{Spanning Nieuwmarkt
op wijd verbreid
grimmig onbehagen
jp de fiets
Ja U, want Roxy Dual heeft nu
meer smaak en blijft nicotine-arm.
lechtsstaat in het geding bij metro (2)
In '76 eerste leerlingen op
experimentele middenschool
Orgelconcerten in
de Prinsessekerk
Sastroamidjojo
(74) overleden
Meisje overreden
140UW/KWARTET VRIJDAG 14 MAART 1975
r~
15
Dor prof. mr. K. Vonk
it de aangelegde metro-tunnel zijn drie mogelijkheden te over
taken. Ten eerste: of het is een geïsoleerde buis, waarin wat trein-
eps heen en weer rollen. Ten tweede: of hij wordt aangesloten op
y|rt N.S.-net en geeft de binnenstad een buitenverbinding, die al-
zcht wat impuls geeft, vooral als men een aansluiting naar het
doosten en het toekomstige Almere zou kunnen geven. Eenvou-
is dat echter niet. Ten derde: of men neemt de tunnel in een
topfnoderniseerd tramnet op, verbetert daarmee de verbindingen
de Bijlmer en tussen de Bijlmer en verschillende delen van
agglomeratie. Daarheen zullen haar behoeften uitgaan.
P^islotte de ringspoorbaan. Am-
rdam moge een stad van be-
eiden inwonertal zijn, het heeft
belangrijke centrumfunctie
r een wijde regio. Nu de Hem-
nel, eindelijk wordt aangelegd,
de openheid van de stad verder
den verzorgd. Het wonderlijke
dat reeds in 1962 zo'n systeem
open spoorverbindingen werd
jewerkt.
r past bij de economische activi-
en, die zich naar het zuidelijk
eelte van de agglomeratie ver-
atsen. Het loopt langs de noord
ie van de Bijlmer. Het kan wor-
gecompleteerd met een modern
van interne stedelijke verhin
gen, ook naar de binnenstad. Na
geen over het rapport-De Man is
jelekt en minister Westerterp in
Tweede Kamer heeft toegelicht,
men de regionale functie van
metro wel vergeten. Die functie
aan de N.S. toe. en terecht,
is dan dat, in enkele hoofd-
tken. in koelen bloede neerge-
reven.
enselijke factor
ar het is niet de hoofdzaak. Dat
le menselijke factor. Een finan-
e waarschuwing, die ik vorig jaar
liceerde, bracht mij in. een bij-
komst van de Nieuwmarktgroep
brede kring, die zich daarom
n schaart. Mij bezorgde die bij-
komst een schokeffect. Naast
tionele maatschappelijke he-
bestormers trof ik daar een
die zich niet aan leuzen
gaf, maar diepgaand en serieus
vraagstukken van stad en metro
den ontleed. Dat is ook de me-
van het Nederlandse Econo-
:he Instituut.
twel, deze actievoerders hebben
,rens hun argumenten in een
ichtenwisseling met 'officiële in-
ïties' kwijt gekund. Er zijn nau-
jks woorden te vinden voor de
ikropte gevoelens van onmacht,
daar tot uiting kwamen. Het
i niet om kinderachtige zaken,
r om honderden miljoenen, ja
arden guldens en de toekomsti-
vorm van een hele stad. Hoe
nen de actieven onder de lagere
imensklassen en zij niet alleen,
ts verwerken?
in die bijeenkomst door het
werd meegedeeld over het kos-
'baten-onderzoek van de metro
t wel een ieder met verbazing.
het vastlopen op onjuiste
;vens van de gemeente, het sta-
van het onderzoek. Waarom
ien de voorlopige gegevens van
kosten/baten-onderzoek en de
rgebleven witte plekken niet
ïbaar gemaakt? Wie spreekt
over rechtsstaat?
enkele feit dat die paar huizen
de Nieuwmarkt-buurt aanleiding
even tot zo'n gespannen situatie
ons doen beseffen, dat we
n voor een wijd verbreid grim-
onbehagen. Het zegt toch wel
dat eerder in hoger beroep
isen, die zich verzetten, werden
[esproken en dat onlangs het
eentebestuur een kort geding
oor.
waarin we leven, gaat onze maat
enigszins te boven.
Dit is het laatste artikel in een
serie van twee beschouwingen over
de problemen rondom de Amster
damse metro van de hand van prof.
mr. K. Vonk, die aan de Universi
teit van Amsterdam de economie
van verkeer en vervoer doceert. Het
eerste artikel stond in onze krant
van gisteren.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Pas in augus
tus 1976 zullen de eerste leer
lingen naar een experimentele
middenschool gaan. Dat blijkt
uit het advies van de commis
sie-middenschool, die minister
Van Kemenade adviseert bij de
uitvoering van deze experimen
ten.
Drs. J. J. Jacobs, voorzitter van de
commissie, heeft tegenover de on-
derwijsvakpers duidelijk gemaakt
dat de experimenten zeker tien
jaar gaan duren, Op 15 mei aan
staande zal minister Van Kemena
de de eerste officiële experimen-
teerscholen aanwijzen. Deze scho
len worden gekozen uit de groep
van 38 contactscholen die in het
afgelopen jaar de opzet van het
experiment hebben voorbereid.
Aanvankelijk wilde de minister de
experimenteerscholen al in de zo
mer van 1974 laten beginnen. Al
gauw werd duidelijk dat dit niet
haalbaar was. Ook dit jaar is het
Van Kemenade wijst in mei eerste scholen aan
nog onmogelijk om echt met leer
lingen te beginnen. Voor de ko
mende cursus zijn de nieuwe leer
lingen al aangemeld bij bestaande
scholen. Je kunt niet vlak voor de
zomervakantie tegen hen zeggen
dat ze op een middenschool in
plaats van op een MAVO (of wat
dan ook) terecht komen.
Volgens drs. Jacobs heeft het in het
afgelopen jaar nogal wat moeite
gekost om ook de ouders bij de
voorbereiding te betrekken. Maar
uiteindelijk zijn de contactscholen
daar toch in geslaagd. Zelfs leerlin
gen hebben meegepraat over de
middenschool.
Minister Van Kemenade heeft des
tijds gezegd dat hij op tien scholen
tegelijk wilde beginnen: op drie
scholen met een volledige midden
school, op zeven met deel-experl-
menten. Drs. Jacobs meent dat het
beter is met minder scholen te
beginnen. In de loop der jaren kan
het aantal experimenterende scho
len geleidelijk worden utgebried.
Scholen die niet direct aan het
experiment deelnemen kunnen als
'resonans'-school blijven meeden
ken.
TIEN MAN
Met de uitvoering en beoordeling
van de experimenten is zeker tien
jaar gemoeid. In 1976 begint het
echte experiment. Dat duurt vier
jaar. Voor het verwerken van de
opgedane ervaringen is ongeveer
drie jaar nodig. Tenslotte is twee
jaar nodig voor de beoordeling.
Bij de experimenten gaat het vol
gens drs Jacobs om een 'brede'
middenschool. Dat betekent dat op
de vierjarige middenschool voor
twaalf- tot zestienjarige kinderen
van alle begaafdheidsgroepen zit
ten. Dus vanaf toekomstige technici
tot en met toekomstige studenten.
Pas nadat de experimenten achter
de rug zijn moeten regering en
parlement beslissen of de midden
school er komt en of deze dan
naast bestaande schooltijpen dan
wel in plaats van de bestaande
schooltypen zal komen.
AMSTERDAM Op de tweede
Paasdag zift Piet van Egmond om 20
uur weer aan het orgel in de Prin
sessekerk, Van Hallstraat, Amster
dam, en op woensdag 30 april, don
derdag 8 mei en maandag 19 mei
weer. Willem Hendrik Zwart zal het
orgel bespelen op 5 mei (bevrij
dingsdag: volkszangavond). Er vol
gen nog vier zomeravond-orgelbe
spelingen in Juni (6, 20) en Juli (4,
18).
Mijn CDA-opponenten zijn, helaas,
met geen woord ingegaan op het
geen ik opmerkte over de wijze van
besluitvorming. Daartegen gaat
mijn bezwaar. Wanneer het CDA
een reden van bestaan heeft, dan
moet die daarin bestaan, dat het
eerst op zeer. bijzondere wijze de
mens ziet.
Beklemmende vraag
Ja, onze rechtsstaat is in het ge
ding. Zaterdagavond, na een dag
met een KRO-televisieploeg in stad
en Bijlmer te hebben rondge
sjouwd, zat ik bek-af in het haardr-
vuur te staren. Niet vanwege het
rondsjouwen, maar, met die leven
de stad vol mensen voor ogen en
de beklemmende vraag: hoe be
heersen we onze samenleving zo,
dat ze doorzichtig blijft en mense
lijk. Hoe slordig ongecoördineerd
gaat het onder ons toe. De groeien
de en noodzakelijke technieken van
analyse e nbeheersing zijn zo inge
wikkeld hoe kunnen ze ooit tot
toepassing komen! -
Daarop spreek ik in het bijzonder
het CDA aan. Zij in het bijzonder
gaat ervan uit, dat het overheidsge
zag een afgeleide is van die Bron,
die zich aandachtig en genadig
naar de mensen toekeert. Welnu,
op die bewuste avond van de eerste
stemming over de metro, was de
atmosfeer dik van de menselijke
spanning, binnen en buiten het
stadhuis. Op zo'n ogenblik uit over
wegingen van partij-taktiek weglo
pen is niet geoorloofd, dat is een
daad van ontkenning van het ver
band met de Bron. Die situatie is
ontstaan, omdat niet allereerst en
tijdig aandacht is gegeven aan een
groep mensen, die zich klem voelt
zitten.
Op de man spelen
Het viel me op, wat mij betreft, dat
de CDA-fractie nogal op de man
speelde. Dat doe je, als je de bal
niet ziet. Maar sans rancune. Elke
dag is nieuw. Ik sta altijd open
voor gesprek. Graag zal ik de toer-
née, die we met de televisieploeg
hadden, al gedachten wisselend
herhalen.
Maar één ding. Wanneer dezer da
gen het conflict felle vormen
mocht aannemen en mensenlevens
worden gekneusd, dan zullen dege
nen, door wier besluiten dit gevolg
intreedt, toch echt niet voor on
schuldig gehouden kunnen wor
den. Open overleg en beraad gaan
vóór, dan alle feiten op een
rij, en vervolgens een duidelijk, wel
overwogen besluit. Pas dan mag het
gezag ten volle in werking treden.
Inderdaad, de rechtsstaat is in het
geding. Het is duidelijk, dat we de
methoden en organisatie voor een
beheersing van de samenleving met
erkenning van de menselijke factor
nog niet goed in de vingers hebben.
Het ontsiert niemand wanneer we
naar aanleiding van de metro-zaak
dit feit scherp beseffen en de dag
opnieuw beginnen. We zijn allen
met elkaar maar mensen en de
maatschappelijke overgangsfase,
U gaat nu toch óók
Roxy Dual roken?
JAKARTA (AFP) Oud-premier
Ali Sastroamidjojo van Indonesië,
een der inspirators van de Ban-
doeng-conferentie van 1955, is don
derdag op 74-jarige leeftijd in het
ziekenhuis in Jakarta overleden.
Hij had zich uit de politiek terug
getrokken na de mislukte militaire
staatsgreep van oktober 1965 en de
daarop volgende bloedige vervol
ging van de communisten in Indo
nesië.
Sastroamidjojo is op 21 mei 1903
geboren. Hij studeerde in Leiden
Indisch recht en vestigde ich
daama als advocaat in Jakarta.
Daar werd hij na de arrestatie van
Soekarno lid van de Partindo-par
tij, de latere PNI.
Nadat de republiek was uitgeroepen
werd hij minister van voorlichting,
secretaris-generaal van de nationa
le raad voor landsverdediging en in
1947 minister van onderwijs.
Tijdens de tweede politiële actie
werd hij in december 1948 gearres
teerd. Na zijn. vrijlating nam hij
deel aan de onderhandelingen over
de onafhankelijkheid van zijn land.
In juli 1953 werd hij premier, na
drie jaar ambassadeur in de VS te
zijn geweest. Enkele maanden voor
de eerste algemen verkiezingen van
december 1955 viel zdjn kabinet,
maar in maart 1956 vormde hij een
nieuwe regering. Soekarno probeer
de de samenstelling daarvan te
beïnvloeden, wat in 1957 mede tot
zijn aftreden leidde.
AMSTERDAM Het 16-jarige
meisje Cora Struylaart is woens
dagmiddag op de kruising Jan
Tooropstraat-Jan Evertsenstraat
met haar bromfiets onder de wielen
gekomen van een vrachtwagen die
verzuimde bij het afslaan voorrang
te geven. Het meisje overleed korte
tijd later aan haar verwondingen.
