Vastendag niet alleen
kwestie minder eten
Basisgegevens SMRA
zijn niet verbrand
I
Spandoeken weg uit de kerk
fhsillail
Vandaag
Raad ven kerken achter adviezen werkgroep:
Schade door brand: acht miljoen
Trouw
K wartot
Naar één visie
op doopbewijzen
Verzoeken van raad van
kerken aan 'Vuur'
Nieuwe boekt
TROUW/KWARTET VRIJDAG 14 FEBRUARI 1975
KERK/BINNENLAND
AMERSFOORT De raad van kerken heeft besloten de leden-kerken op te roepen zich, ieder naar
eigen aard, ten volle in te zetten voor een nieuwe levensstijl.
De raad schaarde zich ook achter
een serie concrete adviezen van
een hiervoor ingestelde werkgroep.
Deze opereert in het voetspoor van
de beleidsconferentie van de ker
ken in Nederland (25 en 26 novem
ber in Lunteren), die krachtig heeft
gepleit voor een nieuwe levensstijl,
waarin aller verantwoordelijkheids
gevoel voor de huidige en toekom
stige generaties, hier en vooral in
de derde wereld, tot uitdrukking
komt.
De werkgroep mikt op een soort
wekelijkse vastendag. Dit mag vol
gens haar niet tot misverstand lei
den. De boventoon moet niet wor
den gevoerd door de woorden 'vas
ten' en 'versoberen' maar door
'nieuwe levensstijl', welk laatste be
grip niet alleen slaat op consump
tie maar ook het omspringen met
tijd en op het klaar staan voor
andere mensen. 'Bovendien houdt
'nieuwe levensstijl', aldus de werk
groep. ook evangelische bezinning,
meditatie en vernieuwing van men
selijke relaties in.'
Voorstel
Het eerste voorstel van de werk
groep geldt een rijk geschakeerde,
gemeenschappelijke aanpak van de
kerken en ook van niet-chrlstenen
gedurende het jaar september 1975-
september 1976. Niet dat het daar
na afgelopen moet zijn: het jaar is
bedoeld als krachtige impuls.
De werkgroep denkt aan een ge
coördineerde opmaat rondom pink
steren met de verspreiding op grote
schaal van een bulletin. Hierin zal
worden opgeroepen tot de vorming
van kleine plaatselijke actiecomi-
tees. die ideeën voor het komende
seizoen moeten uitwerken.
Voor de ochtend van prinsjesdag is
er een bijeenkomst, waarop de ker
ken het werken aan een nieuwe
levensstijl presenteren als een bij
drage aan een klimaat waarin poli
tieke beslissingen kunnen worden
genomen overeenkomstig de nood
van de nationale en Internationale
sameleving. De parochies en ge
meenten zullen worden uitgenodigd
op de vooravond van prinsjesdag,
liefst in oecumenisch verband, op
basis van de voorstellen van de
actiecomités hun strategie uit te
stippelen.
De raad van kerken zal binnen
afzienbare tijd een hoorzitting van
landelijke actiegroepen en het se
niorenconvent van de in het parle
ment zittende politieke partijen or
ganiseren.
Een overzicht van het uitgebrande complex van de SMRA in Delft. De begane grond, waarin de
machinefabriek P. van der Zee gevestigd is, liep zware waterschade op.
Van een onzer verslaggevers
DELFT Er zijn geen basisgegevens verloren gegaan bij de grote brand, die gisternacht het gebouw
van de stichting mechanische registratie en administratie (SMRA) van de hervormde kerk heeft
verwoest.
UIT
VAN LEZERS
Werkloosheid (7)
'Gegarandeerd Inkomen en arbeid
naar keuze', hierover sprak (Tr-
Kw. 7 febr.) prof. J. P. Kuiper. De
socialisten spraken eerder over een
heilstaat. Nu. ik geloof dat die pro
fessor er ook dichtbij komt. Niet
meer werken om winst. HIJ ziet dan
drie groepen mensen: werkers die
de last van de arbeid op zich ne
men voor een extra Inkomen, men
sen die arbeid naar eigen keuze
doen, en de nlet-werkers. En dan
allen een gegarandeerd inkomen!
Volgens mij spreekt die professor
over luchtkastelen.
't Noorden Tessel
Joh. Daalder
Kruisinga (3)
Indien de internationale christelij
ke democratische partijen erkelljk
zo geïnteresseerd zijn in de demo
cratie. waarom werken zij dan niet
openlijk mee om in Spanje de
'christelijke dictatuur' weg te krij
gen?
Amsterdam
Mevrouw M. Onnes
Minder consumeren
't Is fijn te lezen in uw blad van 11
febr. dat gereformeerden met 'hun'
geschrift 'Bezitten of bezeten zijn'
nu eens goed uit de verf komen. Ik
denk dat we blij moeten zijn met
de oproep tot bezinning op de
christelijke levensstijl. En dat Je
dan niet alles (tegelijk) overhoop
kunt halen besef ik heel goed. Maar
i.v.m. de m.i. duidelijke teneur:
minder consumeren, moet dan op
z'n minst de seksualiteit, gedegra
deerd tot sex', genoemd worden;
en het verdient aanbeveling dat we
ook daar 'bij onze lurven gepakt'
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
.c"Cretans JTn-'. - r i.-> 7- iuw/
F ml?!. %n:<.e-lam.
;'.e wo; 't u.' iiar.in van
ue schr.^.cr vt.-wuld.
worden. Immers, is sex (ik schrijf
niét: seksualiteit!) ook geen con
sumptie-artikel geworden? De con-
sumerenden van dit artikel zijn
velen en ik durf er aan toe te
voegen: óók onder de gereformeer
den. Hetzelfde nummer van uw
blad vermeldt dat nogal wat stu
denten aan de VU 'hokken'. Minder
consumeren, s.v.p. akkoord. Maar
dan ook een beetje consequent.
Dan is seksualiteit, verworden tot
'sex': een consuptie-artikel, een ar
tikel waar niémand meer de grijp
grage handen naar mag uit
strekken. De onthouding vóór het
huwelijk (ook al zou men niet
'hokken' maar hetzelfde doen. men
consumeert verboden artikelen)
dient Aangeprezen te worden! Het
gaat om een christelijke levensstijl.
Dokkum
Geref. pred. F. de Jonge
maar wel voor de vrijheid van de
arme landen zit in de gevangenis
en de drie van Breda die hier
onnoemelijk leed hebben veroor
zaakt moeten vrij met een beroep
op het geweten. Waarom wordt dit
geweten toch gerespecteerd bij de
een en verloederd bij de ander?
Waarom kan men het niet eens
worden over gewetensbezwaren in
het CDA: misschien omdat het
CDA in de landen waar het al
bestaat aan de verkeerde kant
vecht? Nee! Maar omdat men niet
tot een besluit kan komen over de
vraag van het christelijk geweten!
Inderdaad de allerbelangrijkste
vraag waarmee het christendom
staat of valt.
Wassenaar
H. Slotemaker
EO op vrijdag
Geweten
Een jongen, die niet tot vechten
wil worden opgeleid voor een atoom
oorlog en het gebruik van bacte
riologische en chemische wapens,
Al ben ik lid van de EO. ik kan de
grapjes van de heer Klei over de
vrijdagse Hilversum 3 programma's
van deze omroep best waarderen.
Het verhaal deed me denken aan
het begin van de Jaren dertig, toen
we als 14-jarige jongens er plezier
in hadden om onze ouders, die de
beproefde beginselen van de toen
malige NCRV waren toegedaan, het
verschil van de niet-christelijke
programmabladen en die van de
christelijke omroep te laten zien.
Aangekondigde foxtrots in de
christelijke omroepbladen bijvoor
beeld werden als marsmuziek
aangekondigd. De danszaal gechris-
tianiseerd tot dorpsmuziektent.
Breda
M. Meeldijk
In dit computercentrum zijn de
persoonsgegevens van twee miljoen
leden van de hervormde kerk gere
gistreerd. Het zou een ramp zijn
geweest, als deze zouden zijn ver
brand.
Gistermiddag heeft een takelbedrijf
enkele kluizen uit het verwoeste
complex gelicht, waarin belangrijke
gegevens lagen opgeslagen. Perso
neel van de SMRA is de gehele dag
in touw geweest om te trachten nog
zoveel mogelijk van de administra
tieve gegevens te redden. Het na
blussen heeft gisteren de gehele dag
voortgeduurd. Volgens de Delftse
brandweer kan het vuur nog tot van
morgen vroeg blijven smeulen.
De schade van de brand wordt voor
de SMRA geschat op vijf miljoen
en voor de machinefabriek Van der
Zee, die in het zelfde gebouw ge
huisvest is, op drie miljoen. Beide
partijen zijn tegen brand verze
kerd.
De 110 man personeel van de
SMRA werd gistermorgen opgevan
gen in de naburige r.k. Adelbert-
kerk. De werkzaamheden zullen zo
spoedig mogelijk worden hervat.
Andere computerbedrijven hebben
hun hulp reeds aangeboden.
taal aanatal hervormden in Neder
land. Het zijn vooral kleinere ge
meenten, die hun ledenadministra
tie nog op de traditionele wijze met
kaartregisters voeren.
De basisgegevens krijgt de SMRA
van de plaatselijke burgerlijke be
volkingsadministratie. Met deze ge
gevens heeft de SMRA een heel
pakket van dienstverlening ontwik
keld, waarvan de aangesloten ge
meenten gebruik kunnen maken:
de inning en administratie van de
kerkelijke bijdragen, het verzorgen
van uitnodigingen, aanschrijvingen,
adresseringen enz.
De SMRA startte in 1953. Het aan
tal bij de SMRA geregistreerde kerk
leden klom op van een half mil
joen in 1955 tot 2,2 miljoen in
1969. Daarna trad een lichte daling
in als gevolg van sanering van
ledenregisters in een aantal ge
meenten tot 1,9 miljoen in 1974.
In de jaren zestig deed de compu
ter zijn intrede. Het bleek mogelijk
met de computer bestaande activi
teiten beter en sneller te doen. Ook
ontstonden nieuwe mogelijkheden,
die in het dienstenpakket van de
SMRA konden worden opgenomen.
beduidend duurder zijn of gewenste
gegevens verloren doen raken.
Een regionale aanpak, zoals onder
zocht door de hervormde gemeente
Eindhoven, zou bij landelijke toe
passing veertig procent duurder
uitkomen. De huidige aanpak in
Rotterdam-Zuid, waarbij een ex
tern computerbedrijf is ingescha
keld en veel bijkomend handwerk
door vrijwilligers wordt gedaan,
voorziet onder meer niet in het bij
verhuizing van de betreffende kerk
leden met andere gemeenten uit
wisselen van gegevens.
Privacy
Synode
Tegenslag
De brand bij de SMRA kwam wel
op een heel bijzonder tijdstip.
Maandag moet de hervormde syno
de juist beslissen over een nieuwe
opzet van de werkwijze. Deze be
slissing zal dan de voorlopige af
sluiting zijn van een discussie van
enkele jaren, waarin de SMRA nog
al wat kritiek had te verduren,
omdat ze te duur zou werken.
De SMRA verzorgt de ledenadmini
stratie van 310 van de dertienhon
derd plaatselijke hervormde ge
meenten. Samen omvatten dezen
ruim zeventig procent van het to-
De SMRA heeft in haar geschiede
nis nog al eens met pech en te
genslagen te kampen gehad. In het
bijzonder de overgang naar volledi
ge automatisering riep problemen
op. De kosten liepen door allerlei
omstandigheden in het eind van de
jaren zestig zo uit de hand, dat de
synode zich erover moest buigen.
Op 3 april 1971 besloot de synode,
het werk van de SMRA voort te
zetten. De studie, die sindsdien ver
richt is en die ten grondslag ligt
aan de nota, die maandag in de
synode wordt behandeld, heeft dui
delijk gemaakt, dat alternatieven
door Aldert Schipper
Elke stad had in het eind van de jaren zestig een aantal actie
groepen, die het de brave burgers lastig maakte met kwesties als
ontwikkelingssamenwerking, oorlog en vrede en emancipatie. Zelfs
de meeste dorpen waren wel een paar van dit soort actiegroepen
rijk. Ze organiseerden rietsuikeracties, koffieacties, en eens in het
jaar een vredesweek.
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM:
Westblaak 9-11, Rotter
dam. Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
LEIDEN:
Steenstraat 37, Leiden.
Tel. 071-31441.
Postbus 76.
DORDRECHT:
Scheffersplein 1, Dor
drecht. Tel. 078-33370.
Postbus 118.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebbingestr. 25.
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56, Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
Een aantal van deze actiegropen
bestaat nog. Enkele leiden zelfs een
bloeiend bestaan, dat tot lering
strekt van het Nederlandse publiek.
Maar de meeste van de honderden
actiegroepen zijn een zachte dood
gestorven. Ook ln de kerk hoor Je
niets meer van Essay (in de jaren
zestig actie rondom de Vrije Uni
versiteit in Amsterdam) en van
Synoodkreet, die met spandoeken
de vergadering van de gereformeer
de synode binnenmarcheerden tot
groot, ongenoegen van de eerwaarde
broeders.
Het is aardig om vanuit heden
daags perspectief nog eens met
aandacht naar zo'n actiegroep uit
de zestiger jaren te kijken. Hoe
kwamen brave en oppassende ker
kelijke Jongeren er toe in eens
nijdig te doen tegen een kerkeraad,
die niet van welvaartskloof of dis
criminatie wist. Waarom blafte zo'n
kerkeraad deze jongelui de kerk
uit? Jan Weevers, student aan de
sociale academie De NIJenburg
heeft tijdens zijn stage in het Rot
terdamse de moeite genomen om
een groep met zijn afsplitsingen tot
zijn ondergang te volgen. Hij heeft
daarvoor de actiegroepen Denken
en Doen op de korrel genomen, die
tot ln het begin van de zeventiger
jaren de gereformeerde kerken in
Delfshaven en Krimpen aan de Lek
'onveilig' maakten.
Denken en doen
De beschrijving heet, net als de
beschreven groepen. 'Denken en
Doen'. Het is in de eerste plaats
aardig om de brochure te lezen,
omdat je dan merkt dat de be
schreven periode nü al ln de sfeer
ligt van heimwee-naar-vroeger. Het
is thans gewoon onbegrijpelijk dat
een gereformeerde kerkeraad zich
toen echt bedreigd voelde door een
jongen, die de mannen broeders
kwam vertellen dat er om de zoveel
seconden een kind van honger
sterft. Daar zijn we nu aan gewend
geraakt afgestompt?
Het was de tijd dat jongelui van de
gereformeerde Jeugdvereniging
trachtten de kerk 'om te turnen'
met radicale uitspreken en drasti
sche acties. Dat gebeurde ook in
Krimpen aan de Lek. De drijvende
kracht achter de actie was een
zekere Ben, die nu ergens in maat
schappelijk opbouwwerk zit. Het
hoofdthema van de groep rond Ben
was de verhouding tussen rijk en
arm. Maar de groep had het ook
gemunt op de kerkelijke structuren.
De gewone mensen in de kerk
moesten meer verantwoordelijkheid
krijgen, vond Ben. En dat vonden
de andere Jongens en meisjes ook.
Binnen de gereformeerde Jeugdver
eniging kregen ze geen been aan de
grond. Er kwam een splitsing.
Te snel
Jan Wevers vindt dat ze een beetje
te snel uit de kerkelijke Jeugdvere
niging zijn gelopen. Aan de andere
kant vindt hij het wel begrijpelijk
dat ze buiten de kerk zijn komen te
staan. 'Als Je zo weinig weerklank
krijgt als zij, dan loop je er makke
lijk uit. Je moet niet vergeten:
toen was het houden van een kerst-
inn een openlijke daad van verzet
tegen de kerk. Nu vindt 75 procent
van de gereformeerden dat ontwik
kelingssamenwerking tot de taak
van de kerk hoort'.
mislukking voor mensen die actie
willen voeren?
Jan Wevers: 'Als Je nu nog eens
zou beginnen, dan zou je je veel
meer moeten bedienen van de ker
kelijke organen. Je moet je groep
presenteren als een deel van de
kerk. Als Je als groep binnen de
organisatiestructuur van de kerk
hoort, dan win Je gezag bij de
kerkleden. Je moet ook zorgen dat
er oudere mensen ln je groep zit
ten, eventueel een paar kerkeraads-
leden, diakenen of zo. Dan voorkom
je dat Je wordt afgeschilderd als
een clubje radicale jongeren. Maar
de groep moet het intern natuurlijk
wel ernst zijn met de kerk'.
Jan Wevers ziet zelf wel wat in de
kerk als organisatievorm van gelo
vige mensen. 'Als Je het geloof
waardevol vindt, dan stap je na
tuurlijk minder gauw de kerk uit.'
De mensen van Denken en Doen
hadden het gevoel dat de wereld op
het punt stond onder te gaan. Het
maakte hun weinig uit wie de red
dende hand zou uitsteken, als er
maar wat gebeurde. Toen de kerk
niet reageerde op hun beroep, zoch
ten ze elders heil.
Wat schortte er huns inziens aan
de kerk?
Wat is er nu nog te Ieren uit zo'n 'De kerk dacht te traditioneel. Zij
had werelddiakonaat en zending.
Dat waren de organen waar iets
met de wereld gedaan werd. Daar
werd de zorg voor de wereld aan
gedelegeerd. Het kerkvolk was er
niet aan toe. zelf verantwoordelijk
heid voor ontwikkelingssamenwer
king op zich te nemen. De kerk was
te veel bezig met haar eigen voort
bestaan. De mensen waren in be
slag genomen door vragen van het
eigen persoonlijke heil. Maar de
actiegroepen Denken en Doen lie
ten de mensen in de kerk te weinig
voelen dat zij ook gedreven werden
door het evangelie. Vooral toen de
groep ook nog een paar niet-gere-
formeerden opnam, vond de kerk dat
bedenkelijk. Maar een van de
werkgroepleden noemde dat Juist
•alternatieve evangelisatie'.
Wat is er nu nog van de groep
overgebleven?
'Veel van de groepsleden zijn te
récht gekomen in een vorm van
welzijnswerk. De een is vormings
werker, de andere opbouwwerker.
Sommigen zijn weer teruggekeerd
naar de kerk, anderen hebben geen
kerkelijke belangstelling meer. Van
de kerk uit gezien is het een ge
schiedenis van een mislukking, die
op die manier nu niet meer zo
gemakkelijk zou worden aanvaard.'
Vandaar dat de nota uitloopt op de
voorkeur voor een centrale regi
stratie in eigen beheer, mede ter
bescherming van de privacy van de
kerkleden. Aanbevolen wordt, zodra
dit mogelijk Is (in 1977) over te
gaan tot het huren van nieuw-
ontwikkelde apparatuur, waarbij
het kostbare handwerk nog verder
kan worden teruggedrongen.
Er wordt ook nog gestudeerd op
een voorstel, om alle bij de burger
lijke bevolkingsadministratie als
NH bekend staande Nederlanders
bij de SMRA te laten registreren,
in plaats van - zoals nu - alleen de
zeventig procent in gemeenten, die
zich bij de SMRA hebben aangeslo
ten. Het huidige systeem heeft als
bezwaar, dat veel kosten verbonden
zijn aan het steeds weer in- en
uithoeken van kerkleden, die ver
huizen van SMRA-gemeenten naar
niet-SMRA-gemeenten en omge
keerd. Wanneer alle hervormden
uit het hele land bij de SMRA
zouden worden ondergebracht, zou
een bevredigend systeem moeten
worden bedacht van financiering
op basis van verleende diensten. De
generale financiële raad van de
hervormde kerk heeft de synode
geadviseerd, hierover nu nog geen
beslissing te nemen. De konse-
kwentles behoeven nog nadere stu
die.
AMERSFOORT De raad van
kerken heeft besloten de leden-
kerken te vragen of zij een geza
menlijk standpunt kunnen inne
men in de zaak van de doopbewij
zen die door ambassades van diver
se Arabische landen worden geëist
bij visumaanvragen om er achter te
komen of de aanvrager jood is.
De raad van kerken vindt dat de
eis van de Arabische staten een
discriminatie van onze joodse me
deburgers is. Bovendien heeft deze
handelwijze weinig zin, omdat er
enerzijds joodse medeburgers zijn
die de doop hebben ontvangen, en
anderzijds niet alle Nederlanders
gedoopt zijn. De raad van kerken
signaleerde hier ook een misbruik
van de doopbewijzen; deze zijn im
mers uitsluitend voor kerkelijke
doeleinden bestemd.
Aanleiding voor het besluit van de
raad was een brief van het modera-
men van de hervormde synode aan
staatssecretaris Kooijmans van bui
tenlandse zaken. Oud-praeses ds.
Jörg van de hervormde synode
deelde mee dat het departement
van buitenlandse zaken met de be
treffende Arabische ambassades in
ons land over de kwestie van de
doopbewijzen heeft gesproken of
onze diplomatieke vertegenwoordi
gingen in deze landen daartoe op
dracht heeft gegeven.
OERWOUD
Vanuit het diepe donkere oerwi
waarin de overgang van hoofd!
naar snor of baard niet goed
onderscheiden is, kijkt hij mij
lachende ogen aan. Op vriendel
wijze geeft hij ontkennend a
woord op mijn vraag of zijn li
haren in het dorp waar hij wi
nog opzien baren. Alleen m'n
zegt hij, die is er tegen. Ik 1
hem even vreemd aan. Je gr
moeder, vraag ik. je grootmoe
die zou juist de eerste moeten
om dat bijzonder mooi te vim
want er zal vast wel een foto
staan van je grootvader, waarop
op z'n minst met een flinke kn
en misschien ook wel met een f
baard lid staat te zijn van de pl
selijke jongelingsvereniging,
blijven even doorpraten en con
deren, dat er zoveel zaken
waarbij een beetje redelijk redi
ren eenvoudig niet helpt. Neem
de oude psalmberijming, van
vervalst vrijzinnige herkomst,
wordt eenvoudig in bepaalde I
ken tot shibboleth van rechtzim
heid gemaakt. Het is natuurlijk
verleidelijk om zoiets te doen,
hebt iets herkenbaars, al slaat
natuurlijk nergens op. Redem
helpt geen zier, men is ergens
gen omdat men er tegen is.
bijzonder vrije berijming van
psalm accepteert men wel, n
even vrije bewerkingen van am
schriftuurlijke gedachten woi
taboe verklaard of mogen al
thuis en in zogenaamde samenk
sten gezongen worden. Waar
Om toch! Zoiets moet het zijn.
daarom stapt dan de één deze I
uit en de ander die andere 1
En daarom is het dan ook
beter, dat Jan niet met Jei
omgaat. Ook een oerwoud, van i
verstanden waarin je gemakto
verdwaald.
AMERSFOORT Op voorstel van
de secretaris-generaal der hervorm
de kerk. dr. A. van den Heuvel. Is
het moderamen van de raad van
kerken, gemachtigd de mensen van
het charismatische tijdschrift 'Vuur'
twee verzoeken te doen: een werk
groep vormen die ten behoeve van
de raad het belang van de charis
matische beweging voor de oecu
mene bestudeert, en een handlei
ding voor de praktische zielzorg op
het niveau van parochie en ge
meente samen te stellen.
NED. HERV. KERK
Beroepente Rhoon (toez)A
Nauta te Vlaardingen te Linsd
ten: J. H. C. Olie, kand. te D
gauw; te Hoogkarspel: H. E.
Reefhuis, kand. te Utrecht die;
beroep heeft aangenomen.
Aangenomennaar Papendrej
D. van Vliet te Waddinxveen: t
Nunspeet (toez)F. J. Veldn
leraar chr. lyceum te Apeldoorn.'
Bedankt: voor Amersfoort: G.
van Kooten te Delft.
Afscheid: van Twijzelerhelde: 1
Couvée wegens em. (gaat te I
men bijst. in past. verlenen);1
Nes en Wierum; W. G. Gerrii
beroepen te De Lier; van Houtt
J. Pannekoek wegens beroep 1
Burbacht (Westfalen).
Emeritaat verleend aan W.
Griethuijzen te Numansdorp (b
reeds afscheid van zijn gema
genomen).
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Dinteloord: N.
Schreuder te Goes; te Nieuwerl
(Zld): J. Koster te Barneveld.
Afscheid (18 febr.) van Goud
aard: H. Hofman, beroepen te 1
terdam-Zuid.
Overleden: Y. van Dijk (91 jaar
Schiedam. Stond te Nieuwveen, I
jebroek, Oostzaan, Schagen en I
kerkerk. Em. in 1994.
Generale preventie, door drs F. 1
M Denkers, uit de serie Nijmel
Cahiers voor criminologie. Ij
Van Gorcum. Assen. 84 bli
11.50. Bij intekening op de I
serie: 9.50.
Tranen over Spanje. Hierin vel
len L. Collins en D. Papierrel
van de strijd die het Spaanse
de Spaanse arbeiders, al Ji
voordat de Spaanse burgeroa
losbarstte, voerde tegen de onj
drukking. Uitg. Elsevier, Ams
dam. 382 blz. - 14,90.
Een lied van den Bicsbosch, i
omnibus waarin drie boeken val
Baardman zijn gebundeld: Eenl
van de Biesbosch, Het gezegj
dorp en In de greep van de wal
wolf. Uitg. Voorhoeve, Den Bi
536 blz. - ƒ25,90.
De stuurloze avantgarde, door 8
Magnus Enzensberger; ultgefl
in de Synopsis-serie van De Ad
derspers in Amsterdam; 172 I
prijs 22,50.
Een vertaling van enkele essay*
1964, waarin Hans Magnus Ena
berger de verhouding tussen lil
tuur en politiek analyseert. De i
thema's die ln deze artikelen
de orde komen zijn de 'bewustzi
industrie', als middel van de
sumptiemaatschappij om haar
den ideologieën op te drii
waarvan ze zich nle, bewust zijl
die hen verhindert kritisch te
of te blijven: en de 'stuui
avantgarde'. die onder het i
van totale vrijheid dikwijls de
trine van een totaal onvrij co 11
visme steunt. Geen makke
leesstof, maar belangrijk cn I
end om dat het het kritische
wustzijn stimuleert tegenover
manipulaties van de bewustzijn
dustrie.
