kbortus-compromis wekt
inks en rechts onrust
r
Centraal akkoord
moet haalbaar zijn
f'Geen orders meer voor Groot Emaus'
Rabobank
Uit de wereld van
Maison de Bonneterie:
Tassen te kust en te keur
^Standpunten in Kamerfracties verharden
'Buitenlanders
per bedrijf
niet beperken'
Driemiljoenste
telefoon sneller
Water- en luchtvervuiling
geeft minder mensen last
fojwielfabriek na tv-uitze nding over 'kinderarh--'
hl
Minister Van Doorn
wil kleinere
woonwagenkampen
Er was eens
een man die zich
wilde verzekeren
tegen
de mazelen.
De AGO kon
hem helpen.
DeAGO
veizekert alles
(en nog wat®).
4c
;OUW/KWARTET WOENSDAG 30 OKTOBER 1974
BINNENLAND
T3/K5
(ADVERTENTIE)
i onze Haagse redactie
HAAG De brief van minister Van Agt (Justitie) over het in het kabinet bereikte akkoord
er de abortuskliniek Bloemenhove in Heemstede, heeft zowel bij de linkse als bij de confessionele
.cties vragen en onrust gewekt.
van KVP en ARP daarmee door
kruist.
Innen de linkse fracties bestaat
vrees, dat binnen het kabinet nu
eers$ afgesproken, dat er inderdaad
hèen principiële scheiding gemaakt
Haioet worden tussen abortussen die
ee#or of na twaalf weken zwanger-
i hap worden verricht en dat deze
a pangerschapsonderbrekingen na
prijpaalf weken niet meer in de nor-
lale abortusklinieken maar alleen
de algemene ziekenhuizen zou
em orden toegestaan. De PvdA is te
eg urgesteld, dat het nu tóch tot een
irvolging van de kliniek komt,
)rd aar is tevreden dat besloten is
imiarover het oordeel van de rechter
n d vragen.
;elei5
ïusii
in i
ilpo e
Dor
ha
3 'E
kerl
u
te
vere
)art
men
riste
artij
i ge
hei
IOU(
e i
imic
>rde
voor
n d
ee
odig
>rde
e
nwa
ziji
vort
.aki
tobt
ren
Het is niet waarschijnlijk dat me
vrouw Goudsmit in het debat nog
met een motie komt tegen de. ver
volging van de kliniek. Zo'n motie
zou de kans op een crisis in het
kabinet alleen maar dichter bij
brengen, en daar heeft geen der
regeringsfracties behoefte aan. Ze
ker niet, nu het kabinet zelf over
eenstemming heeft bereikt.
Vervolging
renoi linkse kring wordt betwijfeld, of
ei b rechter wel tot een negatief
ij, irdeel zal kunnen komen, omdat
i i geneeskundige inspectie tot het
,n irdeel zou zijn gekomen, dat die
Jte lortussen na twaalf weken in de
utJhiiek in Heemstede niet alleen
jjiedisch technisch verantwoord
jn, maar ook voldoen aan de eis
at er voldoende afweging plaats-
Indt van alle belangen.
ilaafwijfels
doo
reel Inister Van Agt betwijfelt, of die
uuoldoende afweging plaats vindt.
Defij de fractie van de KVP is men
eejnderzijds ongerust, dat minister
Agt met zijn uitspraken over
lei et vervolgingsbeleid wettelijke
Seirond geeft voor abortusactivitei-
?n, die veel verder gaan dan de
tobe acties in hun eigen abortuswet-
grfl intwerp zouden willen toestaan,
t dfe KVP-fractieleider Andriessen
Dens ach gisteren hierover weer overleg
vaiepleegd met minister Van Agt en
le RP-fractie voorzitter Aantjes.
O e brief van mr. Van Agt komt
;e anmiddag in de Tweede Kamer
dan de orde. Mevrouw Goudsmit
;ft afgezien van de interpellatie
aanvankelijk zou houden,
ze er de voorkeur aan geeft
iin. zaak in een algemeen debat aan
1 vale orde te stellen. Bepaalde vragen,
pee e ze bij de interpellatie had wil-
tege n stellen zijn volgens haar ook
itslachterhaald door de brief van mi-
c ister Van Agt.
H
eel<
Die overeenstemming bestaat hier
uit, dat minister Van Agt tegen de
zin van de linkse fracties, tóch een
vervolging tegen de kliniek aan
hangig zal laten maken. Hij zal bij
de rechtercommissaris ook in be
slagneming van de apparatuur van
de kliniek laten vorderen. De rech
ter zal dus moeten beslissen of de
activiteiten van de kliniek wel
strafbaar zijn en of in beslagname
nodig is om verder - werken van de
kliniek te voorkomen.
In zijn brief legt minister Van Agt
uit, dat het juridisch niet mogelijk
was de officier van justitie zonder
tussenkomst van de rechter de kli
niek op 1 november al in feite te
laten sluiten. Daarover was in de
Kamer nogal wat misverstand ont
staan.
Het kabinet zal er voorts bij de
fracties van KVP en ARP op aan
dringen, dat het confessionele ab-
ortusontwerp nu zo snel mogelijk
wordt ingediend, zodat dat wet
sontwerp en het ruimere ontwerp
van de socialisten Lamberts en
Roethof rond de jaarwisseling in de
Kamer kan worden behandeld. Uit
de brief valt af te leiden, dat het al
klaar liggende wetsontwerp Lam-
berts-Roethof rond de jaarwisseling
eventueel alleen behandeld zal
kunnen worden door het kabinet,
indien de confessionelen dan nog
niet klaar zijn met hun ontwerp.
Dit laatste is bij de KVP en ARP
niet zo goed gevallen. De minister
schrijft voorts, dat het vervolgings
beleid tegen abortusklinieken waar
zwangerschappen van minder dan
twaalf weken worden onderbroken
niet verscherpt zal worden.
'Het verrichten van abortus bij
zwangerschap van drie maanden of
langer zal, wanneer het plaats
vindt in algemene ziekenhuizen, op
geen andere wijze worden benaderd
dan tot dusver het geval is, aldus
minister Vab Agt. Uit deze zinsnede
is bij de linkse fracties de vrees
ontstaan, dat dergelijke ingrepen
dus niet meer In de speciale abor
tusklinieken mogen plaatsvinden.
Momenteel wordt wel in andere
abortusklinieken dan de Heem-
steedse kliniek, abortuso ok na drie
maanden verricht.
KVP en ARP zijn zoals gezegd,
ongerust over deze passages in de
brief. In de fracties verharden zich,
volgens de insiders, momenteel de
standpunten over abortus. Het
overleg tussen KVP en ARP zal
daarom nog wel de nodige tijd
vergen. Het te verwachten confessi
onele wetsontwerp zal door de ver
harding van standpunten minder
ver gaan dan het indertijd door de
minister Stuyt en Van Agt Inge
diende wetsontwerp. Volgens dat
wetsontwerp moet een medisch te
am over de vraag beslissen of abor
tus al of niet verantwoord is. De
PvdA-Kamerleden Lamberts en
Roethof willen deze beslissing aan
de vrouw zélf overlaten. De KVP en
ARP beraden zich dus momenteel
over een ontwerp, dat scherpere
grenzen voor abortus stel tdat het
ontwerp Stuyt-Van Agt. Zij vrezen
nu, dat minister Van Agt de be
staande praktijk al min of meer
legaliseert en dus het abortusbeleid
Verharding
De verharding van het abortus
standpunt in confessionele kring
heeft de WD in een moeilijke po
sitie geplaatst. Zowel voor het link
se als voor het confessionele wet
sontwerp is alleen een Kamermeer
derheid te bereiken met steun van
de WD.
Nu een veel minder vergaand con
fessioneel wetsontwerp te verwach
ten is, vraagt de WD-fractie zich
af, of het dan niet beter is met een
eigen wetsvoorstel te komen. De
Kamer zou dan rond de jaarwisse
ling een keus uit drie wetsvoorstel
len moeten maken.
De houding van de verschillende
fracties zal belangrijk afhangen
van het antwoord van minister Van
Agt vandaag in het debat over
Bloemenhove in Heemstede.
Medeplichtig
De huisarts/musicus Boy Edgar uit
Amsterdam zegt In een persoonlijke
brief aan premier Den Uyl dat de
grens van twaalf weken 'Medisch
en ethisch op niets slaat'. Edgar,
die jarenlang medewerker was aan
een van de eerste abortusklinieken
in ons land, zegt dat het zelfs voor
een ervaren vrouwenarts moeilijk is
de zwangerschapsduur met zeker
heid vast te stellen.
Voorts merkt hij in zijn brief op
dat het een publiek geheim is dat
vele artsen in ons land, waaronder
hijzelf, medeplichtig zijn aan even
tueel in de Bloemenhoveklinlek ge
pleegde strafbare feiten.
(ADVERTENTIE)
Neemt u nu 's het drie-in-één model.
Te gebruiken als envelop-, hand- of schoudertas.
Royaal van afmetingen. Gesneden uit superieur
leder.
Verkrijgbaar in zwart, donkerbruin, camel en
diverse andere tinten. Prijs toch maar f. 185.-.
U kunt natuurlijk ook een van de vele andere
modellen nemen. Er is een ruime keuze in tassen op
de parterre in de Amsterdamse Kalverstraat en op
hét Hacfgse Buitenhof.
Bij Maison de Bonneierie. 3
Kamermotie nederlaag
voor minister Boersma:
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het debat over het
vraagstuk van de buitenlandse ar
beiders is gisteren in de Tweede
Kamer afgesloten met een neder
laag van minister Boersma van so
ciale zaken. De Tweede Kamer nam
met kleine meerderheid een motie
van Nel Barendrecgt (PvdA), waa
rin een bewerking van de vrijheid
van de buitenlanders om van baas
te veranderen wordt afgewezen.
Vóór de motie stemden de PvdA,
D'66, PSP. CPN, WD en SGP.
MinisterBoersma had vorige week
gezegd, dat de beperking van het
aantal buitenlandse werknemers
per bedrijf een hoeksteen was van
zijn beleid. De bedoeling van de
motie-Barendrecgt was zich tegen
deze beperking te keren. Dit staat
echter niet met zoveel woorden in
deze motie. 'De motie', zei mr. G. C.
van Dam (ARP) namens het CDA,
'verhult de eigenlijke nedoeling'. De
fracties van de KVP. ARP en CHU
stemden tegen.
De Kamer nam de nota over de
gastarbeiders voor kennisgeving
aan. Minister Boersma kan nude
wettelijke maatregelen, die hij in
de nota suggereert, aan de Tweede
Kamer voorleggen. Als hij toch vas
thoudt aan een beperking van het
aantal buitenalders per bedrijf kan
hij rekenen op een meerderheid,
die tegen is.
Een motie van de PPR over de
illegale buitenlanders werd, nadat
de Kamer bezwaar had gemaakt
tegen het aanhouden van de motie,
ingetrokken. De meerderheid had
geen behoefte aan deze motie om
dat de commissies uit de Kamer
voor sociale zaken en justitie bin
nenkort achter gesloten deuren met
de ministers over het probleem van
de illegale gastarbeiders zal con
fereren.
TEL AVIV (AP) Een Israëlische
grenspatrouille heeft gisteren een
groep van drie Arabische guerrilla's
gedood die Israël van Libanon uit
was binnengedrongen, aldus is door
de Israëlische chef-staf bekendge
maakt. De drie indringers werden
gedood bij de kibboets Jiftach, die
ongeveer drie kilometer van de
grens af ligt. Bij de doden vond
men geweren en handgranaten die
uit de Sowjet-Unie afkomstig wa
ren
DEN HAAG Twee maanden eer
der dan verwacht heeft de PTT
gistermiddag in Sliedrecht de drie-
miljoenste telefoonaansluiting in
Nederland tot stand gebracht. In
1960 werdde miljoenste aansluiting
een felt an in 1970 werd de twee
miljoen bereikt.
Op een persconferentie in Den
Haag verklaarde staatssecretaris
Van Huiten gisteren, dat er eind
1974 een wachtlijst van 110.000 ge
gadigden zal zijn. De gemiddelde
wachttijd is op dit moment 3,7
maanden.
Overwogen* wordt, aldus de. staats
secretaris, om eind 1975 het infor- TTif- inrypff VllïllW"*
matlenumraer 008 niet langer kos- UIL UCI ClUiimigCll U1IJKL.
teloos te laten zijn omdat dit on
rechtvaardig is tegenover degenen
die alle gidsen aanscgaffen. Boven
dien zou op deze manier wellicht de
overbelasting va*i de inlichtingen
dienst kunnen worden opgeheven.
De PTT overweegt stadsgesprekken
na een bepaalde tijd (bijvoorbeeld
een half uur) te gaan afbreken. Op
het ogenblik kan voor 16 cent onbe
perkt binnen het eigen netnummer
worden gebeld.
RITA
De Spaarweek kan een
goed begin zijn van een nieuw
spaarjaar. Door Uw spaarplannen in daden
om te zetten. Sparen voor Uw vakantie volgend jaar,
voor de verbeteringen van Uw huis, voor de auto of de caravan
Nu beginnen betekent voldoende tijd om Uw doel te bereikenLoopt U
eens bij ons binnen. Wij zullen U graag informeren over de vele manieren
waarop U bij ons kunt sparen. Ook hoe U -als U dat wenst- automatisch kunt
sparen.
Sparen doet U bij de
de bank voor iedereen
DEN HAAG De eis van de drie vakcentrales de lonen volgend
jaar met drie procent te verhogen, behoeft geen breekpunt te wor
den in het overleg over het centraal akkoord 1975.
'Zou u deze uitnodigingen
voor mijn verjaarsfeestje wil
len meenemen? Dat spaart
me veel postzegels uit.'
trokken uit de brekeningen die een
speciale commissie uit de Stichting
van de Arbeid (Commissie-Ba-
vinck) heeft gemaakt. Het blijkt
dat deze looneis, samen met de
prijscompensatie en enkele andere
verhogingen, volgend jaar de loon
kostenstijging beneden de veertien
procent houdt. De werkgevers
meenden dat de looneis van de
vakbeweging hoger zou uitpakken-
.Dertien procent beschouwen zij als
het absolute maximum.
Vandaag wordt het overleg over het
centraal akkoord voortgezet. Of het
er zal komen, Is overigens nog zeer
de vraag, onder meer omdat de-
commissie-Bavinck bij bovenge
noemde berekening een geleidelijke
prijsstijging heeft aangenomen. Is
dat niet het geval (en de werkge
vers houdn daar ernstig rekening
Van een verslaggever
DEN HAAG Steeds minder mensen hebben de afgelopen vier jaar
last gehad van lucht- of watervervuiling, blijkt uit een onderzoek van
het NIPO. In 1971 ondervond 23 procent last van de luchtvervuiling
en de tien procent van de watervervuiling. Bij een onlangs gehouden
onderzoek waren deze percentages gedaald naar resp. dertien en ne
gen procent.
agen
Van een onzer verslaggevers
ERMELO De directie van de Samenwerkende Rijwiel- en Motorindustrie N.V.
zi Unikap te Nieuwleusen heeft de leiding van de inrichting voor geestelijke achter-
men gebleven (en soms gedragsgestoorde) ki nderen Groot-Emaus te Ermelo laten we-
-driltpp zjj njet meer 0p orders behoeft t e rekenen.
'Als oorzaak is genoemd de
uitzending van VARA's om
budsman Hans Ouwerkerk,
waarin onde r meer gesteld
ironWerd dat op Groot-Emaus
kinderarbeid wordt verricht,
die ook nog slecht zou wor
den betaald Op Groot-
Emaus monteren zo'n 25 pu
pillen in het kader van de
arbeidstraining fietswielen
voor de rijwielfabriek Uni
kap. Zij krijgen hiervoor vijf
gulden per week zakgeld,
terwijl dit bedrijf aanzien
lijk meer aan Groot-Emaus
betaalt.
Unikap had tot 1 augustus
'74 een contract met Groot-
Emaus. Dit is daarna stil
zwijgend verlengd. Na de
uitzending van VARA's om
budsman werd Groot-Emaus
plotseling meegedeeld dat er
aan de relaties een einde
moest komen. Volgens de
directie van Unikap, die na
de uitzending vele telefoon
tjes heeft gekregen van ver
ontwaardigde mensen, moest
zij deze maatregel wel ne
men ('We kunnen het zake
lijk niet meer verkopen').
Zoals gemeld, ging de uit
zending van Hans Ouwer
kerk volgens Groot Emaus
mank aan eenzijdigheden.
HIJ wist dat de Jongens en
meisjes, die op Groot-Emaus
zoveel mogelijk geschikt
worden gemaakt voor een
normale plaats in de maat
schappij, een zakgeld ont
vangen, dat nauw verband
houdt met de verpleegprijs
en de Algemene Wet Bijzon
dere Ziektekosten, maar
over dat punt sprak hij niet.
Ook op Groot-Emaus zelf is
men overigens niet gelukkig
met dit systeem. De directie
is al enige tijd bezig zij
was dat ook al voor het
geruchtmakende programma
daar zo mogelijk veran
dering in te krijgen. Daartoe
zijn al verschillende bespre
kingen gevoerd, zowel bin
nen de kring van de/verenl-
ging 's Heeren-Loo, waar
Groot-Emaus vanuit gaat,
als met de daarvoor in aan
merking komende instanties.
Oorzaak of excuus?
Wat de stap van Unikap be
treft, is er enige twijfel ge
rezen met betrekking tot de
werkelijke aanleiding hier
toe. Men vraagt zich af of
de uitzending van VARA's
ombudsman oorzaak is of
excuus. Anders gezegd: Het
programma kan ook aange
grepen zijn als middel om
de connecties te verbreken.
Evenals vele andere bedrij
ven mor', ook Unikap de
produktie terugschroeven.
Het blijkt, bijvoorbeeld, ook
uit het fei tdet zij de op
dracht aan het werkvoorzie
ningsschap (sociale werk
plaats) te Nur.speet heeft
verminderd.
Intussen heeft Unikap giste
ren toch nog een flinke
vrachtauto met materiaal bij
Groot-Emaus afgeleverd.
Men heeft daar nu de hoop
dat de soep niet helemaal zo
heet gegeten behoeft te
worden als ze ls opgediend.
De inrichting heeft niet
een-twee-drle vervangende
werkgelegenheid voor de 25
pupillen. 'Wil Unikap de ga
rantie, dat op Groot-Emaus
geen kinderarbeid wordt
verricht, dan kan de fabriek
die krijgen', zo werd gezegd.
mee) dan pakt de loonkostenstij
ging hoger uit. Ook op basis van
die veronderstelling heeft de com
missie berekeningen uitgevoerd, die
dan weer meer het werkgevers-
standpunt in ht gelijk stellen. Het
hangt er dus een beetje van af. hoe
de partijen de prijsontwikkeling
taxeren en hoe de machtsverhou
dingen.
In totaal heeft de commissie-Ba-
vinck een kleine 48 berekeningen
uitgevoerd op basis van steeds weer
andere veronderstellingen. Behalve
de hoogte van de looneis zijn er
Van een verslaggever
DEN HAAG Minister Van Doorn
wil op middellange termijn het
woonwagenbeleid ombuigen zodat
er een aantal kleine woonwagen
kampen gesticht wordt. De minister
hoopt daarbij op de medewerking
van veel kleine gemeenten.
'Als een aantal kleine gemeenten
geen bereidheid toont een klein
woonwagenkamp te maken wordt
een wetsontwerp voorbereid om mij
de mogelijkheid te geven de kam
pen toch tot stand te brengen', zei
de minister gisteren in de Eerste
Kamer, bij de behandeling van een
al door de Tweede Kamer goedge
keurde wijziging van de woonwa-
genwet. De senaat ging met die
wijziging akkoord. Volgens die wij
ziging krijgen woonwagenbewon-
ders de mogelijkheid bij gedepu
teerden in beroep te komen wan
neer b en w van een gemeente
afwijzend beschikken op een ver
zoek om een standplaats buiten een
woonwagencentrum. 'Het is een
duidelijke stap voorwaarts op het
gebied van de rechtszekerheid voor
woonwagenbewoners', zei de minis
ter.
DEFENSIE
Een regeringsvoorstel om de defen
siebegroting voor 1973 met 81 mil
joen gulden, te verlagen werd In de
Eerste Kamer aanvaard met alleen
de VVD en de SGP tegen. Minister
Vredeling wees erop dat hier niet
van bezuiniging sprake is maar dat
er uitgaven uitgesteld zijn. 'Het is
geen absolute vermindering, maar
een verschuiving.' Mr. H. van Riel
(VVD) was tegen de verlaging om
dat er voor defensie geld tekort ls.
Hij drong erop aan de 81 miljoen
te gebruiken -'0or het versnellen
van een vervanging van de Star-
fighter.
nog andere mogelijke breekpunten
in het overleg. De werkgevers eisen
bijvoorbeeld dat de loonsverhoging
voor de helft in een voor iedereen
gelijk bedrag aan centen wordt uit
betaald. Daarnaast is er de solldari-
teitseis, dat de laagstbetaalden naar
verhouding meer prijscompensatie
moeten krijgen, namelijk 175 gul
den per procent prijsstijging. Het
zijn eisen waar de werkgevers grote
moeite mee hebben, temeer nu de
Nederlandse Centrale van Hogr
mens niet eens te zijn.
Er zij tenslotte nog aan herinnerd,
dat vorig jaar het centraal akkoord
strandde op het herverdellngs-
vraagstuk.
(ADVERTENTIE)
Want de AGO heeft
voor zelfstandigen een
speciale Arbeidsongeschikt
heidsverzekering. En dat
was nou precies wat de man
zocht, want stel dat-ie de
mazelen kreeg, dan kon-ie
toch moeilijk met een
gevlekt hoofd in zijn haring-
stalletje gaan staan. Dat
zou zijn dokter trouwens
nooit goedvinden.
En terecht.Te meer daar het
niet nodig is, omdat de AGO
alles betaalt. Omdat je bij de
AGO goed verzekerd bent.
Dat weet elke €^rm/ri
assuran tie-adviseur.^^*^
