reznjew twijfelt
,an Fords macht
ulo or Sowjet-Unie bestaat
;r geen bevolkingsprobleem
Kom ook even!
Nieuwe Griekse
regering beëdigd
amro bank (oj
ordaanse regering
eedt af wegens
alestijnse kwestie
Carla van Veen
met die boekjes voorde
kinderen.
Ethiopië zoekt geld van
de keizer in Zwitserland
ïzekerheid over ontspanningspolitiek
^test kardinaal tegen
ita in Chili
Cyprus, EG en NAVO en economie
problemen i>f
Vuilnismannen in Frankrijk aan het werk
Rhodesische en
Zambiaanse
troepen slaags
Thieu roept
Noord-Vietnam
op tot gesprek
Russische burger moet meer kinderen krijgen
UW; KWARTET VRIJDAG 22 NOVEMBER 1974
BUITENLAND
T7/K9
SHINGTON, MOSKOU (UPI, Reuter) De partijleider van de Sowjet-Unie, Leonid Breznjew,
ikt zich zorgen over de stemming in de Verenigde Staten. Hij hoopt dit weekeinde van president
i de verzekering te krijgen dat de Amerikaan se regering nog steeds een politiek van ontspan-
r wil en kan voeren.
ADVERTENTIE
;ieke en diplomatieke kringen
zowel Moskou als Washington
en erop, dat Breznjew zijn 'vre-
lolitiek' voor een belangrijk
heeft gebaseerd op zijn per-
ilijke verhouding met oud-pre-
it Richard Nixon. Nadat Nixon
was heeft Breznjew aange-
igen op een ontmoeting met
aid Ford om zijn streven naar
fo-ere betrekkingen met de Vere-
le Staten op gang te houden.
üjleider Breznjew en Ford zul-
elkaaar zaterdag en zondag
moeten in de Siberische stad
diwostok. De Sowj et-leider is
eren in Siberië aangekomen. De
srikaanse president zal vandaag
Zuid-Korea vertoeven. De
irking van strategische wapens
het Midden-Oosten zullen zon-
twijfel belangrijke gespreksthe-
zijn. Maar waarnemers in bei
hoofdsteden zijn ervan over-
d, dat de Sowjet-leiders bezorgd
over de ontspanningspolitiek
iet algemeen.
ijfels
bezorgdheid is gebaseerd op
reeks van ontwikkelingen in de
Leonid Breznjew
Verenigde Staten. Om te beginnen
vragen de Sowj et-leiders zich af in
hoeverre de Amerikaanse president
de buitenlandse politiek nog onder
[ROET/MOSKOU (AP, Reuter, UPI) Koning Hoessein van
,nië heeft gisteren het ontslag van de regering Rifai aan-
de twee kamers van het Jor-
nse parlement zullen de kómen-
dagen worden ontbonden. Deze
itregelen zijn het gevolg van
onder druk van alle andere
ische landen door Hoessein ge
in besluit, af te zien van zijn
>raak op de sinds 1967 door
'IAGO (KNA) Kardinaal
|ta Henriquez is afgetreden als
lelier van de katholieke univer-
Hit van Chili uit protest tegen
1 ontslag van twee docenten. Het
(petal is ontslagen door de rector
de universiteit, die door de
||ita is benoemd. Zij zijn kenne-
weggestuurd omdat zij de mili-
leiders niet bevielen. Kardi-
[M Henriquez verklaarde dat het
hierdoor niet langer mogelijk
zijn taak als kanselier behoor-
en gewetensvol te vervullen.
Israël bezette westelijke Jordaanoe-
ver en ermee in te stemmen dat de
Palestijnse bevrijdingsorganisatie
(PLO) van Jasser Arafat voortaan
optreedt als enige vertegenwoordig
ster van alle Palestijnen, die op de
westelijke Jordaanoever dus inbe
grepen. De twee kamers die elk
voor de helft bestaan uit vertegen
woordigers van de westelijke Jor
daanoever heben Hoessein vol
macht gegeven het parlement te
ontbinden en voorlopig een jaar
zonder parlement te regeren. Het is
dc bedoeling dat in de nieuwe re
gering en ook in het nieuwe parle
ment alleen de bevolking van oost-
Jordanië is vertegenwoordigd.
Hoessein heeft gisteren 54 Pales
tijnse verzetsstrijders vrijgelaten.
Enkelen van hen waren tot leven
slang veroordeeld.
Israël heeft gisteren vijf Arabieren
over de grens met Libanon gezet.
Zij worden ervan beschuldigd de
demonstraties en schoolstakingen
op de westelijke Jordaanoever mede
te hebben aangesticht.
controle heeft. Zij hebben gezien
hoe het Amerikaanse Congres zich
(niet zonder succes) verzette tegen
voortzetting van de militaire hulp
aan Turkije. Al eerder was gebleken
dat de Amerikaanse regering geda
ne toezeggingen niet direct waar
kan maken: senator Henry Jackson
kon met zijn actie voor meer bewe
gingsvrijheid voor de joden in de
Sowjet-Unie het Amerikaans-Russi
sche handelsakkoord geruime tijd
ophouden. Verder heeft de Ameri
kaanse minister James Schlesinger
twijfels gezaaid met zijn pleidooi
voor een herziening van de strate
gie. In Schlesingers visie moet het
mogelijk zijn om met kernwapens
beperkte aanvallen uit te voeren op
militaire doelen.
Daar komt nog bij, dat veel belang
rijke congresleden de ontspan-
ningspolitiek van de VS en de Sow
jet-Unie steeds weer krachtig aan
vallen. Afgelopen week nog schre
ven de senatoren Buckley en Byrd.
in een brief aan de president, dat
de Sowjet-Unie zich niet houdt aan
de gemaakte afspraken. Na de val
van president Nixon zijn de Sow-
jet-politicl graag bereid het Ameri
kaanse Congres zeer serieus te ne
men.
Het topgesprek in Wladiwostok zal
waarschijnlijk geen daverende re
sultaten opleveren. Verwacht wordt
dat beide partijen afspraken zullen
maken over de instructies, die zij
zullen geven aan hun delegaties,
die in Genève onderhandelen over
beperking van de bewapening.
President Ford, die zich gisteren
nog in Japan vermaakte, zal van
daag in de Zuidkoreaanse hoofdstad
Seoel besprekingen hebben met
president Park Tsjoeng-Hi. Net als
in Japan is er in Zuid-Korea veel
kritiek op Fords bezoek.
Tegenstanders van president Park,
die in Zuid-Korea regeert met ab
solute macht, vrezen dat hij de
komst van Ford zal zien als een
aanmoediging om door te gaan met
zijn autoritaire bestuur. Een groep
van ongeveer vijftig vrouwen heeft
gedemonstreerd op het terrein van
de Amerikaanse ambassade in Se
oel. Zij wilden daarmee de aan
dacht van de Amerikanen vestigen
op de vele politieke gevangenen in
Zuid-Korea. De Zuidkoreaanse re
gering heeft de VS inmiddels ver
ontschuldigingen aangeboden voor
de betoging op het ambassadeter
rein.
Bij de Amro Bank krijgt u op h'et nieuwe
Spaar-Plus-Boekje, zonder vastzetten
Dat is op zijn minst 2% méér dan op die
A ^spaarboekjes voor de kinderen, Carla.
p' Daar staat dan wel tegenover dat wij u 1 in
rekening brengen van de bedragen die u opneemt.
^aar ^at 's a,,een maar ongunstig als het om grote
bedragen gaat en u dat binnen een halfjaar doet.
Gebeurt dat niet of is de kans klein, dan is het
nieuwe Spaar-Plus-Boekje alleen maar voordeliger
voor u. En niet alleen voor u, maar voor iedereen
die serieus spaart en niet zo vaak geld opneemt.
Wacht daarom niet.
ATHENE (AP, Reuter, UPI) De kwestie Cyprus, het al dan niet
berechten van de schuldigen uit de junta-periode, de verhouding
tot de Europese Gemeenschap en de NAVO, en de economische toe
stand zijn de belangrijkste problemen die de nieuwe Griekse rege
ring bezig houden.
'Toevluchtsoord voor bloedgeld'
GENÈVE (/VP) In Zwitserland wordt een delegatie uit Ethiopië verwacht
die de hand wil leggen op de kapitalen die door de afgezette keizer Haille
Selassie op Zwitserse banken zijn gestort. Om hoeveel het gaat weet nie-
t mand. De schattingen variëren van honderd miljoen tot enkele miljarden
dollars. Kasboeken en kluisdeuren zullen voor de delegatie niet makkelijk
open gaan. De Zwitserse banken mogen gegevens alleen prijsgeven als er
sprake is van een misdrijf, en bewijs dat maar eens Door die regeling
is de laatste tijd de verhouding tussen Ethiopië en Zwitserland er niet be
ter op geworden. In de Ethiopische pers verschenen artikelen waarin Zwit
serland ervan wordt beschuldigd een 'toevluchtsoord voor bloedgeld' te zijn.
De militaire junta, die in Ethiopië thans leidt heeft gezegd, dat er grote
kapitalen door de keizerlijke familie naar Zwitserse banken zijn overge
bracht toen al bekend was dat er grote droagte in het land was die aan
tienduizenden het leven kostte. Ook zou op een bepaald moment zoveel
goud uit de keizerlijke mijnen zijn gehaald en naar Zwitserland gestuurd
dat één van de banken de noodkreet seinde: niet meer, de kluizen zijn vol.
In de Zwitserse bankierswereld wordt over dit soort verhalen de schou
ders opgehaald. Jörg Boller van de Zwitserse kredietbank zegt: 'Het gaat
hier om een fabel die verspreid is door de nieuwe machthebbers in Addis
Abeba'.
PARIJS (Reuter) De Franse
vuilnismannen willen weer aan het
werk -na een staking Zij hebben
een akkoord bereikt met ide rege
ring over de inhoud waarvan gister
avond nog niets was bekend ge
maakt. De vuilnismannen eisten
onder andere een minimumloon
van 1700 francs (ongeveer duizend
gulden). Vandaag zullen zij begin
nen met het opruimen van de 3000
ton afval die op de trottoirs van de
Franse hoofdstad ligt. Het inzetten
van militairen heeft de situatie
nauwelijks veranderd.
Het slagen van de onderhandeling
met de vuilnismannen is hoopvol
voor de Franse regering, die de
afgelopen weken wordt geconfron
teerd met groeiende arbeidsonrust.
Deze onrust vond afgelopen dins
dag haar hoogtepunt in een alge
mene staking. Hoopvol voor de re
gering was gisteren ook dat de
arbeiders in de electriclteits- en de
gasindustrie afzien van nieuwe ac
tie nu de regering zich bereid heeft
verklaard snel onderhandelingen te
beginnen over de arbeidsovereen
komsten voor de werknemers in de
staatsbedrijven. Premier Jacques
Chirac heeft beloofd dat hij zal
proberen dat de lonen de prijsindex
steeds 1 of 2 punten vooruit blij
ven. De staking^ bij de Franse pos
terijen, die nu al enkele weken
duurt, gaat onverminderd voort.
Het kabinet van eerste minister
Constantine Karamanlis is gisteren
beëdigd door aartsbisschop Serafim,
ln het bijzijn van president Phae-
don Gizikis. Alle negentien minis
ters en zestien staatssecretarissen
zijn partijloos of behoren tot Kara
manlis' partij Nieuwe Democratie
die bij de verkiezingen van afgelo
pen zondag een grote overwinning
behaalde, door 54,37 procent van
alle stemmen te vergaren, goed
voor 220 van de 300 zetels in het
parlement.
Regeringsgezinde bladen voorspel
len dat de regering Karamanlis be
zuinigingsmaatregelen zal invoeren
om de inflatie van 35 procent in te
dammen. Voor overleg over de ver
houding tot de Europese Gemeen
schap reist op 2 december een
Griekse delegatie naar Brussel. De
in 1962 gesloten associatie-overeen
komst met de EG is in de juntape
riode bevroren geweest. Uit de NA
VO stapte Griekenland deze zomer
tijdens de Cyprus-crisis. Athene be
schuldigde de volkerenorganisatie
er van niet in staat te zijn geweest
'de Turkse invasie op Cyprus te
voorkomen. Zondag wordt in Athe
ne de komst van de Cyprische
aartsbisschop Makarios verwacht
voor besprekingen over de toekomst
van Cyprus.
Een andere taak van de nieuwe
Griekse regering is het uitschrijven
van een referenrum op 8 december
over de staatsvorm: de republiek of
de monarchie (onder leiding van
koning Constantijn die momenteel
als balling in Londen verblijft).
Het kabinet telt vijf partijloze mi
nisters, waaronder Dimitrios Bitsios
van buitenlandse! zaken een car
rière diplomaat die onder andere
vertegenwoordiger van Griekenland
is geweest bij de Verenigde Naties
en de hoogleraar Panayotis Zep-
SALISBURY (Reuter/UPI) Rho
desische en Zambiaanse troepen
zijn woensdagmorgen slaags ge
raakt aan de grens. Er is geschoten
met machinegeweren en mortieren.
Het gevecht vond plaats bij Ka-
zoengoela waar Rhodesië, Zambia.
Botswana en de Cparivi-strlp aan
elkaar grenzen.
Volgens een Rhodesische woord
voerder in Salisbury openden de
Zambianen om onduidelijke rede
nen drie maal het vuur op Rhodesi
sche stellingen. De laatste maal
werd een mortiergranaat afgescho
ten, waarop de Rhodesische troepen
terugschoten met automatische wa
pens en mortieren.
Sinds de sluiting van de Rhode-
sisch-Zambiaanse grens in januari
vorig jaar zijn erherhaaldelijk
schermutselingen geweest langs de
Zambesi-rivier. die de twee landen
scheidt.
Constantine Karamanlis
pos van onderwijs. Karamanlis
heeft partijloze ministers op deze
departementen gezet om ze buiten
de partijpolitiek te houden. Op de
fensie zit de liberale politicus
Evangelos Averoff, die in de vijfti
ger en het begin van de zestiger
jaren minister van buitenlandse za
ken was, eveneens onder Karaman
lis. Hij was ook al minister van
defensie in het zakenkabinet. Op
het ministerie van orde bleef Solon
Ghikas, een generaal, en als minis
ter van het kabinet van de premier
George Rallis.
SAIGON (UPI. Reuter) De Zuld-
vietnamese president Nguyen Van
Thieu heeft Noord-Vietnam opge
roepen deel te nemen aan een con
ferentie voor vrede in Indo-China.
Thieu deed zijn oproep in een toe
spraak bij de opening van de twin
tigste conferentie van de 'Anti
communistische Liga van Aziatische
Volken' in Saigon.
De president vroeg om een regiona
le conferentie, waaraan alle Zuida-
ziatische landen moeten deelnemen.
Als doel van zo'n conferentie
noemde hij het gezamenlijk zoeken
naar een duurzame vrede in dit
gebied. 'Noord-Vietnam moet de
conferentie bijwonen als het wer
kelijk vrede wil, zoals het beweert',
aldus Thieu.
Hij riep de, Noordvietnamezen en
de Vietcongop om terug te keren
naar de conferentietafeli in Parijs,
waar de verdere uitwerking van het
vredesakkoord van 1973 geregeld
zou moeten worden. Eerder deze
maand deed de Zuidvietnamese
president, die in eigen lahd ernsti
ge en massale kritiek te verduren
heeft, een soortgelijke oproep.
Noord-Vietnam en de Vietcong ant
woordden toen, dat zij niet met
Zuid-Vietnam zullen onderhandelen
zolang Thieu daar aan de macht is.
)SKOU (AP) Terwijl men vrijwel overal ter wereld bijzonder bezorgd is over de overbevolking
de rampen die daar het gevolg van kunnen zijn. is het Kremlin thans bezig de vrouwen aan te
ledigen meer kinderen te krijgen.
groot gezin is, als regel, geen ontbering voor vrouwen', luidt het onlangs uitgesproken oordeel
mevrouw Jelena Nowikowa, onderminister van volksgezondheid.
jnoge mensen denken daar an-
s over en dat het-aantal geboor-
daalt bezorgt in geen geval
haren.
[oskouse Tamara Petrowa bij-
leeld. die met haar vader.
Ier en twee broertjes was op
leid in een woning van twee
iers. Nooit zal zij zich de ellende
de frustraties herinneren die
daar moest doormaken tijdens
jji. jeugd met zijn allen in die
ruimte.
'amara's moeder na een dag
acht uur werken in de fabriek
Iskwam moest zij nog het hele
'louden doen. Tamara die ver-
(d is. past voor zuik een bestaan,
wil normaal leven en wat vrij
en ruimte genieten, en is het
haar verloofde eens dat één
genoeg is.
>rd lk een tweede keer zwanger
V laat ik het wegnemen', zegt
anche
1 hall lortus
abortus is in de Sowjet-Unie de
wt populaire methode van ge-
Jrtebeperking. 'Mensen geboren
I de Tweede Wereldoorlog nemen
regel meestal één kind, hoog-
twee. aldus een deskundige
[het gebied van de bevolkings-
pwas. Wladimir Perewedentsew.
t andere deskundige, prof. Boris
frlanis. is van oordeel dat een
iiiddelde van ten minste 2.3 kind
t gezin nodig is om de huidige
'folkingssterkte op peil te houden,
i 1960, toen er in de Sowjet-Unie
r jaar 5.3 miljoen kinderen wer-
n geboren gelijk aan 24.9 per
1.000 mensen begon de geboorten-
aanwas te dalen en had negen jaar
later de 4 miljoen, oftewel 17 kin
deren per 1.000 mensen bereikt. In
1972 nam de groei weer wat toe, tot
4.4 miljoen kinderen of ongeveer
17.8 per 1.000. In 1973 was daarin
nagenoeg geen verandering geko
men. Omstreeks 1972 woonden er
in de Sowjet-Unie ongeveer 247
miljoen mensen.
De teruggang der geboorten treedt
het meest aan de dag in de repu
blieken waar dc twee grootste ste
den van het land, Moskou en Le
ningrad, liggen.
In centraal-Azië en de Kaukasus
blijft het geboortenpeil hoog. De de
mografen van het Kremiln, beoefe
naars van de statistische volksbe
schrijving, zitten er over in dat ln
de streken die traditioneel de lei
dende elementen van partij en
staat leverden, de geboorten juist
aan het afnemen zijn.
'Vergrijzing'
In de Sowjet-Unie is natuurlijk ook
de 'vergrijzing' een probleem dat
zorgen baart onder de plannenma
kers. In 1970 was de gemiddelde
leeftijd in het land gestegen tot
69.5 jaar.
Dat ouder worden en het dalen van
het geboortental, kan vrezen velen
te Moskou, leiden tot een tekort
aan arbeidskrachten in een land dat
veel meer gezonde en sterke men
sen nodig heeft om de industrie uit
te breiden en de rijke bodemschat
ten te exploiteren. Het Krimlin
maakt er zich ook bezorgd over dat
er in de enorm uitgestrekte en
rijke gebieden die ten noorden lig
gen van het overbevolkte China,
maar zo weinig mensen wonen.
Dit zijn de voornaamste redenen
dat Moskou het krijgen van meer
kinderen aanmoedigt. In nagenoeg
elk nieuw nummer van de vrou
wenbladen kan men bijvoorbeeld
juichende verhalen lezen over de
vreugde van het moederschap.
In een artikel in het blad 'Sowjet-
Vrouw' schreef de eerder genoemde
Prof. Oerlanis onlangs bijvoor
beeld: 'Het kind zelf en de verzor
ging ervan geven een genoegen
waarmee zelfs de aangenaamste
vrijetijdsbesteding in het niet valt.'
In een artikel in hetzelfde blad
schreef Alexandra Birjoekowa. lid
van de officiële commissie van Sow-
jet-Vrouwen: 'Onze maatschappij
gelooft dat de bevolkingsgroei on
der een socialistisch stelsel een be
langrijke factor vormt tot de gesta
dige verbetering van de volksge
zondheid en tot het welzijn van het
hele volk.'
Het partijdagblad de Prawda laat
zich natuurlijk ook niet onbetuigd
en schreef bijvoorbeeld dezer da
gen: 'Een enigst kind, al dan niet
door de ouders gewenst, ontwikkelt
zich niet alleen tot een eenzaam
maar ook tot een egoïstisch wezen'.
Elke vrouw in het land die 10 of
meer kindere n ter wereld brengt
wordt door de staat enorm in het.
zonnetje gezet en krijgt om te be
ginnen de titel van Moeder-Hel
din.'
De drie grootste eerbetuigingen, die
de staat verstrekt, gelden, aldus
schreef onlangs onderminister van
volksgezondheid mevrouw Nowiko
wa. 'gelden militaire moed. succes
bij het werk en meervoudige moe
derschap.'
Het aantal 'Moeder-Heldinnen', van
wie de meesten wonen in Centraal-
Azië en de Kaukasus, bedraagt thans
meer dan 190.000.
Het hebben van veel kinderen be
tekent ook een financieel buiten
kansje. Als een vrouw haar derde
kind ter wereld brengt ontvangt zij
20 roebel (67 gulden) en na haar
vierde kind 65 roebel (169 gulden)
plus 4 roebel per maand totdat dat
vierde kind vier jaar oud is.
De bedragen ineens en de maande
lijkse toelagen nemen toe met elk
kind na het vierde. Een vrouw die
een kind krijgt wordt vier maanden
vrijgesteld van werk.
Haar loon gaat gewoon door en
onder bepaalde voorwaarden mag
zij zelfs na de geboorte een heel
jaar vrijnemen. Moeders met zuige
lingen werken korter dan hun col
lega's en krijgen van 't werk op be
paalde tijden vrij om hun kroost te
verzorgen.
In september werd bekendgemaakt
dat in gezinnen waar 't inkomen niet
hoger is dan 50 roebel (130 gulden)
per maand per hoofd, voor kinde
ren tot 8 jaar oud een extra-maan
delijkse toelage zal worden betaald
van 12 roebel.
Dit is allemaal nog niet genoeg,
vinden bepaalde demografen. De
staat moet nog meer gaan doen,
zoals het kraamverlof verlengen,
het nog meer bekorten van de
werktijden van vrouwen die kinde
ren hebben tot 3 jaar, en gaan
overwegen het verzorgen van kin
deren tot 3 jaar officieel te gaan
beschouwen als 'regelmatig werk
zaam zijn.'
Iemand die het daar weer niet mee
eens is, mevr. Valentina Bfiole-
wa geb. Teresjkowa, de eerste en
enige vrouw die een ruimtevaart
heeft gemaakt en die nu aan het
'f" -
Op het verlanglijstje van de gemiddelde sowjet-burger komt de rijke kinderzegen zelden voor. Eén van de rede
nen is dat zowel man als vrouw een volledige baan hebben. Nog steeds is het in de Sowjet-Unie een veelvuldig
voorkomend gebruik dat de oma op de kinderen past, terwijl pa en ma op de fabriek of elders werken. Een
tafereeltje in Moskou, waar oma's met kleinkinderen een van de parken bevolken.
hoofd staat van de commissie der
Sowj et-Vrouwen.
Als men al die extra-bepalingen
zou gaan opnemen dan zou dit het
aansporen tot werken buitenshuis
zeker geen goed doen, is zij van
oordeel. Ook zou het vrouwen kun
nen belemmeren bij het studeren
en het zich bekwamen voor een be
roep.
Crèches
Zij is voor meer en betere gelegen
heden waar kinderen van werkende
vrouwen kunnen worden onderge
bracht, en het maximale ontheffen
van de vrouw van huishoudelijk
werk.
Een van de redenen dat er minder
kinderen worden geboren is, vinden
deskundigen, het chronische wo
ningtekort, en vooral in de grotere
steden.
Ofschoon er veel gedaan is om
nieuwe huizen te bouwen efi de
woningen groter te maken, moeten
veel jonggehuwden voorlopig bij
hun schoonouders intrekken, en dat
is vrijwel nergens een onverdeeld
genoegen.
Meer dan 80 percent van de jonge
vrouwen die getrouw d zijn of de
huwbare leeftijd hebben werken
buiten de deur. Als zij kinderen
hebben komt daarbij het huishou
delijk werk, inclusief het winkelen.
Nu is huishoudelijk werk in de
Sowjet-Unie niet vergelijkbaar met
dat in het Westen, want bijvoor
beeld in Moskou zijn eigenaressen
van zaken als wasmachines, koel
kasten en stofzuigers nog uitzon
deringen.
Het is dus normaal dat Jonge vrou
wen die hun moeders hebben zien
ploeteren en rondscharrelen onder
zeer moeilijke omstandigheden,
voor iets dergelijks uitkijken. Zij
wensen meer vrije tijd, meer woon
ruimte. meer gelegenheid om de
geest te verruimen of hun hobbies
te kunnen uitoefenen en me~r tijd
besparende huishoudelijke appara
ten die weliswaar duur zijn, maar
die je je nooit zou kunnen veroor
loven als je er een groot gezin op
nahield.
