CHU aanvaardt statuten CDA Druk PPR op PvdA om tegen oefenterreinen in Lauwersmeer te stemmen Philips-cao flinke kater voor bonden Zijlstra ziet dit jaar nog geen opleving economie Commentaar Aantjes: 'Het begint nu pas' Doorschuiven et" !HU en CDA PS Idee Bas de Gaay Fortman na manifestatie: Bedrijf beschuldigd van minachting voor vakbeweging Onderhandelingen nog net gered I yjj [jfY II -Hf SSgi ROUW/KWARTET MAANDAG 10 FEBRUARI 1975 BINNENLAND pe mogelijkheden tot erkenning van Gewetensbezwaren tegen militaire dienst worden verruimd, maar hoe die Verruiming er precies zal uitzien, is pog niet bekend. Minister-president pen Uyl heeft in zijn verslag van het kabinetsberaad volstaan met de mede- Jeling, dat er een wijziging zal wor den ingediend op het wetsontwerp (>ver deze zaak, dat nog bij de Twee- 4 b Kamer ligt betekenend mede omdat zijn j apport zo sumier was was Den Uyl's toevoeging dat over deze wijzi- iewing eerst het advies van de Raad van '^tate zal worden gevraagd. De grond el ret verplicht de regering over wets- itjntwerpen het (overigens niet bin- t%nd) advies van de Raad van State te aSragen en het is redelijk bij een zeer la ngrijpende wijziging van een wetsont werp duidelijk advies te vragen. peMaar omdat zulke dingen zo vanzelf- prekend zijn en tot de dagelijkse outine behoren, doet de minister daar '(teigenlijk nooit mededeling van. Een e< fwijking van de regel wordt dan i eelbetekenend. ^let ligt daarom voor de hand aan te hiemen dat het kabinet het over deze a»ak niet van ganser harte eens is lebmnen worden en dat het op een antal (politieke en technische) punten V0! et advies van de Raad van State wel Eaens doorslaggevend zou kunnen zijn. •to let andere woorden: het kabinet leeft het zwaartepunt voor het nemen enpan een beslissing over een zo belang- Akijke zaak min of meer gedele geerd aan een college buiten de minis- to )at is een handig gevonden oplossing, ernaar alleen maar gezien het tactisch wifcogpunt. De leuze 'regering regeer!' erwordt nogal snel tot demagogie. nad over belang- f "eve vaderland van de Bloe- "rruiming van 1 de beslissin- n andere in- vraag gesteld ang een derge- ,n$ïaar als een brijke zaken votv icfyesluit (noem lenhoveklir' geweterc od en doors?" telling, dan /orden hoeve Iglijke raad no? let is jammer deze vraag te moeten tellen. etui,, ■itii Van onze parlementsredactie UTRECHT Het Christen-Democratisch Appèl staat organisatorisch op poten. Zaterdag keurde de bijzondere algemene vergadering van de CHU in Utrecht, nadat KVP en ARP dit reeds in decem ber hadden gedaan, de statuten van de federatie van de drie partijen onder luid applaus goed. Aan het nu als organisatie geaccep teerde CDA moeten de drie partijen in de naaste toekomst politiek ech ter nog inhoud geven. De algemene vergadering van de CHU- onder streepte dit door met overgrote meerderheid van stemmen een arti kel aan de statuten toe te voegen, waarin wordt gezegd dat nu nog niet besloten kan worden tot één gezamenlijke lijst voor de komende verkiezingen. Eerst moet, aldus een aanvullend artikel, ingediend door mr. Y. Scholten, duidelijk zijn, dat de drie partijen politiek op één lijn zitten. Dat is nu niet het geval: KVP en ARP nemen deel aan de regering en de CHU niet. Deze aanvulling is nodig, luidde de (ADVERTENTIE) Sorry komt beter over' met 'n bloemetje van Fleurop. I Niemand woont te ver om 'n bloemetje te sturen: Zoals te verwachten was, heeft de ügemene vergadering van de CHU rich zaterdag niet willen vastleggen op een ongedeeld optreden met KVP en ARP bij de eerstvolgende verkiezing /an de Tweede Kamer, die .on voorziene en, wat ons betreft, onver- loopte ongelukken voorbehouden Im mei 1977 zal worden gehouden. De !HU meent terecht dat de drie be rokken partijen eerst een gemeen- chappelijke politieke koers behoren te 'aren, voordat zij er de kiezers er met [oed fatsoen toe kunnen opwekken, lun krediet in de gemeenschappelijke ihristen-democratische lijst te steken, ir schuilt in deze opstelling binnen of tegenover?) het CDA een logica, lie blijkbaar nog altijd geheel en al 'oorbij gaat aan het denkvermogen van de KVP, die blijkens de eerste eacties uit deze partij op de besluiten van de CHU-vergadering nog steeds a toste wat kost en dwars door alles ^ajheen de gemeenschappelijke lijst be geert. KV? zal haar doel niet bereiken h( wanneer het probeert er als een met R" oogkleppen toegerust paard op af te gaan. De enige weg is, met verdubbel- jlijfle energie en van dag tot dag de ;lodCHU ervan te overtuigen dat deelne ming aan dit kabinet de enige moge- 23,6 ijkheid was en is om de christen- lemocratische invloed in het bestuur 'an het land tot gelding te brengen, coiïn dat daarom de koers van de heer Kruisinga niet al te zeer zal mogen ^afwijken van die van de heren An- n jldriessen en Aantjes. koiwntussen is er in de CHU zelf ook heel wat missie-arbeid te verrich ten. Hetgeen op de algemene vergade ring van vrijdag en zaterdag werd opgemerkt over het kabinetsbeleid en aver de diensten die KVP en ARP als waterdragers van die rode jon- [ens' zou bewijzen, staat buiten de merkelijkheid. De heer Kruisinga be- :hikt over veel vertrouwen in de iring van zijn uniegenoten; hij zal het wat meer kunnen gebruiken om hen ïr'•van dit soort dwangvoorstellen af te 151 ^lpen. De president van de Nederlandsche n jfBank is niet alleen een nuchter maar r fl ook een realistisch mens (bij niet licj weinigen staat dat gelijk aan somber). ^Zaterdag heeft hij in een tv-uitzending g0<(Van Brandpunt gezegd dat hij de stel- aL üng verfoeit 'je moet leren leven met werkloosheid'. Enkele jaren geleden had hij reeds waarschuwend de vinger toen een andere econoom mt stelling verkondigde dat we moeten aeuiMeren leven met de inflatie. )e^Terecht wijst de president deze wat e gfl fatalistische aandoende visies af. Bei- <!den moeten worden bestreden. Want, on Zo voegen we eraan toe, ze passen ïzWook ethisch gezien niet in een vrije samenleving. Een mens, die wil arbei- ea den moet daartoe de gelegenheid heb- hefben en de spaarder moet niet worden 30 gestraft T-st Pres^ent heeft ook gewezen op tot verband tussen loonhoogte en werkgelegenheid. Te lang zijn de lo- de1 nen teveel gestegen. En daardoor zijn de rendementen van het bedrijfsleven te klein geworden, aldus de heer Zijl stra. En dat kan natuurlijk niet, want juist uit die rendementen moeten de investeringen voor een belangrijk deel worden gefinancierd. Zoals gezegd, wij delen de mening van de president. Dat de inflatie en werkloosheid met niet aflatende ener gie bestreden moeten worden. Het zijn zaken die ons allen ten nauwste aan gaan. En juist daarom zou het zo fijn zijn geweest als de president er nog bij had gezegd dat die loonmatiging behoort te beginnen aan de top, waar nooit gesproken wordt over lonen, maar over inkomens, ambtstoelagen, gratificaties, tantièmes, honoraria enz. Jammer dat de heer Langebent de president niet op dit idee heeft ge bracht in deze boeiende tv-uitzending. toelichting van mr. Scholten. An ders wordt het CDA politiek onge loofwaardig. Het amendement bete kende overigens niet, dat de CHU nu van KVP en ARP eist dat deze partijen het kabinet-Den Uyl naar huis sturen. De eerste reactie van mr. W. Aan tjes, de fractievoorzitter van de ARP in de Tweede Kamer, op de beslissing van de algemene verga dering van de CHU was: 'Het is een vergissing om te menen dat het CDA er nu is, of dat de zaak op het oortje na gevild is. Het begint nu pas. In de komende anderhalf jaar zal moeten blijken of we poli tiek op één lijn zitten. Kruisinga heeft vrijdagavond een concrete politieke rede gehouden. Hij noem de een aantal punten waarover we verder kunnen praten. Prinsjesdag 1976 kunnen we vaststellen of we met de CHU politiek op één lijn zittenverklaarde mr. Aantjes. Mr. Andriessen, de fractievoorzitter van de KVP vond daarentegen Prinsjesdag 1976 veel te laat om te beslissen. Als de verkiezingen in het voorjaar van 1977 worden ge houden is er geen tijd meer om één lijst vast te stellen. De beslissing over die ene lijst moet zo snel mogelijk worden genomen. 'Liefst dit jaar nog', zei mr. Andriessen, 'moeten de drie partijen politiek op één lijn komen.' De vroegere fractievoorzitter van de CHU de heer J. T. Mellema die als politicus zeer ijverde voor het CDA, wilde, dat de beslissing meteen zou worden genomen. Het uitstel zal immers het afstel van een geza menlijke lijst betekenen. Hij be hoorde dan ook tot de kleine min derheid die tegen de motie-Schol- ten stemde. Mr. Andriessen was van mening dat de politieke eensgezindheid moet blijken op de hoofdpunten van het beleid. Als voorbeeld noemde hij het probleem van de werkgelegen heid, het inkomensbeleid, de struc tuur van het bedrijfsleven, de over heidsuitgaven, en het welzijnsbe leid. Dr. Kruisinga, de fractievoorzitter van de CHU, wilde niet over ter mijnen spreken, waarbinnen de drie partijen het politiek eens moe ten worden. 'Het is niet juist elkaar onder druk te zetten', aldus dr. Kruisinga. Volgens hem was het weer aan de algemene vergadering van de CHU om te beslissen of de partijen politiek op één lijn zitten en of met een gezamenlijke lijst de vergadering kan worden ingegaan. De algemene vergadering ging za terdag met overgrote meerderheid akkoord met de statuten van het CDA, niet alleen omdat het voorbe houd over de gezamenlijke lijst was gemaakt, maar ook omdat in de statuten zal worden omschreven wat onder het 'evangelie' principieel moet worden verstaan. Eerst nam de algemene vergadering met een duidelijke minderheid te gen (329 tegen 247) stemmen het amendement van Apeldoorn aan, waarin de Bijbel als grondslag van het CDA wordt genoemd. Na deze beslissing diende mr. H. K. J. Beernink een motie in, waarin wordt gesteld dat het begrip 'evan gelie', zoals genoemd in het grond slagsartikel, moet worden verstaan als het bijbelse getuigenis van Gods geboden en beloften. In de motie wordt verder van het bestuur van de conferentie van de drie partijen gevraagd deze omschrijving als toe lichting in de statuten van het CDA op te nemen en te verwerken in het toekomstig program van het CDA. Op deze wijze slaagden mr. Beernink en de zijnen erin dat de door hem gewenste principiële om schrijving nog in de statuten wordt opgenomen. Nadat de motie met algemene stemmen was aangenomen was het voor de algemene vergadering niet meer moeilijk het artiikel te aan vaarden waarin het 'evangelie' als grondslag wordt genoemd. Mr. An driessen dacht dat de door de CHU gevraagde toelichting geen moei lijkheden zal opleveren in de KVP. Het was hem echter niet duidelijk hoe de gewenste toelichting van Gods geboden een getuigenis in het program van het CDA zou moeten worden verwerkt. Het bestuur van het CDA zal van daag over de nieuwe situatie die is ontstaan en over de aanvaarde amendementen en toelichtingen vergaderen. Woensdag 26 en don derdag 27 februari komen de dele gaties van de drie partijen bijeen om de statuten rond te maken en de aanvaarde amendementen te verwerken. Het eind van de rit is, dat een meerderheid van tweederde van de kiesverenigingen van de ARP zich volgens de statuten van deze partij de nieuwe CDA-statuten moeten aanvaarden. (ADVERTENTIE) Verkouden?'Otrivin neusdruppels helpen direkt! Fractievoorzitter Kruisinga in gesprek met freule Wttewaal van Stoetwegen tijdens de algemene vergadering van de CHU. zaterdag in Utrecht. Van een onzer verslaggevers GRONINGEN De PPR zal deze week bij de defensie-begroting maximaal druk uitoefenen op de PvdA-fractie om zich te keren tegen de inrichting van oefenterreinen in het Lauwersmeer. Fractievoorzitter Bas de Gaay Fortman verklaarde dit zaterdag op Lauwersoog, na afloop van een manifestatie die zeventienhonderd man trok. Als de PvdA om gaat, zijn er in de Kamer nog maar een zestal stemmen nodig van natuurbeschermers uit CD A-kring om een kentering te brengen, zo rekende hij voor. Zijn partijgenoot, het kamerlid Jansen, voegde er aan toe dat de PvdA-fractie fout zit met de bewe ring dat er geen nieuwe gezichts- spunten zouden zijn. Pas de laatste tijd is bekend geworden dat geoe fend wordt met rupsvoertuigen, waarvoor een ontwatering tot drie meter diep nodig is om een vol doende dikke zandplaat te vormen. Dat is funest voor de begroeiing. Overigens zei De Gaay Portman dat de PPR niet alleen tegen rupsvoer tuigen is maar tegen elke vorm van oefenterrein. Er moet net als in Zweden en Duitsland overal geoe fend worden. Dan weer hier, dan weer daar, om de defensiedruk te spreiden. Het hele land is oefenterrein'. De PPR. zal aandringen op een 'plano logische kernbeslissing'. Er kan dan een open discussie plaats hebben, met garantie van inspraak van de bevolking. Dollard-kwestie De fractievoorzitter trok een paral lel met de Dollard-kwestie. Eerst warmt de regering Groningen op prioriteit te geven aan natuurbe scherming. Nu Groningen dan om geturnd is, vraagt men inzake de Lauwerszee precies het omgekeerde namelijk terugdringing van de na tuurbescherming. 'Dat kan het ka binet niet maken' Van de Kamerle den was voorts alleen de commu nist Fré Meis aanwezig, die zich ook tegen de oefenterreinen keerde. De Tweede Kamerfractie van de PvdA wordt ook onder druk gezet vanuit de eigen partij. Het gewest- bestuur Groningen wil een gesprek. Niet alleen met de fractie maar oo met het landelijke partijbestuur. Dat moet nog vóór de Kamerdebat ten. De manifestatie had een rustig ver loop en aan het slot werd een telegram aan de Tweede Kamer ge stuurd. Vandaag of morgen krijgt Kamervoorztiiter Vondeling hand tekeningen aangeboden. Zaterdag was het aantal al opgelopen tot 8700. Dé Groningse PvdA-gédeputeerde Luit Voer zei dat de regering heeft gepoogd de oefenterreinen te 'ver kopen' als passend in de plannen tot spreiding van rijksdiensten. Dat klopt niet, want de spreiding is bedoeld voor de werkgelegenheid. De oefenterrenien niet. In feite heeft de regering bij de spreidings plannen geen woord gehouden. Wij krijgen niet de lusten maar moeten wel de lasten accepteren', vond Voer. Visserijbelangen Volgens diverse sprekers worden de visserijbelangen door oefeningen geschaad, alsmede de natuur en tevens de woonsituatie. Oud-voor zitter Postma van de visserij vereni ging prees als laatste redmiddel aan het Lauwersmeer weer onder water te zetten. 'Dat is maar een koud kunstje' dreige hij.' Moeilijkheden veelal s tructureel Van een ver verslaggever DEN HAAG Het zou de president van de Nederlandsche Bank, dr. J. Zijlstra, erg meevallen, als er in de loop van dit jaar een verbetering in de economische toestand zou intreden. Het zou hem zelfs nog wat meevallen en hij gelooft dat we dan erg gelukkig zouden zijn als er een verbetering zou intreden in de eerste helft van het volgende jaar. Dr. Zijlstra heeft dit zaterdagavond gezegd in de televisie-rubriek Brandpunt vande KRO. Hij zei te verwachten, dat het herstel, als het intreedt, niet snel zal gaan. De economische moeilijkheden hebben namelijk voor een belangrijk deel een structureel karakter. Dit struc turele deel is langzaam ontstaan en is hardnekkig. Het conjuncturele deel van de economische moeilijk heden zal sneller overwonnen wor den. Op de vraag, of naar zijn mening nu het dieptepunt van de economi sche teruggang al is bereikt, moest dr. Zijlstra het antwoord schuldig blijven. Men ziet wel tekenen, die in die richting wijzen en men waarschijnlijk goed gezien: 'niemand zal warm lopen voor inspraak in het inves teringsbeleid, maar dat ver andert zodra er hier in Ne derland een Philipsvestiging verdwijnt, die enkele maan den leter plotseling in Bra zilië weer opduikt. Maar dan is het te laat'. wachten de industriebonden niet veel: 'De Europese vak beweging probeert al ander half jaar, maar het gesprek heeft tot nu toe niet veel meer opgeleverd dan een gebekvecht over de samen stelling van de agenda', al- Van onze sociaal economische redactie EINDHOVEN De industriebonden NVV, —NKV en CNV hebben van de cao-on derhandelingen bij Philips een flinke kater overgehouden. De leiding van het concern bleek vorige week weliswaar, en dan nog op de valreep, bereid een finan ciële concessie te doen, maar drie zaken stonden daar keihard tegenover. Philips weigert de vakbewe ging te erkennen als ge sprekspartner in de interna tionale operaties van het bedrijf en duldt op dit punt geen pottekijkers. Philips weigert bovendien catego risch het principe van de openbaarheid van inkomens in zijn bedrijf toe te staan. Ten derde mag de vakbewe ging het bondswerk binnen het bedrijf niet uitbreiden. Een duidelijk teleurgestelde Ab Molendijk, hoofdbestuur der van de industriebond CNV meent dat Philips hier mee een zekere minachting voor de vakbeweging en zijn werknemers heeft gedemon streerd. 'De bedrijfsleiding heeft waarschijnlijk ge dacht: laten we zorgen dat er weer wat geld op tafel komt, dan is de aandacht van de rest voorlopig afge wend'. Philips heeft het volgens Molendijk daarmee helaas dus de heer Molendijk. Inspraak en inzicht in de internationale bewegingen van Philips zijn volgens de heer Molendijk noo'dzakelijk om de bedrijfssituatie ook maar enigszins te kunnen beoordelen. De glasproduk- tiesector (kleuren-tv's) van Philips, omvat bijvoorbeeld vestigingen in Winschoten, Duitsland en Taiwan. Stel dat Philips op een gegeven moment besluit de vestiging in Winschoten in te krim pen. Wie garandeert dan dat de produktie in Taiwan niet tegelijkertijd wordt opge voerd. 'Wij wetep het niet. Ieder zicht daarop ontbreekt en Philips weigert ons ook dat te geven', aldus de heer Molendijk. Inkomens De openbaarheid van inko mens is voor Philips al evenzeer taboe. Bij de CAO- onderhandelingen werd het van de agenda afgevoerd, samen met de wens van de Inspraak De Industriebonden hebben, om zoiets te voorkomen, daarom voor de onderne mingsraden en voor hem zelf het recht van inspraak op geëist in de internationale aangelegenheden van het Philipsconcern. De leiding van het bedrijf vindt echter dat de Nederlandse onder neming geen partij kan en mag in dit soort zaken. Partij is volgens Philips hooguit de internationale vakbeweging. Maar van die toezegging van Philips ver- Philips is bereid voor circa 20.000 werkne mers de loonachterstand, die zij vergeleken met de me taalsector hebben opgelopen, in te halen. Per 1 april krij gen zij er 205 of 210 (afhan kelijk van de salarisgroep) per jaar extra bij. Met dil bod heeft Philips vorige week vrijdagavond ter elfder ure de cao-onderhandelln- gen gered. De industriebon den zijn echter nog niet ak koord gegaan, omdat Philips op andere punten (zie bij gaand artikel) de boot heeft afgehouden. Het onderhan- deligsresultaat zal daarom eerst aan de achterban wor den voorgelegd. Andere (financiële) resulta ten van de cao-onderhande lingen zijn: Een loonsverhoging van 1,7 procent met een mini mum van 312. gulden per jaar. Volledige compensatie voor de prijsstijgingen, met een minimum van 180 gul den per procent prijsstij ging. Korter werken voor ou dere werknemers: 62-, 63- en 64-jarigen kunnen resp. 60, 90 en 120 uur per jaar minder werken. De vakantietoeslag blijft ongewijzigd. industriebonden het bonds werk binnen het bedrijf uit te - breiden en een aanvul lende regeling voor de ziek tekostenverzekering. De vakbeweging is bij Philips kennelijk niet in tel. En ten dele is dat ook zo. De heer Molendijk: Philips laat zich erop voor staan ook zonder devakbeweging goeie zaken voor de werknemers tot stand te kunnen brengen. Dat heeft geleid tot de ziek te die 'wij 'Philipsitus' noe men: een Philipssportvere- nlgliïg," een Philips-zieken- fonds etc. etc'. De vakbeweging is wel licht als gevolg van de Phi lipsitus binnen het be drijf slecht georganiseerd: 20 procent is lid. In het noorden ligt de organisatie graad echter dubbel zo hoog. Volgens de heer Molendijk mag dat echter niet beteke nen dat Philips de vakbewe ging neerbuigend kan be handelen: 'Die zaken die nu afgewezen zijn komen weer terug. De druk zal steeds groter worden. Het is te te leurstellend en onaanvaard baar dat Philips de vakbe weging niet erkend'. merkt dan bijvoorbeeld op, dat de werkloosheidscijfers van december erger hadden kunnen zijn en dat is ook wel zo. Ook gaat de beurs weer omhoog, maar of dat echt een con junctuurbarometer is, wist dr. Zijl stra niet. In ieder geval stemmen de berichten, die hij zelf uit het bedrijfsleven ontvangt, hem niet tot het optimisme, dat wij het diep tepunt al zo'n beetje hebben be reikt. Dr. Zijlstra ziet een verband tussen loonhoogte en werkloosheid. Hij is van oordeel, dat de lonen geduren de te lange tijd te veel zijn geste gen. Daardoor zijn de rendementen van het bedrijfsleven te klein ge worden en het gevolg is, dat er niet meer voldoende bereidheid en mo gelijkheid tot zodanige investerin gen is, die arbeidsplaatsen schep pen. De loonontwikkeling zal de stijging van de arbeidsproduktivi- teit niet te boven mogen gaan, wil men het werkloosheidsprobleem op lossen. Volgens dr. Zijlstra is de probleem stelling: kiezen tussen inflatie en bestrijding van werkloosheid vals. De huidige werkloosheid is voor een belangrijk deel ontstaan door de inflatie, die aan de oliecrisis vooraf ging. Door de inflatie te bestrijden, bestrijdt men tevens de werkloos heid. Wie er niet in slaagt de infla tie te bestrijden, zal falen bij zijn pogingen de werkloosheid te be strijden. Dr. Zijlstra verfoeit de uit drukking: je moet met de werk loosheid leren leven. Hij vindt dat een excuus om er niets aan te doen, 'we horen een einde te ma ken aan de werkloosheid', aldus dr. Zijlstra. RITA ki' t- 'Ik kreeg van de buurvrouw van alles wat. Dan hoef ik niet zo vak heen en weer te lopen'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 3