Krant Apeldoornse school even belangrijk als boek dichtbij jnmentaar Leerkracht bij projectonderwijs op de achtergrond igtekens ger-fabriek Nijmegen t te redden Kinderen in klas bedwelmd het weer Droger weer weerrapporten een kasteel voor de oude dag pitlo foei verrassing r KWARTET DINSDAG 19 NOVEMBER 1974 BINNENLAND T5/K7 kenlahd is gisteren de bijna lijke situatie ontstaan dat een politicus over een ruime i ïeid van twee-derde in het it kan beschikken om de za- het land naar zijn hand te fan het grootste belang wordt het antwoord op de vraag: deze man. premier Konstan- famanlis. met dit mandaat :ich realiseren dat de uitslag verkiezingen voor hem veel lorieus zou zijn geweest, als jerechtigde leeftijd reeds nu teruggebracht van 21 naar 18 als vele jongeren boven 21 administratieve traagheid hun stemrecht verstoken zou- gebleven? iaramanlis oog voor het feit, jalistische partij van Andre- idreoe veel sterker te voor- zijn gekomen als deze wèl hadden mogen stemmen? voorts op bedacht dat bij eken van een krachtige oppo- het parlement het ook in voor het kolonelsbewind mitenparlementaire verzet fel lanlis ervan doordrongen dat hem ingevoerde begrip 'nieu- icratie' niet alleen een grote inhoudt, maar ook enorme ingen wekt, die nu waar ge- loeten worden? En wat het ;ste is: kan Karamanlis de weerstaan het parlement indwet te doen aanvaarden,- de volksvertegenwoordiging zekere mate in Frankrijk in feite buitenspel zet? nlis dient er bij het uitvoeren plannen vanuit te gaan dat bij verkiezingen de linkse groe- i in Griekenland wél een rol >elen en dat de positie van 'Nieuwe Democratische Be- jjaD een veel minder stevige 1 ér goed aan doen, nu reeds de )Ri leggen voor samenwerking Centrum Unie van de tijdelijke eden minister van buitenland- Georgios Mavros, die in de t toch onvermijdelijk wordt, ste houdt in dat de premier iet matigen om de nationale die hij heeft gepredikt, een kans te geven. Slechts dan de enorme economische pro- te lijf, die hij uit de failliete 'an de kolonels heeft moeten en. Want de vakbonden zullen niet gemakkelijk maken, nu partijen niet aan hun trekken ;omen. jn van de bevolking, die nog jker is dan de grote meerder- het parlement, zal Karamanlis :n hard nodig hebben om de resten van de militaire dicta- kunnen verwijderen. Het zou ische vergissing zijn, als de van de invloed, die het mili- paraat op dc achtergrond uit- gebruik zou maken om zich gemakkelijke manier af te sociale hervormingen, die sar lang geen schijn van kans gekregen. ïze sociaal-economische re- AAG De Singer fabriek in en (600 man) is niet meer en. Het ministerie van eco- ïe zaken heeft dit de drie iebonden NVV, NKV en CNV tot nu toe geheim gehouden ;ing vorige week vrijdaga- ïet zoveel woorden laten we- ustriebonden kregen te ho- een potentiële koper op het moment geen heil meer zag eventuele overneming van lek. Alles wijst er nu op dat iring denkt aan sluiting, al- heer K. Boender, districtsbe- ir van de Industriebond- ustriebonden zijn niet van enoegen te nemen met deze ding. Zij hebben inmiddels ioedgespre aangevraagd met listers Boersma (sociale za- Jn Lubers (economische za- ■^Het is een prachtige fabriek, eoutilleerd. Het bedrijf biedt in prima vaklui. Sluiting fabriek zou een ramp zijn urjijmegen. Er gaat meer verlo- ini n alleen maar een fabriek'. De le heer Boender, nfustriebonden zullen de rege- Jagen een uiterste poging te vojlln het deze week gepubli- pakket regeringsmaatregelen üjarden uitgetrokken om de legenheid te redden. Laat de g nu ook maar eens zien dat iar ernst is', aldus de heer is een Amerikaansemnder- De concernleiding besloot maanden geleden de pro van zogenaamde business- tuur (kleine computers, tel lenmachines) af te stoten het niet meer rendabel zou ;n onderzoek in opdracht (et ministerie van economi- ken toonde in grote lijnen aan. Maar volgens de heer zijn dat slechts economi- [egevens. Er staat volgens teer op het spel. Van onze onderwijsredactie APELDOORN Elke week be zorgt de Nieuwe Apeldoornse Courant een pak van dertig kranten op de Johanna Marcus- Nijland huishoudschool in Apel doorn. Die kranten zijn voor deze school ongeveer even be- langrijk als leerboeken op een gewone school. Voor de vakken Nederlands, geschiedenis, aard rijkskunde en maatschappijleer is de krant het uitgangspunt van het onderwijs. Een voorbeeld: een berichtje van 'vijftien regels onder de kop 'Bloe men gestolen bij verzetsmonument'. Een zeventienjarige jongen (twaalf jaar na de oorlog geboren) heeft bloemen van het verzetsmonument gehaald. Hij vond het maar flauwe kul dat de politi e daar later zo'n ophef over maakte. Ongeveer driekwart van de leerlin gen leest thuis de Nieuwe Apel doornse Courant. Een groot deel van ...de klas heeft het gelezen: 'Bloemen gestolen bij vertzetsmonu- fiient'. Er ligt bovendien een stapel kranten klaar voor iedereen die het bericht niet gezien heeft. Er wordt in de klas over gepraat. Verzetsmo- numenten, oorlog. '40-'45, flauwe kul? Een maand of twee later ligt er een fraai boekwerk op tafel. 'Het verhaal achter het oorlogsmonu ment', heet het. Een in rood. wit. blauw uitgevoerd geplastificeerd •kaft geeft doorkijk naar twee foto's op de eerste bladzij: een foto van het verzetsmonument en een foto van het restaurant 'De Woeste Hoeve', waar op 8 maart 1945 na een aanslag 117 Nederlanders gefu silleerd zijn. Drie leerlingen hebben de hele geschiedenis opnieuw ge schreven. Het is een voorbeeld van een klein project, waaraan drie leerlingen meededen en waarbij het accent op geschiedenis viel. Maar er zijn ook projecten die breder worden opgezet. Als het onderwerp wat groter is, wordt het opgesplitst in onderdelen en nemen kleine groepjes elk een stuk voor hun rekening. Deze groepjes houden el kaar geregeld op de hoogte van wat ze doen via klassegesprekken en via stencils waarop ze tussentijds ver slag doen. Door elkaar vragen te stellen,zo. mogelijk ook.door elkaar kritiek te geven ontwikkelt het project zich verder. De leraar of lerares staat daarbij op de ach tergrond, niet als allesweter die alles voorkauwt, maar als begeleider die af en toe een lastige vraag stelt, wijst op een vergeten aspect en bijstuurt waar het mis gaat. De bedoeling is dat de leerlingen zelf de onderwerpen aandragen en het nodige studiemateriaal opzoe ken. Ze hebben daarbij de beschik king over een in een veel te klein kamertje ondergebracht do cumentatiecentrum. In elke klas zijn ook enkele handboeken aanwezig (encyclopedie, woordenboek, atlas). Er worden brieven geschreven aan instanties die verdere inlichtingen kunnen geven. De leerlingen bezoe ken musea en bibliotheken. Ze gaan met een cassetterecorder op pad om mensen te interviewen of houden kleine enquêtes (bijvoor beeld om na te gaan of mensen liever op een flat of in een gewoon huis wonen). En zo stapelen de gegevens zich op totdat twee, drie Uit een projectverslag. Leerlingen dragen zelf materiaal en onderwerpen aan maanden later het projectverslag klaar is. Dié projectverslagen zijn degelijke boekwerken. Een van de fraaiste voorbeelden is 'Ons boek over het boek', een studie over de taal. het schrift, manuscipten, boekdruk kunst, boekhandel, literatuur, enz. Het is bekroond door de Nederland se commissie voor het internatio nale jaar van het boek (1972). Voor in staan de namen van de veer tien leerlingen die samen dit boek van 113 pagina's gemaakt hebben. Voor de begeleiding tekent Ina Stoppelberg. Mevrouw Stoppelberg, lerares al gemene vakken van de school, is de motor van het projectwerk. Samen met haar collega's is ze al hiermee acht jaar bezig. Met behulp van de zeer aktieve voorzitter van het schoolbestuur, dr. A. J. Schurink, gepensioneerd directeur van de kweekschool, hebben zij de vakken Nederlands, aardrijkskunde, geschie denis en maatschappijleer samen gebracht en ontwikkeld tot algeme ne wereldinformatie. Op zichzelf is dat geen uitzonderlijke aanpak in geving opdoen. Het meest con sequent wordt de zelfwerkzaamheid van de leerlingen gestimuleerd bij de wereldoriëntatie. Trefwoorden De grote moeilijkheid van werken in projecten is altijd dat je de leerstof niet zo mooi kunt program meren als een leerboekje. De vraag is daarom: komt alle leerstof die een kind moet beheersen wel aan bod? Om dat probleem op te lossen heeft de Marcus-Nijland school een basisbegrippenlijst opgesteld van ongeveer tweehonderd trefwoorden. Onder de A staan daar genoemd: aardoppervlak (land, water), aard rijkskunde (natuurkundig, soci aal), analfabetisme, apartheid, at las. Onder de C: c.a.o., censuur, consumptiegewoonte, communisme, cultuurland. De lijst kan naar be lieven worden gewijzigd en aange vuld. Er wordt voor gezorgd dat in de loop des tijds alle onderwerpen aan de orde komen. De kennis van de leerlingen wordt gecontroleerd door proefwerken, die ze voor een deel zelf samenstellen. Als een onderwerp behandeld is kunnen de deelnemers van het project zelf vragen insturen. De lerares of leraar bouwt die vragen dan om tot repetitievragen en voegt eventueel nog eigen vragen toe om een compleet beeld te krij gen. Op de opgaven staat bij elke vraag ook tussen haakjes welke leerlingen hem bedacht hebben. Achter sommige vragen staat T.S.' Hetgeen wil zeggen: vraag van Ina Stoppelberg. De Johanna Marcus-Nijlandschool is een van de contactscholen van de officiële commissie-midden school. Niet omdat deze school al zover is in samenwerking met an dere scholen (LTS. MAVO. HAVO. VWO). Integendeel, dat is nog niet aan de orde. 'Maar we hebben wel een aantal dingen in ons werk plan. waarvan we zelf zeggen: daar kunnen andere scholen misschien hun voordeel mee doen', zegt me vrouw Stoppelberg. het lager beroepsonderwijs. Maar deze Apeldoornse school valt wel op door haar uitwerking van dit idee. Hoe is de school hiertoe gekomen? Mevrouw Stoppelberg: 'Onze leer lingen zijn de afvallers in" de race naar het voortgezet onderwijs. Ze hebben geen hoge dunk van zich zelf wat hun schoolprestaties be treft. Hierdoor presteren ze vaak minder dat ze gezien hun intelli- gentie zouden kunnen. Ongeveer tweederde van de leerlingen blijkt een storende, negatieve faalangst te hebben. Faalangst is negatief als je niet meer durft en alles van de zenuwen fout doet'. Het onderwijs moet daarmee reke ning houden. Om de leerlingen weer moed te geven wordt uitge gaan van wat zij zelf al weten en kunnen en van wat zij zelf aan vragen en interesses meebrengen. Mevrouw Stoppelberg: 'Het is zo arrogant van ons leraren om kin deren te vertellen wat zij eigenlijk al lang weten of waar zij in ieder geval zelf achter kunnen komen. Kinderen weten meer dan wij denken'. Die aanpak wordt zoveel mogelijk gevolgd voor alle vakken. Maar het hangt wel van de instelling van de leerkracht en van het vak af hoe ver je dit kunt doorvoeren. Engels wordt wel aan de hand van een methode gegeven. Maar bij een vak als biologie kan al veel meer ge bruik gemaakt worden van ervarin gen die leerlingen zelf in hun om- Van onze correspondent ZWANENBURG Met koolmono - yde-vergiftiging werden 24 kinde ren van de vierde klas van de Prins Bernhardschool in Zwanenburg op genomen in het Elisabeth Gasthuis in Haarlem. Een arts constateerde de vergifiting, nadat hij in de loop van de ochtend op school was ont boden. Kinderen klaagden over misselijk heid. ze kregen hoofdpijn en som migen vielen zelfs flauw. Direct werden de nodige maatregelen ge nomen. Ambulances van Haarlem en Haarlemmermeer zorgden voor vervoer van de jongens en meisjes. In het ziekenhuis stond een team artsen gereed om de kinderen op te vangen. Uit een eerste onderzoek bleek het allemaal nog al mee te vallen. De meeste kinderen konden in de loop van maandag naar huis terugkeren, enkelen moesten blijven. De vergif tiging ontstond door een verstopte afvoer van de gaskachels. Van onze weerkundige medewerker De depressie die door het Kanaal is komen opzetten, zag er gistermor gen nogal dreigend uit wat betreft de regenproduktie. In Bournemouth aan de Engelse zuidkust werd 16 millimeter afgetapt. Gisteravond was er in Londen 20 tot 22 mm water gevallen over het vooraf gaande etmaal, en op de zuidoost Engelse stations Coltishall 26 mm, Cardington 29 mm en Honington zelfs 34 mm. Ons land is er ditmaal eens goed voor weggekomen. Gisteren overdag viel er vrijwel overal slechts min der dan 1 mm neerslag, het licht schip Noordhinder was topscorer met 3 mm. Alle ogen zijn nu ge richt op een rug van hoge druk die zich over Ierland ontwikkelde en de barometer in Zuidwest-Eng eland gisteravond tot 1015 millibar had doen oplopen. Het systeem komt naar het oosten waardoor de kans op droog weer toeneemt. Een enke le bui vooral in de kustgebieden is aanvankelijk niet uitgesloten maar door de langzame verplaatsing van het systeem zal de rug ons vermoe delijk ook woensdag nog wel tegen nattigheid beschermen. Daarna arriveert er vermoedelijk weer een nieuw nat atlantisch ge val met bij voorafgaande zuid tot zuidoostelijke winden lagere mid dagtemper aturen. Een aanwijzing voor een nieuwe storing vormde misschien het onweer dat gistera vond om zeven uur in het zeegebied ten noorden van de Azoren op 43 graden noorderbreedte 29 graden westerlengte gepeild werd. In het grootste deel van Spanje is eind vorige week ook voor het eerst weer regen gevallen na een 'droog- tepertiode van bijna een half jaar. Door de droogte, de op een na ergste van deze eeuw, is de Spaanse wijnoogst 25 tot 30 procent kleiner dan de vorige jaren. De bevolking van het Antillen-eiland Saba wreef zich eind vorige week de ogen uit toen er een flinke hagelbui viel. Klemand kon zich herinneren dat zoiets eerder gebeurd was, volgens de archieven voor h$t laatst in het midden van de 19e eeuw De Engelse weerkundigen voorzien tot medio december meer depres- sieweer dan normaal, met flink wat onbestendigheid en meer stormen dan normaal en ook enkele korte droge perioden met noordelijke tot oostelijke winden. De eerste decem- berhelft zal relatief kouder uitval len dan de tweede november helft maar, de gemiddelde temperatuur zal dan nog wél ongeveer normaal voor de tijd van het jaar zijn. In de eerste decemberhelft zullen mist en sneeuw minder vaak voor komen dan gebruikelijk. De alge mene circulatie op het noordelijk halfrond lijkt op die in 1890 (er volgde toen een strenge winter op) en 1929 (er volgde een te zachte winter). In de bijdrage van giste ren werd het Noorse station Sam- nanger (60 graden noord 6 graden oostgenoemd. Dit in verband met het september regenrecord daar ge boekt in 1917: 842 millimeter. HOOG WATER Woensdag 20 november Vllsslngen 5.38-18.10, Harlngvlletslulzen 7.12-19.28. Rotterdam 8.09-20.44, Scheveningen 6.39- 18.57, IJmulden 7.23-19.41, Don Helder 10.47-23.25, Harllngen 1.15-13.26. Delfzijl 3.08-15.43. onder redactie van loessmit Amsterdam zwaar bew 10 0 De Bilt zwaar bew 10 0 Deelen geh bew 11 0.1 Eelde geh bew 10 0 Eindhoven zwaar bew 12 0.1 Den Helder zwaar bew 10 0.2 Luchth. R'd zwaar bew 12 0 Twente geh bew 11 0.3 Vllsslngen zwaar bew 10 0 Zd-Llmburg geh bew 12 0.2 Aberdeen sneeuwbui 5 0.4 Athene onbew 19 0 Barcelona licht bew 17 0 Berlijn half bew 10 0 Bordeaux half bew 14 3 Brussel zwaar bew 11 0.4 Frankfort regen 14 0.1 Genève regen 8 9 Helsinki half bew 6 0.3 Innsbruck licht bew 1G 0 Kopenhagen regen 8 2 Lissabon onbew 15 0 Locarno regen 9 20 Londen regen 9 12 Luxemburg regen 10 11 Madrid licht bew 12 0 Malaga licht bew 19 0 Mallorca licht bew 20 0 München zwaar bew 15 0 Nice regen 17 17 Oslo zwaar bew 6 0 Parijs half bew 11 0 Rome zwaar bew 18 0 Split licht bew 17 0 Stockholm half bew 7 0 Wonen in een achttiende-eeuws appartement, volledig in Franse stijl gerestaureerd, met open haard (en vermoedelijk listig, verborgen centrale verwarming), eigen badkamer en toilet, dat alles in een kasteel dat er van de kelders tot de zolder ook klassiek Frans uitziet en alle denkbare verpozingsmogelijkhe den biedt; rondom het kasteel een park met bossen, vijvers en grachten, waar gewandeld, ge jaagd en gevist kan worden. Een soort super-de-luxe hotel, waar je volledig verzorgd en op je wenken bediend wordt, waar je tot vijftien kilometer buiten de deur gratis vervoer met eigen chauffeur hebt en iemand die de boodschappen doet. Zo wordt vanaf half januari het wonen in kasteel Ter Hooge, vlakbij Mid delburg, in 1228 door de graaf van, Borssele gesticht, in de achttiende eeuw op last van ene baron van Borssele afgebroken en in Franse stijl herbouwd en nu weer in diezelfde stijl terug gebracht. Als iedereen zo kon wonen, zou waarschijnlijk geen enkele bejaarde meer iets tegen een verzorgingstehuis hebben. Helaas is dit een utopie, niet alleen omdat Ter Hooge maar twee echtparen en tien alleen staanden kan herbergen, maar ook omdat de maandelijkse pen- sionprijs voor 99 procent van de ouderen te gortig is: 2850 voor één persoon en 3450 voor z'n tweeën. Volgens een advertentie zal Ter Hooge bewoond worden door 'gasten van een bepaald niveau'. Wat voor soort uitzon derlijk gast is dat wel? 'Het wordt maar een heel kleine groep mensen', zegt directeur Velders hij en zijn familie hebben Ter Hooge voor vijfen twintig jaar gepacht van de Lynden-Ter H oogestichting 'en wil dat een prettige samen leving worden, dan moeten die wel op elkaar afgestemd zijn. Je kunt bijvoorbeeld niet wat aca demici en wat zakenmensen, die met niets begonnen zijn en nu een hoop geld verdiend heben. bij elkaar zetten. Dat gaat niet samen. Ze moeten een beetje dezelfde interesse hébben'. De bewoners van Ter Hooge zul len voornamelijk mensen zijn die altijd heel luxe gewoond hebben en erg moeilijk op een kamertje in een bejaardentehuis zullen wennen. 'Die mensen wo nen nu verspreid over het land in hotels, maar als ze ziek wor den zijn die hotels ze liever kwijt. Hier kunnen ze op de oude voet voortleven. Dat komt bij een heleboel mensen wat moeilijk en vaak verkeerd over. Wij waren net zo gelukkig ge weest als we hier mensen voor de helft van de prijs hadden kunnen huisvesten. Maar het kasteel is alleen te redden met een groep bewoners die meer kunnen betalen, zodat je tegelijk de exploitatie rendabel kunt ma ken. We moeten wel voor deze exclusieve manier kiezen om het kasteel te kunnen behouden. Staat zo'n pand leeg of brengt het niet genoeg op, dan is het in een paar jaar een ruïne'. Daarmee is de heer De Groot van de 'stichting verpleeg- en rusthuizen Zeeland' het roerend eens. De afgelopen vijfentwintig jaar heeft de stichting Ter Hooge in pacht gehad en er gemiddeld vijfendertig chronisch zieken verpleegd. Het slot fun geerde als dependance van het verpleeghuis Der Boede in Mid delburg, omdat er toen geen an dere geschikte ruimte was. Der Boede is nu uitgebreid en mede daarom is de stichting in mei al uit Ter Hooge weggegaan. Ook trouwens omdat Ter Hooge vol gens erfpachtsovereenkomst kas teel moet blijven en er nooit zoveel aan veranderd mag wor den dat het naar wettelijke maatstaven echtgeschikt kan worden gemaakt voor ziekenver pleging. Bovendien wilde de fa milie Van Lynden het kasteel weer terug. De heer De Groot kan dit luxe woonoord niet asociaal vinden: 'Ter Hooge is een monument, dat toch niet in zijn waarde als kasteel mag worden aangetast. Oorspronkelijk was zo'n kasteel voor minder dan twaalf mensen, voor één gezin, bestemd. Dat vind je trouwens in Gelderland bijvoorbeeld nog'. Vooraanzicht van het 'Franse' kasteel Ter Hooge op Walcheren, een luxe tehuis met hotel-allures voor oudere mensen, voorzover ze er drieduizend gulden per maand voor kunnen betalen (zie ook: een kasteel voor de oude dag). Langzaam maar zeker sterven ze uit. de ouderwetse professoren. Afgelopen vrijdag heeft er weer een afscheid genomen mr. A. Pltlo, hoogleraar notariaat en burgerlijk recht aan de Univer siteit van Amsterdam. In het weekblad Folla Civltatis zegt de •gevreesde en geëerde Pitlo': 'De studenten spreken me niet aan op straat en dat is ook juist' Pitlo wilde niet alleen op straat niet aangesproen worden, hij gruwde er ook van getutoyeerd, op de schouders geklopt of thuis opgebeld te worden. Hij schepte er een genoegen in alles te rela tiveren: 'De ene week hield ik een pleidooi voor Salazar, de volgende week voor het commu nisme'. En over de vrouwen schreef hij in 1957: 'De gehuwde vrouw in Nederland is niet gewend zich met financiële kwesties in te laten. Zij heeft daar geen ver stand van en mist er de nodige belangstelling voor'. Nu zegt hij daarvan: 'Bij jonge vrouwen ligt het tegenwoordig anders. Wat niet wegneemt dat de taak van de vrouw Inderdaad een andere is. De man werkt, de vrouw zorgt'. Hardleers zijn ze toch. Nu is het weer de schoolraad voor het pro testants christelijk onderwijs die doodleuk aankondigt uit te zien naar een ambtelijk secretaris en een administratief medewerk ster. Een man die de brieven dicteert en een vrouw die ze uittikt. Hoeveel 'Jaren van de vrouw' zijn er nog nodig om dit soort discriminatie de wereld uit te helpen? Een Lekkerkerker fotograaf vond de verrassing die de post hem thuisbezorgde, maar verdacht: een kartonnen koker met de argwaan wekkende gebruiksaan wijzing 'eerst in de koelkast zet ten en de temperatuur terug brengen tot vijf graden celsius'. De fotograaf waarschuwde de politie die de koker meenam voor een nader onderzoek, maar zo ver hoefde het niet te komen. Een collega had intussen een zelfde koker ontvangen; die was niet zo bang uitgevallen als de Lekkerkerker en had het pre sentje gauw opengemaakt. Er bleek ^en kruikje jenever in te zitten een relatiegeschenk van een everancier van flltslampjes. 'Wie heeft dit bad hier aangebracht?'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 7