Sihanoek bang
voor optreden
VS in Cambodja
Israël geschokt maar
ook verrast door actie
Irak en Iran gaan
vredespijp roken
Smrkowski laat postuum
machthebbers geen rust
HEM LIEF
CIA bezorgd over
gewroet in verleden
Ontvoerders van
Lorenz onvindbaar
IK HAD
m
wmmmM
Nieuw plan Oost-Europa
over troepenbeperking
GERARD REVE
Palestijnen drongen door kustverdediging
DDR protesteert tegen zoekacties
Minister Rhodesië
naar Zuid-Afrika
Koerden komen in kou te staan
Ervaringen van een parlementsvoorzitter
nnwmimimii'il
trouw/kwartet
VRIJDAG 7 MAART 1975
BUITENLAND
i PHNOM PENH (UPI, Reuter, AP) De Cambodjaanse leider
j Norodom Sihanoek vreest dat de Verenigde Staten met troepen
tussenbeide zal komen bij de oorlog in Cambodja om de regering
I van Lon Nol in de hoofdstad Phnom Penh te redden.
Sihanoek, in naam de leider van de
beweging die tegen Lon Nol strijdt,
zei te verwachten dat de VS het
voorwendsel dat Amerikanen en
andere buitenlanders ln Phnom
Penh beschermd moeten worden
zullen gebruiken om troepen naar
de zwaar belegerde hoofdstad te
sturen. Deze troepen zullen dan op
het laatste moment onze strijders
de overwinning ontnemen, aldus
Sihanoek, die sinds hij in Cambod
ja als staatshoofd werd afgezet in
China verblijft.
Er gingen gisteren geruchten dat
ontruiming van de Amerikaanse
ambassade in Phnom Penh op han
den was. In de Cambodjaanse
hoofdstad werd gezegd, dat bevolen
was alle personeel, dat gemist kan
worden, zo snel mogelijk te evacu
eren. De VS houden voor een der
gelijke operatie het vliegdekschip
Okinawa in gereedheid in de Golf
van Thailand. Een officier van dit
schip zou al in Phnom Penh zijn
om de evacuatie te regelen. Het
ministerie van buitenlandse zaken
in Washington ontkende de berich
ten over een spoedige evacuatie
echter. Wel werd in Washington
bevestigd, dat de plannen voor een
snelle ontruiming gereed zijn.
Luchtbrug
De Amerikaanse luchtbrug op
Phnom Penh is donderdag zonder
onderbreking verlopen, hoewel er
zeker vijftien raketinslagen op het
vliegveld Potsjentong werden ge
teld. Woensdagnacht onderbraken
de VS hun vluchten op Phnom
Penh nadat een Amerikaans toestel
door vuur van de opstandelingen
licht was beschadigd.
Het transport door de lucht is de
enige manier om Phnom Penh te
bevoorraden. De stad is door de
troepen, die tegen Lon Nol strijden,
geheel omsingeld. De strijdkrachten
van Lon Nol deden donderdag
hardnekkige pogingen om wat meer
ruimte te maken bij het vliegveld.
Twee of drie bataljons begonnen
met een offensief in een gebied,
dat op ongeveer zeven kilometer
van de vluchthaven ligt. Waarne
mers houden het er op. dat zij in
elk geval hebben voorkomen, dat
hun tegenstanders nog dichter bij
het vliegveld kwamen. De opstan
delingen (de 'Rode Khmers') zijn
de luchthaven kennelijk nog niet
dicht genoeg genaderd om de Ame
rikaanse luchtbrug definitief onmo
gelijk te maken. Wel bleven gis
teren alle toestellen, die anders
voedsel uit andere delen van Cam
bodja haalden, aan de grond.
Druk op Congres
In Washington verhoogt de rege
ring de druk op het Congres om
goedkeuring te krijgen voor de ex
tra steun van 222 miljoen dollar
aan de benarde regering van Lon
Nol in Phnom Penh. President Ford
herhaalde zijn dringend verzoek
aan het Congres vannacht op een
persconferentie, die rechtstreeks
door de televisie werd uigezonden.
De Amerikaanse onderminister van
buitenlandse zaken Philip Habib,
zei voor een Congres-commissie,
dat 'het falen van de VS ln Indo-
China' de hele diplomatie van de
Verenigde Staten zou ondermijnen.
'Wij kunnen de situatie in Indochi
na niet isoleren van onze andere
en bredere belangen', aldus Habib.
TEL AVIV (AP, Reuter, UPI) De Palestijnse guerrilla-actie tegen het Savoy-hotel in Tel Aviv,
die met een bestorming door Israëlische militairen een geforceerde en bloedige afloop kreeg, heeft
de Israëli's, ook al zijn zij dergelijke acties inmiddels gewend, desondanks opnieuw geschokt.
toen gisteren het lijk van één van
de zeven Palestijnse commando's
uit het zwaar beschadigde hotel
werd gehaald schreeuwde een me
nigte die zich bij het gebouw had
verzameld: 'Doodt de terroristen'.
De Israëlische premier Jitzak Ra
bin, die het hotel of wat er van
over is bezocht, sprak van een
'gruwelijke misdaad' en verklaarde
dat de Palestijnen 'gestraft zullen
worden'. Na een spoedzitting van
het kabinet zei Rabin dat Israël zou
doorgaan met het uitschakelen van
de guerrilleros als deze het land
binnendringen. Maar de aanval zal
Israël er niet van weerhouden vre
de te zoeken vla onderhandelingen,
aldus Rabin.
Grote vraag
WASHINGTON (UPI) De Amerikaanse inlichtingendienst,
de CIA, vreest dat het onderzoek, dat tegen deze dienst is ip-
gesteld, feiten aan het licht zal brengen over de tol van de
CIA bij aanslagen op drie buitenlandse politieke leiders.
Het dagblad Washington Post
meldde dit gisteren. Het citeerde
een betrouwbare bron uit de re
gering.
De CIA zou zich vooral zorgen
maken over mogelijke onthullin
gen over de aanslagen op pre
mier Fidel Castro van Cuba dic
tator Rafael Trujillo van de Do
minicaanse Republiek en (de
toen al afgezette) premier Patri
cia Loemoemba van Kongo. Vol
gens de Washington Post hebben
vroegere en tegenwoordige func
tionarissen van de CIA ontkend
dat, de dienst hier iets mee te
maken heeft gehad. Het blad
trekt daaruit de conclusie dat
het in elk geval zeer moeilijk zal
zijn om bewijzen te krijgen voor
de betrokkenheid van de CIA.
Fidel Castro heeft meermalen
gezegd, dat hij aan verschillende
aanslagen op zijn leven is ont
snapt. De Dominicaanse leider
Trujillo werd in 1961 neerge
schoten en Loemoemba stierf in
datzelfde jaar op mysterieuze
wijze. 'Regeringsfunctionarissen
zijn bezorgd, aldus onze zegs
man, dat een publieke ophelde
ring over deze episodes de bui
tenlandse betrekkingen ernstig
zou bemoeilijken, vooral die met
Cuba,' zo schreef de Washington
Post. Een hoge functionaris van
de CIA zei dat het 'in beginsel'
wel juist was om te zeggen dat
de dienst nooit iemand had ver
moord. 'Maar ik zou niet graag
ronduit willen zeggen dat wij
nooit iets met zoiets te maken
hebben gehad', voegde hij er aan
toe. Kort geleden werd uit Wash
ington gemeld dat CIA-direc-
teur William Colby president
Ford had ingelicht over aansla
gen, waarbij de CIA betrokken
was geweest. Op dat bericht Is
officieel geen commentaar gege
ven.
Israëlische soldaten begeleiden Kohava Levy, de vrouwelijke gijzelaar, die,
omdat zij Hebreeuws en Arabisch spreekt als contactvrouw fungeerde
tussen de Palestijnse commando's en de Israëlische autoriteiten.
BERLIJN (DPA, Reuter, UPI, AP) Ondanks een stroom van
tips van de bevolking heeft de Westberlijnse politie nog geen
spoor gevonden van de ontvoerders van de CDU-politicus Peter
Lorenz, die deze week na een zesdaagse ontvoering is vrijgelaten.
De politie had 175 personen opge
pakt maar. ze na verhoor allemagl
weer op vrije voeten gesteld. Op
nieuw heeft de 'Beweging van de
tweede juni', die Lorenz ontvoerde,
met maatregelen gedreigd, als de
speuracties niet zouden ophouden.
De DDR heeft gisteren geprotes
teerd tegen de grootscheepse razzi
a's die in Berlijn worden gehouden.
Volgens de DDR veroorzaakt het
optreden van de politie complica
ties en verstoort dit het treinver
keer tussen West-Berlijn en het
omliggende Oostduitse gebied. Het
protest zou vooral gericht zijn te
gen politie-acties op stations van
de Oostduitse spoorwegen in Ber
lijn.
Woordvoerders van de christen-de
mocratische CDU en de Beierse
zusterpartij CSU hebben de rege
ring van Helmut Schmidt zwaar
aangevallen en zwakheid en toe
geeflijkheid jegens de stadsguerril-
la's verweten. Helmut Schmidt ver
dedigde zich daartegen met de op
merking dat afgewogen moet wor
den tussen het redden van een
mensenleven en het schaden van
de staat, die tot taak heeft de orde
en het leven van burgers in veilig
heid te waarborgen. Hij erkende
dat toegeven het risico van herha
ling van een actie zoals tegen Lo
renz vergrootte.
In Beieren wordt door de politie
'jacht gemaakt op drie gemaskerde
mannen die een agent hebben ge
dood na een wachtpost van het
leger te hebben aangevallen. In
Lech hadden de mannen de wacht
met een geweer bedreigd en hem
gedwongen zijn wapen af te staan.
Daarna waren zij snel weggereden
en werd de auto door een politiepa
trouille gevonden op een parkeer
terrein langs de autobaan in de
buitenwijken van Augsburg. Toen
de auto door de politie werd onder
zocht. werd plotseling geschoten en
een 31-jarige agent dodelijk getrof
fen. Een politiewoordvoerder heeft
gisteren meegedeeld-dat in verband
met deze zaak twee 19-jarige man
nen zijn gearresteerd. In de huizen
van de mannen waren wapencol
lecties gevonden en ook het pistool
van de eerder bedreigde wacht. De
mannen blijven hardnekkig ont
kennen, aldus de politie.
Een zich 'revolutionaire cel van
vrouwen' noemende organisatie
heeft in een brief aan een krant in
Stuttgart verklaard verantwoorde
lijk te zijn voor de bomaanslag die
woensdag het gebouw van het
Westduitse Hooggerechtshof zwaar
heeft beschadigd. In de brief staat
dat daarmee is geprotesteerd tegen
de uitspraak van het Hof dat de
Duitse abortuswet strijdig is met de
grondwet.
SALISBURY (UPI) De Rhodesi-
sche minister Pieter van der Byl is
naar Zuid-Afrika geweest om de
Zuidafrikaanse regering uit te leg
gen waarom de zwarte leider domi
nee Sithole in Rhodesië gearres
teerd is. Politieke kringen in Salis
bury hebben dat medegedeeld. Si
thole werd deze week gearresteerd
op beschuldiging van samenzwering
tegen andere zwarte leiders in Rho
desië. Dominee Sithole zat eerder
tien jaar vast en was nog maar
enkele maanden vrij. Bij het voor
lopig bestand tussen het zwarte
verzet en de blanke Rhodesische
regering, op grond waarvan Sithole
vrij kwam, speelde de regering van
Zuid-Afrika een belangrijke rol.
De grote vraag waarmee de Israëli's
zich gisteren bezig hielden was hoe
de commando's erin zijn kunnen
slagen door de mazen van de kust
verdediging te dringen en vanuit
zee een aanval op een doel in het
centrum van Tel Aviv te onderne
men.
De 8 commando's één van hen is
er levend van af gekomen en is
gisteren tussen de puinhopen van
het hotel opgepakt zijn in de
nacht met twee rubberboten voor
zien van buitenboordmotoren op
het strand van Tel Aviv geland.
Op één van de zilvergrijze boten
was in het hebreeuws de naam
Jasser Aarafat gekrabbeld. Na de lan
ding bestreken de commando's het
strand met machinegeweren. Twee
van hen renden in de richting van
een bioscoop maar gingen het ge
bouw niet binnen. Vervolgens slo
ten zij zich weer aan bij hun colle
ga's die rond een blok huizen naar
de Geulastraat liepen en het Sa-
voy-hotel binnengingen.
De hotelgasten, voornamelijk Ame
rikaanse, Britse en Duitse toeristen,
werden in gijzeling genomen en
naar de vierde verdieping gebracht,
vanwaar de commando's een goed
schootsveld hadden. Meer dan 300
soldaten waren spoedig met trucks,
jeeps en pantservoertuigen ter
plaatse. Honderden politiemensen
en tientallen ambulances trokken
naar het hotel en de politie richtte
zoeklichten op het gebouw terwijl
helikopters rondcirkelden en oranje
lichtkogels neerlieten om het hotel
en de donkere straten te verlichten.
Onderhandelingen
Na een schotenwisseling van twee
uur wilden de Palestijnen met de
Israëli's onderhandelen. Zij maak
ten daarbij gebruik van een vrou
welijke gijzelaar die zowel he
breeuws als arabisch sprak. Deze
gijzelaar, Kohava Levy, vertelde dat
de commando's op de tweede en
derde verdieping van het hotel
springladingen hadden aange
bracht. Die zouden tot explosie
worden gebracht als hun eisen niet
werden ingewilligd. 'Ze wilden een
vliegtuig, het deed er niet toe welk',
zo herinnert mej. Levy zich. 'Daar
na zei één van hen dat ze een
toestel van de VN wilden opdat zij
naar Damascus konden gaan'.
De eisen werden van de vierde
verdieping naar beneden ge
schreeuwd. 'Aanvankelijk vergaten
zij ook de vrijlating te vragen van
andere terroristen in onze gevange
nissen. Later dachten zij daaraan
en zeiden een lijst te hebben met
tien namen van gevangenen wier
vrijlating zij wilden', aldus Kohava
Levy voor de Israëlische radio. Zij
repte met geen woord over aanvan
kelijke berichten dat ook de losla
ting was geëist van aartsbisschop
Capucci, die wegens wapensmokkel
voor de Palestijnen in de Israëli
sche gevangenis zit.
Toen de Palestijnen aan het dis
cussiëren waren over andere eisen
kwamen de Israëlische troepen in
actie en werd het hotel bestormd.
De militairen commando's
poogden eerst het hotel via de
voorzijde binnen te dringen. Maar
dat mislukte. Vervolgens gingen zij
in een aangrenzend gebouw, legden
een ladder naar het dak van het
hotel en klauterden naar de over
kant. Daarop brak een hevig vuur
gevecht uit. Aan het begin van de
bestorming deed zich een zware ex
plosie voor, waardoor de zuidweste
lijke hoek van het hotel instortte.
Bij het aanbreken van de dag was
alles voorbij. Minister van defensie
Sjimon Peres die ter plekke was
verklaarde 'de terroristen zijn
dood'. Dat klopte niet helemaal.
Gisterochtend werd plotseling weer
geschoten bij het hotel. Twee Pa
lestijnen bleken het te hebben
overleefd en hadden zich schuilge
houden. Bij een nieuw vuurgevecht
werd één van hen gedood en de
andere, die zich overgaf, werd mee
genomen.
In Israël wordt aangenomen dat de
Palestijnen door een vissersboot
zijn uitgezet buiten de territoriale
wateren. Aanvankelijk was ook re
kening gehouden met de mogelijk
heid dat de rubberboten vanuit een
duikboot waren gelost, rtiaar deze
theorie is als 'onwaarschijnlijk'
verworpen. Generaal Sjlomo Gazit,
van de Israëlische inlichtingen
dienst, heeft verklaard dat de Pa
lestijnen wellicht met hun boten,
die een bereik van 100 km hebben,
de radar hebben verschalkt omdat
zij zeer laag op het water liggen. Ze
zijn, aldus de generaal, vermoede
lijk uitgezet door een vissersboot
omdat alleen Egypte duikboten
heeft en dat land er waarschijnlijk
weinig voor voelt thans aan een
dergelijke actie mee te werken.
ALGIERS (AP, Reuter, UPI) Irak en Iran hebben in Algiers,
tijdens de OPEC-conferentie, een akkoord gesloten waarin zij el
kaar beloven eikaars grondgebied en grenzen te eerbiedigen.
Op de conferentie van de Organisa
tie van olieproducerende landen
(OPEC) omhelsden de sjah van
Iran en de Iraakse vice-president
Saddam Hoessein elkaar nadat de
overeenkomst was bereikt.
Irak en Iran hebben lange tijd met
elkaar ln volstrekte onmin geleefd.
De twee buurlanden ruziën al jaren
over hun grenzen en hebben in de
afgelopen zes jaar herhaaldelijk in
het grensgebied met elkaar gevoch
ten. Een van de aanleidingen was
dat de Iraakse regering zich het
recht wilde toeëigenen de scheep
vaart in de Sjat-el-Arab, de delta
die langs de grote Iraanse olieraffi
naderijen van Abadan voert naar
de Perzische Golf, te beheersen.
Volgens Irak behoort het scheep
vaartkanaal in deze wateren tot
Iraaks territoriaal gebied. Een an
dere tegenstelling was dat Iran er
een op het westen gericht en steeds
rechtser wordend bewind op na
houdt dat dictatoriale trekken ver
toont, terwijl Irak een op de Sow-
jetJUnie gerichte uiterst-linkse lei
ding heeft.
In het in Algiers gesloten akkoord
hebben de twee landen besloten
met elkaar te gaan praten over:
1. Het bepalen van de grenzen op
basis van een protocol van Con-
stantinopel van 1913 en een grens-
commissie van 1914.
2. De riviergrenzen vast te stellen.
3. 'Vertrouwen' en veiligheid te
scheppen langs de grenzen en
strikte en doeltreffende controle uit
te oefenen op alle ondermijnende
infiltratie'.
4. Open besprekingen te organise
ren tussen de ministers van buiten
landse zaken in Teheran op 15
maart in aanwezigheid van de Al
gerijnse minister van buitenlandse
zaken Abdelazziz Bouteflika. Doel
ervan is een gemengde commissie
in het leven te roepen die het
akkoord moet gaan uitvoeren.
Volgens waarnemers slaat de zin-
snele uit bepaling drie over 'ónder-
mijnende infiltratie op de Koérdi-
sche verzetsbeweging, die in noorde
lij k-Irak strijd leveren tegen Iraak
se troepen. Iran heeft in het verle
den de Koerden steun verleend.
Maar aangenomen wordt dat dit nu
afgelopen zal zijn.
WENEN (UPI, Reuter) De Oost-
europese landen hebben een nieuw
voorstel gedaan voor de verminde
ring van de strijdkrachten in Mid
den-Europa.
Het plan voorziet in uitdunning
van deze troepen over een periode
van twee jaar. De communistische
landen stellen voor dat de Sowjet-
Unie en de Verenigde Staten dit
jaar elk 10.000 man terugtrekken
uit het betreffende gebied. Daarna
een medewerker
ao
Zelfs na zijn dood jieeft'Josef Smrkowski, destijds een leidende figuur bij de Praagse hervormingen
ii- in het jaar 1968, nog geen rust, waarbij gezegd moet worden dat hij ook postuum de huidige
j" machthebbers geen rust laat.
a Niet lang na zijn bijzetting op het
Praagse kerkhof Olsany in januari
Mi werd zijn urn gestolen. Een
o i Paar dagen later werd die op een
Pensstation in Bohemen, Welenitz,
teruggevonden. Twee Tsjechische
si Journalisten de intussen naar de
8rlf VS iLltgewerken Jiri Hochman en
'iso fle ex-omroepcommentator Karei
13- Kynol werden urenlang door de
taatsveiligheidsdienst ondervraagd,
riji °mdat zij ervan verdacht werden
t Bmrkowski's uren het land te wil-
ten uitsmokkelen,
o.' De sinds zijn afzetting in de zomer
Bj van 1969 door de geheime politie
13 loed in de gaten gehouden
ia Smrkowski bleef, ondanks kanker
(j>; die hem langzaam sloopte, een le-
pj vendig verkeer onderhouden met
t een aantal van zijn naaste vrien-
io den en medewerkers. Een ex-voor-
13 j&ter van het parlement en lid van
n Jet partij presidium als Smrkowski
had naturlijk het nodige te vertel-
r 'en dat niet van belang ontbloot
»t *as. De staatsveiligheldsdierist ver-
lei Hoedde dat bij deze gesprekken de
'h geluidsband volop draaide om
se* omrkowski's gedachten over het
ij Politieke verleden, heden en toe-
i\ *°mst zo goed mogelijk vast te
ipe eggen, teneinde daar binnen of
ieo Duiten Tsjechoslowakije zoveel mo-
'n 1 lelijk mensep kennis van te laten
nemen. De angst voor de pubücatie
hiervan bracht de machthebbers tot
uitzonderlijke voorzorgen om te
verhinderen dat er geluidsbanden
van hem over de grens zouden ver
dwijnen. Toch is het gelukt. En dat
weerlegt dan ook de bewering van
de huidige communistische partij
leiding dat de oppositie in het land
verslagen is.
Het 'Testament van Smrkowski',
zoals enige vrienden van hem in
Tsjechoslowakije en in het Westen
het noemen, kwam weldra aan de
oppervlakte en wordt nu al op gro
te schaal ln handschrift doorgege
ven en van uitzendingen van bui
tenlandse radiostations overgeno
men. Het zal zijn weg wel vinden.
Svoboda
De meeste dingen die Smrkowski
vertelt zijn geen openbaringen voor
westerse ingewijden Ln de situatie
waarin deze figuur mee leiding gaf
aan de ontwikkeling. Al is het al
tijd nog iets anders om het nu
allemaal van hemzelf te horen. Wat
wel opvalt is dat de toenmalige en
tegenwoordige president van Tsje
choslowakije, Svoboda, door
Smrkowski van zijn voetstuk wordt
gestoten. Deze figuur zou in de
augustusdagen van 1968 in Moskou
geen erg eervolle rol hebben ge
speeld. Vooral de toenmalige voor
zitter van het Nationale Front, dr.
Frantlsek Kriegel, die door Kosigin
herhaaldelijk werd aangeduid als
'de Jood uit Gaitoië' kreeg van Svo
boda geweldig de wind van voren
toen hij weigerde het dictaat van
Moskou te ondertekenen. Svoboda
schreeuwde hem toe of hij dan de
verantwoordelijkheid voer hopen
lijken wilde aanvaarden. De poli
tiek niet al te geschoolde staatspre
sident Svoboda liet zich door de
Sowjets sussen met de opmerking
dat alles wel weer goed zou komen
en dat de Sowjet-militairen eens
weer met bloemen getooid Tsje
choslowakije zouden verlaten.
De nalatenschap van Smrkowski
beperkt zich overigens niet tot zijn
beschrijving van het verleden. Wel
licht nog interessanter zijn de ge
sprekken over de politieke en eco
nomische ontwikkeling van Tsje
choslowakije die hij met zijn vrien
den voerde en die onder de titel
'Nachtelijke gesprekken met Josef
Smrkowski' zijn gepubllceerdw in
'Svedectvi'. Dat is een Tsjechisch
tijdschrift in ballingschap dat door
Pavel Tigrid ln Parijs wordt uitge
geven. Daarin geeft Smrkowski ook
een uitvoerige slotsom van zijn po
litieke ervaringen. 'We kunnen nu
weten', zegt hij. 'dat de communis-
Smrowski in de dramatische dagen van augustus 1968
parlement.
zojuist teruggekeerd uit Moskou, op weg naar het
t-ische partij geen representant van
de arbeidersklasse is. Zij is een
machtsorganisatie die de sympathie
van de arbeidersklasse gebruikt
heef t om een absolute macht op te
bouwen, ook tegenover de arbei
ders. Wat er thans bij ons allemaal
over de arbeidersklasse gezegd
wordt is alleen maar demagogie om
de macht van de 'Apparatsjiks' te
vestigen'. Voor de toekomst ziet hij
maar één mogelijkheid: namelijk
het één-partijstelsel op te heffen.
In de gesprekken probeert hij zich
ook voor te stellen hoe Tsjechoslo
wakije in de toekomst weer een
vrije democratische staat zou kun
nen worden. Daarbij stelt hij vast
dat noch de Praagse Lente noch de
bezetting op 21 augustus 1968 zich
ooit meer kunnen herhalen. Naar
zijn verwachting zullen diegenen
die de leiding zulleh hebben van
een toekomstige democratiserings
beweging 'verstandiger zijn en poli
tiek ervarener en voorzichtiger op
treden dan wij deden'. Het doel
moet in de eerste plaats zijn 2ich
onafhankelijker te maken van de
Sowjetmacht. Maar men mag deze
nimmer afschudden om er een an
dere voor in de plaats te krijgen.
Een democratisering in de naaste
toekomst ziet Smrkowski niet voor
zich. Het huidige regime wordt ge
dragen door ongeveer 250.000 Appa
ratsjiks functionarissen van par
tij, vakbeweging en jongerenorga
nisaties en de politie- en legertop.
Maar de massa van de bevolking
staat vijandig tegenover deze top
laag zij het om uit heel ver
schillende beweegredenen. Vooral
de jeugd is erg afwijzend tegen 'het
uitvoeren van Moskou's bevelen'.
Toch spreekt hij over de 'collabora
tie' van het regime-Hoesak niet in
termen van een misdrijf maar van
een probleem. Smrkowski herinnert
a in de tijd waarin Bohemen en
Moravië door de Duitsers bezet wa
ren. De toenmalige minister-presi
dent generaai-majoor Alois Elias
werd door velen als een collaborant
bestempeld en toch heeft hij zijn
volk en de vrijheid grote diensten
bewezen en er tenslotte zijn leven
voor gegeven. Daarom moet men
zich volgens Smrkowski hoeden om
iedereen die thans een staatsfunc
tie heeft als collaborateur af te
schilderen. Men moet niet alleen de
daden van elk van die functiona
rissen nauwkeurig afwegen, men
moet daarbij met positieve bijdra
gen van him kant rekening houden
die thans nog onzichtbaar zijn.
Aan het eind van deze nachtelijke
gesprekken, die slechts enkele da
gen voor zijn dood gevoerd werden,
zei Smrkowski: 'Wij zijn verplicht
om alle krachten waarover we be
schikken, alle gebeurtenissen, alle
tendenzen en stromingen die in de
wereld opduiken, uit te buiten om
de totalitaire dictatuur die ons be
nauwt te ondermijnen'.
moeten negen landen (zes westerse
en drie Oosteuropese) die ook troe
pen in Midden-Europa hebben in
totaal 20.000 man (gelijk verdeeld
over beide blokken) terughalen. In
de tweede fase (1976) zouden de VS
en de Sowj et-Unie hun troepenbe
stand in dat gebied elk met vijf
procent moeten verminderen. Dat
komt neer op 9500 Amerikanen en
23.000 Russen. De andere negen
landen zouden dan daarna ook hun
strijdkrachten daar met vijf pro
cent moeten inkrimpen.
De westerse landen waar het hier
om gaat zijn: België, Canada, Enge
land, Nederland, Luxemburg en
West-Duitsland. De drie Oosteuro
pese landen zijn: Tsjechoslowakije
Oost-Duitsland en Polen. In totaal
doen negentien landen mee aan de
Weense conferentie die nu al ze
ventien maanden duurt zonder dat
er wezenlijke vorderingen zijn ge
maakt.
De landen van het Warschau Pact
(de Oosteuropese tegenhanger van
de NAVO) hadden eerder voorge
steld om het gehele troepenbestand
in Midden-Europa met vijf procent
te verminderen.
(ADVERTENTIE)
Betovering, narlslocM
en tragiek
bij elke boekhandel
