Dorpskerken komen
Utrecht niet te hulp
'Ik heb mijn buik vol
van Zuid-Afrika'
I IH
ihufedl
Uit de kerkbladen
Vandaag
Vorster: wal opwerpen
tegen onheilstroiringen
Trouw
Kwartet
Vastenactie mikt
op negen miljoen
Piman gaat niet
naar Amerika
Geen synode;
geld naar
hongeractie
Priester-arbeider
in rug gestoken
Bach had het
niet beter
kunnen doen
Wurmbrand prijst
wereldraad
Nieuwe boeket
TROUW/KWARTET MAANDAG 10 FEBRUARI 1975
KERK BINNENLAND
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Het beroep, dat de provinciale kerkvergadering van de hervormde kerk in Utrecht
gedaan heeft op de kerkeraden in de provincie, om de in ernstige financiële moeilijkheden verke
rende gemeente in de stad Utrecht te helpen, heeft niet voldoende resultaat gehad.
Van de 77 gemeenten in de provin
cie hebben 27 hulp toegezegd voor
een gezamenlijk bedrag van ruim
22.000 gulden. Daarmee is het be
drag. dat nodig is voor één predi
kantsplaats. lang niet gehaald.
Utrecht lijdt onder de problemen
van alle grote-stadsgemeenten. Het
aantal wijkpredlkanten moest de
afgelopen jaren worden terugge
bracht van twintig op vijftien. Ge
bouwen, die maar enigszins gemist
konden worden, werden verkocht
en het werk van elf hulpkrachten
werd beëindigd. Ondaks dat. on
danks het voeren van goede bijdra-
genacties en ondanks de hulp uit
de (overigens ook niet al te roos
kleurige) landelijke geldmiddelen
van de kerk, blijven de tekorten
van de Utrechtse gemeente stijgen.
Uittocht
De oorzaken zijn als overal in de
grote steden: vermindering van de
kerkelijke belangstelling, inflatie,
vergrijzing van het aantal bijdra
gers (in Utrecht slechts achtdui
zend op een totaal van 38.000 pas
torale eenheden, omvattende 90.000
zielen) en zeker niet in het minst:
de uittocht naar plaatsen buiten de
stad. over haast de hele provincie,
speciaal van hen die kunnen beta
len, met als gevolg een relatieve
verpaupering van de stad.
Omdat alle andere kerkelijke ge
meenten in de provincie er beter
tot véél beter voorstaan dan
Utrecht, rees vorig jaar in de pro
vinciale kerkvergadering het plan.
om de stad financieel te helpen.
Konkreet werd de kerkeraden de
vraag voorgelegd, met ingang van 1
januari 1975 de gemeente Utrecht
de kosten van één predikantsplaats
te garanderen.
Waarom juist voor een predikants
plaats? Omdat de financiële moei
lijkheden pastoraal het duidelijkst
uitkomen in de te grote wijkge-
meenten, die dan dus niet voldoen
de kunnen worden bewerkt, waar
door dan dus de inkomsten weer
verminderen, kortom de bekende
spiraal.
In de brief aan de kerkeraden werd
gezegd, dat het hier een typisch
diakonale zaak betrof Mede met
het oog hierop werd als praktisch
te hanteren verdeelsleutel aan elke
gemeente een bedrag gevraagd,
groot vier procent van de jaarlijkse
inkomsten van de diakonie.
Oorzaken
Het is duidelijk, dat veel kerkera
den er moeite mee gehad hebben,
deze gedachte van hulpverlening
aan elkaar als gemeenten in de
buurt direct mee te maken. Er wa
ren overigens ook enthousiaste re
acties. Zoals die van de kerkeraad
van Maam-Maarsbergen. die niet
alleen de gevraagde vier procent
toezegde, maar daarbovenop nog
een collecte hield.
Het zijn in hoofdzaak drie oorzaken
geweest, die het plan in eerste In
stantie hebben doen mislukken. In
de eerste plaats is de koppeling aan
het diakonaat in vele kerkeraden
niet goed gevallen. De generale
raad adviseerde trouwens ook nega
tief. Dit is geen diakonale zaak. zei
dtl diakonale beleidsorgaan van de
hervormde kerk. maar een zaak van
kerkvoogdij tot kerkvoogdij. Wil
een kerkvoogdij Utrecht helpen en
heeft zij daarvoor geen geld ge
noeg. dan kan de diakonie daarvoor
overheveling uit de diakonlekas in
de eigen kerkvoogdij kas vragen
volgens ordinantie 15-19 van de
kerkorde, waarna de kerkvoogdij
aan de kerkvoogdij van Utrecht
kan schenken.
Dat het geen diakonale zaak zou
zijn. kan men alleen zeggen, als
men niet goed heeft nagedacht
over het diakonale, het de ander
helpende aspect van het geloof, al
dus het breed moderamen van de
provinciale kerkvergadering in een
nieuwe brief aan de kerkeraden.
Waarom is het op de been houden
van een gemeente in een ontwikke
lingsland wel dlakonaal en een ge
meente vlak in de buurt niet? Dat
men het helpen van een zusterge-
meente niet diakonaal vindt, zal
wel komen doordat men 'in losse
bedrijfjes' denkt, in plaats van uit
de ene gemeente en de ondeelbaar
heid van het geloof.
Onder de argumenten uit de brie
ven van de nee-zeggende kerkera
den kwam ook het modaliteltenpro-
bleem naar voren. Verschillende
gereformeerde-bondskerkeraden
van het Utrechtse platteland zei
den. alleen te willen steunen, als
zij de zekerheid hebben, dat hun
geld aan gereformeerde-bondspre-
diking ten goede komt. Wij doen
dit al, schreven verschillende ker
keraden, door steun aan het 'fonds
stichting predikantsplaatsen' van
de gereformeerde bond, dat b.v. in
Amsterdam gereformeerde-bonds-
prediking mogelijk maakt.
Het breed moderamen van de pro
vinciale kerkvergadering kan deze
opvatting niet delen. 'Ons plan be
oogt Utrecht te helpen zonder
voorwaarden onzerzijds. Er is een
zustergemeente in moeilijkheden.
Wij helpen haar. maar hoe zij in
haar situatie gemeente zal zijn, is
primair hé&r verantwoordelijkheid'.
Hierbij moet overigens meteen ge
zegd worden, dat er ook gerefor-
meerde-bondsgemeenten zijn, die
wel steun toezegden, zoals Wouden
berg, Benschop. Bunschoten en
Harmeien, om er enkelen te noe
men.
Geen geld
Het argument van de meeste nee-
zeggers was: we hebben zelf geen
geld. Déérvan zegt het breed mo
deramen, waarvan ds. G. Pettinga
uit Utrecht praeses en dr. H. Bar-
tels scriba is: "Een mentaliteit
waarbij de interesse zich praktisch
beperkt tot het wel en wee van de
eigen gemeente en men zich voor
andere gemeenten weinig interes
seert. Het argument 'geen geld'
lijkt soms wel erg aantrekkelijk te
zijn neergeschreven en meer een
dekmantel te zijn voor *welnlg in
teresse'.
Wellicht is het plan van de
Utrechtse kerkvergadering alleen al
van betekenis als een poging om
deze diepgewortelde oriëntatie van
de gemeente op zichzelf te doorbre-
UIT
VAN LEZERS -
Lapje vlees (6)
Op deze plaats wil ik de heer Klei
hartelijk bedanken voor de openhar
tige en vriendelijke woorden, ge
schreven in zijn artikel van 4 fe
bruari. Uit zijn schrijven maak ik
op. dat hij met het zoeken naar de
oplossing van deze problemen, net
als ik, ook nog steeds bezig Is.
Tijdens dit zoeken erken ik hem
graag als koploper en schaar ik
mezelf met enkele medeburgers
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM:
Westblaak 9-11, Rotter
dam. Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
LEIDEN:
Steenstraat 37, Leiden.
Tel. 071-31441.
Postbus 76.
DORDRECHT:
Scheffersplein 1, Dor
drecht. Tel. 078-33370.
Postbus 118.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebbingestr. 25.
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56, Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
ken. Daarom gaat het breed mode
ramen door. Over enkele maanden
kunnen de Utrechtse kerkeraden
een verzoek verwachten om een
bijdrage voor 1976.
UTRECHT De r.k. bisschoppelij
ke vastenactie mikt dit jaar op
negen miljoen. De actie wordt ge
houden tussen 12 februari en pa
sen. De eerste vastenactie leverde
vijftien jaar geleden anderhalf mil
joen op. Vorig jaar was de op
brengst 7,2 miljoen. Vanwege de
inflatie was dit in feite een achter
uitgang, vergelijken bij 1973 (6.9
miljoen), zo deelde de vice-voorzit-
ter van de vastenactie, oud-staats
secretaris mr. C. E. Schelfhout, tij
dens een persconferentie mee.
Daarbij komt de nog forsere infla
tie in de arme landen zelf, waar
bijvoorbeeld de cementprijs in één
jaar meer dan verdrievoudigde.
Voor 1975 zijn er 750 projecten
ingediend. Waarschijnlijk zal er
geld zijn voor vierhonderd aanvra
gen. De projecten zijn veelal tien
tot vijftigduizend gulden en daar
door te overzien.
Bij de uitwerking van het vaste
motto 'Samen bouwen' viel dit jaar
de nadruk op 'de verandering'. Het
werkschrift voor pastores gaat over
'geloven in verandering' en het ca
hier voor groepen heet 'werken aan
verandering.' Ook het onderwijs
project 'bekijk het eens anders.'
gaat in het op thema. Nieuw dit
jaar is de brochurereeks 'Spiegel
van de wereld'. Daarin wordt infor
matie verschaft over landen door
mensen van de besproken landen
zelf. Zeven brochures zijn al ver
schenen. onder meer over Guate
mala. Bangla DesJ en Rhodesië. Dit
jaar staan er nog acht op het
programma. De hele serie zal 48
landen omvatten.
NEW YORK (EPD) Patriarch
Pimen van Moskou zal tegen de
verwachting in geen deel uitmaken
van de delegatie van Russische ker
ken. die zondag in de Verenigde
Staten arriveert voor een bezoek
van drie weken. Men had in de
Verenigde Staten verwacht, dat hij
de delegatie zou leiden. Over de
redenen van zijn afwezigheid is
niets bekend gemaakt.
Men vermoedt in de Verenigde Sta
ten, dat ze met de jongste politieke
spanningen tussen Washington en
Moskou samenhangen. Anderen
houden het voor waarschijnlijker,
dat de meningsverschillen binnen
de Amerikaanse orthodoxe kerk
(een thans zelfstandige dochterkerk
van het patriarchaat van Moskou)
over het bezoek van de patriarch
wel eens de doorslag kunnen heb
ben gegeven. Vorig jaar zomer
bracht een delegatie van de Ameri
kaanse raad van kerken een bezoek
aan de Sowjetunie.
ADDIS ABEBA (EPD) De
lutherse Mekane-Jezus-kerk
in Ethiopië heeft afgezien van
het houden van haar synode,
die een week zou duren. Het
op deze manier uitgespaarde
geld (zestigduizend gulden) is
door het moderamen beschik
baar gesteld voor de bestrij
ding van de honger in het
land.
JOHANNESBURG In een hoofdartikel in 'Die Kerkbode', het
kerkblad van de Nederduitse gereformeerde kerk in Zuid-Afrika,
heeft dr. J. D. Vorster, oud-praeses en nu lid van het moderamen
van de NG-kerk, de oecumenische opstelling van zijn kerk nog
eens uiteengezet.
MILAAN (NTC) Pater Alessan-
dro Galbiati. een 29-jarige Milanese
priester-arbeider, is door vier onbe
kenden overvallen en met een mes
ln de rug gestoken. Pater Galbisti
is in de buurt waar hij woont
welbekend om zijn sociaal werk.
Hij leidt een jeugdclub en verte
genwoordigt de werknemers in de
ondernemingsraad waar hij werkt.
Hij behoort tot de beweging 'Chris
tenen voor socialisme'.
De kerkleden raadt hij aan in de
plaatselijke gemeenten met innig
geloof en warme belijdenis van
het evangelie zich te verenigen, 'zo
dat de gemeenten in kerkverband
samengesnoerd een wal kunnen
opwerpen tegen de onheilstromingen
van onze dagen'.
Dr. Vorster wijst op de gerefor
meerde interkerkelijke traditie van
het 'in correspondentie staan in en
gere zin' met goed-gereformeerde
kerken in het buitenland en voorts
ook banden van correspondentie te
onderhouden 'in ruimere zin' met
kerken van 'algemeen protestants-
christelijke belijdenis'. Dr. Vorster
betreurt, dat deze vorm van 'oecu
menische contacten' onder druk is
komen te staan door het verschijn
sel van de 'valse oecumene', voor
al belichaamd in de komst en het
optreden van de wereldraad van
kerken.
Het is zeer duidelijk, aldus dr. Vor
ster, dat oecumenische betrekkin
gen schriftelijk gebonden zijn. Vol
gens hem is .het vroegere 'spontane
en natuurlijke oecumenische leven'
Personalia
De heer C. G. A. Mertens
zal op 20 mei aftreden als voorzit
ter van de Katholieke Boeren- en
Tuinderbond KNBTB. Al in januari
1973, bij zijn laatste herbenoeming,
had hij laten weten dat hij op
korte termijn zijn functie wilde
neerleggen. De heer Mertens is
voorzitter van de KNBTB geweest
sinds 1954.
Engelse synode bezig met mensenrechten
LONDEN De generale synode van de anglicaanse kerk is er niet in geslaagd tot een duidelijke
standpuntbepaling te komen inzake de rechten van de mens.
In het kader van de voorbereidin
gen voor de assemblee van de we
reldraad van kerken in Nairobi
wordt er thans in vele kerken ge
discussieerd over de godsdienstvrij
heid en de rechten van de mens.
Volgende week zal de synode van
de Nederlandse hervormde kerk
zich erover buigen.
De anglicaanse synode sprak wel
haar diepe sympatie en medeleven
uit met de Russische baptistenlei
der Georgi Vins, die onlangs ver
oordeeld werd tot vijf jaar werk
kamp, gevolgd door vijf Jaar ver
banning. Maar het begrip 'rechten
van de mens' bleek voor vele syno
deleden een verschijnsel, dat zij
maar moeilijk konden plaatsen.
Rousseau
Zij vonden er te veel van de Franse
schrijver Rousseau en van de Ame
rikaanse revolutie in terug. De
voorzichtige benadering van de
rechten van de mens werd omver
gelopen door een krachtig pleidooi
van miss Christian Howard, die een
weigering van de synode om zich
uit te spreken over de rechten van
de mens, ronduit fataal noemde.
Dit zou de indruk wekken, aldus
miss Howard, dat de kerk alleen
maar geïnteresseerd is in gods
dienstvrijheid en niet in de mense
lijke vrijheid in haar algemeenheid.
De discussie over de rechten van de
mens was op gang gebracht door
dominee Paul Oestricher, die de
synode voorhield, dat zij, wilde zij
geloofwaardig zijn, op de bres
moest staan voor de vrijheid van
iedere mens, zowel voor Georgi
Vins als voor de Zuldafrlkaansè
communistenlelder Bram Fisher.
Paul Oestriche, secretaris voor de
oost-west betrekkingen van de
Britse raad van kerken, meende te
mogen zeggen, dat 'de communisti
sche daden van onderdrukking hun
christelijke evenknie hebben in het
verleden en in het heden.' En hij
voegde er aan toe, dat het voor de
communisten even vreemd In de
oren klinkt, wanneer wij als chris
tenen pleiten voor de rechten van
de mens, als voor de christenen,
wanneer ze de communisten daaro
ver horen.
Nazi-Duitsland
Paul Oestreicher herinnert aan de
geschiedenis van nazi-Duitsland.
De kerken daar reageerden niet,
toen de communisten werden gear
resteerd. Even weinig reactie was te
constateren, toen de socialisten en
de intellectuelen aan de beurt kwa
men. Toen de joden naar de ver
nietigingskampen werden gedreven
was er een sporadisch protest, zoals
van Dietrich Bonhoeffer. Pas toen
de kerken zelf werden aangevallen,
kwam het christelijk verzet op
gang. Het kwam te laat om nog
geloofwaardig te zijn en effect te
oogsten.
Versobering
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet. Postbus 859, Amsterdam.
Bij pub;i'iatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
aarzelend ln de achterhoede. Overi-
bens krijg Lk de indruk, door het
oliepitje en de theesurrogaat, dat
ook hij Abraham gezien heeft, hoe
wel lk dat bij het lezen van zijn
artikelen niet altijd duidelijk kan
vaststellen. Mocht onze gezamenlij
ke strijd tegen de 'omvang' van ons
probleem tot mislukken gedoemd
zijn en voor onze medemensen on
verantwoorde vormen gaan aanne
men, zou één of andere sportbeoe
fening te overwegen zijn: hij zou
b.v. één dag per week in mijn
bedrijf kunnen verhuizen (hoeft
niet op vastendag) en ik per flets
het land door wat kerknieuws ver
garen. Hij zegt: 'Dat is gemeier op
niks af'? Dan zijn we 't weer roe
rend eens. Intussen loopt mijn
vrouw, na het lezen van zijn arti
kel. wél rond met plannen, om een
slot op de koelkast te laten maken.
Dét noem i k stoken in een goed
huwelijk. Verder is het Jammer, dat
van hetgeen mijn vrouw op de sy
node over dit onderwerp heeft ge
zegd. alleen dit is overgekomen.
Hoofddorp
Glimmerveen
Vele Jongeren kijken v ol walging
naar Zuid-Amerika (Chili. Brazilië
enz.), Spanje en Italië waar fascis
ten vrij spel hebben (bomaansla
gen, martelingen en chantages). In
Den Haag loopt een man rond.
Joop Glimmerveen, met een knok
ploeg. die een fascistische partij
heeft, namelijk de Nederlandse
Volks Unie. Zij dragen zwarte hem
den (zie foto's ln de kranten). La
ten wij met zijn allen hier tegen
strijden en massaal onze steun be
tuigen aan het Antl-Fascisme-Ra-
cisme Comité of aan een goede
democratische partij.
Den Haag
Hugo Gijsen
Ander nieuws
Vier roependen (in de woestijn?)
zijn er en bereiken misschien
meer dan twee. Vandaar onze adhe
siebetuiging aan de hartekreet van
de heer en mevrouw Te WlnJcel.
Klaas moet blij vent
Zwolle
E. J. Kok-Vonk. B. Kok
Zou de popcultuur geïntegreerd
kunnen worden in de liturgie? Drs.
J. G. Donkers gelooft van wel en
hij nodigt de lezers van Voorlopig
uit, de proef eens op de som te
nemen. Drs. Donkers:
"Voor minder dan twee tientjes ligt
sinds enkele dagen in elke platen-
handel de nieuwe elpee van Santa-
na 'Borboletta', verpakt in een he
melse, zilverblauwe, bevlinderde
hoes, op de koper te wachten. Zet
een goede geluidsinstallatie van
een paar honderd watt in uw kerk
en organiseer er een jongeren-
dienst. Het eerste nummer leent
zich uitstekend voor een meditatie
ve opening: een wijdse natuurim
pressie die steeds inniger wordt. De
tweede track geeft al direct stof
aan de predikant: 'Life is an open
vision of the Highest, Deepest Be
cause of You'. Wat binnenwerelds
misschien, maar laten we ons niets
wijsmaken. De ritmische beweging
in de muziek wordt steeds intenser:
plotseling weerklinkt een stem: 'Li
fe is a game of give and take'.
Aanknopingspunten genoeg met de
boodschap die evangelie heet. Een
volgend wat mystiek getint num
mertje bezingt de Eenheid met de
Zon en is weer van een volstrekte
aardsheid, die ook de beste passa
ges van de bijbel kenmerkt. We
zijn allemaal nog onderweg. 'Prac
tice what you preach', heet het
openingsnummer van de tweede
kant, dat niets aan duidelijkheid te
wensen overlaat. 'Starting from to
day I sing only my Lord's way'
Juicht de zanger en hij voegt eraan
toe, dat hij nu gelukkig is. Ook het
volgende lied heeft weer stof ge
noeg tot nadenken. Een verschop
peling komt op voor zijn rechten:
'I will live the life that is meant
for me. with ups and downs and
mystery'.
De rest van de plaat met uitzon
dering van het speelse slotnummer,
dat weggelaten kan worden is
van een brede harmonieuze ruimte
lijke werking, boeiend muzikaal
vlechtwerk, dat niet verstrooit
maar tot inkeer nodigt. Johann Se
bastian had het niet beter kunnen
doen. 'Here and Now' staat boven
een der instrumentale nummers.
Men kan de titel opvatten als een
credo van de popgeneratie, als men
deze 'Diesseltigkeit' tenminste niet
vertaalt in negentiende-eeuwse ter
men. De popcultuur heeft genoeg
christelijke invalshoeken, veronder
steld, dat christelijk op de eerste
plaats volmenselijk betekent. Van
uit een gevestigde en wat vereen
zaamde burgerkerk weerloos en on
zeker die cultuur binnentreden ls
natuurlijk een waagstuk. Maar is
het christendom dat niet per defi
nitie?
7 ILjLL ffl mmG. -
Bruggehoofden
In een deel van de hervormde pers
is de laatste weken een discussie
ontbrand over de provincie Gronin
gen. naar aanleiding van de activi
teiten die de Gereformeerde Bond
daar bezig is te ontwikkelen. Deel
nemers aan de discussie: ds. F.
Mooi, scriba van de provinciale
kerkvergadering Groningen, de
heer J. W. Pier, secretaris van de
afdeling Groningen-Drente van de
confessionele vereniging, en de he
ren ir. J. van der Graaf, secretaris
van de gereformeerde bond en dr.
C. A. Tukker, predikant te Kamerik,
die onlangs in het Groningse Nie-
kerk is beroepen. In een artikel in
het Hervormd Weekblad (conf.) en
ln De Waarheidsvriend (geref.
bond) gaat ds. Mooi op zijn oppo
nenten in. Hij schrijft onder meer:
Zowel dr. Tukker als de heer van
der Graaf gaan er dus van uit, dat
de kenmerken der kerk in Gronin
gen tot nu toe vrijwel ontbreken.
Met de komst van een enkele geref.
bondspredikant en een paar stu
denten van deze modaliteit die ln
gemeenten werken raakt de kope
ren hemel boven dit dorre gewest
nu dan blijkbaar bewolkt met be-
lofterijke regenwolken. Het spijt
me dat ik het zeggen moet, maar
dit maakt op mij de indruk van
een zeldzame geestelijke arrogantie,
al zegt dr. Tukker er wel bij, dat er
in Groningen ook nog veel te leren
valt van trouwe christenen, die
daar zijn Wij zetten dan ook
wat vraagtekens bij de aktivitelten
van de gereformeerde bond. die er
zo duidelijk op gericht zijn om
bruggehoofden te vestigen In onze
provincie door het bieden van gel
delijke en morele steun. Plaatsen
die nooit van deze modaliteit zijn
meer en meer op de achtergrond
gedreven door propaganda en geld
van de 'organisatorische bewe
ging'. De NG-kerk blijft echter deze
'valse oecumene', die zoals de
werelraad van kerken de waar
heid opoffert aan de eenheid en
uitwendige eenheid hoger waar
deert dan de zuiverheid van belij
denis, verwerpelijk achten.
Dr. Vorster tenslotte: mij moeten
waken en bidden niet in verzoeking
te komen te bezwijken voor het zoet
gepljp van de wereldse al-eenheids-
cultus.
Maar de synode verwierp met 141
tegen 103 stemmen een poging om
een consequente houding ten aan
zien van de mensenrechten gestalte
te geven in de motie: 'Elke oproep
van christenen betreffende de
rechten van de mens in Oost-Euro
pa dient beoordeeld te worden van
uit de bekommernis van de Britse
christenen voor de rechten van de
mens ln eigen land en in landen,
waarmee Engeland door historische
of economische banden is gebon
den.' De verwerping van deze motie
werd duidelijk ingegeven door de
Britse zelfvoldaanheid over de wes
terse respectievelijk Britse levens
stijl. Een synodelid formuleerde dit
kort en krachtig door op te mer
ken: 'Vijf Jaar lang al probeert ds.
Oestreicher ons geweten te treffen,
met name over Zuid-Afrika. Ik heb
mijn buik ervan vol.'
SLAVENRECHT
Ook vandaag ligt er zo'n stuA
voor ons. Het bevat een aant
bepalingen betreffende de zgn P*'
breeuwse slaven, waarschijnlijk
raëliitische volksgenoten. Je zou
een bijbel kunnen voorsteik
waarin zo'n apart stuk wetgevi
ook apart op een pagina gedni
wordt. Dan zou het beter uitkony
dat deze boeken stuk voor srjtn
verzamelingen zijn. Het gaat h
niet om een buitenlandse sla
maar om een volksgenoot, die
financiële moeilijkheden is geraa
en geen andere uitweg heeft gezl
dan zichzelf als slaaf te verkop<
De bepalingen spreken ons min<i
aan, omdat we anders over mens
zijn gaan denken. Zo lijkt het
thans. Het komt ons vreemd v
dat een slaaf van zijn meester «|f
vrouw krijgt, kinderen verwekt
dan zes jaar weer rustig verti
terwijl zijn vrouw als eigendom
de meester achterblijft. Ook
ritueel van het gat in het
spreekt ons niet zo aan. Wij h(
ben niet het recht om hier
oordell over te hebben. Ook
ogen gingen pas gisteren open
de rechten van de mens.
Vlaamse uitdrukking voor h
kosten isdat kost stukken
mensenHier ligt voor ons
oeroud begin om mensen (slav<
rechten aan de orde te stellen,
zodanig is dit een ontroerend d<
ment tegen de achtergrond
veel slavernij waarbij slaven
mensen meer zijn maar dint
Dingen die je gewoon kUnt v<
plaatsen door bijvoorbeeld een
in Kaapstad voortaan blank te
klaren. Het protest tegen zulke
standen evenals tegen mensenc
rende chantage met mensen in brij
paalde communistische lam
vindt hier in de Tora een
Het kan ook niet anders. Wc
boven deze regeling staat immi
de naam van de Bevrijder (Ex<
21, vers 1 tot 11).
De anglikaanse synode heeft zich
wel uitdrukkelijk geplaatst achter
de campagne van de Britse raad
van kerken, die gepleit heeft voor
een soberder levensstijl. Als voor
beelden van onverstandige levens
stijl noemde de synode, dat Enge
land per jaar 3 miljard gulden uit
geeft voor slankmakend voedsel,
terwijl van het geld, dat voor huis
dieren jaarlijks wordt uitgegeven, 5
miljoen kinderen ln ontwikkelings
landen in leven konden worden
gehouden.
re
'Voorlopig' plaatste deze Punch-
cartoon bij het artikel over pop
muziek in de kerk: 'Ze zitten al
lemaal bij de konkurrentie,
waar een popdienst is.'
geweest, maar waar men op de een
of andere wijze enkele steunpunten
heeft gevonden of gekregen, wor
den nu gestimuleerd om 'zelfstan
dig' te blijven d.w.z. afhankelijk
tq worden van een modaliteitsorga
nisatie het 'eigene te bewaren
en een predikant (van de bond) te
beroepen met geldelijke steun van
de bond.
Wie zelf van de gereformeerde
bond, vindt dit misschien een lof
felijk streven ten dienste van de
verbreiding van de 'waarheid'. Wij
vragen ons af gaat dat zo en moet
dat zo in de kerk van Jezus Chris
tus?
Geen bruggehoofden
Uit het naschrift van ir. Van der
Graaf in De Waarheidsvriend cite
ren we:
Kerken met 10 k 15 kerkgangers
komen in Groningen steeds meer
voor. En ik hoorde dezer dagen
iemand (déér) zeggen: velen vin
den het wel goed als er een laagje
verf over de deur van hun huis zit,
maar het is geen cznboleum. Het
eerste ligt erop, en kan er afge-
krabt worden. Het tweede trekt er
in en kan er niet meer af. Mogen
we dan het eerste halfheid noemen
en het tweede echt? De gerefor
meerde prediking, door wie ook ge
bracht, trekt erin. En in en om die
prediking gaat het om de rechte
kenmerken van de kerk, gaat het
ook om 'leer en leven', voor indivi
du en gemeenschap. Dan verdwijnt
de halfheid in Groningen en elders.
De gereformeerde bond wil geen
'bruggehoofden' vestigen in Gro
ningen. Morele steun wordt gege
ven waar die ons wordt gevréégd.
Financiële steun wordt in een inci
denteel geval gegeven waar die ook
is gevriigd door de gemeente. Deze
steun is mogelijk dankzij een
'Fonds Stichting Predikantsplaat
sen', waarvoor landelijk bedragen
uit collecten worden bijeenge
bracht. En die steun wordt alléén
gegeven als een garantiestelling, als
de gemeente zelf de predikants
plaats bijna geheel onderhouden
kan en verwacht mag worden, dat
de gemeente, bij gewone pastorale
bearbeiding, zichzelf weer bedruipen
kan. Dat er in Groningen de laatste
tijd vraag gekomen is naar de pre
diking van de gereformeerde bond
is buiten kijf. Dat de gereformeerde
prediking er niet nu pas komt
eveneens! Maar daar waar wij de
kerk met de rechte prediking kun
nen dienen, daar doen we het gaar
ne.
Priesterarbeiders
Het r.k. weekblad De Bazuin
schrijft over de priesterarbeiders in
Italië:
De priesterarbeider is nog steeds
ervan verdacht, dat hij primair ar
beider wil zijn en met zijn priester
schap het handje licht. Uit teleur
stelling over deze officiële houding
hebben verschillende priesterarbei
ders in feite hun ambt neergelegd:
soms werden ze door hun overhe
den zelf gelaïclseerd. Een groep
priesterarbeiders uit Turijn stelde:
'We moeten onszelf door de armen
laten evangeliseren. Dat is nu pre
cies wat wij van de kerk durven
vragen. En we vinden het erg
hooghartig als iemand meent
Christus aan de armen te brengen
wanneer hij nog niet eens in staat
is Christus te herkennen in het
leven van de armen. Alvorens
Christus te verkondigen dient men
eerst de levende evangelische waar
den te herontdekken'.
Richard Wurmbrand
GENEVE (EPD) De bekende aèc
ticommundstische dominee Richa
Wurmbrand heeft een brief
schreven aan dr. Philip Potter,
secretaris-generaal van de wereld
raad van kerken, waarin hij h<
prijst om zijn pogingen om de RiJci
sische baptist Georgi Vins te he.,
pen.
Volgens Wurmbrand zijn dergeli, J
initiatieven geschikt om de gela
waardigheid van de wereldraad
bevorderen. 'In het verleden za| j:
wij ln de eenzijdige of pro-comm
nistlsche houding van de werer'
raad een uiterst bedenkelijke rid*:
ting, die ons steeds weer tot cori><
gerende maatregelen cl won j;
schrijft Wurmbrand. De kwall!
van de wereldraad zal er volgi
Wurmbrand in hoge mate van
hangen, 'of hij ook in de toekoi Ir
de gedragingen van de Sowjetui l(
tegenover de christenen kritii
blijft volgen'.
Arfur, het fllppersterretje, door fiyj
Cohn. Uitgave: Bert Bakker K
Haag. Prijs 12.50. aantal blz 157:
Nik Cohn, bij een beetje popllfT
hebber bekend van het boek oil
rock-muziek 'Awopbopaloojn
Alopbamboom' (waar blijft de tijt
heeft zich hier gewaagd aan lb
schrijven van een roman over flfo
peren. Hoofdfiguur in dit op liclKv
voetige toon geschreven boek is
meisje Arfur, die als motto hee'
'Leef goed, denk goed, flipper go»
En dat alles gaat haar goed af. tl"
10-jarige leeftijd komt ze via
kermis in een voor haar gehK,
nieuwe wereld van beroepsspelf
gangsters, lichte vrouwen en krt®1
gen. Zo jong als ze is komt'"'
echter overal zonder kleerscheup
doorheen, zich ondertussen bekfrj
mend in het bedienen van de flu.
permachine. Ze flippert zo fff
dat ze nog tijdens haar leven
legende wordt en als ze als on! a
kroonde koningin de Geheimzinlo
ge Flipperaar ontmoet en ook ffj.
uiteindelijk verslaat, beseft ze I
het Flipperen niet meer het en°
doel is in haar leven. Cohn h«b
dit alles op een speelse en sdg
ontroerende manier beschrei
waardoor 'Arfur,, het fllpper-stT
ret je' gerekend kan worden totf
hedendaagse sprookjes-genre.
K. dt'n
