Nog geen kwart gaat voor vakantie grens over
Dorlog in reiswereld
ié
Toeristen trekken
zich van de
politiek niets aan
Toerisme
Reizen over grote afstand zijn
vaak veel goedkoper in Duitsland
'atroon verandert: Frankrijk wordt topper
Soms prijsverschil van duizend gulden
g OU W/KWARTET VRIJDAG 24 JANUARI 1975
TOERISME T17, K19
Gereld ligt open. Wie de tientallen reisbrochures voor de komende zomer openslaat,
ïoet wel constateren, dat er vrijwel geen plek op deze aardbol is, waar reisbureau de
>erist niet naar toe brengen, 't Kan allemaal en mocht er toevallig toch een bestem-
lin zijn, die niet vermeld is, wel dan zijn de bureaus best bereid dat individueel te
igelen. De toerist wordt op zijn wenken bediend.
ich, ondanks dat zich steeds
ibreidende assortiment,
aakt lang nog niet elke Ne-
rlander gebruik van de mo-
lijkheden, die hem zo zon-
g worden gepresenteerd,
ig steeds gaat maar de helft
n alle Nederlanders op va-
ntie. De rest blijft thuis
idat men er óf het geld
et voor heeft, zich te oud
elt dan wel er gewoon geen
i in heeft; men brengt
paar wekén vrijaf door bij
nnissen en familie. En wat
groep, die wél voor een
kantie boekt betreft, komt
steeds 55 procent (ofwel
miljoen!) niet over de
en zen; maar' drie miljoen
derlanders waagt die
rong wél. Trekt men daar
n nog de vakantiegangers
die er privé met de eigen
to op uit gaan, dan blijven
maar 900.000 Nederlanders
er. Dat zijn de mensen voor
e al die programma's nu in
etalages liggen. Een veel
ïinere groep dus dan wel
irdt verondersteld. Niette-
n een zeer reislustige; an-
rs zouden de touroperators
hen niet zo'n royaal assorti
ment hebben voorgezet.
Nu is die uitgebreidheid veel
al niet meer dan vlagvertoon
van de reisorganisatoren. Dat
je behalve naar Torremolinos
ook naar de Himalaya, dé Ga
lapagos, Indonesië of noem
maar welk land ook in ver
Afrika kan, is natuurlijk wel
leuk, maar het is maar een
zeer kleine en voor de tour
operators vrij onbelangrijke
groep die zich zo'n reis
kan veroorloven.
Verreweg het grootste deel
van al die, vlieg-, trein- of
bustoeristen blijft binnen Eu
ropa en waagt hooguit de
sprong naar Noord-Afrika of
het nabije oosten.
Toch betekent dit niet, dat de
organisatoren met dit gege
ven in handen, van het uitge
ven van programma's een
routinezaak kunnen maken
en zich maar hoeven te be
perken tot het verhogen van
prijzen voor al lang bekende
bestemmingen.
Zelfs binnen een toch be
grensd vakantiegebied blijkt
het publiek elk jaar een an
der patroon aan de trek te
geven. Een grilligheid, waar
aan alleen de touroperator
met een fijne neus zich lu
cratief kan aanpassen.
Frankrijk topper
Zo waren vijf jaar terug
Spanje (vooral), Italië en
Joegoslavië absolute toppers,
waar het gros heentrok. Zon,
zee en zand bleken attracties,
die hoog genoteerd stonden.
'Maar', zegt drs. D. J. Enge
len, directeur toerisme van de
ANWB, 'in dat patroon komt
de laatste tijd duidelijk ver
andering. Deels omdat men
het allemaal wel gezien heeft,
soms ook omdat die verre rei
zen door valutaschommelingen
en prijsverhogingen gewoon
te duur werden, maar ook en
vooral omdat men wel eens
wat anders wil'.
Als voorbeeld daarvan noemt
hij de opmerkelijk grote be
langstelling dit jaar voor
Frankrijk. Dichtbij huis, ge
makkelijk via het opnieuw
uitgebreide snelwegennet met
de auto bereikbaar, nog rede
lijk goedkoop, beneden Parijs
vrij zonzeker en een land,
waar vooral de individualist
in alle rust en ruimte nog
veel kan beleven en doen.
Die voordelen spreken aan,
maar er spelen ook andere
factoren een rol; vooral de
handicaps van omringende
landen, die tot voor enkele
jaren' onbetwist aan de top
stonden bij de Nederlandse
toerist. De lange afstand en
de hoge benzineprijzen zullen
bijvoorbeeld, volgens de heer
Engelen, veel automobilisten,
die anders naar Spanje zou
den zijn gegaan, boven, de
Pyreneëen houden. Zwitser
land, ook sinds jaar en dag
voor (vooral) de autotoerist
een geliefd vakantieland, zal
door de invloed van de valu
ta-verhoudingen (een franc is
een gulden en een kopje kof
fie kost er óók twee gulden)
eveneens een flink contin
gent Nederlanders aan Frank
rijk moeten afstoten.
Prognose
Is oorlog in de reiswereld. De pagina grote advertenties van Holland International
•avel (een groepering van een tiental Nederlandse reisorganisatoren) en aartsrivaal
ïckermann in een aantal dagbladen hebben daargeen twijfel over laten bestaan,
mocht dat daarmee voor het publiek nog niet duidelijk zijn geworden, dan werd
it wel geïllustreerd door het TROS-tv-gesprek van enkele weken terug tussen Cen-
uri-directeur Janssen (als vertegenwoordiger van HINT) en Neckermann's com-
ercieel directeur René Klawer. Dat de heren elkaar niet met bierflesjes bekogel-
m, was uitsluitend aan de regisseur te danken, die tijdig het gordijn sloot.
Andere prognoses van de
ANWB-directeur. De opkomst
van Italië, waarvoor de be
langstelling de laatste jaren
wat was Ingezakt. Wat Joe
goslavië gaat doen hangt he
lemaal af van de politieke
situatie (als Tito dit seizoen
overleeft maakt het land een
goede kans). Oostenrijk zal in
de lift blijven zitten. Grie
kenland zal nog te kampen
blijven hebben met de regi
mewisseling vorig jaar. In
Engeland zal de economische
crisis een belangrijke rol. spe
len. En wat de dichtbijhuis-
landen betreft: ook dit jaar
zullen Duitsland, België en
Luxemburg weer sterk favo
riet zijn. Dat waren ze al
jaren. Duitsland trekt zelfs de
meeste Nederlandse vakantie
gangers: zo'n 12 procent van
'alle buitenlandgangers.
Zal er dit jaar meer gereisd
worden dan vorig jaar? Tour
operators hebben de laatste
weken nogal aan de weg ge
timmerd met 'gigantische
boekingenstromen'. De heer
Engelen daarover: 'dat kan
wel waar zijn, maar dan ver
gelijkt men alleen de situatie
van deze maand met januari
vorig jaar. En dat was nu
juist de periode, waarin de
verkoop door de energiecrisis
eynstig stagneerde. Een beter
beeld geeft een vergelijking
met de resultaten in januari
1973. En als je die naast el
kaar zet, blijkt, dat er geen
sprake van een explosie is. Er
zit het normale groeipercen
tage ih, maar dat is niets óm
hoog over op te geven'.
Drs. D- J. Engelen: Frank
rijk in de lift
Dé regime-wisselingen in Griekenland en Portugal blijken niet de minste invloed te
hebben gehad op het aantal boekingen voor vakanties in deze landen. Griekenland
komt zelfs, ervaren de touroperators, ronduit traag van cie grond.
rzaak van het gevecht was
advertentie van HINT
aarin onder meer Centouri,
rotours, FIT, Silver jet en
tour zijn verenigd). Uit
d over het Neckermann-
igramma, dat met enkele
ntallen bestemmingen
ns 100 tot 200 gulden onder
prijs van eendere HINT-
zen bleef, had de club zich
gal provocerend uitgelaten
lokprijzen, zich daarbij
de borst kloppend met fer-
slogans- over eigen kwali-
ckermann liet dat niet op
h zitten en gooide er even-
enkele tienduizenden
,dens tegenaan- om het pu-
ek met exacte cijfers en
dere gegevens duidelijk te
,ken hoevee^ zij voordeliger
s met reizen naar dezelfde
itemmingen, dezelfde hotels
dezelfde verzorging.
orzaken
8 is het mogelijk, dat de
touroperator voor dezelfde
temmingen zoveel goedko-
1 is dan de andere?
de eerste plaats dit: dat
ikermann over de hele li-
voordeliger zou zijn is
rk overdreven. De grote
'schillen komen maar op
twintigtal bestemmingen
uiting. Maar dan nóg!
oorzaak daarvan moet in
eerste plaats gezocht wor-
a in het feit, dat er Nec-
•mann-Duitsland (een reis-
:ant met 600.000 boekingen
jaar) alles aan gelegen is
1 stuk van de Nederlandse
irkt te winnen en Necker-
inn daarom best bereid is
Nederlandse vestiging van
se subsidies te voorzien.
t dit in de prijzen van de
zen doorwerkt, blijkt wel
men het Nederlandse en
Duitse programma naast
aar legt: op de populaire
itemmingen binnen Europa
i de Duitse prijzen een
ik hoger. In feite subsidi-
rt de Duitse toerist dus de
kantie van de Nederlandse
ckermann-klant.
ar komt bij, dat Necker-
inn voor de Nederlandse
zen vijf jaar geleden een
voordelig contract heeft
afgesloten met Transavia en
daarin tarieven dicteerde,
waarop nu vijf jaar later
nauwelijks meer een ge
zond bedrijfsbeleid kan wor
den gebaseerd. Volgens insi
ders in de -reiswereld zou
Transavia zeker tien gulden
per vliegtuigstoel meer moe
ten hebben om boven de
kostprijs te kunnen komen.
En die krijgt Transavia niet,
omdat ze aan het contract
vastzit.
houden) en dus vaster in het
zadel zit de prijzen drastisch
zal verhogen. Maar zolang dat
niet is gebeurd, kan het pu
bliek dat voordeeltje benut
ten. Door _vóór het boeken
eerst alle programma's te ver
gelijken, kan men zich zeker
dit jaar soms honderden gul
dens besparen!
^Ftoisdorf S
.4
X/^^Paffendorf
jading en/ A
OWrembt \Esch
E^rf
"iil^
Berreimc
Cteinstrau
Hepibr
:h
tzweiler |j
"N 1
Deze en de
volgende pagina
over de zomer
vakantie zijn
samengesteld
door
Dick Ringlever
Men wijt dit met name aan
het nasleep-effect van de
Cyprische oorlog, die er vorig
jaar oorzaak van was, dat rei
zen moesten worden geannu
leerd en soms zelfs hele groe
pen het land niet meer uit-
konden. Hoewel de toestand
in de populaire vakantiebe
stemmingen al weer is genor
maliseerd, blijken tal van
toeristen nog wat huiverig.
Voor Portugal ligt de belang
stelling ongeveer op hetzelfde
peil als vorig jaar, maar tour
operators verwachten wel,
dat wanneer het huidige regi
me zich handhaaft, in de toe-
Stunts
Om de gunst van de Neder
lander te winnen, is Necker-
mann bereid ook zélf soms
zeer ver onder de kostprijs te
gaan zitten om zo'n reis als
stunt op de markt te brengen.
Maar één voorbeeld daarvan
is Playamar bij Torremolinos.
Dit appartementencomplex
was voor een groot deel inge
huurd door Silver jet onder
voorwaarde, dat zij daarvoor
de exclusieve rech'ten voor
Nederland kreeg: geen andere
Nederlandse touroperator zou
daar appartementen mogen
inhuren. Maar wat gebeurt?
Er worden wél enkele tiental
len appartementen aan Nec-
kermann-Duitsland verhuurd.
Dat was toegestaan. Maar té
gen de afspraken was het, dat
die appartementen nu toch
ook in het Nederlandse pro
gramma van Neckermann
verschenen en wel voor een
prijs, die 300 gulden per week
onder die van Silverjet ligt!
Nu zal Neckermann zich
daaraan geen gróte buil val
len, want in totaal zijn er
voor de Nederlandse markt
nog geen tien appartementen
beschikbaar. Maar bij het pu
bliek. dat de achtergronden
niet kent, wekt zo'n lokprijs
al gauw de indruk, dat het
door andere touroperators
wordt afgezet. En daar zijn
die touroperators uiteraard
nijdig om.
Of deze situatie nog lang zal
voortduren, is overigens de
vraag. Insiders voorspellen al,
dat wanneer Neckermann
eenmaal de 100.0001 vakantie
gangers heeft gehaald (het
aantal dat nodig is om een
reisorganisatie in leven te
Goede raad aan hen, dié dit seizoen ver willen vliegen,
naar andere continenten, Indonesië, Zuid-Amerika of
waar dan ook heen: wie bij een Duits reisbureau boekt,
kan honderden guldens goedkoper uit zijn dan bij een
Nederlandse reisorganisator. Het verschil kan soms op
lopen tot 1000 gulden per persoon! Men zal het er alleen
voor over moeten hebben naar een Duitse luchthaven te
reizen (maar Düsseldorf en Frankfurt zijn tenslotte ge
makkelijk binnen een halve dag te berijden)
Oorzaak van deze prijsver
schillen is uitsluitend de soe
peler houding van de Duitse
rijksluchtvaartdienst, die in!
tegenstelling tot de Neder
landse RLD reisorganisatoren
niet verplicht, reizen slechts
boven bepaalde minimum-ta
rieven aan te bieden. Daarom
is het voor iedere Nederlandse
vakantieganger, die wél kijkt
op een honderdje (of dui
zendje) naast de Nederlandse
programma's (in Nederland
specialiseert vooral Long
Range Travel zich op de verre
reizen) ook de brochures van
Neckermann en Airtour te-
gent voor het Duitse Touropa
Scharnov-concern) te bestu
deren.
Toegegeven: dat vergt wat
puzzelwerk. Aard van het ar
rangement, tijdsduur en de
verzorging onderweg verschil
len nog wel eens wat, maar
wie daar een avondje voor
over heeft kan een hoop geld
in zijn zak houden.
Het verdient trouwens altijd
aanbeveling voor zo'n verre
reis (of men nu de reis sec
wil of een aangekleed arran
gement) even de mogelijkhe
den te bestuderen, en niet
zomaar meteen een retourtje
Djakarta, Sao Paulo, Kaap
stad of Vancouver te kopen.
Neem nou Djakarta: als men
een retourtje koopt, dat het
hele jaar geldig is betaalt
men zo'n 4800 gulden, maar
neemt men een 21- tot 45-
daags retour dan is men maar
2200 gulden kwijt. Er zijn op
de meeste bestemmingen tal
loze mogelijkheden om kosten
te besparen. Ook in Neder
land.
ABC charters
Zo hebben Nederlandse lucht
vaartmaatschappijen vorig
jaar voor bestemmingen in de
Verenigde Staten en Canada
het zogenaamde ABC-tarie-
venstelsel ingevoerd (ABC
staat voor advance booking
charter), pit houdt in, dat
wanneer nien twee maanden
van tevoren boekt en ook
meteen een kwart van de
prijs betaalt een heel stuk
voordeliger over de oceaan
kan dan via de normale weg.
Een paar voorbeelden: een
retour New York kost dan 690
tot 877 gulden, een retour Los
Angeles 1057 tot 1342 gulden
en een retourtje Vancouver
918 tot 1156 gulden (afhanke
lijk van het seizoen: in voor-
en naseizoen is men altijd
voordeliger uit dan in het
hoogseizoen).
Hoe men aan zo'n ticket
komt? Wel, gewoon, door
naar een gerenomeerd reisbu
reau te stappen. Dat zorgt er
dan wel voor, dat bij de orga
nisatoren van dit soort char
ters kan worden geboekt. De
belangrijkste daarvan zijn
Gefau (onder meer verkocht
door Coöp)Long Range Tra
vel, Interland, Rotterdam Air
en Neckermann). Al deze tour
operators vliegen ook vanaf
Amsterdam.
Verenigingen
Een andere mogelijkheid om
zulke verre reizen goedkoop
te maken is lid te worden van
een vereniging, die er zich in
heeft gespecialiseerd. Dat zijn
de clubs, die dispensatie van
de RLD hebben gekregen voor
het hanteren van de mini
mum-tarieven. Zo moeten
daarvoor wel aan enkele
voorwaarden voldoen. Ze mo
gen niet het reizen tot doel
hebben (een bridge- of voeti
balclub dus, of een vakbond),
ze mogen niet meer dan
50.000 leden hebban en ze
mogen niet adverteren met
hun reizen. Zulke clubs huren
gewoon een vliegtuig en pro
beren de stoelen onder hun
leden, al dan niet met winst,
te verkopen. Dat mogen ze
alleen wanneer die leden al
tenminste een half jaar lid
zijn van de club.
Voordeel van deze reizen is,
dat ze meestal nóg voordeli
ger zijn dan de ABC-charters
en bovendien niet beperkt
blijven tot Amerika en Cana
da. Andere continenten zijn
eveneens in de programma's
opgenomen. Omdat deze clubs
niet mogen adverteren hier
enkele van de belangrijkste
van deze clubs: OVE (Ouder
van Emigranten) in Rotter
dam, Dutch Canadian Enter
tainment Club in Rotterdam,
Dutch Club Avio op Schiphol,
Wereldcontacten in Zeist en
de Stichting Wij Komen in
Naarden.
komst meer reizen kunnen
worden georganiseerd.
De heer Wendel van Silver
jet: 'Er is een duidelijke ken
tering gekomen in de toeristi
sche politiek van Lissabon.
Wilde het vorige bewind het
toerisme beperken (touropera
tors werden met allerlei ver
velende formaliteiten lastig
gevallen), de huidige regering
blijkt veel opener te staan
tegenover buitenlanders. Er
wordt zelfs sinds kort weer
wat aan werving gedaan en er
worden ook nieuwe projecten
op stapel gezet. Deze komen
met name in de meest zuide
lijke provincie, de Algarve.'
Dat de belangstelling voor
Portugal in vergelijking met
die voor Spanje (vorig jaar
gingen 12.000 Nederlandse
vliegtoeristen naar Portugal
tegen 350.000 naar Spanje), is
overigens niet alleen een zaak
van politiek. Belangrijkste re
den tot nu toe vormden voor
al de prijzen, die vrij veel
hoger liggen dan in Spanje,
al moet daar bij worden ge
zegd, dat de kwaliteit er ook
naar is. Portugal biedt vrijwel
alleen accommodatie in de
vorm van luxueuze bungalow
parken.
Zo kost een vliegreis plus
huur van een bungalow in
het park Vale do Lobo bij
Fare van Silverjet in het
hoogseizoen 1300 gulden per
persoon (als men, met twee
personen gaat). Weliswaar
zijn er ook wat goedkopere
bestemmingen, zoals Toralta
van Eurotours (800 gulden
per persoon), maar ook daar
mee is men nog een stuk
duurder uit dan in Spanje.
De heer Wendel. 'Aan de ene
kant is dat wel prettig. De
Portugezen hebben er mee
bereikt, dat Portugal nog een
van de weinige exclusieve
rustige vakantielanden is. Of
dat zo zal blijven is een
vraag. In de reiswereld vol
trekken veranderingen zich
snel. Een paar jaar terug was
Tunesië ook zo'n exclusieve
bestemming. Dat kan je nu
nauwelijks meer zeggen. De
belangstelling ervoor is dit
jaar overweldigend, mede om
dat het een van de weinige
landen is, dat zijn prijzen
nauwelijks heeft verhoogd.
Tunesië is hard op weg een
bestemming voor massatoeris
me te worden.'
Nog ru9t aan Portugese Algarve.
