Korter werken
voor 2000 man
Kamer is tegen
districtenstelsel
Door te hoog oplopende voorraden
Dubbele nodig van
oogst-hulptroepen
In deze krant
mm
H
Ontstemde
socialisten:
nieuwe SDAP
eer rellen
n Israël
Ook géén gekozen formateur
Griekse
verkiezings
campagne
Eind oktober
al ruim 13000
EG-ministers nog
niet eens over
Europese top
Britten
moeten
goedkoper
eten
Bows of vorilriotig'?
Borrel duurder
Nieuwe Leidlse Courant
DINSDAG 12 NOVEMBER 1974
55ste jaargang no. 189
HRISTELIJK DAGBLAD VOOR IEI0EN EN OMGEVING
Benstraat 37 Postbus 76 Telefoon 071-31441
Gironr. 269274 t.n.v. B.V. De Christelijke Pers, Amsterdam
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet
Abonnement 12,02 per maand, per kwartaal 36,05
Meer
\^keu«
In
patsende
-omgeving
BIJVERDUYN
INTERIEURVERZORGING
RIJNSBURG
Afd. Bezorging vanaf 08.30 uur
Van een verslaggever
GRONINGEN Enkele
uit de PvdA getreden
Groningers hebben het
initiatief genomen tot de
oprichting van een nieu
we sociaal-democratische
arbeiderspartij. Of de
nieuwe partij, waarvan
binnen veertien dagen de
oprichtingsvergadering
gehouden wordt, inder
daad de naam SDAP mag
voeren is nog niet be
kend.
De voornaamste reden
voor de oprichting is de
onvrede met de bestuur
lijke gang van zaken in
de afdeling Groningen
(stad) van de PvdA.
Initiatiefnemer B. H. Se-
nechal wil een socialis
tische party waar wél
naar de gewone man
wordt geluisterd. 'Een
partij ook die op demo
cratische wijze wordt be
stuurd', aldus de heer
Senechal, die vindt dat de
PvdA in Groningen te
sterk wordt beheerst door
studenten.
Binnen enkele dagen zijn
een honderdtal adhesie
betuigingen binnengeko
men. In grote lijn staat
de partij achter het be
leid van het kabinet-Den
Uyl. Initiatiefnemer Se
nechal, die by de laatste
raadsverkiezingen nog
zeer actief voor de PvdA
was, voelt zich achteraf
teleurgesteld omdat de
gewone man geen kans
zou krijgen.
EL AVIV (Reuter) Grote groe-
en demonstranten hebben gister-
vond ernstige vernielingen aange-
icht in het centrum van Tel Aviv.
iij protesteerden tegen de drastische
ersoberingsmaatregelen, die de re-
ering heeft aangekondigd om de
conomie van Israël te saneren.
)e hele dag drongen groepen onte-
redenen samen, maar de oproerpo-
itie wist hen buiten het centrum te
louden. Gisteravond braken tiental-
en demonstranten door de politie-
ordons en koelden hun woede op de
rinkels in het centrum. De gehelmde
olitie heeft tientallen arrestaties
'erricht.
(ADVERTENTIE)
Vieux SI. André
de vieux met z'n fluwelen
karakter
Zwaar bewolkt
Aanvankelijk zwaar bewolkt
met regen, later ook verspreide
opklaringen afgewisseld met
buien. Krachtige, aan de kust
harde en nu en dan stormach
tige wind uit zuidwest tot west.
Maximumtemperaturen onge
veer 9 graden Celsius.
MORGEN EN OVERMORGEN:
opklaringen maar ook tijdelijk
regen. Temperaturen meest bo
ven normaal.
Morgen zon op: 07.56
onder: 16.52
maan op: 07.20
onder: 16.19
Bij recepties geen
Icohol meer
Van een onzer verslaggevers
EINDHOVEN/MAASTRICHT Gisteren is opnieuw, nu voor ongeveer
tweeduizend mensen, werktijdverkorting aangevraagd. Het gaat om verzoe
ken van de Philipsfabrieken in Stadskanaal (650 man) en in Winschoten
(350), alsmede bij Sphinx Maastricht (maximaal 945 man). Vorige week wer
den op één dag donderdag voor vijfentwintighonderd mensen werktijd
verkortingen aangevraagd.
Van onze pariementsredactie
DEN HAAG Een grote meerderheid in de Tweede Kamer is
tegen de door de regering gewenste invoering van een beperkt
districtenstelsel bij de Tweede Kamerverkiezingen, met daaraan
gekoppeld een gekozen kabinetsformateur.
De campagne voor de
Griekse parlementsverkie
zingen van zondag a.s.
draait op volle toeren. Hier
de linkse politicus Andreas
Papandreoe. die jarenlang
in ballingschap vertoefde,
aan het hoofd van een
stoet sympathisanten.
De fracties van KVP. CHU, VVD,
DS'70. PSP. GPV en SGP spraken
zich gisteren in een openbare com
missievergadering over de rege
ringsnota inzake de komende
grondwetsherziening duidelijk te
gen deze twee belangrijke rege
ringsvoorstellen uit. De KVP-
woordvoerder Van der Sanden kon
digde al een motie tegen de geko
zen kabinetsformateur aan die zon
der twijfel een meerderheid in de
Kamer zal halen.
Maar ook de invoering van een
districtenstelsel alleen, zonder kop
peling met een gekozen formateur,
maakt vrijwel geen kans de uitein
delijk noodzakelijke tweederde
meerderheid te halen. De linkse
regeringsfracties die gisteren beide
voorstellen verdedigden, verwach
ten weinig heil van een districten
stelsel alleen. Voorts staat de steun
van KVP, AR en CHU voor een
beperkt districtenselsel alleen, on
der zware druk. Deze fracties heb
ben de indruk dat het kabinet met
zijn voorstellen streeft naar het
ontstaan van twee grote politieke
blokken, links en rechts, waarbij
voor een christen-democratische ei
gen richting geen plaats meer zou
zijn.
Indiening vraag
Gezien deze tegenstand is het de
vraag of de regering haar wensen
op dit punt werkelijk in wetsvoor
stellen zal omzetten. Het zou wei
nig zin hebben hierover wetsont
werpen In te dienen als van tevo
ren al vaststaat dat het parlement
deze zal verwerpen. Minister De
Gaay Fortman wilde niet zeggen of
een motie die de Kamer al van
tevoren tegen een bepaalde grond
wetswijziging aanneemt, automa
tisch er toe zal leiden dat het
kabinet het betreffende wetsont
werp niet indient. 'De regering
heeft haar eigen verantwoordelijk
heid', zei hij.
Het is de bedoeling van de regering
de grondwetsherziening in ruim
veertig afzonderlijke wetsontwerpen
bij de Kamer in te dienen. Het
kabinet zal zich, nadat het parle
ment over de nota haar mening
heeft gegeven, nog beraden over
welke wetsontwerpen precies zullen
worden ingediend. Om tot werkelij
ke grondwetswijziging te komen,
moeten deze wetsontwerpen in de
huidige kabinetsperiode eerst met
gewone meerderheid worden aan-
Zowel bij Philips als bij Sphinx is
de oorzaak de te hoog opgelopen
voorraden. Wat Philips betreft, zei
districtsbestuurder J. Wolthers van
de Industriebond NW gisteravond,
dat de voorraden bij Philips in
Stadskanaal en Winschoten een re
cordhoogte hebben bereikt. Nor
maal is er een werkvoorraad van
ongeveer 70.000 tv-buizen, maar nu
ligt er een voorraad van bijna
300.000 stuks. Philips heeft zelfs bij
andere bedrijven ruimte moeten
huren om de voorraden op te slaan.
De heer Wolthers zegt, dat de vak
bonden geen reden hebben aan te
nemen, dat er in Stadskanaal en-of
Winschoten ontslagen in de lucht
zitten. De huidige maatregelen zul
len voldoende zijn om de voorraden
weer op aanvaardbaar peil te
brengen.
Bovendien zal Philips, volgens de
heer Wolthers, volgend jaar zowel
in Stadskanaal (waar zwart-wit tv-
buizen worden gemaakt) als in
Winschoten (het toeleveringsbedrijf
voor Stadskanaal) gedeeltelijk
overschakelen op de produktie van
kleuren-tv's. De vraag hiernaar zal,
zo wordt verwacht, sterk stijgen.
Twaalf weken
De werktijdverkorting voor Stads
kanaal, waar Philips overigens 2.700
personeelsleden heeft, zal in twaalf
weken twee dagen per week zijn.
De werktijdverkorting in Winscho
ten, waar ruim 450 mensen werken,
P. J. A. van der Sanden: motie
vaard en vervolgens na de verkiezin
gen in 1977 nog eens met een
tweederde meerderheid.
Van een verslaggever
GOES Aan minister Van der Stee (landbouw) en staatssecretaris
Van Lent (defensie) zal vandaag worden gevraagd het aantal bij de oogst-
hulp betrokken militairen minstens te verdubbelen. Op het ogenblik helpen
1800 militairen bij het binnenhalen van de oogst in zuidwest-Nederland.
Minister en staatssecretaris brengen vandaag een bezoek aan Zeeland.
De hulp van militairen en scholieren levert wel resultaten op, maar is nog
lang niet voldoende, aldus het centrale 'hulpoogstactiecentrum' in Goes.
Het staat nog te bezien of de oogst voor het grootste deel gered kan
worden, omdat de nachtvorst elk ogenblik kan invallen.
Coördinator Goeman van het actiecentrum deed gistermiddag een extra
beroep op de bevolking in het zuidwestelijk landbouwgebied om de boeren,
die dagen van 15 tot 22 uur maken, in ieder geval op de vrije zaterdag
massaal te hulp te komen.
Van de aardappelen zit nog 55 procent in de grond (een week geleden 65
procent), van de suikerbieten nog 40 procent (een week geleden 70 pro
cent), van de uien nog 60 procent (een week geleden 80 procent) en van
de gladiolen nog 70 procent (een week geleden 90 procent).
zal ook twaalf weken duren, maar
dan voor de helft van de week. In
beide gevallen zou de werktijdver
korting op 1 december moeten in
gaan.
Vorige maand werd bij de tl-bui-
zenfabriek van Philips in Roosen
daal (1.500) man de procedure voor
werktijdverkorting in gang gezet.
Philips was toen ook van plan
werktijdverkorting aan te vragen
voor de gloeilampenfabriek in
Weert (waar 800 man werkt). Bij
verschillende Philips-vestigingen in
het buitenland wordt intussen al
korter gewerkt, of is de werktijd
verkorting aangekondigd.
De werktijdverkorting van ten
hoogste vijftig procent bij de
Koninklijke Sphinx voor maximaal
945 van de in totaal ruim 1.200
man van de sanitair-divisie (bij het
concern werken in totaal ruim
2.600 mensen) geldt voor een perio
de van zes weken en zou per 2
december moeten ingaan. Om 'pro
ces' technische redenen is verzocht
de werktijdverkorting te mogen
doorvoeren, door een aaneen-geslo-
ten periode niet te werken. De
problemen houden verband, zo zegt
de directie, met de moeilijkheden
in de bouw, vooral in Nederland en
Duitsland. Ook de zeer goedkope
invoer voornamelijk uit Oost-
Europa maakt de verkoop nog
extra moeilijk.
Volgens hoofdbestuurder C. Gijssen
van de Industriebond NKV zijn de
bonden niet helemaal gerust op de
vooruitzichten bij Sphinx. Als de
problemen van hardnekkige aard
zijn, gaat het met de bouw- en
toeleveringsbedrijven de verkeerde
kant uit, vrezen zij, tenzij de rege
ring met tstimulerende maatregelen
komt.
Behalve sanitair, maakt Sphinx ook
tegels, vuurvaste materialen en
huishoudelijke artikelen. Voor deze
afdelingen is geen werktijdverkor
ting aangevraagd.
Al 13000
Intussen waren eind oktober 356
vergunningen voor werktijdverkor
ting van kracht voor ln totaal
13.339 werknemers. Dit blijkt ült
gegevens van het directoraat-gene
raal van de arbeid. Het aantal be-
Belang
De heer De Gaay Fortman bena
drukte nog eens het belang van de
twee omstreden belangrijkste wijzi
gingen van de grondwet. De bedoe
ling hiervan is de vorming van een
kabinet in de toekomst te verge
makkelijken, de kiezer meer in
vloed op het beleid te geven en
tenslotte de politieke versplintering
tegen te gaan. 'Wij streven niet
naar een twee blokken of twee
partijen stelsel. Het gaat er om dat
er meer politieke duidelijkheid
komt en dat er gemakkelijker
meerderheden voor een regering
gevormd kunnen worden'.
'Die meerderheden ontstaan ook als
verschillende minderheden het eens
worden. Om dit te breiken achten
wij een districtenstelsel plus geko
zen formateur de beste oplossing.
Het kabinet moet zich nog over de
vraag beraden of alleen invoering
van een districtenstelsel zin heeft.
Men kan weieens genoegen nemen
met het mindere als het meerdere
niet'haalbaar ls', aldus de minister.
Zie verder pagina 6, kolom 5.
BRUSSEL (ANP, Reuter, UPI)
De EG-ministers van buitenlandse
zaken zijn het ln Brussel niet eens
kunnen worden over de agenda en
de datum van de Europese topconfe
rentie, die men volgende maand in
Parijs wil houden. Minister Max van
der Stoel heeft verklaard dat de
EG-ministers op 18 en 25 november
opnieuw zullen vergaderen, omdat in
Brussel weinig vorderingen zijn ge
maakt in de richting van de EG-top.
Wij zullen er geen halszaak van ma
ken an pruilend in een hoekje gaan
zitten als de topconferentie door
gaat. Er is niemand bij gebaat als
iemand wegblijft, maar niemand is
ook gebaat bij een bijeenkomst die
geen concrete resultaten oplevert,
aldus Van der Stoel.
Eender was uit Brussel gemeld dat
Ital'ë en Ierland hadden geëist dat
eersi- een besluit zou vallen over he
Europese regionale ontwikkelings
fonds, voordat de top zou worden ge
regeld.
Zie ook pagina 13.
LONDEN (AP) Het is
'precair' gesteld met de voed
selsituatie in Engeland. Dit
heeft Lord Shawcross, lid
van een groots Brits levens
middelenconcern Rank Ho-
vis McDougall meegedeeld.
De Lord zei dat goedkoop
voedsel in Engeland een
voorbije zaak is eh dat de
Britten nu andere dingen
moeten gaan eten. Shawcross
zei één en ander in een rede
voor de Britse voedselstich-
ting. Het publiek moet goed
koper en minder gevarieerd
eten gaan kopen, aldus prof.
Ernest Chain, voorzitter van
deze stichting. Een van de
stichtingsleden stelde voor
zelf het voorbeeld te geven
door het instellen van één
vleesloze dag per week.
Op Nieuw Guinea wordt een stammenstrijd
uitgevochten. En er komen toeristen. Om naar de
oorlog te kijken. Moet je daar nou boos om worden
of verdrietig. Soms weten vrij het ook niet meer.
Dat hoeft ook niet altijd. Het gaat er om dat
het weet. En al die anderen.
Abonneer eens iemand. Desnoods uzelf.
NIEUWE ABONNEE:
STRAAT:
PLAATS: GIRO:
Betaalt p. maand/kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Wenst abonnement op:
TROUW
DE ROTTERDAMMER
NIEUWE HAAGSE CRTO
NIEUWE LEIDSE CRT.
DORDTS DAGBLAD
(aankruisen a.u.b.)
Adres:
Plaats:
IK ONTVANG GRAAG:
Artikelenserie
Ondernemingsraden door
prof. dr. H. J van Zuthem.
Fraaie thermometer (goud-
bedrukt op stevig kunstleer).
Alttjd paraat map brlef-
papier en pen).
Schrijf op de envelop: De Chr. Pers, antwoordnummer 2792. A'dam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
drijven met werktijdverkorting is
niet identiek met het aantal ver
gunningen. Het aantal bedrijven is
nl. iets lager dan 356.
De cijfers hebben alleen betrekking
op de lopende werktijdverkortin
gen. Een aantal werktijdverkortin
gen. o.a. die welke door enige grote
bedrijven zijn aangevraagd, moet
nog ingaan en is niet in het totaal
meegeteld. Dit zal derhalve nog
met ettelijke duizenden stijgen in
de komende weken. Eén dezer da
gen is door een grote onderneming
werktijdverkorting aangevraagd
voor duizend personeelsleden, die
op 2 december zou moeten ingaan.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Sterke drank,
voor zover in Nederland geprodu
ceerd, is gisteren duurder gewor
den. De grootte van de prijsstijging
kan van winkelier tot winkelier va
riëren: de detailhandel is vrij om
van de prijsverhogingen die de dis-
tallateur hun in rekening brengt
meer of minder door te berekenen.
De prijsstijgingen zullen naar ver
wachting echter niet meer bedra
gen dan:
35 cent voor jonge jenever, oude
jenever, brandewijn en vieux.
veertig cent voor citroenartike
len
35 cent voor bessenjenever en
vruchtenbrandewijn.
De prijsverhogingen zijn een gevolg
van het duurder worden van de
grondstof alcohol, andere kosten
stijgingen en een marge verruiming
voor de handel.
(ADVERTENTIE)
Vieux St. André
z'n drie sterren meer dan waard
Binnenland
Gesprek met Beyers Naudé 7
Parkeerkring in Apeldoorn 5
Buitenland
PLO wil ook Jordaans ge
bied 9
Kerk
Medische ethiek in de
branding 2
Kerk en Vrede
bestaat 50 jaar 2
Sport
Piet Keizer
voetbalt niet meer 11
Economie
Winst Akzo onder druk 13
Brieven van lezers 2
Boekcnetalage 2
Radio- en tv-programma's 6
Strips
Commentaar 7
Dichtbij en verder 7
Faiuilieberichten 12