Overwinteren aan Spaanse kust
OPEC voor gesprek met
olieverbruikende landen
'Het Autokerkhof is
ondanks veel geweid
dodelijk vervelend
Dood in douche
Nederland leent
min. aan Indones
In vaart verdronken
TROUW/KWARTET MAANDAG 27 JANUARI 1975
BINNENLAND
ALGIERS De landen van de OPEC, de Organisatie van Olie-Exporterende Landen, hebben zich na
afloop van hun tijdens het weekende gehouden besprekingen in Algiers bereid verklaard deel te ne
men aan een internationale conferentie van olieproducerende en olieverbruikende landen.
Zo spoedig mogelijk zal worden be
gonnen met de voorbereidingen
voor een topconferentie van de
staatshoofden van de 13 OPEC-lan-
den (Algerije, Abu Dhabi, Ecuador,
Gabon, Indonesië, Iran, Irak, Koe
weit, Libië, Nigerië, Qatar, Saoedi-
Arabië en Venezuela). Het is de
bedoeling, dat deze conferentie tus
sen 21 februari en 8 maart wordt
gehouden en wel opnieuw in Al
giers. De bijeenkomst van de olie
producerende en olieverbruikende
landen zou dan mogelijk in juni of
juli van dit jaar kunnen plaatsvin
den.
Samenwerken
In een na afloop van het gesprek
in Algiers uitgegeven communiqué
Wijzen de OPEC-ministers op de
noodzaak van Internationale sa
menwerking en een dialoog tussen
de geïndustrialiseerde en de ont
wikkelingslanden. Met name stellen
zij voor de komende besprekingen
tussen olieproducenten en -consu
menten niet te beperken tot de
energiecrisis in het algemeen en de
economische gevolgen van de ver
vijfvoudiging van de olieprijzen,
maar het gesprek een veel bredere
basis te geven door daarbij ook de
problemen van de prijzen van
grondstoffen en van de ontwikke
lingslanden in het algemeen te be
trekken. Gedacht zou daarbij wor
den aan stabiele grondstoffenprij-
zen ten einde zo de export van die
landen, die van de uitvoer van
grondstoffen afhankelijk zijn, te
beschermep. Ook zouden deze lan
den die bijzonder aangeslagen zijn
door de economische crisis in de
wereld, speciale hulp moeten ont
vangen.
Volgens de secretatis-generaal van
de Verenigde Naties, Kurt Wald-
heim, zouden deze landen daarvoor
ca. 3 miljard dollar nodig hebben.
Zoals bekend, is het Internationale
Monetaire Fonds al bezig een spe
ciaal fonds in het leven te roepen
om de landen, die zwaar zijn ge
troffen door de hoge olierekenin
gen. steun te verlenen. Volgens
Waldheim is echter veel meer hulp
nodig dan de alleen van de instan
ties van de 'ver. Naties en van de
OPEC-landen.
Prijzen bevriezen
De Algerijnse minister voor olieza
ken, Abdessalam heeft voorgesteld,
dat de OPEC-landen hun olieprij
zen voor een aantal jaren bevrie
zen. Zij zouden door middel van
een bepaalde uitkering slechts
aan de inflatie mogen worden aan
gepast. Abdessalam dacht, dat dit
voorstel een constructieve bijdrage
zou kunnen leveren aan het ko
mende gesprek van olieproduceren
de en olieverbruikende landen. Ver
wacht wordt, dat het Algerijnse
voorstel op de komende 'top' van
de OPEC-staatshoofden onderwerp
van bespreking zal uitmaken.
De olie-minister van Koeweit, Al-
Atiqi, heeft in Algiers verklaard,
dat Koeweit dit Jaar zijn oliepro
ductie wil beperken tot de hoeveel
heid, die het land kan verkopen.
Tot dusverre dit jaar heeft Koeweit
2% miljoen vaten per dag kunnen
verkopen, dat is ongeveer 10 pro
cent minder dan de verwachting.
Hans Vonk vast dirigent
Radio Philharmonisch
HILVERSUM Hans Vonk die in
augustus 1973 voor een periode van
drie jaar als dirigent in dienst trad
van de NOS heeft nu een daarop
aansluitende verbintenis als vaste
dirigent van het Rado Philharmo
nisch Orkest van 1976 tot 1979.
Jean Foumet blijft als chef-diri
gent in functie tot september 1978
en gaat dan met pensioen. De nu
32-jarige Hans Vonk dirigeerde alle
belangrijke orkesten in Nederland
en leidde een aantal produkties van
de Nederlandse Operastichting. In
het buitenland gaf hij concerten
met het Symfonieorkest van San
Francisco, het Boston Symphony
Orchestra en het London
Symphony Orchestra.
Nederlanders schilderen
panorama in Australië
ARNHEM Ee kunstschilder en
leraar Thijs Mauve uit Lunteren en
de restaurateur Frits Pieters uit
Haarlem hebben opdracht gekregen
in Centraal Australië een panorama
van Australische landschappen te
schilderen van zestig meter lang en
zes meter hoog. In februari vertrek
ken zij op uitnodiging van de Au
stralische regering om het werk in
de plaats Ellis Springs uit te voe
ren. Het panorama zal worden on
dergebracht in een speciaal daar
voor gebouwde ruimte bij het mu
seum en de kunstgalerij van de al
zestien Jaar in Australië wonende
Nederlander Güth. Thijs Mauve
(die een kleinzoon is van de be
kende schilder Anton Mauve) en
Frits Pieters (restaurateur van o.m.
het kasteel Nederhorst den Berg bij
Loenersloot) denken voor het schil
derwerk van de verschillende land
schappen ongeveer drie maanden
nodig te hebben. De eerste weken
van hun verblijf gaan zij zich
oriënteren in verschillende delen
van het land. Het panorama dat,
net als het beroemde Panorama
Mesdag in Den Haag, in het rond
zal worden uitgevoerd, zal door de
Australische premier Whitlam wor
den geopend.
Van een verslaggever
OUD GASTEL De vijftienjarige
Anthonius van Oers te Oud Gastel
is zaterdagmorgen vroeg dood ge
vonden in een doucheruimte bij
hem thuis. De jongen leed aan
slapeloosheid en nam als remedie
daartegen dikwijls 's nachts een
bad. Hij moet het slachtoffer zijn
geworden van gebrek aan ventilatie
en de als gevolg daarvan ontstane
koolmonoxyde.
Op die winderige avond in de
hoofdstraat van Torremolinos
leek voor de Zuidlimburgse fa
milie Weijers 49-jarige Corne
lls, zijn vrouw en bejaarde moe
der de overwinteringsvakan
tie nog voor hij was begonnen
al te zijn afgelopen. Omdat zij
laat in het hotel waren aange
komen en voor de winkelsluiting
nog gauw even wat boodschap
pen wilden doen, hadden zij geen
tijd gehad hun vakantiegeld in
de kluis op te bergen.
Die haast werd de familie noodlot
tig. Wandelend langs de winkelga
lerij stopte er plotseling een auto
naast mevrouw Weijers en in een
fractie van een seconde was het
gebeurd. Vanuit het portierraam
rukten twee handen bruut de tas
van haar schouder, waarna de auto
vol gas verdween.
In die tas zat een portefeuille met
2400 gulden, het in twee jaar bij-
eengespaarde kapitaaltje, waarmee
de familie drie maanden zou over
winteren aan de Costa del Sol.
Vader Weijers, sinds vier Jaar hart
patiënt en niet meer in staat te
werken, rende nog achter de auto
aan, maar die was in het drukke
verkeer al spoedig verdwenen.
In de lounge van het appartemen
tenhotel Hafria Bornsel blijkt me
vrouw Weijers er een paar weken
later nog ontdaan over. 'Nog steeds
word ik soms midden in de nacht
wakker en zie ik het weer gebeu
ren. 'tWas afschuwelijk!'
Dank zij tussenkomst van de hotel
directie, die de 750 gulden, waar
voor ze waren verzekerd voorschoot
en van Centouri, die hen een ver
blijf op basis van half pension aan
bood, hoefde de familie niet direct
naar huis. Maar het vakantieplezier
is toch voor het grootste deel weg.
'Om hier drie maanden te kunnen
blijven, moeten we zuinig aandoen',
zegt vader Cornells. 'Zakgeld heb
ben we nauwelijks. Meer dan een
glaasje muscatel van zes pesetas
kan er niet af als we eens op een
terrasje willen uitblazen.'
10.000
Het relaas van de familie Weijers is
maar één van de vele verhalen, die
zich laten optekenen bij Nederlan
ders, die zo'n 10.000 in totaal
guur Holland voor enkele maan
den hebben geruild voor de wat
zonniger Spaanse kusten. Een wat
trieste uitschieter overigens, want
de meeste overwinteraars veelal
65-plussers blijken aanmerkelijk
vrolijker gestemd en zich in de
toch altijd nog vreemde omgeving
na een paar weken best thuis te
voelen.
Zoals de 71-jarige ex-verpleegster
Thea Jonkerpouw uit Breda, die nu
al de vierde winter aan de Costa
del Sol doorbrengt. 'Met mijn ast
ma had ik maar twee mogelijkhe
den: óf thuis in een ziekenhuis te
gaan liggen óf hier naar toe te
gaan en me door het klimaat lek
ker te bewegen. Nou, dét is geen
moeilijke keus.'
Bijna een half Jaar blijft ze er.
nodigt zo nu en dan voor een paar
weken vriendinnen uit en noemt
als haar enig probleem het tijd
tekort komen, 't Klinkt vreemd,
maar Je bent bijna de hele dag
bezig, 's Morgens wat boodschappen
doen op de markt, vaak ook voor
anderen, tussen de middag even
naar bed. dan wat gezellig kletsen
op een terras of beneden In het
hotel jawel, je zit hier veel meer
aan de bar dan thuis en daarna
wat eten klaarmaken ln je eigen
keukentje. Vervelen hoef je je geen
moment.'
'Fijn'
'Hartstikke fijn', zegt ook de 67-
jarige mevrouw A. L. Esser uit Den
Haag, die samen met haar 69-jarige
mensen gemakkelijker uit hun iso
lement haalt.'
Is die eenzaamheid vaak een han
dicap, het omgekeerde komt ook
voor: echtparen, die moeten wor
den gescheiden in aparte kamers
omdat zij elkaar het leven zuur
maken, of vriendinnen, die thuis
eens ln de week bij elkaar op de
koffie kwaen en het nu ineens zo
slecht met elkaar blijken te kunnen
vinden, dat de koffiepot door de
ramen gaat. Evenzeer als over ont
luikende romances kunnen de hos
tesses déérover pittige anecdotes
vertellen.
Daarom hun advies: ga nooit over
winteren als je elkaar niet goed
kent. Ook: ga nooit gelijk voor drie
maanden of een half jaar naar
Spanje. Zie het eerst eens een paar
weken aan. Bevalt het, dan kan je
het volgend jaar altijd nog langer
gaan.
Ankie Dobbelman: vooral bij deze
lange vakanties -is het zaak je goed
voor te bereiden. Je moet je part
ner met zorg kiezen en van tevoren
beseffen dat je niet in het paradijs
terecht komt. Die menselijke kant
is veel belangrijker dan eventuele
andere zorgen. Je hoeft hier echt
niet te komen met een zak sinaas
appelen en banenen, zoals die Am
sterdamse groenteman. Vrijwel al
les wat Je nodig hebt, is hier te
koop. Alleen op huishoudelijk ge
bied is het raadzaam wat extra mee
te nemen. Een afwasborsteltje bij
voorbeeld, een sudderpannetje, wat
koffiefilters, een asbestplaatje, wat
theedoeken en een fluitketel. Dat
zijn zaken, die in sommige apparte
menten ontbreken en moeilijk in
de winkel te krijgen zijn.'
Verzekering
Een nog belangrijker advies van de
in Spanje werkende Nederlandse
verpleegster Frieda Verheul: 'Laat
niemand vergeten zich deugdelijk
te verzekeren, zowel tegen diefstal
als ziekte. Alleen het lid zijn van
een ziekenfonds is niet voldoende.
Je krijgt dan wel alle kosten ver
goed, maar je bent wel aangewezen
op maar sommige artsen, bij wie
je vaak uren in de rij moet staan.
Heb je zo'n extra verzekering, dan
kun je nemen wie je wilt.'
Mensen die thuis medicijnen gebrui
ken raadt zij aan de Nederlandse
arts in Latijn op schrift te laten
stellen welke medicijnen dat zijn
(niet de merknaam, maar hoe ze zijn
samengesteld). 'Het gebeurt nogal
eens, dat de mensen met schoenen
dozen vol pillen en poeiers aanko
men. Dat is volmaakt onnodig.
Vrijwel alles, wat je in Nederland
kunt krijgen ls ook hier in
apotheek te koop, veelal zelfs veel
goedkoper. Het is dus niet verstan
dig maar gelijk voor drie maanden
of langer in te slaan, sterker nog:
die medicijnen blijken hier soms
helemaal niet nodig.'
Hostesses, die vele honderden gas
ten zien komen en gaan beamen
dat graag. Longpatiënten en vooral
ook mensen, die last van rheuma
hebben voelen zich in het zuidelijk
klimaat (ook in januari haait de
thermometer 's middags nog ge
makkelijk, de 20 graden) vaak veel
comfortabeler dan thuis, Ankie
Dobbelman: 'Het is geen uitzonde
ring, dat, de mensen met stokken
aankomen en zonder stokken na
drie maanden weer in het vliegtuig
stappen. We hebben zelfs al jaren
een gast, die bij aankomst niet
eens rechtop kan lopen, maar toch
zijn vouwfiets meeneemt. Na een
paar weken is hij zover dat hij er
mee naar het dorp gaat. Het is
soms verbazingwekkend'te zien hoe
snel die oudjes hier opknappen.
Dat komt vooral door het klimaat.
Mag het dan 's middags na vier uur
wel eens wat guur zijn een
flinke regenbul of straffe wind zijn
geen uitzondering meestal zijn
de temperaturen naar Hollandse
begrippen zomers. Midden januari
kun je hier echt nog bruinen.'
De familie Esser kan weer lachen na vier dagen zonder
hebben gezeten.
over de beroving.
De familie Weijers: nog ontdaan
Dat het vooral deze attracties zijn
die toeristische autoriteiten aan de
Costa del Sol naar voren brengen
om ook in de winter hun bedden te
vullen ligt voor de hand. Het is
voor hen een commerciële noodzaak
omdat ze nu eenmaal niet alleen
kunnen draaien op het zomertoeris-
me. Wil men het personeel in
dienst kunnen houden (en daar
stéét Madrid op: slechts bij uitzon
dering krijgt men toestemming
voor ontslag) dan zullen de hotels
ook 's winters bezet moeten zijn, al
gebeurt dat dan ook tegen tarieven
die nauwelijks de kostprijs dekken
(nog geen 1100 gulden voor drie
maanden logies in een vrij luxueus
appartement is maar een schijntje
zou moeten betalen)
Vandaar ook dat zowel gemén
als hoteliers besloten hebbes
het voeren van campagnes i ua
buitenland. Met name in ips
land, vanwaar de grootste
overwinteraars komt. Na Pasiu
zich hier een afvaardiging v li,
Benalmadena-costa (een stul n
ten zuiden van Torremolinos
senteren en contact opnemei k
bejaardenorganisaties, tour t
tors en overheidsinstellingen,
Dat alles met één doel: nóg
dan die 10.000 Nederlanders v
in de winter naar het zuidkl
trekken. Want zonder die ovf,a
teraars kan men niet meer.
door André Rutten
ROTTERDAM Cor Stedelinek voert zelfs het absurde ad absur-
dum, dacht ik zaterdag bij het kijken naar zijn voorstelling van
Fernando Arrabals 'Het autokerkhof' in het Piccolo-theater ln
Rotterdam. Niet door wat hij met de tekst doet, want die laat hij
praktisch onveranderd, ook niet door het Inschuiven van vijf hele
korte spelletjes van Arrabal, maar door de manier waarop hij er
theater van maakt.
gedroste en links geworden
ters bijvoorbeeld maar dajai
blijft het een losse grol, die
stens gênant is en die in het
niets met het stuk te maken
Want daar had Arrabal hep
over.
Het is tekenend voor het
Het beetje armelijke tederheï?
er in het stuk aanwezig is
uitgeklopt, alle erotische en s
sche elementen sterk aan
Het is een sado-erotische
geworden, met veel onaantrefc
bloot, veel namaak-penisse i
veel nagebootste copulaties,
eigenlijk ont-erotiserend. En
beurt hier wel het ergste wèv
theatermaker overkomen ka
dat visuele en auditieve
werkt van meet af aan dc^n
vervelend.
Een theater, dat met een overdaad
aan .groteske middelen de toeschou
wer probeert te overbluffen, maar
er geen ogenblik ln slaagt bij die
toeschouwer enige belangstelling
wakker te maken.
Het autokerkhof, uit 1957, ls een
Arrabaleske versie van de middel
eeuwse mysteriespelen, die over le
ven en lijden van Jezus Christus
vertelden, doorgaans in een volkse
verbeelding. Dario Fo volgde dat in
zijn 'Mistero Buffo' na, plaatste het
in de middeleeuwen, liet het volk
kritisch zijn, hield de Christusfi
guur meestal op de achtergrond of
geheel onzichtbaar.
Arrabal deed iets heel anders. Hij
laat het in het heden spelen, op
een autokerkhof, dat door een man
en een vrouw geëxploiteerd wordt
als een soort motel. Wie dat wil
kan, na ingeschreven te zijn, in
een van de auto's overnachten.
Daar komen iedere avond drie Jazz
musici spelen. Hun aanvoerder,
Emanou, heeft daar een tijd gele
den toe besloten: hij wil de armen
wat vreugde bezorgen om ze daar
door vrede te verschaffen. Wat hen
overkomt zit vol verwijzingen naar
Christus. De politie zit achter hem
aan, arresteert en geeselt hem, hij
ligt tenslotte met de armen uitge
strekt dood op een politiemotor.
Arrabal, die geestelijk niet onbe
schadigd uit de rigoureuze opvoe
ding door zijn moeder gekomen is,
heeft klaarblijkelijk een heden
daagse figuur willen scheppen, die
op de Christus van vroeger lijkt, en
willen laten zien, hoe het hem nu
zou vergaan. Zoals ook in de latere
rock-opera 'Jesus Christ Super Star'
is gedaan.
Cor Stedelinek heef. de merkwaar
dige inval gehad Emanou een fan
tasie-kardinaalsgewaad enkele
ogenblikken zelfs met kardinaals
hoed aan te trekken, en zijn
beide volgelingen toga's met super
plies (korte koorhemdjes) en ton-
net. Het is wel te bedenken, waar
dat op zou kunnen slaan op
DJAKARTA De Algemene
Nederland en het Indonesisch n
nisterie van financiën hebbed
overeenkomst getekend vooi is
lening van 545 miljoen guide o
besteed zal worden voor de so!
van 158.500 telefoonverbinding
Djakarta. Ook zijn contracten el
kend met een Nederlandse ka! K
derneming en met Philips. De
we telefoonlijnen moeten in
in gebruik worden genomen
telefoonnet van Djakarta heei
slechts 45.000 aansluitingen.
Van een verslaggever
WESTERBORK In Nieuwi
(gemeente Westebork) is zal
de tienjarige Hendrik Prins
een rukwind In de Hoogev
vaart terechtgekomen en ver
ken.
Wandelen langs het strand: in de winter kan dat weer.
Om er achter te komen wat de
mensen willen, heeft de directie
onlangs een enquete gehouden.
Spelavonden Stonden vooral bij de
Nederlanders hoog genoteerd, maar
het voorstel voor een cursus in het
bereiden van Spaanse gerechten
onder leiding van de chef-kok van
het hotel bleek evenzeer aan te
slaan.
Torremar-directeur Carlos Novak:
Teder hotel doet zo wét. Een colle
ga probeert het bijvoorbeeld met
danslessen-oude-stijl. Wij denken
er ook aan artiesten hier te halen,
die in de tijd van de bejaarden erg
populair waren. Ik geloof, dat Je
met zulk soort evenementen de
Ankie Dobbelman:
'toch nog wel veel eenzaamheid'
man in het eenkamerappartement
Calypso tussen Fuengirola en Mar-
bella op een zonnige zondagoch
tend een kaartje legt. Ze kan weer
wat opgewekter zijn sinds het de
fect aan de waterleidingsinstallatie
is verholpen. Vier dagen lang heb
ben ze zo goed als zonder water
gezeten, konden ze bij de receptie
er dag maar een paar flessen krij
gen en gingen z om negen uur
's avonds van de kou naar bed om
dat de centrale verwarming het ook
al niet deed.
'Natuurlijk hebben we een hoop
narigheid gehad, maar da's nu
voorbij. Zoiets weet zij uit een
ervaring van drie jaar kan je in
Spanje overkomen. Daar hou je re
kening mee.'
Over het wat kale appartement
twee bedden, vier rechte stoelen
een miniem keukentje klaagt zij
niet. 'Echt comfortabel is het na
tuurlijk niet. Als we visite krijgen
moeten we stoelen en glaswerk van
de buren bijhalen. Maar voor 370
gulden per maand en daar zit de
vliegreis ook in kan je niet te-
ons in Fuengirola hebben een paar
honderd gulden meer betaald en
zitten ook een stuk beter, met roy
alere fauteuils en een goed uitge
ruste keuken, t Is maar net hoe
hoog je je eisen stelt en hoeveel
geld je ervoor over hebt.'
Vermaak
Mevrouw Jonkpouw:
'je komt tijd tekort'
Dat overigens niet alle overwinte
raars zich zo nuchter over proble
men heenzetten, blijkt uit ervarin
gen van de hostesses, Ankie Dob
belman van Eurotours, die al zeven
jaar aan de Costa del Sol werkt:
'Er zijn nogal wat mensen, die zich
eenzaam voelen. Dat zijn meestal
de bejaarden, die zonder partner
komen, thuis ook al alleen waren,
maar van een overwintering de op
lossing van al hun problemen ver
wachten. Dat kén natuurlijk niet.
Je moet er altijd van uit gaan, dat
als je je thuis niet kunt amusren
je dat hier ook niet kunt en dat als
je thuis moeilijk contacten legt, dat
aan de Costa del Sol niet ve
anders zal zijn.'
Veel hoteldirecties hebben dat pro
bleem onderkend en zijn begonnen
met het organiseren van evene
menten. In Torremar, een van de
appartementenhotels van de Zwit
serse Uto-Ring in Benalmadena
waar Airtour haar gasten onder
brengt heeft men daarvoor zefs een
entertainer in dienst genomen: de
Haagse musicus Loek van der
Snoek, die elke week een bingo- en
een klaverjasavond organiseert. 'In
het begin liep het nog wat stroef.
Veel bejaarden bleken 's avonds
moeilijk naar de lounge te krijgen
en bleven liever in hun apparte
ment. Daar komt nu verandering
in. Elke keer hebben we meer gas
ten.'
