3E0RGE WALLACE BLIJFT
HELD VAN GEWONE MAN
Je krotbewoner van Madras ziet dageraad in de bios
Alabama's gehandicapte gouverneur moeiteloos herkozen
howbusiness annex politiek in India
DUW/KWARTET ZATERDAG 9 NOVEMBER 1974
BUITENLAND Til/Kil
zuiveren, en de armen zullen het beter
krijgen zonder dat de rijken ervoor hoe
ven te bloeden. Bloeden moet alleen de
D.M.K. die nu aan de macht is.
Er is geen reden om op deze politieke
praktijken vanuit een denkbeelldige yes-
terse hoogte neer te kijken. Als je het
zingen, dansen en de showcostuums weg
laat, wat men elders aan huurlingen
pleegt over te laten, komen verrassende
trekjes van overeenkomst met politieke
propaganda in westelijke dreven tevoor
schijn. De reclame-agenten en image-
schminkers van de politieke helden ln de
V.S. en in West-Europa doen voor hun
collega's in de studio's van Madras niet
onder.
Gewiegel heb je overal, evenals rollen-
verdelingen in helden en schurken, on
houdbare beloftes en gebrek aan door
dachte programma's. Uiteraard zal
M.G.R. zijn heldenrol als reddende engel
op het politieke toneel niet kunnen her
halen. Daar staat hem en zijn aanbidders
alleen maar de teleurstelling te wachten
die bij alle politieke showbusiness en
heldenverering onvermijdelijk is.
Politieke betekenis
Maar daarmee is de politieke betekenis
van de beide partijen, D.M.K. en
A.D.M.K., niet afgedaan. De D.M.K. is
ontstaan als een protestbeweging tegen
de religieuze, maatschappelijke en poli
tieke overheersing door de Brahmanen
die als indringers uit het Arische Noor
den in het Dravidische Zuiden werden
afgeschilderd. De D.M.K. heeft de ver
dienste bij de opbouw van deze beweging
grote lagen van de minder geletterde en
minder bemiddelde bevolking, van lagere
kaste en klasse, in het politieke en cultu
rele leven betrokken te hebben. Niet-
Brahmanen vervullen nu funktles die
vroeger ontoegankelijk voor hen waren.
De film is het populaire massa-communi
catiemiddel dat de culturele alleenheer
schappij van de Brahmanen doorbroken
heeft. M.GJl.'s oppositie is een poging
het wat tanende idealisme van de vroe
gere D.M.K. in ere te herstellen. Hij
brengt door het medium van de film de
corruptie en dergelijke realiteiten ter
sprake, ook al raakt hij niet aan de
oorzaken en schept hij nieuwe illusies
over het gemak waarmee het kwaad on
der zijn leiding overwonnen kan worden.
Tenslotte heeft het medium van de film
niet per sé in dienst van illusies gesteld
te worden, hoewel illusies ln de hier
heersende werkelijkheid enorm verleide
lijk zijn. BIJ het uitgaan van de bioscoop
bleek de studente die ons begeleidde
ondanks haar theoretische sympathie
voor de communistische partij, helemaal
in de ban van deze held te zijn. Zij
reageerde fanatiek op de rustige opmer
king van een oudere vrouw, die vond dat
de kritiek op Karunanidhi unfair was
geweest en dat de slumbewoners zich op
de duur ook niet door deze briljante
MGR voor de gek zouden laten houden.
Hoe dit ook zij, de realiteit in de krot
tenwijken is bitter en uitzichtloos genoeg
om te begrijpen dat de, bewoners er
graag het geld voor een maaltijd voor
over hebben om ervan te genieten hoe
het kwaad tenminste symbolisch versla
gen wordt.
Ds. Bas Wielcnga is .werkzaam op het
Instiluul voor Religie en Maatschappij in
Bangalore in Indut.
mverneur George Wallace van Alabama zit recht op in zijn rolstoel achter
t grote bureau op z'n werkkamer. Hij geeft een stevige handdruk'. Aan
jn gezondheid mankeert niets, afgezien van mijn verlamming,' zegt hij
kelijk.
mensen in zjjn omgeving doen er alles aan om dit beeld van de gehandi-
pte, maar ongebroken Wallace op te houden. Steeds komt het weer terug:
e gouverneur is werkelijk kerngezond' en 'u hebt toch zelf ook wel kunnen
;n, dat hij zich uitstekend Voelt?'
teruggang in de landbouw, de
mijnbouw en de textiel. 'Wallace
zorgde voor nieuwe banen', zeggen
zijn ambtenaren trots.
twee jaar geleden leek het
elopen met de befaamde politl-
uit het zuiden van de Verenigde
ten. Een stomme kogel uit het
;ool van een gestoorde maakte
mei 1972 een eind aan zijn
cesvolle campagne bij de Demo-
tische voorverkiezingen voor het
sidentschap. Wallace overleefde
aanslag maar bleef voor de rest
zijn leven invalide. Zijn onder-
laam is vanaf zijn middel ver-
id. Maar George Wallace heeft
vechtlust niet verloren. Hij wil
nog bij horen en hij heeft de
erikanen verzekerd dat hij bij
presidentsverkiezingen van 1976
>r een hoofdrol zal spelen.
ichtsfactor
55-jarige Wallace is nog steeds
machtsfactor binnen de Demo-
tische partij. Nadat Kennedy
terug getrokken had vroegen
opiniepeilers van Gallup de De-
:ratische kiezers wie zij nu de
ist geschikte presidentskandi-
t vonden. Wallace kwam op de
ste plaats met 27 procent, Geor-
McGovern op de tweede met 17
cent. De noordelijke liberale De-
:raten hebben weinig op met de
servatieve zuiderling Wallace,
ar durven hem niet te negeren.
proberen hem correct te be-
idelen. Wij nodigen hem uit
alle commissies en houden
a zo goed mogelijk op de hoogte
al onze activiteiten. En verder
:hten wij maar af wat hij doet',
telde een partijfunctionaris -in
shington. Wallace is zich goed
door Rimmer Mulder
bewust van zijn positie: 'Zij praten
zo zoet als koek, maar zij willen
mij niet', zegt hij over zijn partij
genoten*
Deze week is Wallace herkozen als
gouverneur van de staat Alabama.
Dat heeft hem weinig moeite ge
kost. Noch bij de voorverkiezingen,
noch bij de echte van dinsdag was
er enige tegenstand vdn betekenis.
'Wallace hoeft geen campagne te
voeren, hij blijft gewoon gouver
neur', legde zijn perschef Billy Joe
Camp uit. 'Hij heeft de behoudende
bevolking van Alabama nog steeds
in zijn zak', verduidelijkte een
plaatselijke journalist.
Wallace beheerst sinds 1962 de po
litiek in Alabama, een staat van
een kleine vier miljoen inwoners.
In dat jaar werd hij voor het eerst
gekozen tot gouverneur. Vier jaar
later mocht, hij zichzelf nog niet
opvolgen en daarom schoof hij zijn
vrouw naar voren, die prompt werd
gekozen. Zij overleed in 1968. Sinds
1970 is hij zelf weer gouverneur.
Zijn grootste troef is, dat onder
zijn regering de industrialisatie van
Alabama aardig op gang is geko
men. Alabama lokt nieuwe bedrij
ven met goedkope leningen en be
lastingvoordelen. Het aantal arbeids
plaatsen in de industrie is de laat
ste Jaren met meer dan 100.000
gestegen. De totale werkgelegen
heid is flink gegroeid, ondanks een
Veel afwezig
De journalisten in de perskamer
van het witte, zuilenrijke regerings
gebouw in Montgomery zijn minder
goed te spreken over de gouver
neur. 'Wij zien hem weinig. Hij is
vaak afwezig en laat veel over aan
zijn ambtenaren. Hij is geen be
stuurder. Zijn grootste belangstel
ling geldt het politieke spel zegt
journalist Don Wasson, die Walla
ce's hele politieke loopbaan heeft
gevolgd. 'Een jongere full-time
gouverneur zou veel beter zijn voor
Alabama. Wij hebben hier grote
economische mogelijkheden. Die
worden nu niet volledig uitgebuit'.
Wasson en zijn collega's durven dit
soort kritiek ook wel in hun kran
ten te schrijven. De lokale pers is
beslist niet lief voor Wallace. Het
heeft hem totnutoe weinig gedeerd.
De meerderheid van Alabama's be
volking loopt nog steeds achter
hem aan.
Klare taal
'Wallace is een ras-politicus. Hij
voelt precies aan wat er onder de
mensen leeft en zegt altijd dat wat
zij willen horen', verklaart Wasson.
Met dit politieke instinkt heeft Ge
orge Wallace zijn aanhang kunnen
uitbreiden tot ver over de grenzen
van Alabama. Hij weet zich met
zijn eenvoudige rechtse taal de tolk
van miljoenen Amerikanen. Hij
komt op voor de 'kleine man, de
ruggegraat van onze na^ie'. Hij gaat
tekeer tegen de bureaucratie van de
federale regering, die 'teveel belas
tinggeld opmaakt en zich overal
mee bemoeit' en daardoor de 'vrij
heid van het individu en de zelf
standigheid van de staten' aantast.
Wallace zegt de dingen recht voor
de raap: 'Van die bureaucraten in
Washington kun Je er rustig 40.000
dumpen. Dat zou geen verschil ma
ken, want zij hebben niet meer in
hun mars dan een boterham met
pindakaas'. Wat de buitenlandse
politiek betreft is hij geen tegen
stander van toenadering tot de
Sowjet-Unie, maar hij waarschuwt:
'Vergeet niet, dat de Russen nog
nooit een afspraak zijn nageko
men'. De onbetrouwbaarheid van de
communisten maakt een krachtige
defensie nodig, vindt hij. In de VS
zelf wil hij een hardere aanpak van
de misdaad: meer politie en zwaar
dere straffen. Aan de andere kant
vindt hij wel dat iedere Amerikaan
het recht heeft een vuurwapen te
dragen. Ideeën om de misdaad te
bestrijden langs de weg van sociale
programma's en hervorming van
het gevangeniswezen zijn 'halfzach
te praatjes van intellectuelen', die
meestal ook nog het predikaat
'links' opgeplakt krijgen. Met deze
filosofie kreeg Wallace in 1968,
toen hij als onafhankelijke kandi
daat mee deed aan de presidents
verkiezingen, zo'n tien miljoen
stemmen.
Racisme
Zijn politieke opvattingen zijn
sindsdien niet wezenlijk veranderd.
Eén onderwerp is de laatste jaren
geleidelijk uit zijn retoriek verdwe
nen: het rassenvraagstuk. George
Wallace verwierf zich in de jaren
zestig nationale faam met zijn har
de verzet tegen de emancipatie van
de zwarte bevolking. Negers, die in
Alabama demonstreerden tegen de
ongelijkheid werden neergeknup-
peld door de staatspolitie. Toen het
Hooggerechtshof rassenintegratie
bij het onderwijs beval ging Wallace
demonstratief in de deur van een
blanke school staan om een zwarte
George Wallace ontspant zich v
student tegen te houden. Zijn aan
hang praat nu vergoelijkend over
die tijd. Wallace was niet tegen de
zwarte bevolking, maar hij was te
gen de federale regering, die ons
integratie opdrong, zeggen zij. Zij
komen met voorbeelden, waaruit
moet blijken, dat hun gouverneur
altijd het beste heeft voor gehad
met de zwarten. Wij krijgen het
verhaal te horen over zijn mislukte
bokscarrière. George was in zijn
jonge jaren amateur-bokser. Eens.
bracht hij het tot de finale bij de
strijd om het kampioenschap van
Alabama. De avond voor het grote
gevecht zat hij op de stoep van het
sportpaleis. Ineens zag hij hoe en
kele blanken een negerjongen las
tig vielen. George stond op en zei
dat zij er mee op moesten houden.
Eén van de aanvallers lachte hem
uit, waarop George hard uithaalde.
De man sloeg tegen de grond, maar
George had zijn hand gebroken. 'En
zo kon hij niet boksen voor het
staatskampioenschap, omdat hij het
de televisie.
opnam voor een negerjongen. Zet
dat nu maar eens ln de krant. Dat
had je nog nooit gelezen in die
liberale noordelijke pers hè', voegde
de man, die ons het verhaal vertel
de, er aan toe.
De journalist Wasson houdt het er
op, dat Wallace meer opportunist
dan racist is. 'Het rassenprobleem
was in die tijd alles overheersend
en daar speelde Wallace op in'.
Hij sloeg munt uit het hevige blan
ke verzet tegen de gelijkberechti
ging van de zwarten. In 1962 won
hij de verkiezingen met de kreet:
•rassenscheiding voor altijd'. Het
rassenvraagstuk is in de politiek
weer naar de achtergrond verdwe
nen en daarom praat Wallace er
niet meer over. Maar zijn regering
is nog steeds blank. Voor de 25
procent zwarten van zijn onderda
nen doet hij niets meer dan strikt
noodzakelijk. Zijn rasclstische uit
latingen van vroeger heeft hij nooit
teruggenomen.
Over zijn toekomstplannen heeft de
gouverneur van Alabama zich nog
niet duidelijk uitgesproken. Ja, hij
wil een rol spelen bij de komende
presidentsverkiezingen, maar wel
ke? De Democraten houden reke
ning met hem, maar zij lijken min
der beducht dan vroeger. Zij heb
ben in het zuiden nieuwe krachten,
zoals Dale Bumpers uit Arkansas,
Reuben Askew in Florida en Jimmy
Carter in Georgia. Misschien kun
nen zij, ieder in hun eigen staat,
Wallace afstoppen. Dan kan hij
weer, net als ln 1968, de partij de
rug toekeren om op eigen houtje
mee te doen aan de,race naar het
Witte Huis. Voor het geld hoeft hij
het niet te laten: dit Jaar alleen al
kreeg hij voor meer dan een mil
joen dollar aan bijdragen voor zijn
verkiezingsfonds. Gunstig voor
Wallace is de algemene onvrede,
die er in de VS heerst. Als die nog
even aanhoudt kan Wallace ook in
1976 weer mjljoenen kiezers achter
zich krijgen met zijn 'eenvoudige
boodschap voor de kleine man'.
~zs imilnadu, een staat in het zuiden van India met Madras als hoofdstad,
rdt min of meer beheerst door filmsterren. Niet alleen is de filmbusiness
van de weinige florende bedrijfstakken, maar de mannen van het
tte doek domineren ook in belangrijke mate het politieke leven in deze
eiende staat.
minister-president, Karunanidhi, ver-
nde voorheen een rijkelijk gegarneer-
rijstschotel als scenarioschrijver en
nproducent. In dezelfde branche werk-
de oprichter van zijn partij, de
:i-Delhi, anti-Hindi, anti-Brahmaanse
tvidische volkspartij oftewel D.M.K.,
thans overleden en nog steeds alom
eerde Annadurai.
runanidhi's grote tegenspeler, de lei
van de onlangs door afsplitsing ont-
ne Anna-DMK, de partij die de oor-
onkelijke idealen van Annadurai wil
)g houden, is de populairste matinee-
d van Tamilnadu, ,M. G. Ramachan-
Hij wordt in de omgang MGR,
emdsjiaar, genaamd. M.GJR. was
latmeester van de D.M.K., maar be-
luldigt nu de door deze partij gevorm-
regering van corruptie, een altijd weer
pulaire en meestal niet ongegronde
ichuldiging. Hij zelf is miljonair, maar
at bekend als een man met een groot,
irm hart voor de armen,
politieke kracht van zijn partij, die
nog toe met wisselend succes alleen
lokale verkiezingen gemeten werd, be
st op de fanclubs die M.G.R. tot ln de
hoeken van Tamilnadu onderhoudt.
politieke uitstraling berust op de
mrollen. Daarin bestrijdt hij als supe-
ure maar toch menselijke belichaming
n alles wat goed en mooi is de duistere
rtegenwoordigers van-alles wat slecht
lelijk is en natuurlijk met succes,
m zijn heldenrollen in kleurrijke show-
ms naar de politieke rol van corruptie
strijder is slechts één schrede, en voor
t publiek valt het allemaal min of
ser samen.
deze showwereld moeiteloos op het poli
tieke leven betrokken wordt. In de glo
rietijd van de ongedeelde D.M.K. was de
opkomende zon toevallig het par-
tijsymboöl het steeds-terugkerende
sein van naderende verlossing ln drama
tische filmverwikkelingen. De dialogen
van de showhelden waren doorspekt met
politieke zinspelingen. De showfilm was
het massa-communicatiemiddel van de
partij.
Straatgevechten
Remachandran, ofwel MGR, dreigt nu de
DMK die hij verliet, eveneens via de
bioscoop van haar macht te beroven.
Zijn nieuwste film die al tot straatge
vechten en brandende bioscopen geleid
heeft, is een prachtig staaltje van mees
lepende politieke agitatie met de be-
sectaculair
soort films zijn bijna zonder uitzon-
ring show- en spektakelstukken, met
ideloze dans- en songscènes, het liefst
;en de achtergrond van Kashmirber-
h, bloeiende tuinen en in alle kleuren
uitende fonteinen, opgevoerd in glin-
irende Oriëntaalse gewaden en excen-
gfieke pakken van min of meer Europese
16o it. Ze vormen, een combinatie van wat
noen zich bij een Amerikaanse revue en
^pikdansen aan het hof van Arabische
rsers voorstelt, en dat alles met In
dische tolerantie en fantasie overgeno
men. (Dat mag ook niet ontbreken in
populaire genre van de religieuze
Een onlangs geproduceerde Jezus-
m bracht tussen het vuurwerk van vele
640 irakelen de nodige show uit het palels
Jgj[ in Herodes niet één maar wel vijf
550 er). De verhalen zijn ingewikkelde
57S aken met dubbelrollen, generaties du
nde familie-verwikkelingen, onderge-
hoven kinderen, burenruzies en schurk-
htige komplotten. Het doet er alle-
al toe om de held als deus ex machina
kunnen laten ingrijpen, als bovenna-
urlijke redder uit alle gevaren en no-
n.
ie de taal niet verstaat denkt in een
)ium-achtige droomwereld verplaatst te
in. Dat is het natuurlijk ook. Maar het
•eiende van de Tamll-filmcultuur is dat
door Bas Wielenga
schreven middelen. M.G.R. treedt op als
een bescheiden straatveger ln een niet al
te vieze krottenwijk en met een wat
onwaarschijnlijke westerse broek aan
maar toch al heel realistisch voor een
Tamil-film. Hij voorkomt links en rechts
ongelukken, bekritiseert al zingend en
zijn veger zwaaiend wantoestanden,
maakt bezoekende politici belachelijk en
wat dies meer zij.^Maar dat is nog maar
het begin. Hij blijkt eigenlijk van een
rijke familie te stammen, raakt via een
optreden in een plaatselijke show in
intrigues van zijn vroegere ontvoerders
verwikkeld, ontdekt zijn eigenlijke vader,
breekt talloze vrouwenharten, redt de ei
genaressen echter altijd net op tijd van
een wisse ondergang. Hij belandt uitein
delijk met zijn ware liefde, die uit de
slum, in één van de aardige, nieuwe opge
trokken middenstanderswoninkjes die de
schatrijke vader dankzij hem ternau
wernood aan laaghartige moordaanslagen
ontsnapt goeddeels aan het paar en
de rest van de slumbewoners ter beschik
king stelt. Een van de teleurgestelde
dames trekt tevreden als een non aan
het hoofd van een stoet schoolkinderen
voorbij. De portretten van Annadurai,
Gandhi, Lenin, Nehru, Buddha, Jezus en
andere prominente politieke en religieuze
leiders hangen eendrachtig als schutspa
tronen boven het gelukkige paar.
Met dit alles is slechts een fractie van
drie stormachtige uren film weergegeven.
Er wordt veel gezongen, veel gedanst en
vooral ook veel geknokt. M.G.R. combi
neert trekjes van een schutterige Chaplin
maar dat duurt altijd maar eventjes
en ontaardt nooit in tragiek en een
triumferende James Bond. De kenners
zeggen dat ook de onwaarschijnlijkste
voorvallen vol zijn van politieke zinspe
lingen. Niet alleen de liedjes en de dialo
gen, ook de kleurencombinaties en de
lotgevallen van helden en schurken drui
pen van de politiek. Als één van de
boeven in een bloedige vechtpartij een
oog verliest Juicht een groot deel van het
publiek: de schurk is herkend als Karu
nanidhi, de minister-president, die
slechts over één oog beschikt, dat hij
achter een donkere zonnebril pleegt te
verbergen!
De superioriteit van M.G-R.'s films berust
op het feit dat hij het niet alleen van
zinspelingen en symbolen hoeft te heb
ben. Het publiek jubelt zodra hij op het
doek verschijnt, klapt bij elke rake op
merking en bij elke rake trap en stemt
in met zijn songs. HIJ zelf is de held aan
wie men zich ook politiek kan toever
trouwen, de belichaming van het goede
dat overwint, de superman die ook de
ergste duisterlingen uit het veld slaat.
Ideologie
Ondanks dat alles staat hij niet ver van
het gewone volk af; een slumbewoner die
met behulp van zijn relaties, onder wie
goedaardige rijken, iedereen aan een
nieuwbouwwoninkje helpt.
Dat is in een notedop de volkse, iedereen
aansprekende ideologie van zijn partij
A.D.M.K.: de charismatische leider
M.G.R. zal de regering van corruptie
