iraël wil concessies |or vredesregeling Fanfani met tegenzin formateur in Italië arijs boekt 'succes' Is wapenhandelaar 9skou soepel over msenrechten Weer bom ontploft in Tokio Zuid-Afrika zou deling van Namibië willen an tegen ontruiming Jordaan-oever ïssie op veiligheidsconferentie: Veto Ford over stopzetting van hulp aan Turkije Sommige mensen hebben ditbeeldvandepolitie: Anderen we er dit Wie heeft ergelijk? Gekant tegen communisten in regering de concurrentie met VS en Sowjet-Unie in M.-Oosten K8 KWARTET DINSDAG 15 OKTOBER 1974 BUITENLAND T7/K9 LVIV, DAMASCUS, CAIRO (Reuter, UPI, AP) Israël heeft de kaanse minister van buitenlandse zaken, Henry Kissinger, laten weten it niet akkoord gaat met een tussentijdse vredesregeling met de Ara- i als deze alleen maar een militaire terugtrekking bevat zonder dat er igenover staat, zo is uit officiële bron in Tel Aviv vernomen. (ADVERTENTIE) as;-1 het in Amman verschij- trai-officiële blad Al Rai raël hiermee zijn aanbod westelijke oever van de te ontruimen in ruil voor aring van Jordanië dat de oorlog met Israël is be- ingetrokken. De Israëlische aren in principe met Kis- vereengekomen dat eerst pte moest worden onder- daarna met Jordanië en in de richting van een jke vrede in het Midden- laar volgens Kissinger had et wie hij gisteren opnieuw !k had. geëist dat Jorda- de volgende fase van de delingen meedoet, iet Israëlische blad Haar de onderhandelingen met eren op 15 november be- )e Israëliërs willen van de politieke concessies in de terugtrekking van hun uit in 1967 bezette gebie- voorbeeld het recht voor ie schepen op gebruik van kanaal. zijn gezworen aanhangers in het parlement uittreedt uit de fractie van de arbeiderspartij, dan beschikt deze nog slechts over 44 zetels in het parlement. De Likoed met Da- jan en de zijnen zou dan 46 zetels hebben. Kissinger Dajan heeft ook de Israëlische ster van defensie Mosje ;h tegen teruggave van be- d aan Jordanië verklaard, ondertekening van een fan deze strekking, opge- ir het rechtse Likoed-blok. lers achten het niet uitge- it Dajan de arbeiderspartij z Rabin de rug toe zal zal toetreden tot de Li- j. Als Dajan met zes van Kissinger, die gisteren uit Syrië naar Algiers vertrok, na een drie uur durend onderhoud met de Syri sche leider Hafez Assad, zei bij zijn vertrek dat hij met Assad over de ontwikkelingen in het Midden-Oos ten en de kans op vrede in het gebied had gesproken. Van Syrische zijde werd vernomen dat Assad te genover Kissinger een onbuigzaam standpunt heeft ingenomen, dat hij vast bleef houden aan het bijeen roepen van een Geneefse conferen tie over het Midden-Oosten, iets waar Kissinger nu tegen is, en aan een belofte van Israël dat het al zijn troepen uit het bezette Arabi sche gebied zal terugtrekken, in het bijzonder uit de hoogten van Golan. Eerder op de dag had Kissinger bij zijn terugkeer uit Saoedi-Arabië in Cairo zich positief uitgelaten over zijn rondreis door het Midden-Oos ten. Hij had tijdens een gesprek van anderhalf uur met koning Fei- sal van Saoedi-Arabië de overtui ging gekregen dat dit land een constructieve olie-politiek zal vol gen en zal bijdragen aan de geza menlijke inspanningen de'olieprij zen op de wereldmarkt te verlagen. Maar volgens een functionaris uit het gevolg van Kissinger kan van T5 (UPI) De Sowjet-Unie heeft zich bereid getoond tot ontessies op het vlak van de rechten van de mens bij de be- gei op de Europese veiligheidsconferentie in Genève, zo is ersedelegatiekringen vernomen. zou met name bereid zijn iraoefcomingen wat betreft :oop /an nlet-communisti- itenlaidse publikatics in de Unie, een betere regeling zinshereniging en wat be rechten van de mens in meen steuropese landen hebben op dit gebied als voor gesteld voor politieke over- ming over de onschend- van de grenzen en econo- samenwerking. Volgens de zegslieden is de Russische tkomendheid waarschijnlijk in door een koerswijziging Verenigde Staten, die nu teuropese standpunt onder- nlgde Staten hebben vorige ior het eerst openlijk het nt van de negen EG-landen gesteund. Washington heeft druk uitgeoefend op de negen om hun eensgezind standpunt inza ke de mensenrechten wat te ver zwakken, maar de negen hielden vast aan hun uitgangspunt, waar de VS zich nu formeel bij aangesloten hebben. Optimisme 'Er leeft nu een begin van optimis me hier', zei een westerse ambassa deur. Hij meende dat de conferen tie. die zich lange tijd zonder merkbare vooruitgang heeft voort gesleept, nu mogelijk begin volgend jaar met succes kan worden afge sloten. Westerse kringen menen dat de Sowjet-Unie tegemoetkomender is geworden uit vrees voor prestige verlies wanneer de conferentie zou uitdraaien op een mislukking. De Europese veiligheidsconferentie was een initiatief van de Sowjét-Uniê. Saoedi-Arabië niet verwacht wor den dat het eenzijdig tot een verla ging van de olieprijzen zal over gaan, hoewel koning Feisal daar persoonlijk wel voor is. Saoedi-Ara bië heeft de andere OPEC-landen vergeefs trachten over te halen de olieprijzen te verlagen. Daarom is er in de nabije toekomst geen en kele prijsverlaging te verwachten, aldus deze Amerikaanse functiona ris. Kissinger heeft gisteren in Cai ro bevestigd dat hij in november opnieuw naar het Midden-Oosten zal komen. Fachmi De Egyptische minister van buiten landse zaken. Ismail Fachmi is gis teren aan het hoofd van een grote delegatie in Moskou aangekomen. De besprekingen in Moskou zullen zes dagen duren en gericht zijn op het verbeteren van de betrekkingen tussen Egypte en Sowjet-Unie. Voorts zullen er voorbereidingen getroffen worden voor een bezoek van partijleider Leonid Breznjew aan Cairo. Ook het Midden-Oosten conflict zal met de Russische lei ders besproken worden. Fachmi heeft in de nacht van zondag op maandag nog een langdurig ge sprek gevoerd met minister Kissin ger. Israël heeft gisteren in de Algeme ne vergadering van de Verenigde Naties deelneming aan het debat over Palestina van de organisatie voor de bevrijding van Palestina (PLO) scherp en ondubbelzinnig van de hand gewezen. Zo heeft ook een delegatie van de Joodse kerk genootschappen en van de Neder landse zionistenbond gistermiddag bij staatssecretaris Kooijmans van buitenlandse zaken haar verontrus ting uitgesproken over de eventuele vertegenwoordiging van de Palestij- nen in de Algemene vergadering van de VN. WASHINGTON (UPI) President Ford heeft zijn veto uitgesproken over een amendement van het Congres waarin onmiddellijke stop zetting van de militaire hulp aan Turkije wordt gelast. Het Huis van Afgevaardigden weigerde vorige week akkoord te gaan met een compromis over deze kwestie en zal vandaag een poging doen het presi dentiële veto ongedaan te maken. Een veto van de president kan ongedaan gemaakt worden wanneer daar zowel in de Senaat als in het Huis een tweederde meerderheid voor is. Ford heeft in zijn korte ambtsperi ode al vijf veto's uitgesproken, maar dat wordt de eerste keer dat het Congres zal proberen zijn veto ongedaan te maken. Ford zei in- een boodschap aan het Huis dat hij met grote aarzeling is overgegaan tot het uitspreken van zijn veto, 'maar ik had geen andere keus'. Inbreken mag niet Dieren mishandelen en doorrijden na een aanrijding evenmin. Geen zinnig mens die bezwaar maakt als de politie daartegen optreedt 'n Universiteit bezetten, parkeren op de stoep en vissen zonder acte, mag ook niet Als de politie daar iets tégen doet klinken er nogal eens protesten. Misschien wel begrijpelijk. Maar hét is onredelijk als de politieman mikpunt van die protesten wordt Hij heeft de wetten niet bedacht Hij moet er wèl voor zorgen dat ze worden nageleefd. Dat is een deel van z*n taak. Soms leidt die taak tot bet in beslag nemen van een voetbal. Soms tot het thuisbrengen van een weggelopen lieverdje. Daarom zal de een de politieman A den als een boeman. En de ander als een soort weldoener. Ze hebben allebei ongelijk. TOKIO (AP. Reuter) Op de der de verdieping van het hoofdkantoor van het Mitsui concern In Tokio is gistermorgen een bom ontploft. Zestien mensen werden gewond van wie twee ernstig. Twee maanden geleden werd een aanslag gepleegd op een ander kantoorgebouw van het concern. Er werden toen acht mensen gedood en 287 gewond. Gisteravond zocht de politie van Tokio naar drie mannen die de in papier verpakte bom zouden heb ben gelegd. Het Anti-Japanse Oost- aziatische Gewapende Front had met bomaanslagen tegen grote on dernemingen gedreigd. Cyprische maagden MELBOURNE (Reuter) De Au stralische regering poogt 2.000 Cyprische meisjes naar Australië te laten emigreren, zo heeft de Au stralische minister van arbeid en immigratie, Clyde Cameron, giste ren meegedeeld. De meisjes zijn 12 k 20 Jaar oud. Zij woonden in de bergen van Cyprus omdat zij vreesden ver kracht te zullen worden als zij in hun dorpen bleven. Minister Cameron was op de hoogte gesteld van het lot van de meisjes door vertegenwoordigers van de Cyprische gemeenschappen in Sydney en in Melbourne. 'Mao had beroerte' ROME (AP, AFP, Reuter) De christen-democratische 'sterke man' Amitore Fanfani gaat proberen een nieuwe Italiaanse regering te vormen. Hij heeft het verzoek van president Giovanni Leone formateur en waarschijnlijk ook eerste minister te worden met kennelijke tegenzin aanvaard. Fanfani voelt er weinig voor zijn politieke gezag op het spel te zetten en vreest dat zijn tegen standers hu zullen proberen zich van hem te ontdoen door de for matiepoging te laten mislukken. Fanfani heeft zich alleen laten ver- lelden omdat Italië thans verkeert in de 'ernstigste politieke crisis sinds de oorlog.' T)e situatie is naar ieders mening bijzonder moeilijk en de talrijke moeilijkheden zijn weinig moedge vend wat betreft het aanvaarden van zulk een zwaar mandaat', aldus Fanfani gisteren. Hij wil proberen christen-democraten, sociaal-demo craten, socialisten en republikeinen weer in één regering te brengen. De partijen verschillen van mening over de manier waarop de groeien de economische problemen in het land moeten worden het hoofd ge boden. Op deze kwestie viel 3 okto ber de regering van Mario Rumor. Zelfs Fanfani's politieke tegenstan- JOHANNESBURG Zuid-Afrika zou een verdeling willen van Namibië (Zuidwest Afrika), waarbij de blanken twee-derde van het gebied in han den houden. Er kan dan één blanke onafhankelijke staat komen en een aantal onafhankelijke en semi- onafhankelijke zwarte staten. Een dergelijk delingsplan zou afkomstig zijn van Jannie de Wet, commissaris generaal voor Namibië. De blanke en zwarte staten zouden volgens het plan een statenbond moeten vormen, maar ook kan de blanke staat zich scharen aan de zijde van Zuid-Afrika. Het plan maakt het mogelijk dat de 342.000 inwoners van Ovamboland een eenheid vormen met de 120.000 Ovambo's in het zuiden van Angola. Het is onwaarschijnlijk dat het plan aanvaardbaar is voor de Verenigde Naties en voor de Afrikaanse politieke groeperingen die één enkele staat met stemrecht voor alle inwoners eisen. ders zijn van mening dat als het hem niet lukt de politieke situatie te redden niemand succes kan heb ben. Fanfani wordt in Italië het 'duikelaartje' van de politiek ge noemd. Als hij naar links valt, komt hij rechts weer overeind. Her haaldelijk heeft hij verklaard zich 'voorgoed' uit de politiek terug te trekken maar in tijden van crisis komt hij voortdurend weer op het toneel. Fanfani is tot nu toe vier maal eerste-minister geweest in Italië. Het laatst ln de periode 1962-1963. Hij heeft de afgelopen jaren vaak onenigheid gehad met de socialisten. Fanfani is tegen deelname van communisten aan de regering in Italië. In een toespeling op het communistische streven naar een rol in de regering zei Fanfani gisteren dat hij Italië 'vrij en geloofwaardig' wil houden. Staking De één zijn dood is een ander zijn brood. Internationale wapenhandelaars vullen in het Midden-Oosten weer met wapentuig, wat wapenindustrielanden een dik belegde boterham bezorgt. In het Midden-Oosten wordt opnieuw de kiem gelegd voor Arabisch-Israëlische spanningen en conflicten in het gebied rond de Perzische Golf. De Franse Mirage is ook daar bezig één der instrumenten te worden om de 'politiek met andere middelen voort te zetten'. Reactie van de Fransen: als wij het niet doen verkopen Amerikanen en Russen het wapentuig. Gilbert Sedbon 'ijk heeft zijn export van Mirage-gevechtsvliegtuigen en ander modern wapentuig bijna ver- Het is het gevolg van een keihard gevecht tussen de wapenverkopende landen, die de bewa- edloop versterkt, en die voorts gericht is op het winnen van invloed op de olierijke Ara- landen. Gev^erste vijf maanden van dit ïeft de Franse luchtvaartin- 29 een export behaald die i20j komt met wat over het ge- $ar is verkocht. De overgrote 143 rheid ging naar de Arabi- ïti nden- ffÏJn gerichte inspanningen le- ïi ankrijk nu fors meer aan f ulg dan Engeland en is het tij 38 gelrecht bezig met een har- 280* Jurrentie tegen de VS en de 1 Unie, de grootste wapenle- ijzen ers in de wereld. Het gaat 7831 veroveren van de wapen- n, vooral de veelbelovende 500 Midden-Oosten, maar ook in 58fl delen van de wereld, aand 1 en Amerikanen vechten 2900 d°&gen om de order van 400 gen van de vier NAVO-lan- ïeoj lgië, Nederland. Denemarken 2? Joegen. De vervaging van de sie nter biedt perspectieven voor ■k i* Pentransactie van de eeuw', en de waarde ervan, die zo'n 16.75 miljard gulden beloopt. nuari tot mei heeft Frank- i3-6ö or een bedrag van zo'n 2.5 T o: gulden militaire vliegtuigen 10.07 Ier luchtmateriaal verkocht. 1 uit in Parijs gepubliceerde officiële statistieken. Vorig jaar werd over de volle 12 maanden voor een bedrag van rond de 3 miljard verkocht. Dat was al een zeer succesvol jaar met een ver koopvergroting van 48 procent, in vergelijking met 1972. Vorig jaar werden onder meer 135 Mirages III en Mirages V plus 205 helicopters aan de man gebracht. Jean Dours, topfunctionaris van de Franse luchtvaart industrie (USI- AS) zei dat de verkoop van militai re uitrusting aan het buitenland zo goed loopt dat de terugslag is ge corrigeerd, die de luchtvaartindus trie had opgelopen door de oliecri sis. Burgerluchtvaartmaatschappij en hadden daardoor minder orders geplaatst. ,'De militaire sector om vat 73 pet van de totale produktie en blijft de voornaamste steunpi laar van onze export', zo verklaarde Dours onlangs op een jaarvergade ring van de USIAS. Arabieren Sinds president Valéry Giscard d'Estaing het Franse wapenembar go op het Midden-Oosten heeft op geheven wordt door Franse wapen fabrikanten hard gewerkt aan het werven van orders van de Arabie ren en Israëli's. Deze fabrikanten oefenen nu druk uit op de regering om de clausule te laten vallen dat geleverde wapens niet doorgeleverd mogen worden aan landen, als bij voorbeeld Libië. Saoedi-Arabië heeft al drie squa drons Mirage III-gevechtsbommen- werpers voor de lange afstand be steld. Waarnemers in Parijs gelo ven dat die uiteindelijk voor Egyp te bestemd zijn. President Anwar Sadat heeft onlangs toegegeven dat bevriende landen bezig waren mili taire vliegtuigen voor hem aan te schaffen om de in de oktoberoorlog 1973 geleden verliezen op te vullen. Sadat wordt spoedig in Frankrijk verwacht en aangenomen wordt dat hij een boodschappenlijst mee neemt waarop het modernste Fran se vliegtuig de Mirage F-l geno teerd staat. Koeweit, dat bezig i3 zijn strijd krachten voor een bedrag van circa 2.6 miljoen gulden uit te breiden heeft reeds 18 Mirage F-l vliegtui gen gekocht en wil nu ook snelle raketboten en andere wapens aan schaffen. De Koeweitse heerser sjeik Sabah Salim al Sabah is be zorgd over de voortschrijdende be wapening van het naburige Irak door de Sowjet-Unie. Hij heeft zich daarom ook tot de VS gewend voor grote wapenaankopen. De Russen hebben al uitstekende zaken gedaan met de Arabische landen. Zij verkopen naar de bes.te kapitalistische gewoonten tegen harde valuta en tegen contante be taling. Zelfs de Libische leider kolonel Moeammar Khaddaffi, die de meest fervente anti-communistische mos lemaanvoerder is, aanvaardt nu Russische aanbiedingen voor een SAM-raketsysteem. Khaddaffi had eerder ln Frankrijk Mirages en an der oorlogstuig aangeschaft ter waarde van 1.3 miljard gulden. Libië is diverse jaren een buiten staander geweest in de Russische campagne om vrienden te maken onder de Arabische leiders. Maar Khaddaffi zou door het Russische aanbod zij verleid. De Llbiërs me nen dat het SAM-raketsysteem een hoofdrol heeft gespeeld in de okto beroorlog en de Egyptenaren toen heeft voorzien van een doeltreffen de luchtafweer tijdens het overste ken van het Suezkanaal. Raket-systeem De Fransen proberen de Libiërs warm te maken voor een concurre rend grond-lucht-raketsysteem dat inmiddels ontwikkeld is op grond van lessen die Europa uit de okto beroorlog heeft geleerd. Maar de Libiërs hebben de Fransen voor het hoofd gestoten nadat deze leveran ties van het bestelde moderne Franse grond-luchtraketsysteem Crotale (tegen laagvliegende straal jagers) steeds maar weer waren vertraagd. Frankrijk heeft de Crotale samen met Zuid-Afrika ontwikkeld. Parijs heeft de toestemming nodig van Pretoria bij elke transactie van dit defensiesysteem, dat in Zuid-Afrika onder de naam Cactus bekend is. En de Zuidafrikanen voelen niet zo veel voor het leveren van de Crota- le-Cactus aan Afrikaanse landen, die dit apartheidsregime weinig vriendelijk gezind zijn. Frankrijk heeft echter een aantal spectaculaire doorbraken geforceerd in wapenmarkten. die tot dusver door de VS en de Sowjet-Unie wer- 5-: -.j den beheerst. Nu is Frankrijk dan ook een van de grootste wapenle veranciers ter wereld geworden. Volgens Franse Industriëlen heeft het vliegtuigconcern Marcel Das sault, dat Mirages bouwt en onder licentie laat vervaardigen in Au stralië, Spanje en België de pro duktie van dit toestel opgevoerd van 120 tot 180 Mirages per Jaar. Dassault heeft aan meer dan 16 landen, waaronder Griekenland, Zaire en Indonesië, ln totaal 1500 Mirages verkocht. Het concern tracht nu de markt te veroveren van de Amerikaanse Starfighter, die moet worden vervangen In Bel gië. Nederland, Noorwegen en De nemarken Frankrijks super-wapenverkoper Hugues de l'Estoile heeft onlangs zijn post verlaten als hoofd van het bureau internationale betrekkingen op het ministerie van defensie. Maar hij blijft de opperste chef (achter president Giscard en de Franse ministers) van de Mirage- verkoop. Gilbert Sedbon is correspondent in Parijs van het Britse persbureau Reuter. Tegen de achtergrond van de reus achtige economische en sociale problemen in Italië is voor donder dag een landelijke staking afgekon digd. Het doel is loon-indexering af te dwingen en te protesteren tegen het besluit van Fiat 71.000 werkne mers drie dagen naar huis te sturen om de produktie te verkleinen en onverkochte voorraden kwijt te ra ken. LONDEN (Reuter) Volgens het Londense blad Daily Telegraph heeft de Chinese partij-voorzitter Mao Tse-toeng vorige maand een ernstige beroerte gehad en zou er aan zijn politieke activiteiten •praktisch een einde gekomen zijn'. Het nieuws van de ziekte van Mao zou door Westerse zakenlieden die contacten onderhouden met de Chinese leiders, naar Engeland ge bracht zijn. Volgens deze zakenlie den was er in China een harde strijd over de opvolging van de Chinese leider aan de gang, een strijd die vooral door Mao's vrouw Chiang Ching en premier Tsjoe En- lai gevoerd zou worden. Dode bij rellen in Zuidafrikaanse mijn GERMISTON (AP. Reuter) Eén Zuidafrikaanse mijnwerker werd gedood en 23 anderen werden ge wond bij ongeregeldheden die zon dagavond uitbraken op de terreinen van de East Rand Propriety goud mijnen in Zuid-Afrika. Het ging volgens een woordvoerder van de mijn om een botsing tussen Mala wi's en Basoetho's uit Botswana. Moorden in Argentinië BUENOS AIRES (AP) De lijken van een journalist en een nog on bekende andere man zijn ontdekt in een autosloperij in één van de voorsteden van Buenos Aires. Beide mannen waren vermoord. Hun ogen waren met hechtpleister dichtgeplakt. Missionarissen terug naar Mozambique LISSABON (ANP Op verzoek van de plaatselijke bevolking en de bevrijdingsbeweging Frelimo zullen de ruim zeventig missionarissen die de laatste jaren Mozambique heb ben verlaten naar dat land terug keren De misionarissen gingen weg uit Mozambique omdat zij niet langer onder de Portugese bis schoppen daar wilden werken Zij verwachten nu meer vrijheid te krijgen. De bisschop van Lorenzo Marques. Cusodo Alvim Pereira, die tot het laatst toe de Portugese poli tiek heeft verdedigd en de massa moorden onder Portugese militai ren heeft ontkend, heeft onder druk van het Vaticaan inmiddels zijn ontslag aangeboden. Akkoord atoomschip TOKIO (Reuter) Japanse vissers hebben gisteren voorwaardelijk In gestemd met de terugkeer van het atoomschip Moëtsoe naar zijn thuishaven. De 8.350 ton metende Moetsoe heeft zes weken op de Stille Oceaan rondgedreven nadat tijdens de proefvaart radio-actieve straling bleek te lekken. De vissers hebben vier voorwaarden gesteld: de kernreactor wordt 'bevroren', in de thuishaven worden geen staven kernbrandstof verwijderd, de Moet soe krijgt binnen een bepaalde ter mijn een nieuwe thuishaven en de vissers worden schadeloos gesteld voor gederfde inkomsten tijdens de campagne tegen het schip. Nieuwe naam Boeroe DJAKARTA (Antara) De naam van het kamp op Boeroe, waar In donesiërs zijn gedetineerd, die ver dacht worden van deelname van de mislukte communistische staats greep, en daar 'worden voorbereid op hun terugkeer naar de gemeen schap' is van naam veranderd. Het kamp heette tot nu toe 'tempat pemanfaatan' (politiek indoctrina tie centrum), maar is op aandrin gen van de Indonesische chef-staf admiraal Sudomo door. president Suharto veranderd in 'instalasl re- habilitasi' rehabilitatiecentrum De Indonesische minister van voor lichting Mashuri deed gisteren een beroep op de Indonesiërs de inwo ners van het centrum niet langer 'tapols' (politie** gevangenen) te noemen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 9