Snelle verovering
verbaast Hanoi
Onderzoek kankervirus stap verder
Onderzoek naar handel
en wandel Unified Family
Tamaela: Indonesiërs
achter gijzelingsplan
Op uw gewone spaargeld
kunt ubij de ABN
nu 2%% extra rente maken.
Met het Spaar-Extra-Boekje.
de ABN
Helus ter Beek na reis door Noord-Vietnam
Pleidooi voor
uitstel keuze
van vliegtuig
Ambassade wijst
rol in gijzeling
koningin van hand
Gasfles ontploft:
woning verwoest
)e Gruyter wil
'eibedrijfsslagerij in
«Dordrecht sluiten
"'Elektriciteit
Jin buitenland
veel goedkoper
Algemene Bank Nederland
een goede grote bank
Zoon Zweedse arts zou bedreigd zijn
3 Hittegolf In Het
1 Verschiet? Zonder
StophoestHouJe
Het Niet. X1
Nieuwe isolatie kan wegen naar meer inzicht openleggen
Van Red Band
Natuurlijk
tevreden over
hulp aan boeren
OUW/KWARTET DONDERDAG 3 APRIL 1975
BINNENLAND
fan onze Haagse redactie
eftrijd die indertijd volgde op het zogenaamde TET-offensief', verklaarde het Kamerlid gisteren bij
eifcjjn terugkomst van een tiendaags bezoek aan Noord-Vietnam.
ial
dfTer Beek maakte deze op uitnodi-
:o< ing van Noord-Vietnam tot stand
;ei|ekomen reis, als lid van een inter-
itionale commissie die de nale-
oofring van de Parijse vredesakkoor-
g( icn wilde onderzoeken,
lu )ver de huidige situatie in Zuid-
01 rietnam heeft de commissie uitge-
ne»reid contact gehad met vertegen-
ïul roordigers van de VRR. Volgens
va leze vertegenwoordigers, zei Ter
m leek, vlucht maar tien tot twintig
>n irocent van de bevolking. 'Vele ke-
li; en bovendien al weer terug naar
aa iun woonplaatsen. Zij worden vaak
bu edwongen door de Zuidvietnamese
hi nllitairen te vluchten, die hen als
in child voor hun terugtocht gebrui-
'T ten. Er zijn inderdaad burgers die
ai iang voor vergelding en voor de
d «mbardementen wegvluchten. Het
ijn de aanhangers van Thieu,
n< imbtenaren en militairen die wer-
lokelijk willen vluchten', aldus Ter
Jeek.
lij is er overigens niet in geslaagd
a net de commissie, waarvan ook de
:e raorzitter van de Nederlandse Bre-
2
de Vietnambeweging, Jan Boonstra
deel uitmaakte, de bevrijde gebie
den te bezoeken. 'Ondanks zware
druk, ook door de Noord Vietnamese
autoriteiten weigert de VRR bui
tenlanders toe te laten, omdat dit
niet veilig zou zijn'. Het Kamerlid
vindt dat Nederland de hulp aan
Noord-Vietnam en de VRR moet Rornnri
opvoeren. Hij zal proberen te berei- AJCiaau
ken dat minister Pronk (ontwikke
lingssamenwerking) persoonlijk
naar Noord-Vietnam gaat.
systematische weigering van het
regiem Thieu uitvoering te geven
aan de Parijse vredesakkoorden.
Het PvdA bestuur betreurt het zeer
dat er van de door minister Van
der Stoel beloofde contacten met
de VRR, nog niets is gebleken.
Diep geschokt
Het Kamerlid is in zijn mening
gesterkt dat het de hoogste tijd is
dat Nederland de VRR erkent. Het
dagelijks bestuur van de PvdA
heeft dit gisteren in een verklaring
ook weer bepleit. Het bestuur zegt
diep geschokt te zijn door de huidi
ge ontwikkelingen waarvan de
weerloze en onschuldige bevolking
het slachtoffer wordt. Als oorzaak
hiervan ziet het PvdA-bestuur de
De regering blijft de ontwikkeling
van de politieke en militaire situa
tie in Zuid-Vietnam nauwkeurig
volgen. Volgens een gisteravond
door het ministerie van buitenland
se zaken uitgegeven verklaring be
raadt de regering zich met haar
Europese partners over de ontwik
kelingen en zullen nadere beslissin
gen over erkenning van een nieuwe
regering worden genomen zodra de
situatie volledig duidelijk is. De
veiligheid van de Nederlanders die
thans in Zuid-Vietnam verblijven
vormt daarbij tevens een belangrijk
element van overweging, aldus de
verklaring.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het Interkerkelijk
Vredesberaad (IKV) wil graag dat
een beslissing over de vervanging
van de Starfighter nog zeker twee
jaar wordt uitgesteld. Het IKV
heeft vanmorgen een verklaring
van deze strekking aangeboden aan
de regering en aan de fractievoor
zitters van de Tweede Kamer.
Het IKV verwacht namelijk dat
deèCHIPHOL Noord-Vietnam en de Voorlopige Revolutionaire Regering (VRR) van Zuid-Vietnam vandaag in Brussel een definitieve
iafcijn, volgens het PvdA Kamerlid Relus ter Beek, zelf verbaasd over de huidige snelle veroveringen overigens In'DennHaerWaC"htlng ddt
Jj n Zuid-Vietnam. 'Volgens Hanoi zijn er weinig zware gevechten geweest, in tegenstelling tot de gedeeld. Minister Vredellng^ovrdegt
Mia ,r/->1rrr1Q VïQ+ 7nfp0noory,rl0 T^rhloor^o V.of TTomovlirJ mctoror, V.H vandaag in BrUSSel OVer de Vervan
ging, maar volgens het ministerie
van defensie wordt ook op deze
vergadering nog geen definitieve
beslissing verwacht.
In de verklaring van het IKV wordt
de besluitvorming in deze zaak
strijdig genoemd met de uitgangs
punten van het regeringsbeleid.
Het IKV verwijt de regering gebrek
aan openheid. 'Het Nederlandse
volk kan totaal niet overzien welke
verstrekkende beslissingen met de
aanschaf van het nieuwe gevechts
toestel worden genomen,' aldus
het IKV. Het bepleit daarom, even
als Pax Christie al eerder deed. een
uitstel van twee Jaar om een brede
discussie over de aankoop op gang
te brengen. Die twee jaar uitstel
zou tevens gelegenheid geven de
resultaten af te wachten van het
overleg tussen oost en west over
wederzijdse troepenvermindering.
Het IKV vindt dat deze besprekin
gen niet alleen de landmachttroe
pen moeten omvatten, maar ook de
luchtmacht en de kernwapens.
Van een verslaggever
DEN HAAG De Indonesische
ambassade betreurt het in verband
te zijn gebracht met de verijdelde
plannen van Zuid-Molukkers om
koningin Juliana te gijzelen en
paleis Soestdijk te bezetten. Am
bassaderaad Soerjadi heeft dit gis
teravond verklaard voor het journaal
van de NOS-tv. Hij reageerde hier
mee op de beschuldiging van de
leider van de militante groep Zuid-
Molukkers Tamaela, dat de Indone
sische ambassade in deze plannen
een belangrijke rol zou hebben ge
speeld. 'Iedereen mag zeggen wat
hij denkt, maar de opmerkingen
van de heer Tamaela komen natuur
lijk voor zijn eigen rekening', aldus
de ambassaderaad.
Op de vraag welke tegemoetkoming
van Indonesië verwacht kan wor
den bij de terugkeer van Zuid-
Molukkers vanuit Nederland naar
Indonesië, zei de heer Soerjadi dat
tegemoetkoming er altijd al is ge
weest. De ambassaderaad zei dat in
het verleden al Molukkers zijn ge
repatrieerd en hij vond dat op
zichzelf al een tegemoetkoming.
'Want', zo voegde hij hieraan toe,
'aan Indonesische kant is er geen
noodzaak voor terugkeer van deze
Molukkers'.
Hij meende dat de Zuid-Molukkers
in ons land hun Ideaal, het stichten
van een eigen staat op Ambon,
moeten vergeten. Wel willen wij ze
toelaten, zij het gelimiteerd, voor
zover zij aan de eisen van de Indo
nesische wetgeving kunnen vol
doen, aldus de ambassaderaad.
Van een verslaggever
NAARDE N Een ontploffende
gasfles heeft gisteravond enorme
ravage aangericht in een woning
aan de Zwarteweg te Naarden. Op
het moment van de ontploffing wa
ren vijf mensen in het pand. De
hoofdbewoner, de heer Th. Bakker,
liep lichte verwondingen op door
dat hij een instortende muur op
zich kreeg. Ook twee andere perso
nen raakten licht gewond. In de
werkplaats, was op het moment van
de ontploffing niemand aanwezig.
Aan één zijde sloegen de muren uit
het pand.
In het huis, een voormalig boerde
rijtje, was een autosloperij geves
tigd.
ADVERTENTIE
J Van een verslaggever
ÜtRECHT De directie van De
Sruijter Winkelbedrijf b.v. wil de
j? jedrij f sslageri j in Dordrecht die
d vleeswaren levert aan De Gruijter-
ui bedrijven West-Nederland slui-
01)ten. De 25 man personeel die in
"Dordrecht werken zouden kunnen
worden overgeplaatst naar de cen
trale bedrijfsslagerij in De Gruij-
ters 'hoofdkwartier' in Den Bosch.
Blijkens een mededeling van het
fcdrijf gaat de Dordtse slagerij
Icht, omdat hij niet meer voldoet
de eisen die de veterinaire
ispectie stelt op vleeskeurdngs-
chnlsch terrein. Een woordvoer-
jder van De Gruyter zei gisteren dat
jeer geen sprake is van gevaar voor
de volksgezondheid, maar dat de
eisen uitsluitend betrekking hadden
op het aanbrengen van bepaalde
bouwkundige voorzieningen. Voor-
ïieningen die een kostbare investe
ring zouden vergen. Bovendien zit
het slagersbedrijf in Den Bosch
jmet een behoorlijke, overcapaciteit.
Van een verslaggever
jiDEN HAAG De elektriclteitsta-
rieven in het buitenland kunnen de
Hkomende jaren steeds lager worden
dan in ons land, vooral wanneer de
elektriciteitsopwekking via kern
centrales in het buitenland een
grote vlucht neemt. Door de sterk
gestegen prijzen van stookolie en
aardgas is het nu al mogelijk, dat
buitenlandse electriciteltsproducen-
ten met gebruikmaking van andere
brandstoffen relatief lagere tarie
ven bieden dan in Nederland,
mister Lubbers (economische za-
i) heeft dit gisteren geantwoord
ip schriftelijke vragen van de llbe-
le kamerleden Scherpenhuizen en
'aalkens, die van hem wilden ho-
n waarom AKZO-chemie afzag
•an vestiging van een fabriek in
Delfzijl. Volgens minster Lubbers is
een van de oorzaken de sterke stij-
'ging van de elektriciteitsprijzen.
ADVERTENTIE
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN. De kwade genius achter het voornemen
koningin Juliana te gijzelen is de Indonesische ambassade.
Doel is de zaak van de Zuid-Molukken in een kwaad daglicht
te stellen. Dit is de mening van de heer D. Tamaela, broer
van de thans bij de Verenigde Naties in New York verkerende,
Zuidmolukse generaal I. F. Tamaela.
Deze vertegenwoordigt een groep
die zich beweegt néést de groep
van ir. A. Manoesama, president
van de 33.000 in ballingschap
levende Zuidmolukkers in Ne
derland. Beide groeperingen zeg
gen de zaak van de RMS (Repu
bliek Zuid-Molukken) te verte
genwoordigen, maar leven op
gespannen voet met elkaar. De
uitlating van ir. Manoesama dat
de groep-Tamaela achter de gij
zeling zou zitten, wordt door de
heer Tamaela In Hoogezand als
'laster' afgedaan. De bewering
van Manoesama dat de, groep-
Tamaela maar klein is en een
extreme houding aanneemt,
weerlegt hij met er op. te wijzen
dat zijn broer thans in New
York is om de zaak van de
Zuidmolukkers bij de Verenigde
Naties te bepleiten.
De heer Tamaela baseert zijn
beschuldiging dat de Indonesi
sche ambassade achter de gijze
lingszaak zit, op vermoedens. Hij
vindt dat de justitie de achter
grond van de gearresteerde
Zuidmolukkers moet natrekken.
'Indonesische agenten opereren
overal, zelfs via onze Zuidmoluk
se organisaties', zegt hij. 'Som
migen van ons trappen er in. Ze
hebben misschien niet, mis
schien wél door dat in feite de
Indonesiërs de hersens zijn ach
ter acties als de gijzelingsaffai
re.'
'Ik wil', zegt Tamaela, 'geen na
men noemen maar ik weet dat
er contacten zijn tussen Zuid
molukkers en Indonesiërs.' Vol
gens hem zijn er bij de thans
gearresteerden geen leden van
de groep-Tamaela. 'Er zijn er
misschien een of twee die vroe
ger bij ons hoorden, maar ze
zijn de laatste maanden gesig
naleerd op meetings waarmee
D. Tamaela
wij niets te maken hebben.'
Een woordvoerder van de Indo
nesische ambassade in Den
Haag, wijst de beschuldiging van
de hand. 'Dat gaat zo lekker
hè.Maar meneer, voor ons
bestéét er geen RMS. Wij heb
ben wel iets anders te doen,
zoals het opbouwen van ons
land. Er is alleen een Neder
landse zaak, een zaak tussen uw
regering en de Zuidmolukkers.
Wij kennen in Indonesië een
toepasselijk spreekwoord: 'De
tong heeft geen been'. Daarmee
wordt bedoeld dat het gemakke
lijk is te beschuldigen met de
tong. Wat is er voor Zuidmoluk
kers in Nederland nu gemakke
lijker dan de Indonesische am
bassade maar te beschuldigen?'
Trouwe spaarders, mensen die van plan zün hun spaargeld
lange tijd niet te gebruiken, maar die toch op ieder moment over
hun geld willen kunnen beschikken, krijgen van de ABN een
Spaar-Extra-Boekje. (Of, indien gewenst, een Spaar-Extra-Rekening.)
Dat levert 2'/2% extra rente op! Als u geld opneemt, brengt
de ABN dan wel 1% van het opgenomen bedrag in rekening.
Bent u gewend om van uw spaartegoed vaak een deel weer op
te nemen, dan is een gewoon spaarboekje of-rekening
het meest geschikt. Maar bent u een trouwe spaarder, dan kunt u
met het Spaar-Extra-Boekje zo maar2'A% extra verdienen.
Stap vandaag nog een ABN-kantoor binnen.
(en niet alléén voor spaarders)
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het ministerie van justitie zal een diepgaand' on
derzoek instellen naar de handel en wandel van Unified Family,
een internationale religieuze groepering die in Nederland vanuit
Bergen aan Zee opereert.
Volgens de in Canada wonende
Zweedse vrouwenarts dr. Göran En
horning (51) is hem dit toegezegd,
nadat hij zich bij het ministerie
over het optreden van Unified Fa
mily had beklaagd. De heer Enhor-
ning heeft ook een schriftelijke
klacht ingediend bij de officier van
justitie in Alkmaar.
De Zweed, verbonden aan de Uni
versiteit van Toronto, verblijft op
het ogenblik in Nederland in ver
band met de verdwijning van zijn
19-jarlge zoon Ulf. Deze is tijdens
een vakantiereis naar Europa in
Amsterdam in aanraking gekomen
met Unified Family, waarvan in
Nederland de touwtjes In handen
worden gehouden door de gewezen
zeeman Teddy Verheljen en diens
Amerikaanse vrouw Pauline. Na
enige tijd in het Bergense hoofd
kwartier verbleven te hebben, bleek
Ulf Enhorning spoorloos verdwenen
te zijn.
Van Unified Family kreeg Göran
Enhorning te horen dat zijn zoon
met onbekende bestemming was
vertrokken. Op zoek naar zijn zoon
naar Nederland afgereisd, kreeg hij
een tip dat Ulf naar West-Duits-
land was gegaan. Met medewerking
van de Duitse Krtminalpolizei
kwam dr. Enhorning erachter dat
zijn zoon door Pauline Verheljen
naar een onderkomen van Unified
Family bij Frankfurt was gebracht.
Daar aangekomen, hoorde hij dat
Ulf Enhorning inmiddels was ver
trokken naar Freiburg. Eind vorige
maand heeft hij daar gesproken
met zijn zoon, die niet van zins
bleek te zijn met Unified Family te
breken. Omdat volgens de West-
duitse wetten een 18-jarige meer
derjarig is, moet Göran Enhorning
zich daarbij neerleggen.
Volgens de heer Enhorning ls zijn
zoon het slachtoffer geworden van
de 'hersenspoeling' die Unified Fa
mily toepast. De volgelingen van
Verheijen zou worden voorgehou
den dat zij een prooi van satan
worden als zij met de groep breken.
De overbrenging van zijn zoon naar öfQriG
Duitsland is volgens Göran Enhor- O Ww lööCtl CWil 13
ning het doorslaggevende bewijs
dat Unified Family een criminele
organisatie is.
van de groep in het geweer zullen
komen. Een bewijs van de 'hersen
spoeling' waaraan zijn zoon onder
worpen is, ziet hij in een brief van
17 februari waarin Ulf Enhorning
zijn ouders schrijft dat hij uit de
Unified Family wil gaan. Dat hij op
dat besluit is teruggekomen, kan
volgens zijn vader niet anders dan
onder druk gebeurd zijn.
Göran Enhorning heeft zich dezer
dagen ook tot de Fiscale inlichtin
gen en opsporingsdienst (FIOD)
gewend om deze Instantie erop te
wijzen dat geen cent belasting
wordt betaald over de inkomsten
waarvoor de volgelingen van Uni
fied Family zorgen. Naar zijn bere
keningen wordt met de verkoop
van pamfletten, boekjes en bloe
men meer dan een half miljoen
gulden per jaar verdiend. Volgens
Göran Enhorning verdwijnt dat
geld, vermoedelijk onbelast, naar
het buitenland.
Misbruik
Op een gisteren belegde persconfe
rentie in Den Haag liet de heer
Enhorning weten dat Unified Fa
mily misbruik maakt van de demo
cratie in Nederland. 'Ik zal alles
doen', zei hij. 'om Nrüfied Family
te vernietigen.' HIJ hoopt dat ook
andere ouders tegen de praktijken
Van onze redacteur wetenschappen
RIJSWIJK Wat virussen nu precies te maken hebben met sommige vormen
van kanker, is nog steeds onduidelijk, e n de gemakkelijke antwoorden liggen ook
nu niet om de hoek voor het grijpen. Maar het lijkt erop dat we de werktuigen
om die antwoorden te vinden, in handen gaan krijgen nu opnieuw een serieuze
ontdekking wordt gemeld van een menselijk kankervirus.
Dat het virus leukemie ver
oorzaakt, staat (nog?) niet
vast. Dat het er iets mee te
maken heeft, staat voor de
onderzoekers als een paal
boven water. Dat begon op
de onder leiding van dr. P.
Bentvelzen snel gegroeide,
afdeling virologie van het
Radiobiologisch Instituut
met een eigenzinnig idee
van twee medewerkers.
Uit het onderzoek naar kan
kervirussen bij dieren was
een methode bekend om de
aanwezigheid van virus aan
te tonen in het beenmerg
van muizen met leukemie.
Beenmergcellen worden, in
een glazen schaaltje ge
kweekt samen met een be
paald soort lichaamscellen
die van een rat afkomstig
zijn. Op een of andere ma
nier verandert het virus dan
iets aan de rattecellen,
waardoOi.' er na enkele da
gen karakteristieke reuzecel
len ontstaan, die onder de
mikroskoop onmiddellijk op
vallen. Hoe of waarom deze
zogenaamde XC-test werkt,
weet niemand, maar hij
werkt De heren Nooter en
Aarssen nu, hadden het idee
dat die test ook eens op
beenmerg van menselijke
leukemiepatiënten moest
worden geprobeerd.
Vrije tijd
Toen hun baas daar weinig
heil in zag zij waren bo
vendien bezig met Ameri
kaans contractonderzoek op
een wat ander terrein
begonnen ze maar in hun
vrije tijd. Met materiaal van
acht patiënten met verschil
lende vormen van leukemie
in verschillende ziektestadia,
zagen zij niets bijzonders.
Met het negende preparaat
(beschikbaar gesteld door
het Emma Kinderziekenhuis
in Amsterdam) was het
raak.
Bovendien bleek dat het vi
rus zich in de celkweek ver
meerderde. Het bleek moge
lijk om met het virus
menselijke embryocellen te
infecteren en ook daarin
plantte het zich voort en
kon met de XCtest opnieuw
worden aangetoond. Het kon
door een elektronenmlkros-
koop worden gefotografeerd
en bleek duidelijk te beho
ren tot het 'C-type oncorna
virus' dat men verwachtte.
Het reageerde zwak maar
duidelijk op antistoffen
tegen bekende dierlijke leu-
kemievirussen, wat betekent
dat het daaraan nauw
verwant is maar toch duide
lijk verschillend. En men
kon sluitend vaststellen dat
het niet afkomstig was uit
liet Rijswijkse virus Iaat zich
met een elektronenmikro-
skoop goed fotograferen. De
oorspronkelijke vergroting
(87.000 maal) is voor deze
afdruk opgevoerd tot 157.000
maal.
rattecellen. muizecellen, of
welk ander proefdier dan
ook dat in Rijswijk aanwe
zig is. Intussen staat niet
vast dat dit nu 'het virus is
dat lymfatische leukemie
veroorzaak'. Elke vorm van
kanker ontstaat, voor zover
wij begrijpen, door een
combinatie van omstan
digheden, waarvan de aan
wezigheid van een virus er
één kan zijn-
Niet besmettelijk
Er is ook beslist geen sprake
van besmettelijkheid. Hoe
ingewikkeld dit soort dingen
ook bij 'eenvoudiger' ziektes
ligt, illustreert dr. Bentvel
zen: 'Het is best mogelijk
om uit een volstrekt gezond
mens een polio-virus te
Isoleren'.
De betekenis van de vondst
in Rijswijk is onder andere
dat de uitgebreide studies
aan kankervirussen bij die
ren, nu duidelijker in ver
band gebracht kunnen wor
den met wat er bij mense
lijke patiënten aan de hand
ls. Zolang een menselijk vi
rus zich maar niet liet pak
ken, hield men het gevoel
dat de mens kennelijk, een
uitzonderingsgeval was.
Linke soep
Wat Nooter en Aarssen nu
in eerste instantie verder
willen doen is meer virus
kweken. ('Linke soep', zeg
gen zij zelf. maar er wordt
onder duchtig geïsoleerde
omstandigheden gewekt).
Verder zijn zij erg benieuwd
of met dat virus experimen
teel bij proefdieren leukemie
te verwekken is. En dan
willen zij antistoffen tegen
het virus bereiden. Met die
antistoffen kan op een vrij
eenvoudige manier bekeken
worden bij welke patiënten
en in welke stadia van hun
ziekte het virus eventueel
optreedt. Op die manier zou
de rol die het virus speelt,
duidelijker uit de verf kun
nen komen.
Tenslotte, maar dan denken
zij in termen van toch zeker
vijf a tien Jaar verder on
derzoek, zouden die an
tistoffen wellicht een rol bij
de behandeling van leuke
mie kunnen gaan spelen.
Maar dat is nog volstrekte
speculatie.
Van een onzer verslaggevers
GOES Er is een unieke vorm
van samenwerking gevonden om
hulp te bieden aan de door water
overlast gedupeerde boeren In zuid
west-Nederland. Die samenwerking
bestaat tussen de gemeentebesturen
die met de uitvoering van de rege
ling zijn belast en de landbouwor
ganisaties. Staatssecretaris W.
Meijer, die gisteren een werkbezoek
aan Zeeland bracht, heeft zijn te
vredenheid betuigd. Doordat de in
stanties waarmee de boeren ver
trouwd zijn bij de regeling betrok
ken zijn wordt een zekere drempel
vrees omzeild. Er ls verder sprake
van een deskundige beoordelifig en
er kan per regio worden gewerkt
Door dit alles is het mogelijk slag
vaardig op de ingediende aanvra
gen te reageren, aldus de staatsse
cretaris. Tot dusver zijn er van de
566 aanvragen 303 behandeld. Op
233 werd gunstig beschikt. Er zijn
nog 250 aanvragen in behandeling,
maar eind mei zal over deze aan
vragen zijn beslist.
De totale schade als gevolg van de
droogte in het voorjaar en de water
overlast in de afgelopen winter,
worde becijferd op 74 miljoen gul
den.
'Niets aan de hand, pap,
het is maar water. Ik heb
de champagne in een ka
raf gedaan
