Kerkenconferentie 1974
krijgt slot in Lunteren
DUJARDIN
beter
bestaat
er niet
ihufelU
Ramsey treedt af
Vandaag
Hoe Zuid-Afrika 'zwarte
plekken' verwijdert
Hl
U
en is daarom
de meest
verkochte
Film die Afrikaanse kerken schokte
Opleiding tot Ziekenverzorgster
UIT
VAN LEZERS
Trouw
Kwartet
BANTOES
HERVESTIG
Nieuwe boekei
TROUW/KWARTET VRIJDAG 15 NOVEMBER 1974
KERK/BINNENLAND T2,
De kerkenconferentie 1974
wordt afgesloten in Lunteren op
25 en 26 november a.s. met een
beleidsbijeenkomst van de ker
ken. Voor het eerst in de ge
schiedenis van de kerken in
Nederland zullen de kerken el
kaar op zó breed beleidsniveau
ontmoeten.
Hieraan is vooraf gegaan een
maandenlange bezinning van drie
honderd plaatselijke raden van ker
ken over het thema 'Bevrijding'. In
het Jaarbeurs-congrescentrum te
Utrecht hebben dertienhonderd
vertegenwoordigers van deze plaat
selijke oecumenische organen op
drie zaterdagen in september en
oktober het resultaat van hun ge
sprek en actie gepresenteerd aan de
kerken. Negen concrete beleids
voorstellen liggen nu op tafel.
De beleidsfiguren van de kerken
staan nu voor de zware taak zich
uit te spreken hoe zij gezamenlijk
in hun beleid ruimte willen maken
voor de oecumenische mogelijkhe
den in gemeenten en parochies.
Van hen wordt gevraagd deze ont
wikkeling niet oogluikend toe te
laten, maar bewust te stimuleren
en te begeleiden.
Verbreed
Deze beleidsconferentie te Lunteren
met honderdvijft.iv deelnemers is
een verbrede vercvdering van de
raad van kerken m Nederland. Elk
van de elf ledenkerken is gevraagd
tien personen uit het beleidsniveau
(synode. bisschoppenconferentie)
af te vaardigen. Voor de verbinding
met drie landelijke bijeenkomsten
te Utrecht zijn vijftien vertegen
woordigers uitgenodigd. Verder zul
len éénentwintig adviseurs uit de
secties van de raad van kerken aan
deze conferentie deelnemen.
De bijeenkomst op De blije Werelt
te Lunteren wordt op maandag 25
november om tien uur geopend
door prof dr H. Berkhof, de voor
zitter van de raad van kerken.
Daarna gaat zij in drie werkgroe
pen uiteen. Het thema 'Bevrijding'
is concreet gemaakt in drie onder
werpen van gesprek: bevrijd tot
gerechtigheid, bevrijd tot geloof,
bevrijd tot gemeenschap. Op dins
dag 26 november zal over elk van
deze onderwerpen een plenaire ver
gadering worden gehouden, waarin
beleidsbeslissingen zullen worden
genomen.
Levensstijl
Bij het thema 'bevrijd tot gerech
tigheid' zal de nieuwe levensstijl
centraal staan die christenen van
uit een bijbelse inspiratie zullen
moeten vinden om hun bijdrage te
leveren aan de ontstellende armoe
de en honger in tweederde deel van
de wereldsamenleving. Hierbij zul
len de vragen aan de orde moeten
komen over een meer rechtvaardige
maatschappij -inrichting, verdeling
van inkomen en eigendom, de ver
houding van productie en con
sumptie. Verder zullen in deze
dienst van de gerechtigheid de ker
ken het waar moeten maken dat zij
aan de zijde staan van de vele
mensen die in de nationale en in
ternationale samenleving ontrecht
zijn.
In dit doen van gerechtigheid zul
len de kerken in het thema 'bevrijd
tot geloof' een eigentijdse verant
woording moeten afleggen 'van de
hoop die in ons is'. De raad van
kerken vraagt aan zijn leden-ker
ken ln hun gemeenten en parochies
een proces op gang te brengen over
de kernvraagstukken van een oecu
menisch belijden.
Vanuit de bijeenkomsten in
Utrecht is bij het thema 'bevrijd
tot gemeenschap' bij de kerken
aangedrongen om nieuwe vormen
van oecumenische gemeenschap die
overal groeien in Nederland, open
tegemoet te treden en deze te er
kennen. Daartoe zal gezocht moe
ten worden naar vormen van per
manent overleg, waardoor gemeen
ten en parochies inspraak krijgen
in het beleid van de raad van
kerken. Voor dit samenspel van
verantwoordelijkheden zullen crite
ria opgesteld moeten worden en zal
een gezamenlijke begeleiding van
de kerken noodzakelijk zijn.
Concreet
Er liggen in Lunteren sommige
verrassend concrete voorstellen ter
tafel. Zo is er een initiatief tot een
wekelijkse oecumenische vastendag,
als teken van een nieuwe levens
stijl in een wereld waar veel hon
ger wordt geleden. Ook ligt er een
voorstel om vanuit de raad van
kerken een bijbels-theologische
studie te maken over grondvragen
van de samenleving om deze voor
te leggen aan organisaties van
werkgevers en werknemers, aan po
litieke partijen, onderwijs en vor
mingswerk. Een ander voorstel
dringt aan op meer oecumenische
samenwerking bij radio, televisie,
tijdschriften, katechese en theolo
gische vorming.
Zullen de beleidsfiguren in Lunte
ren tot duidelijke besluiten komen,
die bindend zijn voor de elf aange
sloten kerken? Prof. dr. F. Haars-
ma, voorzitter van de Sint Willi-
brordvereniging en een van de r.k.
deelnemers aan de beleidsbijeen
komst. zei hierover vorige week:
'De voorzichtigheid in die kringen
wint het meestal van de creativiteit
en de inventiviteit*.
Aan het eind van elke plenaire
vergadering zal worden gestemd
over de afzonderlijke beleidsvoor
stellen. Het aanvaarden betekent
niet. dat de betrokken kerken ook
aan dat besluit gebonden zijn. Af
gevaardigden kunnen eerst rugge
spraak houden met hun kerken, zo
luidt het statuut van de raad. Een
kerk is evenmin gebonden indien
haar delegatie voor een bepaald
besluit meent geen verantwoorde
lijkheid te kunnen nemen. De ple
naire vergaderingen worden geleid
door prof. Berkhof en door bisschop
Ernst, van Breda, de vice-voorzitter
van de raad van kerken.
ADVERTENTIE
Om een beroep te kunnen kiezen
moet men er eerst zoveeJ mogelijk
over te weten zien te komen. Wij
sturen u graag een hele krant vol
met informatie over verpleeghuizen
m 't algemeen en over de Zonne
huizen in het bizonder.
Als u even opbelt (020 - 458351)
of door middel van een kaartje
vraagt om de "Zonnehuisinforma
tiekrant", dan ontvangt u die om
gaand.
Daarna kunt u dan - als u wilt - goed
geïnformeerd met ons komen pra
ten. Bijvoorbeeld over de' cursus
die in december begint of andere
over die van februari.
NET ZONNEHUIS AMSTELVEEN
Laan van de Helende Meesters 2
Amstelveen
land werken géén Palestijnen. De
verbijstering van v. d. Schoot komt
voort uit het feit dat hij nooit een
kaart uit het 'Zeitschrift des Deut-
schen Palastina Vereins' van vóór
1948 gelegd heeft naast een moder
ne kaart van Israël. Alleen in het
district Jeruzalem bestonden er
vóór 1948 33 Palestijnse dorpen,
waarvan er nu nog 4 over zijn. Wie
die kant opgaat kan van mij de
gehele lijst van verdwenen dorpen
krijgen om te zien of het waar is.
maar pas wel op dat de douane bij
aankomst de lijst niet vindt.
Oegstgeest
H. J. Franken
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet. Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt dc naam van
de schrijver vermeld.
Werkloosheid (2)
De regering zit zo ln de knoei met
de grote werkloosheid, vooral bouw
vakkers. Is het nu niet mogelijk
(hierbij denk ik vooral aan tim
merlieden) dat die mensen er met
een schrift op uitgestuurd worden,
om de hoog noodzakelijke repara
ties (vernieuwingen) te noteren
van huurwoningen, en dat de ver
huurder en de gemeente voor te
leggen. Dan kan de gemeente stel
len: of de reparaties laten verrich
ten of de panden aan de gemeente
verkopen. Dan ook zijn de huur
ders bereid de gehele huur te vol
doen. en komt er heel wat werk
aan de winkel.
Rotterdam
Dr. Franken (2)
De reactie van de heer v. d. Schoot
(Tr/Kw. 12-11) op wat ik in Hil
versum gezegd heb, is onkritisch,
ongerechtvaardigd en onjuist. Niet
in wat in het huidige spraakgebruik
de Westbank heet. maar in het in
1948 tot Israëlisch staatsgebied ver
klaarde land zijn tot 1973 385 Pa
lestijnse dorpen absoluut van het
oppervlak verdwenen, inclusief de
kerkhoven, met behulp van moder
ne graaf werktuigen (Bedoelt v. d.
Schoot met 'krotten' de boerenwo
ningen van de verdwenen dorpen?
Dan is hij het slachtoffer van de
toeristenpropaganda). In de 'com
fortabele woningen' wonen géén
Palestijnen en op het onteigende
Actie
De regering kondigt een pakket
maatregelen af ter bevordering van
de werkgelegenheid. Geld om deze
plannen te realiseren lijkt er niet
te zijn. Een deel van de bevolking
is in gevaar, bedreigd door het
spook dat werkloosheid heet. Waar
blijft het verzet? We kunnen
'symbolisch' staken: gewoon door
werken en. net als bij nationale
hulpacties vroeger, per bedrijf, wer
keenheid of leefgemeenschap een
deel van het salaris/inkomen laten
storten op een speciaal gironummer
ter bestrijding van de werkloosheid.
Wil een dergelijke actie zoden aan
de dijk zetten, dan zullen we niet
met een uur loon kunnen volstaan.
Een week loon van elk werkend lid
van ons volk kan. via een nationale
actie, een mooi bedrag opleveren.
Amstelveen
E. Fransen
Gelukwensen
Arafat (1)
In de krant van 9 nov. staat een
felicitatie van ds. Glashouwer,
voorzitter EO. aan de NCRV. die
mij wel even de ogen deed uitwrij
ven. Hij zei. blij te zijn dat de
NCRV bestaat, voor zover de NCRV
nog iets met het evangelie te ma- Voorburg
Ik protesteer tegen het optreden
van de terreurorganisatie PLO in
de algemene vergadering van de
VN. omdat daar uitsluitend afge
vaardigden van souvereine staten
kunnen spreken namens de volken
die zij wettig-democratisch verte
genwoordigen. Hiervan is niets
aanwezig bij de PLO, die bovendien
zich tegenover een lid van de VN
op weerzinwekkende manier heeft
misdragen en ook in Europa een
terreur zonder weerga heeft uitge
oefend waardoor bijna het gehele
vliegverkeer lam werd geslagen, on
telbare slachtoffers werden ge
maakt en miljoenen schade werd
toegebracht. Deze delegatie des
doods die thans door de VS moet
worden beschermd zoals dat nog
nooit is gebeurd en zeker niet ten
behoeve van de delegaties van
rechtsstaten, bestaat uit lieden, die
op geen enkele Wijze ln wóórd noch
in geschrift noch in daden hebben
bewezen dat zij dé hoge waarden
van de wereldorganisatie onder
schrijven en eerbiedigen.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B V. De Christelijke Pert
Directie:
Ing. O. Postma.
F. Diemer.
Hoofdredactie
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Adam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 2692 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.glro
X 500.
Arafat (2)
Arafat (3)
Dr. Michael Ramsey (hier samen met zijn vrouw) is gisteren 70 jaar ge
worden en treedt vandaag af als aartsbisschop van Canterbury en primaat
van de anglicaanse kerk. Dertien jaar heeft hij deze post bekleed. Zelf een
bekwaam theoloog heeft hij in deze periode krachtig gewerkt aan de oecu
mene in alle richtingen. Hij was de eerste anglicaanse primaat in vier
eeuwen, die (in 1966) een bezoek bracht aan de paus van Rome. Zijn col
lega van York. aartsbisschop Coggan, volgt hein op.
Boeren (3)
door Henk Biersteker
Een film die niet lang geleden
ook de vertegenwoordigers van
blanke kerken uit Zuid-Afrika
op de kerkenconferentie in Loe-
saka verbijsterde wordt van
avond tussen elf uur en tien
over half twaalf op Nederland II
door het IKOR vertoond.
De Nederlandse titel is 'Zuid-Afri
ka. ongecensureerd' en de film
werd illegaal gemaakt door een
zwart camerateam dat niet opviel
omdat het onder leiding van een
zeer autoritair doende blanke
stond. De film bracht mij de slag
zin te binnen van een vroegere
reclame voor het Kriigerwildpark:
'So sien u hulle'. maar de diep
onder de indruk zijnde Afrikaanse
kerkleiders in Loesaka konden dit
gevoegelijk op zichzelf betrekken:
So sien hulle u.
De film is gemaakt met de door
tranen versluierde of door haat
vernauwde ogen van wanhopige
zwarten. Zij concentreert zich na
een wijde rondblik door de ervarin
gen al diegenen die niet tot de
blanke kaste behoren op het bitter
ste gegeven van de apartheidspoli
tiek: de 'hervestigings'-maatrege-
len. waardoor 'onproduktieve' zwar
ten-werklozen, bejaarden, vrouwen
en kinderen verschoven worden
naar hervestigingsdorpen in de
bantoestans. De verbijstering
ook van blanke Afrikaanse kerklei
ders hierover was zo groot ornaat
het hier typisch een aangelegen
heid betreft die je niet hoeft te
weten als je het niet wilt weten
hervestigingsdorpen als Dimbaza in
Ciskei, waar het hier over gaat zijn
namelijk verboden gebied voor on
bevoegde blanken. Deze hervesti
ging komt neer op het opruimen
van 'swart plekke' of 'swart skolle'
in het blanke gebied niet alleen
omdat de blanke economie niets
aan die mensen heeft, maar bij
voorbeeld ook omdat de economie
bijvoorbeeld in het westelijk deel
van de Kaapprovincie voorrang
verleent aan kleurling-arbeiders en
de zwarte arbeid meer naar het
oosten van een afgesproken lijn wil
verplaatsen. Wie de ware oorzaak
wil weten van het feit dat er in
een hervestigingsdorp als Dimbaza
in 1973 zestig graven voor volwas
senen en 450 graven voor kinderen
werden gedolven zou kennis moe
ten nemen van het verhaal van de
Anglicaanse priester David Russel
die van april tot oktober 1972 ge
probeerd heeft te leven op de on
dersteuning die normaal is voor de
mensen in Dimbaza.
Russels actie werd als een soort
vasten door een aantal verontruste
blanken nagedaan en die kwamen
allemaal tot de bevinding hoe je
daarmee lichamelijk en psychisch
wegteert. Een mevrouw gaf de ge
bruikelijke maaltijd in Dimbaza
aan haar hond en beschreef hoe
het dier ervan achteruitging.
Russels correspondentie over dit
flagrante onrecht met de regering
en met de Nederduits Gereformeer
de kerk is ook in deze studie weer
gegeven. Op de dag voordat Russell
zijn leven van het rantsoen van
Dimbaza staakte schreef hij aan die
ken wil hebben. Ds. Glashouwer
had moeten bedenken dat dit bij de
meeste mensen overkomt als een
beschuldiging. Hij wil toch, hoop
ik, niet beweren dat de NCRV te
weinig ruimte laat aan het Evange
lie van de Christus der Schriften.
Als hij dat bedoeld zou hebben kan
men gevoegelijk van een grofheid
spreken. Hij sprak ook de wens uit,
dat bestuur en medewerkers van de
NCRV anders zullen worden. Hij fe
liciteerde ze dus niet met wat ze
zijn. Dat was blijkbaar naar zijn
mening volkomen fout, zodat dat
niet in aanmerking kon komen
voor een gelukwens. Het past ds.
Glashouwer niet een vloek in de
vorm van een zegen te gieten.
Den Haag
A. Bronsveld
Na raming is meer as
74 000 Bantoes die at'gelope
dekade weens die verskuiwing
van „swart kolle" en die kon-
solidasie van tuislandë herves-
tig.
Dit blyk uit syfers wat die
Minister van Bamoe-Admini»
strasie en -Ontwikkeling,
mnr. M. C Botha, in ant
woord op 'n vraag in die
Volksraad verstrek het.
Hiervan was 4 577 m 1964
hervestig. 4 728 in 1965,
5 328 in 1966. 10 500 in 1967.
12 540 in 1968, 10 094 in
1969. 4 720 in- 1970 6 894'
in 19*»1, 4 667
4 in 197^
Een onbeduidend berichtje iji
een Afrikanerkrant in Zuid-
Al'rika. Indien dit blanken zou
overkomen zou er een gewel
dig schandaal ontstaan en de
regering zou binnen een paar
maanden vallen, schreef David
Russell.
Kennismaking met Dimbasa
(ADVERTENTIE)
drs A. H. Doornik
Ik hoop, dat de beschaafde pers in
ons land en elders in staat zal zijn
voldoende tegengas te geven, opdat
de wereld op de hoogte gebracht
wordt van de ware aard van deze
misdadige organisatie. De gecivili
seerde wereld duldt geen PLO!
Arasterdam
A. CAR ANSA
Het doel van de PLO om de staat
Israël te vernietigen kan ieder le
zen in het actieprogramma dat óp 8
juni 1974 door de Palestijnse Natio
nale Raad in Cairo is vastgelegd.
De ontvangst van deze antisemiti
sche terreurorganisatie dóór de VN
is alweer een zwarte bladzijde in
haar geschiedenis.
Amsterdam
R. A. Netke
■vieux
Het moet mij van het hart. dat de
vele werklozen niet ingezet worden
om te helpen in de landbouw. Ieder
die handen aan zijn lichaam heeft
kan behulpzaam zijn om deze grote
nood der boeren te helpen lenigen.
Vele militairen melden zich vrijwil
lig. maar waarom niet vele werklo
zen?
Dinteloord
A. Stange
DUJARDIN VIEUX
VAN
WENNEKER
SAMENWERKING IN BEVRIJD IN
De geschiedenis van de naamgevl
aan de bemoeienis van de kerk
van het westen met die landen
gebieden waar mensen in grote i
ciale nood verkeren is op zich*
onthullend. We zijn begonnen u
uitsluitend zending te bedrij»
vanuit de gedachte dat de pre
king van het evangelie alleen v
doende was. Al spoedig mengd
zendelingen zich in de levenso
standigheden van hen aan wie
het evangelie predikten. Hun be?
genheid bracht een een pedai
gisch, toen een medisch en tensl
te een sociaal aspect in de zend
aan de dag. Daarna gingen
spreken van ontwikkelingsht
Nog helemaal vanuit de gedacl
dat mensen ver weg hulp no
hebben bij het geraken op ons j
van ontwikkeling. Al spoedig wi
het woordje 'hulp' in samenstellj
niet voldoende geacht: het beg
ontwikkelingssamenwerking
stond. In het laatste nummer -
het informatieblad van de Theo
gische Hogeschool te Kampen, i
heel gewijd aan het project 'ga
docenten', staat een samenvattl
te lezen van Prof. Honig, waaruit
citeer: 'Het woord ontwikkeU
heeft een buitengewoon onaan;
name klank gekregen. Als wij j
het woord ontwikkeling aankomi
ligt daarin opgesloten, dat de i
van de wereld achtergebleven
Daartegenover wordt steeds duu
lijker in Azië, Afrika en Zuid-An
rika gesteld: Wij zijn niet acht<
gebleven, maar achter gehoud
Het gaat niet om ontwikkelii
maar om bevrijding welke ac
terstand zouden wij moeten inh
len? Hebben de rijke landen zie
zelf in een soort ideale toesta
gebracht, waar we naar zoud
moeten verlangen? We weten
beter!' Onthullend voor ons denk
over deze zaken.
kerk: 'Morgen zal ik weer vrij zijn
om normaal te leven na zes maan
den op vijf Rand (twintig gulden)
per maand. Ik voel me breekbaar
en uitgewrongen. Ik heb een groot
verlangen en een schreeuwende be
hoefte om eruit te breken zoals
iemand wiens gevangenschap bijna
voorbij is. Voor de meeste van onze
zwarte broeders in Christus is er
echter geen verlossing. Voor zove-
len is de situatie onverdragelijk,
vernederend en eindeloos.'
Vorster zei in een van zijn laatste
met aandacht beluisterde redevoe
ringen: 'Wij blanken zijn Afrika
dankbaar voor wat het ons gegeven
heeft en wij willen iets terugdoen.'
Wat zal hij allemaal moeten doen,
wil dat woord niet als een vloek
blijven naklinken?
'A place called Dimbaza'. te bestel
len bij Africa Publications Trust, 48
Frafton Way. Londen Wipsl. De
prijs is vier gulden.
NED. HERV. KERK
Intrede op 17 nov. te Rutten:
R. Oost kand. te Groningen.
GEREF. KERKEN
Intrede te Holten: G. W. H. Ped<
moers te Amersfoort, te Vreela
(pred. in tijdelijke dienst)": dr.
Bos em. pred. van Vlaardingen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Middelburg: Chr. v.
Poel te Yerseke.
VRIJE EV. GEMEENTEN
Intrede te Leeuwarden: J. H. K
relse uit Oostelijk Flevoland.
'De man in de rij' door Josephii
Tey. Uitg. De Arbeiderspers te Ai
sterdam. 246 blz. Prijs 18.50.
'De man in de rij' is een klassi
opgezette detective, dat wil zeggei
er is een moord gepleegd en h
wachten is op de Grote Speurd
die met behulp van een ruim den
raam, een scherp oog voor deta
een opvallende inventiviteit en I
dit alles ook nog een scheutje geli
de zaak oplost. Al even gebruikeli
in dit genre is de vaste rolverdell
tussen speurder en mede-speurdei
de speurder is aanmerkelijk slii
mer dan zijn collega's en in ied
geval steekt hij met kop en scho
ders boven een eventuele chef u
Ook in 'De man in de rij' zijn d(
ingrediënten te vinden. Speurder
Alan Grant, inspecteur bij Scotlai
Yard, een scherpzinnig politiem
met een duidelijk minder begaal
hoogste chef. Maar al heeft Joi
phine Tey dan een voor die tijd
het boek werd in 1929 geschreV
gebruikelijke aanpak gekoze
dat wil niet zeggen dat ze in el
clichématige, traditionele aanpak i
blijven steken. 'De man in de tl
was het debuut van Josephine Tfl
maar zelfs in deze eersteling woil
al duidelijk tot zij tót dé betfl
detective-schrijfsters van haar ti]
zal gaan behoren. Een levendig b
schreven onderzoek met veel aai
dacht voor de personages en et
aardig plot was in 1929 betrekkeli]
uniek, hoewel ook nu nog lang nil
iedereen zoiets op papier krijgt.
-I
Geestelijke leider uit i
Israël in ons land
SCHIPHOL Een van de m«fl
prominente geestelijke leiders n
Israël, de kalewer rebbe Menachd
Mendel Taub, is gisteren uit T
Aviv op Schiphol aangekomen. H
is naar ons land gekomen om z\t
van de ontwikkelingen van ortW
dox joods Nederland op de hootf
te stellen.
De kalewer rebbe, die in de tweed
wereldoorlog ondanks ernstige mu
handelingen door de nazi's AuscÈ
witz overleefde, is een van de zeld
zame rabbijnen zonder baard. Dl
werd hem in Auschwitz zo grondi
uitgerukt, dat hij nooit meer
aangegroeid. Daaraan lag ook i
castratie, die hij onderging, ti
grondslag.
De rebbe zal zaterdagavond ln d
zaal van de joodse gemeente t
Amsterdam de vele genodigden tot
spreken en toezingen. Hij word
beschreven als een zeer muzlkai
man, die vele internationaal bekec
de joodse liederen heeft gecomjx
neerd. Het werkbezoek duurt t<
dinsdag.
