'Nieuw Voordorp is een schoolvoorbeeld'
cBuiteqlancls geld
Minister antwoordde op
Vragen over Groenhoven
BEZORGER
VB LEIDSE SPAAR BAN Ky
Doelenbrug geheel afgesloten
E JOUW/KWARTET ZATERDAG 9 NOVEMBER 1974
STAD ENT REGIO TO W
De
NIEUWE LEIDSE COURANT
vraagt een
voor STADSWIJK.
Leuke bijverdienste.
Nadere inlichtingen afd.
Inspectie, Steenstraat 37,
Leiden.
-Telef. 31441 Na 5 uur 61033
Groepsleiders Huibers en Hensen schreven: 'De mui-telgang van een kinderhuis'
ADVERTENTIE
Maak het u gemakkelijk: voor alle geldzaken
naar één adres ook voor
DEN HAAG-LEIDEN Onlangs stelden de kamerleden Nijpels
(D'66) en Van der Spek (PSP) vragen aan minister Gruyters over
de extra subsidie voor de bouw van goedkope woningen in be
stemmingsplannen, waarvan de beroepsprocedures nog niet zijn
afgesloten.
Zij vroegen of de minister bereid
pas toezegging van deze extra sub
sidies te weigeren als er nog be-
oepsprocedures bij GS of de Kroon
open. Zij wezen er daarbij op, dat
roorwaarde voor extra subsidie was
lat voor 1 november 1974 de volle-
lige subsideaanvrage moest zijn in-
ediend en nog in 1974 met de
louw van de woningen kon worden
liegonnen. Deze bepaling zou ge
meentebesturen ertoe kunnen
irengen, te proberen snel bouw
plannen te realiseren volgens be-
itemmingsplannen waarvan de be-
oepsprocedures nog niet zijn afge-
loten.
In zijn .antwoord antwoordt minis
ter Gruyters. dat met het verstrek
ken van de extra subsidies wordt
leoogd tegemoet te komen aan het
lezwaar, dat vaak de stichtingskos-
en van woningen, die in stadsver-
ieuwingsgebieden en groeikernen
ebouw worden, nogal hoog uitval-
;n. Verder moeten zulke bouw-
ilannen in het algemeen passen in
4e door hem aanvaarde meerjarige
irogramma's. die door de advie-
commissies Verdeling Rijkssteun
JWoningbouw zijn opgesteld.
Bij vervolgt: Voor de uitvoering
van de bouwplannen is ingevolge
de woningwet een bouwvergunning
vereist. Hoewel dat uitzondering
behoort te blijven, kunnen naar
mijn mening zich bij de beslissing
omtrent het verlenen daarvan om
standigheden voordoen, waarbij het
vooruitlopen op een nog niet
rechtsgeldig bestemmingsplan niet
onaanvaardbaar Is. Hij heeft er dan
ook bezwaar tegen, dat in deze
gevallen voor de uitvoering van
bouwplannen, die geheel aan de in
MG-circulaire 74-13 gestelde eisen
voldoen, extra subsidie zou worden
geweigerd uitsluitend op grond van
de overweging, dat bij het verlenen
van een bouwvergunning gebruik is
gemaakt van de in de wet uitdruk
kelijk geboden mogelijkheid tot an
ticipatie.
Het gebruikmaken van deze moge
lijkheid blijkt overigens ook buiten
toepassing van eerdergenoemde cir
culaire meermalen nodig en ver
antwoord. De gestelde vraag moet
in verband daarmee ontkennend
worden beantwoord. Voor de goede
orde tekent de minister hier nog
bij aan. dat de voorwaarde, dat de
volledige subsiedieaanvragen voor 1
november 1974 zijn departement
moet hebben bereikt, slechts geldt
voor de in het jaar 1974 voor 5000
woningen toe te kennen subsidies.
LEIDEN Met ingang van gisteren is de Doelenbrug (Rapenburg) gesloten voor alle verkeer, behalve fietsers en bromfietsers. De
gemeente heeft zich genoodzaakt gezien tot afsluiting omdat de brug niet meer in staat is de verkeerslast te dragen. Er bestond al
een verbod voor zwaar verkeer van meer dan 2 ton. De algehele afsluiting is voor onbepaalde tijd.
oor Willem Chr. Nijeboer
DOORSCHOTEN Het doek is gevallen, kindertehuis Nieuw
Doordorp aan de Leidseweg gaat definitief dicht per 1 januari van
iet al ras naderende jaar. Het bestuur, de Stichting Hervormde
[aagse Kindertehuizen S.H.H.K. heeft het besluit genomen en
aar aan kan weinig meer worden veranderd. De groepsleiders is
)0j er 1 januari ontslag aangezegd en de pupillen, tien jongens in
GK >eftijd variërend van elf tot zeventien jaar en tien meisjes in leef-
ijd variërend van vijf tot zeventien is aangezegd dat ze aan het
nl Ègin van 1975 zullen worden overgeplaatst naar één van de an-
ere vier kindertehuizen in Den Haag die de stichting beheert.
ei Och menen groepsleiders Jos Hui-
)a. ers en Irma Hensen, die zeggen te
tij ireken namens de rest van de
I edagogische staf, dat aandacht
>n ror de sluiting in de vorm van
"b eer dan een bericht zeker op z'n
laats is. Ze zijn- doende een vijf
,13, iliovellen lang relaas dat de titel
,e raagt: 'De martelgang van een
(|nderhuis' te zenden naar zo veel
no ogelijk persmedia in den lande.
i Iternatieven
[et is een schoolvoorbeeld van wat
aii Nederland mogelijk -is op het
ïbied van de kinderbescherming',
jigt Jos Huibers. 'Het onrecht dat
kinderen op vier november ho-
Rèn dat ze per 1 januari, nog geen
D ree maanden later, moeten weg-
ezen. Wat wij nou aan het doen
din is zoeken naar betere alterna-
beeven. Naar pleeggezinnen, of kost-
m izinnen, alternatieven anders dan
a aar de Haagse tehuizen gaan',
tij n de andere tehuizen van de
vj ichting zijn de jongensgroepen
vo iderbezet, de meisjesgroepen niet.
o jongens worden over de vier
0 buizen verdeeld, voor de meisjes
_i in Nieuw Voordorp zal een aparte
b oep worden gevormd. En dat ter-
1 ijl juist die jongensgroep een
ve erke eenheid vormde, de meisjes-
jdi oep helemaal niet. Dat komt om
it die na veel meer mutaties zijn
ergebleven. De jongens zijn a)
iel langer bij elkaar. Maar on-
inks dat die meisjesgroep bij el-
ar blijft, wordt er nieuwe groeps-
[ding aangetrokken. De oude
ffoepsleiding gaat niet mee. Wij
ibben daarom sterk het idee dat
t financiële redenen een
iridisch verantwoorde manier is
Ti het huis af te stoten, maar dat
2 werkelijke gronden anders lig-
t
!r waren vijf. tehuizen. Vier in Den
aag en één in Voorschoten. Dat
g geografisch wat verder van de
idere af. In de tehuizen in Den
aag is een strag reglement. Dat
bben wij niet. In Nieuw Voordorp
een individuele benadering van
t problematische kind. Kijk, je
nnt een kind dat eens heeft gesto-
n als een diefje behandelen, maar
'an stapt hij als hij achttien, twin-
g jaar is als een diefje die maat-
happij weer in. Wij willen juist
oberen te bereiken dat het kind
iLjchzelf ontdekt. En dat vraagt een
leer bewuste manier van werken.
B en kritische instelling tot je ma-
ier van werken. Nieuw Voordorp
een kritische instelling dat
erd niet door iedereen gewaar-
eerd'.
paarbij kwam dat er steeds meer
aken op het pedagofische perso-
eel kwam te liggen, die helemaal
iet voor hen waren'De stem-
ïing onder de kinderen die was
fgrijselijk toen ze het hoorden,
norm agressief, van mitrailleurs
we gooien We hebben gepro-
eerd de nuchterheid erin te bren-
en. Geprobeerd nuchter de reali
teit onder ogen te leren zien. Dat
gebeurt nu, alhoewel de frustratie
overheerst. Vooral bij die kinderen
voor wie we nog geen alternatief
hebben. En zijn zijn stuk voor stuk
kinderen die geen enkele kans heb
ben bij hun ouders terug te ko
men
Jos en Irma hebben met veer
tien collega's ontslag gekregen per
1 januari. Wellicht gooien ze met
deze acties hun eigen glazen in bij
sollicitaties. Jos Huibers: 'Dat moet
geen rol spelen. Ik zou niet in een
tehuis willen werken waar ze me
dit kwalijk namen. Ik hoop dat wat
wij te vertellen hebben kan bijdra
gen tot de bewustwording van wat
in de Nederlandse kindertehuizen
gebeurt en aan de gang is. Zo n
stichtingsbestuur is compleet onaf
hankelijk. Niemand kan er iets te
gen doen.'Voor Jos en Irma zal
hun ontslag zeker verhuizen tot
consequentie hebben. 'In Den Haag
is niet zo gemakkelijk werk te vin
den. Je hebt er alleen orthodoxe
kinderbeschermingshuizen. En als
je daar niet wilt werken, rest je
weinig in de omgeving van Den
Haag. En dat betekent in ons geval
in ieder geval verhuizen..
Zonder inspraak
De kinderen worden zonder enige
inspraak overgeplaatst, maar ze zijn
uiteindelijk ook zonder enige in
spraak in Nieuw Voordorp geplaatst
door de kinderrechter of de voogdij
wanneer het kinderen betreft die
uit de ouderlijke macht zijn ontzet.
Maar een klein deel is vrijwillig
door sociaal-medische dmstandig-
heden geplaatst. 'Dat is waar, maar
dat is volgens ons ook al het begin
van de fout die in de kinderbe
scherming wordt gemaakt. Er wordt
niet aan het kind gevraagd of het
wel wil komen. Alleen aan de oude
ren wordt gevraagd: vind je het
leuk hier, wil je blijven. Maar dat
laatste alleen omdat met oudere
kinderen die niet gemotiveerd zijn
niet valt te werken. Wanneer een
kind wordt geplaatst zegt zo'n in
stelling: best, weer achtenveertig
gulden per dag. Er wordt niet geke
ken naar wat het tehuis heeft te
bieden.
Een aantal citaten uit het trieste
relaas dat 'De martelgang van een
kindertehuis' heet. Een weerslag
van de geschiedenis van Nieuw
Voordorp zoals die door de groeps
leiding dus niet het bestuur
is ervaren: 'De sluiting is het
schokkende bewijs dat het in de
kinderbescherming nog steeds niet
gaat om de belangen van de kinde
ren: dat de kinderbescherming de
handen zo vol heeft met het in
standhouden van zichzelf, dat het
aan de bescherming van de kinde
ren niet meer toekomt. Na een
geweldige geschiedenis als inter
naat en later als opvoedingsinsti
tuut. Een monumentaal gebouw,
dat eens plaats bood aan meer dan
150 kinderen, gelegen op een
prachtig terrein, compleet met
voetbalveld, bos, boomgaard en vij
ver'.
'Vijf jaar geleden nam S.H.H.K. het
gebouw over van Voogdij vereniging
Kinderzorg in de verwachting dat
kort daarop met nieuwbouw kon
worden gestart. Het ministerie van
Justitie doorkruiste de nieuwbouw-
plannen en ons restte een sterk
verwaarloosd, maar redelijk goed
funktionerend kindertehuis'.
'Het vertrek van een aantal steun
pilaren van toen viel samen met
een kentering binnen de kinderbe
scherming. Steeds minder kinderen
kwamen voor plaatsing in een kin
dertehuis in aanmerking. Dat is
zowel een gevolg van een ontwik
keling in het maatschappelijk werk,
als van een andere instelling van
de kinderrechters, die zo lang mo
gelijk wachtten met een eventuele
maatregel. De directe consequentie
was. dat er in de tehuizen relatief
minder kinderen kwamen met een
relatief hogere moeilijkheidsgraad.
Dit vroeg om een aanpassing bin
nen de tehuizen. Het kleinere aan
tal kinderen leidde tot een finan
ciële noodsituatie, omdat de ver-
pleegprijs per kind per dag wordt
berekend'.
'Binnen Nieuw Voordorp leidde dit
tot een enorme inkrimping van de
personele bezetting'. 'De ga
ten die er vielen bij het vertrek
van een aantal mensen, konden
niet effectief worden gedicht. Het
ontbrak aan tijd en mankracht.
Het gevolg was dat enorm veel
werk bleef liggen, zoals het maat
schappelijk werk. het onderhoud
van huis en tuin en gevolg was dat
er veel werk moest worden gedaan
door mensen die hiertoe feitelijk
niet in staat waren. Bij het vertrek
van de adjunct-directeur in januari
1973 verslechterde de situatie nog'.
Ad j unct-directeur
'Als nieuwe adjunct-directeur werd
een voormalig sportleraar aange
steld, die sinds een jaar als hoofd
leider aan de stichting was verbon
den. De algemeen directeur van de
stichting, de, heer Boehlé, die ook
secretaris is van het bestuur, bleef
nadrukkelijker dan voorheen de
hoogste machtsinstantie. Al snel
bleek de adjunct-directeur niet op
zijn Laak te zijn berekend. Bogin
gen om een nieuwe hoofdleider te
vinden werden na ongeveer twee
maanden gestaakt. Vele taken kwa
men zodoende in handen van de
pedagogische staf. Van enige struc
tuur en organisatie was echter geen
sprake. Protesten van personeel,
kinderen, ouders, scholen en plaat
sende instanties bleven niet uit.
Een aantal personeelsmuta-
ties was het gevolg, zeer tot onge
noegen van de kinderen. Ook het
aanbod van nieuwe pupillen liep
sterk terug. Duidelijk was dat
Nieuw Voordorp als instituut niet
meer aantrekkelijk was en naar
buiten uit niet bevredigend kon
worden gepresenteerd
Chaos
'Er werd een structuurrapport opge
steld, maar dat miste zijn doel vol
ledig; De chaos nam toe. De admi
nistratie moest worden opgevangen
door een part-time kracht en de
keuken was onbezet. Er werd ge
kookt door huishoudelijk personeel
en door.de groepsleiding, terwijl de
kinderen zich in het weekeinde te
vreden moesten stellen met patat
van een plaatselijke snackbar, ap
pelmoes en koude rollade. Later
werd een dame aangenomen die in
de keuken met weinig succes mocht
leren koken In januari 1974
was de sfeer zeer explosief. Harde
acties werden overwogen. Daarvan
hebben' we afgezien omdat we toe-
valliè op de hoogte kwamen van
het bestaan van de Stichting Pro-
jektontwikkeling Jeugdwelzijns-
zorg'.
'Wij waren van mening dat de
S.P.J. zou kunnen helpen bij het
vinden van een oplossing. Voor
waarde van de S.P.J. was echter dat
alle geledingen binnen Nieuw Voor
dorp, dus inclusief directie en be
stuur. bereid en gemotiveerd zou
den zijn om mee te werken. Toen
volgde een tijd vol emotionele ver
gaderingen en bikkelharde con
frontaties. Voor het eerst konden
wij kennis maken men een aantal
bestuursleden, voornamelijk juris
ten. die vier maanden de tijd na
men om ons duidelijk te maken dat
ze weigerden met de S.P.J. in zee te
gaan. Wij moesten eerst de schuld
bij onszelf zoeken en dus de hand
in eigen boezem steken. Ondertus
sen echter was het pupillenbestand
weer dermate gedaald dat sluiting
van één van de groepen volgens
het bestuur noodzakelijk was'.
Geweldige tijd
'Er volgde een tijd van samenvoe
gen van groepen en ontslagen of
bedreigingen met ontslag voor
groepsleiders die het daarmee niet
eens waren. 'Een groot aantal in
stanties werd te hulp geroepen: de
Werkgroep Integratie Jeugdwelzijn
Nederland, de Algemene Bond Van
Ambtenaren die is aangesloten bij
het NVV, de S.P.J. en het orde
ningsorgaan. Geen van deze in
stanties kon echter iets voor ons
doen. omdat de S.H.H.K. een parti
culiere stichting is. waarop geen
controle mogelijk is'. Op dat mo
ment werd de adjunct-directeur
ziek. Directeur Boehlé was met va
kantie en de hoofdleider was afwe
zig in verband met verhuizing. Om
dat het belang van de kinderen ons
uitgangspunt was. besloten wij om
zelfstandig door te gaan. Een ge
weldige tijd volgde. Communicatie
en samenwerking waren optimaal,
ondanks dé minimale bezetting. Dit
tot grote verwondering van de di
recteur na zijn vakantie. Het in
zicht groeide dat de adjunct-direc
teur de ontwikkeling van Nieuw
Voordorp in de weg had gestaan.
Dat is hem in een gesprek met drie
man groepsleiding meegedeeld'.
'In september nam de adjunct-di
recteur ontslag per 1 januari. Een
eventuele sluiting van Nieuw Voor
dorp was nog niet tér sprake ge
weest. Eerder was er een soort wa
penstilstand tot het vertrek van de
adjunct-directeur. Daarna weer be
roering: door ziekte van een
groepsleider en ontslag van een an
der. Dat had tot gevolg dat op
nieuw een groep moest worden
ontbonden. De kinderen werden
verdeeld over de twee resterende
groepen. Vier zwakzinnige jongens
werden na één dag voorbereiding
zonder meer overgeplaatst naar een
tehuis in Den Haag van dezelfde
stichting Op de stafvergade
ring op 15 oktober deelde de heer
Boehlé mee dat het bestuur voorne
mens was een brief te doen uitgaan
naar ordeningsorgaan en ministerie
van justitie met het doel toestem
ming te krijgen voor sluiting van
Nieuw Voordorp'.
Clausule
'Het motief dat werd gehanteerd
was een contractuele verplichting
grond en gebouw op 1 mei 1975
terug te verkopen aan de Voogdij
vereniging Kinderzorg, omdat des
tijds de clausule opgenomen zou
zijn dat wanneer er niet binnen 5
jaar met nieuwbouw zou zijn be
gonnen. gebouw en terrein voor
dezelfde prijs moest worden terug-
verkocht. Dat verhaal was voor ons
nieuw en het kwam ons onwaar
schijnlijk voor gezien de enorme
bedragen die er recent aan verwar
ming en verbouwing waren be
steed'.
'Een sluiting op korte termijn lag
toen ook nog niet voor de hand.
Het bericht dat het 1 januari al
zover was kwam dan ook als een
donderslag bij heldere hemel'.
'Op 28 oktober ontvingen alle me
dewerkers zeven van de pedago
gische staf. vier huishoudelijke hul
pen. een kookster, een administra
trice en eén technische man een
brief waarin ontslag per 1 januari
werd aangezegd. Van een huishou
delijke hup hoorden de kinderen de
volgende dag ook wat hun boven
het hoofd hing. 'De over
plaatsingsplannen van de directie
stuitten op weinig enthousiasme
van de kinderen en er werd gezocht
naar bevredigender oplossingen.
Voor een aantal kinderen rest ons
echter veel te weinig tijd. zodat een
overplaatsing onvermijdelijk lijkt'.
'Zo ver zijn we nu. temidden van
een wanhopige paniekssfeer
Twee kennissen van Jos Huib*rs
hebben intussen aangeboden te
helpen. Van dat aanbod is dank
baar gebruik gemaakt, zodat de
groepsleiders meer tijd krijgen te
zoeken naar oplossingen voor de
kinderen.
'Dat is twee mensen die u heeft
gesproken namens de hele pedago
gische staf spreken is beslist on
juist'. zegt de Haagse rechter mr. B.
Pronk, in zijn vrije tijd voorzitter
van Stichting Haagse Hervormde
Kinderhuizen. 'Er komt nieuwbouw
op Scheveningen. Eerst was er
nieuwbouw gepland in Voorschoten,
maar dat is niet goedgekeurd.
Daarna is het plan gerezen alles op
Scheveningen te concentreren,
waar we wel toestemming hebben
gekregen voor nieuwbouw. De
nieuwbouw wordt het komend^ jaar
geëffectueerd'.
'landelijk is het zo dat het aantal
kinderen dat in een tehuis zit tot
ongeveer de helft van voorheen is
teruggelopen. De kinderen in Nieuw
Voordorp zaten in een veel te grote
behuizing en dat is pedagogische
onverantwoord. De kinderen ver
drinken er in de ruimte'.
'De S.H.H.K. is een diaconale in
stelling van de Hervormde kerk.
Daarvan krijgen we een groot be
drag. Het laatste jaar bedroeg dat
geloof ik zo'n vijftigduizend gulden.
Maar door de onderbezetting kon
dit niet doorgaan. Dan had de dia
conie wel het hele vermogen aan
ons kunnen overdoen'.
'Het wordt per kind bekeken wat
het beste voor hem of haar is en
dat in overleg met de plaatsende
instantie. Van de twintig kinderen
betekent dat dat er tien naar Sche
veningen zullen gaan, jongens en
meisjes en dat er voor de rest
andere plaatsingsmogelijkheden zal
worden overwogen, misschien een
kamer'.
'Het is niet uitgesloten dat er per
soneel van Nieuw Voordorp in
Scheveningen zal worden geplaatst.
Dat er een ander beleid zou zijn
kan ik me niet voorstellen. Al onze
tehuizen werken onder een zelfde
directie en onder een zelfde
psycholoog. Ik vraag me af hoe ze
andere tehuizen kunnen beoorde
len. ze hebben er nooit gewerkt.
Nee, dat we Nieuw Voordorp sluiten
om andere dan financiële en de al
genoemde pedagogische reden is
een argument dat kant noch wal
raakt.
Tot slot valt nog te melden, dat
algemeen directeur Boehlé van dé
Stichting dezer dagen in het Kwar
tet-blad Nieuwe Haagse Courant de
overplaatsing van 'Nieuw Voordor
pers' ter sprake bracht. Hij liet
weten, dat een aantal pupillen
wordt ondergebracht in een meis
jeshuis. dat slechts tijdelijk in ge
bruik zal zijn. Dit tehuis wordt-
binnen afzienbare tijd in Den Haag
geopend.
(ADVERTENTIE)
C. J. Reijneveld schonk
eiken kaapstander
LEIDEN Onlangs heeft de G. J.
Reijneveld te Nieuwkoop vroeger te
Rijnsaterwoude, aan de Rijnlandse
Molenstichting een eikenhouten
kaapstander ten geschenke gegeven
afkomstig van het v..m. timmer
mans- en molenmakerswerktuig,
waarmee vroeger werd gewerkt bij
het aanbrengen en verwijderen van
zware molenonderdelen, zoals as
sen. roeden en spruiten. Het is een
staande windas met vier spaken,
waaraan door vier of acht man
werd gedraaid bij het opwinden
van de reep, een dik touw van
enige honderden meters lengte. De
kaapstander werd kort bij de molen
opgesteld en naar behoren aan de
grond vastgepend. De reep liep ho
rizontaal van de kaapstander naar
het z.g. 'lelhoofd' bij de molen en
vervolgens met gebruikmaking van
zware takelblokken via de hijsmast
(zo mogelijk de molenroede) naar
het op te takelen voorwerp.
exclusieve
meubelen
INTERIEURVERZORGING
VERDUYN RIJNSBURG
Rapenburg lb.tel. (01718)-13036.
