Beraad over verlaging
meerderjarigheid
?ilm over grootste kraak aller tijden
Vrije verkiezingen
nauwelijks denkbaar
Volksteller
kreeg slag
op slag
jabinet eens; bezinning over gevolgen
e veel oude
oghurt en
verkocht
HetRegentDat
HetGetvergeetJe
StophoestNiet
Van Red Band
Natuurlijk.
Lubbers: Aanvaardbare
tarieven voor abortus
Nederlandse voor
heroïnesmokkel
gearresteerd
PTT voor een
ton opgelicht
Het laatste woord
over abortus
is nog niet
gesproken.
Ultimatum aan
Meeus uitgesteld
Politie spoorde 24 zenders op
uren met hoeden ontfutselden in 1944 bank 46 miljoen gulden
se
Êén dader
lichtte de
Duitsers bij
en dan zit deze oppassen
de huisvader op het terras
van een uitermate fraai appar
tement in Mallorca met uitzicht
op de Middellandse Zee waar
hij zojuist met vrouw en kinde
ren 2 uur heeft gewaterfietst.
)UW/KWARTET DINSDAG 28 JANUARI 1975
BINNENLAND T3/K5
n onze parlementsredactie
"iN HAAG Het kabinet beraadt zich binnenkort over de verlaging van de leeftijd van meerder-
igheid van 21 tot 18 jaar. Over deze verlaging zelf is men het wel eens, maar nader beraad is
d iig over de gevolgen.
bijstandsuitkeringen bijvoor-
el voor werkloze jongeren tus-
21 en 18 jaar zullen door deze
regel drastisch omhoog gaan
daar moet het kabinet zich nog
bezinnen. Staatssecretaris Gla-
van Loon (Justitie) deelde dit
mee in een vergadering
de vaste Tweede-Kamercom-
voor justitie over de proble-
a bij de kinderbescherming. De
commissie had op grote spoed voor
de verlaging van de meerderjarig
heidsleeftijd aangedrongen, omdat
deze zaak al sinds 1970 speelt.
De commissie besteedde ruime aan
dacht aan de problemen rond de
alternatieve kinderbescherming. In
stellingen als Sosjale Joenit, JAC
etc. zijn strafbaar wanneer zij een
weggelopen kind dat bij hen om
hulp aanklopt voor ouders verbor
gen houden. Die strafbaarheid, ge
regeld in artikel 280 van het Wet
boek van Strafrecht, stuit op felle
weerstand bij de betrokken organi
saties en bij een aantal fracties in
de Tweede Kamer. De progressieve
fracties en de WD drongen bij de
staatssecretaris aan op .snelle wets
wijziging. De progressieve fracties
dreigden met een eigen wetsont
werp hiertoe, indien mr. Glastra
Situm vaak onduidelijk
een verslaggever
STERDAM Met de datum-
iduiding op melk en melkpro-
ten zit het in bijna één op de
f gevallen fout: soms staat er
ATi uiterste verkoopdatum op,
(ms staat er wel zo'n ddtum op
y/nr wordt er nog rustig verkocht
nadat die datum verstreken is,
is de datumaanduiding zo on-
lelijk dat men er niets aan
ft. Dit heeft de Consumenten-
d vastgesteld bij een onderzoek,
bond nam sen steekproef bij
groot aantal levensmiddelen
kels, waar in totaal duizend
lukten gecontroleerd tierden.
meeste fouten kwamen aan het
t bij produkten als vla, yoghurt
toetjes. In de steekproef waren
winkels betrokken, van welke
17 één of meer malen fout zaten.
werden produkten verkocht
irop een onleesbare of helemaal
datum vermeld stond (dat was
geval bij zestien winkels en bij
produkten) of er werden din-
verkocht nadat de uiterste da-
al voorbij was (in 21 winkels
B bij tachtig produkten)De over
rijding was gemiddeld vijf da-
maar de hoogste 'score' was
ttien dagen. Vooral bij kleine
en werden de uiterste data vaak
'schreden.
vermelden van de uiterste ver-
pdatum is ^voorgeschreven voor
t-gesteriliseerde melk en melk-
\dukten. Voor puddinkjes geldt
voorschrift niet, maar in de
"ik wordt er geen uitzondering
gemaakt. De consumenten-
vindt dat de overheid duide-
en nauwkeurig mpet aangeven
de uiterste verkoopdatum móet
'den aangebracht. Er zijn fabri-
iten die dit in code doen zodat
consument zélf niet kan zien of
te oude produkten koopt.
(ADVERTENTIE)
Van een verslaggever
DEN HAAG Minister Lubbers
heeft de indruk dat de abortuskli
nieken hun tarieven op een 'aan
vaardbaar niveau' houden. Deze in
druk is gebaseerd op een onderzoek
van exploitatierekeningen van kli
nieken. De minister antwoordt dit
op vragen van het Tweede Kamer
lid mevrouw Smit-Kroes (WD).
Verscheidene abortusklinieken heb
ben de laatste tijd hun tarieven
verlaagd. Deze liggen nu tussen de
twee- en vierhonderd gulden per
ingreep. Het tarief is niet alleen
gebaseerd op de kostprijs in engere
zin: de klinieken financieren uit de
tarieven ook nevenactiviteiten zoals
speurwerk en voorlichting. Minister
Lubbers vindt een onderzoek van
de Economische Controle Dienst
niet nodig. 1
BRUSSEL De rijkswacht op de
Brusselse luchthaven Zaventen
heeft zaterdagochtend een 21-jarige
Nederlandse (Elisabeth V., wonend
in Den Haag) gearresteerd omdat
ze in de dubbele bodem van haar
koffer 3,513 kg heroïne verborgen
had, De jonge vrouw was vrijdaga
vond afgereisd uit Loeala Loem-
poer. Vermoed wordt dat de heroïne
bestemd was voor doorvoer naar
Nederland. Het was geen zuivere
heroïne, maar zogeheten 'bruine
suiker'. De jonge vrouw is de doch
ter van een Haagse apothekeres.
Hij wil alleen maar zijn kluif
egraven. Ik maak de boel wel
feer glad.'
Twee arrestaties
DEN HAAG —In Den Haag zijn
twee mannengearresteerd, ver
dacht van het oplichten van de
PTT. Het zijnde 31-jarige Hage
naar H.G. en de 45-jarige uit Lim
burg afkomstige D.R. Zij zouden bij
tal van postkantoren met vervalste
girocheques en valse legitimaties
geld geïncasseerd hebben. Zij ma
ken deel uit van een grotere groep,
die de PTT de afgelopen weken
ruim een ton lichter heeft gemaakt.
Door de oplettendheid van een
postbediende in Rotterdam kwanï
de zaak aan het rollen. Aan het
loket merkte hij dat een van de
oplichters een cheque aanbood
waaraan iets niet klopte. Voordat
men de man nader aan de tand
kon voelen had hij zich al uit de
voeten gemaakt. De postale recher
che was gisteren nog met het on
derzoek bezig.
(ADVERTENTIE)
Daarom
KIJK vanavond
naar Ned. II
tien voor half negen
van Loon zelf niet snel met een
voorstel zou komen.
De staatssecretaris is zelf niet van
plan deze wens snel in te willigen.
Hij vindt verbetering van de alge
mene rechtspositie van minderjari
gen tegenover de ouders belangrij
ker dan wijziging van de wet op dit
ondergeschikte punt. Hij heeft voor
de tussentijd een regeling voorge
steld om de problemen op te lossen.
De huidige wet heeft tot nadeel
dat een alternatieve hulporganisa-1
tie eigenlijk verplicht is een wegge
lopen kind direct naar de ouders
terug te zenden, maar lost, daar
was de hele commissie het over
eens, het conflict tussen ouders en
kind niet op. Ook de hoofdcommis
sarissen van politie van de vier
grote steden hebben recent op dit
probleem gewezen. Mr. Glastra van
Loon heeft nu voorgesteld een ver
trouwensman van de raad voor de
kinderbescherming in dit soort ge
vallen in te schakelen.
Onaanvaardbaar
De alternatieve hulpverleningsorga
nisaties wijzen deze regeling als
onaanvaardbaar van de hand. Zij
betreuren dat de minderjarigen
hierdoor nog geen rechten krijgen
en nemen het de staatssecretaris
ook kwalijk hierover zonder overleg
een voorstel te, hebben gedaan. De
Bond van Minderjarigen en de hulp
organisaties schreven dat de
staatssecretaris in het algemeen de
verbetering van de rechtspositie
van minderjarigen op de lange
baan wil schuiven en ze zijn van
plan hiertegen acties te gaan voe
ren. De Bond van Minderjarigen
kondigde gisteren 'ook harde acties
aan tegen de wat zij noemen wan
toestanden in de kindertehuizen.
Het PSP-kamerlid Van der Lek,
sprekend ook namens PvdA en
PPR, had er al op gewezen dat de
plaatsing in een kindertehuis vaak
een middel is dat erger is dan de
kwaal. 'De tehuizen kennen nog
isoleercellen, gedwongen koude
douches, openmaken van brieven
en in het algemeen een bevoogding
en een betutteling die uit de tijd is.
Er moeten op korte termijn ingrij
pende maatregelen worden geno
men om deze situatie te verbete
ren', zei de heer Van der Lek. Hij
drong in dit verband aan op inper
king van de bevoegdheden van de
directeuren van tehuizen en wette
lijke regels voor dwangmaatregelen.
De heer Glastra van Loon deed op
dit punt echter geen toezeggingen.
'Gebrek aan visie'
Over zijn hele beleid ten aanzien
van de organisatie van de kinder
bescherming had de staatssecretaris
uit de commissie al de wind van
voren gekregen. Van alle kanten
werd hem gebrek aan visie verwe
ten, een verwijt dat hij gelaten
naast zich neerlegde. De commissie
is van plan om op het aantal om
streden punten volgende week bij
de behandeling van de justitie be
groting door de hele Tweede Kamer
nog terug te komen.
Van onze correspondente
BERGEN OP ZOOM Het ultima
tum over het terugnemen van 25
op staande voet ontslagen werkne
mers dat de vervoersbonden gisteren
zouden aanbieden aan Meeus Trans
port in Bergen op Zoom is uitgesteld.
Vandaag overleggen de bonden on
derling over het ultimatum en de
eventueel te voeren actie die daarin
omschreven moeten worden. De bon
den bieden de 25 ontslagen chauf
feurs vandaag een dagje uit in Rot
terdam en Utrecht.
Overste Bergsman (rechts), commandant van dè rijkspolitie in
Drente, toont een deel van de 24 clandestiene zenders, die gisteren
tijdens een verrassings-ac'tie van de politie en de opsporingsdienst
van de PTT in het noorden van Drente in beslag werden genomen.
Bij de zenders bevond zich er een met een reikwijdte van 700 km.
Tegen de eigenaren is proces-verbaal opgemaakt.
Kruisinga na ervaringen in Portugal:
Van een onzer verslaggevers
SCHIPHOL Het is nauwelijks denkbaar dat er binnen enkele
maanden vrije verkiezingen in Portugal gehouden kunnen worden,
omdat Portugal geen vrije pers; radio en televisie kent en omdat
door de Portugése regering als democratisch erkende partijen ge
terroriseerd worden.
Dit zei dr. R. H. J. Kruisinga, frac
tievoorzitter van de CHU in de
Tweede Kamer, gistermiddag op
Schiphol na zijn terugkeer uit
Oporto, waar hij het afgelopen
weekeinde het verstoorde congres
van de centrumpartij CDS heeft
bijgewoond. De heer Kruisinga, die
zondagmiddag het congres zou heb
ben toegesproken, was naar Oporto
afgevaardigd als plaatsvervangend
voorzitter van de Nederlandse afde
ling van de Unie van Europese
christen-democraten, waarvan de
CDS lid js.
Volgens de heer Kruisinga is in
Portugal nauwelijks sprake van de
mocratie. Hij zei het niet ondenk
baar te achten dat een totalitair
regime tot stand zal komen. De
situatie in Portugal; die hij buiten
gewoon griezelig en gevaarlijk
noemde, is naar zijn mening te
vergelijken met die in Tsjechoslo-
wakije in 1948, toen een democrati
sche staatsvorm werd vervangen
door een linkse dictatuur.
De heer Kruisinga deelde mee dat
op een bijeenkomst van de Unie
van Europese christen-democraten
die op 14 en 15 februari in Den
Haag zal worden gehouden, de situ
atie in Portugal het belangrijkste
punt van discussie zal vormen. De
christen-democratische fractie in
het Europese parlement zal de Eu
ropese regeringen vragen welke
houding zij tegenover Portugal
denken aan te nemen.
Volgens de heer Kruisinga was het
niet de eerste keer dat ip Portugal
tegen de christen-democraten werd
geageerd. Hij 'zei dat eerder in Lis
sabon een vergadering van jonge
christen-democraten uit elkaar ge
slagen was en dat het hoofdkwar
tier van de CDS al eens 'in puin
geslagen' was.
'Kretologie'
Naar zijn mening had In Oporto de
politie al vroegtijdig moeten en
kunnen ingrijpen. 'Niemand weet
wie de demonstratie heeft georga
niseerd, maar het is wel zeker dkt
de zaak georganiseerd was, en goed
georganiseerd'.
Desgevraagd zei de heer Kruisinga
dat hij niet weet waarom de de
monstranten het op de CDS hadden
gemunt: 'Ik heb geen argumenten
van ze gehoord. Het is alleen kreto
logie wat je hoort'. Over de be
schuldigingen van linkse groeperin
gen dat de CDS banden onderhoudt
met het omvergeworpen bewind
van Caetano, zei hij:. 'Mij is daar
van niets gebleken. De Portugese
regering heeft de CDS erkend als
een democratische partij. $n daar
mag je op zo'n manier niet tegen
optreden'.
De heer Kruisinga zei ook niet te
weten of het juist is dat de voorzit
ter van de CDS, Diogo Freitas do
Ammaral, secretaris van Caetano is
geweest. Hij verwees slechts naar
een onderzoek dat een commissie
van de Unie van Europese christen
democraten naar de CDS heeft in
gesteld en waarbij is gebleken dat
de CDS-voorzitter 'een volstrekt
honorabele figuur' is.
door Bert de Jong
Vervolg van pagitaa 1
DEN HAAG De volkstelling heeft
van het begin af aan met tegensla
gen te kampen gehad,
f) De eerste vertraging trad op als
gevolg van de discussie over de
bespherming van de persoonlijke
levenssfeer. Minister Nelissen van
economische zaken had op het
laatste ogenblik aan de Tweede Ka
mer een concessie moeten doen, die
voor de administratie en verwer
king belangrijke consequenties had.
Het resultaat van de extra veilig
heidsmaatregelen, die minister Ne
lissen ter wille van de persoonlijke
vrijheid trof, was dat het telmateri-
aal een half jaar later dan gedacht
was bij het CBS binnenkwam,
f) Een gevolg van de discussie over
de persoonlijke vrijheid was ook,
dat in niet minder dan ruim
250.000 gevallen hij de volkstelling
geen medewerking werd verleend
en de vragen niet werden beant
woord. De gegevens van deze geval
len moesten door de gemeentelijke
administraties worden verstrekt.
Weer trad vertraging op.
6 De volgende tegenvaller was, dat
de kwaliteit van de invulling van
de formulieren door de ondervraag
den en enquêteurs minder goed
(was. Dat bleek tijdens de verwer
king van de formulieren! Ook wer-1
den door de ambtenaren van het
CBS duidelijke vergissingen gesig
naleerd. Het beroep paste bijvoor
beeld niet bij de leeftijd.
Over deze gevallen moest een uit
voerige correspondentie met de ge
meenten worden gevoerd. Het kost
te weer een jaar vertraging voor dit
weer recht was getrokken.
Selecteren
Een kleine ramp op zichzelf was de
inktvervuiling, die was opgetreden
bij het drukken van een miljoen
van de 80 miljoen ponskaarten.
.Door die inktvervuiling las de com
puter antwoorden af die er hele
maal niet stonden. De vakjes waren
namelijk niet door de ondervraag
den zwart gemaakt. De gegevens
die uit de computer kwamen klop
ten niet. Toen dit was ontdekt,
kostte het nog heel wat speurwerk
om achter het euvel van de inkt
vervuiling te komen. Hierna ston
den de ambtenaren van het CBS
voor de opgave de één miljoen
vervuilde kaarten eruit te selecte
ren. Vervolgens werden deze kaar
ten door één miljoen nieuwe ver
vangen, d;e geheel met de hand1
moesten worden )ngevuld. Toen dit
gebeurd was, kon men weer met
het oorspronkelijke werk verder
gaan.
Als oorzaak van de vertraging
wordt ook nog genoemd de drei
ging, die het CBS boven het hoofd
hing van de verplaatsing naar
Heerlen. Hierdoor ontstonden per
soneelsproblemen. Vooral de afde
ling algemene telling werd door
deze onrust getroffen.
Huisvesting
De gemeenten kunnen nu nog voor
de zomervakantie de belangrijke
gegevens uit.de volkstelling over de
huizen en hün bewoners (gezinnen
en alleenstaanden) tegemoet zien.
Ook de gegevens over de wijze van
huisvesting, die niet minder belang
rijk zijn voor het woningbeleid,
komen los.
Later in het jaar volgen de gege
vens over het onderwijs en de op
leiding van de bevolking en over de
beroepen en bedrijven. Ook de so
ciale groepen komen er dan uit. De
belangrijke tabellen over het woon-
werk-verkeer kan men pas aan het
eind van dit jaar of in het begin
van het volgend jaar verwachten.
Voor volgend jaar staan de zoge
naamde aanvullende tabellen op
het programma. Deze tabellen be
vatten dq naar onderwerp uitge
splitste gegevens verwerkt voor Ne
derland als geheel vöor de provin
cies en voor 19 agglomeraties (sa
menwerkingsverbanden voor ge
meenten).
,MELO In het Almelose stadhuis heeft de première plaatsgevonden van de
rtoning van 'Civil Courage', een documentaire die door studenten van de Neder-
idse Filmacademie gemaakt werd van de grootste kraak aller tijden. Deze
eelden zich af op 15 november 1944, toen een klein aantal verzetslieden.'onder lei-
ig van de Vriezevener Derk Smoes in het 'tweeduuster' (Twents woord voor
hemering) het kantoor van de Nederlandsche Bank aan de Wierdensestraat te
melo binnendrongen. Het bedrag dat zij er uitsleepten was ruim 46 miljoen gul-
(ADVERTENTIE)
or Jac Lelsz
n.
film (zwart-wit) Is ge
lakt door drs Hans
illinger en zijn studiege-
ten van het tweede jaar
u de Filmacademie. Ten-
tte moest dat nog met
ige haast gebeuren. Het
nkgebouw is dadelijk na
J opnamen inhet kader
stadssanering gesloopt,
is niet gestreefd naar
sensationele weerga-
zelfs niet naar een
•ai ïctaculaire. Het is een
öekerst sobere, om niet te
;gen, nuchtere registratie
worden. Een historische zo
ouw mogelijke recon-
ctie, die overigens toch
k wel weer een aantal be-
tmmende momenten heeft
geleverd. Beelden die
ens iets onwezenlijks
z! bben. En hadden de ge
utenissen hoe zeer reali-
voor de betrokkenen
lelijk ook niet wat irre-
eels?
De figuren, die in 'Civil
Courage' optreden, zijn geen
professionele toneelspelers,
het zijn amateurs, en hun
spel doet eigenlijk wat hou
terig aan. Maar dat vergroot
in dit geval de geloofwaar
digheid alleen maar. De
mannen, diede overval
pleegden, waren gewone
mensen. Ze hebben nooit
kunnen dromen nog/eens zo
iets te moeten ondernemen.
Een van hen, de latere siga
renwinkelier Wim van' Wal-
derveen, heeft jaren gele
den, toen wij over dit on
derwerp wilden schrijven,
al eens gezegd'Maak er
geen heldendicht van: we
knepen 'm allemaal gewel
dig'.
Tip van Trip
Hoe was het verhaald? De
overval vond op 15 novem
ber 1944 plaats, ongeveer
half zes, even voordat de
duistermis inviel. Van Trip,
de afgezette president van
de Nederlandsche Bank, had
de KP via via vernomen,
dat in het gbeouw te Almelo
veel geld lag. Het was op
last van Seyss-Inquart van
uit Amsterdam naar een
plaats dicht bij de grens ge
bracht. Derk Smoes, die de
situatie In de bank' goed
kende omdat hij er zelf had
gewerkt, dacht zelf aan een
miljoen gulden. Het moet
133 miljoen gulden zijn ge
weest. Er werd 46 miljoen
gulden van meegenomen.
Met toestemming van de
Nederlandse regering in
Londen werd de kraak geor
ganiseerd; er was behoefte
aan geld speciaal voor de
ondergedoken spoorwegmen
sen. Het was een stoutmoe
dige onderneming, temeer
omdat de bank schuin tegen
over het pand van de Orts-
kommandantur was gelegen.
Op de afgesproken tijd
drongen heren met hoeden,
maar goed gewapend, het
•gebouw binnen. De directeur,
een Hollandse SS'er, veinsde
'de code niet te kennen om
de kluis te openen. Maar
toen de gentlemeninbrekers
van de illegaliteit hem aan
het verstand hadden ge
bracht dat hij zou worden
neergeschoten als hij er met
twee minuten niet iets op
had gevonden, waren alle
belemmeringen uit de weg
geruimd.
Drama
Terwijl de miljoenen in een
vrachtwagen werden gela
den, passeerde in het aarde
donker een troep mar
cherende Duitsers. Een van
de verzetslieden was zo
'vriendelijk' hen met een
lantaarntje bij te lichten.
Nog hachelijker werd de
toestand toen de telefoon
draad inplaats van de lei
ding van de alarminstallatie
werd doorgeknipt, die met
een begon te1 loeien. Het
geld kwam tenslotte veilig
op een boerenerf in de om
geving vdn Almelo terecht.
Toch liep het op een drama
uit. Weldra yolgden er ar
restaties. Zes KP'ers kwa
men in Duitse concentratie
kampen om.
De film geeft, zoals gezegd,
een sober, nuchter relaas. Er
is ook een bescheiden hoe
veelheid archief film in ver
werkt. Een aantal mensen,
die op een of andere wijze
bij de overval betrokken
waren vertellen in de film
wat zij er zich van herin
neren, waarbij zij soms op
Twents dialect overgaan.
Deze inlassen accentueren
het documentaire karakter
van de film. Een van de
acteurs in Nico Smoes, voor
lichtingsambtenaar van de
gemeente Enschede, die de
rol van zijn! overleden vader
speelt.
Frans Hollinger heeft met
Civil Courage (waarom ei-
genlijk die Engelse titel?) de
eerste historische film van
de Nederlandse Filmacade
mie gemaakt. De film kon
er komen dank zij over
heidssubsidies en bijdragen
van particuliere zijde. Aan
de gmeente Almelo is. eeh
kopie aangeboden. Zij gaat
de film Waarschijnlijk om
streeks 5 mei 1975 vertonen.
Wat er verder mee gaat ge
beuren,; is niet bekend, be
halve dan dat ze stellig im
enkele arciheven zal belan
den.
Toch is er wat voor te
zeggen haar op ruimere
schaal onder de aandacht van
het publiek te brengen. Juist
omdat'zij enerzijds toch wel
een heel unieke bladzijde uit
het verzetsboek tot leven
brengt, maar aan de andere
kant laat zien dat het verzet
geen zaak is geweest van
lieden, die bewust op heroï
sche daden uit waren, doch
mensen, die deden wat zij
meenden te móeten doen,
ook al bleek naderhand
soms dat zij in hun beoor
deling hadden gefaald. Mis
schien zou de televisie er
straks dertig jaar na de
bevrijding iéts mee kun
nen doen.
Als u over 161 dagen in plezierige oorden
wil vertoeven, moet u nu toch echt wel gaan
bekijken wat zo de mogelijkheden zijn.
Bij Amro Reizen bijvoorbeeld. Daar kunt u alle
vakantiekanten op. 'n Vliegreis of cruise met
Neckermann, 'n autocartrip met Europa
Express, 'n Rijncruise met Holland River Line,
'n drqombungalow van Rent-a-home.de
Amro reisadviseurs geven u graag alle
inlichtingen.
De uitgebreide folders liggenvooru klaar bij
de Amro Banken met het Amro Reizen vignet
