sraël: olievelden )ntruimen we niet Bespleten Engeland zoekt middenweg 250.000 tatfr - GULDEN fij verdere terugtocht uit Sinaï Amerikaanse schepen namen kernwapens mee naar Japanse havens Kennedy moet zich niet met Chili inlaten, zegt Pinochet c"! ote militaire ^irade in O.-Berlijn Eerste ontmoeting Giscard en Ford valt half december Mevrouw Marcos bezoekt Mao iet alleen vakbonden brachten verdeeldheid ENGELAND WEER TER STEMBUS In Italië mogelijk herstel van coalitie Kissinger verdedigt Rockefeller's gift AAN PRIJZEN hUW KWARTET DINSDAG 8 OKTOBER 1974 BUITENLAND T7/K7 5L AVIV (UPI, DPA, Reuter, AP) Israël zou ook in de volgende etappe in de terugtocht uit de Sinaï de Egyptische olievelden van Aboe Rodeis nog •Itet prijsgeven, omdat zij er de helft van zijn behoefte aan ruwe olie uit haalt. lies. gens het onafhankelijke Israëli- e dagblad Ha'aretz zal dit Israë- elo-|he besluit worden meegedeeld de Amerikaanse minister van inlandse zaken Henry Kissin- als deze zaterdag na bezoeken Egypte, Syrië en Jordanië in izalem arriveert. !lem ftig hij ;hte tarr. dere iel zal hem voorstellen, als vol de terugtrekkingsfase te nemen lijn van Aboe Sneima aan de Golf van Zues ten noorden van Aboe Rodeis. tot Nachal Jam in de lagune van Bardawill aan de Mid dellandse Zee. Hierdoor zouden de Israëlische troepen gemiddeld 40 km. worden teruggetrokken. Met. Kissinger zal echter niet zozeer over de nieuwe fase van terugtrek king van troepen worden gespro ken, maar vooral onderwerpen als waar en wanneer de volgende ron de van Arabisch-Israeliche bespre- ST BERLIJN (Reuter. AP. DPA) De feestelijkheden ter gelegen- d van het 25-jarig bestaan vajn Duitse Democratische Republiek gisteren in Oost-Berlijn voort- met de grootste militaire pa- e die ooit in dit land is gehou- uur lang trokken eenheden het Oostduitse volksleger langs tribunes met onder meer de isische partijleider Leonid Brez- w en de Oostduitse partijleider Honecker. Verder waren de isische minister van defensie, Irei Gretsjko, de minister van tenlandse zaken, Andrei Gromi- en het Oostduitse staatshoofd li Stoph aanwezig. Bij de parade en verschillende soorten wapens den die nog nooit eerder door de itduitsers werden getoond. Ver diende Russische rakettypen zo de SAM-raket waren gisteren te zien. TTr West-Berlijn werd bekendge- c' |akt dat de ambassadeurs van (nkrijk en Groot-Brittannië, Iils de ambassadeurs van de ere NAVO-landen. uitnodigin- om de parade bij te wonen Jiben afgewezen omdat het ver- van militair materieel en schappen in Oost-Berlijn in 1 is met het vier-landen-ak- -^rd over een gedemilitariseerd lijn. In West-Berlijn wordt ver- iht dat er later een formeel pro- zal worden ingediend tegen de ade. Wanneer dit zal gebeuren in welke vorm dit zal worden oten is nog niet bekend. De stduitse vertegenwoordiger te {-Berlijn, Günter Gaus had van ven laten weten dat hij niet r de parade zou komen. Ook de ïese ambassadeur heeft zich laten zien. PARIJS (UPI) Presidenten Va- léry Giscard d'Estaing van Frank rijk en Gerald Ford van de Vere nigde Staten zullen eikhar van 14 tot 16 december ontmoeten op het Franse eiland Martinique in het Caraïbische gebied. In de aankon diging van het Elysée staat dat de bijeenkomst de twee staatshoofden in staat zou stellen zaken van we derzijds belang te bespreken. Giscard d'Estaing en Ford zullen elkaar voor het eerst ontmoeten. De laatse topconferentie tussen Frankrijk en de Verenigde Staten had plaats in 1973 op IJsland, tus sen wijlen president Georges Pom pidou en ex-president Richard Nixon. Negen dagen voor 'Martinique' zal Valéry Giscard d'Estaing in Parijs gastheer zijn geweest voor de Rus sische partijleider Leonid Breznjew. Streven naar beperking van alle kernexplosies WASHINGTON Amerika stelt po- gingen in het werk het akkoord met de Sowjet-Unie over beperking van de ondergrondse kernexplosies uitge breid te krijgen tot alle xsrnexplo- sies, dus ook die voor vreedzame doeleinden. Minister van buitenlandse zaken Kissinger zei gisteren op een pers conferentie, dat er binnenkort in Moskou .onderhandelingen beginnen over een defintie van vreedzame en militaire kernontploffingen. kingen gehouden zal worden. Maandag reist Kissinger door naar Algerije, aan welk land hij dit jaar zijn derde bezoek brengt. Identificatie De Israëlische soldaten zullen bin nenkort hun identificatie dragen in hun laars in plaats van om hun nek. De nieuwe manier van identi- ficering wordt geprobeerd omdat veel Israëlische soldaten die in de oktoberoorlog van vorig jaar ge dood of gewond werden, het meta len plaatje om hun nek bleken te zijn kwijtgeraakt. Voor de geschutskoepels op tanks heeft het Israëlische leger een soort schild ontworpen om de tankcom mandant te beschermen. Het schild, dat kan worden opgelicht om de commandant zicht op het slagveld te geven met of zonder verrekijker, zal worden aangebracht op de Amerikaanse Patton- en Britse Centuriontanks van het Is raëlische leger. Ook deze verbetering vloeit voort uit de oktoberoorlog. Toen zijn veel tankcommandanten om het leven gekomen doordat ze met hun bo venlichaam uit de geschutskoepel staken. Voor de tankbemanningen heeft de Israëlische luchtvaartin dustrie een nieuwe helm ontworpen die het hele hoofd, de oren en de achterkant van de nek beschermt, grotendeels zoals bij piloten van gevechtsvliegtuigen het geval is. Oman bewapent De heerser van het oliesultanaat. Oman Kaboes. gaat voor ruim 400 miljoen gulden militaire vliegtui gen en raketten kopen voor de strijd tegen het 'Bevrijdingsfront van Oman', het PFLO. Kaboes zou verdragen hebben afgesloten voor de levering van twaalf Brits-Franse jachtbommenwerpers van het type Jaguar en Britse BAC-rapierraket- ten Met militaire hulp uit Saoedi-Ara- bië, Jordanië. Iran en Engeland hebben de troepen van de sultan volgens de jongste inlichtingen, een offensief tegen het door op standelingen beheerste gebied inge zet, voordat de winter met zijn moessonregens de militaire opera ties bemoeilijkt. Ze zijn met artil lerie en tanks op verschillende plaatsen die al geruime tijd door.de opstandelingen bezet gehouden werden, heroverd. Na onthulling bezoek Ford aan Tokio in gevaar TOKIO (Reuter/UPI) In Japan is grote politieke beroering ontstaan door de verklaring van een gepensioneerde Amerikaanse generaal dat schepen van de Amerikaanse marine kernwapens meevoeren tijdens bezoeken aan Japanse havens. De Chinese partijleider Mao Tse-toeng heeft gisteren mevrouw Imelda Romualdez Marcos, de echtgenote van de president van de Filippijnen, voor een officieel onderhoud ontvangen. Zij werd ver gezeld door haar zoon Ferdinand. Krachtens het Japans-Amerikaanse veiligheidsverdrag moeten de Vere nigde Staten aan Japan hiervoor toestemming vragen. Gevreesd wordt dat de affaire van invloed zal zijn op het komende bezoek van Gerald Ford aan Japan en zal lei den tot anti-Amerikaanse betogin gen. Premier Kakuei Tanaka heeft giste ren zijn naaste medewerkers bij zich geroepen om over de ontstane situatie te overleggen. Na afloop van het overleg verklaarde een woordvoerder dat Japan de Vere nigde Staten blijft vertrouwen. Hij voegde eraan toe dat Japan niet elk oorlogsschip kan controleren dat in een Japanse haven afmeert. De gewraakte verklaring werd door admiraal buiten-dienst Gene La- roucque. voormalig commandant van de Amerikaanse Zevende vloot, afgelegd ten overstaan van een Congrescommissie in Washington. Een jonge zeeman van het Ameri kaanse vliegdekschip Midway had al in augustus voor een krijgsraad in Japan gezegd dat de Midway kernwapens aan boord had tijdens bezoeken aan Japanse havens. De zittingen van de krijgsraad werden toen ijlings afgebroken. Eerder is een Amerikaanse presi dent gedwongen geweest van een bezoek aan Japan af te zien. In 1960 bleef president Eisenhower in Washington naar aanleiding van heftige betogingen tégen de ver- SANTIAGO (Reuter) Het Chileense staatshoofd, generaal Augusto Pinochet, heeft de Amerikaanse senator Edward Kennedy ronduit laten weten dat hij zich niet moet mengen in Chileense zaken. In een uitwisseling van brieven, die pas zondag door de autoriteiten in Santiago werden gepubliceerd, be antwoordde Pinochet de kritiek van de senator op de situatie inzake de mensenrechten in Chili door hem te beschuldigen van het huldigen van een imperialistische, mentali teit. Kennedy is voorzitter van de Amerikaanse Senaatscommissie voor dc vluchtelingen. In een brief van 14 mei schreef Kennedy dat hij een commissie van drie man naar Chili had gestuurd na de staatsgreep tegen president Allende. Het rapport van de com missie toonde aan dat 'de situatie in Chili betreffende de mensen rechten bij lange na niet voldoet aan de normen die zijn vervat in de VN-verklaring van de rechten van de mens, in onze grondwetten en in onze tradities'. De senator zei dat hij geen steun kon verlenen aan bilaterale ak koorden tot steun aan Chili terwijl deze situatie wordt gehandhaafd en er geen duidelijke bewijzen zijn dat de zaak zich ten goede keert. Hij had het verder over bewijzendat er gemarteld werd. Generaal Pinochet antwoordde: 'Geloof mij, meneer de senator, bij het lezen van uw brief begrijp ik als nooit tevoren wat die mensen in mijn land meenden die altijd kritiek hadden op 'het imperialisme van bepaalde grote landen'. Uw brief is het duidelijkste voorbeeld van wat deze imperialistische men taliteit is of kan zijn. en die door Chili wordt veroordeeld, ongeacht haar oorsprong. De strekking van uw brief moet door mij volstrekt van de hand worden gewezen, in de naam van de Chileense regering en de souver- eine waardigheid van haar volk'. Pinochet beschuldigde senator Kennedy ervan liever de Sowjet- Unie te willen bezoeken dan zelf Chili te komen bekijken. Britse verkiezingsstrijd, die door de dreigende economische crisis wordt beheerst, staan de po- ci voor een haast onmogelijke opgave. Het is het slaan van een brug over de gapende kloof, die in afgelopen jaren en vooral sinds februari is gegroeid tussen het meer rechtse deel van de Britse Idenklasse en de radicalere stromingen binnen Engelands werkende bevolking. verkiezingsstrijd dwingt de poli- het steeds apathischer geworden publiek te werven voor hun in partij en partijprogram. Maar ïlijkertijd drijft de vrees voor economische ineenstorting hen het propageren van een drastl- versobering en tot een gebun- krachtsinspanning om de blemen de baas te worden. On- ks de verdeeldheid zaaiende [iezingscampagne- is daardoor in eland een stemming gegroeid, zich keert tegen het aanwakke- van de tegenstellingen tussen grootste politieke partijen en sen de industriële leiders en de beweging. de afgelopen periode is de radi- linkervleugel binnen de rege- de Labour Partij krachtig ver- kt. In Harold Wilsons kabinet dt zij vertegenwoordigd door lister van industrie Anthony dgwood Benn (Tony Benn) en lister van arbeid Michael Foot, der pressie van de linkervleugel ft Labour fors stelling genomen en de EG. Onder linkse druk is our in februari en ook nu de kiezingsstrijd ingegaan met een gram, dat onder meer een dras- he controle propageert op de 'telsectoren van de Britse indus- en uitbreiding van het aantal malisaties. augustus heeft de dynamische lister Benn een industrie-wit- gepubliceerd waarin wordt rgesteld de staat beslissende in- *d te geven op de financiering investeringen van de voornaam- particuliere ondernemingen, irnaast werd aangekondigd dat grond, de scheepsbouw, de ha- s. de vliegtuigindustrie en de 'nlng van aardolie in het Britse van de Noordzee genationali- rd zouden worden. i iny Benn uie Vot &r zijn voorstellen is Tony Benn loei ^as tempo de grote boeman ge- goe rden van de Engelse midden- :tj ssa. Het Britse particuliere be- e ifsleven heeft woedend op de ta nnen van Labour gereageerd. In .•tii Engelse kranten zijn in de afge- ;tje 5n twee maanden pagina's grote p q «rtenties verschenen van Britse spi östriëlen. waarin tegen Tony xtrfn en de 'olifant van staatscon- ■a' is gefulmineerd. Britse vakbeweging, die krachtig Benn's industieplanncn heeft meégewerkt, is een leidende kracht achter het streven het bedrijfsleven te 'socialiseren'. De vakbeweging oefent grote invloed uit op de lin kervleugel van Wilsons partij. Haar aanzien bij links is aanzienlijk ver sterkt sinds de vakbonden zich in februari opnieuw achter de mijn werkers hebben geschaard en daar mee in feite de Conservatieve rege ring van Edward Heath uit het zadel hebben gestoten. Nu de La- bour-minderheidsregering alle kaarten heeft gezet op het 'sociale contract' met de vakbonden, om daarmee de inflatie en de aanrol lende economische recessie te we ren, staat de Britse vakbeweging opnieuw in een sterke positie. Een nieuwe Labourregering staat of valt met de bereidheid van de bonden zich aan de afspraak tot matiging van de looneisen te houden. De kloof tussen links en rechts, Labour en Conservatieven, vakbon den en industriëlen, is echter niet alleen door de schuld van de vak bonden verbreed. De vakbeweging is geradicaliseerd door een reeks sociale ongerijmdheden, waardoor zij het gevoel kreeg dat zij onvol doende aan haar trekken kwam. Menige vakbond is gefrustreerd ge raakt omdat het ondanks harde loononderhandelingen en stakings acties niet lukte een aanzienlijk groter stuk te bemachtigen van de nationale inkomenskoek. Het zon dagsblad de Sunday Times bere kende vorige week dat de vakbon den in de afgelopen tien jaar slechts een reële loonsverbetering van gemiddeld 16,3 pet. in de wacht hebben gesleept. Dit. terwijl het land zijn produktie met 32 pet op voerde en de reële winsten in de bedrijven met 24 pet. stegen. De forse bruto-loonsverhogingen waren afgekalfd door de prijsstij gingen (rond 100 pet in tien jaar), maar ook door de prijsstijgingen (rond 100 pet. in tien jaar), maar ook door de geringe stijging van de kinderbijslag, verhoging van de so ciale lasten en ongunstiger loonbe lastingtarieven. De Britse vakbeweging is gaan be seffen dat forse bruto-loonstijgin- gen maar al te snel ondergraven kunnen worden door prijsstijgin gen. maar ook door loonafromende maatregelen van de overheid. Het gevolg was dat de Britse vakbewe ging alles in het werk stelde om grote invloed te krijgen op het beleid van de regering. Want het door Chris Blankenburgh bleek soms voordeliger te zijn rege ringen te dwingen tot een hard prijsbeleid, voordelige belastingen en sociale voorzieningen dan werk gevers forse bruto-loonsverhogin gen te ontfutselen. Politisering De politisering van de Britse vak beweging en de daarmee samen gaande radicalisering van links in Labour is echter ook sterk bein- vloed door de groeiende machts concentraties in het bedrijfsleven. De Britse econoom Frank Field meldde onlangs dat in 1970 bijna de helft van de totale Britse pro duktie door de 100 grootste con cerns werd vervaardigd. In 1935 hadden de 100 grootste Britse on dernemingen nog slechts 25 pet van de produktie in handen. De oorzaak was de snelle on. wikkeling van het aantal bedrijfsfusies. Dit betekende dat per produktiesector een kleiner aantal, steeds grotere ondernemingen ging opereren. Tal van kleinere bedrijven werden op gedoekt. De grote aantallen werk nemers die op straat kwamen te staan werden slechts zeer gedeelte lijk opgevangen door de grootbe drijven. die zich op arbeidsbespa rende produktie richtten. Voor de vakbonden betekende dit verlies van arbeidsplaatsen, dus minder werkgelegenheid, maar ook een groei van het aantal bedrijven die het op een bepaalde markt al leen voor het zeggen kregen, zelf standig hun prijzen konden bepa len en zo het prijspeil omhoog kon den jagen. De frustraties van de vakbeweging werden nog vergroot door de weigering van de Britse ondernemers het aantal arbeids plaatsen in eigen land te vergro ten. Onder invloed van het ongun stige economische klimaat en de vele wilde stakingen investeerde men liever in het buitenland, waar door het totale bedrag dat Britse bedrijven staken in buitenlandse vestigingen in de afgelopen tien jaar verdrievoudigde, terwijl de omvang van het binnenlandse pro- duktie-apparaat inkromp. Maar tegelijkertijd bleek dat een steeds kleiner wordend aantal Brit se superconcerns formidabele win sten was blijven maken. Het Ame rikaanse weekblad Fortune publi ceerde in augustus een lijst van de winsten van de 300 grootste onder nemingen buiten de VS. Het bleek dat de 55 Britse con cerns, die op deze lijst voorkwa men, de grootste winsten hadden geboekt en maar liefst 23,7 pet voor hun rekening namen van de totale winsten die door alle 300 bedrijven samen waren gemaakt. Engeland stond aan kop, gevolgd door Japan en West-Dultsland. Onevenwichtigheden Deze schrijnende onevenwichtighe den worden aangevuld met her haaldelijke publikaties dat de Inko mensverschillen in Engeland, on danks de gestegen welvaart, niet afnemen, maar zelfs toenemen. Chris Trinder, een inkomensexpert, wees erop. dat in Engeland de 40% van de bevolking met de hoogste inkomens na de laatste oorlog zijn positie heeft verbeterd, terwijl de armste 30 procent er verder op achteruit is gegaan. Eén procent ""m van de Britten heeft een kwart van het privé-bezit in handen, terwijl tien procent driekwart van het par ticuliere vermogen in Engeland in eigendom heeft. In dit sociaal-economische klimaat, dat door diepe tegenstellingen wordt beheerst, wordt nu van de totale Britse bevolking verwacht dat zij in de komende periode fors de buikriem gaat insnoeren. Het is duidelijk dat het publiek daartoe slechts bereid is, wanneer zij het gevoel heeft dat zij wordt geregeerd door een club, die de beperkte koek zo rechtvaardig mogelijk wil verde len en de lasten naar draagvermo gen spreiden Zij heeft daarbij de keuze tussen Conservatieven, Liberalen en La bour De Conservatieven zeggen be reid te zijn tot een 'nationaal con tract', economisch overleg tussen de diverse belangengroepen en sa menwerking met andere partijen. Maar de vakbonden koesteren nu het diepste wantrouwen jegens de Tories van Edward Heath. De Libe ralen van Jeremy Thorpe hebben eveneens de weg vrijgehouden voor een coalitie, maar eisen naast prijs controle ook een loonstop. Wilsons Labour Partij wijst elke coalitie met andere partijen af. maar komt het verst tegemoet aan de eisen van de vakbeweging. Labour is de partij die onomstote lijk het grootste deel van de Britse bevolking achter zich zou krijgen voor een soberheidsprogramma. nieuwing van het Amerikaans-Ja panse verdrag van vriendschap. Vliegende Hollander Gisternacht zijn 43 mensen van boord gehaald van het Japanse atoomschip Mutsu. dat nu al een maand rondvaart in de Japanse wateren, zonder een haven aan te 1 kunnen doen. De Mutsu heeft aan haar zwerftocht Inmiddels de naam Vliegende Hollander te danken. Ne gentien bemanningsleden en een verslaggever zijn aan boord geble ven om het schip varende te hou- den. De 43 andere schepelingen hebben de Mutsu verlaten op aan- 1 drang van de Japanse Zeelieden Vakbond, die een langer aan boord blijven 'uit menselijke overwegin gen' niet langer verantwoord vond. Zoals bekend zijn lekken ontdekt in het reactorvat van de Mutsu. De vissers van Mutsu in Noord-Japan, de thuishaven van het schip, weige ren het toe te laten uit vrees voor besmetting. In andere havens kan de Mutsu niet worden gerepareerd. ROME (UPI) De volgende rege ring van Italië zal volgens politieke waarnemers in Rome een nieuwe versie van de oude zijn en bestaan uit ministers van de Christendemo cratische partij, de Sociaal-democra tische partij en de Socialistische partij. Of de vrij progressieve Repu blikeinse partij in de coalitie terug keert. valt nog niet te bezien. De communisten lijken hun pogingen om met de christen-democraten tot een 'historisch compromis' is komen, te hebben opgegeven. WASHINGTON (AP) De Ameri kaanse minister van buitenlandse zaken, Henry Lissinger heeft gis--, teren het aannemen van een gift.J van Nelson Rrockefeller van 50.000 dollar verdedigt door een brief te publiceren die ondertekend is door twee voormalige advocaten van ex- president Nixon. In de brief wordt gezegd dat de gift niet in strijd is met de wet. Eerder zei een woord voerder van Rockefeller al dat deze gift gezien moet worden als een teken van dankbaarheid voor de langdurige diensten die door Kis singer waren verricht. (ADVERTENTIE) Engeland is ondanks de naoorlogse verbeteringen in het welvaartspeil een land gebleven vol maatschappelijke tegenstellingen, waar sociale verschil len worden geëxposeerd. Deze foto werd in 1969 gemaakt van de Britse zangers Tom Jones (links) en Englebert Humperdinck (rechts) met in het midden hun manager Gordon Mills. De Rolls Royces van de drie heren zijn particulier bezit en vertegenwoordigden destijds een waarde van bijna een kwart miljoen gulden. Maar deze partij is diep verdeeld over het EG-lidmaatschap. Daar komt bij dat de Britse kiezer ex treem vijandig staat jegens verder staatsingrljpen in het particuliere bedrijfsleven. Een recente opinie peiling wees uit dat zes op de tien Britten tegen uitbreiding van het aantal nationalisaties is en voorts weinig optimistisch is over het ver mogen van de overheid genationa liseerde bedrijven te runnen. La bour wordt bovendien gehinderd door het markante verschijnsel dat zo'n 20 procent van de werkende bevolking hardnekkig Conservatief pleegt te stemmen. Tegen deze achtergrond is de strijd die de gespleten Labour Partij voert voor grondige maatschappij vernieuwingen en industriële trans formaties tamelijk hopeloos. De Britse vakbonden zijn door de eco nomische donderwolk gedwongen zich te realiseren dat hoewel hun macht nog nooit zo groot is ge weest, zij er zelden zo weinig mee hebben kunnen doen als nu. Het betekent dat Engeland na de verkiezingen van donderdag behal ve een economische recessie ook een politieke impasse moet zien te overwinnen. De Britse politici zul len daarom - wat de stembusuitsla gen ook mogen zijn - worden ge dwongen een middenkoers te varen en het publiek ervan te overtuigen dat tegenstellingen moeten worden overbrugd om samen het hoofd bo ven water te houden. Ales wat Jen om te wlmen s op deE en moe damesbladen van deze week: Margriet pag. 122-123 libelie pag. 10-11 Viva pag. 90-91 story pag. 24-25 Prinses pag. 46-47 6

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 7