Een Palestijnse staat - schrikbeeld en visioen
Twee draaiboeken ter geruststelling
Yigal Allon over
de Palestij nen
'PLO wordt vanzelf fatsoenlijk'
'Zionisme sterft vanzelf af'
fROUW/KWARTET ZATERDAG 8 MAART 1975
BUITENLAND 11
Hieronder volgt een gedeelte van een interview dat de Israëli
sche minister van buitenlandse zaken, Yigal Allon, toestond
aan het Westduitse dagblad Die Welt.
U hebt toch ook Palestijnse ge
sprekspartners of bestaan er
voor u geen Palestijnen?
Wij hebben het Arabische pro
bleem wel zover doordacht, dat
wij de noodzakelijkheid erken
den om het begrip van een Pa
lestijnse identiteit in onze over
wegingen te betrekken. Waarbij
wij tegelijkertijd bleven uitgaan
van het doel van veilige grenzen
voor Israel. Dat is ook in de
huidige situatie nog altijd moge
lijk.
Kunt u dat begrip 'Palestijnse
identiteit' nader verklaren?
Dat moet ik wat verder uitwer
ken. Het conflict begon al in
1947 bij de stichting van de
staat Israel. Ik geloof dat dit
conflict, dat sindsdien bestaat,
niet beëindigd kan worden zon
der een oplossing, die ook een
antwoord is op het probleem van
de Palestijnen. In de hele ge
schiedenis heeft een Palestijnse
natie in de door ons bekende zin
van het woord niet bestaan.
Maar ofschoon Palestina als
staatkundige eenheid nooit heeft
bestaan, geloven wij toch dat de
Palestijnen op het punt staan
een volk te worden - een groep
met eigen politieke belangen. Ik
aanvaard dat verschijnsel. Voor
al met het oog op onze oostelij
ke buur, Jordanië, waar de
meeste Palestijnen geconcen
treerd zijn, moet de identiteit
van de Palestijnen tot uitdruk
king komen. Ik zal als minister
van buitenlandse zaken mijn re
gering geen regeling tussen ons
en onze Arabische buren aanbe
velen, die niet tevens een con
structieve oplossing van deze
Arabisch-Palestijnse identiteit
insluit. Men mag de Palestijnse
gemeenschap, die ik persoonlijk
goed ken, niet met de terroris
ten over één kam scheren. Het
gaat voor het overgrote deel om
constructieve mensen die een
oplossing voor hun politieke toe
komst nastreven. Hoe die oplos
sing eruit zal zien is moeilijk uit
te maken, maar één ding is ze
ker: de Palestijnen moeten
daarover meepraten.
Dus: Palestijnen ja, maar PLO
neen?
Die formulering is van mij af
komstig.
Als de Palestijnen een volk zijn,
waar ligt dan hun land?
Oorspronkelijk heette het hele
gebied Eretz-Israel. Palestina is
een Engelse vinding - het geheel
strekt zich uit van de Middel
landse Zee tot aan de grens van
Irak, van Libanon tot aan Saoe-
ai-Arabië en Egypte. Palestina
werd in de jongste geschiedenis
drie keer opgedeeld: eerst in de
Eerste Wereldoorlog, daarna in
1922 in de zogenaamde Westelij
ke en Oostelijke Jordaanoever -
overigens op advies van Chur
chill, die toen minister van kolo
niën was - en tenslotte in 1947
toen de VN de laatste deling
voorschreven. De toestand is nu
zo dat de meeste mensen die in
Transjordanië, dus oostelijk van
de Jordaan leven, Palestijnen
zijn. Daarom is het probleem
terug te brengen tot de concrete
vraag: waar moet eigenlijk Is-
Yigal Allon
raels oostgrens getrokken wor
den? Ten oosten van de Israëli
sche grens ligt het vaderland
van de Palestijnen. En in het
kader van een vredesregeling
met onze oostelijke buren zal de
Palestijnse identiteit uiteindelijk
haar nationale vorm moeten
vinden als onafhankelijke staat.
Of dat dan een monarchie of
een republiek wordt is onze zaak
niet maar een zaak van de Pa
lestijnen.
U zei Palestijnen ja, PLO neen.
Met wie wilt u dan onderhande
len als u met de Palestijnen
moet praten?
Omdat er nu uitzicht op vrede
bestaat zal de tijd komen dat uit
de Palestijnse gemeenschap een
constructieve vertegenwoordi
ging naar voren komt. Een ver
tegenwoordiging die vruchtbare
oplossingen nastreeft. Wij zullen
de PLO niet alleen af blijven
wijzen om haar infame terroris
tische methoden, maar ook om
een andere reden: als wij de
PLO de hand reiken, verzwakken
en verlammen we daarmee de
gematigde Palestijnse krachten.
Het is onze plicht de gematigden
niet te ontmoedigen.
Acht u de PLO beïnvloed te wor
den door de Sowjet-Unie?
Ik wil daarover maar één ding
zeggen: een PLO onder Sowjet-
invloed voor de poorten van Je
ruzalem zal problemen oproepen
van een omvang zoals ze nu
zelfs nog niet bestaan.
dan wel de maatschappelijk ge
slaagden, ongeveer 52.000 van de'
200.000 Palestijnen in Libanon, van
wie men zich kan afvragen of ze er
zullen gaan wonen. Een Palestijnse
hoogleraar aan de Amerikaanse
universiteit in Beiroet, dr. Walid
Khalidi, verzekerde Trudy Rubin:
'De Israëliërs missen een kans die
niet meer terugkomt. Waarom grij
pen ze die alleen aan de Egyptische
kant en niet aan de Palestijnse?
Het politiek leiderschap, zelfs bin
nen de PLO, is zover gevorderd, dat
de Israëliërs zich er misschien niet
van bewust zijn. Hoe kunnen ze
geloven dat de Arabieren altijd een
statische massa blijven? Hoe zien
zij de toekomst van de Arabische
wereld, waar de olie overvloed
geeft, onderwijs en opleiding zich
snel verspreiden en openheid voor
invloeden van buiten toeneemt?
Waarom denken zij nog steeds dat
de machtsbalans naar hun kant
doorslaat? De oktoberoorlog was
nog maar bladergeritsel. Er is een
kwalitatieve verandering die niet
meer valt tegen te houden'.
Trudy Rubins interview staan in
New Outlook, een zeer informatief
periodiek dat in Israël nogal op de
rotsen ploegt. Men vindt daar dat
het nogal erg koerst op de rozige
inzichten van de linkse intelligen-
tia der Amerikaanse Joden. Het
laat ook telkens uitvoerig dr. Na-
hun Goldmann, aan het woord, de
zojuist met veel moeite herkozen
voorzitter van het Joodse Wereld
congres. die in Israël voor een illu
sionist wordt versleten. Het feit dat
hij een vriend van Chaim Weizmann
de eerste president van Israël, was
en de Westduitse herstelbetalingen
aan Israël heeft losgekregen, maakt
hem tot een onvervangbaar meu
belstuk, dat echter bepaald niet tot
het comfort van het Joodse natio
nale tehuis bijdraagt.
Wespennest
Voor de Israëlische publieke opinie
komt de stichting van een Pales
tijnse staat op de Westelijke Jor
daanoever en in de Gazastrook
overeen met de vestiging van een
gigantisch wespennest. Bij het
woord PLO kan men zich alleen
maar wraakzuchtige terroristen
voorstellen en men is niet in het
minst onder de indruk van de ver
halen dat er ook 'keurige mensen'
bij zijn, zoals die dokters, weten
schapsmensen en advocaten die
Trudy Rubin in Beiroet sprak en
die zich door de PLO vertegenwoor
digd achten. Wie over de rechten,
van de Palestijnen praat, praat
over de ondergang van Israël. In
zoverre komen de inzichten van
zeer vele wantrouwige Israëliërs
overen met die van de fanatiekste
commandogroepen. Die zijn dan
ook van de PLO weggebroken om
dat ze het Arafat niet vergeven dat
hij al was het dan maar voorlopig
genoegen neemt met een Palestijn
se staat op de te ontruimen Weste
lijke Jordaanoever en Gaza. Ten
minste: daar verdenken ze hem
van. Als Arafat op het ogenblik
'Joden en Arabieren zonen van
vader Abraham', zegt het rand
schrift van dit kunstige plakzegel.
Links: Ismael als een duidelijke
Bcdoein. Rechts: Izaak, een pionier
met baret en intellectueel brilletje.
Het zegel drukt een diep verlangen
uit dat het zionisme van het begin
af heeft begeleid, al kunnen de
Palestijnen dat niet geloven. Het
zegeltje zal dan ook voorlopig wel
een zoekplaatje blijven.
blijft volhouden dat het hem om
héél Palestina gaat moet men maar
gissen of hij dat zegt om de volle
dige breuk met scherpslijpers als
Habasj en Jlbril te vermijden of
om dat hij het echt meent. In ieder
geval is er in de beginselverklaring
van de Palestijnse nationale raad uit
1968, waarin de vernietiging van de
Joodse staat wordt geponeerd, nog
niet herschreven.
Keerpunt
Toch wees die Beiroetse professor
Khalidi er terecht op dat de Arabi
sche wereld snel voortbeweegt. De
conferentie van Rabat, is inderdaad
een keerpunt in de geschiedenis in
het Midden-Oosten: in feite wordt
alsnog de deling van Palestina
aanvaard die de Arabische wereld
in 1947 luidkeels had verworpen.
Waarbij gezegd moet worden dat de
stukken Arabisch gebied daarin nog"
aanzienlijk groter waren, dan de
gebieden waarvan nu de ontrui
ming door Israel wordt verlangd.
Men zou kunnen zeggen: de Arabi
sche landen hebben in Rabat be
rust in een kleiner deel van Pales
tina, dan het delingsplan van 1947
hen bood. Toen was Israël vóór dat
delingsplan waarvan zou het er nu
tegen zijn? Het maakt natuurlijk
veel uit wie er komen wonen: de
filosoferende, tandentrekkende en
handeldrijvende elite onder de Pa
lestijnen, die Trudy Rubin in haar
interviews heeft gesproken of men
sen die bazooka's, dynamietgordels
en automatische geweren als hun
belangrijkste werktuigen meene
men.
De elite's van Israel en van de
Palestijnen willen, niet gaarne in
eikaars gezelschap betrapt worden
maar ze zijn wel reuze benieuwd
naar elkaar en naar eikaars ge-
Protesterende Palestijnse schoolkinderen bij Jenin op de Westelijke Jordaanoever, in november
vorig jaar.
door H. Biersteker
Naftali Feder, secretaris van de
MAPAM, die voor hij het wist,
in gesprek was met de PLO.
Sjafiq Elhout, woordvoerder van de Palestijnse delegatie bij de Algemene Vergadering van de VN.
stelt zijn medewerkers voor.
'Als ik een hoogleraar was en men vroeg me waar te beginnen bij de oplossing van het conflict in het
Midden-Oosten, dan zou ik natuurlijk zeggen: bij de Palestijnen. Maar ik ben geen hoogleraar. Ik ben
minister van buitenlandse zaken'. Deze opmerking wordt aan Kissinger toegeschreven. Een minister
bedrijft alleen de kunst van het mogelijke. Daaraan kan men nagaan hoe onmogelijk het Palestijnse
vraagstuk blijkbaar is.
Jordaan-oever en in de Gazastrook.
In de Knesset, het Israëlische par
lement maakte de rechtse Likoed-
partij pas nog een geweldig schan
daal van een gesprekdat Naftali
Feder, politiek secretaris van de
Mapam, die deel uitmaakt van de
regerende Arbeiderspartij, op het
congres van de Wereld Vredesbewe
ging in Praag had gehad met een
Palestijnse vertegenwoordiger prof.
Abdullah Hourani. Daarna had hij
ook nog een interview weggegeven
aan het Franse weekblad Nouvel
Observateur, waarin hij zei: 'De
PLO is geïnteresseerd in e'en ak
koord met Israël na de vredescon
ferentie in Genève. Het is van be
lang, dat het gesprek begint. Zitten
de partijen eenmaal tegenover el
kaar, dan is Israël daarmee de fac
to door de PLO erkend'. En voorts:
'Ik moet toegeven, dat ik verrast
was door de gematigdheid en de
zeer rele instelling van deze man.
Onmiddellijk werd van regerings
zijde aangevoerd dat dit een toe-
valstreffen was geweest. Feder zat
gewoon met een mede-gedelegeerde
uit Israël in het restaurant van zijn
hotel te eten, toen de Palestijnse
hoogleraar vroeg of hij erbij mocht
komen zitten. (Oppositie: 'was er
zó weinig plaats in het restau
rant?') Feder had daar geen be
zwaar tegen gehad en de Palestijn
duidelijk gemaakt dat zijn partij
best wil praten met iedere Pales
tijnse beweging die bereid is Israël
te erkennen en geen terreur uitoe
fent. En de PLO voldoet niet aan
deze criteria. Dat was alles wat hij
had gezegd, legde minister Allon de
Knesset uit. Deze vond het overi
gens ook fout van Feder dat hij
zich tot dit gesprek had laten ver
leiden. Maar het was louter toeval
lig. (Oppositie: het zou nooit ge
beurd zijn als Naftali Feder in een
kosher restaurant was gaan
eten
dachtengang. Zo worden ook jour
nalisten die in Israël zijn geweest
in Beiroet door vooraanstaande Pa
lestijnse families uitgevraagd. 'Zou
den we ooit nog eens naar Haifa
kunnen? Ik weet daar een steen te
staan waar mijn moeder begraven
ligt. Misschien hebben de Zionisten
daar alles al overhoop gehaald en
zal ik niets meer herkennen. Dan
ga ik uit eigen keus terug naar
Libanon en dan voel ik me mis
schien geen vluchteling meer', zei
een dokter tegen Trudy Rubin van
de Christian Science Monitor. Deze
Joodse journaliste heeft eindeloze
gesprekken gevoerd met de maat
schappelijk geslaagde Palestijnse
families in Libanon. Ten eerste
vinden deze allemaal dat er een
democratische multiraciale staat
moet komen in Palestina. Ten
tweede menen de meesten dat dit
toch wel niet uitvoerbaar zal blij
ken en dat de Westelijke Jordaan
oever en de Gazastrook dan maar
aangepakt moeten worden, omdat
het tenminste iets is. Maar dat zijn
In de Israëlische publieke opinie
zijn de Palestijnen nog steeds ner
gens: 56,4 percent vond bij een
opinie-onderzoek dat begin februari
werd gehouden, dat zij maar moe
ten opgaan in de landen waar zij
thans verblijven, 24,9 percent vindt
dat een Palestijnse staat zou moe
ten worden opgericht aan gene zij
de van de Jordaan, dus in Jordanië
en slechts 8,7 percent ziet iets in
het besluit van de Arabische top
conferentie in Rabat tot stichting
van een Palestijnse staat op de
door Israël te ontruimen westelijke
Een Palestijns meisje, werkzaam in een Israëlische huishouding op de Westelijke Jor
daanoever, zei ineens tegen haar mevrouw temidden van de woelingen die daar na
Arafats rede in de VN ontstonden 'Wat gaat u nou doen, als wij hier onze eigen
staat krijgen?' De mevrouw schreef hierover een verbijsterde reactie naar haar krant.
Maar buiten Israël en met name ook in de Amerikaanse pers nemen de stemmen toe
volgens welke zo'n Palestijnse staat op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook
onontkoombaar is geworden.
Het is interessant om eens
naast elkaar te zetten:
1- op welke manier men pro
beert de Israëliërs gerust te
stellen die in de vestiging
van zo'n staat de ondergang
van de Joodse staat zien en
2. op welke manier men aan
de andere uiterste zijde de
militante Palestijnen probeert
gerust te stellen die menen
dat de PLO door genoegen te
nemen met zo'n staat de ver
vanging van de Joodse staat
door een nieuw Palestina
naar hun ontwerp verspeeld
hebben.
Tot verontruste Israëliërs
Wordt gezegd: het zal zo'n
vaart niet lopen. De PLO
wordt in snel tempo fatsoen-
"jk omdat de Arabische lan
den dat eisen. Als zij, een
maal op die Westelijke oever
en in de Gazastrook een ei
gen staat heeft, dan moet zij
haar eigen boontjes doppen.
Zij kan dan niet opnieuw
oorlog tegen Israël gaan voe
ren want de Arabische landen
laten zich daar niet meer in
meeslepen, die willen nu van
de ellende af, want ze hebben
wel wat beters te doen. Om
trouwens de staat levensvat
baar te maken hebben de Pa
lestijnen een heleboel des
kundig kader nodig, dat be
paald niet zal komen, om
zelfmoord te plegen. Econo
misch is het hele gebied zó
met Israël verbonden dat het
wederzijds profijtelijk is om
elkaar te accepteren.
Tot de verontruste Palestij
nen wordt gezegd: deze staat
is niet het einde van onze
verwachtingen. Het is waar
dat wij met militair geweld
Israël niet klein kunnen krij
gen want daar verzetten bei
de supermachten zich tegen:
Breznjew heeft nog in Wladi-
wostok gezegd dat de integri
teit van alle landen in het
gebied moet worden gewaar
borgd. Maar het hoeft ook
niet door wapengeweld, je
zult zien dat de Zionistische
staat zo'n kunstmatig bouw
werk is dat deze vanzelf wel
instort. Hij houdt zich over
eind met enorme fondsen uit
het buitenland. Maar als die
opdrogen - en dat zal gebeu
ren als de oorlogstoestand in
het Midden-Oosten ophoudt -
dan zal er veel sociale onrust
ontstaan onder de toch al
sterk achterblijvende oriën
taalse Joden, die snel de meer
derheid gaan krijgen in Israël,
ook door hun hogere bevol
kingscijfers.
Er ontstaat een revolutionaire
situatie tegen het westers
(askenasische) establishment
en daaruit zal een nieuwe
grondwet voor de dag komen
waarin het exclusief-Joods
karakter van de staat ver
dwijnt.
Ziedaar twee scenario's, één
om de Israëliërs en één om
de Palestijnen te sussen. In
beide ontbreken de geweld-
scènes. Maar het is duidelijk
dat wat voor de één als ge
ruststelling is bedoeld, de an
der de schrik op het lijf
jaagt.
Federatie
Peretz Merhav, een van de
leidende theoretici van de so
cialistische MAPAM-partij in
Israël, die deel uitmaakt van
de regerende Arbeiderspartij
schreef enige tijd geleden,
dat zo'n Palestijnse staat
noodzakelijkerwijs 'incom
pleet' en onstabiel zou wor
den en de natuurlijke neiging
zou krijgen om zich desnoods
met geweld westwaarts uit te
breiden. Dat zou alle kansen
op normalisering van de rela
tie met Israël bij voorbaat
onmogelijk maken. Daarom
koos de MAPAM al jaren ge
leden voor nationale zelfbe
schikking van de Palestijnen
op beide oevers van de Jor
daan in het kader van een
Jordaans-Palestijnse federa
tie, waarin de Palestijnen een
overweldigende meerderheid
zouden vormen. Zo zou het
Palestijnse nationale bewust
zijn kunnen worden omgezet
in een worsteling voor demo
cratisering van deze staat. In
december 1973 werd het
standpunt van de MAPAM ge
accepteerd door de Israëlische
Arbeiderspartij.
Maar de Arabische topconfe
rentie van Rabat heeft een
streep door dit boeiende plan
gehaald: Koning Hoessein
van Jordanië, die jarenlang
een stille bondgenoot van Is
raël is geweest in de bestrij
ding van de PLO, trok zijn
handen af van de Westelijke
Jordaanoever en verdween
daarmee uit het gezichtsveld
als onderhandelingspartner
van Israël. En hij heeft daar
na nog meer gedaan dat in
de buitenwereld minder is op
gevallen maar dat de kansen
op een Jordaans-Palestijnse
federatie nog kleiner maakt:
hij dwingt de 900.000 Pales
tijnen in zijn koninkrijk te
kiezen tussen Jordaniër wor
den óf politiek rechteloos.
Daarmee schijnt hij tot de
Yasser Arafat
Palestijnen te willen zeggen:
als jullie zo nodig Palestijn
willen blijven ga je straks je
rechten maar halen aan de
andere kant van de Jordaan,
in de staat van Arafat.
Volgens cijfers uit Amman
zijn 343.000 Palestijnen hier
sinds de oorlog van 1948 al
neergestreken, 226.00Ó 'dubbe
le vluchtelingen' die in 1948
naar de Westelijke Jordaan
oever waren uitgeweken,
maar in 1967 toen Israël dit
gebied bezette, over de Jor
daan vluchtten en 181.000 be
woners van de Westelijke Oe
ver aan wie na een verblijf
aan de overzijde de terugkeer
is ontzegd, en 205.000 die niet
langer als vluchtelingen ge-
klassificeerd staan.
Hoessein
Jarenlang is Hoessein indi
rect door Israël gesteund te
gen de menigvuldige aansla
gen op zijn troon omdat hij
de rustige buur was: Israël
verklaarde dan dat het zich
bij een staatsgreep in Jorda
nië niet afzijdig zou houden.
Maar nu is de stemming bij
veel Israëlische Intellectuelen
zo ongeveer andersom. De Is
raëlische schrijver Yoram Ka-
nluk zei: 'We moeten de Pa
lestijnen helpen Hoessein
omver te werpen, Hoessein is
niet nodig. Tenslotte zullen ze
het toch gaan doen, met Rus
sische hulp, met Egyptisch
geld en met Syrische tanks.
Maar als zij Hoessein omgooi
en met onze hulp en als we
de Amerikanen zover krijgen
om hen ook te helpen, dan
zullen zij pro-Amerikaans
worden en er zal een Pales
tijnse staat naast ons liggen
die geen Russische satelliet
is'.
Dat Is overigens gemakkelij
ker gezegd dan gedaan. De
Palestijnen in Jordanië heb
ben economisch veel in de
melk te brokkelen, zo schijnt
bijvoorbeeld de hoofdstad van
Amman voor 80 percent Pa
lestijns eigendom te zijn,
maar politiek zijn ze nergens.
En militair? Slechts tien per
cent van het officierscorps
van het sterke Jordaanse le
ger is Palestijn.
Een Amerikaanse oud-diplo
maat met veel ervaring in het
Midden-Oosten schreef pas
nog in de Washington Post,
dat het gemak waarmee de
Israëliërs van de Palestijnen
verlangen dat ze In Jordanië
opgaan, geheel tegenstrijdig
is met hun eigen verzet tegen
het idee van een Palestijnse
staat voor Joden en Arabie
ren. Als dat niet kan, rede
neerde hij, waarom dan wel
zo makkelijk aangenomen,
dat Jordanlërs en Palestijnen
samen wel een staat kunnen
vormen?
Verstrooiing
De al genoemde Israëlische
schrijver Kaniuk noemde de
Palestijnen de briljantste
Arabische natie. Zij hebben
zich in verscheidene Arabi
sche landen, vooral in Jorda
nië Libanon en Koeweit, via
allerlei intellectuele beroepen
gewéldig weten op te werken.
De verstrooiing van de Pales
tijnen 'reikt trouwens verder:
er zijn er ook 20.000 in Euro
pa, 30.000 in de VS en 110.000
in Latljns-Amerika. De op de
ze pagina al eerder aange
haalde journaliste Trudy Ru
bin onderbrak haar Inter
views met Palestijnen met
de constatering:
Herhaaldelijk ben ik getrof
fen door gelijkenis tussen de
Palestijnen en de Joden, de
verstrooiing, het succes in de
aanpassing in allerlei landen
over de hele wereld, de opof
feringen die de gezinnen zich
getroosten om hun kinderen
het beste onderwijs te ver
schaffen als middel tot voor
uitgang, groeiende jaloezie op
dit succes in de gastlanden,
een gevoel van vervreemding
van de oorsprong, en natuur
lijk, de behoefte om terug te
keren. Telkens werd mij ge
vraagd: waarom denk je, dat
wij in 25 jaar zullen vergeten
wat zij in duizenden jaren
niet vergeten zijn
