Ds. Groenenberg in het Kattenlaantje
Ds. Spilt is vóór verder
gesprek der richtingen
u
Nota als een maggi-blokje
Vandaag i
1
Publikatieverbod
voor Hans Küng
fkmitali
Zendingsarts
vlucht uit
Surinaams
binnenland
Kennismaking met nieuwe synodepraeses
Onze
adressen
Synode
Rotterdam-Z.
toch niet
Universiteitsraad wil
gehandicapten helpen
Nieuwe boeke
TROUW/KWARTET WOENSDAG 19 FEBRUARI 1975
door A. J. Klei
We waren nog maar net getrouwd toen mijn vrouw en ik op een wandeling dominee Groenenberg
tegenkwamen in het Kattenlaantje, dat de Overtoom met het Vondelpark verbindt. Deze ontmoe
ting had tot gevolg dat hij de eerste predikant werd die wij tot voorwerp van beschouwing maakten
in onze prille echtvereniging.
Mijn vrouw had dominee Groenen
berg meegemaakt als conferentie -
leider van (wijlen) de centraal
bond voor inwendige zending en
christelijk maatschappelijk werk.
Zij had met hem gedwaald in de
Gelderse bossen. Ik was uit hoofde
van mijn broodwinning in een veel
minder romantische omgeving met,
hem in contact geraakt, maar ik
wist een paar mooie verhalen over
hem te vertellen. Hoe dominee
Groenenberg als hij op bezoek
kwam bij een bejaarde juffrouw die
slecht ter been was, eerst haar vaat
deed en haar kamer aan kant
maakte voordat hij met haar ging
praten. En hoe hij soms met een
paar studieboeken onder de arm
een avond ging oppassen bij men
sen met jonge kinderen.
Omdat overdaad schaadt wilde ik,
het niet al te fraai maken en ik
voegde aan mijn relaas toe: nu ja,
hij heeft wat meer tijd dan een
ander, hij is vrijgezel. Deze mede
deling verbaasde mijn gehoor in
hoge mate: 'Zo'n aardige man!' Ik
zag ervan af te verklaren, dat do
minee Groenenberg met de kerk
getrouwd was. Dit stond onlangs
wel (weer) te lezen in een kerkblad
van onverdachte kleur, maar ik
vind het een griezelige uitdrukking.
Als je er een duwtje tegenaan
geeft, zit je vóór je 'tweet in de
sfeer van stichtelijke tortelduiven.
Wat zullen we dan zeggen van do
minee Groenenberg doe vanmiddag,
direct na afloop van de hervormde
synode, afscheid neemt als voorzit
ter van het college van kerkvisita-
toren, omdat hij zeventig geworden
is? Ik neig ertoe het zó te zeggen:
dominee Groenenberg heeft zich in
de hervormde kerk altijd gevoeld
als een vis in het water en daar
heeft deze kerk alleen maar voor
deel van gehad.
Ik formuleer met opzet wat losjes,
omdat dominee Groenenberg zelf
iemand is die weinig moet hebben
van dikke woorden. Ik doe het ook
om aan te geven dat hij bij zijn
volledige inzet niet als een starre
ij veraar aan de gang ging, hoewel
hij een bekeerling was, en be
keerlingen schieten vaak dóór. Een
bekeerling: dominee Groenenberg
hoefde van thuis nooit naar de
kerk, maar toen hij als jongen van
vijftien eens met een vriendje dat
wèl moest, mee ging naar de Ko-
ninginnekerk in Rotterdam, werd
hij door de preek gegrepen. 'Ik
praat niet gauw over een krachtda
dige bekering, maar zoiets is het
met mij toch wel geweest', zei hij
vijf jaar terug in een interview
tegen mij.
Tegen deze achtergrond valt te ver
staan dat dominee Groenenberg
goed met de gereformeerde bonders
overweg kon. Hij mopperde wel
eens op hen, maar hij heeft zich
altijd met de bond verwant gevoeld
vanwege het element van de bevin
ding. Deze relatie kwam overigens
niet in mindering op zijn openheid
jegens andere hoeken van de kerk
en hij zag en waardeerde wanneer
hier een steek opgeraapt werd die
ze ginds hadden laten vallen.
Een allemansvriend dus? Alsjeblieft
niet! Dominee Groenenberg stond
voor zijn mening en durfde zijn
zegje te zeggen. Maar zijn gevoel
voor betrekkelijkheid, dat gevoed
werd door vrome ernst en niet door
wankelmoedigheid, plus zijn gevoel
voor humor hebben hem bewaard
voor eenzijdigheid en deden hem
steeds het waardevolle van en in
andermans visie opmerken èn ho
noreren. Daarom was hij natuurlijk
geknipt voor kerkvisitator, want dit
hield in dat hij overal waar in de
kerk de boel scheef dreigde te lo
pen, eraan te pas moest komen. In
een presbyterlaal geregeerde kerk
kun je niet zeggen: zus en zo moet
het. Je kunt wel luisteren en over
reden, standpunten bij elkaar bren
gen of tenminste naast elkaar zet
ten.
Dit is dominee Groenenberg in de
meeste gevallen gelukt. Dit beweer
ik, omdat het tegendeel nooit ge-
Ds. M. Groenenberg
bleken is. Verder kunnen we van
dit werk van dominee Groenenberg
niets meedelen, want het was uiter
aard vertrouwelijk. Een goede aan
wijzing is dat je over dominee
Groenenberg nooit lelijke verhalen
vernam, alleen maar leuke (zie het
begin van dit stuk). Op de krant
worden ons meermalen geschiede
nissen omtrent leer en leven van
bepaalde eerwaarden aangereikt,
waarvan ik het in zondige momen
ten betreur dat je ze niet in de
krant mag zetten. Maar ons heeft
nooit een kwaad gerucht omtrent
dominee Groenenberg bereikt.
Neem nu het feit dat hij behoorde
tot de zeven Amsterdamse domi
nees die direct na de oorlog SDAP-
er werden. Over deze en gene kon
je horen praten als 'die rooie' en
dan volgde er iets dat in het ver
keerde confessionele keelgat was
geschoten, maar over dominee
Groenenberg heb ik alleen het vol
gende kunnen optekenen: 'Politiek
deugt-ie niet, maar je kunt best
naar hem luisteren.'
Ik merk dat ik, nu dominee Groe
nenberg zijn herdersstaf over héél
de hervormde kerk neerlegt (in '70
had hij die over zijn laatste,
Utrechtse gemeente al neergelegd
voor een deel in de verleden tijd
bezig ben. Maar we hopen natuur
lijk dat hij doorgaat met schrijven
zoals hij dat als geen ander kan:
geestig, levendig, bemiddelend en
pastoraal.
P.S. Toen ik van ons archief de
knipsels over dominee Groenenberg
opvroeg (het is niet de eerste keer
dat ik over hem schrijf en ik wilde
niet al te zeer In herhalingen val
len), bleek hij In map nr. 8558
opgeborgen te zitten samen met.
Sophia Loren, die nog steeds niet
weg te cijferen valt. Ik vraag me
bezorgd af wat er van een volk
worden moet dat zó met zijn kerk-
visitatoren omspringt!
Van een verslaggever
ZEIST De directeur van het zen
dingshospitaal te Djoemoe, in het
binnenland van Suriname, de Ne
derlandse arts dr. Albert de Nooy,
voelde zich bedreigd door de bevol
king, die hem de schuld gaf van
het overlijden van een vrouw in
het hospitaal. Hij heeft daarom zijn
post verlaten. Inmiddels heeft de
bevolking de klacht tegen dr. De
Nooy Ingetrokken.
Dr. De Nooy meldde de leiding van
de medische zending de evangeli
sche broedergemeente te Paramari
bo de dreigende houding van de
bevolking, waarbij de klacht terug
middellijk het hospitaal te sluiten
en de Nederlandse leden van de
staf naast dr. De Nooy de ver
pleegsters Janny van de Kamp en
Jeanette Schutte naar elders
over te brengen.
De dag na de sluiting, van het
ziekenhuis kwam het beraad van de
bevolking, waarbij d eklacht terug
genomen werd. Direct daarna zijn
beide verpleegkundigen terugge
keerd. Dr. De Nooy bleef echter nog
in Paramaribo om de zaak in Djoe
moe niet te forceren. Dr. Miep
Dekker, die ook aan de Suriname-
rivier werkt (Djoemoe ligt diep in
het Surinaamse bosland, waar Pikin
Rio en de Grand Rio in de Surina-
merivier samenstromen) heeft
voorlopig de verantwoordelijkheid
voor het medische werk in dit ge
bied op zich genomen.
Achtergrond van de moeilijkheden
schijnt een gezagscrisis onder de
Saramankaners (bosnegers) te zijn.
KERK/BINNENLAND [p
H
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN 'Ik vind het ontzaglijk fijn dat in de synode her
vormden van alerlei modaliteiten op niveau met elkaar bezig zijn
over de grote vragen van het kerk-zijn. Naar ieder die Christus be
lijdt moet je luisteren'. Dit zei ds G. Spilt, de nieuwe preaeses van
de generale synode der hervormde kerk gisteren in een kennisma
kingsgesprek met de pers.
Ds Spilt behoort tot de gerefor
meerde bond in de hervormde kerk
('de bevordering van de reformato
rische prediking sta ik zonder meer
voor'), al toont hij zich niet zonder
UIT
kritiek op de bond. 'Ik vind het
jammer dat de verhoudingen plaat
selijk vaak zo moeilijk liggen en
ben er blij mee dat in Ede waar ik
predikant ben het gesprek met de
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gc?(uurd naar:
Secreiari'. '.InoCt!. Trouw/
Kwartet. iV-.V.t er;';:m.
F wc. i.f naarn van
de scbi.jver vermeld.
buitengewone wijkgemeente op
gang gekomen is'.
Ds. Spilt hoopt ook dat de gesprek
ken tussen het synodemoderame en
de richtingsorganisaties in de her
vormde kerk worden voortgezet.
Vrouw-in-ambt
Hoe staat ds Spilt tegenover de
vrouw In het ambt, vooral na voor
het eerst een vrouw in het, modera-
men van de synode is gekozen
(mevrouw mr J. A. van Ruler-Ha
melink)
Ds. G. Spilt
VAN LEZERS
'Voor mezelf meen ik veiliger te
blijven bij de aanwijzingen die
Paulus inzake het ambt heeft gege
ven. Dat neemt niet weg dat als ik
vrouwelijke ambtsdragers in kerke- "OlitlCk
lijke vergaderingen ontmoet, ik hen
aanvaard als wettig gekozen'.
over de inkrimping van het aantal
predikantsplaatsen dat zou het ge
meenteleven erg schaden.
Mededeling
Omdat we voor deze rubriek
meer brieven ontvangen dan
we, gelet de beschikbare ruim
te, kunnen -plaatsenis het
prettig wanneer inzenders ons
hun volledig adres laten we
ten: hét is ons dan mogelijk
in voorkomende gevallen hun
bijdrage terug te sturen.
Secr. Hoofdred.
De landbouwprijzen
Met verontwaardiging hebben de
landbouwers en de tuinders verno
men dat de heren ministers van
landbouw tevreden zijn met een
prijsverhoging van negen procent
voor een deel van de landbouwpro-
dukten. De betrokken ministers zijn
tevreden, de producenten zeer
ontevreden en terecht. De totale
onkosten in de landbouw zijn ge
stegen met twintig procent door de
enorm gestegen prijzen van olie,
kunstmest, bestrijdingsmiddelen,
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM:
Westblaak 9-11, Rotter
dam. Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
LEIDEN:
Steenstraat 37, Leiden.
Tel 071-31441.
Postbus 76.
DORDRECHT:
Scheffersplein 1, Dor
drecht. Tel. 078-33370.
Postbus 118.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebbingestr. 25.
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56, Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
huren, arbeidslonen, loonwerk enz.
om dan maar te zwijgen over het
algemeen levensonderhoud. Ieder
een die loon of salaris ontvangt
wordt ieder jaar beter betaald, de
inflatie wordt gehonoreerd, plus een
verhoging. De hardwerkende en
vele uren makende land- en tuin
bouwers worden getrakteerd met
een achteruitgang (van plus minus
17.000,—). En de boer hij ploegde
voort, op hoop van zegen, welke
hem wordt onthouden door de
overheid. Zij zijn het die de bevol
king en niet alleen de eigen bevol
king moeten voeden. Moet er weer
een oorlog komen om te begrijpen
wat het betekent voldoende voedsel
te hebben voor de bevolking? Ster
ven en nog niet voldoende mensen
van de honger? Burgers van ons
land, regering en Kamer met hun
goed betaalde baantjes, gebruik
a.u.b. uw oren en ogen en uw
begrip om te horen en zien en te
begrijpen wat er aan de hand is.
Assendelft H. Verkuyl
Kritiese leraren
In uw blad van 17 februari jl. trof
mij een artikel over een groep Kri
tiese Lereren. Die hebben ontdekt
dat 'de winstberekeningen ten
dienste van de appel- en perenver
kopers niet alleen geschikt waren
om de kunst van het optellen en
aftrekken (op school) te oefenen,
maar tussen de bedrijven door de
leerlingen ook hebben voorbereid
op een maatschappij waarin het
streven naar winst een niet onbe
langrijke drijfveer is'. Vlak boven
dit artikel een vier koloms adver
tentie: 'Wereldprimeur op de RAI
BMW 1502, een volbloed BMW
voor de prijs van 12.876,ine.
BTW'. Misschien dat we via de
rekenarij van de Kritiese Leraren
gaan denken, die BMW zo goed als
voor niets te krijgen. Tel uit dan je
winst! In leder geval: wat bepaalde
groepen uit de samenleving willen
weren, wordt er langs andere
wegen weer ingepompt; en dat ge
beurt dan in één en dezelfde krant.
Trouwens, zouden die kritiese Lera
ren zich allemaal per fiets voortbe
wegen?
Zaandam J. v. d. Hoeden
Amerikaanse bases
Op de voorpagina van Tr.-Kw. van
17.2.75 staat een foto van kinderen
uit Phnom Penh (Cambodja), voor
wie vanuit Thailand voedsel en mu
nitie wordt aangevoerd. Zo blijft de
IJSA de koloniale oorlogen in Indo-
China aan de gang houden. Je eer
ste reactie na zo'n bericht is: kan
de progressieve regering van Thai
land nu nog die Amerikaanse bases
niet kwijt? Maar dan bedenkt je hoe
taait die dingen zijn. Portugal en
Griekenland zijn ze ook nog niet
kwijt en wij zitten ondanks onze
progressieve regering ook nog met
deze voor milieu en mensenleven
gevaarlijke toestanden opgescheept,
Amsterdam D. Veenstra Dzn
Oecumene
Hoe staat u tegenover de oecume
nische beweging en tegeover de
contacten met de rooms-katholieke
kerk?
Ik vind de oecumenische beweging
van belang. De kerkenconferentie
in Lunteren heb ik ondergaan als
een gebeurtenis. De ontmoeting
moet je niet uit de weg gaan, mits
er de bereidheid Is zich samen te
stellen onder het evangelie. Ik hoop
ook dit najaar naar de assemblee
van de wereldraad van kerken in
Nairoble te gaan. Natuurlijk zijn er
wezenlijke verschillen. Voor de één
zijn die sprekender dan voor de
ander. Voor mij zijn de verschillen
met de rooms-katholieke kerk van
grote betekenis, voor anderen in de
hervormde kerk minder. Dan
spreek je er samen over en je
groeit als kerk naar een standpunt.
Financiën
Hoe denkt u over de financiële
toestand van de kerk?
Ik ben blij dat de actie Kerkbalans
ook dit jaarw eer geslaagd is en ik
hoop dat het blijft lukken, de men
sen aan te spreken op hun verant
woordelijkheid. Ik maak mij zorgen
Hoe staat u tegenover het politieke
spreken van de kerk?
Ik was indertijd lid van de synode
toen deze het kernwapenrapport
aanvaardde. Dat was toen ook een
proces van naar elkaar toegroeien.
Ik sta nog altijd achter dat rapport.
De kerk heeft toen mijns inziens
terecht van uit haar belijden ge
sproken. Als het om politieke uit
spraken gaat is het voor mij belang
rijk waar de vraag vandaan komt.
Wanneer bijvoorbeeld kerken in
Afrika ons om een uitspraak vragen
mogen wij ons aan een dergelijke
vraag van mede-christenen niet
onttrekken. Verder vind ik het be
langrijk waar het antwoord van
daan komt. Het politieke spreken
van de kerk zou moeten voortko
men uit een samen als discipelen
van Christus luisteren naar het
evangelie. Hoe duidelijker de relatie
tot deze bron is, hoe groter gezag
dit spreken zal blijken te bezitten.
Küng, die theologie doceert aan de
universiteit van Tübingen, zei dins
dag dat hij in de loop van de dag
het officiële document van het Vati-
caan en de Duitse bisschoppencon
ferentie verwachtte.
Een woordvoerder van de bisschop
pen, die bijeen zijn in Bad Honnef
aan de Rijn, weigerde commentaar
op de zaak Kueng.
Wel liet de woordvoerder blijken
dat de voorzitter van de conferen
tie, kardinaal Doepfner, op korte
termijn een verklaring over deze
aangelegenheid wil uitgeven.
De vatikaanse congregatie van de
geloofsleer heeft reeds lang een ge
heim onderzoek op gang gebracht
Termijn
De praeses van de hervormde syno
de wordt voor één jaar gekozen en
kan in het totaal viermaal herbe
noemd worden. Ds Split's termijn
als synodelid loopt eind 1976 af.
Het is echter kerkordelijk mogelijk
dat de synode hem, ook als hij
geen synodelid meer is, nog weer
als praeses kiest. Dat was ook met
de vorige synodepraeses ds J. C. H.
Jörg het geval.
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN De hervormde
synode heeft besloten verder te
gaan met de Stichting Mechanische
Registratie en Administratie
(SMRA). Hieraan ging een techni
sche discussie vooraf over eventuele
andere, goedkopere mogelijkheden
van ledenadministratie.
Veel goede woorden werden toege
zwaaid aan de hervormde gemeente
van Rotterdam-Zuid, die een eigen
systeem heeft opgebouwd met een
commercieel computerbedrijf. Toch
zag de synode dit niet als een
haalbaar alternatief voor de hele
kerk. In Rotterdam-Zuid wordt veel
geld verslindend voor- en nawerk
door vrijwilligers gedaan, In de
meeste andere gemeenten is dat
niet mogelijk. Verder heeft Rotter
dam-Zuid een passief en dus veel
minder handelingen vergend leden
bestand van zeventig pet. Landelijk
bezien is dit percentage slechts
veertig,
Ir. H. Mulder, voorzitter van de
stichting SMRA, erkende dat Rot-
terdam-Zudd de mogelijkheden van
het bevolkingsregister 'uiterst be
kwaam' benut. Hij zegde toe dat
gemeenten waar ook als in Rotter
dam-Zuid de mogelijkheden van
vrijwillige diensten aanwezig zijn
desgewenst speciale faciliteiten van
de SMRA zullen kunnen krijgen.
Hans Küng
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN De universiteits
raad zal als een desbetreffend
advies wordt opgevolgd maatre
gelen nemen om de universiteit
toegankelijker te maken voor ge
handicapten. Motto is dat het hoger
onderwijs voor Iedereen toeganke
lijk moet zijn. Dus ook voor gehan
dicapten. Het komt voor dat licha
melijke handicaps dit bemoeilijken
of onmogelijk maken. Een werk
groep heeft enkele aanbevelingen
in een rapport opgesteld.
DRIEBERGEN De hervormde synode is gisteren akoord gegaan met de door de Groningse profes
sor dr. A. Geense geschreven nota 'De vrijheid van de christenen en de rechten van de mens'. De no
ta moet nog een keer herschreven worden en de eindtekst wordt door het breed moderamen van de
synode vastgesteld.
De synode verwacht (althans
hoopt) dat het stuk een bijdrage
zal leveren voor de voorbereiding
van de vijfde assemblee van de
wereldraad van kerken die eind dit
jaar in Nairobi wordt gehouden.
Het stuk (waarover we gisteren uit
voerig berichtten) moet zowel ln het
kon takt met andere buitenlandse
kerken als binnen de plaatselijke
gemeenten in ons land gaan func
tioneren.
er ln Nairobi straks met het stuk
zal gebeuren. Haar twijfel werd ge
deeld door ds H. Binnekamp uit
Maarssen, die het document twee
slachtig vond. Hij meende dat het
onvoldoende steun geeft aan groe
pen als Licht in het Oosten en
Amnesty International, die zich ac
tief inzetten voor de mensenrech
ten.
Niet royaal
Twijfel
Op dat punt bestond blijkens de
discussie in de synode enige twijfel.
Diaken mevrouw L. M. Vroom uit
Middelie vond het stuk nogal vaag.
Zij zei zelfs dat het 'weinig handen
en voeten heeft'. Ze vroeg zich af
wat ze er in de gemeente als dia
ken mee aan moest, omdat het
haars inziens te weinig op de actu
ele situatie ingaat waarin een ker
kelijke gemeente zich bevindt.
Ze vroeg zich trouwens ook af wat
Ds. P. Kloek uit Soest vond dat de
nota te weinig royaal was tegeno
ver de bevrijdingsbewegingen. Te
recht gaat het rapport volgens hem
uit van onze eigen bevrijdingsstrijd,
waarin de hervormde kerk eertijds
ook nog een zekere rol heeft ge
speeld, maar nu toont de nota toch
weer dat het ons moeilijk valt, de
bevrijding van de derde wereld
juist te verstaan.
De Groningse prof. dr. P. J. Ro-
scam Abbing vond de invalshoek,
van waaruit het stuk geschreven
was, onbevredigend. Eigenlijk had
het stuk niet geschreven moeten
zijn vanuit de vrijheid van de
christen maar vanuit de naasten
liefde. Omdat het stuk spreekt al
leen van de rechten van de mens
en niet ook van de plichten van de
mens, noemde prof. Roscam Abbing
de nota 'liberaal'.
Tevredenheid
Naast de kritiek bleek er ook be
langrijke tevredenheid over het
stuk bij de synodeleden te bestaan.
Prof. dr. H. Berkhof noemde nota
inhoudrijk, verrassend en niet-tra-
dltioneel. Hij vergeleek het stuk
met een maggi-blokje dat je eerst
een tijdje in het water moet leggen
voordat je het kunt consumeren. Zo
zou volgens prof. Berkhof dit stuk
van zijn collega Geense eerst eens
door een vaardige journalist be
werkt moeten worden.
Bij de tevredenheid van prof.
Berkhof sloot zich ook de
scriba van dr. A. H. van den Heuvel
zich aan. Hij gaf toe dat het onder
havige stuk de hoofdmoot zal zijn
bij de ontmoeting tussen de her
vormde kerk en de oecumene in
Nairobi. Maar hij toonde zich dank
baar dat dit stuk tenminste einde
lijk eens niet de lof-trompet steekt
van onze Westerse vrijheid. 'Het
stuk blaast de blokfluit', aldus dr.
Van den Heuvel. Hij zed nog dat
hoe mooi het stuk ook zou zijn, de
hervormde kerk in Nairobi in geen
geval een negen plus zal kunnen
verwachten. Het stuk zal eerst van
de tafel worden geveegd, verwacht
hij.
Waarschuwing
Prof. Geense waarschuwde ln zijn
antwoord aan de synode dat de
hervormde kerk niet achter elke
bevrijdingsbeweging kan staan. Hij
legde de nadruk erop dat de kerk
zich moet verzetten tegen een on
voldoende doordacht activisme. Wij
kunnen niet namens de onderdruk
ten spreken, aldus prof. Geense wel
kunnen we naar de onderdrukten
proberen te luisteren.
TÜBINGEN De rooms-katholieke theoloog Hans Küng heeft
verklaard dat het vatikaan heeft besloten hem een publikatiever
bod op te leggen wegens zijn omstreden denkbeelden over de on
feilbaarheid van kerk en paus.
naar twee bekende werken van
Küng, het boek 'De kerk' uit 1967
en 'Onfeilbaarheid, een onderzoek'
uit 1971.
Het vatikaan heeft de nu 46-jarige
Zwitserse theoloog beschuldigd van
het negeren en valselijk interprete
ren van de leer van de kerk.
Küng heeft van het begin af aan
aangedrongen op een 'rechtvaardig
en eerlijk proces' in het vatikaan,
waarop hij zijn inzichten zou kun
nen verdedigen.
KLOOF
De bank in het wachtlokaal k
hard. Voorover zat hij naar J
krant te staren die iemand op®1
grond achtergelaten had. Nien S
was nog op de gedachte geko
om hem op te rapen en ook hij
die ingreep voor zichzelf nog
overwogen. De pagina, die r
onder zijn ogen lag, vertoonde
merkwaardige tekening, die v
namelijk bestond uit een duid e(
met de hand getrokken cirkel
bijna de gehele pagina besloeg
het eerste gezicht deed de c
denken aan een inmense a] [J
maar de uitholling waar de stei
ingeplant, ontbrak. Misschien
het meer op een sinaasappel. I
realiseerde hij zich waarom hij
vruchten dacht. De tekenaar
enkele horizontale lijnen aa
bracht die deden denken aan eCj
wijdige sneden om zodoende p
ken te krijgen. Op inventieve v
was telkens in die plannen iets
een illustratie of een aantal w
den aangebracht. De grootste
senruimte was ingenomen door
foto, waarop tegelijkertijd flatsfei
oude stadhuizen voorkwamén, nr
dat kon hij slechts vaag or
scheiden, want hij had zijn lee
vergeten. Toen hij op dit punt
zijn waarnemingen gekomen
meldde zich rechts van hem
jongeman. Hij zei nogal abrupt,
u nou wat dat ls? Hij was al
blij dat hij er geen 'opa' aan
voegde, maar schudde toch stilz 1;
gend het hoofd. Eerlijk gezegd
de hij ook helemaal niet weten
het was. Voor hem was het goe<P
Voor hem was het een uit de 1
pols getrokken cirkel en daar st-
van alles in en wel op zijn ma
getekend dat hij er met pl<
naar kon kijken. Intussen was
hulpvaardige knaap naast hen
begonnen. Hij wist er niets nW
van want hij had zich al melj
voorgenomen om er niet echt i
te luisteren. Toen de jongeq'
hem vragen begon te stellen
de tekening werd het hem te
tig. Hij stond op, mompelde
van dat hij weer eens verder m
en verliet de wachtkamer. Ac
hem hoorde hij nog roepen dat
bijna aan de beurt was, maar
was toch totaal vergeten waari
hij aan het loket zich zou heb!
moeten melden. En buiten was
heerlijk.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen te Nijkerk: J. C. Seint,
man te Putten: te Eexta: G.
Rebel te Eiim; te Ede: T. Lekl
kerker te Leerdam; te Noordh<
(toez.) J. L. Ravensloot te Oosj
meer-Eestrum: te Moerkapelle n
Schelluinen: G. C. de Jong, kaPl
te Dordrecht; te Nijbroek: J. E.
Nicolai, band. te Utrecht; te Bai
veld: J. van de Velden te Woerdt
te Akkorwoude ca.: L. Westlanx
Meteren en Est; te ZwijndreoM:
Post te Arnemiudden.
Aangenomen naar Hulzen: L.
Nieuwpoort te Nunspeet; naar 1
perweld(toez.) dr. L. van Ui
tingsveld te Groningen; naar Ou
telijk Flevoland (Dronten)e
Schukken te Beesdnaar Zevenl
zenC. Vermeulen te Grijpskeric
Bedankt voor Katwijk aan Zee:'
C, A. Tukker te Kamerik.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Zwartsluis: H. van
burg te KootstertiUe.
GEREF. KERKEN VRIJG.
Beroepen te Rijnsburg: W. Pou\
se te Ureterp.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam W: W.
ge te Oosterland.
Bedankt voor Goudswaard: Chf
d. Poel te Yerseke.
GEREF. GEM. IN NED.
Beroepen te Rhenen: J. de Groot^
Rijssen.
Evangeline Walton, ARAWN, h
van de onderwereld, naar het B j
binogion, uit de Tintagelreeks. I
geverij Bert Bakker. Den Haag,
blz., ƒ13.90.
Het Mablnogion is een verzan
naam van vier oeroude sag
van Keltische oorsprong,
spreekt van de 'vier takken'
het Mabinogion, spelend in Wa
en ook in Ierland. Het hierboï
genoemde boek is een bewerk
van de eerste tak. De bewerk
van de tweede tak zal verschiji
onder de titel De kinderen v
Llyr. Bewerkingen van de over
'takken' staan op het programr
De vertaling is van Helen Knopp
De Amerikaanse schrijfster dri
haar werk op 'aan een meisje,
hield van alles wat Keltisch
magisch was.' Hoezeer deze wer
op de verbeelding werken kan
wijst bij ons de oude dichter
Roland Holst. Op zijn voetsp
zullen vele lezers zich in deze ev
boeiende als ingewikkelde verhal
willen verdiepen. Zij zullen inste
men met de woorden van
schrijfster in haar nawoord: 'to
we bijgelovig genoeg waren om
aarde als heilig te zien en haar
godin te aanbidden, toen deden
niets dat haar schone toekomst k
vernietigen, zoals nu helaas wel
geval is.' Zo krijgt het hedendao
romantisch verlangen de bitt<
bijsmaak, die het aan het beg
van de negentiende eeuw mis
maar die we in het dichtwerk v
Roland Holst al duidelijk kunn
waarnemen.
C.
