Zoon van arts tóch meer kansen dan van arbeider dichtbij Intelligentie even groot imentaar iernemer (1) dernemer (2) ernemer (3) Ondanks alle verbeteringen in het onderwijs: lernemer (4) 'Nog altijd gaat talent verloren' het weer Gedurig storingen weerrapporten Sneeuwbericht Waterstaat controleert alle wegoverspanningen een ziekte van arme mensen lel zsa zsa gerommel robert verbannen twijfelachtig fW/KWARTET VRIJDAG 24 JANUARI 1975 BINNENLAND T5/K7 )ti doen en laten van onderne- yordt naar verluidt de laatste 'icer dan vroeger vrij veel gf;uit. De bezwaren zijn dik- 3jn karakterologische aard. On- tkrs zouden autoritair zijn; ja !ou het egoisme hen van het stralen. Vergeten wordt dan s dat dezelfde minder goede irtrekjes kunnen voorkomen (en liad ook voorkomen) bij minis- c uofdredacteuren, straatvegers en gjnttes. Ure vormen van kritiek wordt er cvezen, dat ondernemers zeer bitjes zijn, die niet schromen ersoneel dat in 'hun' onderne- of winkel werkt, in tijden van rssie zonder pardon op straat te Hun gevoelsleven zou, als het l, staande waar is, maar matig Jceld zijn. a ndere vaak gehoorde klacht is, 1< ndernemers er niet voor terug- n de meest schandalige prijzen ingen uiteraard ten koste van kjisument. 'men als deze bezwaren samen, de conclusfe voor de hand dat ed van de ondernemer als mens land niet zo fraai is. ceze vormen van kritiek is nu uetwe toegevoegd door de VU- ler&r dr. J. G. Knol. In Gronin- hee^ hij een gezelschap van we- buuers voorgehouden, dat zij zich clpldig maken aan 'vervuiling het onderremeisklimaat'. Een voorbeeld daarvan vond prof. in wat hij noemt 'de [lering van de concurrentie-ver- Hi.i maakte deze uitdruk- luidelijk door te wijzen op het ijven op openbare aanbestedin- er bened n de kostprijs om 'toch het werk maar zelf te krijgen. Sjriesie gevolg daarvan is de zal het al hebben begrepen r idrijven die wel op een gezonde concurreren op tjeze manier markt worden geprijsd'. Knol zag nog zo'n vorm van lering in de toenemende inves- drang van de bedrijven om de rentieverhoudingen wordt de ring van de ondernemers- t i e steeds minder, aldus bet -4l van prof. Knol. Van onze onderwijsredactie GRONINGEN Ondanks alle verbeteringen in het onderwijs blijven de kansen van een twaalfjarige dokterszoon veel beter dan die van een even intelligente klasgenoot uit een arbeidersgezin. Dat is de conclusie van het onderzoek 'Milieu, school, beroep', waarop de socioloog J. L. Peschar gisteren te Groningen promoveerde. Dr. Peschar meent dat er nog altijd veel talent verloren gaat. Dit in tegenstelling tot de uitkomsten van het onderzoek onder leiding van prof. dr. F. van Heek. De conclusie van Van Heek en zijn medewerkers was dat arbeiderskinderen welis waar ondervertegenwoordigd waren in het middelbaar en hoger ónder- u al deze kritiek op een rijtje oet wel tot een merkwaardige sie komen. Enerzijds zijn onder- slechte mensen, want zij vra- ïgehoord hoge prijzen (en ver en dus inflatie). Anderzijds zou- ij bijvoorbeeld nieuwe wegen veel te lage prijzen aanbieden. at laatste waar is, dan moet vastgesteld dat ondernemers de eerste plaats hard zijn tegen e afnemers en hun eigen perso- naar vooral tegenover hun colle- it dezelfde bedrijfstak. Anders het zou ondernemers vooral Dllegialiteit ontbreken. tg als bekend worden! veronder uit de berichten die ons berei- tn bijvoorbeeld synodes, politie- rgaderingen en sportterreinen, aar enkele terreinen des levens imen, dat de collegialiteit ook wel wat verbeteringen behoeft, nclusie lijkt gerechtvaardigd dat temers als mensen niet slechter ter) zijn dan politici, predikanten f. voetballers. jeheel andere vraag is of de temers -functie geen verbe- behoeft. Ook daaroyer heeft (nol zijn licht laten schijnen, ömt hem voor dat de onderne- veel op de privé-rentafbiliteit en tiig op de maatschappelijke ren- :it let. De remedie moet aldus I-hoogleraar gezocht worden in :er planmatige afzet per bedrijfs- iaarover zullen afspraken ge moeten worden. aad: als daardoor de onderne- unctie duidelijker zou wor- ïoet van een verdienstelijke ver- g worden gesproken. Het komt :hter tegelijk voor, dat hoe ledoeld deze suggesties ook zijn wezenlijking in de praktijk op bezwaren zal stuiten. Juist het van zogenaamde 'collegiale' af- n, zal spoedig tot karteVorming en dikwijls gaan ten koste van isument. wijs, maar dat er in deze fase toch nog geen sprake meer was van verspilling van talent. Aan het eind van de lagere school zouden de kansen van even intelligente kin deren nauwelijks afhangen van hun sociale herkomst. De achter stand van arbeiderskinderen zou in een veel vroegere periode ontstaan (peuter- en kleutertijd, begin van de lagere school). Peschar vecht deze stelling aan. Hij heeft zijn bewijsmateriaal gezocht in de gegevens van ruim vierent wintighonderd Groningse school kinderen, die in de periode van 1958 tot 1970 meegedaan hebben aan het schoolonderzoek aan het eind van de lagere school. Uit die groep heeft hij 224 kinderen gese lecteerd en hun situatie paarsgewijs vergeleken. Telkens werden twee kinderen met elkaar vergeleken die een even hoge intelligentie hadden, maar van wie de een uit een lager sociaal milieu, de ander uit een hoger sociaal milieu kwam. Allereerst heeft dr. Peschar geke ken naar de schoolkeuze één jaar na het verlaten van de lagere school. Dan blijkt kinderen uit ho gere sociale milieus gemiddeld één schoolniveau hoger zitten dan hun even intelligente stadgenoten uit lagere milieus (bijvoorbeeld: mavo tegenover LTS). Hetzelfde doet zich voor als we kijken naar het opleidingsniveau dat na een aantal Jaren bereikt is. Op een ranglijst van negen niveaus scoren de bevoorrechte milieus ge middeld ruim tweeënhalf punt ho ger. Dat wordt bevestigd door de duur van de lagere school gevolgde opleiding. Kinderen uit hogere mi lieus zitten gemiddeld nog viere neenhalf jaar op school, kinderen uit lagere milieus achteneenhalf jaar. Progressiever Student Timmerman Dr. Peschar heeft de verdere loop baan van zesdeklassers steeds paarsgewijs vergeleken. Twee kin deren met een gelijk resultaat op de intelligentietest zijn naast el kaar geelgd. Eén kind kwam dan uit een sociaal hoger milieu, één uit een sociaal lager milieu. We nemen hieronder een paar dubbel tallen over. 1. Student economie Timmerman: De student economie wilde toen hij elf was ingenieur worden. Hijzelf en zijn ouders (middelbare oplei ding) wilden HBS maar het school advies was MULO. Na één jaar mulo komt hij, mede op advies van een leraar toch op de HBS, waar hij dan nog zes jaar over doet. Zijn dubbelganger wilde op elfjari ge leeftijd naar de LTS om tim merman te worden. Dat is zo ge beurd, al hadden zijn ouders (vader is timmerman, moeder heeft alleen lagere school) liever gewild dat hij naar de mulo ging. Maar het schooladvies was LTS. Jaren later verklaart de timmerman: 'Gelijke kansen zijn er niet. Zonder kruiwa gen kom je er niet'. 2. Student-notariaat/Verwarmings- monleur: De student-notaris, die aanvanke lijk beroepsvoetballer wil worden, zegt achteraf dat zijn ouders (vader is notaris) veel invloed gehad heb ben. Na één jaar V.G.L.O. en acht jaar HBS is hij eerst een jaartje als verkoper gaan werken. Daarna is hj toch aan de wens van zijn ouders tegemoet gekomen en gaan studeren. Hij heeft er geen spijt van. De dubbelganger is zoon van een kleermaker. Evenals zijn ouders vinft hij mulo het meest aantrek kelijk. Tegen het schooladvies (LTS) in gaat hij naar de MULO. waar hij vier jaar later zonder di ploma afkomt. Eerst wordt hij ma nusje van alles, later verwarmings monteur. 3. Postbesteller/Beroepsmilitair De postbesteller had volgens het testadvies naar de HBS gekund. De jongen zelf zou naar de bakkers- school willen. Maar vader (meubel maker) stuurt hem, mede op advies van het hoofd der school, maar de MULO. Na de dood van zijn vader heeft hij geen zin meer om het mulodiploma te halen. Zijn moeder betreurt dat. Het wordt toch bak kersvakschool. Maar daar krijgt hij bakkersexceem, zodat hij moet be- sluiten iets anders te doen: postbo de. Nu bezig met avondmavo. De dubbelganger gaat, overeenkom stig de wens van de ouders (vader is accountant- naar de HBS. Vijf jaar later verlaat hij de HBS zon der diploma om over te stappen naar de uitgebreid technische school (nu: MTS). Voordat hij daar zijn diploma haalt wordt hij elek- trotechnikus in het leger. Het feit dat zijn ouders op een gegeven moment zijn gaan scheiden heeft volgens hemzelf de meeste invloed op zijn loopbaan gehad. De beroepsbaan geeft eenzelfde beeld, hoewel de verschillen hier minder duidelijk zijn. Vergelijking van de bereikte Inkomens levert zelfs een kleine achterstand op voor kinderen uit hogere milieus. Dit verschil (maandinkomen van 1100 tegenover 1250 gulden gemid deld) moet echter verklaard worden door de langere scholing die je nodig hebt om een betere positie te bereiken. In het begin verdien je dan iets minder, maar later haal je dat snel weer ln. Dr. Peschar heeft verder onderzocht of er verschil was in de houdingen en oordelen van de verschillende sociale groepen. Zijn conclusie is dat kinderen uit lagere sociale mi lieus politiek progressiever zijn, dat wil zeggen vaker met PvdA, D'66 en PPR sympathiseren dan hun vriendjes met een betere startposi tie. Op grond van vergelijking van de resultaten per jaar meent dr. Pe schar dat de mammoetwet hog niet veel verbetering gebracht heeft. Ook in de komende jaren zullen verschillen in school- en oplei dingsniveau tussen hogere en lage re milieus blijven bestaan. Een van de factoren die daarbij een rol speelt is de invloed die de ouders uitoefenen. Welgestelde ouders wij ken vaker van het offieële school keuze-advies af dan ouders uit soci aal lagere milieus. Dat betekent dan altijd dat het kind op een hoger genoteerde school terecht komt. De welgestelde ouders hou den bovendien hun kind langer op school nder bezwaar ligt in het interna- vlak. Nederland is één van de met een sterk internationaal en-verkeer. Afzetplannen en af- n passen daar moeilijk in. !t waar is dat vooral de onder- c{s - f u n c t i e verbetering be- dan dient dat vooral te worden it in een sterk verbeterde voor- g over de vraag wat nu eigenlijk idernemers functie inhoudt die wel juist overkomt. Van onze weerkundige medewerker De luclit die zo stormachtig over ons land stroomt is afkomstig uit winter gebieden in Groenland en IJsland. (Gisteravond op IJsland minus 5 tot minus 8 graden Celsius, dauw tot minus 13 gr.C. bij krach tige noordoosten wind). Zij is met grote snelheid langs de achterzijde van de ex-orkaandepressie voor de kust van Noorwegen aangevoerd. Tijdens de Oceaanreis is de lucht in de onderste niveau's verwarmd, ivaardoor zij in ons land nog maxi ma van 7 tot 8 gr.C. toestaat. ln de hogere niveau's is het oor spronkelijke in-koele karakter beter bewaard gebleven. Boven weerschip India ten zuiden van IJsland werd op 5.000 meter hoogte minus 32 gr.C. gemeten evenals op hetzelfde niveau boven zuidoost-Schotland. De Hebriden registreerden minus 33 gr.C. boven de Shetlands was het op vijf-en-een-halve kilometer minus 40 gr.C. Zo diep zonk De Bilt niet met 'slechts' minus 26 gr.C. dat is ongeveer normaal, maar de hoogste wind was hier wel buiten gewoon sterk: op 9.000 meter bol derde een westelijke orkaanwind van 185 kilometer per uur bij een temperatuur echt niet om bij te verkerenminus 53 gr.C. Door de relatief hogere temperatuur aan de grond wordt de luchtlaag oneven wichtig en vallen er buien, ver sterkt door troguitlopers met stormstoten. Ditzelfde onbestendige weertype houdt nog wel even aan. In Canada rapporteerde een station dezer dagenonweer bij minus 26 gr.C. en een stormachtige wind. De zuidwestelijke Atlantische circula tie, die via Spcnje en de omgeving van Moskou over de Oeral is ge wipt, drong door tot de Beringzee. In Werchojansk was het de laatste dagen met minus 30 tot minus 35 gr. C betrekkelijk mild, want het 'hoort' er in deze tijd van het jaar minus 50 tot minus 60 gr.C. te zijn. Zelfs ln noord-Siberie aan gene kant van de Oeral liep het kwik op tot 1 a 3 graden boven nul. Tjelfs het zo vaak door ons genoemde koude Sodankylü in Fins Lapland meldde gisteravond één graad dooi bij krachtige zuidwesten wind. Onze medewerker in Ten Post meldt, dat Baraque Michel in hoog Amsterdam L/en tieiocr Buchin. Rtd £d uimburg ADerdeen Athene Barcelona Berlijn zwaar bew. 8 0.2 regen 8 1 regenoul ts u.3 geheel bew. 8 0 licht bew. 0 onbewolkt 12 0 half bew. 12 0 nalf bew. 9 O geneel bew 12 O regenDUl U 0.4 zwaar bew 7 0.3 zwaar bew. 6 1 zwaar bew. 3 2 zwaar bew. 5 0 regenbul 4 motregen 13 0.1 geüeei Dew. 6 0 regenDUl 9 0.1 zwaar bew 0.4 gebeel bew. 8 0 healf bew. 16 hall bew. 14 0 motregen 8 0.4 geheel bew. 13 zwaar bew. 3 0 regen 10 zwaar bew. 14 0 zwaar bew. 8 licht bew. 4 0 regen 4 0 zwaar bew. 7 0 licht bew. 15 0 mist 5 0 zwaar bew. 18 0 zwaar bew. 19 0 zwaar bew. 15 0 België 281 millimeter decemberregen aftapte. Vanaf juni zijn daar nu zeven maanden achtereen natter geweest dan 100 mm. Totaal over die periode 1394 mm., in heel 1974: 1803 mm. (normaal 1363). In de hogere lagen van de Harz is wat sneeuw gevallen, maar skieen is er niet mogelijk. In Sauerland, Taunus, de Eifel en de Ardennen ligt in het geheel geen sneeuw. Beter is het in het Mont Blanc- gebied met Chatèl, Les Arcs en Val- disère en omgeving 1.30 meter tot 2.50 meter sneeuw, ln de Beierse Alpen vallen boven 800 meter sneeuwbuien, maar Oberstdorf pro fiteerde niet: er ligt geen vlokje. Oostenrijk: Alpbach in Tirol 1.80 meter, May er hof en 1.60 meter, Sankt Anton 4.80 meter en Kaprun in Salzburg er land zelfs 6.35 meter. Ruim voldoende sneeuw verder in Zwitserland: Davos, Sankt Moritz. Zermatt en Arudermatt tussen één en twee meter. geen verandering s s AMftKMH XUX OPKLARINGEN fff?* REGEN HA GEL BEWOLKING MIN. TEMP. WINDRICHTING Brussel irranüiort Geneve Helsinki innsoruck Kopenhagen LisaaDon Bocarno Bonden BuxeniDurg Madrid Maiaga Mallorca MUnonen Nico Oslo Parijs Home Bplil Stockholm Wenen Zürich Casa Blanca is tan boel Bas Palinas Tel Avlv Tunis HOOG WATER VOOR ZATERDAG Zó JANUARI Vllsslngen: 12.07-0.00; Harlngvlletsluizen: 1 11-13.40; Rotterdam: 2.15-14.46; Scheve- nlngen: 0.47-13.13; IJmulden; 1,24-13.48; Den Helder: 4.57-17.41; Harlingen: 7.28- 20.10; Delfzijl: 9.34-22.14. Van een verslaggever UTRECHT De directeur-generaal van de rijkswaterstaat heeft op dracht gegeven alle wegoverspan ningen aan een grondige inspectie te onderwerpen. Zes van de in to- ta-al tien tijdelijke portalen met ANWB-richtingaanwijzers ('bailey- constructiets') zullen worden ver wijderd. Voortaan zal elke wegover- spanning moeten worden geplaatst volgens de eisen die gelden voor een definitieve constructie, dus ook als het gaat om bijvoorbeeld porta len die slechts drie maanden dienst hoeven doen. Deze opdracht is gegeven naar aan leiding van het omwaaien van een wegportaal nabij het verkeerscircuit Oudenrijn, vorige week vrijdag, waarbij een aantal auto's werd ver pletterd en een automobilist om het leven kwam. onder redactie van loessmit 'Lepra is een armoeziekte, een ziekte van de onderontwikkelde en arme mens', zegt de arts Hans Anten, die zo'n jaar of tien onder leprapatiënten in Tanzania gewerkt heeft. Toch zijn er zelfs in ons land onge veer vierhonderd mensen die aan deze ziekte lijden. Dat is nog niets vergeleken bij het totale aantal lepralijders over de hele wereld: twintig miljoen, en daar komen er jaarlijks nog eens vijfhonderdduizend bij. Lepra is dus nog op geen stuk ken na een achterhaalde ziekte en de tweeëntwintigste Wereld- lepradag zondag nog lang geen achterhaalde zaak. In zo'n honderdvijftig landen is die dag een jaarlijkse traditie en tegelijk het startsein voor een inzame lingsactie. In ons land ijvert de Nóóerlandse Stichting voor Le prabestrijding, in samenwerking met tal van zusterorganisaties die aan ruim 600 projecten in bijna zeventig landen werken, voor de oplossing van het lepra probleem. De Nederlandse stichting, in 1967 opgericht, houdt zich vooral bezig met leprabestrijding in Afri ka, maar neemt ook deel aan het werk in Indonesië, Suriname en Thailand. Op het ogenblik zijn er in Afrika en elders elf artsen en twee paramedisch ge schoolden aan het werk, die ge heel of gedeeltelijk op kosten van de Nederlandse stichting zijn uitgezonden. En dat helpt. Want hoeveel patiënten er ook zijn. Als ze zich melden of gevonden worden, is hun ziekte medisch gesproken vrijwel geen probleem meer. De lepra bacil is maar zwak; na een paar maanden behandeling blijkt hij al morsdood te zijn. Het be kendste en zeer effectieve ge neesmiddel DDS kost nog min de dan een hoofdpijntabletje en komt op een rijksdaalder per patiënt per jaar. Al met al kost de complete behandeling en ver zorging van een leprapatiënt nauwelijks elf gulden per heel jaar. De oplossing van het leprapro bleem lijkt tius erg eenvoudig, ware het niet dat wel tien mil joen patiënten niet in de ge legenheid zijn de nodige medis che verzorging te krijgen. Ze weten het behandelcentrum niet te vinden of het is er nog niet in hun omgeving, daarom valt er nog veel te doen en heeft de Op een persconferentie waarop hij het bankroet van zijn bedrijf in het Franse La Rochelle mee deelde, heeft de 61-jarige direc teur Louis Sacre een stuk van zijn oor afgeknipt. Nadat hij omstandig uiteengezet had hoe het met de failliete boedel zat. greep hij tot ontzetting van de aanwezigen een schaar en knip te bij wijze van illustratie zon der aarzelen de punt van zijn linkeroorlel af. In hooguit twee minuten is deze week de Hongaarse actrice Zsa Zsa Gabor in Les Vegas ge trouwd met haar vroegere buur man Jack Ryan, die multimiljo- naor geworden is door het be denken van de Babie-pop en de uitvinding van een luchtafweer- raketsysteem. Hij is 48, zij 52 jaar (zegt ze. maar dat weet je bij beroemdheden nooit; ze zou nu op z'n minst 55 moeten zijn) en het is Zsa Zsa's zesde huwe lijk. 'In feite ben ik nu voor de tweede keer getrouwd ,'zegt ze zelf. 'Die andere vier tel ik niet mee, want die waren wat mij betreft niet echt'. Nederlandse stichting nog heel wat pijlen op haar boog: een stichting heeft directe verant woordelijkheid voor de leprabe strijding in Kenia, Noord- en Oost-Oeganda, Gambia, Tanza nia en Noorïi-Nigeria, en betaalt mee aan veertien projecten in Indonesië, Thailand, Ethiopië en Kameroen. In al die gebieden staan ongeveer 90.000 patiënten geregistreerd, van wie er 23.000 onder regelmatige behandeling zijn. Tel daarbij de fondsen die nodig zijn voor nieuwe projecten plus het wetenschappelijk on derzoek en het totaalbedrag dat voor al dat werk nodig is, komt gulden. De stichting hoopt dat bedrag dit jaar door collectes en giften op tafel te krijgen. Zanger Robert Long mag dan vaak te horen zijn, te zien is hij voorlopig niet. Tijdens een va kantie in Zwitserland heeft hij geelzucht gekregen, waardoor hij nog even in quarantaine moet blijven. En zelfs als hij volgende maand weer ln ons land terug is zal hij nog minstens een maand rust moeten houden, zegt de dokter. 'Ik wist wel dat er iets met. dat huis niet in orde was', zei me vrouw Mary Adams uit Stockport in het Engelse graafschap Ches hire. Er was inderdaad iets niet in orde: nadat ze de huisdeur met een klap achter zich had dichtgetrokken en naar de bus halte was gerend, stortte het he le huis achter haar ln. Ze merk te het pas, toen een buurvrouw haar hijgend inhaalde en het droeve nieuws vertelde. Het huis, dat naast een druk bereden brug stond, had veel te lijden van het verkeer. 'De deur klemde altijd al een beetje en als ik er hard aan trok, hoorde ik binnen vaak gerommel', verklaarde mevrouw Adams. 'Hup Stourbridge!' pleegt de schorgeschreeuwde stem van oma Alice Dakin wekelijks over het voetbalveld van haar club in het Engelse Stourbridge te schallen, maar het komende weekend mag ze dat niet en daarna ook nooit meer. Al meer dan vijfendertig jaar is ze de trouwste supporter van de plaat selijke voetbalclub, maar in haar enthousiasme is zc nu toch wel te ver gegaan, vindt de clublei ding: tijdens een wedstrijd sloeg ze de trainer van de tegenpartij op zijn mond en een grensrech ter ranselde ze met een ratel in zijn gezicht, dat was meer dan de club kon verdragen en de voetbalminnende oma werd voorgoed van het veld verban nen. Zeedieren als kreeften, mosselen, oesters en garnalen genieten de twijfelachtige eer graag door lekkerbek en wetenschap ge bruikt te worden. De eerste eet ze gelijk op, de laatste is er zuiniger mee en bewaart ze voor proeven. De inktvis bijvoorbeeld, lezen we in De Bejaarden, is een zeer geschikt object om het ze nuwstelsel te onderzoeken; de hersens zijn alleen door weke delen bedekt en dus makkelijk toegankelijk. De eendemossel blijkt een stof af te scheiden, waarmee mogelijk nog eens gaatjes in tanden en kiezen ge vuld zullen worden; tandartsen hebben er althans veel belang stelling voor. Met zeesterren is een wel zeer merkwaardig expe riment gedaan: de arme dieren werden in tweeën gesneden, waarna de helften niet doodgin gen, maar na enkele maanden tot volledig nieuwe exemplaren waren uitgegroeid. Het schijnt haast onmogelijk te zijn om uit te vissen of deze zeedieren gezond of stervend zijn en tot welk geslacht ze be horen. en ook huisvesting en transport leveren problemen op. Moeilijkheden zijn er dus genoeg en dat is maar gelukkig voor die zeedieren. 'Je bretels zitten weer te strak, Simpkins.'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 7