaal
13
Hij promise Jou een paar ossen,
als hij terugkomt, zei Olausson, ter
wijl hij de brief weer aan Karl
Oskar gaf.
Die ging daar niet verder op ln, wel
vroeg hij de oudere man:
Daar staat Iets dat Ik niet be
grijp een lone hand spelen
wat kan hij daarmee bedoelen?
Dat hij zijn eigen weg wil gaan.
Ja, ja. Dat deed Robert ook heus
wel, toeh hij naar Californlë ging.
Hij legde zijn broers brief weer in
de kist. Toen zei hij:
Zullen we nu eens naar het vee
gaan kijken?
Terwijl Kristina weer aan haar
werk ging, gingen de mannen op
Inspectie. Karl Oskar wilde zijn
nieuwe buurman laten zien wat hij
in die drie jaar als squatter alle
maal gedaan had.
Noordelijk van de blokhut had hij
de stal neergezet, die nog maar voor
de helft Ingericht was. De dieren
stonden ln twee hokken, het waren
een koe en een pink. Van de Duit
ser Fischer in Taylors Falls hadden
ze een drachtige koe gekocht, haar
kalf hadden ze opgefokt en dat was
nu de pink. Met twee koeien zou
den ze het hele jaar door melk
hebben. De koe heette Lady, naar
het dier dat ze de eerste winter
geleend hadden, de jonge pink
noemden ze Miss.
Als zij eenmaal gekalfd heeft,
gaan we haar Missis noemen, lach
te Karl Oskar.
Er was ruimte genoeg ln de stal om
er nog nieuwe hokken bij af te
schutten, als er meer dieren bij
kwamen. Ze keken ln de afdeling
voor de schapen: twee ooien had
den in de lente lammeren gekre
gen, de ene had er zelfs twee ge
kregen, zodat er nu al een kleine
kudde van vijf schapen was. Scha
pen waren prettige dieren, ze had
den er weinig werk van en de wol
hadden ze nodig voor kousen en
kleding. In het varkenshok wroet
ten twee varkens rond; die waren
het gemakkelijkst van allemaal, ze
liepen het elkenbos in en zochten
hun eigen voedsel, zolang de grond
vrij van sneeuw was. Spek was het
goedkoopste voedsel. Er was een
aparte hoek voor de kippen, maar
de stokken waren nog leeg; een
legkip kostte vijf dollar!
In het lege kippenhok bewaarde
Karl Oskar zijn nieuwe Amerikaan
se gereedschap. Vol trots liet hij
zijn 'cradle' zien, een zeis met vijf
lange houten vingers die aan de
steel vastzaten, hoeveel doelmatiger
dan de Zweedse zeis. Verder bezat
hij een 'grub-hoe', aan de ene kant
een bijl, aan de andere een schof
fel, en als Je de grond ging ontgin
nen en wortels ln de grond afkap
pen. dan hoefde je het werktuig
alleen maar om te keren, wanneer
Je van het ene werk tot het andere
overging.
Daarna bezichtigden ze de nieuwe
akker. Olausson liet zijn ogen over
het pas ontgonnen deel van de gras
vlakte glijden:
Daar heb je een prachtig stuk
land ontgonnen.
Ongeveer tien acres. Het groot
ste stuk heb ik het eerste jaar al
omgeploegd.
Hier had hij op dit ogenblik drie
maal zo grote akkers kunnen heb
ben, als hij maar in staat geweest
was zich eigen trekdieren aan te
schaffen voor honderd dollar. Als
hij ossen ging lenen bij de Hout
compagnie om ermee te ploegen,
wilden ze daar vijf dollar per dag
voor hebben. Contant geld ontbrak
dat maakte dat ze hier op de
claim niet vooruit konden komen.
Een groot deel van het nieuwe
bouwland had hij zelf eigenhandig
met de grub-hoe ontgonnen.
Nu toonde Karl Oskar zijn herfst-
rogge, die er welig bij stond en
weldra aren zou schieten, lenterog-
ge had hij kortgeleden gezaaid, en
op dat stuk wilde hij straks aardap
pelen poten. Van de herfst wilde
hij voor de eerste keer tarwe zaai
en, een nieuwe graansoort, geschikt
om brood van te bakken, de Ameri
kanen kregen daar een enorme
oogst van. En wat fijn zou het zijn
om dan zelf dat fijne, blanke meel
te kunnen malen, dat ze zo duur
hadden moeten kopen in Zweden,
waar het enkel maar voor feest-
brood gebruikt werd.
Olausson ried hem aan om in
plaats van twarwe maïs te gaan
verbouwen, dat zowel voor mens als
dier geschikt voedsel was. In Illi
nois was de opbrengst vijftig maal
zo groot als wat de boeren er zaai
den.
Maar dat mais moet je op hoge
grond zetten! voegde hij er aan toe.
Het moet heel droge grond zijn.
Van buiten naar. binnen woorden
invullen die betekenen: 1. knaag
dier, 2. bloedhuis, 3. koemestvocht,
4. klinknageltje, 5. twijg, 6. ver
voermiddel, 7. insektenetend zoog
dier, 8. telwoord, 9. wild zwijn, 10.
gierigaard, 11. voorteken, 12. gek
heid, 13. handegge, 14. kurk, 15.
opgegeven werk, 16. lusthof.
Bij juiste oplossing vormen de be
ginletters van 1 tot en met 16 een
andere naam voor belhamel. Elk
woord bestaat uit vier letters.
OPLOSSING VAN GISTEREN
Hor.: 1. port, 4. veen, 7. ar, 8.
armee, 10. e.k., 12. ros, 14. aar, 15.
mol, 16. t.k., 18. Se., 19. Aaron, 22.
Cirkel-puzzel
ADVERTENTIE
atlas, 24. kokosnoót, 25. asper, 26.
teder, 28. er, 30. Ti, 31. eer, 33. bal,
35. els, 37. me, 38. merel, 40. O.T..
41. keel, 42. idem.
Vert.: 1. pro, 2. ra, 3. tra, 4. ver, 5.
Ee, 6. neo, 7. aria, 9. mat, 11. klos,
13. stroper, 15. melodie, 17. koker,
18. stoet, 20. aks, 21. nor, 22. ant,
23. Ate, 25 adem, 27. rest, 29. nar,
32. eek, 33. bel, 34. lei. 36. lom, 38.
me, 39. Ld.
Zelf uw fiets onderhouden? i
Dat kan heel gemakkelijk
met behulp van 't boekje
"Fietsverzorging".
Tientallen pagina's vol
duidelijke onderhoudstips en I
reparatie-adviezen;
vele foto's en
technische illustraties.
Maak f 6,50
(incl. btw en verzendkosten)
4 over op postgiro 234567
tnv stichting: fiets!, A'dam
gmA en u ontvangt
de nieuwste druk thuis.
