Neusverkouden? Otrivin
Overleg op hoog niveau
gebied Lauwersmeer
Geen beurs voor
wie na 27e met
studeren begint
Iets meer ongelukken bij de luchtmacht
KLM gaat door: 25
vluchten per week
Industriebond NKV wees
agent van BVD de deur
C I B A
Milieu-organisaties in het geweer tegen plan voor oefenterreinen
Eindhoven stopt
gerichte hulp
Iruggebruikers
Ondanks Amerikaanse eisen
•n METZLER-
Kabinet
De wereld
in oorlog
Groninger bekent
verdrinking van
zijn echtgenote
Plan van staatssecretaris Klein:
Inlichtingen gevraagd over
Marokkaanse vereniging
Generaal Wolf: geen reden tot ongerustheid, nog steeds veilig
Duisenberg: 'lek'
in ministerraad
is te betreuren
'ROUW/KWARTET VRIJDAG 31 JANUARI 1975
BINNENLAND T3/K5
(ADVERTENTIE)
Van onze verslaggevers
GRONINGEN/DEN HAAG Staatssecretaris mr. A. Stemerdink van defensie zal overleg plegen
met de ministers Gruijters en Vorrink over aanleg van militaire oefenterreinen in het Lauwers-
meergebied. Vier milieuorganisaties hebben gisteren de Tweede Kamer laten weten ernstig bezorgd
te zijn over de plannen van de regering voor aanleg van deze terreinen.
voorlichting gegeven aan de bevol
king.
Vier milieu-organisaties (de Vere
niging tot Behoud van de Wadden
zee. de Werkgroep Lauwersmeer, de
Milieufederatie Groningen, en de
Stichting Natuur en Milieu) zullen
hun bezorgdheid tegenover een
groot aantal kamerleden nader toe
lichten. De organisaties hebben
dinsdag een gesprek met-de Tweede
Kamerleden van de 'Waddenclub',
de leden van de vaste defehsiecom-
missie en de leden van de bijzondere
commissie voor militaire terreinen.
Op verzoek van Jan Terlouw (D'66)
zal dit gesprek ook toegankelijk
zijn voor de kamerleden die niet
tot een van de commissies behoren.
De bezorgdheid van de organisaties
betreft de dreiging dat na het wes
telijke deel van het Waddengebied
nu ook het oostelijk deel met mili
taire activiteiten wordt overbelast,
Aanleiding voor het gesprek van
Stemerdink met de twee ministers
s de motie waarin provinciale sta
ten van Groningen de oefenterrei
nen afwezen. Volgens de staatsse-
:retaris zal de regering 'niet licht
billen' aan deze motie. Hij wilde
gisteren echter niet ingaan op de
mogelijke gevolgen ervan. Het pro
gramma van de staatssecretaris, die
gisteren bezoeken bracht aan Fries
land en Groningen, was door de
motie lichtelijk in de war geschopt.
Hij had met gedeputeerden willen
discussiëren over de uitwerking van
de militaire plannen maar door de
motie was dit volgens de heer Ste
merdink zinloos geworden.
De staatssecretaris ontkende dat hij
i met een nieuw aanbod (voor bij
voorbeeld meer burgerwerkgelegen-
heid in de militaire sfeer) naar
Groningen was gekomen om het
oefenterrein aantrekkelijker te ma
ken. Dergelijke aanbiedingen zijn
vaker gedaan bij de pogingen om
bij Ter Apel een militair oefenter
rein te krijgen. Volgens het huidige
streekplan voor het Lauwersmeer
zal een groot deel van het gebied
op kosten van defensie (vijftig mil
joen gulden) worden ingericht.
dat het zich ontwikkelende milieu in
het Lauwersmeergebied dreigt te
worden verstoord en dat de demo
cratische spelregels worden gene
geerd. De huidige militaire activi-
teieten zijn volgens de vier organi
saties momenteel al te groot. Op
Vlieland en Terschelling worden
bijvoorbeeld jaarlijks 61.500 aan-
valsvluchten uitgevoerd: dat bete
kent een aantal vliegbewegingen
dat maar iets minder is dan dat
van Schiphol.
Brandganzen
Alternatieven
Als het onverhoopt zo ver mag ko
men, dat het Lauwersmeer toch
geen oefenterreinen zal herbergen,
dan heeft het ministerie van defen
sie nog wel enkele alternatieve mo
gelijkheden, zei de heer Stemer
dink, maar hij weigerde te zeggen
aan welk gebied het ministerie dan
denkt. Hij noemde een gesprek dat
hij met Friese gedeputeerden had
over het Friese" deel van de oefen
terreinen, 'zinvol.' Gisteravond
heeft'de heer Stemerdink in Ulrum
Het natuurlijk milieu, dat zich in
het Lauwersmeer ontwikkelt, wordt
door de oefenterreinen eveneens
bedreigd. Wat veel vogelsoorten be
treft is het gebied van internatio
nale betekenis, vooral door de aan
wezigheid van brandganzen.
De milieugroepen dringen aan op
een nieuwe afweging van de belan
gen die in het geding zijn. De
groepen vinden het onvoldoende
zich te beroepen, zoals Defensie
doet, op de tweede nota ruimtelijke
ordening en het Fries-Groningse
streekplan. Inspraak was toen nog
Mr. A. Stemerdink
een vrij onbekend verschijnsel, ter
wijl ook de inzichten over de bete
kenis van de Waddenzee zijn ver
anderd.
Het geplande oefenterrein in de
Marnewaard, zal voor een groot ge
bied ernstige gevolgen hebben. Zo
zullen de projectielen tot aan de
kust van Schiermonnikoog terecht
kunnen komen. De werkgelegen
heid van de garnalenvissers en
schelpenzuigers zal worden aange
tast. Verder vreest het uit de bevol
king ontstane actiecomité-Lauwers-
feer dat Lauwersoog onbewoonbaar
zal worden, dat de recreatie door de
geluidsoverlast zal worden beperkt
en dat goede landbouwgronden niet
gebruikt zullen kunnen worden.
Kritiek op centrum
Van een verslaggever
EINDHOVEN Het gemeentebe
stuur van Eindhoven heeft met on-
middellijke ingang de hulp aan
'druggebruikers gestaakt. Deze hulp
werd gegeven door medewerkers
van het 'Centrum 13'. Volgens de
.Eindhovense wethouder J. Mulder
was er binnen dat centrum nauwe
lijks sprake van georganiseerde sa
menwerking.
Enkele taken van het centrum zul
len overgenomen worden door het
consultatiebureau voor alcohol en
drugs en door een speciale afdeling
van het Catharina-ziekenhuis in
Eindhoven. 'Er valt echter duidelijk
een gat in de hulpverlening, dat
valt niet te ontkennen,' aldus wet-
houder Mulder. Vandaag zal hij
overleg voeren met gedeputeerde H.
...Einmahl: 'Er zijn signalen dat het
•druggebruik vanuit Eindhoven uit-
waaiert over andere delen van de
provincie, onder andere naar Den
Bosch, Tilburg en Uden', aldus de
wethouder.
Volgens de heer Mulder werd in
Centrum 13 alleen nog maar inci-
jdentele hulp geboden. 'Van- een
hulpverlenings-circuit met langdu
rige begeleiding was geen sprake
meer. We beseffen nu wel dat we
geconfronteerd worden met het le
vensgrote probleem hoe we de op-
jvang van druggebruikers in de
naaste toekomst moeten aanpak
ken'.
Centrum 13 was ontstaan nadat
druggebruikers in Eindhoven enkele
jaren geleden een voormalig kloos
ter kraakten. Later stelde de ge
meente tien vrijwilligers aan om de
hulpverlening ter hand te nemen.
Het project werd gefinancierd via
de wet sociale werkvoorziening.
Kort geleden werden 3 medewerkers
door de gemeente ontslagen omdat
ze het goed functioneren van het
centrum zouden belemmeren.
De Eindhovense stichting hulp aan
druggebruikers in oprichting heeft
inmiddels aan het ministerie van
volksgezondheid erkenning ge
vraagd, met het oog op de inrich
ting van een ontwenningskliniek.
De wethouder verwacht echter dat
die kliniek hooguit pas over een
jaar zal kunnen starten.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De KLM zal bij het opstellen van haar nieuwe
zomerdienstregeling per 1 april geen rekening houden met de
Amerikaanse eis tot halvering van de stoelencapaciteit op de
Amerika-routes.
(ADVERTENTIE)
bril: ieders oogmerk!
'We gaan weer gewoon van de nor
male frequentie van 2,5 vluchten
per week en niet van de twaalf of
dertien die de Amerikanen willen
voorschrijven', aldus een woord
voerder van de maatschappij.
Evenmin is de KLM van plan haar
dienstregeling te overleggen aan de
Amerikaanse rijksluchtvaartdienst
CAB. De maatschappij wil daarmee
wachten totdat, hét hof van appèl in
Washington eer! uitspraak heeft ge
daan over de vraag of de CAB wel -
gerechtigd is deze eis te. stellen.
Eind november vorig jaar "heeft'de
KLM de zaak voorgelegd aan de
Amerikaanse rechter, maar daarop
is tot nu toe geen antwoord gekre
gen.
Zoals bericht zijn de Amerikanen
van plan nu de boeteclausule te
gaan hanteren die erop neerkomt
dat de KLM de kans loopt duizend
dollar te moeten betalen voor elke
dag dat de dienstegeling te laat
wordt ingeleverd. Theoretisch zou
deze boete met terugwerkende
kracht tot 4 januari kunnen wor
den opgelegd (de dag waarop de
Amerikaanse rechter in het door de
KLM aangespannen kort geding
concludeerde dat Nederland geen
aanspraak kon maken op uitstel).
Intussen heeft de KLM-directie tij
dens het gisteren in Noordwijk ge
houden periodieke overleg de vak
bonden ingelicht over de mogelijke
gevolgen die eenzijdige maatregelen
van de Amerikanen voor de werk
gelegenheid bij de KLM kunnen
hebben (afvloeiing van zes- tot
vijftienhonderd man zowel bij het
grond- als vliegend personeel).
Geen alternatief
Mocht Amerika tot deze eenzijdige
maatregelen besluiten dan zal de
KLM zich hier nauwelijks tegen te
weer kunnen stellen, zo meent men
in luchtvaartkringen. Dreigementen
als het annuleren van bestellingen
op Amerikaanse verkeersvliegtui
gen, zoals de Scandinavische SAS
kanen geen enkele vrees aan omdat
dit onlangs deed, jagen de Ameri-
zij zeer goed weten dat er voor de
maatschappijen geen alternatief is:
Amerika is het enige land, dat
Jumbo-vliegtuigen voor de lange
afstand bouwt.
Anders zou de zaak liggen wanneer
de vervanging van de luchtvloot
voor de Europese lijnen aan de
orde zou zijn. In dat geval zouden
de Europese maatschappijen de
Airbus A-300 achter de hand heb
ben (een in Europees samenwer
kingsverband gebouwde jumbo voor
de korte afstand).
(ADVERTENTIE)
door Mark Arnold-Forster
Het omvangrijke, boeiende boek
van de gelijknamige grote
tv-serie, die elke zaterdagavond
wordt uitgezonden. Met tal van
foto's, kaarten en een register.
352 blz. Gebonden 24,50, bij
elke boekhandel.
Een uitgave van Elsevier
'Voorjaar' in Parijs
Nauwsluitende bruidsjaponnetjes uit
de nieuwe voorjaars- en zomercollec
tie van de Parijse ontwerper Pierre
Cardin. Evenals meer ontwerpers
brengt Cardin de lichaamslijn terug
in zijn creaties. De strakke jersey
jurken worden tot midden op de knie
gedragen. Korte plooicapes verzach-
ten de lijn.
GRONINGEN De 69-jarige Gro
ninger J. H. R. heeft woensdag
avond aan de Groningse politie be
kend zijn vrouw in het water ge
duwd te hebben, waardoor zij ver
dronk.
De gebeurtenis speelde zich vorige
week donderdag af. Volgens de ver
klaring van de man liep zijn vrouw
met zelfmoordplannen rond. Zij
waren beiden overeengekomen, dat
zij die bewuste donderdag in het
water zou springen. Op het laatste
moment aarzelde zij, waarna de
man een duw gaf. Zij viel in het
water en kwam door verdrinking
om het leven.
De man deed de volgende dag aan
gifte van vermissing van zijn echt
genote. De politie ging op aanwij
zing van de man in een vijver
dreggen, waarna het stoffelijk over
schot werd gevonden.
De politie trof op het lichaam geen
sporen van geweld aan, zodat mis
drijf uitgesloten werd geacht. Na
tegenstrijdige beweringen die bij de
politie argwaan wekte, legde R. een
volledige bekentenis af.
Vervolg van pagina 1
gerichte maatregelen. In de werk-
gelegenheidsnota die over enkele
weken bij de Kamer wordt inge
diend zal de regering uiteenzetten
hoe zij dat denkt te doen.
Moties
De vorige maand door de Kamer
aangenomen motie-Van ,Amelsvoort
(KVP) speelde een pikante rol in
het debat. Deze motie bepleit een
verdergaande verlichting van de
lasten van het bedrijfsleven. Den
Uyl zegde nu toe dat met deze
motie rekening zal worden gehou
den. In de nota zal speciaal aan
dacht worden besteed aan onderne
mingen met een slechte rende
mentspositie. Een poging van de
heer Wiegel om de motie zo te
veranderen dat de KVP daarmee
zou pleiten voor een verlaging van
de vennootschapsbelasting leed
schipbreuk. De Kamer nam genoe
gen met de toezegging van de pre
mier.
Banken
Brievenbussen
Beekmans (D'66) deed de suggestie
om de PTT nieuwe uniforme brie
venbussen te laten aanbrengen.
Verder stelde hij voor onder meer
gebruik te maken van de TV voor
voorlichting over werkgelegenheids
vraagstukken. Keuning (DS'70) be
pleitte stroomlijning van het huidi
ge vergunningenstelsel dat een
bron van vertraging zou opleveren
voor het aanpakken van bouwpro
jecten.
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG Staatssecretaris Klein (hoger onderwijs) wil
een leeftijdsgrens stellen aan het recht op een studiebeurs.
Laatbloeiers die na hun zevenentwintigste met een studie
willen beginnen wil hij in het nieuwe beurzenstelsel uitsluiten.
Jongere studenten zullen niet langer dan zes, zeven jaar op
kosten van het Rijk mogen studeren.
Dit blijkt uit de memorie van
antwoord op de nota studiefi
nanciering die dr. Klein gisteren
aan de Tweede Kamer heeft ge
zonden. Het nieuwe stelsel voor
studiefinanciering zou in 1977
ingevoerd moeten worden. De
kosten voor de cursus 1977-78
worden geraamd op 1075 miljoen
gulden.
Uit de nadere toelichting van dr.
Klein blijkt dat hij een eind wil
maken aan de bestaande moge
lijkheid om tot je 47ste jaar een
studiebeurs aan te vragen. Jaar
lijks maken enkele honderden
mensen boven de 27 gebruik van
deze mogelijkheid.
Koppelen
Dr. Klein wil voor mensen bene
den de 27 het recht op een beurs
koppelen aan het inschrijvings-
recht. Wanneer de wet-Posthu-
mus dit jaar wordt aangenomen
en in 1976 wordt ingevoerd, be
tekent dit dat iemand voor een
vierjarige cursus maximaal zes
jaar lang ingeschreven kan
staan en ook voor zes jaar een
beurs kan krijgen.
De staatssecretaris kondigt ver
der aan dat bijverdiensten tot
een bedrag van duizend gulden
vrij zullen zijn. Eigen inkomsten
boven die grens worden in kor
ting gebracht op de beurs. Die
beurs is max. 5000 gulden 2500
gulden basisbeurs voor iedereen
en ten hoogste ƒ2500 aanvullen
de beurs voor studenten uit
minder draagkrachtige gezin
nen).
Door zelf bij te verdienen kan
een student het bedrag van ver
dere rentedragende, leningen
(boven 5000 resp. 2500 gulden)
drukken. Al deze bedragen zijn
berekend voor 1973 en zullen
aan de hand van de loonindex
verhoogd worden.
Tegen studieloon
Dr. Klein herhaalt dat hij tegen
invoering van studieloon is. In
de huidige maatschappelijke ver
houdingen kan de student niet,
van het Rijk verwachten dat hij
als loontrekker betaald wordt
voor een studie, waarvan niet
alleen de maatschappij, maar
ook hijzelf voordeel heeft.
De staatssecretaris erkent dat er
ongelijkheid blijft bestaan tus
sen studenten uit rijke en min
der bedeelde gezinnen. In het
nieuwe beurzenstelsel valt het
accent wel op de minderdraag-
krachtigen. Maar dat betekent
niet dat je vla het beurzenstelsel
een eind kunt maken aan de
bevoorrechte positie van sommi
ge bevolkingsgroepen. Daar is
het inkomensbeleid voor.
De memorie van antwoord ver
meldt tenslotte, dat de aflossing
van de rentedragende leningen
gekoppeld wordt aan het inko
men. Niemand hoeft meer af te
betalen dan twintig procent van
het meerinkomen boven de bij-
standsgrens. De verplichting tot
afbetaling vervalt na 25 jaar.
De Kamer maakte verder van de
gelegenheid gebruik de regering
reeksen suggesties aan de hand te
doen om het werkloosheidsvraag
stuk aan te pakken. Zo diende de
heer Vellenga (PvdA) een motie in
waarin wordt gevraagd banken ac
tiever bij de bestrijding van de
werkloosheid te betrekken. Zij zou
den financiële moeilijkheden van
een bedrijf tijdig moeten melden.
Vellenga brak ook een lans voor de
suggesties van de Winterswijkse
burgemeester De Vries, die voor de
gemeenten een uitkering van vijf
tig gulden per inwoner bepleit. Van
dat bedrag zouden kleine projecten
en herstelwerkzaamheden in uit
voering worden genomen.
UTRECHT Een agent van de Binnenlandse Veiligheidsdienst
(BVD) heeft enkele dagen na onthullingen van de Industriebond
NKV over de Marokkaanse culturele vereniging Amicale het hoofd
kantoor van deze NKV-bond bezocht. De man die zich ongevraagd
ten kantore van de bond aandiende wilde meer informaties los
krijgen over deze kwestie.
Voorlichtingschef Bert Brey van de
Industriebond NKV zei desgevraagd
dat men de BVD-funotionaris zon
der meer de deur heeft gewezen.
'Wij wensen niets te maken te heb
ben met de BVD. Als ze informaties
willen hebben dan zoeken ze dat
zelf maar uit. Dit soort ondoorzich
tige organisaties is bij ons aan het
verkeerde adres.'
De BVD-man was een exemplaar
komen ophalen van het bondsblad
Industrierevu, waarin werd onthuld
dat Amicale niet zo zeer .iets met
culturele activiteiten van doen had
maar eerder ten doel zou hebben de
hier verblijvende Marokkanen via
intimidatie en andere pressiemid
delen te belemmeren in het ont
plooien van vakbonds- en politieke
activiteiten. De BVD'er kreeg het
blad mee. Maar toen hij de betrok
ken redacteur van het blad vroeg
om meer informaties en 'eventuele
samenwerking' werd hem te ver
staan gegeven dat hij van de in
dustriebond niets wijzer zou kun
nen worden.
De industriebond schrijft In het
bondsblad van deze week dat men
destijds de zaak naar buiten heeft
gebracht met het doel een onder
zoek van overheidswege (of van de
kant van het parlement) naar 'A-
micale' op gang te brengen. 'Daar
hebben wij echter geen onderzoek
RITA
'Mjjn wagen moest ook nodig
gewassen worden.'
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De Nederlandse luchtmacht heeft in 1974 zes vliegtuigen door on
gevallen verloren. Daarbij kwam één vlieger om het leven. Sinds het begin van de
jaren zestig verloor de luchtmacht totaal 26 straaljagers en veertien piloten. De
luchtmacht heeft deze cijfers gisteren bekendgemaakt.
Vergeleken met 1973 steeg
het aantal luchtongevallen
en incidenten enigszins. De
luchtmachtleiding houdt de
ze ontwikkeling scherp in de
gaten, maar ziet geen reden
tot verontrusting over deze
stijging. 'De Nederlandse
luchtmacht is nog steeds
een veilige luchtmacht, zei
luchtmachtbevelhebber ge
neraal Wolf gisteren in' Den
Haag
Een groot deel van de totaal
twintig ongevallen en 51 In
cidenten heeft oorzaken zo
als blikseminslag, botsing
met zwermen vogels etc. 'In
de lente en het najaar vlie
gen er over Nederland zo'n
honderd miljoen vogels', al
dus de luchtmacht. Het aan
tal ongelukken door fouten
van de bemanning veroor
zaakt bleef constant, terwijl
technische mankementen
iets meer voorkwamen dan
vorig jaar.
De luchtmacht controleert
de technische staat van de
ouder wordende Starfighters
intensief. Zoals bekend zul
len deze Starfighters in 1979
vervangen worden omdat ze
dan technisch volstrekt ver
ouderd zijn. De luchtmacht
ontkent echter nadrukkelijk
dat de Starfighters door hun
veroudering nu al technisch
minder inzetbaar zijl..
Dankzij nieuwe controle
methoden staan de Starfigh
ters momenteel niet langer
voor onderhoudswerkzaam
heden aan de grond dan
voorheen. Vorig jaar werden
er zelfs meer vlieguren ge
maakt dan ooit tevoren.
Weliswaar was het de be
doeling uit bezulnigings-
overweglngen minder vlieg
uren te maken, maar door
goedkoop tanken in het bui
tenland kon de bezuiniging
worden doorgevoerd zonder
inkrimping van het aantal
vlieguren.
De controle van de ouder-
wordende Starfighter richt
zich vooral op de mogelijk
heid van metaalmoeheid,
vooral in de vleugels en
staartvlakken en op het
voorkomen van roest. Be
kend was dat roest met na
me opfeedt bij jagers die
boven zee vliegen. Uit on
derzoekingen is echter gel-
bleken dat sterk verontrei
nigde lucht, zoals boven het
Roergebied ln Duitsland nog
meer corrosie kan veroorza
ken. De luchtmacht onder
zoekt samen met verffabrie-
ken naar verfsoorten die
roest kunnen voorkomen.
door de inlichtingendienst mee be
doeld. Wild-west films spelen zich
af op de TV en in Marokko. Wij
zijn niet gediend van CIA-achtige
toestanden. Marokkaanse gastarbei
ders trouwens ook niet', aldus het
bondsblad.
Inmiddels heeft migrantenraads
voorzitter S. Theunis ernstige kri
tiek geuit aan het adres van de
Utrechtse vreemdelingen- en in
lichtingendienst. Deze dienst wint
nu buitenlanders inlichtingen in
over de politieke opvattingen van
landgenoten en van henzelf. Een
woordvoerder van de politie heeft
evenwel laten weten dat de vreem
delingendienst met dit soort activi
teiten haar boekje', althans haar
ambtsinstructies niet te buiten
gaat. Niettemin zei het PvdA-ka-
merlid Roethof dat hij bij de ko
mende behandeling van de justitie
begroting deze zaak zal aankaarten.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister Duisenberg
heeft gisteren in de tweede kamer
zijn ongerustheid uitgesproken over
het uitlekken van gegevens uit het
kabinetsberaad. De minister deed
dit naar aanleiding van vragen van
het kamerlid Tuijnman (VVD) over
het schadeloos stellen van boeren
bij het aanwijzen van een bepaald
gebied tot nationaal landschaps
park. Uit publikaties was namelijk
gebleken, dat minister Duisenberg
tégen het schadeloos stellen van de
getroffen agrariërs was. De heer
Tuijnman vroeg de minister deze
problematiek nog eens te bezien.
De minister wilde echter geen ant
woord geven op de gestelde vragen,
omdat het gaat om een kabinetsbe
raad en hiervan alleen het. resul
taat naar buiten komt. 'Alleen dat
ls belangrijk, niet mijn persoonlijke
mening', aldus de bewindsman. De
heer Duisenberg zei nog niet op de
hoogte van de bron van het bericht
te zijn. maar het wel ln hoge mate
te betreuren.
Dat het niet om een Incident gaat,
bleek wel uit het feit dat er woens
dag weer iets uitlekte over het ka
binetsberaad en wel over de school-
begele idingsd iensten.
