EEN LEVEN LEEF JE NIET ALLEEN.
Zuidmolukkers in isolement
meest kwetsbare minderheid
Een oplossing lijkt
niet in zicht te zijn
Commentaar
L
Indochina (1)
Indochina (2)
Ak vsVft Zeeuwse sneeuw
IkJLwij allemaal
In speciale Boek van de
Maand oplage: f.13,50.
Daarna f.24/.
het weer
weerrapporten
Naamgeving is
- hoe dan ook -
niet neutraal
In de toekomst
overschot aan
dierenartsen
yo
TROUW/KWARTET DONDERDAG 3 APRIL 1975
BINNENLAND RHS5
ADVERTENTIE
Nu de troepen van de Voorlopige
Revolutionaire Regering van Zuid-
Vittnam, ondersteund door Noordviet-
namese eenheden in snel tempo de
enï Zuidvietnamese provincie na de
andere oprollen, wordt de situatie
voor het bewind van president
Ngoejen Van Thieu in Saigon even
uilzichtsloos als die voor maarschalk
Lon Nol in Cambodja. Net als Cam
bodja, waar het regiem in de hoofd
stad Phnom Penh alleen nog in stapd
te houden is met behulp van de
Anerikaanse luchtbrug, lijkt nu ook
Thieu teruggeworpen te worden op
zijn laatste bolwerk: hoofdstad Saigon.
President Thieu, die vorige week nog
voor radio en televisie zijn leger en
het Zuidvietnamese volk opriep ver
trouwen te hebben in zijn regering,
ziet zich nu geplaatst voor het pro
bleem van een muitend leger, een
onifzienbare stroom vluchtelingen en
eet oppositie die in steeds harder
bevoordingen zijn aftreden eist.
Van zijn belofte om bij Da Nang de
oprukkende Noordvietnamese- en
ViR-troepen een halt toe te roepen is
niets terecht gekomen. Da Nang, waar
tienduizenden vluchtelingen in eerste
insiantie veilig dachten te zijn, werd
bijia zonder slag of stoot door
Thieu's gedemoraliseerde elitetroepen
opgegeven.
Overigens is het gevaarlijk om uit de
netting van de vluchtelingenstroom
poltieke conclusies te trekken. Het
feit dat de tienduizenden naar de door
Thêu beheerste gebieden vluchten,
wat wel 'het steramen met de voeten'
wordt genoemd, zegt in de eerste
plaits iets over de drang tot levensbe-
hoid en kan niet zonder meer uit-
geltgd worden als een politieke keuze
voer het regiem'in Saigon. Op'zich-
zell is het een natuurlijke beweging
dal vluchtelingen vóór het oorlogsge-
weü uitgaan.
In Zuid-Vietnam komt daar nog bij
dat in Saigon elk dorp en elke stad
die door de VRR wordt overgenomen,
wordt vrijgegeven voor luchtbombar
dementen op grote schaal. Als weerlo
ze burger kun je dan beter vertrokken
zip.
Af*ezien nog van de humanitaire hulp
aai de door het oorlogsgeweld geteis-
tede bevolking in Vietnam, zal nu
mier dan ooit voor de Nederlandse
rearing het vraagstuk van de erken-
niig van de VRR weer naar voren
konen. Vijf weken geleden zei minis-
tei Van der Stoel in de Tweede
Kmer niet tot erkenning over te gaan
i ondat de VRR zijns inziens niet
vodeed aan de volkenrechtelijke eis
vai het beheersen van een voldoende
grtot deel van' het Zuidvietnamese
grendgebied. Van der Stoel beloofde
toai wèl contact op te nemen met de
VIR, hetgeen echter na vijf weken
no» niet gebeurd is. Waarschijnlijk
waiht de Nederlandse regering zo.
larg dat ook dit erkenninsgprobleem
zici vanzelf oplost, namelijk, tot het
regem in Saigon gevallen is.
Wit uit de hele trieste geschiedenis
dudelijk blijkt is dat zowel het regiem
in Phnom Penh als dat in Saigon het
zoider Amerikaanse steun niet kan
raden. Lon Nol heeft blijkbaar zijn
cotclusies getrokken en is naar voor
hen veiliger oorden uitgeweken. In
Sagon wacht de oppositie op een
so»rtgelijke stap van president Thieu.
De regering in de Verenigde Staten
heeft herhaaldelijk 't Congres bezworen
zosnel mogelijk toestemming te geven
voir extra militaire hulp aan beide
repems. President Ford gaat daarbij
zo/er, dat hij het Congres verantwoor-
deijk stelt voor de ophanden zijnde
nederlaag van beide regeringen; een
nederlaag die volgens Ford de geloof-
wiardigheid van de VS in de rest van
de wereld sterk zou aantasten.
wiarschijnlijk wel het verstoten van de
ddicate machtsbalans van andere nati-
orale staten en het steunen door dik
en dun van de regiems die daar het
gevolg van zijn.
Juist het in stand houden van zulke
regiems in Indochina, tegen de zin
vïi het grootste deel van de bevol-
khg, doet afbreuk aan de geloofwaar
digheid bij in ieder geval een groot
deel van de derde wereld.
Het is verheugend dat het Amerikaan
se Congres nu weer dwars ligt op de
verlangens van Ford nog eens extra
mlitaire hulp aan de regiems in In-
dtchina te verschaffen. Deze hulp zou
inmers een voortduring van de toch
al uitzichtloze strijd met zich mee
biengen. Gelukkig bestaat er in dè
Verenigde Staten een volksvertegen
woordiging die een meer reële kijk
heeft op de Amerikaanse geloofwaar-
dgheid in de wereld.
Anderen spelen een belangrijke
rol. Het begint al bij het begin: je
krijgt ouders. Later zijn er vrienden,
vriendinnen, liefdes en verliefd
heden. Je kiest een partner. Voor
het leven of voor een deel ervan.
De ander is er altijd. Zelfs in het
afscheid nemen door scheiding of
dood.
Over relaties tot anderen
handelt het Boek van de Maand
"Ik, jij, wij allemaal". Een bijzonder
boek omdat het over uzelf gaat. U
en de anderen in uw leven. Met al
het geluk en plezier daarvan, maar
ook met de diepere oorzaken waar
door er iets binnen een relatie mis
kan gaan of zelfs stuk kan lopen.
Zaken die we vroeger liever in de
doofpot vol taboes propten,
maar waar we tegenwoordig
open over durven praten.
"Ik, jij, wij allemaal" is geschre
ven door een deskundige redactie
van specialisten: F. E. J. Bouricius,
Hans Korteweg, Dr. H. Musaph,
Dr. J. W. M. van Ussel, Drs. G. de
Bruijn, Drs. Rita Kohnstamm, P.J. F.
Dupuis, Dr. Richter Roegholt,
Prof. Dr. M. van Beugen, Prof. Dr.
M. J. Langeveld, G. R. van den
Berg, Dr. M. J. A. M. Nevejan. Zij
leverden indringende bijdragen in
heldere en duidelijke taal. Vele
foto's en tekeningen in kleur en
zwart-wit vormen een belangrijk
element in dit boek, waarin üw
leven de hoofdpersoon is.
(Dit aanbod is geldig tot 3 mei 1975.
Echter zolang de voorraad strekt).
door Jan Kuijk
Er wonen op het ogenblik ongeveer 35.000 Zuidmo-
lukkers in Nederland en zij zijn niet gelukkig; niet
in de laatste plaats omdat zo weinig mensen ge
lukkig met hen zijn.
Zij zijn in formele zin statenloos (de meesten van
hen althans), maar eigenlijk nog veel meer: vader
land-lozen. Dat klinkt misschien wat pathetisch en
weinig nuchter, maar het duidt toch wel het best
de problematiek van de mensen (en hun beleving
van de problematiek) aan.
Zij hebben geen ander vaderland dan een denk
beeldig: de eilandengroep tussen Halmahera en
Timor onlosmakelijk deel van Indonesië volgens
Indonesische begrippen; in de politieke toekomst
dromen van deze mensen echter een vrij en onaf
hankelijk gebied. Daarbij is het overigens maar het
beste niet al te veel door te vragen over hoe die
vrijheid en onafhankelijkheid van dat land precies
gestalte moet krijgen, want daarvoor is het allemaal
weinig omlijnd; hoeveel hartstocht het ook wekt.
i Zuid-Molukkers proberen hier in Nederland hun
gesti
I te w
De 2
Er is op korte termijn geen oplossing voor het probleem van de
Zuidmolukkers tenminste als men er van uitgaat dat er bij het
zoeken van een oplossing niet over hen en zonder hen kan worden
onderhandeld. Het is daarom ook verstandig met al te veel ver
wachtingen te koesteren van het gesprek over deze zaak dat
minister Van Doorn (de in Nederland voor de Molukkers ver
antwoordelijke bewindsman) op het ogenblik in Indonesië voert.
politiek ideaal levend te houden door het koesteren
en cultiveren van een eigen cultuur en een vrij
gesloten gemeenschap met een strenge sociale en
politieke controle over-en-weer; met een geweldig
generatieconflict ook en daarenboven ook nog een
politieke mentaliteitskloof, die om het kort te houden
kan worden gevangen onder de namen van Manu-
sama en Tamaela de eerste een rustige statenloze
Rotterdamse wiskundeleraar en de tweede een nogal
ijdele en op directe actie gerichte militair met een
Nederlands paspoort, maar beiden met de pretentie
van 'president van de Republiek der Zuid-Molukken'.
Een tragische groep mensen; de meest kwetsbare
minderheid in onze Nederlandse samenleving ook
vrijwel geïsoleerd van de niet geïnteresseerde Neder
landse samenleving en de wereld daarbuiten ge-
isoleerd vooral ook van de samenleving in dat verre
en voorlopig alleen maar denkbeeldige vaderland in
Oost-Indonesië, waar volgens tamelijk onbevooroor
deelde (Amerikaanse wetenschappelijke) kenners
van Indonesië die in Nederland zo zorgvuldig
cultiveerde Molukse adat snel aan het uitsterven
Op papier is het niet zo moeilijk.
Men kan natuurlijk de Zuidmoluk
kers voor de keus stellen te inte
greren in de Nederlandse samenle
ving of terug te keren naar Indo
nesië, maar dan heeft men het
probleem wel op een bijzonder
hardhandige wijze vereenvoudigd.
Toch wordt de oplossing hier in
Nederland maar al te graag zó
voorgesteld en wordën de Zuidmo
lukkers soms op nogal hooghartige
wijze toegebast door voor het overi
ge alleraardigste mensen, die in
andere zaken wat gra^g naar de
grootst mogelijke zorgvuldigheid
zoeken.
De zaak is namelijk dat de Zuidmo
lukkers hier een politiek ideaal
koesteren en dat ideaal bij het
doen van een eventuele keuze tot
uitdrukking willen brengen. Het is
niet goed in te zien, waarom dat
recht (voor zover het binnen de
termen van de wet valt) aan de
Zuidmolukkers zou moeten worden
ontzegd.
Het is waar: de meerderheid van
hen is statenloos en het zou dus
niet zo moeilijk zijn in de praktijk
hun rechten iets in te tomen. Maar
daar zou dan toch een zeer dwin
gende reden voor moeten zijn om
in dit ene geval af te wijken van
onze zo dierbare gekoesterde en
voor het buitenland zo dikwijls
breed uitgemeten traditie van ver
draagzaamheid alweer: zolang
tenminste het uitdragen van politie
ke idealen binnen de termen van
de wet blijft.
In dat verband doet het er ook niet
zo heel veel toe of men het al of
ideologisch) gefundeerd zijn van
dat ideaal. Het gaat er om of men
de Zuidmolukkers een recht mag
ontzeggen dat wijzelf als één van
de fundamenten van onze samenle
ving beschouwen.
Bovendien: dat alternatief van in
tegratie in de Nederlandse sa
menleving de terugkeer naar In
donesië dus is niet zo eenvoudig te
realiseren. Op de Indonesische am
bassade werkt op het ogenblik een
kleine staf aan het probleem van
de Zuidmolukkers in Nederland en
aan het voorbereiden van de terug
keer van hen naar Indonesië.
Voor die terugkeer stelt Indonesië
echter zoveel voorwaarden, en ook
zijn er vanuit de situatie van de
Zuidmolukkers gezien zoveel on
zekerheden aan die terugkeer (al
leen al het materiële bestaan het
gebied van de Molukken behoort
tot de armste van een in vergelij
king met Nederland toch al arm
land), dat die mogelijkheid voorlo
pig alleen theoretisch lijkt.
Thajeb, de attaché die op de In
donesische ambassade in Den Haag
de leiding heeft van de afdeling
voor Molukse zaken, zegt het trou
wens nadrukkelijk: 'Wij willen be
slist niet iedereen terug hebben. In
1968 is er ook een poging gedaan
een aantal mensen ter&g te
brengen naar Ambon, maar die
emigratie is mislukt door een
onzorgvuldige selectie. Wij zijn nu
bezig de mensen die terug willen te
registreren, maar die registratie be
tekent tegelijk een selectie.
Geschiktheid
Ir. Manusama
niet met dat politieke ideaal eens is
of dat men twijfelt aan de haal
baarheid of zelfs het (al of niet
Van onze weerkundige medewerker
A Als lippen scliraal zijn,
trekken, pijn doen, zijn ze
toe aan Labello, de stick die
verzacht en beschermt jm £A
Zomer winter. 1
Vandaag nog even wat extra aan
dacht voor Zeeland. Het weer is
daar vlak voor en tijdens gaas
(zondag) heel hijzonder geweest.
Een weeramateur (sinds 1942) uit
Middelburg meldt, dat het allemaal
begon met die koude-depressie uit
Het Kanaal, wélke zuidwest-Neder
land voor het eerst sinds lange tijd
in een witte wereld omtoverde. Da
ken en auto's werden bedekt met 3
centimeter sneeuw. In de nanacht
van Goede Vrijdag kwam er een
enorme bui van korrelhagel opzet
ten. gevolgd door een paar zware
sneeuwbuien, 's Avonds was er in
Middelburg 28 millimeter neerslag
gevallen, waarvan 20 mm in vaste
vorm. Eerste Paasdag vond er ver
volgens een herhalirtg van de witte
Goede Vrijdag plaats. Overal dichte
sneeuwval met grote vlokken. Alles
bijeen viel er tot één uur 's mid
dags op eerste Paasdag in Middel
burg 40 mm., waarvan 30 mm. in
vaste vorm en daarvan 80 procent
sneeuw. Was het een wonder, dat
de sleetjes snel tevoorschijn wer
den gehaald? Konklusie: meer
sneeuw in Zeeland dan in jaren het
geval was geweest. Tussen zes en
zeven uur Paaszondag kreeg Texel
ook de grootste sneeuwval van de
hele winter.
Over naar de maandneerslag: Ui-
rum 45 mm.. Ten Post 46 mm.
tegenover Maastricht 81. Marken 85
mm., .Nunspeet 87 mm.. Fijnaart 88
mm.. Zierikzee 89 mm., Amsterdam
en Vlissingen 93 mm., Schevenin-
gen 98 mm., Krimpen aan den IJs-
sel 102 mm en Hoog Soeren 105
mm. In De Bilt regende het 83 uur
(normaal 42). Het aantal zonne-
uren in De Bilt was 70 tegen 127
normaal, een groot tekort dus. Ge
middelde etmaaltemperatuur van
De Bilt 4.7 graden Celsius (normaal
Weerrapporten van glsterene maximum
temperatuur en neerslag van 7-19 uur:
zwaar bewolkt
7
1
zwaar bewolkt
7
2
zwaar bewolkt
6
2
zwaar bewolkt
7
2
zwaar bewolkt
6
3
zwaar bewolkt
7
2
zwaar bewolkt
7
1
zwaar bewolkt
6
4
zwaar bewolkt
6
3
regen
3
14
hagelbui
9
0.1
half bewolkt
23
0
half bewolkt
14
0
motregen
5
2
regen
9
0.2
regen
5
10
regen
4
5
geheel bewolkt
10
0
sneeuw
3
2
zwaar bewolkt
9
0
licht bewolkt
6
0
licht bowolkt
14
0
half bewolkt
7
4
sneeuw
1
3
onbewolkt
14
0
onbewolkt
17
0
licht bewolkt
13
3
zwaar bewolkt
6
0
/waar bewolkt
15
0
zwaar bewolkt
5
0
regen
7
7
half bewolkt
13
2
geheel bewolkt
15
2
sneeuw
1
1
zwaar bewolkt
9
0
geheel bewolkt
8
0
licht bewolkt
18
0
geheel bewolkt
21
0
onbewolkt
32
0
regenbul
16
0.1
Die selectie geschiedt dan in de
eerste plaats op de geschiktheid
van de Zuidmolukkers voor het "er-
richten van arbeid in de Molukken
(of ergens anders in Indonesië, als
zij dat willen), maar natuurlijk
wordt mede in de overwegingen
betrokken de mate van de gebon
denheid aan de politieke idealen
van de republiek der Zuid-Moluk
ken.
Er geldt trouwens sedert 1958 in
Indonesië een naturalisatie-stop
(het is voor een niet-Indonesiër
vrijwel onmogelijk de Indonesische
nationaliteit te krijgen), maar Tha
jeb erkent dat men voor de Zuid
molukkers wel wat soepeler wil op
treden als zij eenmaal in Indonesië
terug zijn.
Hulp van Nederland bij die terug
keer is uiteraard welkom, maar de
heer Thajeb voelt niets voor indivi
duele hulp, zoals bijvoorbeeld is
gesuggereerd door de Raad van
Kerken. Behoud van een aantal so
ciale rechten voor de teruggekeer
den in Ambon klinkt natuurlijk wel
aardig, maar het zou voor Indone
sië een paar netelige problemen
met zich brengen.
Uitvoering van die suggestie zou na
melijk betekenen dat de uit Neder-
Ambonezen, Zuidmolukkers, Moluk
kers drie termen waarmee de in
Nederland verblijvende ex-KNIL-
militairen van Indonesische af
komst en hun gezinsleden worden
aangeduid. Wat is de juiste term?
Daar is geen antwoord op te geven,
aangezien elke term zijn eigen
kleur heeft.
De aanduiding Ambonezen is het
meest gebruikt. Dat zal wel iets te
maken met het spraakgebruik lei
het voormalige Nederlands-Indlë,
waar de Indische KNIL-militairen
als 'Ambonezen' werden aangeduid
ongeacht of zij van het eiland
Ambon kwamen of van de eilanden
Ceram, Haroekoe, Saparoea en Noe-
salaut. Dat woordgebruik is nog wel
te verdedigen, omdat die eilanden
min-of-meer als een eenheid (geo
grafisch en cultureel) kunnen wor
den beschouwd.
Later kwamen er echter ook solda
ten in het KNIL van de Kei-, Ta-
nimbar en Aroe-eilanden, die in
het spraakgebruik eveneens onder
de noemer 'Ambonezen' werden ge
bracht, hoewel dat minder goed te
verdedigen is. Vandaar ook dat de
in Nederland verblijvende groep de
benaming Ambonees liever niet ge
bruikt dan in de strikte zin: ie
mand van het eiland Ambon.
De voorkeur van deze groep en
dan vooral bij de politiek bewusten
onder hen gaat uit naar de naam
Zuidmolukker, omdat met deze
naam tegelijk iets wordt uitgedrukt
van het politieke ideaal: de in 1950
uitgeroepen republiek, die een eerst
bij die gelegenheid gecreëerde
naam kreeg.
Juist omdat de benaming Zuidmo
lukker zo politiek geladen is, word»
in de officiële stukken (zowel van
de kant van de Nederlandse als van
de Indonesische regering) de als
meer neutraal ervaren aanduiding
'Molukker' gebruikt.
Als ik in bijgaande beschouwing de
aanduiding Zuidmolukker gebruik,
duidt dat niet in de eerste plaat£
op een politieke voorkeur. De be
langrijkste overweging om deze
naam te kiezen is dat gegeven
het feit, dat ook de 'neutrale' naam
Molukker niet 'neutraal' mag heten
en in feite even politiek geladen is
als de twee andere aanduidingen
het maar het beste is de praktijk
van alle dag te volgen en de men
sen te noemen met de naam, waar
mee zij zichzelf voorstellen.
J. K.
land teruggekeerden slechts één
keer per maand naar het postkan
toor behoefden te gaan om daar
een postwissel te innen, om daarna
onbezorgd als een vorst in een ui
terst armoedige omgeving te leven.
Aan de Indonesische autoriteiten
ter plaatse zou dan moeten worden
overgelaten de anderen uit te
leggen waarom iemand op grond
van een 25-jarig verblijf in Neder
land recht heeft op een als vorste
lijk ervaren uitkering, terwijl de
arme stakker die 25 jaar ter plaatse
in armoe heeft moeten sappelen,
zijn armoe alleen maar bestendigd
kan zien.
Thajeb erkent overigens wel dat
een pleidooi voor een federalisti
sche opbouw van Indonesië (als de
Zuidmolukkers daar genoegen mee
zouden nemen) een legitiem plei
dooi is, waarvoor binnen de Indo
nesische samenleving en politiek
een plaats dient te zijn. Alleen: 'er
zijn zoveel andere dingen te doen
in Indonsië praten over proble
men van staatsinrichting en derge
lijke is eigenlijk een geweldige luxe
politieke bezigheid'.
Van een verslaggever
UTRECHT —Er komen te veel
dierenartsen, en uit alles blijkt dat
het aantal arbeidsplaatsen voor hen
de komende jaren niet spectaculair
zal groeien. Volgens prof. dr. G.
Wagenaar, in het Tijdschrift voor
Diergeneeskunde, is de beperking
van het aantal eerstejaars studen
ten verstandig, maar deze komt te
laat. Van de ruim negenhonderd
dierenartsen met een eigen prak
tijk, zijn er driehonderd n4 969
begonnen. Die groei kan niet tot in
het oneindige dorgaan. Vóór vol-
gend jaar zomer zullen er nog eens
tweehonderd afstuderen, en die
gaan zeker plaatsingsmoeilijkheden
krijgen, meent prof. Wagenaar. De
wetenschappelijke staf van de dier
geneeskundige faculteit is binnen
tien jaar verdriedubbeld (tot 166
mensen), maar blijft de laatste Ja
ren bijna constant. En in overige
functies voor dierenartsen ziet hij
evenmin veel groei zitten.
5), laagste in zijn soort sinds 1971
(toen 2.7). Gemiddelde maximum
temperatuur 7.9 gr. C. (9.5), gemid
delde minimumtemperatuur 1.7 gr.
C. (1). Vorstdagen waren er in De
Bilt 12 (13). Marken registreerde 13
nachtvorsten met een minimum
van minus 2.5 gr. C. op de 24ste,
Ten Post minus 8.2 gr. C. op gras
niveau.
Over het actuele weer is er weinig
of geen nieuws. Er komen nog
steeds geen warme lentegolven op
ons af. Steeds maar blijft koude
poollucht uit het hoge noorden
naar onze omgeving komen. Ook in
de hogere niveaus is het van het
zelfde laken een pak. Een eventuele
doorgaande wijziging zal zich toch
in de eerste plaats daar moeten
aftekenen. Het blijft deze week
verder dus koud met kans op enke
le hagel- of sneeuwbuien, maar
daar tussendoor ook zonnige perio
den.
Waterstanden
Hoog water voor vrijdag 4 april: Vlisslri-
gen: 8.03-20.39; Harlngvllotslulzen: 9.26-
22.05; Rotterdam: 10.42-23.04; Schcvonln-
gen: 8.56-21.39; IJmuiden: 9.45-22.28; Den
Helder: 0.07-12.42; Harllngen: 2.51-15.18;
Delfzijl: 5.26-17.44.
966
©PI8_
t 1 1
isfri'' ''.v
'U hoorde een geluid alsof er metaal scheurde en wat gebeurde er
toen?'
