Racisme-programma ziet apartheid
in Zuid-Afrika niet verdwijnen
ilisihsl
Dominee Popma en
de gierende tram
Conferentie
Vorster dringt heimelijk Afrika binnen
Toerisme Zuid-Afrik a ontraden
Onze
adressen
Andriessen niet
gelukkig met
r.k. werkschrift
Hervormde paasgroet naar
zes verschillende landen
Parochie onder
lekeleiding
Buthelezi wint
smaadproces
Nieuwe hoela
Vaticaanse
dieven vragen
gratie
TROUW/KWARTET DINSDAG 11 MAART 1975
KERK/BINNENLAND
GENÈVE (EPE) De gebeurtenissen in de vroegere Portugese koloniën in Afrika tonen aan dat
de bevrijdingsbewegingen in deze landen ondanks grote moeilijkheden werktuigen van vrede, men
selijke waardigheid, gelijkheid en rechtvaardigheid zijn en kunnen zijn. Dit is de conclusie waar
het bestuur van het programma tot strijd tegen het racisme van de wereldraad van kerken (PCR)
in zijn vergadering vorige week toe is gekomen. De bijeenkomst vond plaats in Cartigny, bij Genève.
De vergadering werd gehouden met
de veranderde situatie ln Zuidelijk
Afrika op de achtergrond. De be
stuursleden kwamen tot de slotsom
dat het streven van premier Vorster
naar ontspanning misleidend Is.
Het PCR-bestuur is niet van plan
terug te komen op zijn steun aan
de bevrijdingsbewegingen. zijn
streven naar terugtrekking van de
investeringen en met het aan de
kaak stellen van de collaboratie
van de westerse belangen met de
blanke regimes in Zuidelijk Afrika.
Een document getiteld 'ontspan
ning of misleiding' toonde aan dat
Zuld-rAfrika de laatste tien Jaar
heimelijk het Afrikaanse continent
is binnengedrongen, met het gevolg
dat zijn Investeringen thans meer
dan zo'n twee miljard dollar bedra
gen. Wanneer het dit afhankelijk
heidspatroon wil ln stand houden,
heeft het goede betrekkingen met
de buurlanden van zwart Afrika
nodig. Maar intern is het apart
heidssysteem niet gewijzigd, zegt
het stuk.
Gekleurde analyse
In een tweede document inzake
'Veelvormige strategieën, tot be
strijding van het racisme ln Zuide
lijk Afrika werd gezegd dat wester
se kerken met voorkeur voor een
'alternatieve' of reformistische stra
tegie naast de oecumenische strate
gie van terugtrekking meest geves
tigd zijn in landen met multina
tionale ondernemingen die in
Zuid-Afrika werken of waar kerken
er zelf investeringen hebben. Dit
kleurt hun analyse van de situatie,
zegt het document. De belangrijk
ste norm moet echter altijd het
ethische oordeel zijn over de racia
le en sociale situatie en de solidari
teit met de onderdrukten ln hun
strijd', aldus het stuk.
Het gaat verder te zeggen dat drie
factoren in het oog gehouden moe
ten worden; het gezichtspunt van
de onderdrukte groepen, het effect
op de lange termijn en de vorming
van een op gelijkheid gerichte
maatschappij. Elke strategie moet
draaien om de grondige omvorming
van de economische, sociale en po
litieke systemen, die gebaseerd zijn
op een racistische ideologie. De staf
van het PCR is gevraagd gesprek
ken op nationale basis met kerken
te openen, teneinde hun ervaringen
met het gebruik van de veelvormige
strategieën en aan de andere kant
de alternatieve aanpak te bespre
ken. In het besluit werd ook ge
vraagd om nationale beraden inza
ke actieprogramma's op basis van
samenwerking van christenen in
een aantal continenten. Er werd
een voorbeeld genoemd van een
boycot tegen een multinationale
onderneming met activiteiten over
de hele wereld.
Steun 1
bevrijdingsbewegingen
Tegelijkertijd herhaalde het PCR-
bestuur zijn overtuiging dat we niet
heen kunnen om samenwerking
met de mensen ter plaatse. Het
vroeg daarom verdubbelde steun
voor de bevrijdingsbewegingen in
Rhodesië en Namibië. Het PCR-
bestuur vroeg de wereldraad van de
Verenigde Naties Inzake Namibië te
steunen, die te kennen heeft gege
ven dat hij westerse rechtbanken
wil vragen, beslag te leggen op
goederen, die in dat land geprodu
ceerd zijn. wegens de onwettige
aard van de transactie in het licht
van bet internationale recht.
(Zuid-Afrika bezet Namibië nog
steeds ondanks de bindende uit
spraak van het Haagse Hof dat zijn
beheerschap beëindigd is).
Het PCR-bestuur sprak zijn diepe
spijt uit over de executie door het
regime Smith van drie Afrikaanse
politieke gevangenen ln Rhodesië -
Kachara Chirimo, Alfred Changere
en John Matauro - en over de
hernieuwde arrestatie van ds. Nda-
baningl Sithole, een leider van de
Afrikaanse nationale raad, die in
december werd vrijgelaten om deel
te nemen aan vredesonderhande
lingen.
Het PCR-bestuur heeft een nieuw
initiatief gevraagd om het toerisme
naar Zuid-Afrika (evenals bezoeken
door kerkelijke functionarissen, po
litici en sportlieden te ontraden.
Het bestuur stelde vast dat toeris
me de derde bron is van buiten
landse valuta voor Zuid-Afrika en
besprak de vraag hoe men deelne
mers aan de vijfde assemblee van
de wereldraad van kerken, dit jaar
ln Nairobi, ervan kon afhouden,
Zuid-Afrika op te nemen in hun
reisplannen.
Brief aan banken
Frank Northam, de financiële di
recteur van de wereldraad van ker
ken, meldde dat hij op last van het
centraal comité van de wereldraad,
vorig Jaar augustus in Berlijn brie
ven had gezonden aan de Europees
Amerikaanse Bankvennootschap en
aan vier van de eigenaren van deze
bank met het verzoek niet langer
leningen aan de Zuid-Afrikaanse
regering te verstrekken. De banken
die aangeschreven werden waren
de Deutsche Bank, de Amro-Bank,
de Société Generale (België) en de
Credltsanstalt-Verein ln Oostenrijk.
Northam zei dat hij een antwoord
verwacht na de vergadering van de
Europees Amerikaanse Bankven
nootschap deze maand. Deze multi
nationale bankvennootschap zou
sinds 1970 meer dan 210 miljoen
dollar geleend hebben aan de Zuid-
afrikaanse regering en aan haar
ondernemingen. Indien er niet vol
doende zekerheid wordt geschapen,
is het uitvoerend comité van de
wereldraad gerechtigd te zorgen dat
bij deze banken geen tegoeden
worden onderbracht.
Theologisch werk
Van het secretariaat van de afde
ling geloof en kerkorde ontving het
PCR-bestuur een theologisch docu
ment inzake stukken theologisch
werk. die voortkomen uit het pro
gramma tot strijd tegen racisme.
De komende zes maanden zullen
groepen in verschillende landen ge
vraagd worden deel te nemen in
een proces van actie en reflectie.
Hun commentaar zal worden inge
bracht in de assemblee in Nairobi,
De te bestuderen onderwerpen zul
len onder meer zijn: racisme als
een ethische ketterij, en als afgo
derij, het zoeken naar kerkelijke
tucht, de profetische taak en poli
tieke macht en de macht van het
kruis.
UIT
VAN LEZERS -
Loonsverhoging (2)
De heer Gunnlnk uit Apeldoorn
denkt dat de 200.000 werklozen een
gevolg zijn van de loonsverhogin
gen. Ten eerste is de werkloosheid
een gevolg van overproduktie, al
willen de deskundigen dit woord
niet gebruiken. Ten tweede is de
overproduktie een gevolg van de
spiraal loonsverhoging, produktle-
verhoglng. Prijsverhoging zit daar
natuurlijk aan vast. Een en ander
houdt verband met twee dingen.
Om te beginnen gaat het ons men
sen ln de eerste plaats om geld en
dan pas om arbeid. In de tweede
plaats is de spiraal loonsverhoging,
produktieverhoging om te ontko
men aan een goede, betere verde
ling van het nationale inkomen.
Om eruit te komen, zullen we moe
ten beginnen de hogere inkomens
te verlagen en arbeid te zien als
noodzaak voor een zinvol leven,
met geld als punt twee.
Emmen
H. Weggen
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM:
Westblaak 9-11, Rotter
dam. Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
LEIDEN:
Steenstraat 37, Leiden.
Tel. 071-31441.
Postbus 76.
DORDRECHT:
Scheffersplein 1, Dor
drecht. Tel. 078-33370.
Postbus 118.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebblngestr. 25.
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56, Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
Loonsverhoging (3)
De brief van de heer H. Gunnlnk
uit Apeldoorn is mij uit het hart
gegrepen. Ik wil er alleen nog aan
toevoegen, dat de vakbondsleiders
dit ook wel beseffen. Maar als zij
dit trachten te 'verkopen' dan kun
nen ze als 'leiders' ophoepelen en
dan raken ze hun dikke salarissen
kwijt.
Leerssum
F. H. de Groot
Uitholling
Op de vraag wat er gedaan kan
worden tegen de geruisloze uithol
ling van het kerkelijke en geestelij
ke leven in ons land het volgende.
Verkondigt het reformatorisch
evangelie! Dit concluderend uit het
feit, dat waar dit gebracht wordt de
diensten goed gevuld zijn met zo
wel jeugd als ouderen, en wie de
jeugd heeft, die heeft de toekomst.
Klundert
P. v. Bezooijen
Russische baptisten
gereformeerd?
In uw nummer van 6 maart noemt
u de groep christenen die zich heb
ben afgescheiden van de officiële
Unie van Baptistengemeenten in de
USSR 'gereformeerde baptisten'.
Dit is een vertaling van 'reform
baptists'. Eerder kwam ik de term
'hervormde baptisten' tegen. Wie
echter in ons land de aanduiding
'gereformeerd' of 'hervormd' ge
bruikt wekt de indruk dat genoem
de christenen in de traditie staan
van het hervormd-gereformeerd be
lijden. Niets is echter minder waar.
Hun gemeente- en ambtsopvatting,
hun Jnzichten over de verhouding
tussen kerk en staat, evangelie en
cultuur wijken geheel af van het
hervormd-gereformeerd belijden.
De groepering staat duidelijk in de
doperse traditie met een laag ker
kelijke (leken)organlsatie. Het is
m.i. beter te spreken van afgeschei
den baptisten.
Biltkoven
ds. Tb. van der Laan alg. secr. Unie
van Baptisten Gemeenten In Ne
derland.
Wiersinga
Volgens Tr/Kw heeft dr. Wiersinga
geweigerd na vele samensprekingen
zich te conformeren met het stand
punt van de synode, gegrond op
Gods woord. Nu kan men moeilijk
van Iemand verlangen van Inzicht
te veranderen. Wei mag men van
een man van eer verwachten dat
hij dan vrijwillig zijn ambt en po
sitie teruggeeft, want ook hij heeft
beloofd zich aan de vermaning en
tucht te Dnderwerpen.
Andijk
K. Nierop
De lijst van namen en adressen
betreft o.a. de secretaris van de
ontwikkelingscommissie van de or
thodoxe kerk in Ethiopië: de secre
taris van de christelijke studenten-
federatie; een vrouwelijk hoogle
raar in Zuid-Korea; een tijdens
zijn gevangenschap gemartelde le
raar in Paraguay; een predikant in
Uruguay; de op 24 oktober 1974
gearresteerde medewerkers van een
evangelische drukpers in Litauen,
en drie mensen in Zuid-Afrika, die
reeds vermeld stonden op de paas-
groetenlljst van verleden jaar.
In 1973 gingen de hervormde paas-
groeten op initiatief van het mo-
deramen van de synode ook uit aan
de familieleden van 45 evangelische
christenen in de Sowjet-Unie, die
in 1972 waren gearresteerd en be
recht. wegens ln dat land geldende
anti-godsdienstwetten. Bij deze eer
ste zeer openbare uitbreiding van
de jaarlijkse paasgroet werd de
DEN HAAG KVP-fractievoorzlt-
ter mr. F. H. J. J. Andriessen be
treurt de eenzijdigheid ln beschrij
ving. analyse en oplossing in het
werkschrift 'Geloven in verande
ring'. uitgegeven door de Vastenak-
tie-Nederland'. Het werkschrift
staat, in het kader van de bischop-
pelljke vastenaktie 1975, ten dien
ste van pastores die in de vasten
tijd liturgie en prediking verzorgen.
In een brief aan de Vastenaktie-
Nederland merkt de KVP-voorman
op dat die eenzijdigheid afbreuk
doet aan het serieuze pogen van
velen, die oprecht trachten hun
bijdrage te leveren aan verandering
omdat zij in de noodzaak daarvan
geloven.
In het werkschrift wordt o.m. ge
zegd dat de christelijke wereldvisie
bewust of onbewust de huidige
wereldorde aanneemt die berust op
diefstal, uitbuiting en grove on
rechtvaardigheid. Andriessen zet
hier op z'n minst een vraagteken
achter. De conclusie in het werk
schrift dat ons gezamenlijk zoeken
misschien zal uitmonden in een
'socialisme met een menselijk ge
zicht'. vindt naar zijn opvatting
geen enkele argumentatie.
Mr. Andriessen: 'Ik claim aller
minst voor de .hristen-democratie
in ons land dat zij het monopolie
bezit voor veranderingswil. Wel zeg
ik, dat de christen-democratie zeer
veel heeft gedaan om verandering
tot stand te brengen en dat er ook
veel veranderd is'.
Voor de kerken, die belangstelling
hebben voor het doen van giften
heeft het PCR een lijst van vijftien
vastomschreven projecten samen
gesteld. Onder deze zijn steun aan
de indianenbeweging in Latijns
Amerika, hulp aan de oorspronke
lijke bewoners van Australië. Nieuw
Zeeland en Polyneslë ln hun strijd
voor recht op hun land, voor on
derzoek naar rassenintegratie en
ontwikkeling in Maleisië en een
studieproject Inzake kasfen- discri
minatie tegen paria-groepen en
werktuigen van legale en politieke
aard bij de voortgaande onderdruk
king ln India.
De illustraties bij dit verslag ko
men uit 'De Zwarte Vakbeweging in
Zuid-Afrika'. een uitgave van de
Anti-Apartheidsbeweging in Neder
land
DEN HAAG Na een eerste aanzet in deze richting in 1973 be
gint het een traditie te worden, dat de jaarlijkse paasgroeten van
de Nederlandse hervormde kerk niet alleen gezonden worden aan
kerkelijke medewerkers, zusterkerken en bevriende oecumenische
organisaties, maar ook aan medechristenen die in hun menselijke
rechten zijn beknot om wille van het evangelie van de gerechtig
heid. Dit jaar gaat de paasgroet naar een aantal christenen in zes
verschillende landen.
Russische ambassadeur in Den
Haag in een open brief uitgelegd,
dat het ging om een gebaar van
christelijke verbondenheid, medele
ven en bemoediging, waarbij het
moderamen zich niet had laten lei
den door anti-communistische ge
voelens.
Vorig jaar gingen de paasgroeten
naar mensen in Zuid-Afrika. die
van regeringswege een 'banning or
der' (verregaand beperkte bewe-
gings- en uitingsvrijheid enz.) kre
gen opgelegd. Tijdens de voorlaat
ste hervormde synodezitting heeft
dr. C. F. Beyers Naudé'. directeur
van het christelijk instituut van
Zuidelijk Afrika, nog eens onder
streept dat een dergelijke groet bij
zonder op prijs wordt gesteld.
KINSJASA De Vaticaanse radio
begroet met instemming de eerste
'leek' die een parochie in Zaire te
leiden zal krijgen. Het is een ge
trouwde vader van zes kinderen.
Hij is geïnstalleerd door kardinaal
Maiula van Kinsjasa, die voor de
installatie toestemming vroeg aan
de vrouw van de nieuwe parochie-
leider en aan de parochie zelf. De
parochielelder wordt bijgestaan
door een parochieraad en door een
priester, die meerdere parochies
helpt. Kardinaal Maiula zal dit Jaar
nog zeven van deze leiders, 'mo-
kambi's' genaamd, installeren.
JOHANNESBURG De Zuidafri-
kaanse theoloog >dr. Manas Buthele
zi heeft de zaak tegen het blad To
The Point gewonnen. Het blad
schreef in februari vorig jaar dat
Buthelezi geweld preekte tegen de
Zuldafrikaanse regering en sprak
over het vermoorden van de pre
mier. De advocaat van Buthelezi
noemde het artikel een van de
lasterlijkste die ooit voor een Zuid-
afrikaans hof behandeld kunnen
worden.
De redacteur van To The Point,
John Poorter, weigerde op het ver
langen van het gerechtshof zijn
bron te geven voor het artikel. Of
dr. Buthelezi de geëiste schadever
goeding van 30.000 rand (bijna
honderdduizend gulden) ook zal
ontvangen moet de rechter nog be
palen.
door A. J. Klei
In zijn Amersfoortse tijd ging ds. S. J. Popma eens op bezoek
bij een gouden echtpaar. 'Och dominee', zei de vrouw, 'ik
hoop maar dat de Here me gauw tot zich neemt'. 'O ja?',
vroeg ds. Popma, 'hebt u het dan zo beroerd bij uw man?'
Deze anecdote heb ik tien jaar
geleden al in de krant gezet en
ik wilde het niet nóg eens doen
al was de verleiding natuurlijk
erg groot nu ds. en mevrouw
Popma deze week zelf een gou
den echtpaar vormen. Maar ge
lukkig kan ik met goed fatsoen
voor de verleiding bezwijken,
want toen ik verleden week ds.
Popma sprak en hem dit voor
beeld van zijn pastoraat voor
hield. zei hij van een vroegere
publikatie daarvan niets meer te
weten. Laat staan de gemiddelde
krantelezer, overwoog ik.
Ik ben aan dat Amersfoortse
verhaal zo gehecht omdat het
goed duidelijk maakt wat ds.
Popma voor een man is: iemand
die door al dan niet vrome
praatjes heenprikt. Die Amers
foortse dame was nog kernge
zond en ze zou je lelijk aange
keken hebben als je geantwoord
had: ik hoop ook dat Je vlug weg
genomen wordt!
Nog een voorbeeld. Ik heb van
ds. Popma les gehad in de
geschiedenis van de wijsbegeerte
en maakte mee dat iemand
enigszins uitsloverig tegen hem
opmerkte dat filosofie toch wel
erg belangrijk was. Ds. Popma:
'Hm ja, gaat wel. Eigenlijk is de
geschiedenis van de mode min
stens zo belangrijk omdat die
ook laat zien hoe de mens zijn
rol speelt. Maar ik heb van jur
ken cn zo niet bar veel ver
stand'.
Zin voor het betrekkelijke, zou
je kunnen samenvatten. Liever
zeg ik: zucht naar, en eerbied
voor het ware, het echte bij de
ander. Hieruit is, dunkt me, de
ongehoorde belezenheid van ds.
Popma te verklaren. In de lite
ratuur is hij op zoek naar de
mens, naar wat hij is en naar
wat hem drijft. Niet om er dan
in zijn gedachtenwereld wat mee
te stoeien, maar om te weten
met wie hij te maken heeft. Een
goeie pastor moet een goeie
lezer zijn, verklaarde hij eens.
Hij was hierin een zeer ongewo
ne gereformeerde dominee. Ik
moet bijvoorbeeld vrezen dat hij
het werk van Carlyle beter
kende dan het oeuvre van A.
van Hoogstraten-Schoch. Nu is
ds. Popma leerling geweest van
de dichter-wijsgeer Dér Mouw
en dit heeft concreet meege
bracht dat in de brievenbus van
zijn pastorie niet het Gerefor
meerd Theologisch Tijdschrift
gleed, maar de Kant-Studieën.
En ook dat hij zich ln zijn stu
dententijd niet devoot zette aan
de lectuur van de geschriften
van Abraham Kuyper, maar zich
laafde an de Shylock van
Bouwmeester en Oedipus Rex
van Rooyaards (schoon de
gereformeerde zede 't hem ver
bood).
Trouwens. Kuyper heeft hem
nooit geboeid en het mooiste
antwoord dat ds. Popma geeft
aan dr. G. Puchlnger in diens
lange interview dat de bundel
'Christen en kunst' opent, Is het
antwoord op de vraag hoe hij E
voto van Kuyper vindt. 'Stom
vervelend', geeft ds. Popma een
voudig te kennen. Puchlnger
kan het amper verwerken en
brandt los in lovende woorden
over ander werk van Kuyper. Ds.
Popma' 'Eh ja. 't zal wel, maar
het is langs mij heengegaan'.
Iemand die niet alleen zorgvul
dig bijhoudt wat op literair en
wijsgerig terrein verschijnt maar
de dingen ook trefzeker weet te
taxeren en te plaatsen, hoef je
geen modieuze praatje te ver
kopen en bij Puchlnger kun Je
lezen dat ds. Popma, als het over
het perfectief van de toekomst
gaat. niet met de gebruikelijke
Zaterdagmiddag 15 maart staan
ds. S. J. Popma (foto) en me
vrouw A. G. Popma-van der
Kam van half vijf tot zes uur
aangetreden in het Miranda-pa-
vilioen (en daarvan zaal 'De
Eg'), Amsteldijk 223, Amsterdam.
Zij doen dit om gelukwensen in
ontvangst te nemen vanwege
hun vijftig-jarig huwelijk en
omdat het dan een halve eeuw
geleden is dat ds. Popma predi
kant werd van de gereformeerde
kerk te Engwierum. Voordat hij
in 1946 studentendominee werd
in Amsterdam, stond hij nog in
Nieuwendam en in Amersfoort.
In 1956 werd hij geestelijk ver
zorger van de Valerius-kliniek in
Amsterdam. Na zijn emeritaat,
tien jaar terug, was ds. Popma
nog docent aan de leergang pas
torale psychologie te Utrecht en
vervulde hij een leeropdracht
aan de theologische faculteit
van de Vrije Universiteit. Hij
heeft veel gesproken en
geschreven (o.m. het boekje
'Modern levensgevoel' en een
niet onaanzienlijk aantal arti
kelen in deze krant).
atoombom komt aanzetten, maar
praat over een rusthuis als je oud
wordt.
Als ik deze paar losse notities
(die, hoop ik. duidelijk gemaakt
hebben wat voor een bijzondere
man zaterdag staat te recipië
ren) mag besluiten met een paar
dingen waarin ik me bijzonder
verwant voel met ds. Popma:
zijn gehechtheid aan Amsterdam
en zijn afkeer van met vakantie
gaan. Ik heb hem met toewij
ding het arabisch spreekwoord,
dat reizen een stukje van de hel
is, horen citeren. Na zijn emeri
taat heeft hij korte tijd In Bus-
sum gewoond, de plaats waar
van professor Mönnich getuigde
dat iemand die daar woonde en
het geloof behield, wel een heili
ge mocht zijn. Eens belde ik ds.
Popma daar op in verband met
een artikel en ik vroeg hoe het
hem daar beviel. Hij reageerde
met: 'Och, je hebt hier om de
flat veel groen spul. van die
dinges, hoe heet het.Niet
lang daarna trof ik hem zeer op
gewekt aan in de Van Baerle-
straat: ja. hij woonde gelukkig
weer in de stad. in een flat in
Buitenveldert. Hij zei: 'Ik word
toch iitver gewekt door een gie
rende tram dan door een loei
ende koe of zo'.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Wezep: J. Smit
Soest (bulteng. wijkg.)
Bedankt voor Zwijndrecht: G.
te Arnemuiden; voor Huizum:
Griffioen te Heeg; voor Eexta;
J. Rebel te Elim.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Drachten: C. Padi
te Maasland.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepbaar drs. M. te Ve
Spaanskamp 47. Hardenberg.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Amsterdam N: A.
Honkoop te Moerkapelle; te ErafS
lo: W. Hage te Oosterland.
Bedankt voor Apeldoorn: Chr.
Poel te Yerseke; voor Herkingen
van Haaren te Amersfoort;
Werkendam: H. Ligtenberg te 1
wolde.
GEREF. GEM. IN NED.
Bedankt voor Rhenen: J. de G:j"
te Rijssen.
OUD GEREF. GEM. IN NED.
Aangenomen naar Werkendam: J
W. Salger te Rijssen.
BAPT. GEMEENTEN
Beroepen te Dordrecht: R. Rel
te IJmuiden.
Bedankt voor Westerhaar: J. Bo£:
tius te Arnhem.
9 Vissers van mensen. Onder w
thema beleggen de hervormd-g 4
formeerde jeugdbonden regio
ontmoetingsdagen voor meisjes
jongens van 8—16 jaar ln Rijs P
Ede, Nunspeet, Nijkerk, Oldebrw
Bergambacht, DIrksland. Hardi oi
veld, Hoornaar, Moerkapelle, W Ir
den, Wijngaarden en Glessen
op zaterdagen van 15 maart t
mei. Inf. en opg. tel. 030-78.54.(1 rt
9 Door muren heen. 22 en a
maart in 't Dackhues te Hui
(Gld.). (Tel. 08304-8841). Sa n
spreken, mediteren en vieren i«t
geest van Taizé, speciaal voorp
die zich betrokken weten bij
jongerenconcille.
0 Wie was /is Jezus van Nfc
retli? Geloofsoriënterend weeijk'
20-23 maart op Den AlerdlnciP
Laag-Zuthem (Tel. 05290-541). rl
o.a. de film Son of Man (Dep
Potter), de Jezusbeweging, Jezu r
de politiek, de mystiek, in mip
en zang'.
AO-boekje no 1552: Grieken]
het failliet van een dictatuur,
drs. F. G. van Hasselt. Uitg. S
ting IVIO, Lelystad. 20 bis - ƒ1
De liefde van Nanda Azinga,
man van E. Zandstra. Ultg.
tact, Amsterdam. 199 blz - 26,
De angst van het verraad,
thriller met als onderwerp het
probleem door H. Innes. Uitg.
vier, Amsterdam. 263 blz - 12,
De gelukzalige moordenaar, th: in
van M. Crichton. Uitg. Else
Amsterdam. 190 blz - 11,90.
Sowjct woestijnen en gebei
deel in de serie de wereld
woeste natuur. Uitg. Time-
Amsterdam. Geschreven door G
George en de redactie van 1 -
Life-boeken. 184 blz - ƒ29,80.
De klassieke technieken, deel i|J'
handwerkserle en uitgegeven
Time-Life, Amsterdam 206 1
26,50.
Ikebana in kleur, door D. -1
Krafft. Een verkenning in Ja
bloemschikken, geïllustreerd mi
kleurenfoto's. Ultg. Kosmos,
sterdam. 104 blz - 12.50.
Orchideeën in kleur, door H. J.
Pelt-Bunge. Het kweken in i
en kas, met 20 kleurenfoto's.
Kosmos. Amsterdam 87 blz -
Nieuw leven met de Heilige
door Dennis en Rita Bennet. U
reeks Nieuw Leven van uitg.
Kampen; 208 pag. prijs 17,50
schrijvers, een Amerikaans
paar. willen het belang en de
volgen laten zien van het
zijn met de Heilige Geest.
Over bijbel-gebruik door prof
W. H. Gispen, Uitg. Kok, Kar
95 pag. prijs 8,90. De emei
hoogleraar schreef dit boekje
gelovigen die in verwarring
geraakt (bijv. door allerlei nies
re publikatles) te sterken
bemoedigen.
Tini Visser. Het beest. Co
Amsterdam. 118 blz., prijs
De roman van de eenzaamhei
een fysiek en psychisch afwij
man, van zijn pogingen aa:
nietszeggendheid van zijn bes
te kunnen ontsnappen.
Lilith, door George MacDi
Uitgeverij Bert Bakker Den
Prijs 15.90. aantal blz. 208. T
ling Helen Knopper.
W. H. Auden en J. R. R. To
waren vol lof over dit boek vi
19-de eeuwse schrijver MacDo
die in Lilith de fantastische i
turen beschrijft van de Oxfi
student Vane. Via een spieg
het geheimzinnige landhuis
zijn voorouders komt Vane te'
in een hem totaal vreemde W
die een weerspiegeling is van
innerlijk leven van de schJ
zelf. Of zoals Tolkien het to
leerde: Het magische, het sp:
je... kan een voertuig van
mysterie zijn.
ROME In het VatN
wordt op het ogenblik
gratieverzoek overwogen,
drie Vaticaanse telefoonted
nicl hebben ingediend, d
vorig jaar veroordeeld werd
tot langdurige straffen, omd
zij kostbare dingen gestoli
hadden uit de prlvévertrekW
van de paus en uit het ka:
toor van diens secretar jjq
mgr. Macchl. Tot de comrol
sie die het gratieverzoek
behandeling heeft behoe
deze laatste ook.
