'Ik wil Nyerere laten zien
dat zijn ideeën goed zijn'
ja Eritrea willen de Arabische
inden supermachten verjagen
:er uit de Peel sticht in Tanzania ujamaa-dorp
TANZANIA
P/KWARTET ZATERDAG 15 FEBRUARI 1975
BUITENLAND 13
'anzanianen zijn niet zo trots op hun ujamaa-Cgemeenschaps'-)dorpen
edere buitenlandse journalist ze zo maar mag bezoeken.
!c nietsvermoedend in Morogoro (een plaatsje in de kustvlakte) toestem-
ga vragen voor een visite köst dat bijna drie uur. Onderwijl wacht een
dan wel over Tanzania ga
n vraagt een ambtenaar
in een TANU-hemd met
geel en groen. Als ik dat
d ik niet hoeven komen. Of
brief heb van de eerste
r en van de Nederlandse
ide. Nee. Wel, dan zal waar-
k geen toestemming wor-
even maar hij zal bij zijn
ormeren. Als ook die nega-
ilist wil ik opstaan en ver-
Maar dat gaat zo maar
jrst wil de man wel eens
pat die vreemde journalist
mt uitspoken. En ik wordt
gen te blijven zitten. Na
r valt de beslissing defini-
t spijt hem maar een bezoek
(gelijk. Het spijt mij ook. Ik
e ambtenaar snel snel de
n vertrek. De volgende dag
de Nederlandse missionaris:
leen ujamaa-dorp bezoeken?
Kr mee, naar 'mijn' dorp'.
>naris is Jan van Zeeland,
jne sympathieke man van in
lig met voortdurend stralen-
>ogjes. Een man uit de vlak-
öch met opvallende uitspra-
er het celibaat, ontwikke-
jblemen en de Afrikaanse
lappij zeker niet op de vlak-
dt. Vandaag precies vier
E'eden is hij getrouwd met
niaanse vrouw: Maria. In
it hij zelf heeft gesticht,
n Zeeland wil Tanzaniaan
jt de Tanzanianen en leven
i mensen waaronder hij
in is het geloof te verkondi-
jn me af te vragen: wat sta
Llijk te zaniken. Er is hier
i doen. Ik voelde me als de
en de leviet die aan die
ige knaap langs de weg
iepen omdat ze op tijd in
goge moesten zijn. Geen
i maar daden, daar komt
aan. Christus zelf heeft zelf
ar 'één mis gelezen' en dat
g op het laatste moment,
ssionaris heeft hier de taak
liger van het geloof te zijn,
(éér nog moet hij nadruk op
-wikkeling van de mensen
proberen hen uit hun
omhoog te tillen. God dien
3^ alleen in de eredienst. Ik
de consequentie ge-
•Drpater
loofsverkondiger werd Jan
Hand 'tractorpater', van celi-
^chtgenoot. 'Ik kan hier pas
ik deel uitmaken van de ge-
ijiap als ik getrouwd ben met
Bnzaniaanse vrouw. 'Echt
öe mensen zijn is een appèl
t evangelie en je kunt niets
0 als je alleen bent. Het
dat ik nu aanvaard ben
por mij geleverd toen Ma-
irülie ook van mij de bruids-
iste die iedereen moet beta-
iar vader vroeg 640 shilling
>wee honderd gulden).
rwelijk kostte Jan van
ook zijn officiële priester
schap. 'Als dat staat of valt met
wel of niet trouwen is dat voor mij
gemakkelijk. Ascese (onthouding)
kan goed zijn, maar er zijn ook
omstandigheden waarin het beter is
er van af te zien. Je moet durven
je leven te veranderen. Misschien
heb ik het helemaal mis, goed, dan
kunnen anderen van mijn fouten
leren. De congregagtie heeft mij
officieel laten weten dat ik er uit
gezet ben. Dat is dan jammer en nu
pakken we nog een pot bier'.
Jan van Zeelands vrouw Maria is
een vriendelijke zwarte vrouw van
in de dertig die tijdens ons gesprek
nogal op de achtergrond blijft. Niet
dat zij de ondergeschikte positie
heeft die bijna alle Afrikaanse
vrouwen innemen. Toen Jan van
Zeeland haar ten huwelijk vroeg zei
Maria: Dat is goed als je niet zoveel
meer drinkt en rookt, als je wat
meer op je woorden past (de
Tanzanianen begrijpen je vaak ver
keerd) en als je niet zo hard meer
rijdt.
Alleen aan dat laatste heeft hij
zich niet gehouden. Ik zag Jan van
Zeeland voor 't eerst toen hij in
een rood-bruine stofwolk voorbij
scheurde in de Landrover van 'zijn'
dorp. 'Ik zie je nog wel, ik heb
haast', riep hij nog uit het portier
raam. Jan van Zeeland heeft altijd
haast. Hij moet een dorp tot
ontwikkeling brengen. 'Ik wil
Nyerere laten zien dat zijn ideeën
goed zijn', zegt Jan van Zeeland.
Dan begint hij te lachen als was
het om zijn eigen opmerking te
relativeren. Maar hij méént het.
In 1964 kwam de missionaris in het
dorp Maskat, dat alleen te bereiken
was met een negen uur durende
klim door de bergen. Er was geen
weg, de .mensen leefden er in hon
ger en armoede van de schaarse
produkten die zij zelf verbouwden.
Jan van Zeeland: *Er was in dat
dorp één winkeltje en dat verkocht
in een heel jaar twee balen suiker,
vijf zakken zout en twee dozen
zeep. Meer konden de mensen niet
betalen. Ze gebruikten niks voor
zich zelf. ze leefden niet, ze zaten
daar apathisch te zitten. Dat in het
Swahili het woord 'toekomst' niet
bestaat bleek daar wel heel duide
lijk'.
zei: dat is best, als we die lening
inééns krijgen en niet over een
paar jaar verspreid. -Dat kon. Van
dat geld hebben we toen ook een
auto gekocht. Het was ineens weer
mogelijk de landbouwprodukten
van het dorp (vooral bonen) naar
de markt te brengen. Zoals in zo
veel ontwikkelingslanden: er moet
vervoer zijn om de goederen bij de
kopers te krijgen. Er kwam wat
geld binnen: het hele dorp leefde
ineens op. We konden een machine
kopen om mals te malen zodat de
vrouwen niet meer de hele dag
hoefden staan stampen. Tijdverlies
was dat. En want de winkel vroeger
in een heel jaar verkocht ver
kochten ze nu bij wijze van
spreken in een week.
Maar hoe goed het schijnbaar ook
ging: wat ik echt wilde kwam niet
over. De mensen begrepen niet
waarom je handel drijft. Ze wilden
wel graag geld hebben maar ze
wisten niet wat ze ermee moesten
doen. Meer geld betekende voor
hen meer pombe (het lokale huis-
gebrouwen bier dat er als kar
nemelk uitziet en naar niets
smaakt-N.K.) meer geld betekende
meer vrouwen want vrouwen zijn
nog altijd handelswaar. Het be
tekende ook dat als je een dag
hard gewerkt en goed verdiend had
dat je de volgende dag op Je lau
weren kon rusten want er was nu
toch geld'.
Jan van Zeeland haalt nog een
voorbeeld aan van deze houding die
vaker voorkomt in ontwikke
lingslanden. 'In de omgeving hier
werd op een bepaal dstuk grond
zesduizend kilo koffie per jaar ge
oogst. Toen kwam er een Engelse
landbouwdeskundige die wat ver
beteringen door voerde zodat vijf
tien honderd kilo kon worden ge
oogst. Maar wat gebeurde? De Afri
kanen hielden op bij duizend: ze
hadden nu hetzelfde inkomen als
voorheen en ze hoefden er veel
minder hard voor te werken. Het
werd voor mij duidelijk dat het
anders moesten aanpakken en niet
in Maskat want daar had je amper
mogelijkheden voor
Ontginners
'geen socialisme
zonder eieren'
Auto gekocht
Ik heb toen op een slimme manier
een auto weten te kopen. Van de
Tanzaniaanse regering konden we
namelijk een lening krijgen voor
het bouwen van een schooltje. Ik
Hoe precies wist ik ook niet maar
ik had m'n opvoeding mee. Vader
en moeder ze woonden in de
Peel waren echte ontginners. Als
ze op het land moesten werken
bonden ze mij aan een boom vast.
Luxe hebben we nooit gehad. Elek
triciteit maakte ik voor het eerste
mee op het kleinseminarie'. Jan
van Zeeland is zich gaan verdiepen
in boekhouden, landbouw en eco
nomie, wie in zijn hut komt ziet
kasten vol staan' met boeken over
de meest uiteenlopende onder
werpen. Hij heeft onlangs ook de
stoot gegeven voor een bescheiden
landbouwschool. 'We kunnen hier
alleen verder als we mensen krij
gen die iets van landbouw afweten.
Die zijn er nu nog niet'. Op het
ogenblik werkt één student
hydrologie in het ujamaa-dorp (in
Julius Nyerere
door
Nico Kussendrager
Als Jan van Zeeland zyn zin
krtfgt zyn er over een paar jaar
in de vlakte rond Mongora uit
gestrekte rijstvelden en staat er
wuivend mais. 'Als we in Hol
land wat bekendheid en steun
krjjgen, zitten we goed', zegt de
ex-pater. 'Dan kunnen we mis
schien een tweede tractor ko
pen'. Novib, postgiro 645300, ac
tie 'Gast aan tafel', onder ver
melding 'Jan van Zeeland'.
Dit artikel over Tanzania is het
vierde in een serie. Voorgaande
artikelen verschenen zaterdag
8, dinsdag 11 en vrijdag 14 fe
bruari.
verband met de irrigatie) en 'nog
een student die de handen uit de
mouwen kan steken is welkom'.
Behalve met zelfstudie begon Jan
van Zeeland ook met het speuren
naar een goed stuk grond. Uitein
delijk zijn we met zestien mannen
de vlakte ingegaan, een vruchtbaar
gebied met een zogenaamde ka
toenbodem, slecht doorlatend (het
water blijft er op staan) maar juist
daardoor zo geschikt voor de rijst
bouw. Op de hoger gelegen delen
willen we dan met mais beginnen.
Aanvankelijk zat alles tegen: de
mannen wilden niet want ze snap
ten niet wat het nut van de hele
zaak was. er waren geen vrouwen,
er was geen eten en er was geen
geld want dat hadden we nodig om
de tractor te laten rijden. Ook van
hogerhand werd ik tegengewerkt
omdat een hoge ambtenaar hier in
de streek Maria als tweede vrouw
wilde. Alleen: Maria wilde niet. Hij
heeft toen geprobeerd mij het land
uit te zetten omdat ik olifantstan
den en luipaardvellen zou
smokkelen en zwart geld zou
hebben. Er zijn huiszoekingen ge
daan bij Maria (niet bij mij, dat
durfden ze kennelijk niet) maar
uiteraard werd niets gevonden.
Goed. die lastercampagne Is mis
lukt en we zijn nu een erkend
ujamaa-dorp: Mgongora.
Proberen
Of we ook een echt ujamaa-dorp
zijn? Dat weet ik niet. We proberen
het. Er wonen hier nu dertien ge
zinnen en drie vrijgezelle-mannen,
in totaal zeventig mensen. En nie
mand is baas en niemand is
knecht, alles wat we verdienen gaat
in één grote pot. De mensen in het
dorp hebben rond hun huisje alleen
een lapje grond voor wat groenten
maar voor de rest is alles gezamen
lijk eigendom. We hebben hier nu
één tractor die we hebben kunnen
kopen met steun van de Novib en
van de Boerenleenbank die een
fonds heeft voor dit soort dingen.
Van elk kregen we een lening van
25.000 shilling (ruim acht duizend
gulden) die na verloop van tijd
over gaat op een ander nieuw dorp
hier in de vlakte. Want dat is de
uitdaging: het geld van die lening
hier bij elkaar verdienen en door
geven. Mgongora is pas het eerste
dorp van een hele serie. Meer dor
pen zullen hier tot ontwikkeling
komen op de manier zoals wij het
doen. De mogelijkheden zijn er: dit
is één van de beste delen in de
wijde omgeving en het is nooit
gebruikt. Dat is toch schande'.
Mgongora probeert niet allenen te
verdienen met de landbouwproduk
ten maar ook met het verhuren van
de tractor. 'Dat ding is nu 24 uur
per dag in bedrijf in plaats van vijf
uur zoals in het begin. De Afrika
nen wilden er helemaal niet op
rijden, zeker niet 's nachts. Maar
ook dat is veranderd: ze zijn nu
trots dat ze er op mogen zitten,
kunnen heen kijken over die
mensen die met een hak op het
veld staan te slaan. Moet je ze
Maskat binnen zien komen: zo
trots als een aap, ik kan op de
trekker rijden'. Voorheen mocht dat
niet, toen kon niemand beter zijn
dan de ander. Ook dat is Afrikaans.
De sociale controle (het elkaar in
de gaten houden) was in Maskat
een rem op de ontwikkeling. Je
mocht er nooit ititspringen met het-
een of ander. Als iemand zijn
plaats in de gemeenschap verliet
zat hij fout. Iemand die golfplaten
op zijn dak kon leggen omdat hij
toevallig wat verdiend had werd
aangepakt. Dat idee is langza
merhand aan het verdwilnen'.
Prestatie
Een goede ontwikkeling vindt Jan
van Zeeland en een belangrijke
voorwaarde om wat te bereiken.
Maar voert hij zo niet de westerse
concurrentiesamenleving in waar
het beter moeten zijn dan de ander
al op de kleuterschool begint? Im
porteert hij niet de prestatiedrang
die bij ons tot zoveel neurosen en
spanningen leidt. 'Dat vindt ik een
Jan van Zeeland: 'Ik voelde me als de priester en de leviet die die onge
lukkige knaap langs de weg voorbij liepen omdat ze op tijd in de synagoge
moesten zijn'.
mooie vraag', zegt Jan van Zeeland.
'Dat vindt ik een mooie vraag'.
Maar hij blijft het antwoord voor
eerst schuldig. 'Je maakte me aan
het twijfelen', zegt hij de volgende
dag. 'Ik geloof niet dat wij hier
uitwassen van het westerse kapita
lisme inbrengen. Het kapitalisme is
een economisch systeem, het socia
lisme is een sociaal systeem. Hier
probeert iemand misschien ook om
iets beter te doen dan de ander,
maar uiteindelijk komt het toch
ten goede aan de hele gemeen
schap. We proberen hier met z'n
alleen iedereen een beter bestaan
te geven en dat is hard nodig'.
Jan van Zeeland is ook verweten
dat hij een maatschappij schept
waarin de mensen hebberig wor
den. waarin ze steeds meer willen
hebben. Laat de Afrikaan wat voed
sel verbouwen en rustig voor zijn.
grashut zitten, meer wil hij niet. zei
een mede-pater tegen Jan van Zee
land. Hij kan daar nijdig om wor
den: 'Zodra ze de kans krijgen zie
je dat de mensen het wel degelijk
beter willen hebben. Wie eet nu
niet graag iedere dag goed in plaats
van één maal in de zoveel dagen,
wie heeft er niet graag een goed
dak boven z'n hoofd, welke Afri
kaan slaapt niet liever in een bed
met een klamboe dan op de harde
grond, welke man in dit dorp heeft
niet graag goede kleren aan in
plaats van vodden, wie vindt het
leuk dat de helft van zijn kinderen
doodgaat? Niemand toch zeker!
Daarom moet hier voor iedereen
een menswaardig bestaan worden
opgebouwd
Idealist
Jan van Zeeland noemt Nyerere
voortdurend: een idealist, een fi
losoof. Hij is het zelf oök. Van
Zeeland vertelt hoe mensen in het
dorp hem in het begin hebben
tegengewerkt, hoe hij voortdurend
en vaak met gering succes heeft
moeten overtuigen om dingen van
de grond te krijgen, hoe moeizaam
het contact was met de bevolking.
'Dat is nu beter geworden dankzij
Maria. Er komt meer openheid. De
mensen houden verwijten niet voor
zich (óók Afrikaans) maar ze uiten
zich. Ook dat is een hele vooruit
gang. Pas dan kun je samen iets
opbouwen. Wat heeft Jan van Zee
land in feite méér bewezen dan dat
een ujamaa-dorp een goede kans
van slagen heeft als een Europeaan
de drijvende kracht er achter is?
Wat gebeurt er als hij ziek wordt of
als de tractor kapot gaat? 'Dan
gaan ze door. daar ben ik van
overtuigd'. Maar er klinkt iets van
twijfel in zijn stem. Hopelijk ten
onrechte.
(ADVERTENTIE)
STEUN
PLATTELAXDSPROJECTEN
TANZANIA
POSTGIRO 2903622
Tanzania-comité BILTHOVEN.
de doorgang van de Rode Zee
Herre A. Halbertsma
ikele weken geleden opeens weer opgelaaide strijd in Eritrea, de noor-
kustprovincie van Ethiopië, heeft een lange voorgeschiedenis. Sinds
raven van het Suez-kanaal heeft de Rode Zee een belangrijke strategi-
betekenis, omdat het de mogelijkheid biedt om snel oorlogsschepen van
jddellandse Zee naar de Indische Oceaan te sturen en omgekeerd.
steunen nog afgezien van het feit dat
het grootste deel van de bevolking daar
uit moslems bestaat. De Amerikanen be
zitten bij Asmara, de hoofdstad van Eri
trea, de basis Kagnew waar zij een elek
tronisch kommunikatiecentrum hebben
gevestigd. Als de Arabische landen plan
nen hebben voor een nieuwe aanval op
Israël, zullen zij zeker proberen dit kom
munikatiecentrum uit de ether te krij
gen.
lat er dan naruurlijk om wie de
[van het Suez-kanaal en van de
tee beheerst.
Brittannië had tot enige jaren na
eede wereldoorlog deze doorgang
in handen. De politieke kaart van
bied kwam anders te liggen toen
We na het andere Arabische land
rtakelijk werd. Toen namen de Ver-
n Staten de rol van bewaker van
loorgang min of meer over, door
betrekkingen aan te knopen met
ylë (waartoe Eritrea sinds 1952 be-
y aan de westelijke oever van de
2ee en ook met Saoedi-Arabië aan
Btelijke oever. Sindsdien braken
revoluties uit in Somalië, ten oos-
-fi Ethiopië en in Jemen, ten zuiden
Joedi-Arabië. De Sowjet-Unle maak-
■rvan gebruik om. door ontwlkke-
•lp aan te bieden, goede betrekkin-
Rte bouwen met die landen,
■ïu schijnen de Arabische landen,
Bn onder andere Libië en Saoedi-
door hun geringe bevolking veel
werhouden uit de oliewinning, erop
'zijn zowel de Amerikaanse als de
the invloed uit de Arabische we-
jrug te dringen. Dit zou een van de
kunnen zijn waarom de Aratoi-
^nden de opstandelingen in Eritrea
het opnieuw los te staan van Ethiopië, in
de zestiende eeuw toen het een tijdlang
werd bezet door de Turken en in de
eerste helft van deze eeuw toen het een
Italiaanse kolonie vormde.
In 1936 gebruikte Mussolini Eritrea als
basis om van daaruit het rijk van keizer
Haile Selassie te veroveren. Nadat de
Italianen in 1941 door de Britten waren
verjaagd bleef Eritrea tot 1947 onder
Britse militaire bezetting, daarna werd
het volgens het vredesverdrag met Italië
onder Brits burgerlijk bestuur geplaatst.
Strijdvraag
Geschiedenis
Eritrea behoorde in de grijze oudheid tot
het Egyptische rijk. Toen dat werd vero
verd door de Romeinen, voegden dezen
Eritrea samen met enkele andere kustge
bieden langs de Rode Zee en maakten er
een apart koninkrijk van onder hun be
scherming.
In Mekka, aan de overkant van de Rode
Zee. begon in de zevende eeuw de zege
tocht van de islam: Noord-Afrika en
West-Azlë werden veroverd door Arabische
legers. Nieuwe handelsroutes kwamen tot
stand, oude leverden opeens geen winst
meer- op. Eritrea bleef buiten het nieuwe
Arabische wereldrijk en sloot zich aan bij
het achterliggende Ethiopië, een veel min
der óntwikkeld gebied. Tweemaal kwam
Zowel het islamitische deel van de bevol
king, met 55 pet. de meerderheid uitma
kend, als het christelijke deel, zo'n 40
pet. van de bewoners, was onderling ver
deeld over de toekomst. Het grootste deel
van de moslems wenste onafhankelijk
heid voor Eritrea: zo'n tien pet. onder
hen vormde echter met ongeveer even
veel christenen een beweging die op
nieuw een nauwe aansluiting bij Italië
wenste. De Italianen hadden namelijk
een belangrijke moderniserende invloed
in het land betekend. Wat de christenen
betreft, de conservatieve 'Unionistische
Partij wenste aansluiting bij het rijk van
Haile Selassie, maar de vooruitstrevende
'Liberale Partij' onder leiding van de
invloedrijke Ras Tesemma Asberon wens
te evenals de overgrote meerderheid van
de moslems onafhankelijkheid.
Desondanks bepaalde de Algemene Ver
gadering van de Verenigde Naties op 10
december 1951 dat Eritrea een federatie
zou moeten vormen met Ethiopië, een
besluit dat op 11 augustus 1952 door de
Britse autoriteiten en de regering in Ad
dis Abeba ten uitvoer werd gebracht.
Hoofd van deze federatie werd Haile
Selassie. Na enkele jaren maakte Haile
Moeilijke keus
Selassie echter een einde aan de binnen
landse autonomie van Eritrea en lijfde
het gebied als een gewone provincie bij
zijn rijk in.
Het verzet
Verzet tegen de Italiaanse overheersing
vóór 1941 had zich ontwikkeld tot verzet
tegen de Britse overheersing: na 1952
ontwikkelde zich dit tot verzet tegen de
Ethiopische overheersing. Allerlei opposi
tiegroepen hebben zich In de loop van de
Jaren zestig verenigd in twee grote orga
nisaties, het Eritrese Bevrijdingsfront
(afgekort ELF) en het Volksbevrijdings
front (afgekort PLF).
Het Eritrese Bevrijdingsfront verenigt
voornamelijk de moslems, die de meer
derheid uitmaken van de bevolking in
Eritrea. Deze beweging wordt gesteund
door Libië, Syrië en Irak landen die de
laatste jaren steeds nauwer zijn gaan
samenwerken met de Sowjet-Unie
maar naar het schijnt voor een deel ook
door Saoedi-Arabië. Dit laatste is niet
onmogelijk, omdat het Eritrese Bevrij
dingsfront in de eerste plaats een natio
nalistische beweging is, die zich niet
uitgesproken links opstelt.
Dat laatste is wél het geval met het
Volksbevrijdingsfront (PLF), dat een uit
gesproken marxistisch partijprogramma
heeft. Deze beweging vindt zijn aanhan
gers voornamelijk onder het christelijke
volksdeel, althans onder degenen die van
christelijke afkomst zijn. (In Afrika en
Azië is het echter niet ongewoon dat
iemand tegelijk christen en marxist, of
moslem en marxist is).
Op het kaartje blijkt
hoe belangrijk
Eritrea voor Ethiopië
is: zonder dit gebied
zou dit land hele
maal door land om
sloten zijn. Er loopt
nu een spoorlijn, die
in het begin van
deze eeuw met steun
van de Franse rege- -
ring is aangelegd
van Addis Abeba iü
noordoostelijke rich
ting naar de haven
stad Djibouti, die
nog steeds onder
Frans bestuur staat.
Somalië betwist
Frankrijk deze en
clave op zijn gebied
en noemt Frankrijk
'kolonialistischer
dan Portugal'. De
verhouding tusseij :;-
Somalic en Ethiopië
is in het verledett^*'
door allerlei grens-
oorlogen grondig be
dorven en het is de
vraag of de militaire
raad in Addis Abeba
die weer goed kan
krijgen. Als dat niet
lukt worden de mid
delpuntvliedende
krachten die Ethio
pië bedreigen nog
sterker.
Uit berichten van westerse reizigers,
waaronder gedetailleerde verslagen van
een journalist van het Franse dagblad Le
Monde, is wel duidelijk geworden dat in
Eritrea al jarenlang een gewapende vre
de heerste, een soort stilzwijgende over
eenkomst volgens welke militairen en
ambtenaren van de regering in Addis
Abeba gespaard bleven voor hinderlagen
op voorwaarde dat zij net deden alsof zij
niets bemerkten van de politieke aktivi-
teiten van de onafhankelijkheidsbewe
gingen. Het schijnt dat de opkomst van
nieuwe leiders in de revolutionaire rege
ring in Addis Abeba ertoe heeft geleid
dat deze stilzwijgende overeenkomst door
de regeringstroepen is verbroken.
Ook zonder het spel achter de schermen
door verschillende buitenlandse mogend
heden, die al dan niet voordelen menen
te kunnen behalen uit een afscheiding
van Eritrea, lagen verschillende konflikt-
bronnen als het ware te wachten op
uitbarsting. Eritrea, dat meer ontwikkeld
en meer welvarend is dan het eigenlijke
Ethiopië, voelt zich naar beneden gezogen
door de veel grotere bevolking van het
achterland.
Het gevaar bestaat voor de regering ln
Addis Abeba dat deze veel mensen, wa
pens en geld gaat vastleggen voor een
langdurige strijd in Eritrea, waardoor de
veel aandacht eisende hervormingsplan
nen op binnenlands gebied tekort zullen
komen. De onrust die daardoor ongetwij
feld in allerlei streken van het grote
Ethiopië zou ontstaan, zou gemakkelijk
kunnen worden uitgebuit door groepen
onder de bevolking die tegen het nieuwe
regime in Addis Abeba zijn, zoals verte
genwoordigers van de adel en van de
kerkelijke hiërarchie, zakenlieden en an-_
dere mensen die om de een of andere
reden loyaal willen zijn met deze lagen
van de bevolking. De nieuwe leiders van
Ethiopië worden hierdoor voor een moei
lijke keuze geplaatst, die de samenwer
king binnen het regeringsteam zeker
zwaar op de proef zal stellen.
