Voorstel van KVP/ARP
aat ook ruimte
roor andere meningen
108-jarige nog erg vitaal
Hendriks: acupunctuur
niet altijd toepasbaar
'Regering moet meer doen
voor land- en tuinbouw'
Identiteit is moeilijk
punt in oudercommissie
van bijzondere scholen
)eur voor abortus op een kier
Arts moet telkens
verslag opstellen
Onderzoek van gezondheidsraad
Voorzitter CBTB West-Nederland:
Bloei midden in de winter
Mr. K. P. van
der Mandele
overleden
Omstreden plannen
grondwet worden
niet ingediend
'Het kan me zaterdag niet druk genoeg worden'
Blij met
brief van
Koningin
Rotterdam neemt
acht huisartsen
in vaste dienst
AANGRIJPEND BOEK VAN EEN MOEDER
WIER ZOON „ANDERS" IS
EEN vreemde
UITGEVERIJ
T. WEVER B.V.
Antwoordnummer 5
FRANEKER
BON
tOUW/KWARTET VRIJDAG 24 JANUARI 1975
BINNENLAND T3/K5
an onze Haagse redactie
EN HAAG Zwangerschap mag alleen worden afgebroken in het uiterste geval als het leven van
vrouw wordt bedreigd. Dit is het standpunt van de fracties van de KVP en ARP. Omdat het ech-
r niet heilzaam is aan het hele Nederlandse volk een wet op te dringen, die een extreme opvatting
t gelding wil laten brengen, wordt in het wetsontwerp van de twee confessionele partijen ook ruim-
gelaten voor andere opvattingen.
lof'
ruimte, die dan wordt geboden,
blijkt uit de toelichting op de
ortus van KVP en ARP (het ont-
>rp Van Schaik-Van Leeuwen),
staat hieruit, dat de nood van de
iuatie de wet kan breken. Dit wil
erigens *iiet zeggen, dat in het
nfessionele wetsvoorstel alleen,
it genoemd wordt 'de sociale in-
catie' wordt geaccepteerd. De ab-
tus is toegestaan bij een 'ernstige
dreiging van de geestelijke ge-
i(ndheid van de vrouw'.
L de toelichting wordt hierover
jlrder gezegd: 'Het is denkbaar,
,t onoverkomelijke moeilijkheden
ti sociale aard die de geestelijke
zondheid ernstig bedreigen, n iet
■J lor sociale voorzieningen kunnen
irden opgeheven'. Hiermee wordt
het voorstel van KVP en ARP de
ur op een kier gezet voor de
ortus. Er wordt evenwel direct
toegevoegd, dat abortus niet
elaatbaar is, alleen omdat het te
rwachten kind 'ongewenst is'.
ojoezicht
belangrijk element in het
orstel van KVP en ARP is, dat de
^jslissing om tot abortus over te
^an niet alleen aan de artsen mag
irden overgelaten. De problemen
abortus, euthanasie, orgaan-
insplantatie, proeven op mensen
n somatische en psychiache aard,
an verder dan alleen het medis-
•technische. 'Het gaat hierbij
"let alleen meer om de beroepsre-
■*»ls van de arts Daarom moeten in
wet normen worden gesteld. De
bdicus, die de norm overtreedt, is
ifafbaar.
gevolg van deze zienswijze vin-
n de fracties van de KVP en
P, die akkoord zijn met de toe-
hting, dat het staatstoezicht op
volksgezondheid strakker moet
irden geregeld. Het confessionele
tsontwerp gaat dan ook verder,
n het ontwerp van de ministers
uyt en Van Agt uit het kabinet
esheuvel. Dit ontwerp zal worden
';etrokken, als het ontwerp Van
haik-Van Leeuwen in behande-
ig komt.
staatstoezicht wordt dan zo
rsterkt, dat de medicus uiterlijk
r n dag, nadat hij besluit tot abor-
eén verslag opstelt. Hierin wor-
n onder meer opgenomen de na-
;bn van de leden van het advles-
ljam, dat hij heeft geraadpleegd.
overwegingen van het team en
toestemming van de vrouw. Al
e gegevens gaan volgens het
tsontwerp naar de geneesheer-
'ecteur van de inrichting.
geneesheer-directeur is weer
"plicht een keer per maand de
ki Igende gegevens door te geven
;vn een 'door onze minister aan te
itijjzen ambtenaar':
Het aantal behandelingen.
De duur van de zwangerschap,
aantal eerdere zwangerschap
vin, de leeftijd, de burgerlijke staat
de woon- en verblijfplaats van
vrouwen, die zijn behandeld,
tekst van de wet laat verder de
(gelijkheid open, dat de minister
g meer gegevens eist. Ook kan de
nister bepalen hoe de verkregen
(evens worden verwerkt en met
lk doel.
de toelichting wordt nog opge-
merkt, dat aan het voorkomen van
een ongewenste zwangerschap grote
aandacht moet worden besteed. In
het bijzonder is er hulp nodig aan
haar, die toch besluiten'het kind te
krijgen. De verwachting, die men
heeft van de hulp kan van grote
invloed zijn op zo'n besluit.
De adoptie is een feitelijke alterna
tief (hoewel op kleine schaal) voor
abortus. Daarom wordt met klem
om maatregelen gevraagd om de
adoptie gemakkelijker te maken. De
behandeling mag alleen worden ge
geven in een ziekenhuis of in een
Volgens de heer Biesheuvel zal de
overheid verdergaande maatregelen
moeten nemen dan tót nu toe is
gebeurd. Voorzieningen op fiscaal
en sociaal terrein zal de CBTB met
de grootst mogelijke klem blijven
bepleiten. De heer Biesheuvel zei
dit gistermorgen tijdens een toog-
dag in Delft.
'Wij zijn al te lang de dupe geweest
van een soort afschuifsysteem tus
sen Den Haag en Brussel'. De
CBTB-voorzitter drong aan op een
gemeenschappelijke aanpak om de
nog altijd bestaande concurrentie
vervalsing tegen te gaan. 'Als Brus
sel niet tot effectieve maatregelen
in staat is zal Den Haag niet werk
loos mogen blijven toezien'.
De heer Biesheuvel vestigde in
Delft in het bijzonder de aandacht
op de jonge agrariërs, van wie vol
gens hem het voortbestaan van de
agrarische bedrijfstak afhangt. 'Een
overheid die prijs stelt op het
voortbestaan van een krachtige
agrarische bedrijfstak kan zich de
weelde niet veroorloven haar boe
ren en tuinders, en vooral de jon
geren onder hen, in de kou te laten
staan. De Nederlandse regering is
zich volgens de heer Biesheuvel te
weinig bewust van haar verant
woordelijkheid ten opzichte van de
ondernemers.
De staatssecretaris antwoordde dit
,in de Tweede Kamer op vragen van
het tweede kamerlid Beekmans
(D'66). In China wordt de acu
punctuur bij ongeveer een derde
van de operaties toegepast als
(plaatselijke) verdoving.
De heer Hendriks waarschuwde er
wel voor om de acupunctuur niet
zonder meer te zien als de beste
wijze van verdoving, omdat ze niet
in alle gevallen toepasbaar is. Er
moet onder andere worden gekeken
naar de geestelijke toestand van de
patiënt en de aard van de operatie.
'Wellicht is het mogelijk dat de
acupunctuur een rol gaat spelen,
maar we zijn er in Nederland nu
nog niet aan toe', aldus de staats
secretaris.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Staatssecretaris Hendriks zal aan de gezondheids
raad vragen, in hoeverre de acupunctuureen wijze van ver
doven, door het aanbrengen van naalden in zenuwen of hersenen
in Nederland toepasbaar is.
Bij het onderzoek van de gezond
heidsraad zullen uiteraard acupunc
turisten worden betrokken. De
staatssecretaris stelde zich nogal
terughoudend op, ten aanzien van
deze verdovingswij ze. omdat, zei
hij, 'het nog niet vaststaat dat de
acupunctuur geen schadelijke ge
volgen zou kunnen hebben voor
bijvoorbeeld het zenuwstelsel door
het inbrengen van de naalden'.
Een interessant aspect van deze
zaak zal zeker ook worden het on
derzoek naar de mogelijkheid om
de acupunctuur toe te passen als
therapie tegen de verslaving aan
hard drugs. De staatssecretatis zei
nog niet bereid te zijn om een
universitaire leerstoel voor de acu
punctuur te stichten. In Nederland
is men daar nog niet aan tóe.
K 'lp
kliniek verbonden aan een zieken
huis.
De vrouw, zo blijkt nog uit de
toelichting, is niet verplicht met de
overleggroep (het team, waaraan de
arts advies dient te vragen) te
spreken. Het mag weL
Beschermwaardig'
Principieel wordt in de toelichting
gesteld, dat menselijk levenin elk
stadium van ontwikkeling 'be
schermwaardig' is. De 'bescherm
waardigheid' van het menselijk le
ven is niet alleen een voorwerp van
argumenteren, aldus de toelichting.
'Zij is het meest essentiële van de
evangelische opdracht, die een bij
zondere dimehsie krijgt ten aanzien
van de zwakken en weerlozen, de
macht van verstokenen en (pas
send in dit verband) de 'ongewen-
sten), die wij moeten beschermen
en met liefde omringen'.
Van een onzer verslaggevers
DELFT T>e probleemsituatie in de land- en tuinbouw beiadrukt
de noodzaak van een actief overheidsbeleid, een beleid dat duide
lijk rekening houdt met de bijzondere positie van de zelfstandigen
en erop gericht is een gezond ondernemingsklimaat te scheppen',
aldus de voorzitter van de afdeling West-Nederland van de chris
telijke Boeren en Tuinders bond (CBTB), de heer A. Biesheuvel.
Van zo'n overheidsbeleid is volgens hem echter nog steeds onvol
doende sprake.
Een beeld dat gewoonlijk pas in de maanden april en mei te zien
is: bloeiende pruime- en krentebomen in zuid-west Nederland. Door
de ongewoon hoge temperaturen is de natuur echter danig van
slag; dit plaatje is dezer dagen 'geschoten' bij Sprang-Capelle.
Van een verslaggever
ROTTERDAM Op 95-jarige leef
tijd is in Rotterdam overleden mr.
Kapel-Paul van der Mandele, tot
1960 president van de Rotterdamse
Bank en voorzitter van de kamer
van koophandel in de Maasstad. De
heer Van der Mandele was kamer
heer van de Koningin in buitenge
wone dienst.
In de jaren na de oorlog heeft mr.
Van der Mandele een grote rol
gespeeld bij de wederopbouw van
Rotterdam. Hij was de oprichter
van de Unie van Rijnkamers, de
kamers van koophandel in het
Rijnmondgebied.
Mr. Van der Mandele. die rechten
gestudeerd heeft in Leiden en in
Lausanne, vestigde zich in 1902 als
advocaat in Den Haag. In 1906
kwam hij als directiesecretaris bij
de Rotterdamse Bank, waar hij in
1910 directeur en in 1940 president
commissaris werd. Hij was ook cu
rator van de Nederlandse Economi
sche Hogeschool (later kreeg hij
daar een eredoctoraat) en bekleed
de commissariaten onder meer bij
De Gruyter, Stokvis en Van den
Bergh en Jurgens. De heen Van der
Mandele was commandeur in de
orde van de Nederlandse Leeuw en
hij had het grootkruis Oranje Nas
sau.
VERVOLG VAN PAG. 1
formateur. De communist Bakker,
fervent tegenstander van de rege
ringsplannen, erkende de bezwaren
van de langdurige en moeilijke ka-
binetsformtaite uit het verleden. De
oplossing zei hij, is geen verande
ring van het systeem, maar is een
betere samenwerking tussen gelijk
gezinde partijen, aldus de heer
Bakker, die hiermee nog eens het
CPN-stokpaardje van een volks
front van communisten en socialis
ten samen bereed. Hij wees erop
dat zonder het huidige systeem pre
mier Den Uyl geen premier gewor
den zou zijn en voegde er aan toe
dat het kabinet veel meer gebruik
zou moeten maken van de moge
lijkheden van het bestaande
systeem om tot politieke verander
ingen te komen. TK
Meerderheid
Minister De Gaay Fortman bena
drukte dat de formateur met zijn
kabinet toch afhankelijk blijft van
de steun van de meerderheid in het
parlement. Indien de formateur in
de Tweede Kamer geen meerder
heid heeft kan hij zijn kabinet niet
vormen en moet hij gewoon naar
huis. De tegenstanders van het
voorstel vrezen echter dat de Ka
mer een man die persoonlijk mil
joenen stemmen achter zich heeft,
niet zo gemakkelijk naar huis kan
sturen en dat, indien dit toch ge
beurt, de kiezers dan wel danig
gefrustreerd zullen raken.
Een teleurgestelde mr. H. van Mier-
lo (D '66) verweet de tegenstanders
'buitengewone vijandigheid jegens
de regeringsvoorstellen': Ze willen
er niet redelijk over praten en zo
houdt de Kamer de verantwoorde
lijkheid voor een niet tijdige ver-
nieuwinb van de democratie' zei
mr. Van Mierlo.
In een nieuwe grondwet komt niet
de door GPV en SGP gewenste
preambule, een beginselverklaring
waarin dan als leidend beginsel op
genomen zou moeten worden, dat
de overheid wertk als dienaresse
Gods. Minister De Gaaij Fortman
zei dat er in ons land hierover te
verschillend wordt gedacht. 'Ik zelf
ben het er wel mee eens, maar er
zij in de Kamer al toen tallen men
sen die er heel anders over denien.
En zelfs al zou hier tweederde
meerderheid vóór zijn dan mag het
nog niet. Zo'n beginsel mag je niet
bij wet aan anderen opleggen. Met
het zwaard kan en mag je niet
bekeren', zei de minister.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM 'Tot volgend jaar maar weer om deze tijd', zei mevrouw J. Leeu
wenburg-Hordijk in Rotterdam gisteren, nadat we met haar gesproken hadden.
Morgen hoopt deze oudste inwoonster van ons land 108 jaar te worden.
o: mevrouw Leeuwenburg doet een spelletje
dochter, de zeventigjarige mevrouw H. Bus-
Mevrouw Leeuwenburg werd
op 25 januari 1867 in het
toenmalige Charlois gebo
ren. 'Ja, ik wil u echt vol
gend jaar weer zien, want ik
heb gedroomd, dat lk 120
Jaar zal worden', zegt zij,
snel daaraan toevoegend:
'Ik heb het van de bekende
opoe Herfst nog gewonnen'.
De hoogbejaarde mevrouw
Leeuwenburg brengt nog
steeds iedereen in verwon
dering door haar enorme vi
taliteit. 'De dokter? Die héb
ik al jaren niet meer ge
zien'.
'Of ik nog op straat kom?
Nee, nu niet meer. De vrij
ers lopen niet meer zo hard
om mij'. Zij vindt het jam
mer, dat Lucie Ball niet
meer op het televisiescherm
verschijnt en zal geen enke
le belangrijke voetbalwed
strijd op de T.V. missen.
Nog steeds volgt ze met gro
te belangstelling de verrich
tingen van Feyenoord. Ver
der legt ze graag een kaart
je.
'Het is Jammer, dat mijn
gehoor wat achteruit gaat,
maar mijn gezichtsvermogen
is nog geweldig. Ik lees nog
zonder bril'.
Zij herinnert eraan hoe ze
vorig jaar een oproep kreeg
om zich te melden voor het
basis-onderwijs. Men heeft
toen vermoedelijk gedacht,
dat zij zeven werd in plaats
van 1Q7. Bijzonder verguld
toonde de oudste Inwoonster
zich gisteren met een brief
van koningin Juliana, welke
gisteren bij haar aan de
Beyerlandselaan in Rotter
dam bezorgd werd. In de
brief wenst de Koningin
haar van harte geluk en
hoopt dat het voor haar een
onvergetelijke dag zal wor
den.
Mevrouw Leeuwenburg heeft
op twee na haar acht kinde
ren overleefd. De twee Jong-
sten, die zeventig en ach
tenzestig zijn, verzorgen
haar. Ze heeft tachtig klein
en achterkleinkinderen. 'Het
kan mij zaterdag niet druk
genoeg worden. Ik maak in
ieder geval een dansje op
mijn verjaardag', aldus de
oudste inwoonster van ons
land.
Drie hoofdtaken
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG De ouder- of schoolcommissie in het bijzonder
onderwijs zal volgens de christelijke schoolraad drie taken moeten
hebben: advies geven aan bestuur en schoolleiding, meewerken
aan binnen- en buitenschoolse aktiviteiten, en zelfstandig bepaal
de diensten organiseren.
De ouder- of schoolcommissie zal
per 1 januari 1976 wettelijk ver
plicht zijn. Elke bijzondere school
of combinatie van scholen (bij
voorbeeld een kleuter- en basis
school) moet dan een oudercom
missie hebben. Het is ook mogelijk
per school een schoolcommissie in
te stellen, die voor tenminste twee
derde deel uit ouders bestaat en
waarin verder ook de leerkrachten
en het schoolbestuur vertegenwoor
digd zijn.
De Nederlands Protestants Christe
lijke Schoolraad heeft nu een ont
werp gemaakt voor een model-re
glement voor deze commissie. Tot 15
februari kunnen betrokkenen nog
wijzigingen voorstellen. Daarna
wordt een definitief model vastge
steld. Dit model wordt de scholen
dan aangeboden als voorbeeld. Elke
school is uiteraard vrij een eigen
reglement vast te stellen.
Uitsluiting
Een belangrijk punt in het nu ver
schenen ontwerp is de deelneming
van niet-chrlstelijke ouders in de
commissie. Artikel 4 Is nu zo gefor
muleerd, dat alleen zij die lid zijn
van de vereniging of althans in
stemmen met de grondslag en ,het
doel van de vereniging of stichting
verkiesbaar zijn. Dat betekent dat
ouders die wel kinderen op school
hebben, maar zelf niet achter de
christelijke doelstelling van de
school staan niet vertegenwoordigd
kunnen zijn.
In een toelichting op dit artikel
schrijft de schoolraad, dat het
denkbaar is dat de plaatselijke ver
houdingen en de samenstelling van
de bevolking aanleiding kunnen
geven deze bepaling ruimer te ne
men. Maximaal de helft van de
gekozen ouders zou dan kunnen
bestaan uit mensen die zelf de
grondslag van het christelijk on
derwijs niet voor hun rekening ne
men. Zij moeten uiteraard wel be
reid zijn te werken binnen het door
het bestuur en in overeenstemming
met de grondslag vastgesteld beleid.
Dat geldt trouwens voor de hele
commissie.
De adviserende taak van de com
missie kan betrekking hebben op
de benoeming van leerkrachten, de
besteding van het geld, dat de
overheid geeft en van het geld uit
ouderbijdragen, de public relations
van de school, het eigen geluid van
het christelijk onderwijs, de ont
wikkeling, vernieuwing en inhoud
van het onderwijs, opvoedings- en
ordeproblemen en het huiswerk.
Hulp
De aktieve medewerking van de
commissie aan het binnen- en bui
tenschools gebeuren kan tot uit
drukking komen door hulp bij het
niveaulezen, verzorging van biblio
theek- en documentatiecentrum,
schoolzwemmen, verkeerslessen, ex
cursies, werkweken, schoolfeesten,
samenstelling van het schoolblad,
organisatie van ouderavonden,
schoolreizen, vervaardiging en re
paratie van leermiddelen en bui
tenschoolse recreatie of feestelijke
evenementen.
Tenslotte kan de commissie ook
zelfstandig iets organiseren. De
schoolraad noemt als voorbeeld de
begeleiding van leerlingen bij het
oversteken op straat, toezicht bij de
maaltijden op school en de organi
satie en leiding van peuterspeelza
len.
Van een verslaggever
ROTTERDAM De Rotterdamse
gemeenteraad heeft gisteren beslo
ten de acht huisartwen, die samen
werken In het wijkcentrum Om
moord, in vaste dienst te nemen.
Ook het overige personeel, zoals
assistenten, fysiotherapeuten en
verloskundigen, treedt In vast
dienstverband met de gemeente.
Het betreft hier een voor Nederland
uniek experiment.
De artsen hebben dit dienstverband
gewild om tot een kwaliteitsverbe
tering te komen. De Plaatselijke
Huisartsen Vereniging keurt het
plan af. Men vreest dat er twee
soorten huisartsen worden gecreë
erd, de uitoefenaar van het vrije
beroep en de ambtenaar-hulsarts,
welke laatste weieens teveel ln de
macht van de overheid zou kunnen
geraken.
(ADVERTENTIE)
Omvang 180 pagina's. In fraaie
gebonden uitvoering met een
geplastificeerd stofomslag in
vier-kleurendrtik, naar een
ontwerp van de bekende gra
ficus Bert Bouman.
mm zoon,
door LOUISE WILSON
Uit het Amerikaans vertaald
door J. de Roov
„Aangrijpend, beklemmend, het zijn gro
te. zwaar geladen woorden. Toch zijn ze
helemaal van toepassing op „Mijn zoon,
een vreemde", 't Is de kennelijk authen
tieke geschiedenis van eén moeder, wier
zoon aan een paranoïde schizofrenie
lijdt, geschreven door die moeder zelf.
Zonder enige franje en sentimentaliteit,
maar juist daardoor des te indrukwek
kender".
DE GOOI- EN EEMLANDER
Prijs 14,50 >pDe betekenis van dit boek ligt in de
authenticiteit waarmee de moeder het
hele drama vertelt. Haar eigen gevoelens*
de liefde en toewijding van de ouders,
hun reacties en die van de overige ge
zinsleden op Tony's wangedrag, de uitwerking van de gesprekken met
de deskundigen en vele andere kenmerken van de situatie worden op
indringende wijze beschreven. Wie eenmaal aan het boek begonnen is
zal het moeili-jk terzijde kunnen leggen voordat hij het uit heeft
„Mijn zoon, een vreemde" is een waardevol stuk psychiatrische auto
biografie". N.R.C.-HANDELSBLAD
Dit boek kan binnen enkele dagen
in uw bezit zijn als u gebruik
maakt van de BESTELBON.
Zend die aan uw boekhandel of
(ln open envelop, zonder postzegel
aan:
Telefoon (05170) 3147;
by geen gehoor 2436.
Zend mij
rechtstreeks
vla boekhandel*
ex. MIJN ZOON,
EEN VREEMDE,
geb. 14,50
Naam:
Straat:
Plaats:
Gironummer:
(alleen ln te vullen Indien u over
een eigen poetrekening beschikt).
Doorhalen wat u niet wenst
TROUW
