Ook de deskundigen
kunnen niet alles
oersma ziet van
ertrekpremie af
Ambtenaren mogen meepraten
bij benoeming van griffier
Psycholoog concludeert in zijn proefschrift:
'Ook hun
macht
spreiden'
^Übinet overlegt over andere hulp gastarbeiders
Gastarbeiders Tientallen Turkse gastarbeiders moesten gistermorgen in Almelo
METZLER-
ïstauratie
isebius kost
aalf miljoen
Geen generaal
pardon voor
de 'illegalen'
CHU-er prijst
rede Biesheuvel
Weekbladen
vragen drie
miljoen steun
Van Doorn krijgt
Tweede Kamer mee
Voor 200
gulden een
rijbewijs
de beste achteras
constructie: de
DeDion-asvoor
een veilig
weggedrag
JEPïi
gebouwd uit veiligheid
Van een verslaggever
DEN' BOSCH De ambtenaren
die op het provinciehuis in Den
Bosch werken zullen mogen
meepraten over de benoeming
van een nieuwe griffier van de
provinciale staten. Gedeputeerde
staten hebben uiteengezet hoe dat
in zijn werk zal gaan.
Er wordt nu een vertrouwenscom
missie gekozen, waarin vijf man
van de provinciale griffie, zitting
krijgen, één van de provinciale
planologische dienst en één van
de provinciale waterstaat. Deze
commissie zal met dezelfde rech
ten mogen meepraten als de com
missie die gevormd wordt door de
fractievoorzitters nit de provincia
le staten.
De eerste sollicitatiegesprekken
zullen gevoerd worden in aanwe
zigheid van afgevaardigden van
de twee commissies. Daarna zul
len de commissiës gedeputeerden
hun voorkeur meedelen. Dan zul
len de sollicitanten in contact ge
bracht worden met de hoofden
van dienst en de afdelingshoofden
van de griffie en wordt er ook
een psychologisch onderzoek ge
houden. Vervolgens maken de
commissies hun definitieve keus
aan gedeputeerde staten bekend.
Die stellen dan een lijst op met
drie mogelijke kandidaten, en
daarbij moeten zij de staten (die
uiteindelijk de benoeming moeten
doen) meedelen als zij afwijken
van de voorkeur van de commis
sies. Indien de sollicitanten be
zwaar hebben tegen deze (waar
schijnlijk niet zo erg korte) pro
cedure. zullen zij kunnen weige
ren zich eraan te onderwerpen,
zonder dat hun namen bekend
worden gemaakt aan iemand an
ders dan aan de commissaris van
de Koningin.
Var een onzer verslaggevers
GRONINGEN Hoe groot is de macht van de deskundige? Is zijn woord wet
voor degenen die niet op deskundigheid kunnen bogen? Laat de machteloze zich
door de deskundige beïnvloeden? Deze vragen waren de uitgangspunten van een
stadie die Nicolaas Rodenburg (32) gisteren aan de Rijksuniversiteit in Gronin
gen de doctorstitel heeft bezorgd.
In zijn proefschrift 'De
macht van de deskundige'
komt hij tot de. naar zijn
zeggen, voorlopige conclusie
dat het gevoel van machte
loosheid bepalend is voor de
mate van invloed die de
deskundige uitoefent. An
ders gezegd: wie zich niet
machteloos voelt, zal zich
minder sterk door de des
kundige laten beïnvloeden
dan iemand die gelooft dat
zijn meningen en opvattin
gen er toch niet toe doen.
'Dat is misschien wel een
beetje hoopgevend', zegt Ro
denburg. In discussies over
machteloosheid hoor Je nog
al eens dat mensen door al
lerlei deskundigen, of ande
ren die macht bezitten, zo
gemakkelijk gemanipuleerd
kunnen worden. Uit dit on
derzoek blijkt dat je dat zo
niet kunt stellen. Er bestaat
geen bepaalde, af te zonde
ren, categorie mensen die
gemakkelijk te beïnvloeden
is.
Rodenburg ging uit van de
hypothese dat iedereen, on
geacht zijn eigenschappen,
zich door een deskundige
laat leiden, op grond van de
overweging dat de deskundi
ge het beter weet en dat je
daarom maar beter kunt
doet wat hij zegt. Deze
hypothese bleek niet houd
baar te zijn. Persoonlijk
heidsfactoren. zo leerde het
onderzoek, zijn van groot
belang voor de mate waarin
net gezag van de deskundig
(dat wil zeggen: de macht
hebber) wordt aanvaard.
Een soortgelijk onderzoek,
dat ongeveer in dezelfde pe
riode in Amerika werd ge
houden. leverde dezelfde
uitkomst op. Dat pleit, zegt
Rodenburg, voor de juist
heid van zijn voorlopige
conclusie: van een toevalli
ge uitkomst kan nu nauwe
lijks sprake zijn. In hoeverre
gevoelens van machteloos
heid samenhangen met een
gebrek aan zelfvertrouwen,
is nog niet onderzocht.
Waar gevoelens van mach
teloosheid ertoe leiden dat
je je, bij wijze van spreken,
door de deskundige onder de
voet laat lopen, rijst de
vraag: hoe verwerf je je een
houding die Je van die ge
voelens vrijwaart? Roden
burg: 'Die houding is het
resultaat van voorafgaande
ervaringen, waarbij vooral
het ervaren van succes erg
belangrijk is. Dat begint al
bij heel jonge kinderen. Die
proberen een greep te krij
gen op hun omgeving. Een
succesvolle ervaring is dan
dat ze zelf die omgeving
Kunnen beïnvloeden. Als dat
mislukt, ontstaat een gevoel
van machteloosheid'.
Werkende jeugd
Als voorbeeld noemt Roden
burg de al veelbesproken
werkende jeugd. De gevoe
lens van machteloosheid bij
veel werkende jongeren zijn
naar hun mening terug te
voeren op het onderwijs dat
zij hebben genoten en dat
ze niet die kennis en vaar
digheden heeft bijgebracht
die ze tegen deskundigen
opgewassen doen zijn. 'Wil
je de machteloosheid ver
minderen. dan moet je
daaraan door middel van
beter onderwijs en vorming
wat doen'.
Kennis is macht. dus. zoals
de Engelse geleerde Sir
Francis Bacon (1561-1626)
al wist. Rodenburg: 'Dat is
wel juist. Bacon bedoelde
ermee dat als de mensen,
meer kennis krijgen, ze ook
meer macht over hun omge
ving hebben. Ik heb het
toch maar niet als motto
voor mijn proefschrift ge
bruikt. Want als je in een
onmachtige positie zit. dan
heb je geen bal aan kennis.
Meer kennis kan ook leiden
tot machteloosheid. Je ziet
dan in dat er toch niets aan
de situatie is. te veranderen,
en dan verval Je tot absolu
te apathie'.
Macht wordt soms als iets
verwerpelijks voorgesteld.
Rodenburg doet dat niet. 'Ik
sta er neutraal tegenover',
zegt hij. 'Veel mensen den
ken bij macht aan pure
sanctiemacht. Maar er zijn
meer vormen. Je hebt bij
voorbeeld ook deskundig-
heidsmacht, dat is de meest
subtiele vorm van macht. De
deskundige ontleent zijn
macht aan het feit dat hij
bepaalde voorspellingen kan
doen. Een professor in de
economie die gevolgen van
de inflatie kan voorspellen,
heeft macht. Het is moeilijk
om de macht van de des
kundigen af te breken. De
genen die het proberen, zijn
zelf tegendeskundigen. Je
kunt niet zonder deskundi
gen. maar ook de macht van
de deskundigen moet wor
den gespreid'.
Titels
Over machteloosheid en
deskundigheid handelen ook
de meeste stellingen bij het
proefschrift. Zo luidt de zes
de stelling: 'Het welzijns
beleid' maakt mensen
machtelozer en komt daar
door in strijd met de doel
stelling. die in het begrip
welzijn ligt besloten'.
'Veel sectoren van het wel
zijnsbeleid'. zo licht Roden
burg deze stelling toe, 'ma
ken de mensen afhankelijk
van allerlei instanties. Als
zich problemen voordoen,
hebben ze een ander nodig.
De mogelijkheden om zelf
problemen op te lossen,
worden verhinderd. Dat
leidt tot gevoelens van
machteloosheid. Het wel
zijnsbeleid, met waarschijn
lijk als enige uitzondering
het opbouwwerk, is in grote
lijnen gebaseerd op het idee
van de verzorgingsstaat. Dat
zal wel tegen het zere been
van veel mensen zijn. Het
lijkt ook een pleidooi voor
liberalisme, maar dat Is het
niet. In het maatschappelijk
werk breekt trouwens ook
steeds meer het inzicht door
dat je met symptoombestrij
ding niet verder komt en
beter kennis en vaardighe
den kunt aanreiken om de
mensen zelf hun problemen
te laten oplossen'.
Geheel in de geest van zijn
proefschrift is tenslotte deze
stelling van Rodenburg, die
in Utrecht psychologie heeft
gestudeerd en sinds 1971 als
stafmedewerker is verbon
den aan het Nederlands in
stituut voor vredesvraag
stukken in Den Haag: 'Het
gebruik van akademische ti
tels dient te worden afgewe
zen. omdat dit misbruik van
veronderstelde deskundig
heid mogelijk maakt en
machteloosheid van anderen
kan versterken'.
/KWARTET VRIJDAG 18 OKTOBER 1974
met een gebeds-plaatsje buiten de nieuwe Turkse moskee genoe-
besluiten gen nemen, toen daar aan het eind van de vastenmaand
Ramadan een gebedsdienst werd gehouden. Op de foto: ook
Ramadan buiten de moskee de schoenen uit en op een kleedje.
onze parlementsredactie
)rgiHAAG Minister Boersma heeft onder de druk van de kritiek in de Tweede Kamer, afgezien
'oo le idee om buitenlandse werknemers, die ons land weer verlaten, een premie van vijfduizend
?erai !n mee te geven. Vandaag zal het kabinet bespreken of aan het bedrag, dat voor de premies was
vai trokken, een andere bestemming kan worden gegeven. Aan de ideële doelstelling om de gast-
gint ders te helpen, houden we evenwel vast, zei minister Boersma gisteren in de Tweede Kamer.
rie
tot
t
tot dt
0
V.
•ecte
var.
de
'hiide week wordt het debat
^de gastarbeiders voortgezet,
kan ook gesproken worden
nieuwe suggesties van de
Aan de kritiek die in de
e Kamer bestond op andere
kwam minister Boersma
'weinig tegemoet. De beper-
van het aantal buitenlandse
per bedrijf wil de be
taal man zeker doorvoeren. Het
vanld wordt het aantal buiten-
ienl{ dat nu in dienst is- Als een
van nemer toch meer buitenland-
at^ jrknemers in dienst wil ne-
'Ml moet biervan de noodzaak
nen. Hij kan dan compensatie
;enk n. wanneer de werkgelegen-
'eeft to Nederland dit toestaat,
eent beperking per bedrijf', zei de
iane[er *s bijzonder gewenst. Het
hout Bonaal een goede zaak. Er
op deze manier een stuk
smarktbeleid gevoerd.'
ierei!er ^ran der ^ek (PSP) onder-
'Maar er ontstaat dan toch
jerschil in behandeling tussen
(ADVERTENTIE)
il: ieders oogmerk!
Het
(ADVERTENTIE)
de Nederlandse en buitenlandse
werknemers.' De minister gaf toe:
'Hier is inderdaad sprake van een
stukje discriminatie. Maar de moti
vering is, dat er beleid wordt ge
voerd.'
Overigens Is die discriminatie na
vijf jaar verblijf in Nederland op
geheven. Dan wordt de buitenlan
der wat de werksituatie betreft vol
komen gelijk aan de Nederlander
behandeld.
Incident
Minister Boersma liet blijken het
jammer te vinden dat hij tijdens
de demonstratie van de buitenland
se arbeidsers woensdag op het Bin
nenhof geen gesprek heeft kunnen
voeren. Hij kondigde daarom in
zijn antwoord aan de Tweede Ka
mer, aan de vertegenwoordigers
van de demonstranten uit te zullen
itmiljoen meer
geraamd ivas
een onzer verslaggevers
DSM De restauratie van de
of Eusebiuskerk in Arnhem
aanzienlijk duurder dan ver-
t. In plaats van vier miljoen
n zullen de kosten in het jaar
oplevering 1979 twaalf
bedragen. De hervormde
inte heeft geen geld voor de
iratie. Het ministerie van
zou bereid zij*i extra subsidie
iven. Mogelijk kan ook het
iter ie van sociale zaken Iets
als het lukt de restauratie te
uitvoeren in het kader van de
loosheidsbestrijding.
ruk van de meer dan twaalf-
nd ton wegende toren van de
moet een van de belangrijkste
ken zijn geweest van de
iren die destijds werden ge-
ateerd. Tot deze conclusie
een werkteam na een onder-
De kerk, waaraan enige tien
jaren is gerestaureerd, is niet
toegankelijk sinds uit de ge-
mnlfen brokken steen naar bene-
onii vielen. Ook de naaste omge-
van de Eusebiuskerk werd
reefeleden, nadat ook ornamenten
gevel naar beneden vielen,
ntsi erboden gebied verklaard,
algpren zou na de herbouw van de
na de Slag om Arnhem een
invloed op de kerk hebben
omdat ze op zichzelf onvol-
n,
er de stabiliteit vertoonde, onder
L. door het ontbreken van trek-
Volgens het rapport is
uysjaling echter uitgesloten.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De regering denkt
er niet aan de illegale gastarbeiders
een generaal pardon te verlenen.
Staatssecretaris Glastra van Loon
van justitie legde gisteravond in de
Tweede Kamer uit dat een dergelij
ke maatregel verkeerd zou werken.
Het gevolg zou zijn dat er een
nieuwe stroom van illegale buiten
landse werknemers zou ontstaan.
In België heeft men deze ervaring
met een generaal pardon opgedaan.
Minister Boersma' had ln zijn be
toog over de Illegale werknemers
gesproken van een sociaal onaan
vaardbare toestand. Hij drong aan
op sanering. De staatssecretaris van
justitie deelde mee dat het beleid
zich zal beperken tot een controle
op de werkgevers, die volgens de
wet op de economische delicten
strafbaar zullen zijn. In het optre
den tegen de illegalen zal in indivi
duele gevallen rekening worden ge
houden niet alle menselijke aspec
ten. De staatssecretaris beloofde
een ruim beleid, waarin de hard
heid zoveel mogelijk zal worden
weggenomen.
Van onze parlementsredaktie
REEUWIJK Drs. G. van Leijen-
horst. lid van de Tweede Kamer
voor de CHU, is dankbaar voor de.
wat hij noemde principiële rede,
die oud-premier mr. B. W. Blesheu
vel maandag voor het NCOV heeft
gehouden. Wat door de CH.U al
gedurende anderhalf jaar wordt be
toogd, is door mr. Biesheuvel uit
stekend naar voren gebracht, zo zei
drs. Van Leijenhorst gisteravond in
een vergadering van de CHU in
Reeuwijk.
Het Tweede Kamerlid beschouwde
de 'belangrijke rede' van mr. Bies
heuvel als een blijk van waardering
voor de principiële houding van de
fraktie van de CHU in de Tweede
Kamer.
nodigen voor een gesprek op zijn
ministerie.
Zoals bekend is de demonstratie
door de Haagse politie later uit
elkaar geslagen. Gezien de indruk,
die dit incident maakte, ontving de
volksvertegenwoordiging gisteren
reeds een brief van de minister van
binnenlandse zaken, waarin op
grond van een rapport - van de
Haagse politie, de gang van zaken
wordt uiteengezet.
De kamerleden mevrouw Nel Ba-
rendregt en de heren Hermsen
(KVP) en Tllanus (CHU) waren
met deze uiteenzetting niet tevre
den. Zij hebben daarom de minister
schriftelijk gevraagd niet alleen de
Haagse politie, maar ook de de
monstranten te horen. Het verzoek
is de rijksrecherche een onderzoek
te laten instellen.
Uit de brief van minister De Gaay
Fortman blijkt, dat na het aanbie
den van de petitie de demonstran
ten waren weggegaan. Later kwam
er echter weer een nieuwe groep op
het Binnenhof. Het waren gastar
beiders, die te laat waren voor de
eerste betoging. Nederlanders zet
ten toen de buitenlandse betogers
aan tot actie. Hierna besloot de
politie tot ontruiming van het Bin
nenhof.
Het Nederlands Centrum Buiten
landers heeft in een telegram aan
minister-president Den Uyl gepro
testeerd tegen het politie-optreden
van eergisteravond op het Binnen
hof. Het Centrum zegt zeer veront
rust te zijn 'over het door de ge
beurtenissen ernstig geschonden
vertrouwen van de buitenlanders in
de Nederlandse democratische or
de'. Het Centrum zal de heer Den
Uyl later voorstellen sturen die
kunnen dienen om het geschonden
vertrouwen te herstellen.
(ADVERTENTIE)
Campari Orange. Een gevaarlijke
longdrink voor mensen die niet aan
Campari verslaafd willen raken.
't Is eigenlijk nergens mee te
vergelijken. Behalve dan misschien
met die bekende engeltjes die iets op
uw tong doen.
Maar alia. Laat ons geen tijd ver
doen. Zo maakt u 'm: ijskoude Campari
in een longdrink glas en bijvullen
met koele orange.
Zo simpel is 't. Maar denk erom
't blijft een temperamentvolle Italiaan.
Campari moet jewel lekker vinden,
't Is even een kwestie van de juiste mix.
hebt, die er in dit
BINNENLAND T3/K5
DEN HAAG De Haagse Post, de
Nieuwe Linie en de Groene Amster
dammer drie opinie-weekbladen,
die noodlijdend zijn hebben bij
minister Van Doorn van CRM: aan
vragen voor financiële steun inge
diend. In totaal is hiermee een
bedrag van ruim drie miljoen gul
den gemoeid. Over deze aanvragen
zal het pas benoemde bestuur van
het Bedrijfsfonds voor de Pers, dat
woensdag bijeenkomt, eerst advies
uitbrengen, voordat minister Van
Doorn een beslissing neemt.
De Nieuwe Linie, die voor dit Jaar
een verlies verwacht, dat enkele
tienduizenden guldens zal bedra
gen. heeft een bedrag van ruim één
miljoen gulden gevraagd, dat, aldus
hoofdredacteur Gerard van den
Boomen, gebruikt zal worden om te
saneren en via Intensieve werving
het abonnementental van ruim
19.000 op 24.000 te brengen.
De Haagse Post. die in februari van
dit jaar een steun van 1.2 miljoen
vroeg, maar dit in mei door de
Tweede Kamer voorlopig zag getor
pedeerd. heeft deze aanvraag nu
opgetrokken tot bijna 1,7 miljoen.
Dit wegens de nu opgetreden ver
traging. die mede de verliezen bij
dit blad hebben doen toenemen.
Het blad wil met dit geld het
abonnementenbestand opvijzelen
van 27.600 tot 40.000.
De Groene Amsterdammer tot slot
ziet zich. aldus redacteur Paul Brill,
door deze invloeden van buitenaf,
gedwongen eveneens bij de rege
ring aan te kloppen om steun. Dit
blad heeft een verzoek ingediend
om een bedrag van ruim drie ton
te blokkeren voor vijf jaar. waar
van de rente dan ten goede zal
moeten komen aan het blad. Van
dit geld kan dan een project wor
den opgezet, dat onder meer be
helst het maken van vier pagina's
extra, waardoor De Groene moge
lijk kan komen tot een betaalde
oplage van 18.000. Het blad telt nu
bijna 15.000 abonnees.
CRM-instellingen
onder AWBZ
DEN HAAG Minister Van Doorn
is erin geslaagd de bezwaren die in
de Tweede Kamer bestonden tegen
de tijdelijke wet om instellingen
van CRM. zoals dagverblijven voor
gehandicapten, onder de Algemene
Wet Bijzondere Ziektekosten te
brengen weg te nemen. De minister
wist de fracties van de KVP, ARP
en CHU ervan te overtuigen dat
inderdaad een dergelijke wet nodig
is.
Het gaat namelijk om het eigen
karakter van de CRM-instellingen.
Die moeten gehandhaafd blijven.
Daarbij komt dat de praktijk heeft
bewezen dat een wettelijke regeling
met het oog op de erkenning van
de instellingen en de planning en
de coördinatie te verzekeren nood
zakelijk is. De minister wees er op
dat er bijvoorbeeld in de Achter
hoek een teveel is aan gezinsver
vangende tehuizen waar in andere
delen van het land een groot ge
brek bestaat.
Van een verslaggever
MIDDELBURG Er lopen
waarschijnlijk heel wat Tur
ken in ons land rond met een
vals rijbewijs. De Middelburg
se politierechter kreeg giste
ren van een verdachte te ho
ren hoe dat in zijn werk gaat.
Een in Gent wonende Turk
verschaft aan zijn landgeno
ten vervalste Turkse rijbewij
zen voor tweehonderd gulden
per stuk. Met zo'n rijbewijs
stapt de Turk naar een Ne
derlands raadhuis en hij
vraagt er een Nederlands rij
bewijs voor in de plaats.
Een negentienjarige Turk viel
dit jaar in Sas vah Gent door
de mand. doordat hij bij de
aanvraag van zijn Nederlands
rijbewijs twee gloednieuwe
pasfoto's overlegde die precies
dezelfde waren als op het en
kele jaren oude Turkse rijbe
wijs waren bevestigd. Deze
jongeman kreeg nu van do
Middelburgse politierechter
drie weken gevangenisstraf
voorwaardelijk en 150 gulden
boete.
(ADVERTENTIE)
