Hij heeft recht op zijn lapje vlees harder tegen
n
u
Vijf jaar na de
dood van Hromadka
ilisUil
Zeer zware straf
voor Georgi Vins
Vandaag
'Eens kreeg ik zelf
zo'n gesmokkelde bijbel'
Wereldraad
Trouw
Kwartet
Sommige
^mantelingen
an vroeger ziin
cr nog steeds
Ritueel slachten
weer toegestaan
Christen-Koerden
vragen steun
Nieuwe boeken
Compromis tussen
Simonis en Leidse
studentenparochie
TROUW/KWARTET DINSDAG 4 FEBRUARI 1975
KERK/BINNENLAND 2
door A. J. Klei
De mooiste opmerking in de krant van afgelopen saterdag stond naar mijn smaak op pagina negen,
in het verslag van het debat op de gereformeerde synode over een eventuele vastendag. Ik bedoel
wat mevrouw G. M. Passies-Middelkoop zei. Ze was tegen een vastendag omdat haar hardwerkende
man toch recht heeft op zijn dagelijks lapje vlees.
Ik ral oak uitleggen waarom de
woorden van mevrouw Passies, mij
zoveel deugd deden. Zaterdag voor
een week stond op deze pagina een
artikel van mevrouw H. G. Staven-
ga-van der Waals, hervormd predi
kante in Engwierum. Zij schreef
onder meer hoe het haar hinderde
dat Je als vrouw vaak pas geaccep
teerd wordt als je maar op een
mannemanier redeneert, 'zinnige'
dingen zegt en 'relevante' opmer
kingen ten beste geeft. Het stuk
van mevrouw Stavenga was mijns
inziens het bewijs ervan dat zij een
hele (goeie) beschouwing kan weg
geven zonder ook maar één mo
ment te proberen in mannelijke
trant te betogen.
Op synodes heb ik ook wel meege
maakt dat vrouwelijke leden erop
uit waren een mannelijk aandoen
de duit in het zakje te doen. Als bij
mevrouw Passies deze neiging had
geleefd, zou ze vast en zeker een
hele redenatie opgezet hebben over
het verwachtingspatroon van een
hongerig thuiskomende echtgenoot
en over de vraag naar de Intrinsie
ke waarde daarvan tegenover de
intermenselijke relaties, die ten
grondslag liggen aan het denk
beeld enfin, iets in die geest.
Maar mevrouw Passies is een vrouw
en dat wil ze weten. BIJ haar hoe
ven we niet benauwd te zijn voor
gemeier in het wat stichtelijk bij
gekleurde modetaaltje, waarvan
mannelijke eerwaarden zich plegen
te bedienen wanneer actuele 'items'
aan de orde zijn. Mevrouw Passies
hield haar gehoor en houdt ons een
zeer concrete mogelijkheid voor:
een lapje vlees, gebraden ln mag
men hopen vernieuwde Croma,
dat op zekere dag opeens ont
breekt
Door de zaak zo aan te pakken
heeft mevrouw Passies de vragen
rondom vasten en versoberen dich
ter bij ons neergezet dan vla welk
gewichtig betoog ook mogelijk zou
geweest zijn. Laten we eens aanne
men dat die vastendag er komt en
dat ze bij mevrouw Passies thuis
dapper meedoen. Meneer weet bij
zijn thuiskomst op die dag al:
straks geen lapje vlees, op z'n
hoogst een gebakken eitje. Dat
heeft-ie natuurlijk voor de zaak
over. Maar ja, later op de avond
gaat Je maag toch een beetje ram
melen en wat doe je dan? Je sluipt
naar de koelkast en Je snijdt een
lekker stukje kaas af, of je plukt
wat uit de leverworst. Je dacht dat
je vrouw niks gemerkt had. maar
die roept uit de kamer: och Jan,
neem voor mij ook wat mee!
Nee, zegt iemand bestraffend, zulke
dingen doe je niet. Goed, je snuf
felt niet in de koelkast, je blijft
van de pinda's af, maar dan nog
geef ik geen fluit om zo'n vasten
dag, want je houdt hem bij de
gratie van een gevulde broodtrom
mel en een volgeladen Albert Heijn
om de hoek.
Ja maar. zeggen anderen, zo moet
je 't niet opvatten. Je moet het
breder en tegelijk dieper zien. We
moeten af van onze overconsump
tie. het gaat om een mentaliteits
verandering. Akkoord, maar alweer:
hoe verander je je mentaliteit in
dit opzicht als je toch mild en
welgevoed bent en blijft? De twee
de wereldoorlog heeft geleerd dat
we met heel wat minder toe kun
nen dan we denken en dat je
waarempel met theesurrogaat en
een drijvend olielichtje nog plezier
kunt hebben ook. Moeten we dus
wachten tot de nood aan de man
komt?
GENEVE De wereldraad van ker
ken overweegt intensivering van
het programma ter bestrijding van
het racisme in zuidelijk Afrika. Dit
heeft de voorzitter van het antl-
raclsme-progranïma, de Nederlander
dr. B. Sjollema, meegedeeld.
De recente activiteiten van de
Zuldafrikaanse premier Vorster om
tot een compromis te komen, be
schouwt dr. Sjollema niet als af
braak van de apartheidspolitiek,
maar als een poging een politiek en
economisch veiligheidscordon rond
Zuid-Afrika te plaatsen. Daarom
moet volgens hem het anti-racis-
meprogramma van de wereldraad
verder versterkt worden.
Bij het onafhankelijk worden van
de Portugese koloniën heeft de we
reldraad door het antiracismepro-
gramma een belangrijke rol ge
speeld, aldus dr. Sjollema. Hij heeft
de publieke opinie en het politieke
klimaat erop voorbereid. Men moet
nog volgens hem afwachten, of de
kerken in het westen ervan geleerd
hebben, dat voor werkelijke onaf
hankelijkheid ook economische en
politieke steun nodig is.
Van 2 tot 6 maart zal de commissie
voor de bestrijding van het racisme
zich beraden over uitbreiding van
het program.
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd nor:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Beroepsonderwijs
Als leraar bij het technisch onder
wijs heb ik met vele collega's met
verbazing gelezen het nieuwe ont
werp-examen besluit van het lager
beroepsonderwijs (LBO). Dit besluit
houdt onder meer in. dat het exa
men zodanig wordt gewijzigd dat de
praktijkvakken niet meer als ver
plichte vakken in het examenpak
ket voorkomen. Men kan dus een
diploma hélen zónder praktijk, bij
een tak van onderwijs die zich
beroepsonderwijs noemt. Men heeft
alleen de Nederlandse taal verplicht
gesteld, voor de rest is er een ruime
sortering in keuzevakken.
Voorheen was voor de technische
opleiding (P-Stroom) de praktijk
verplicht gesteld, met als minimum
een voldoende. Wat te denken als
men straks met een diploma van
school gaat met een opleiding
bouwtechnieken of metaaltechnie
ken, enz. zónder examen gedaan te
hebben ln de praktijk van bovenge
noemde. Die mogelijkheid zit in het
nieuwe besluit. Er blijft dan zo
doende voor velen van het mooie
beroepsonderwijs niets meer over
dan een tussenschooltje, de zgn.
middenschool, wat eigenlijk 'haring
noch kuit' is, een Mavo in 'zakfor
maat'. De l.t.s., althans de P-
Stroom, is altijd geweest voor Jon
gens die goed met hun handen
kunnen werken, doch theoretisch
vaak zwak begaafd zijn.
Wanneer nu juist die praktijkvak
ken alternatief gesteld worden, dan
is dit een verarming van ons be
roepsonderwijs, te meer daar deze
jongens doorstromen naar het be
drijfsleven en de verdere leerling
stelsels. Er wordt hiertegen nu door
verschillende scholen aktie gevoerd.
Ik dacht dat het bedrijfsleven, met
name hun bonden, hier wel een
taak hadden om met vele anderen
heftig te protesteren tegen deze de
gradering van het beroepsonder
wijs. In het belang van het be
drijfsleven. van de school en van
de leerlingen moet de praktijk als
nog verplicht worden gesteld. Nu
kan het nog, daar dit besluit nog
niet ls aangenomen.
Leerdam
J. Steketee
leraar l.t.s.
Hongarije. In Vrij Nederland van
24 augustus 1974 kunt u iets vinden
over de achtergronden van de door
u genoemde cijfers. Het blijkt dat
vóór 1973 niet de 'vrije abortus',
maar vooral het gebrek aan goede
voorlichting ten gevolge van de
traditionele preutsheid en de zeer
grote woningnood de oorzaak was
van de vele abortussen. Pas in 1973
is de voorlichting over voorbehoed
middelen e.d. goed op gang geko
men. Als middel van de overheid
tegen de onderbevolking (en zeker
niet op grond van ethische motle
ven) wordt sinds 1973 de abortus
weer aan voorwaarden gebonden.
Het ls duidelijk dat Nederland, wat
de legalisatie van abortus betreft in
geen enkel opzicht te vergelijken ls
met Hongarije. Het klakkeloos aan
halen van cijfers over abortus in
Hongarije strookt dan ook niet met
de door u in hetzelfde commentaar
bepleite behoedzaamheid.
Groningen
Gerda Duivermans
Simon Metselaar.
Abortus (6)
Abortus (5)
In uw redactioneel commentaar
over abortus van 22 Januari noemt
u enige cijfers met betrekking tot
het aantal abortussen in Hongarije. Bram FishfiT
Door deze cijfers te gebruiken in
duscussie over de legalisatie van
abortus in Nederland geeft u blijk
totaal niet op de hoogte te zijn van
de achtergronden van abortus ln
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM:
Westblaak 9-11, Rotter
dam. Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
LEIDEN:
Steenstraat 37, Leiden.
Tel. 071-31441.
Postbus 76.
DORDRECHT:
Scheffersplein 1, Dor
drecht. Tel. 078-33370.
Postbus 118.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebbingestr. 25.
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56. Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
UTRECHT 'Als je bijbels smokkelt, overtreed je een wet. Maar
het is een wet die, er niet had mogen zijn. God heeft christenen de
opdracht gegeven Zijn Woord over de gehele wereld te brengen.
Dan kun je niet ophouden bij een grens, waar wordt gezegd: hier
mag het niet'.
(ADVERTENTIE)
De reactie in deze rubriek van J. H.
Maas (de verwijzing naar het ge
dichtje van René de Clercq: Kleine
moeder alleen) heeft mij zeer ver
heugd. Een tere en ragfijne bena
dering van het moederschap. Wat
betreft de reactie van G. Goossens
in deze rubriek: het lijkt er Inder
daad op dat de Haarlemse rechter
commissaris op de pogingen van de
officier van justitie om het ongebo
ren kind te beschermen ls gaan
dwarszitten. ARP en KVP hebben
het moeilijk, omdat zij de ware
normen kennen, maar zich 'ergens'
toch een beetje solidair verklaren
met de misdaad. Schipperen, altijd
weer. Natuurlijk zal er ln het leven
wel eens een héél enkel geval zijn,
waar abortus nodig blijkt, maar
daar hoeft toch niet een heel team
voor te zijn? Dat maakt de hele
abortus voor mijn gevoel vanzelf
sprekender.
Verder probeert de uitdrukking 'een
vrouw ln nood' een zekere sugges
tieve werking op ons medelijden
uit te oefenen. Is de blijde ver
wachting dan een ziekte, zoiets als
griep wat iemand overvalt, of was
zij er zelf toevallig niet bij?
Zeist
M. de Boer-Kreuler.
Evangelist Anne van der Bijl zei
dat tijdens de ln de Utrechtse
Leeuwenberghkerk gehouden eerste
bijeenkomst van zijn 'Informatle-
toemee' over christenen in commu
nistische landen. Onder het motto
'beproefd gèloof' worden er ook nog
meetings gehouden in andere
plaatsen. Behalve Anne van der
Bijl spreekt ln elke meeting ook
een van de naar Duitsland uitgewe
ken Russische baptisten.
De uitgeweken Arnold Rose zed van
Jongsaf honger en vervolging te
hebben gekend. Niet alleen omdat
hij tot een christelijk gezin behoor
de, maar ook omdat hij tot de
nazaten behoort van de twee eeu
wen geleden naar Rusland getrok
ken Dultse gastarbeiders, die
vooral ln de Okraine werkten
voor tsaar Peter de Grote. Onder
het communistische regime zijn de
ze 'Ruslandduitsers' altijd als
'volksvreemde elementen' be
schouwd, hoewel zij zichzelf Russen
voelen.
'Velen in het westen willen niet
geloven dat duizenden christenen
ln Rusland worden gemarteld en
verdrukt', zed Rose. 'Sommigen van
ons hebben de laatste jaren uitreis
visa gekregen om zich ln Duitsland
te vestigen. Wij lieten een lijdende
kerk achter. Die mogen wij niet
vergeten'.
Volgens hem doen degenen die van
het westen uit bijbels smokkelen
naar Oost-Europa een zegenrijk
werk. 'Eens kreeg ik zelf zo'n ge
smokkelde bijbel. Ik had er vier
Jaar voor gebeden'.
Volgens Anne ran der Bijl zijn er
nooit zoveel christenen en bijbels
in Rusland geweest als op het
ogenblik. 'Wat mensen ook doen
alle deuren zijn open voor wie het
evangelie wil brengen. Ook ln Chi
na en Vietnam. Als je maar bereid
bent te gaan en nooit meer terug
te keren'.
Door 'Kruistochten', zoals Van der
Bijls organisatie ln Nederland heet,
werden In het afgelopen jaar onge
veer zestig teams naar communisti
sche landen gezonden. Onder de
naam 'Open Doors' heeft de organi
satie ook vestigingen ln Manilla,
Canada, Amerika, Nieuw Zeeland,
Engeland en Afrika.
Woensdag is er een meeting in
gebouw 'De Haard'. Daguerrestraat
16, Den Haag, zondag (9 febr.) ln
Zuidwijkkapel te Amsterdam (Sta-
dionweg 269). zaterdag (8) in de
gereformeerde kerk aan de Brink
laan te Apeldoorn. Verder zijn er
bijeenkomsten te Leeuwarden (12
febr. in Zalen Schaaf), Urk (13
febr. in 'De Poort') en Drachten
(14 febr. in de Kapelkerk. Berg-
laan).
AMSTERDAM Het ritueel slach
ten voor de export is met onmid
dellijke ingang in Nederland weer
toegestaan. Minister Van der Stee
(landbouw) heeft dat medegedeeld
aan een delegatie van het Neder
lands Israelietisch kerkgenootschap.
Er zullen juridische voorzieningen
worden getroffen, waardoor het ri
tueel slachten voor export wordt
gelegaliseerd. Intussen zal onthef
fing worden verleend van de Be
schikking uitvoer vers vlees 1974.
Dit houdt in. dat de uitvoer van
kosjer vlees kan worden voortgezet.
Over eventuele wijziging van de
omstandigheden waaronder ritueel
wordt geslacht zal het ministerie
van landbouw en visserij overleg
plegen met het Nederlands Israelie
tisch kerkgenootschap.
Een en ander blijkt uit het ant
woord van de minister op vragen
van het Tweede Kamerlid Waalkens
(VVD).
Vins werd maart vorig jaar gearres
teerd. Zijn gezondheid is zeer
slecht. Hij lijdt aan hartkrampen
en ademnood.
Vins is een van de leiders van de
'initiativniki', christenen die zich in
1961 en volgende jaren afscheidden
van de algemene raad van evange
lische christenen en baptisten in de
Sowjetunie, omdat deze zich te veel
gecompromitteerd zou hebben.
Ds. Georgi Vins
Uw bericht dat Bram Fisher. de 67-
Jarige Zuldafrikaanse advocaat die
in de strafgevangenis te Pretoria op
sterven ligt, een communist is, is,
naar de letter genomen. Juist, maar
kan aanleiding geven tot misver
stand. Hij is inderdaad tot levens
lange gevangenisstraf veroordeeld
omdat hij lid was van de verboden
communistische partij. Hij had
voor deze partij gekozen, omdat het
de enige partij was die illegaal
durfde te bestaan en vooral de
enige die niet tot enige concessies
bereid was tegenover het ln de
wetgeving vastgelegde systeem der
'apartheid' of rassendiscriminatie.
Deze communist was geen commu
nist in de zin van (laten we zeg
gen) het Warschau-Pact, maar een
der grootste rechtsgeleerden uit de
Engelse Commonwealth of Nations.
Hij was raadsheer van de Britse
Kroon, en lid van het hoogste ge
rechtshof van het Britse Gemene
best. Hij sterft nu ln een strafge
vangenis omdat hij honderden
weerloze zwarten voor de Zuldafri
kaanse rechter verdedigde en velen
van de galg of de gevangenis redde.
Baarn
Het dagelijks bestuur
Defence and Aid Fund Nederland
Jac. Huljsen
dr. H. M. Matter.
Fooi
Als lk zie naar de tool, die de
Nederlandse socialisten en de met
hen sympathiserende wereldhervor
mers de heer Soares hebben meege
geven. moet mij van het hart, dat
de solidariteltsgedachte bij boven
genoemde groepen toch blijkbaar
niet zo levend ls als zij ln het
verleden steeds in woord en ge
schrift hebben doen uitkomen.
Zwammerdam
C. van Egmond
piMSIH
door prof. dr. J. de Graaf
Het is al weer iets meer dan vijf jaar geleden, dat in Praag de stichter en leider van de Praagse
christelijke vredesconferentie Prof. Josef Hromadka overleed. Over de laatste maanden van zijn
leven lag de schaduw van de aanval van de vijf Warschaupaktlanden op zijn Tsjechische vaderland.
Hij verklaarde daarvan, dat het hem een heviger schok had gegeven dan de invasie van de Nazi's
in 1938. Van onze vijanden konden we dat verwachten, mar nu waren het onze socialistische vrien
den, schreef hij aan de Sovjet-ambassadeur.
Enkele maanden na de begrafenis
van Hromadka ln januari 1970
kwam de definitieve breuk in de
Praagse christelijke vredesconfe
rentie. Onder Hromadka's voorzit
terschap was deze zo onafhankelijk
geweest als maar mogelijk is voor
een beweging, die in Oost-Europa
haar centrum heeft. Hromadka ge
noot het vertrouwen van oost en
west en van de derde wereld en hij
bracht tussen deze drie werelden
een dialoog tot stand, die enig in
zijn soort was.
Wat onder zijn leiderschap nooit
werd geduld, werd nu helaas een
kenmerk van de Praagse christelij
ke vredesconferentie: bepaalde on
derwerpen werden taboe. Men kon
.niet meer spreken over enig onder
werp dat te maken had met wat
met een versluierende term 'nor
malisatie' in Tsjechoslowakije ge
noemd werd, men duldde niet
meer, dat minderheidsstandpunten
over China of het nabije oosten in
verklaringen van de christelijke
vredesconferentie tot uitdrukking
kwamen.
Gesprek
Precies een jaar geleden, eind Ja
nuari 1974 nodigde de metropoliet
van de Russisch orthodoxe kerk en
de huidige voorzitter van de christe
lijke vredesconferentie, metropoliet
Nikodlm, een aantal van de sinds
Josef Hromadka
vijf jaar niet meer meedoende,
vroeger zeer actieve werkers in de
vredesconferentie uit voor een open
gesprek.
We vonden, dat we dit gesprek niet
mochten weigeren, maar we waren
er wel verlegen mee. Het WERD
een echt open gesprek zonder
agenda, van christenen onder el
kaar, die bovendien nog persoonlij
ke vriendschapsbanden hadden.
Van 'terugkeer' was geen sprake.
Wel werd afgesproken, dat een se
minarie zou worden georganiseerd
over de vraag: wat betekent nu
eigenlijk het woord 'christelijk' ln
de vredesarbeid? De uitnodiging
voor dit seminarie moest niét uit
gaan van de Praagse christelijke
vredesconferentie, ook niet van
haar vroegere medewerkers, maar
van een derde instantie. Die derde
instantie werd de evangelische aka-
demie in West-Berlijn en een paar
dagen geleden vond daar het semi
narie plaats.
Inleidingen over het thema werden
gehouden door metropoliet Niko
dlm. die helaas zijn lezing door een
ander, aartsbisschop Filaret moest
laten voorlezen, omdat hij zelf door
ziekte verhinderd was, door dr.
Chandran uit India en door mijzelf.
Er was heel veel tijd voor discussie
in kleine werkgroepen en in grote
bijeenkomsten.
Vrijblijvend
Mijn indruk ls, dat het een goede
bijeenkomst was. Sinds vijf Jaar
luisterden we weer naar elkaar en
hier en daar ontspon zich een ech
te dialoog. Geen onderwerp was
taboe. Men kan wel zeggen, dat we
dat is tegenwoordig erg in
nooit 'vrijblijvend' moeten praten.
Van een onzer redacteuren
MOSKOU De Russische batpistenpredikant Georgi Vins is in
Kiew veroordeeld tot de zeer zware straf van vijf jaar zwaar werk
kamp, gevolgd door vijf jaar verbanning.
Sinds die tijd werd hij vervolgd.
In 1966 leidde hij een demonstratie
van 'initiativniki' buiten het ge
bouw van de Opperste Sowjet in
Moskou. Hij werd kort daarna op
gepakt en veroordeeld tot drie jaar
werkkamp. Daar ging zijn gezond
heid sterk achteruit. Nauwelijks
vrijgelaten, begon in 1970 een
nieuwe rechtzaak tegen hem. Vins
moest onderduiken om zijn kerke
lijk werk voort te kunnen zetten.
In maart 1974 werd hij in de Oeral
gearresteerd.
WEST-BERLIJN (KNA) De raad
van Assyrisch-Koerdische christe
nen heeft een brief gestuurd naar
paus Paulus VI, de wereldraad van
kerken, de commissie voor de rech
ten van de mens van de VN en het
internationale Rode Kruis. Hij
vraagt hierin de Koerden te behoe
den voor de 'vernietiging door de
regering van Irak'. Volgens deze
brief verwoest het Iraakse leger in
Koerdistan ook kerken, moskeeën,
scholen en ziekenhuizen. 'In naam
van het Assyrlsch volk in het
Iraakse Koerdistan' vraagt de raad
het leven van duizenden geeinnen
te redden, dat rechtstreeks wordt
bedreigd.
ENORMITEIT
Het lezen van veel kerkelijke week
bladen is geen onverdeeld genoe
gen. Omdat ik er de laatste tijd
nogal wat gelegenheid toe had, vie
len mij enkele dingen op. Bijvoor
beeld hoe gemakkelijk men in dit
soort bladen op een soort standaard
oordelen terugvalt. Iemand, die
anders denkt over Genesis 1 tot 3
is ln bepaalde bladen al gauw een
man diie de Schrift ondermijnt en
het geloof in Gods heilig Woord
tracht teniet te doen. Argumentatie
is overbodig, de eenmaal aangeno
men uitleg wordt eenvoudig ge
ïdentificeerd met Gods Woord. In
een nog jong maandblad van gere
formeerde komaf geeft iemand een
leuk overzicht van wat studenten
op Uilenstede in Amsterdam over
enkele zaken denken. Daarbij geeft
hij ook een staatje van hun stém-
gedrag van 1972 tot 1974. 75 pet
van deze jonge mensen blijkt links
te stemmen, met de meeste aan
hang voor de PPR. Wat is zijn
conclusie? Deze: 'Het is duidelijk
dat veel studenten niet vanuit bij
bels licht hun keuze maken De
achterliggende stelling is natuurlijk
deze, wie links stemt doet dat niet
vanuit bijbels licht. Veel erger
maakt het in een reformatorisch
opinieblad een in deze kring niet
onbekend predikant. Deze schrijver
informeert de lezers over wat de
synode van de gereformeerde ker
ken besloten heeft ten aanzien van
van die opvattingen in. Wel tracht
De schrijver gaat niet op de inhoud
van die opvattingen in. el tracht
de opvattingen van dr. Wiersinga.
ga's verzoeningsleer te geven. Die
typering komt hierop neer: Volgens
de schrijver doet Wiersinga's opvat
ting sterk denken aan die van
Anselmus! Niet iedereen zal deze
enormiteit in het oog springen,
maar het zal duidelijk zijn wanneer
ik u alleen maar vertel, dat Wier
singa in zijn proefschrift juist en
met name Anselmus doorlopend be
strijdt. Wel een geheel eigen opvat
ting van deze scribent. Of zou hij
Wiersinga helemaal niet gelezen
hebben? Ik heb met opzet geen
namen genoemd, omdat het me
meer gaat om het signaleren van
een verschijnsel dan om het be
strijden van een verschijnsel.
Maar hier hadden we juist besloten
om vrijblijvend te praten, om niet
onder de druk te leven, dat er
gemeenschappelijke resoluties of
communiqué's uit moeten komen.
Dat zou Immers ook nooit kunnen.
De afstanden en verschillen in da
gelijkse omgeving, politiek en ideo
logisch zijn veel te groot. Maar wat
binnen de Praagse christelijke vre
desconferentie niet meer mogelijk
was en voorlopig ook niet mogelijk
ls, werd hier wèer werkelijkheid:
een open dialoog, waarin men niet
voorbarig naar compromissen zoekt,
maar die toch aan beide zijden zijn
sporen zal nalaten en zijn werking
zal doen.
Prof. dr. J. de Graaf, die ethiek
doceert aan de rijksuniversiteit te
Utrecht, heeft deze tekst eerder uit
gesproken in de IKOR-radiorubriek
'Kleur'.
NED HERVORMDE KERK
Beroepen te Wezep: K. Schipper te
Dordrecht.
Aangenomen naar Apeldoorn: R.
Holwerda te Renkum.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Nieuwdorp: drs
P. Hekstra te Twijzel, die bedankte
voor Genemulden, Sprang en Vrij-
hoeve-Capelle; naar Sneek: D. O.
Veenendaal te Putten, die bedankte
voor Wildervank-Veendam.
CHR. GEREF." KERKEN
Beroepen te Hilversum-C: B. van
Smeden te Amersfoort: te Leeuwar
den (2de pred.pl.): H. Biesma te
Amsterdam-Nieuwwest.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Tricht: J. van Vliet
te Aagtekerke.
GEREF. GEM. IN NED.
Beroepen te Dinteloord: A. van den
Berg te Bruinisse.
De kring is rond, door C.'van den
Akker, J. Hulsebosch en N. H. Vol-
telen. Brochure van 32 pag. bedoeld
als hulp voor hen die gespreksgroe
pen leiden. Te bestellen door drie
gulden te storten op glronnr. 426.18
t.n.v. Centrale voor vormingswerk/-
Hervormde Vrouwendienst, Da
Horst, 5. Driebergen.
Een eerlijk deel van de koek door
G. Gerritse. Ultg. Boekencentrum,
Den Haag, 45 pag. prijs ƒ4,50. Bro
chure in de Signalen-reeks, waarin
bevattelijk wordt geschreven over
inkomensverdeling en Inkomenspo
litiek.'
Getuigen door ds. M. R. van den
Berg. Uitg. Buijten Schipperheijn
te Amsterdam, 108 pag. prijs ƒ9,80.
De buitenverbandse vrijgemaakte
predikant doorlicht de bijbelse op
dracht tot getuigen én onze prak
tijk.
LEIDEN In een persoonlijke
brief aan de pastores van de Leidse
studentenparochie heeft bisschop A.
J. Simonis een compromis vastge
legd, waarin bisschop en pastores
elkaar na enkele jaren van me
ningsverschil en uitvoerige brief
wisseling hebben gevonden. Inzet
van de moeilijkheden waren het
functioneren van de gehuwde stu
dentenpastor H. van Breukelen in
de eucharistieviering en het oecu
menisch karakter van de diensten,
waarin ook pastores uit de refor
matorische kerken voorgingen.
Hierdoor vervaagde het onderscheid
tussen de eucharistieviering der r.k.
kerk en de avondmaalsdienst der
reformatie, aldus de bisschop.
Het compromis bestaat hierin, dat
in de diensten, waartegen de bis
schop bezwaar heeft, de zogenaam
de instellingswoorden worden weg
gelaten. Daardoor verliest een der
gelijke dienst volgens de bisschop
het eucharistische karakter en kan
deze worden beschouwd als een ge-
meenschapsviering. Daartegen heeft
bisschop Simonis geen bezwaar,
terwijl volgens de opvatting van de
studentenecclesia dit niet van we
zenlijke aard ls.
i
