Crisis voor bewind in
Saigon en Phnom Penh
NAVO erg verstard op Weense troepenoverleg
'Duitse natie blijft
bestaan, ook al i s
deling een realiteit'
Britse commissie:
Ulster kan nog niet
zonder internering
'Partij in Joegoslavië gaat Stalin-kant op'
Archeologen moesten
Israël zeer snel uit
Als Amerikaanse Congres verzoek van Ford afwijst:
Helmut Schmidt in jaarrede:
Britse koningin en Hamilton
Diederichs wordt
nieuwe president
van Zuid-Afrika
Munitiebewakers
gestraft: zij togen
op konijnenjacht
Oost-West besprekingen over strijdkrachtvermindering schiet niets op
Aandelenhandel
in VS moeilijk
voor Arabieren
TROUW/KWARTET VRIJDAG 31 JANUARI 1975
BUITENLAND T7/K
SAIGON, PHNOM PENH (Reuter, UPI, AP) Het Zuidvietnamese bewind van president Nguyen
Van Thieu in Saigon en het Cambodjaanse bewind van president Lon Nol in Phnom Penh zullen
voor het einde van dit jaar in een ernstige militaire crisistoestand geraken als het Amerikaanse Con
gres afwijzend beschikt over de aanvraag van president Ford om 522 miljoen dollar extra hulp. (300
miljoen voor Thieu en 222 miljoen voor Lon Nol)
Dit valt op te maken uit uitspraken
die Thieu ln Saigon en Cambod
jaanse militaire deskundigen in
Phnom Penh gisteren hebben laten
horen.
Thieu zei dat de Zuidvietnamese
gevechtskracht met 60 procent is
verminderd, als gevolg van eerdere
besnoeiingen door het Amerikaanse
Congres. 'De 300 miljoen dollar die
Ford heeft aangevraagd Is het ab
solute minimum dat wij nodig heb
ben, anders zal Zuid-Vietnam tegen
het einde van dit jaar in een crisis
raken', aldus Thieu. 'Als de Zuid
vietnamese troepen voldoende tac
tische luchtsteun en helikopters
hadden gehad', zo zei de president,
'had de belangrijke provinciestad
Phoeoc Binh niet in handen van de
Noordvietnamese en Vietcongtroe-
pen hoeven vallen.'
Phnom Penh
In Phnom Penh vertelden Cam
bodjaanse militaire deskundigen
dat de regering-Lon Nol voor het
einde van dit jaar zonder munitie
en rijst zal komen te zitten als
Fords verzoek om 222 miljoen dol
lar extra steun wordt afgewezen.
De bevoorrading van Phnom Penh
ls een moeilijke zaak. Over land is
de stad geheel afgesneden van aan
voerlijnen en via de Mekongrivier
vorderen de konvooien met voorra
den slechts moeizaam vanwege he
vige beschietingen vanaf de oevers
die in handen zijn van de Rode
Khmer. Gisteren werd uit Phnom
Penh gemeld dat van een uit 16
schepen bestaand konvooi, dat van
uit Zuid-Vietnam de stad bereikte
slechts zes schepen zijn aangeko
men. Het zijn twee brandstoftan
kers, twee schepen met munitie en
nog eens twee schepen met een
lading rijst. Over het lot van de
andere tien schepen lopen de be
richten uiteen. Verschillende sche
pen zouden in de grond geboord
zijn, andere zouden door de beman
ning verlaten zijn en minstens één
schip zou met een stukgeschoten
roer aan de grond zijn gezet.
De opperbevelhebber van de strijd
krachten van de Rode Khmer en
tevens vice-premier en minister
van defensie in de regering in bal
lingschap van prins Norodom Siha-
noek, Khieu Samphan, heeft de be
volking van de Cambodjaanse
hoofdstad opgeroepen in opstand te
komen tegen het bewind van Lon
NoL
In de boodschap krijgen landen
met diplomatieke vertegenwoordi
gers in Phnom Penh de raad deze
diplomaten met hun gezinnen terug
te trekken.
Washington
BONN (UPI) De Duitse natie bestaat nog steeds, ook al heeft
zij hete en koude oorlogen moeten doorstaan. Maar de Duitse natie
is verdeeld en niemand kan de realiteit daarvan langer ontkennen.
Schmidt's sociaal-democratische
Zowel ln Saigon als in Phnom
Penh wacht men met spanning af
wat het Congres in Washington zal
besluiten. President Ford heeft nog
eens laten weten dat hij tot het
uiterste zal gaan om van het Con
gres de machtiging te krijgen de
522 miljoen dollar extra over te
maken. 'Wij kunnen niet in het
ene deel van de wereld internatio
naal gezind zijn en in het andere
isolationistisch', aldus Ford volgens
een woordvoerder in een kabinets
vergadering. Volgens Ron Nessen,
de perschef van het Witte Huis,
heeft de president gezegd dat 'de
kansen op een ramp zeer groot zijn'
als de Verenigde Staten geen extra
hulp geven.
De Republikeinse fractieleider in
het Huis van Afgevaardigden John
Rhodes en de nieuwe voorzitter van
de Senaatscommissie voor buiten
landse betrekkingen, John Spark-
man (opvolger van William Full-
bright) hebben echter duidelijk ge
maakt dat het verzoek van de pre
sident in het Congres op felle te
genstand zal stuiten. Sparkman zei
dat 'de Vietnamese regering en de
Cambodjaanse regering nu meer
dan ooit op zichzelf zijn aangewe
zen.' Volgens hem is Zuldoost-Azië
slechts van beperkt belang voor de
veiligheid van de Verenigde Staten.
Rhodes zei tegen verslaggevers dat
hij zelf het verzoek van Ford zou
steunen, maar dat het in het Huis
weinig kans maakt.
LONDEN (Reuter, UPI) Het is op dit moment nog te vroeg oi
een einde te maken aan het zonder proces interneren van mensefe
die worden verdacht van het plegen van gewelddaden in Noorqi
Ierland. Maar dit systeem mag geen politiek van lange duii
worden.
Willie Hamilton, Labourlid van het Britse Lagerhuis en weinig in
genomen met het vorstenhuis in zijn land heeft een boek geschre
ven 'Mfjn koningin en ik'. Het boek kwam gisteren op de markt en
was nogal pittig zodat Lord Snowdon (de echtgenote van prinses
Margaret) een poging deed de schrijver te bewegen van publikatie
af te zien. Het boek is er nu toch en Hamilton toont zijn werk hier
met zichtbaar genoegen.
Dit wordt gezegd in een gisteren
gepubliceerd rapport van een Britse
regeringscommissie, die onder lei
ding stond van Lord Gardiner, een
vroegere voorzitter van het Hoger
huis.
Een van de voorwaarden die het
Ierse Republikeinse Leger heeft ge
steld voor een duurzame vrede zon
der geweld in Noord-Ierland is het
onmiddellijk beëindigen van de in
ternering zonder voorafgaand pro
ces.
In hun rapport aan het parlement
zeggen de zeven leden van de com
missie dat op korte termijn gezien
het interneren zonder voorafgaand
proces een doeltreffende methode
kan zijn om de golf van geweld te
bedwingen. Maar op de lange duur
zullen de gevolgen van de gevoerde
politiek schadelijk zijn voor het le
ven in de Noordierse gemeenschap.
Het zal grieven doen toenemen, een
algeheel gevoel van onrechtvaar
digheid, aanwakkeren en die ele
menten in Noord-Ierland doen ver
dwijnen, die tot een verzoening
zouden kunnen leiden, aldus het
rapport.
Internering kan een democratische
gem'eenschap alleen in zeer extre
me omstandigheden worden toege
staan. Het systeem moet volgens de
commissie met de uiterste zelfbe
heersing v/orden toegepast en al
leen worden gevolgd, zolang dit be
slist noodzakelijk is.
De commissie, waarin juristen en
vooraanstaande maatschappelijke
werkers zitting hadden, vervolgt:
'Wij zouden graag met de aanbeve
ling zijn gekomen dat het nu tijd is
de internering af te schaffen.
Maar de huidige omvang van het
geweld, de risico's van een toene
mend geweld en de moeilijkheid
voorspelllingen te doen over een
periode van enkele maanden, ma
ken het voor ons onmogelijk prj
cies aan te bevelen wanneer
interneringspolitiek kan word^B
losgelaten.'
KAAPSTAD (AFP, AP) De Zuil
afrikaanse nationale partij heef
gisteren de minister van financial
de 71-jarige dr. Nicholas Diedericlï
aangewezen om in april Jim Fouck
op te volgen als president van ff
republiek. Het parlement moet de£
keuze nog bekrachtigen, maar aaf
gezien de nationale partij (de r<r
geringspartij) over een grote meet
derheid beschikt, is dit niets ma
dan een formaliteit. Diedéricf
krijgt als president hoofdzakelw
een ceremoniële taak, zoals het op}
nen van de zitting van het parlff
ment, het tekenen van wetten
het ontvangen van buitenlands,
staatshoofden. Volgens de Zuidam
kaanse grondwet is een presided
na een ambtstermijn van zeven jajp
niet herkiesbaar. ']i
Eén van de bekendste ZuidafrikaaiL
se theaters, de schouwburg 'Niï
Malan' in Kaapstad, die tot dusw
alleen blanke bezoekers toeliet,
binnenkort ook toegankelijk wordjji
voor 'andere bevolkingsgroepen'.
Die verdeling is een opsplitsing in
twee rivaliserende en soms tegeno
ver elkaar staande staten. Dit heeft
de Westduitse bondskanselier Hel
mut Schmidt gisteren, kort samen*
gevat, in zijn jaarrede verklaard.
'De twee Duitse staten behoren tot
geheel verschillende, in sommige
opzichten tegengestelde sociale en
politieke systemen en zij hebben
belangen die met elkaar in strijd
zijn', aldus Schmidt. 'Maar tegelijk
zijn er ook parallel lopende belan
gen en bovenal zijn er diverse mo
gelijkheden voor elk om de belan
gen van de ander tegemoet te ko
men'.
Schmidt wees erop dat de 'onmen
selijkheid' van de bouw van prik
keldraad en de Berlijnse muur en
het doordringen van Oostduitse
spionnen in de bondskanselarij de
betrekkingen tussen de twee Duits-
landen aan 'zware spanningen'
hebben onderworpen. Desondanks
zijn er, aldus Schmidt, vorderingen
op tal van terreinen geboekt, zoals
handelsverdragen, verkeersregle
menten en bezoekove reenko ms ten
'Wij Duitsers zijn slechts zelden in
staat geweest onze neiging tot
broedertwist te boven te komen'.
Maar de mensen aan beide kanten
van de scheidslijn moeten zich wel
herinneren dat de stichters van de
communistische beweging, Karl
Marx en Friedrich Engels in wat
nu West-Duitsland is zijn geboren
en dat Maarten Luther, de 'stichter
van de protestantse kerken', in het
huidige Oost-Duitsland werd gebo
ren. Daarnaast werd Ferdinand
Lassalle, de oprichter van Helmut
partij geboren in Wraclaw (Breslau
heette het vroeger) een Duitse stad
die nu deel uitmaakt van Polen, zo
zei Schmidt.
'Zij behoren allemaal bij elkaar. De
pogingen van de Westduitse rege
ring om de gevolgen van dé Duitse
deling te boven te komen', aldus
Schmidt, 'zijn mogelijk zolang Was
hington en Moskou met hun ont-
spanningspolitiek doorgaan'. Als een
der supermogendh eden dit beleid
wijzigt 'zou de voortgang van onze
eigen koers bedreigd kunnen wor
den', aldus Schmidt.
Kekkonen kandidaat
gesteld voor Nobelprijs
STOCKHOLM (AP) De Finse
president Urho Kekkonen is door
de leider van de Zweedse centrum
partij, Thorbjörn Falldin, kandidaat
gesteld voor de vredes-Nobelprijs
1975. Evenals Falldin is Kekkonen
in eigen land lid van de centrum
partij (voorheen boerenpartij).
BELGRADO (UPI) 'De Joegoslavische autoriteiten voeren een
stalinistische propaganda-campagne' om alle sporen van onafhan
kelijk denken in het land uit te wissen. Daarmee wordt de vrijheid
en de socialistische cultuur van geheel Joegoslavië in gevaar ge
bracht.
Dit is de kern van een beschuldi
gende verklaring die acht Joegosla
vische hoogleraren heben gericht
aan het adres van de regering wi
Belgrado. De acht marxistische pro
fessoren, leden van de zogenaamde
praxis-groep, werden afgelopen
dinsdag ontslagen via een rege
ringsdecreet. Hun verklaring is
woensdag verspreid onder Joegosla
vische en buitenlandse nieuwsme
dia.
De acht zeggen dat zij het slachtof
fer zijn van een al zeven jaar
durende propaganda-campagne 'die
zonder precedent is in de na-oor-
logse geschiedenis van ons land.
Het voornaamste doel van alle be
schuldigingen is eem organisatie te
scheppen die uit is op een politieke
staatsgreep waardoor een gunstige
atmosfeer wordt gecreëerd. Dit ter
rechtvaardiging van alle maatre
gelen van politieke vervolging en
ter vernietiging van de laatste
overblijfselen van vrij wetenschap
pelijk denken, zoals dat is vast
gelegd in de grondwet en de statu
ten van de communistische partij',
aldus de verklaring.
De zogenaamde 'Acht van Belgrado'
van de filosofische faculteit in de
Joegoslavische hoofdstad vormden de
enig overgebleven groep van libera
le communisten die zijn opgestaan
en zich hebben verzet tegen de
landelijke partij-zuiveringen waar
het congres van vorig jaar mei een
uitvloeisel van was. De verklaring
richt zich fel tegen de orthodoxe
Joegoslavische communisten. Dat
zijn de voorstanders van de harde
lijn, die de overhand in de partij
hebben gekregen terwijl de 82-jari-
ge president Tito bezig is een vere
nigde partij te vormen die na zijn
dood niet gemakkelijk zal uiteen
vallen.
'Is het niet symptomatisch dat er
parallel aan de campagne tegen
ons een groeiende invloed was (die
nog steeds toeneemt) van ideologen
van het stalinistische dogmatisme,
die hebben gewacht op hun mo
ment van wraak. Zij zien het mar
xisme als een eenvoudige ideologie
van indoctrinatie en niet als een
theorie van revolutie', zo zeggen de
professoren.
Het ontslag van de groep werd
vergemakkelijkt door een speciale
wet die door het parlement van
Servië was aangenomen en die de
statuten van de universiteit kort
wiekte. In deze statuten, die gingen
over de autonomie van de universi
teit, hadden de acht een schild
gevonden tegen de campagne van
de autoriteiten. Verdere wettelijke
bevoegdheden om andersgerichte
stemmen tot stilzwijgen te brengen
zijn vervat in amendementen die
zijn ingediend op de openbare
wetten van Servië. Daarin worden
onder meer de straffen verhoogd
voor anti-regeringsverklaringen in
het openbaar en privé.
De professoren kenschetsen derge
lijke acties als ongrondwettig en
slechts bedoeld om het machtsap
paraat te versterken in plaats van
de ontwikkeling van Joegoslavië's
socialisme met arbeiderszelfbstuur.
De groep wil een menselijker en
democratischer ontwikkeling van
dit systeem.
VERONA (UPI) Een mili-J1
taire krijgsraad in Verona) I
(Italië) heeft 18 officieren en
soldaten tot gevangenisstraf-Hi
fen veroordeeld wegens het -I
verzaken van hun plichtDe i
mannen, die een munitiedepot. 1
moesten bewaken, hadden
daar op een bepaald moment L
schoon genoeg van en warenv
op de konijnenjacht getrok-. v
ken. De heren hadden pech li
want tijdens hun afwezigheid 'I;
ontplöfte materiaal in het de
pot en werd een schade aan-
gericht van 325.000 gulden. I.
TEL AVIV (UPI) Drie Amerikaanse en drie Japanse archeologen zijl
uit Israël weggestuurd nadat zij met him kleine straalvliegtuigje uit ChiJ
in Israël waren aangekomen waar zij een lunch bij een collega wildel
gebruiken. Het vliegtuigje werd voor de kust van Israël door een zwerr
Israëlische straaljagers van de luchtmacht onderschept en mocht pa;
landen nadat grondig was onderzocht wat voor toestel het was. De archeo
logen kregen gelegenheid hun vliegtuig weer met brandstof te vullen, mad
moesten zonder lunch meteen weer de lucht in. Dit is uit bronnen bij -d
luchthaven van Tel Aviv vernomen. De archeologen zouden toen maal
weer naar Cairo zijn teruggevlogen.
door Ferry Mingelen
BEIROET (AP) De Saoedi-
arabische zakenman en multi
miljonair Adnan Chasjoggi
heeft in arren moede zijn po
gingen opgegeven een derde
deel van de aandelen te kopen
van de California Community
Bank in de VS. Hij had voor
650.000 aandelen een bedrag
van 14 miljoen dollar geboden.
De meerderheid van de bank
wilde op het bod ingaan. Maar
leden van de raad van bestuur
en andere personen hadden
zich daar krachtig tegen ver
zet. De koop ging niet door, zo
is gemeld, omdat joodse zaken
lieden in San José tegen de
plannen waren gaan demon
streren en dreigden de bank te
boycotten. Een lid van de raad
van bestuur zei dat als de koop
doorging een aantal klanten
hun geld zouden opeisen en
elders storten.
Eenzelfde poging van de Liba
nese oliemakelaar Achmad Sa-
rakbl om meer dan de helft
te kopen van de aandelen van
de Community National Bank
van Pontiac is eveneens niet
doorgegaan. Daar was de
machtige Amerikaanse vak
bond der 'teamsters' tegen in
het geweer gekomen. De bond
had gedreigd alle samenwer
king met de bank te verbreken.
Chasjoggi heeft de weigering
sportief opgevat. 'De mensen
(in Amerika) kunnen daar het
best zelf uitmaken wat goed
voor hen is. We moeten zaken
doen en emoties los van elkaar
zien.' zei de man die de repu
tatie heeft dat hij een com
mercieel genie ls.
Delegaties van 19 NAVO en Warschau-Pact landen zijn gisteren
weer in Wenen bijeengekomen om te onderhandelen over weder
zijdse troepenvermindering tussen Oost en West, en ze hadden
elkaar niets te zeggen.
De vergadering duurde slechts 50
minuten, niet erg lang voor zon'
moedlijke zaak. Voor beide kanten
was het echter lang genoeg om vast
te stellen dat er geen nieuwe voor
stellen zijn die het overleg uit het
slop kunnen halen. Want het over
leg zit vast, eigenlijk al vanaf het
begin in oktober 1973.
NAVO en Warschau-Pact begonnen
toen dit zogenaamde MBFR (mutu
al balances force reductions we
der! jdse evenwichtige vernieuwing
van strijdkrachten) overleg om de
ontspanning tussen Oost en West
in Centraal-Europa ook op militair
gebied gestalte te geven. Nu de
onderhandelingen zich zo eindeloos
voortslepen, rijst de vraag of We
nen geen negatief ln plaats van
een positief effect op de ontspan
ning gaat krijgen. Je kan tenslotte
beter helemaal niet onderhandelen,
dan onderhandelingen voeren die
tot mislukken gedoemd zijn. Alle
partijen blijven dan met een kater
zitten en dat kan nooit goed zijn
voor de toch al gevoelige contacten
over en weer. Het is daarom niet
verwonderlijk dat de diplomaten in
Wenen zich zelf ook bezorgd maken
over de gang van zaken.
Die bezorgdheid werd reeds in ok
tober vorig jaar geuit door de Ne
derlandse delegatieleider Quarles
van Ufford. Hij zei toen: 'Uiterlijk
voor de volgende zomer moet er
een doorbraak zijn bereikt anders
ga je je afvragen wat voor zin dit
allemaal heeft'. Optimisten die
toendertijd nog verwachtten dat
Oost en West tijdens de schorsing
van het overleg rond kerst en
nieuwjaar via interne kanalen wat
nader tot elkaar zouden komen, zijn,
zo blijkt nu. in hun verwachtingen
gelogenstraft. Er is geen nieuws
van het Weense onderhandelings
front en zo zouden we theoretisch
nog wel jaren kunnen doorgaan.
Theoretisch dan alleen, want naar
mate de tijd verstrijkt wordt de
onderhandelingspositie van de Eu
ropese NAVO-landen zwakker. Om
dat toe te lichten eerst wat cijfers.
In Centraal-Europa, staan tegeno
ver elkaar 935.000 man plus 15.000
tanks van het Oostblok en 788.000
man plus 6880 van betrokken NA
VO-landen. Het Oostblok heeft dus
een duidelijke overmacht aan
grondtroepen. Welnu, redeneren de
NAVO-landen simpel gezegd, als de
verhoudingen tussen Oost en West-
Europa nu toch zo ontspannen ra
ken. wat is er dan tegen om van
beide kanten de troepensterkte te
verminderen tot 700.000 man? Dat
zou dan wel betekenen dat voor
een vermindering van het Oostblok
met 235.000 man en een aanzienlijke
hoeveelheid tanks, het Westen
slechts 88.000 man en veel minder
tanks in moet leveren. De Russen
trapten daar niet in. en je kan je
afvragen of de NAVO in het omge
keerde geval dat wel had gedaan.
Generaals worden tenslotte opge
leid om posities te handhaven of te
versterken en niet om deze gratis
te verzwakken. Omdat het overleg
op dit hoofdpunt al direct vastzat,
werden pogingen gedaan een oplos
sing te bereiken door eerst met
vermindering van alleen Russische
en Amerikaanse troepen te begin
nen. Maar ook deze zijn mislukt.
Zoals gezegd, de tijd werkt in het
nadeel van de NAVO. Verschillende
regeringen staan onder druk van
hun politieke achterban om op de
defensie te bezuinigen en daartoe
nu eindelijk eens spijkers met kop
pen te slaan in Wenen. Dat geldt
zeker voor Nederland, maar ook in
Engeland begint dit proces zich ln
de Labourpartij af te tekenen. Het
PvdA hoofdbestuur heeft voor het
komende NAVO-congres van de
partij in april in een concept con-
In de DDR gelegerde Russische militairen leggen tapijtjes in hun
jeeps in de winter met op de achtergrond de Brandenburger Poort
in Berlijn.
gres-uitspraak de eis opgenomen
dat de geplande bezuinigingen die
van de MBFR afhankelijk zijn ge
steld, in ieder geval in 1976 door
gaan, ongeacht de vraag of er dan
al resultaten in Wenen zijn ge
boekt. Dat is dan nog de meest
vriendelijke uitspraak, die er van
het PvdA-congres jegens de NAVO
te verwachten is. Vele partij-afde
lingen hebben al voorstellen inge
diend om een veel scherpere hou
ding jegens het bondgenootschap
in te nemen. In het krachtige
woordgebruik dat hem eigen is,
pleegt de PvdA-defensieminister
Vredeling deze partij-uitspraken
nog al eens 'waanzin' te noemen,
maar hij zal er toch rekening mee
moeten houden.
Het wordt dus de hoogste tijd dat
de NAVO iets nieuws bedenkt om
het overleg in Wenen weer op gang
te brengen. Een mogelijkheid is om
in het overleg niet alleen over
grondtroepen maar ook over nucle
aire wapens te gaan praten. De
Russen hebben dit al eerder voor
gesteld en ook Nederland voelt er
voor. Belangrijker is echter dat de
ze suggestie ook in de Verenigde
Staten in het openbaar ter discus
sie is komen te staan. Als het om
nucleaire middelen gaat, ziet de
balans tussen Oost en West er in
eens heel .anders uit. In Centraal-
Europa staan maar liefst 7000 tacti
sche kernwapens (voor beperkt ge
bruik) aan de NAVO-kant opge
steld, tegen 3500 van de Sowj et-
Unie.
Het Oostblok heeft steeds bena
drukt dat de militaire verhoudingen
niet alleen door de grondtroepen
maar ook door luchtmacht en nu
cleair potentieel (kernwapens)
worden bepaald. Het zou volgens
sommige deskundigen mogelijk
moeten zijn, de overmacht aan
grondtroepen van het Oostblok in te
ruilen tegen de overmacht aan tac
tische nucleaire wapens aan de NA
VO-kant. Zo'n voorstel zou ook tal
loze problemen met zich meebren
gen. Maar het kan het Weense
overleg weer op gang brengen. Ne
derlandse pogingen om deze zaak
door de NAVO te laten bestuderen,
leden in december op de NAVO-
ministersvergaderingen in Brussel
(voorlopig?) schipbreuk. De meeste
Westeuropese en NAVO-landen en
vooral West-Duitsland voelden er
niets voor. Zij vrezen dat vermin
dering van nucleaire wapens tot
gevolg zal hebben dat de Ameri
kaanse nucleaire garanties voor de
verdediging van West-Europa wor
den uitgehold. Over deze zaak
wordt gesproken op het SALT-over-
leg in Genève, waar beperking van
strategische kernwapens wordt be
handeld.
Europese V-top
Het verlossende woord1 zal nu van
de Amerikanen zelf moeten komen.
De Verenigde Staten zitten in een
moeilijke positie. Enerzijds willen
zij een belangrijke NAVO-partner
als West-Duitsland niet voor het
hoofd stoten. Anderzijds is er ster
ke druk vanuit het Congres minder
tactische kernwapens in West-Eu
ropa te stationeren.
Overwegend lijkt echter de Ameri
kaanse wens om de betrekkingen
met de Sowjet-Unie goed te hou
den. Die wens blijkt duidelijk op
een ander toneel van ontspan
ningsoverleg, de Europese Veilig
heidsconferentde in Genève. Daa
zijn de VS, ondanks Europees ge
mor, tegemoet gekomen aan he
Russische verlangen deze conferen
tie de komende zomer op topniveai
af te sluiten.
De 'show' moet doorgaan zeggen d
Amerikanen in Genève. Zolang zi
nog niet hebben beslist of de tdeti
sche kernwapens bij het MBFR
overleg moeten worden betrokken
zal in Wenen voorlopig echter wei
nig show te beleven zijn.
In het kader van de ontspan
ning tussen Oost en West
worden in Wenen en Genève
op drie fronten onderhande
lingen gevoerd:
1. De MBFR-overleg over we-"
derzijdse en (evenwichtige)
vermindering van troepen in
Centraal-Europa. Dit overleg
wordt in Wenen gevoerd.
Deelnemers 19 landen uit de
NAVO en het Warschau-Pact.
Frankrijk doet niet mee.
2. De SALT-overleg over be
perking van strategische
kernwapens. Dit overleg
wordt in Genève gevoerd.
Deelnemers de VS en de Sow-
jet-Unie.
3. De Europese Veiligheids-
conferentie deze in een
eerste fase in Helsinki begon-"
nen conferentie is bedoeld
een politieke en tevens mili
taire regeling te vinden om
de vrede in Europa te hand
haven. Plan voor de confe
rentie kwam uit de Russische-
koker. Volgens tal van waar
nemers wil Moskou ermee de
status quo in Europa handha
ven. Slotronde wordt in Hel-"
sinki verwacht en de Sowjet-
Unie wil de zaak afronden
met een supertop van 35
deelnemende staten. Pro
bleem is nog steeds de kwes
tie van wederzijdse uitwisse
ling van ideeën en personen'
tussen Oost en West-Oost
heeft nogal wat bezwaren.
