Ger van Elk: 'Verbeelding'
Kung Fu: exotisch
ballet van het geweld
Felle aanklacht tegen de riooljournalistiek
Heinrich
iLUM
EER VAM
KATHARIMA
BEVERUMENI
:i4TROUW/KWARTET ZATERDAG 7 DECEMBER 1974
KUNST
T13-K15
Soms als je een tentoonstelling bezocht hebt, kunnen de daar opgedane erva
ringen, de daar opgewekte emoties, je nog dagenlang intens bezighouden.
Maar het gebeurt ook, dat je gedachten steeds weer teruggaan naar een be
paalde expositie, jüist omdat je er eigenlijk helemaal geen ervaringen hebt
opgedaan, dat er geen sprake was van enig menselijk contact.
Want er zijn altijd wel vragen en
die moeten er ook zijn: wat heeft
de kunstenaar bezield? Hoe komt
het dat anderen iets dat jij kenne
lijk gemist hebt. wèl beleven? Zijn
die anderen eerlijk? Of doen ze
bang om niet voor vol te worden
aangezien, maar alsof? Vragen, die
nu weer geroepen worden door de
overzichtstentoonstelling van Ger
van Elk, wiens werken tot 8 januari
1975 ln het Stedelijk Museum te
■Amsterdam te zien zijn.
Om maar direct met de deur in
ihuis te vallen: tegenover Va*i Elk's
werk stond ik met lege handen en
een leeg hart. Rondwandelend door
de niet minder dan twaalf zalen die
voor diens voortbrengselen sinds
1968 zijn ingeruimd, overviel me
eerst een gevoel van verbazing, dat
langzamerhand overging in een on
noemelijke verveling. Ik heb eerst -
zo doen immers ook de meeste mu
seumbezoekers het - zonder catalo
gus geprobeerd. Ook al. omdat ik
bij een vluchtig doorbladeren van
dit door drs. R. H. Fuchs samenge
stelde boekwerk stuitte op de uitla
ting, dat Van Elk van mening is
'dat elk werk moet overkomen als
een verrassend, intrigerend, moei
teloos gevonden bon mot'.
Kijken dus, geheel op eigen kracht.
Dit zag ik o.a. een 'Well Polished
Floor Piece', een goed gewreven
stuk vloer, en daarvoor is dan de
(driehoekige) helft van een vier
kant zaaltje eens goed in de was
gezet. 'The Well Shaven Cactus', de
goedgeschoran cactus - ik hou me
steeds aan de zakelijke omschrij
ving - twee foto'sv waarvan de ene
de ingezeepte cactus laat zien, met
eromheen de daarvoor benodigde
barbiersartikelen en de tweede het
resultaat: de kale cactus.
Kiekeboe
En een 'Zelfportret achter een hou
ten schutting' - de titels zijn oor
spronkelijk in 't Engels omdat Van
Elk ook in Amerika werkt - een
schutting dus. gewoon van hout,
waarachter, maar dan op een pro
jectiescherm telkens het hoofd van
de kunstenaar opduikt.
Of 'Paul Klee - Um den Fisch',
daarvoor nam hij het beroemde
schilderij van Klee als voorbeeld,
hij fotografeerde althans een soort
stilleven, met als belangrijkste ver
schil dat hij de vis op een bord
situeerde. Die at hij op en het
verobqren van die maaltijd legde
ihij op een achttal dia's vast die op
een (schuinstaand) gedekt tafeltje
geprojecteerd worden. 'De ontdek
king van de sardines', twee kleu
renfoto's van een Amerikaanse au
toweg, die gescheurd is door een
aardbeving: in de scheuren stopte
Van Elk een stel grote sardines; de
reeks 'De symmetrie van de diplo
matie', twee foto's steeds, waarop
Van Elk eerst links zit of staat, in
conferentiezaal of vliegveld en op
de tweede foto poseert hij dan als
zijn eigen tegenhanger.
Dat zijn allemaal enigszins bijge
werkte kleurenfoto's. Er zijn ook
nog een aantal werken die meer in
de conceptuele hoek liggen: 'Lijnen
tussen waarheid en beeld' b.v. uit
1972: een ruim drie meter lange
lat, daaronder een (even grote)
kleurenfoto daarvan, dan een rode
draad met vervolgens de gefotogra
feerde versie en tenslotte een zwar
te krijtlijn op papier, die ook weer
geofografeerd werd.
Zijn laatste werk zoals 'The Adieu'
groep en 'De Waver bij Ouderkerk'
is vooral gebaseerd op optische tru-
cage's, foto's van met kleur be-
door G. Kruis
werkte foto's die weer gefotogra
feerd zijn.
Het opvallende is dat Iedere
'vondst' eindeloos wordt herkauwd:
'De medeoprichter van het woord
O. K. 5 stuks: 'Omtrent de werke
lijkheid van G. Morandi', I II en
III; 'De symmetrie van de diploma
tie I, II. IH. IV; 'The Adieu' vier
maal.
Ik vraag me af hoe deze meestal
tomeloos vervelende geeuwverwek-
kende toestanden overkomen op ie
mand die onvoorbereid deze ten
toonstelling bezoekt. Misschien zal
die geschoren cactus of 'The Hair
cut' nog een glimlach kunnen op
wekken op de manier ongeveer zo
als een cartoon dat doet. Een logi
sche reactie, lijkt me zo.
Maar, benadrukt drs. Rudl Fuchs
dan in zijn inleiding, vergis je
niet: 'ironie en visuele humor zijn
toch, zoals zal blijken, onderhevig
aan een diepe, artistieke ernst'
Want: 'Het scheren van een cactus
is. als Kunst, een gebeurtenis van
een zeer persoonlijke verbeelding.
De handeling kan geen andere
functie heben dan om een teken
van die verbeelding te zijn die het
terrein bij uitstek is van Kunst. In
die zin is de handeling bijna alle
gorisch: zij verbeeldt de autonomie
van de kunstzinnige verbeelding...'
Maar goed, persoonlijk heb ik me
dus gehouden aan omschrijvingen
zonder meer, uit armoede omdat dit
werk me in geen enkel opzicht iets
te zeggen had. 'n Beetje eenzaam
gevoel geeft dat. vooral als je in de
vele artikelen duikt die in de loop
der jaren al over deze kunstenaar
geschreven zijn. Aan de andere
kant: telkeijs weer vragen véle men
sen zich af, niét spottend, cynisch
of cru, maar écht. uit het diepste
van hun hart, wat er toch aan de
hand is met de kunst van vandaag.
Later zal dat allemaal misschien
wat overzichtelijker worden. Mis
schien wordt deze periode dan aan
gemerkt als een tussenperiode. Die
waren er zoveel. En misschien is
het ook allemaal wel een gevolg
van een trieste communicatie-sto
ring en dan in dubbele zin, want
communicatie is een modieus be
grip geworden, dat maar al te vaak
inhoudt: degene, die niet begrijpt
wat ik bedoel is een sufferd.
Van twee kanten
Zo'n storing komt van twee kan
ten: van de kant van de mensen,
die zonder meer alles wat zich bui
ten hun (beperkte) gezichtsveld af
speelt, onzin of bedrog noemen: die
alles wat maar even 'anders' is,
zonder nader onderzoek afwijzen.
Maar ook van de kant van kunste
naars als Van Elk, die - in een
artikel van W. A. L. Beeren - dui
delijk maakt hoe het met de kunst
gesteld zou zijn, wanneer het maat
schappelijk engagement terzijde
wordt geschoven, het stuk drempel
hoog blijft opgetrokken en de 'mo
tivatie wordt gevonden in de on
vatbaarheid van de identiteit'.
Dèaruit en uit zijn hele oeuvre
blijkt dat hij zich alleen maar richt
tot bepaalde intimi, tot een artis
tieke, nee beter: kunsthistorische
élite.
Daaruit blijkt ook, dat hij èn de
organisatoren van dergelijke ten
toonstellingen - gezien de begelei
ding - eigenlijk al van te voren
aannemen dat die anderen, dat 'ge
wone' publiek toch geen interesse
heeft. Dat is niet alleen maar eli
tair, veel erger, het is pure hoog
moed.
Filmkroniek door
dr. H. S. Visscher
geweldballet in de achtertuin
Wie een paar jaar geleden door een grote stad in Zuidoost-Azië wandelde, deed daar niet alleen de
ontdekking dat 't wemelde van de bioskopen waar vaak al belangrijke Amerikaanse of Europese
films draaiden die bij ons nog op het scherm moesten komen maar ontdekte ook een rijke fium
produktie van Aziatische makelij waar hij nooit enige weet van had gehad. Trouwens, de affiches
zagen er bont, sensationeel en zeer gewelddadig uit, en bovendien waren die films voor de Euro
peaan onverstaanbaar. Niets wees er dus op dat we, buiten de Japanse films, ooit iets van die overige
Aziatische produktie te zien zouden krijgen.
Ger van Elk: 'The symmetrie of diplomacy', hout, karton, fotopapier (onder) en 'About the reality
of G. Morandi II' 1971 (foto's en kleurenreproduktie).
Niet lang daarna heeft er niettemin
een massale invasie van die pro
duktie in de westerse filmwereld
plaatsgevonden: de 'Kung Fu-
filras. Ze komen vrijwel allemaal
uit Hong Kong, waar allang een
intensieve filmproduktie aan de
gang is geweest van merendeels
heel kleine maatschappijtjes. Uit
zondering is de produktiemaat-
schappij van Run Run Shaw, en in
een later stadium de maatschappij
'Golden Harvest', die echter toch
veel kleiner is dan de Shaw-maat-
schappij. Shaw bezit verschillende
grote studiocomplexen en heeft een
bedrijf ontwikkeld dat in omvang,
outillage en produktietempo sterk
herinnert aan de gouden dagen van
het vooroorlogse Hollywood, Ook
drijft de produktie voor een belang
rijk deel op een typisch 'sterren'-
systeem, al zeiden tot voor kort
hun namen ons niet veel. Belang
rijke vrouwelijke sterren zijn An
gela Mao en Shih Szu. De belang
rijkste manlijke ster was Bruce
Lee, die echter na een korte blik
semcarrière in de zomer van 1973
op een mysterieuze en nog steeds
niet opgehelderde wijze stierf. Zijn
begrafenis voltrok zich in het emo
tionele klimaat van die van Rudolf
Valentino en James Dean.
Beheersing
Wat sterren tot sterren maakt in
de 'Kung Fu'-films, is niet zozeer
hun vermogen tot dramatische ex
pressie alswel hun feilloze beheer
sing van de Chinese vechtkunst, de
'martial arts'. Letterlijk vertaald
betekent Kung Fu niets anders dan
'techniek' of 'vaardigheid', maar het
is in feite de naam van de op een
zeer' oude traditie berustende Chi
nese 'vechtkunst', zoals ook het Ja
panse zwaardvechtem op zeeroude
tradities berust. Ook bij 'Kung Fu'
komen soms wapens te pas, die er
misschien primitief en onhandig
uitzien, maar die in handen van
een goed geoefende gevechtsman
van een dodelijke doeltreffendheid
zijn. Maar veel belangrijker bij
'Kung Fu' is het menselijk lichaam
zelf als 'wapen', waarbij de voet
een even belangrijke rol speelt als
de hand en vooral het lichaam zelf
in bliksemsnelle en sierlijke bewe
gingen een geweldige aanvalskracht
ontwikkelt. Bruce Lee, die in Ame
rika geboren is. studeerde filosofie
aan de Washington University in
Seattle. Dat is minder verwonder
lijk dan het lijkt: de Chinese 'mar
tial arts' vinden hun culturele oor
sprong in de Chinese filosofie, en
met name in het Taoïsme en het
Buddhisme. De martial arts' kun
nen gezien worden als de prakti
sche toepassing van deze filosofie-
en, en de verschillende gevechts-
'figuren' daarbij als middelen tot
een hoger doel. Opmerkelijk is ook
dat bepaalde filosofische basisregels
van een duidelijk 'geduld' en lijd
zaamheid getuigen.
Dat laatste is overigens niet de
gedachte die zich opdringt bij het
zien van 'Kung Fu'-films. Ze zijn
enorm gewelddadig, kreten en ge
kreun zijn niet van de geluidsband
tijdens de gevechtsscènes en er
vloeit duidelijk en welig bloed. Het
plot is veelal nogal mager, de per
sonages blijven tweedimensionaal.
Hoofdzaak zijn de gevechtsscènes,
die minuten lang het record
schijnt 20 minuten te zijn! het
doek beheersen, en dan zodanig dat
het duidelijk is dat er niet of al
thans heel weinig getruceerd wordt.
Van Bruce Lee wordt verteld dat
hij al zijn gevechten zélf volvoerde,
en daarvoor iedere dag urenlang
trainde. Voor de niet-ingewijde is
het moeilijk, zo niet onmogelijk,
om de verschillende technieken
karate, taekwondo, 'Wing Chu
Kung Fu' uit elkaar te houden.
Alles geschiedt bliksemsnel en plot
seling is er de' greep' of de stoot
die de tegenstander definitief bui
tenspel zet. Zwaartekracht lijkt
nauwelijks te bestaan voor deze
vechtheren en -dames, maar de
uitwerking van hun sierlijke spron
gen en wendingen is vernietigend.
Het is een soort 'geweldballet', dat
men voor zich ziet opgevoerd, dik
wijls van grote perfectie en ele
gance.
De 'vechtfilmvs' uit Hong Kong heb
ben in Zuidoost-Azië overigens ook
De aarde is vervuld van geweld. Het is bepaald niet zo, dat wij leven onder een goddelijk re
giem van liefde en gerechtigheid. God heeft, de bijbel spreekt er overduidelijk van, de regeer
macht op de aarde aan de mens gegeven. God heeft die gedelegeerd: bouw en bewaar deze aar
de. Niet Ik zal dal doen, maar U. Ik zal U wel rekenschap vragen. Vandaar dat de kerk be
lijdt, dat een uiteindelijk oordeel de geschiedenis zal afsluiten.
door J. van Doorne
De stelling, of liever gezegd, de overtuiging van
vele christenen dat God de wereld regeert, is een
gevaarlijke overtuiging, die kan leiden tot passivi
teit. Een overtuiging die temeer gevaarlijk is,
omdat die uit eerlijke vroomheid voorkomt. God
zal tenslotte bereiken wat Hij bereiken wil. Inder
daad. Maar tussen 'nu' en 'tenslotte' ligt de regeer
periode van de mens. Ik zei, dat de aarde vervuld
is van geweld. Ik doel dan op geweld van de kant
van de mens. Dat er verwoestend natuurgeweld is
en was, lang voordat de mens er was, is een
mysterie dat in dit artikel niet aan de orde mag
komen. Ik doelde op het geweld van mensen. Er is
velerlei geweld. Ik geloof dat het kan verdeeld
worden in twee hoofdgroepen: geweld dat voort
komt uit liefdeloosheid, uit machts- en bezitsdrift
dus, uit pure kwaadaardigheid en geweld dat voort
komt uit wanhoop, uit hunkering naar gerechtig
heid. uit liefde. Ik behoef hier geen antwoord te
geven op de vraag of geweld te allen tijde
ongeoorloofd is. Geen enkele ethicus, marxist,
christen of humanist, heeft ooit een afdoend ant
woord kunnen geven. Op deze door het kwaad
geteisterde aarde krijgt zelfs de meest deemoedige
mens vuile handen. Wat ik hier stellen wil, is dat
er een principieel verschil is tussen het geweld van
de liefdeloosheid en het geweld dat door die
liefdeloosheid wordt opgeroepen.
Voortreffelijk
Heinrich Böll heeft een roman geschreven, 'De
verloren eer van Katharina Blum' waaraan hij de
onder titel 'Hoe geweld kan ontstaan en waartoe'
heeft meegegeven. Een voortreffelijke roman. In
zekere zin handelt de roman over niet noodzakelijk
geweld. Geweld is pas dan noodzakelijk, althans zo
schijnt het ons toe. als wezenlijke waarden dreigen
vernietigd te worden door het kwaad. Maar wat
zijn wezenlijke waarden? Men kan erover twisten.
Heinrich Böll is in zijn roman niet met die vraag
bezig. Hij laat zien hoe geweld kan ontstaan als
antwoord op schennis. Het gaat in de roman om
een geval van journalistiek geweld. Ongetwijfeld
gaat het hier over journalistiek geweld dat in
Duitsland door het sensatieblad 'Bildzeitung' van
het Axel Springer-concern bedreven wordt. Een
geweld dat leder vernietigen wil, zo het abonnees,
winst en politieke onrust opleveren kan. Waar gaat
het om? Een jonge vrouw, Katharina Blum, een
vrouw van volstrekt vlekkeloos moreel en maat
schappelijk gedrag, ongecompliceerd wat haar gees
telijke structuur betreft, knap van uiterlijk en
geslaagd in de maatschappij, wordt zonder het te
willen, in een de aandacht trekkende zaak betrok
ken. Haar eer wordt volkomen vernietigd door de
manier waarop een dagblad, 'Zeitung' genaamd, de
zaak aan zijn lezers presenteert. Zij schiet daarom
de journalist die haar bezwadderd heeft dood.
Geen oordeel
Nu moet hier gezegd worden dat Böll haar niet
rechtvaardigt in déze zin dat hij zegt, haar daad
goed te keuren. Hij keurt niet, hij geeft geen
oordeel, hij laat zien. Dat hij aan de kant van
Katharina staat, is duidelijk. Zijn boek is een
aanklacht tegen riool-journalistiek zoals die in
bepaalde landen bedreven wordt. Böll daalt zelfs
niet in in het gevoelslevenvan Katharina. Anders
dan vele auteurs, die zich een overigens literair
toelaatbare almacht aanmeten, geeft hij geen ge
dachten van Katharina weer. zodat voor de lezer
bepaalde overwegingen van Katharina niet kenbaar
worden, ook al worden ze vermoed. De lezer wordt
dus de onbekende, die uit krantenverslagen, pro
cessen-verbaal en gesprekken zich een beeld moet
vormen van Katharina. Hij kijkt slechts in haar
hart voorzover dat hart zich in daden en woorden
openbaart. Hij ziet haar slechts door de ogen van
anderen: vrienden en op sensatie beluste lieden.
Dat geeft aan de roman een grote kracht.
Moeilijk
Böll maakte het zichzelf en zijn lezers niet gemak
kelijk: Katharina is een moeilijk te doorgronden
figuur, juist doordat haar geest eenvoudig is.
Voortgekomen uit een geschonden gezin, waarvan
de vader oorlogsinvalide was. de moeder uit wan
hoop is gaan drinken en de zoon tot misdadigheid
verviel, was Katharina als jong meisje in het
f Hoe Qwefdkan ontstaan en waar
huwelijk gevluent met een fabrieksarbeider, die een
schoft bleek te zijn. Zij scheidden na een half jaar.
in de jaren daarna weet zij als hulp in de
huishouding bij enkele gezinnen in goeden doen
enig kapitaal te vergaren, koopt een appartement
in een gegoede buurt en een kleine auto. Jarenlang
heeft zij geen enkel intiem contact met een man.
Dan ontmoet zij op een feestje ten huize van een
oudere vriendin een jonge man op wie zij op slag
hevig verliefd wordt en hij op haar. Zij neemt hem
na afloop mee naar haar woning, waar hij haar
moet verteld hebben dat de politie hem zoekt en
hem op het spoor is, en dat haar huis ai wel
bewaakt zou zijn. Zij laat hem die nacht ontvluch
ten. Hij is deserteur en wordt verdacht van enkele
misdrijven. De politie dringt Katharina's woning
binnen, vindt de vogel gevlogen en arresteert
Katharina. Weten doet de lezer niets van wat er
die nacht gebeurd is. Zoals ik al zei, doet Böll in
dit boek afstand van zijn literaire alwetendheid. De
'Zeitung' maakt zich meester van het geval. Na
enkele dagen is Katharina vermoedelijk een call-
girl, mogelijk contact-adres van een linkse terreur
groep, in elk geval een harde vrouw die haar
moeder laat verkommeren en een eenvoudige brave
werkman als echtgenoot geruild heeft voor een
leven van welstand, van welke welstand de bron
nen duister zijn.
Voorbeelden
De Zeitung-artikelen zijn cursief in het boek afge
drukt. Het zijn voorbeelden van perfide verdraaiin
gen van getuigenissen en even perfide insinuaties.
De officiële gegevens die de politie verstrekt, wor
den omrankt met smerige verdachtmakingen. Juri
disch kan Katharina slechts weinig ten laste wor
den gelegd. Zij wordt dan ook niet in hechtenis
gesteld. Dat, wordt zij pas na haar vrijwillige
aangifte van de moord. Ik vertel de inhoud van
deze boeiende, ja spannende roman hier zeer ver
eenvoudigd. want er spelen nog vele andere zaken
mee. Voeg daarbij dat Böll lang niet altijd simpel
schrijft en er soms van houdt, iets moeilijk te
maken als het gemakkelijk is. en de lezer zal
begrijpen dat hij zich inspannende aandacht ge
troosten moet. Die moeite wordt overigens ruim
schoots beloond. Eén daarvan is het meedenken
over wat er nu precies aan de hand is met behulp
van de getuigenissen en gebeurtenissen. Böll's ver
ontwaardiging heeft hem gebracht tot het schrij
ven van dit uitnemende boek. Hij heeft daarmee
een schril licht geworpen op een zeer kwalijk facet
van onze samenleving en wel eerroof. Verfijnde
eerroof die moeilijk bewijsbaar is en daarom des te
gewelddadiger. Het is een van de misdaden die
onze door het kwaad geteisterde aarde geestelijk
vervuilen doen.
Heinrich Böll: 'De verloren eer van Katharina
Blum. 'Oorspronkelijke titel: 'Die verlorene Elire
der Katharina Blum'. Vertaling van Jan Bernard.
Bij Elsevier, Amsterdam en Brussel. Aantal pagina's
172. Gebonden. Prijs ƒ16,90.
al een miljoenendebiet gehad ln
de tijd dat ze alleen nog maar
stuntelig en 'goedkoop' waren. Het
overgrote "deel van de bevolking
van Hong Kong en van heel Zuid
oost-Azië is zeer arm en voor een
groot deel ongeletterd. Film heeft
voor die miljoenen dezelfde functie
die Menno ter Braak in de jaren
twintig constateerde t.a.v. het West-
europese proletariaat. Daarbij
komt dat die films meestal het
bekende patroon vertonen van de
held die aanvankelijk de zwakkere
lijkt, maar tenslotte zich openbaart
als de triomfantelijke overwinnaar
op de ogenschijnlijk overmachtige
tegenstander. Het thema van 'de
wraak' moet, bewust of onbewust,
als een compensatie ervaren wor
den voor al die miljoenen under
dogs van de Aziatische maatschap
pij.
'Doorbraak'
De vraag blijft, waarop de 'door
braak' naar het scherm van de
westerse cultuurwereld berust.
'King Boxer' (1971) was de eerste,
op de voet gevolgd door de films
van Bruce Lee, 'The big boss'
(1971), 'Fist of fury' (1972) en
'Way of the Dragon'. Wat trok het
westerse publiek aan in deze films,
die inhoudelijk voor ons toch
enorm naïef blijven en waarvan
het altijd verhoudingsgewijs lage
budget duidelijk voor onze verwen
de ogen in de hele set-up merkbaar
is? Komt het doordat ze ondanks
alle geweld en zelfs sadisme toch
films van 'de onschuld' zijn verge
leken bij de vermoeide films van
het vermoeide westen? Komt het
door de enorme belangstelling voor
alles wat met China te maken
heeft? Komt het door de eigen
aardige, exotische estetiek van de
'geweldballetten?' Heeft deze vorm
van geweld z'n aantrekkingskracht
doordat ze toch iets heel anders is
dan het domme geweld van revol
ver en machinepistool in onze 'wes
terns' en gangsterfilms?
Hoe het zij: de Italiaanse spaghet-
tiwestern die het geweld van de
Amerikaanse western vertienvou
digde en intensifeerde, heeft z'n
tijd gehad. Het woord is aan 'Kung
Fu'. In Italië heeft Carlo Ponti z'n
geweldheld Hercules al met Karate
verbonden. En de Engelse horror-
specialisten van de Hammerstudlo
hebben inmiddels al een even on
waarschijnlijke als financieel doel
treffende combinatie op touw gezet
van 'hun' Dracula met de specialis
ten van 'Kung Fu'. 'The legend of
the seven golden Vampires' een
film die in ons land circuleert
begint, der traditie getrouw, in
'Transsylvania' waar graaf Dracula
weer uit zijn graf verrijst als een
Chinese monnik zijn spookkasteel
bezoekt, om vervolgens in de ge
daante van de monnik verder te
leven.
Begin 1800
Dan verspringt de handeling van
begin 1800 naar begin 1900, van
Transsylvanië naar China, waar Pe
ter Cushing een Amerikaans pro
fessor is, die bezig is met 'onder
zoek' van het vampirisme. Dat
loopt dan uit op een nogal naïeve
expeditie, het Chinese binnenland
in, naar een door vampiers be
stookt geïsoleerd bergdorp. In het
gezelschap een heel stel Chinese
broeders onder aanvoering van Da
vid Chiang, een van de huidige
grote sterren van 'Kung Fu'; voorts
een rijke Zweedse, die precies de
opgelegde volbloedigheid heeft om
haar tot slachtoffer van de vam
piers te maken. De Hammerstudio
trekt al het geroutineerde griezel-
werk los van vampiers die, recht in
het hart getroffen, op de meest
afzichtelijke manier desintegreren,
en David Chiang plus zijn in de
'martial arts' gespecialiseerde broe
ders (en zuster Shi Szu) verzorgen
het 'Kung Fu'-aspekt. De schamele
'logica' van het plot is ons bekend
uit het vampier-genre, en kan ons
in deze film dus beslist niet storen.
Blijft het ballet van even gracieus
als dodelijk geweld. Niet fijn, zult u
zeggen. Maar vergeleken bij het
sadistisch geweld van de Italiaanse
spaghetti-western en het misselijk
makend geweld waartoe Peckinpah
vervallen is met zijn 'Breng mij het
hq,ofd van Alfredo Garcia. afge
zien nog van alle reële geweld in
onze wereld is 'Kung Fu' niet de
slechtste variant. Men hoeft niet
per sé een 'fan' van het genre te
zijn, om cat te kunnen waarderen.
I
