landen oepen op tot trijd in Rhodesië Kissinger met complete voorstellen naar Egypte Bevolking begint Hoeé te verlaten Breznjews landbouwbeleid begint succes te worden Zeerechtconferentie dreigt te mislukken th heeft geen belangstelling voor vreedzame oplossing' Duizenden burgers en militairen verlaten stad H waarschuwt Maar er kan nog veel verbeterd worden tiiim 800.000 jerklozen Engeland [T/KWARTET VRIJDAG 21 MAART 1975 BUITENLAND E .A ES-SALAAM/SALISBURY (Reuter, UPI) Het bevrijdingscomité van de Organisatie voor' lanse Eenheid (OAE) heeft de zwarte nationalisten in Rhodesië opgeroepen tot nieuwe strijd het blanke minderheidsbewind van eerste minister-Ian Smith. JERUZALEM, ASSOEAN (Reuter, UPI, AP) Henry Kissinger is gen met de complete Israëlische voorstellen voor een nieuw akkoord ln Das-es-Salaam uitgegeven pting staat dat de aanslag op irte leider Chitepo, afgelopen je ag irï de Zambiaanse hoofd- a oesaka, heeft bewezen dat de sische regering geen belang- heeft voor een vreedzame ng van de kwestie over de sische onafhankelijkheid. Jevrijdingscomité grijpt de ge- 3™eid aan om de vrijheidsstrij- in Zimbabwe (de Afrikaanse Rvoor Rhodesië) op te roepen verheviging van de strijd op greinen en met alle midde- ,,t l'dus de verklaring. i wordt ook gezegd dat de x] sische nationalisten de afge- maanden zich afwachtend n opgesteld om de 'olijftak te bloeien en de wapens te laten n'. 'Maar wat voor conclusies n zij (de .blanke minderheid) vèze positieve gebaren: 'Onge- aj aardigde arrestaties, illegale genisstraffen, intimidatie en ding Tanzania agenten van de Rhodesische rege ring. In Salisbury is de politieke span ning toegenomen naar aanleiding van het optreden van de pblitie van het blanke minderheidsbewind tegen negers, die demonstraties hielden om te rouwen over de dood van de nationalistische leider Chi- tepo. Volgens de woordvoerder van de ANC werd eep neger parlementslid, Godfrey Tsjidyausikoe, door de politie mishandeld. Met hand boeien aan zou hij naar een poli tiewagen zijn geisieept, waarbij de politie ook nog een hond op hem af had gestuurd. Na een kort verblijf in een politiebureau werd hij vrij gelaten. Terwijl een politiewoordvoerder zei dat de parlementariër alleen tijdens NEYERE: 'De volkeren van Zimbabwe (Rhodesië) en Afrika zullen hun in spanningen verdubbelen om de idealen te bereiken waarvoor Chi tepo zijn leven heeft gegeven'. de betoging was ondervraagd en dat hij niet in hechtenis was geno men, gaf de woordvoerder van de ANC als zijn mening, dat uit het politie-optreden bleek dat er waar heid schuilt in de beweringen dat het Rhodesische bewind verant woordelijk is voor de dood van Chitepo. Viermaal stelde de Amerikaanse minister zijn vliegtocht van Tel Aviv naar de Egyptische stad As- soean gisteren uit omdat het Israë lisch kabinet nog niet klaar was met zijn huiswerk. Kort nadat hij dan eindelijk was vertrokken ^ei Israels minister van defensie Simon Peres: 'Wij hebben de minister on ze complete voorstellen gegeven. Wij hebben ze vandaag afgerond' Op de vraag welke hindernissen er nu nog zijn voor een akkoord zei Peres: 'Ik weet niet hoeveel holen er zitten in de weg van Jeruzalem naar Egyptische regeringsfunctionarissen waarschuwden gisteravond dat de Arabieren hun houding zullen ver harden als Israël nu niet instemt met een verdere terugtrekking van zijn troepen in' de Sinaï-woestijn De Arabische eisen voor een alge mene regeling voor het Midden- Oosten zullen veel harder worden als er geen nieuw Egyptisch-Israë- lisch akkoord komt, aldus deze Egyptenaren. De Egyptische president Anwar Sa- dat herhaalde publiekelijk zijn eis dat Israël de Gidi- en Mitla-pas en de olievelden van Aboe Rodeis in de Sinaï nu moet terug geven aan Egypte. Bovendien moet de huidige missie van Kissinger leiden tot te rugtrekking van Israël 'bij andere confrontatie-gebieden' aldus de president in een vraaggesprek met het Libanese tijdschrift Al Hawa- des. De Israëlische eis, dat Egypte nu een soort niet-aanvalsverdrag moet tekenen, hoort volgens Sadat thuis op de vredesconferentie in Genève. De president bevestigde verder dat Egypte in januari gevechtsvliegtui gen van het type Mig-23 van de Sowjet-Unie heeft ontvangen. Egypte heeft lang moeten wachten op de levering van dit zeer moder- gisteravond naar Egypte gevlo- op zak. ne toestel. Hoeveel het er nu heeft wilde Sadat niet zeggen. Hij maak te wel duidelijk dat de betrekkin gen tussen Egypte en de Sowjet- Unie nog niet goed zijn. Oosteuropese diplomaten ln Londen vertelden dat de Sowjet-Unie al een plan klaar heeft om het initia tief in het Midden-Oosten over te nemen als Kissinger vast loopt. De Sowjet-Unie zou dan proberen op zeer korte termijn de vredesconfe rentie in Genève weer op gang te krijgen. Daar heeft het Kremlin dezelfde positie als Washington. De Sowjet-Unie zal vooral gebruik ma ken van haar nauwe banden met Syrië en de Palestijnen. aldus de diplomaten in Londen. Moskou is steeds tegen de werkwijze van Kis singer (stapje voor stapje naar een akkoord) geweest. ïilitante verklaring van de 'alt samen met nieuwe specu- dat Tanzania één van de nden die betrokken zijn bij het naar een oplossing van de n isische kwestie er meer en bu van overtuigd raakt dat de e\ kingen over de toekomst van nd vruchteloos zijn. De rege- in Tanzania en het in n wahili verschijnende dagblad roe (Vrijheid) gaven gisteren n in commentaren te kennen Ceen bevrijdingsoorlog voor sië de enige oplossing is. Na- j eerder de besprekingen tus- vl vertegenwoordigers van de 5 minderheid en de' zwarte a erheid in Rhodesië een belang- e doorbraak hadden genoemd i de beide regeringsorganen dat onafhankelijkheid niet ds1 door onderhandelingen be- worden. ent Julius Nyerere zei in een tjleantie telegram aan de voor- B van de Afrikaanse nationale 1 ('ANC) over de aanslag op gto: 'Deze beestachtige daad ïfrika's vijanden zal als enig hebben dat de volkeren van 't ibwe (Rhodesië) en Afrika hun verdubbelen om de jn te bereiken waarvoor Chite- 2kn leven heeft gegeven.' 0 lent Nyerere is degene ge- die voor zover mogelijk de tt handelingen tussen zwart en 1 in Rhodesië op gang hqeft te houden. Hij heeft ten en van deze kwestie grote in- il binnen de OAE. iderstellingen uit Loesaka dat loord op Chitepo is gepleegd rivalen van hem binnen de abwe Afrikaanse nationale (ZANU) worden in Dar-es-Sa- als 'onzinnig' van de hand Men twijfelt er daar niet dat de aanslag is gepleegd door SAIGON (UPI, Reuter) De ontruiming van de oude Vietnamese kei zerstad Hoeé begon gisteren op gang te komen. Duizenden burgers en mi litairen van de strijdkrachten van president Ngoejen Van Thieu verlietèn de stad en de provincie Kwang Tri in het noorden van Zuid-Vietnam. De ongeveer 200.000 inwoners hebben de raad gekregen Hoeé te verlaten. De troepen van Noord-Vietnam en de Voorlopige Revolutionaire Regering (VRR) schenen hier en daar behulp zaam te zijn bij de. evacuatie van de stad. Volgens sommigen luichtten Noord- vietnamesfe tanks de vluchtelingen bij met hun schijnwerpers. Hoeé wordt door velen gezien als het symbool van de Vietnamese eenheid. Als de tegenstanders van Thieu Hoeé in handen krijgen zal dat van grote psychologische betekenis zijn. De VRR zou dan over een werkelijke 'hoofdstad' beschikken. In de Vietnamese 'oorlog heeft de oude stad totnutoe bijzonder zwaar geleden. In 1968 woedde hier een bloedige slag van 26 dagen, waarbij de Amerikaanse troepen en hun Zuidviet- namese bondgenoten er in slaagden de stad, die kort daarvoor door de commu nisten was ingenomen, terug te verove ren. De stad was toen ongeveer met de grond gelijk gemaakt. Een regeringsfunctionaris in Saigon zei gisteren dat de stad nog niet verloren was voor Thieu, maar dat de grote slag binnen, enkele dagen zou beginnen. President Thieu gaf gisteren in een radiorede de nederlagen die zijn troe pen lijden in het Centrale Hoogland toe. De Voorlopige Revolutionaire Rege ring van Zuid-Vietnam controleert nu de noordelijke provincies Kwang Tri en Thoea Thièn, de provincies Kontoem, Pleikoe en Darlac in het Centrale Hoogland èn Phoeoc Long en Binh Long ten noorden van de hoofdstad Saigon. Daarnaast is zij heer en meester van delen van verscheidene andere provin cies. GENEVE (UPI, Reuter) De zeerechtconferentie van de Verenigde Naties, die maandag in Genève begon, is in grote moeilijkheden. Volgens functionarissen, die in nauw contact met de leiding staan, is er een zeer reëel gevaar, dat de con ferentie binnenkort al volledig mislukt. 'Wat doen wij hier. De sfeer kan niet slechter', klaagde één van hen. De voorzitter van de bij eenkomst, Shirley Amerasinghe uit Sri Lakan, heeft openlijk aangekondigd dat hij de confe rentie zal vragen 'rekenschap af te leggen' bij de volgende op somming van de vorderingen. Zijn functionarissen zeiden dat de verklaring van de voorzitter dan zeer negatief zal zijn als de situatie niet snel verbetert. De zitting in Cfenève is in feite de voortzetting van de conferen- ie, die vorig jaar juni in Cara cas (Venezuela) begon en tien weken duurde. De resultaten wa ren teleurstellend. 'Maar het lijkt er' op, dat de grote meer derheid van de afgevaardigden zelfs het weinig, waarover wij het in Caracas eens werden, weer vergeten zijn. Wij zijn weer terug bij het beginpunt', verzuchtte een functionaris. De wanhoop is zo groot dat som mige afgevaardigden al begin nen te praten over het idee om in plaats van een verdrag alleen maar een verklaring met alge mene beginselen voor het zee recht op te stellen. De onder handelingen over de werkelijke harde kwesties zouden dan kun nen worden verschoven naar la tere 'aanvullende conferenties'. Maar dit idee is inmiddels ver worpen door de VS en de Sow jet-Unie. Een totale mislukking van de conferentie zou tot een grote chaos bij het beheer en het ge bruik van de zee leiden. Er be staan nu al tal van moeilijkhe den over bijvoorbeeld de breedte van de territoriale wateren en de visserij grenzen, Gebrek aan bindende afsprakén zou tal van nieuwe conflicten brengen bij de winning van de grondstoffen uit de zee. Eigen regels De arme kustlanden hebben al gedreigd dat zij gewoon hun ei gen regels zullen stellen als de conferentie mislukt. Dat zal waarschijnlijk betekenen dat zij een territoriale zone van 200 mijl zullen aannemen. Zij zouden de grote zeevarende lan den dan ernstige belemmeringen kunnen opleggen. Een grote moeilijkheid bij de conferentie is het grote aantal deelnemers. Er zijn delegaties uit zo'n 150 landen en elke dele gatie heeft haar eigen belangen en wil bij ieder onderwerp' haar stem laten horen. Er is een po ging gedaan om een commissie te krijgen, waarin de drie grote blokken (de rijke, geïndustriali seerde landen, de arme kustlan den en de landen die niet aan zee liggen) vertegenwoordigd zouden zijn. Maar deze 'blok- vertegenwoordiging' is niet van de grond «gekomen. si ®N (DPA) De IRA-provisd- zullen de vijandelijkheden opnemen als het Britse leger oord-Ierlamd niet zijn steentje de wapenstilstand bijdraagt, staat in een verklaring die in in is uitgegeven naar aanlei- ajl van een overval vorige week !Oi elf ast, toen twee leden van de ed Fein door Britse soldaten be- laten en zwaargewond werden, il e verklaring wordt dit een 'niet h slokte daad van agressie' ge- ju id. De Britse regering moet <j voor gewaarschuwd houden dat gevallen van deze aard, de de wapenstilstand 'nader zal Van een medewerker MOSKOU Het gaat veel beter met de landbouw in de Sowjet-Unie en in de Russische pers wordt veel lof gesproken over de wijsheid van de landbouwhervormingen van 1965. Het is deze maand tien jaar geleden dat de, toen pasbenoemde, partijleider Leonid Breznjew op een grote partijbijeenkomst aankondigde de sowjetlandbouw ingrijpen te zullen hervormen. Twee jaar lang was het voedsel in het hele land 'op de bon' geweest. Nieuwe en slecht bewerkte graangebieden in westelijk Siberië waren door zand- en stofstormen geteisterd en er was een rampzalige misluk king van de oogst geweest. DEN In Engeland waren maart 802.630 mensen werk- Dat is 10.808 mensen of 3.5 ent mer dan midden febrqari. rmee was het aantal werklozen grootste sinds januari 1973. Er in bovendien 86.368 tijdelijke ji dozen, terwijl naar schatting t-100 mensen korter werkten, maal vermindert het aantal st.klozen om deze tijd van het doordat er meer 'seizoenswerk hik ba ar komt. aanse republikeinse 'aliden krijgen igelijk staatspensioen 'g 5RID (UPI) Na 36 jaar laiht.en kunnen invaliden aan de w iblikeinse zijde in de Spaanse in'i Seroorlog de hoop gaan koeste- dat zij binnen niet al te lange een staatspensioen zullen krij- De commissie voor bimnen- ijnidse zaken van het Spaanse par ient heeft met algemene stem- haar goedkeuring gehecht aan rmotie, waarin een beroep op de gering gedaan wordt, bijstand te an en aan alle slachtoffers van de irtjog van 1936-'39. Met inbegrip van die in de republikeinse gelede- vochten. Het levenspeil op het platteland was nog steeds bedroevend laag maar wel oneindig veel beter dan in de jaren '30 onder Stalin. De collectieve boerderijen leden onder een stelsel van staatsprijzen voor hun landbouwproducten, waarbij de inkomens soms niet eens dege maakte kosten konden- dekken. In de jaren vóór 1964 verkeerden de boeren steeds in grote verwarring. Zij wisten niet hoe zij hun investe ringen moesten plannen of welke produkten verbouwd dienden te worden. Het was nooit tijdig en duidelijk bekend wat het staatsplan zou voorschrijven omtrent te ver bouwen gewassen. Daar kwam bij dat de toemalige partijleider Nikita Chroestsjew het platteland belaagde met zijn eigen gereide landbouw-ideeën. De val van Chroestsjew is dan ook voor een belangrijk deel veroorzaakt door de toenemende stagnatie in de Sowjet-landbouw. Maar nu, tien jaar nadat Breznjew zich opmaakte om orde op zaken te stellen, ziet de zaak er heel wat gezonder uit. In de Russische kran ten worden in lange artikelen de landbouwhervormingen van 1965 geloofd en geprezen. Onder deze hervormingen werden de investe ringen in de landbouw verdubbeld. De levensomstandigheden op het platteland werden erdoor verbeterd en er werd op langere termijn vastgesteld wat en hoeveel er aan landbouwgwassen geproduceerd moest worden. Investeringen In de afgelopen tien jaar is een bedrag van zo'n 195 miljard roebel (ongeveer 720 miljard gulden) ge stoken in landbouwmachinerieën, kunstmest en hogere prijzen voor de produkten. Dat was meer dan de totale investeringen in de land bouw in de Sowjet-Unie van de voorafgaande 35 jaar. Deze beste dingen maken nu per jaar bijna een derde deel, uit van de totale uitgaven van het Kremlin. De lonen op de collectieve boerde rijen sowchozen en kolchozen zijn sneller gestegen dan in welke andere sector dan ook van de Sow- jeteconomie. Sinds 1965 zijn de landbouwinkomens vrijwel verdub beld. Het prijzenstelsel voor land bouwproducten, die over een gebied van duizenden kilometers worden verbouwd, is gewijzigd om er voor te zorgen dat alle boeren in alle delen van het land een redelijke winst kunnen maken. En in het afgelopen jaar is een grootscheepse campagne begonnen om de opbrengsten van de landbouw in de gebieden buiten de vruchtbare streken van de zogeheten 'zwarte aarde' drastisch te verhogen. Het gaat hier om het gebied ten noor den van Europees Rusland, dat dichtbevolkt is, maar waar het grondgebied voor een groot deel wordt ingenomen door moerassen en bossen en dat zich uitstrekt van de Oostzee tot het zuidelijk deel van het Oeralgebergte. De opmerkelijke verbetering van de Russische landbouw werd onlangs door Breznjew omschreven als 'één van de grootste en gewichtigste economische en politieke resultaten van het werk van de partij en haar centrale comité van de laatste jaren. Er zijn nog altijd diverse sectoren in de landbouw, waar de produktie- doelen van het staatsplan niet zijn gehaald. Maar over het geheel- genomen kan het huidige vijfjaren plan, dat dit jaar afloopt, worden aangemerkt als het bereiken van een mijlpaal. Het zal vermoedelijk voor de eerste keer zijn in de 46-jarige geschiede nis van de sowjet-planning dat de doelen van zo'n vijfjarenplan ook metterdaad worden verwezenlijkt. Zo meldde de Russische minister van landbouw Dimiitri Polansky on langs op dat de graanproduCtie het grootste probleem vormt van de sowjet-landbouw, maar dat de jaar lijkse produktie van 15 jaar geleden weinig meer was dan de helft van de gemiddelde graanopbrengst sinds 1970. Graan Zelfs de graanoogst van 1972, die door westerse experts vaak een rampzalige mislukking wordt ge noemd, was met 168 miljoen ton een record. Het was een opbrengst die 16 miljoen ton hoger lag dan de grootste, ooit voor de hervormingen van 1965 in de Sowjet-Unie, bin- ningehaalde graanoogst 'en een produktie die op precies dezelfde oppervlakte aan landbouw was ver kregen. Voor 1975 wordt, blijkens de cijfers, die naar voren kwamen ter gele genheid van de tien jaar geleden door Breznjew gehouden toespraak, een graanopbrengst verwacht van meer dan 215 miljoen ton. Als dat zou worden gehaald dan zou het vijfjaarlijkse gemiddelde het in 1971 geformuleerde vijfjarendoe! eindweegs overtreffen. Op andere landbouwterreinen, die minder aandacht krijgen dan graan, zijn nog veel opzienbarender resultaten behaald. De produktie van eieren is bijvoorbeeld snel ge stegen en sinds 1965 bijna verdub beld. De produktie van amino-zu- ren, een belangrijk bestanddeel van veeyoer, is tussen 1965 en heden meer dan verviervoudigd: van 1100 ton tot de 4500 ton die dit jaar wordt verwacht. Het betekent dat de Sowjet-Unie in de afgelopen tiien jaar een forse stap heeft gezet in de richting van verwezenlijking van de doelstelling dat het land zichzelf van alle voed selproducten moet kunnen voor zien. De tijd komt nu ook naderbij dat de Sowjet-Unie erover kan gaan denken op grote schaal voed- selprodukten naar het buitenland te exporteren. Voor de boer op het land wordt het leven langzaam beter. In de vroege staatsplannen van het Kremlin was hij jarenlang verwaarloosd. Hij werd zelfs lange tijd niet van elek triciteit voorzien. Op het platteland zijn de waterleiding en verharde wegen nog steeds een zeldzame luxe, zelfs ln de dorpen. Tot 1965 waren de lonen voor landbouwar- beiders de sluitpost van de agenda bij overleg over de staatsbegroting. Er werd pas over nagedacht als alle andere uitgaven waren geregeld. Breznjew heeft dit veranderd. Hij heeft samen met een decreet, dat de boeren voor het eerst in. de sowjet-historie een gegarandeerd inkomen verschafte, een stelsel in gevoerd van sociale voorzieningen, verzekeringen, pensioenen en sti mulansen voor een hogere produk tie. Zo wordt het deel van de produktie, dat de in het plan voorgeschreven hoeveelheid overtreft, aangekocht voor een prijs die 50 pet. hoger ls dan de gewone prijs. Platteland-stad Door deze maatregelen begint het levenspeil op het platteland in de Sowjet-Unde langzaam aan gelijk te worden aan dat van de stedelijke centra. Daarmee komt het klassieke Deze kolchoz-markt, in Irkoetsk in Siberië, doet wat armoedig aan, maar de produkten op de in 1971 gemaakte foto tonen landbouwprodukten van een redelijke kwaliteit en in een aanzienlijke variëteit. marxistische ideaal, dat vaak door sowjet-theoretici wordt aangehaald, binnen bereik dat onder het socialis me geen verschil in levensstan daard behoort te bestaan tussen stad en platteland. Maar dat er nog heel wat moet gebeuren voordat het zover is bleek wel uit een artikel in de Prawda van eerer dit jaar. Daarin stond dat de openbare voorzieningen ln de dorpen drastisch verbet/erd zouden moeten worden. Geklaagd werd dat de boeren hun antieke Russische haarden nog steeds moesten stoken met door henzelf gehakt hout en dat zij bijna, al hun vrije tijd nodig hebben om water te halen, hun kleine aantal schapen en gelten'die zij privé mogen bezitten te verzor gen en hun eigen stukje grond (eenderde hectare) te bewerken. Onder deze levensomstandigheden voelen de jongeren er niet langer voor op ht platteland te blijven. Volgens de Prawda 'doen zij alles om maar in de stad te komen, waar zij grotere mogelijkheden zien om hun vrije tijd aan studie en cultuur te besteden'. De omvangrijke trek van het plat teland naar de stad van jongeren vormt echter een problem dat noch de sowj et-planners noch de boeren zelf bevredigt. De omvangrijke ac tie ter verbetering van de landbouw wordt echter duur betaald. De Sow jet-Unie- zo wordt aangenomen, is nu het land met de hoogste reke ning voor landbouwsubsidies in de wereld. Grootse plannen voor land- verbetering, die het oppervlak geïri- geerd akkergebied sinds 1965 met 129 pet. heeft doen toenemen, ge draineerd grondgebied met ruim 30 pet. en de kunstmestproduktie met 64 pet. heeft verhoogd hebben staatsgelden weggezogen uit andere takken in de economie. Dat gebeur de vaak zonder dat de bestedingen de verwachte rendementen ople verden. Bijvoorbeeld op het gebied van landbouwmachinerieën is een even wichtigheid ontstaan tussen leve ranties van machines en de voor zieningen de werktuigen te repare ren. Zo werden tussen 1966 en 1973 in totaal 2.41^.200 nieuwe tractoren aan de boerderijen afgeleverd. Maar aan het einde van die periode was het aantal tractoren dat in be drijf was slechts met 567.000 (Ruim twintig procent van het aantal af geleverde tractoren) toegenomen. De rest werd vermoedelijk afge schreven, zoals bleek uit een Russi sche krant, die klaagde vdat veel boerderijen hun machines sneller dan voorgeschreven hadden afge boekt en dat werktuigen in strijd met de voorschriften buiten de staatsboerderijen terecht kwamen. Kritiek op de gebrekkige nieuw bouw werd geventileerd in het sa tirische blad Krokodil, dat spot prenten afdrukte, waarop koeien waren getekend die, rillend van de kou in de sneeuw en de vorst, in niet afgebouwde of ongerepareerde stallen stonden. Daar komt bij dat hoewel de investeringen in de landbouw tussen 1961 en 1965 met 250 procent zijn verhoogd dit slechts een produktleverhoging heeft opgeleverd van zo'n 40 pro cent. In de nieuwsmedia van de Sowjet-Unie wordt het in 1965 ge lanceerde landbouwhervormings programma echter alom geprezen en is dit succes nauw gekoppeld aan de persoon van partijleider Le onid Breznjew. Maar in de media wordt wel duidelijk gemaakt dat er nog geheel wat verbeterd kan wor den in de sowjet-landbouw.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 7