Machinepark niet
steeds vernieuwen
Voor het eerst CPN'er in 'Straatsburg'
Niet meer
uitstellen!
amro bank gj
Moordzaak Gorkum:
oplossing dichtbij
Loskoppelen van
abortusklinieken
moet worden erkend
Den Uyl acht dwang nodig
Uit de wereld van
Maison deBonneterie
Aquascutum
nan
De AGO kon
haar helpen.
DeAGO
verzekert alles
(en nog wat
Uitde wereld van
Maison deBonneterie
Er was eens
een vrouw die
haar halssnoer
wilde verzekeren
tegen valse
eksters.
ffl
Mutsen, cloches en dergelijke.
Eis van oude NVSH-bestuur:
Vragen over opvang
van Surinainers
ElsRiemers
met je spaarboekje.
Wessel Hartog: 'Je kunt de wereld niet zestien jaar terugdraaien'
TROUW/KWARTET WOENSDAG 2 OKTOBER 1974
BINNENLAND
T3/K5
25
r.k.
2b-
de
len.
ge-
zal
Van onze sociaal-economische redactie
NIJMEGEN Premier den Uyl gelooft dat de regering 'dwang' zou moeten uitoefenen om de voort
durende technische vernieuwing van ons machinepark 'bewust af te remmen'. Hij zei dit gisteren
op de algemene ledenvergadering van het Nederlands Christelijk Werkgevers Verbond in Nijmegen.
voo
liste
ptei
opei
egge
i. U
r ka
eft
b
maa'
xs
jrstel
dag
Swair
aeker
De laatste jaren maken technisch
in vaak nog goede staat verkerende
machines in steeds sneller tempo
plaats voor nieuwe, meer arbeidsbe
sparende machines. Volgens de pre
mier is dit één van de voornaamste
oorzaken van de huidige snelle
groei van de werkloosheid. Een ver
snelde vervanging van machines
betekent bovendien een enorme
verspilling aan energie en materia
len, aldus de premier.
De heer den Uyl was zich ervan
bewust dat deze afremming onze
concureentie positie met het bui
tenland in gevaar kan brengen.
Een effectieve aanpak van dit pro
bleem zal daarom alleen mogelijk
zijn op grond van internationale
afspraken. Toch meende de premier
dat ons land 'zich niet willoos moet
laten meeslepen in de vaart van
voortdurend technische vernieu
wingen'. Een nieuwe dwang om in
dit licht investeringen en investe
ringsbeslissingen te toetsen zal
daarom noodzakelijk zijn', meende
bij.
Bezwaren
In werkgeverskring sloeg de sugge
stie van de premier als een bom in.
De voorzitter van het Verbond van
Nederlandse Ondernemingen mr.
Chr. van Veen zei dat de premier
hiermee een beleid wil uitstippelen
onder het motto 'terug naar de
schop'. Het zijn volgens de heer
Van Veen juist de technische ver
nieuwingen die een doorbreking
mogelijk maken van eentonige ar
beid. Als tweede bezwaar noemde
de werkgeversvoorzitter het ook al
door de premier aangehaalde ge
vaar van een ondergraving van on- Verwijt
ze concurrentie positie. Het is een
utopie om te veronderstellen dat er
op dit punt internationale afspra
ken gemaakt zouden kunnen wor
den'. aldus de heer Van Veen.
De vakbeweging reageerde positief
op de suggestie van de premier.
Volgens de voorzitter van het CNV,
de heer J Lanser, verdient het
zeker aanbeveling deze suggestie
nader te onderzoeen Het argu
ment dat daarmee de ontwikkeling
van monotoner naar afwisselender
werk wordt vertraagd, vond hij
minder zwaarwegend: 'Het alterna
tief is groeiende werkloosheid. Het
lijkt mij als je daarmee rekening
houdt dat je tot een andere afwe
ging komt', aldus de voorzitter van
het CNV.
Premier den Uyl deed zijn opval
lende uitspraak in een klemmend
betoog over de noodzaak ons pro
ductiestelsel aan' te passen aan de
eis van de selectieve groei van onze
economie. De westelijke wereld legt
volgens de premier een bescha
mend beslag op de natuurlijke
hulpbronnen van deze wereld. Zelfs
zonder het schaarsteprobleem zou
den we daarom tot een afremming
van de groei moeten komen, aldus
de premier. Hij citeerde in dit ver
band 'met liefde het onlangs ver
schenen rapport 'gerede twijfel',
van de wetenschappelijke bureaus
van de drie christelijke partijen.
Eén van de stellingen van dit rap
port is dat er in de komende jaren
geen of weinig ruimte zal moeten
komen voor een verbetering van
het reëel besteedbaar inkomen.
Volgens de premier is het niet reëel
lichtzinnig te spreken over de ge
volgen van de beperking van de
economische groei'. Het is mijn op
vatting dat er een beperkte ruimte
moet blijven voor de groei van het
vrij besteedbaar inkomen van met
name de lagere inkomensgroepen.
Deze beperking moet echter wel
gevolgen hebben voor de economi
sche orde. Eén daarvan is dat een
beperking alleen maar kan en mag
worden opgelegd als de verkleining
van de inkomensverschillen conse
quent wordt doorgezet. Men zal niet
kunnen ontkomen aan het optrek
ken van de laagste inkomens en
tegelijkertijd een terugdringen van
de grenzen van de hogere inko
mens, aldus de premier.
ZWOLLE De 21-jarige losarbei-
bijder A. J. D. uit Deventer is door de
voo: rechtbank in Zwolle veroordeeld tot
;nste zes jaar gevangenisstraf met aftrek
itelijl van voorarrest en onvoorwaardelij-
Voo ke terbeschikkingstelling van de
me regering wegens de moord op een
44-jarige pompbediende dn Zwolle
op 27 maart. Geëist was twaalf jaar
met aftrek.
ng m
komi
an h
ekom
an
Op
besli
d
iT.
middi
Ne
specia
ïevroi
Herd
angst)
E.
van
e Oui
doi
plaats)
ïtse
liggei
otesti
van
Kerkj
erd i
lens
en
Krouw
n dan!
onda
oj
el boei
gehet
zijn
ïw Ni)
cheid
Een andere consequentie is volgens
de heer Den Uyl dat zeggenschap
in de ondernemingen niet langer
het domein blijft van de onderne
mers. Werknemers zullen inspraak
moeten krijgen in winstdelings-
vraagstukken en dergelijke. Hij
verweet de werkgevers dat zij 'de
tekenen des tijds niet verstaan',
omdat ze een halt. toeroepen aan
een verdere uitbreiding van de me
dezeggenschap.
Hoewel hij hun korzeligheid best
kon begrijpen, meende hij toch dat
de huidige wetgeving op dit terrein
door de ontwikkeling is achter
haald'. Er is nu een nieuwe genera
tie die in brede kring het beginsel
van de selectieve groei aanvaardt.
Het is een illusie dat de wetgeving
daaraan voorbij zou kunnen gaan',
aldus de premier.
Hij waarschuwde de werkgevers er
voor dat veel werknemers zich
machteloos voelen. Dat leidt tot
negatieve reacties zoals een vlucht
in het ziekteverzuim en het niet
willen accepteren van werk. Een
verdere bezinning op de structuur
(ADVERTENTIE)
uwl
er G.
was
Verei
Ituur.
■echt v
werd
algeme
dat
i ook
s en
Stic
oembol
la M
nam<
Uit de winterkollektie van Aquascutum:
een heerlijke warme „fur-cotton". Regen- èn
wintermantel tegelijk met een kraag van wasbeer,
dus langharig bont. De voering is van borg.
Prijs f.890.-.
Mantels van Aquascutum met kragen en/of
manchetten van natuurbont kunt u bewonderen en
kopen in de Amsterdamse Kalverstraat en op
het Haagse Buitenhof. a
Bij Maison de Bonneterie. fng$
Want de AGO heeft
een speciale Kostbaar-
hedenverzekering,
waarmee je kostbaarheden
verzekerd zijn tegen
brutale eksters, en ook
tegen lange vingers, grote
krakers, kleine krakers,
Boris Boef, de Zware
Jongens en Jan met de
handjes.
Zo is dat bij de AGO.
En elke assurantie-
adviseur weet dat. ^9^
van de ondernemingen en de eco
nomische orde is daarom hard no
dig. Het einddoel daarbij is een
zodanige vergemeenschappelljking
van de produktie dat de tegenstel
ling tussen werkgever en werkne
mer opgeheven zullen zijn.
Centraal akkoord
De voorzitter van het Christelijk
Nederlands Werkgeversverbond, mr.
P. M. H. van Boven, verweet eerder
die dag de vakbeweging dat zij een
tijdbom onder het Centraal Ak
koord heeft aangebracht. Zo wil het
NW met de overheid een greep
hebben op de investeringsbeslissin
gen. Bovendien zou er een winsto-
verhevelingsfonds moeten komen.
De vakbeweging kan weten dat we
beide verlangens zullen moeten af
wijzen, aldus de heer Van Boven.
In zijn betoog verweet hij de rege
ring dat zij de werkgever te krap
houdt. De kans op het slagen van
een Centraal Akkoord voor 1975
achtte hij al met al uiterst gering.
(ADVERTENTIE)
De muts is de charmante en modieuze hoofd
tooi voor komende herfst en winter.
Er is een kleurrijke verscheidenheid in wollen
„eierdopjes" en mohair cloches. Prijzen v.a.
f. 14.50.
Maar er zijn ook vele modellen bontmutsen
vanToscaans lam. Prijzen v.a. f. 47.50.
Het afgebeelde model kostf. 19.50.
U vindt deze „hoofdse" mode in de Amster
damse Kalverstraat en op het Haagse Buitenhof.
Bij Maison de Bonneterie.
GORKUM Op verzoek van corps
chef J. W. Bezemer heeft de Rot
terdamse politie maandagnacht in
de Rotterdamse wijk Katendrecht
twee mannen gearresteerd, die ervan
verdacht worden in de vroege mor
gen van dinsdag 17 september de
moord op de Gorkumse bedrijfsdi-
rekteur J. F. J. Courrech Staal te
hebben gepleegd. De mannen, van
Griekse nationaliteit en woonachtig
in Gorkum, zijn na een eerste ver
hoor op last van de officier van
justitie in verzekerde bewaring ge
steld.
Gisteravond laat beschikte de poli
tie nog niet over een bekentenis,
doch op grond van vele aanwijzin
gen twijfelt men er vooralsnog niet
aan de juiste slag te hebben gesla
gen. Over de identiteit van beide
verdachten wilde de politie in het
belang van het verdere onderzoek
geen mededelingen doen. Hoewel er
tegen de beide mannen reeds eer
der verdenkingen bestonden, heeft
de politie de aanhoudingen tot op
het laatste moment uitgesteld, ten
einde zoveel mogelijk bewijsma
teriaal te hebben verzameld.
Maandagavond beschikte de politie,
die bijgestaan werd door het regio
naal recherche bijstandsteam Zuid-
Holland-zuid onder leiding van
commissaris J. A. Blaauw veertien
dagen onafgebroken aan de zaak
heeft gewerkt, over zoveel aanwij
zingen en getuigenverklaringen, dat
tot arrestatie kon worden overge
gaan. 'Ik heb daartoe niet eerder
'ADVERTENTIE)
Van een onzer verslaggeefsters
UTRECHT Het oude bestuur van de NVSH heeft gisteren in
een kort geding voor de Utrechtse rechtbank geëist, dat de drie on
langs van de NVSH losgekoppelde abortusklinieken, deze loskoppe
ling moeten accepteren en daarmee ook het bestuur van de nieu
we stichting. Dat bestuur bestaat uit de drie NVSH-hoofdbèstuurs-
leden dr. G. J. Smit, B. van der Valk en J. de Mik.
willen besluiten, dan nadat een
aanhouding volkomen verantwoord
zou zijn', zei gisteravond corpschef
Bezemer. 'Maandagavond was het
zover dat ik die beslissing zonder
enige twijfel durfde nemen'.
Politie en recherche zijn met hun
onderzoek niet over één nacht ijs
gegaan en hebben de zaak volledig
systematisch afgewerkt. In dat ka
der paste de unieke beslissing om
de gevonden kleding van de beide
daders enkele dagen in een etalage
voor het publiek ten toon te stellen
en via twee advertentie pagina's
een oproep om inlichtingen in vijf
talen de wereld in te sturen.
De daaruit voortgekomen inlichtin
gen ondersteunden de aanwijzing,
waarover de politie reeds kort na
het misdrijf beschikte. Centraal
daarin staan de verklaringen van
enkele Gorkumers die op het tijd
stip van de moord twee mannen
van de plaats van het misdrijf heb
ben zien wegrennen. De beschrij
ving van die mannen past volgens
de politie volledig op de nu gear
resteerde verdachten.
Eén van de verdachten, zo is be
kend. is gedurende zes jaar als
werknemer aan het scheepsbouwbe
drijf van de vermoorde direkteur
verbonden geweest. In de dagen
voor de moord, zou hij, volgens
verklaringen van de buren van het
slachtoffer verschillende malen in
de omgeving van de woning van
het slachtoffer zijn gesignaleerd.
Het nieuwe bestuur van dfc NVSH
stelde hier als tegeneis tegenover
dat de rechtbank deze loskoppeling
als onrechtmatig zou aanmerken en
bovendien de beslissing van het
nieuwe bestuur om de directie van
de drie abortusklinieken (de Stich
ting Directe Hulpverlening ge
naamd) te schorsen en te ontslaan,
zou bekrachtigen. Het nieuwe be
stuur heeft op het onlangs gehou
den buitengewone congres in Drie
bergen het oude hoofdbestuur ont
slagen uit al zijn functies, dat wil
zeggen ook uit zijn functie van
bestuurslid van de abortusklinie
ken.
Aangezien aan deze zaak onlosma
kelijk de vaststelling verbonden is
van wie er op het ogenblik nu
eigenlijk het wettige bestuur van
de NVSH is, wordt er vandaag weer
een kort geding gehouden voor de
Utrechtse rechtbank, waar deze
zaak bekeken zal worden en waar
tevens bekeken zal worden of het
nieuwe hoofdbestuur het recht had
om de directeur van het NVSH-
kantoor in Den Haag, dr. G. J.
Smit, buiten de deur te zetten en te
ontslaan.
Ondemocratisch
De advocaat van het oude bestuur,
mr. J- Pruim uit Den Haag, betoog
de dat het huidige bestuur van de
Stichting Directe Hulpverlening wel
degelijk het wettige bestuur is, om
dat het nieuwe hoofdbestuur, dat
het ontslagen heeft, immers een
onwettig bestuur is. De bijeenkomst
waar dit niewe bestuur werd geko
zen kon volgens hem geen rechts
geldige beslissingen nemen, aange
zien onder de nieuwe staten de
ledenraad niet meer bestaat.
Volgens mr. H. W. J. Droesen, ad
vocaat van het nieuwe NVSH-be
stuur moet het bestuur van de SDH
wel ontslagen worden, omdat het
niewe hoofdbestuur wel degelijk
wettig is (de nieuwe staten waren
volgens hem nog niet in werking
getreden, waardoor de ledenraad
nog wel degelijk bestond) en omdat
de loskoppeling van de abortuskli
nieken op een uiterst vreemde en
ondemocratische wijze tot stand is
gekomen. Namelijk zonder de leden
van de NVSH door wie het geld in
deze klinieken is geïnvesteerd, in
deze beslissing te kennen.
De rechtbank zal vandaag na af
loop van het tweede kort geding
bepalen wanneer er uitspraak zal
worden gedaan in beide zaken.
Van onze correspondent
ASSEN De socialistische staten
leden R. Grillis en C. van Dijk
hebben gedeputeerden van Drente
gevraagd of er bij de rijksoverheid
plannen bestaan de vestiging van
Surinamers in Drente te bevorde
ren, en of er maatregelen getroffen
moeten worden om deze rijksgeno
ten op te vangen. In verband met
het laatste vragen zij tenslotte of
er reeds concrete toezeggingen
door het rijk zijn gedaan.
(ADVERTENTIE)
Bij de Amro Bank krijgt u 2% méér op
'tnieuweSpaar-Plus-Boekje. Ofwel 74%.
Van een onzer verslaggevers
KOÖG AAN DE ZAAN Voor het eerst in de geschiedenis telt de Nederlandse
delegatie in het Europese Parlement in Straatsburg een communist. Nadat D'66 bij
de laatste verkiezingen te weinig zetels in het parlement bemachtigde om een
vertegenwoordiger naar het Europese Parlement te mogen afvaardigen, valt de
de eer nu aan de CPN te beurt. Namens de Communistische Partij Nederland zal
het Eerste Kamerlid Wessel Hartog vanaf volgende week zitting nemen in het Eu
ropese Parlement. Een opmerkelijke ontwikkeling, want de CPN is een overtuigd
tegenstander van een verenigd Europa.
Waarom clan toch zitting
nemen in het Europese Par
lement, vroegen wij de heer
Hartog. 'Omdat je de wereld
niet zestien jaar kunt terug
draaien. Die EG bestaat- nu
eenmaal. Nu wij de moge
lijkheid hebben onze invloed
in het Europes" Parlement
aan te wenden, doen wij dat
ook Ik zal u een ander
voorbeeld geven. Wij z.jjn
altijd overtuigd tegenstan
ders geweest van de onde--
nemingsraden. Tom de wet
op de PBO was aangeno
men, hebben wij \'.et ge
zegd: wij blijven buiten de
ondernemingsraden. Wij
hebben er volop aan deelge
nomen en nu zijn de onder
nemingsraden t'vh v el heel
wat anders geworden dan de
ondernemers aanvankelijk
dachten.'
De heer Hartog zegt er het
volste vertrouwen in te heb
ben dat de leden van de
CPN het partijb°sluit ou ie
mand naar Straatsburg af te
vaardigen een jaist stand
punt vinden. 'Zij hebben
vertrouwen in de partij. En
zij begrijpen n .-us wpi. dat
wij dit niet doen omdat wij
zo graag parlementariër zijn.
maar omdat wij onze in
vloed ook in Straatsburg
willen aanwenden.'
Het Eerste Kamerlid Kartog
verwacht niet dat hij in
Straatsburg doorlopend zal
samenwerken met de Itali
aanse en Franse communis
ten. die ook zitting hebben
in het Europese Parlement.
'De Italiaanse en Franse
communisten zijn veel te
pro-Europees.' De Neder
landse communisten zijn
dat niet. Zij geloven aller
eerst dat de EG de wijdver
takte internationale bedrij
ven meer dient dan 'e 250
miljoen inwoners van de
negen lidstaten van 'e EG.
'U ziet dat nu duidelijk bij
de boeren, die er door EG-
maatregelen materieel op
achteruit gaan.' In de twee
de plaats geloven de com
munisten dat Ie nationale
parlementen niet dcor Brus
sel mogen worden uitge
schakeld. Dat de onafhanke
lijkheid van de üdsiaten ge
handhaafd dient te blijven.
'Niet voor niets hebben wij
in 1940-45 offers gebracht
voor onze onafhankelijkheid.
Wanneer men nu tracht ons
land op een simpende ma
nier in een verenigd Europa
in te lijven, dan zijn wij
daar tegen.'
Alleen via strijd
Deze CPN-kritiek verhindert
de heer Hartog geenszins
zitting te nemen in 'net Eu
ropese Parlement 'Wij ver
wachten niet dl- Europa via
het parlement ,n Straats
burg socialistisch zal wor
den. Het socialisme kan al
leen via de strijd bereikt
worden. Daarom hecht ik
zeer veel waardi aan de be
weging van onderop. Van öe
boeren bijvoorb^e'd. Ik zal
de komende jaren dan ook
voortdurend contact blijven
zoeken met de basis.'
In het Europese Parlement
zal de heer Hartog vooral
luisteren en, wanneer de ge
legenheid zich voordoet, het
één en ander ui- het vuur
proberen te sleper, -oor de
werkende klasse, zelfs wan
neer daarvoor rti tijdelijk
verbond met andere partijen
gesloten moet worden.
Volgens de heer Hartog is
het CPN-standpunt niet in
strijd met de oude marxisti
sche leuze 'Proletariërs aller
landen verenigt u.' Hij ge
looft dat de werkende klasse
elkaar in Europa wel kar;
vinden, maar dat de samen
werking aan de basis moet
beginnen, en ntet aan de
top. Als voorbee'd noemt hij
weer de boerenacties, die
niet alleen In Nederland,
maar ook in België, Frank
rijk en Duitsland werden
gevoerd.
Contact met basis
Het contact met de basis is
Wessel Hartog (6.1? wel toe
vertrouwd. Hij woont, nog
altijd in één van die troos-
Wessel Hartog
teloze straten van Koog aan
de Zaan. In 1932 werd hij
lid van de toenmalige Com
munistische Part'j Holland.
De schrijnende armoede die
hij in zijn jeugd gekend had
(zijn moeder. e?n weduwe,
kreeg vlak na de eerste we
reldoorlog vijf gulden per
week en één gulden per
kind. tesamen zwen gulden.
van de steun, terwijl een
knecht toen als minimum
loon 22 gulden verdiende)
bracht hem tot de CPH. In
de crisisjaren werd timmer
man Hartog on'slagen om
dat hij een staking georga
niseerd had. Negen maan
den later vond hij opnieuw
werk. Tijdens de oorlog zat
hij in het verzet.
In de raad
Direct na de oorlog werd hij
in de gemeenteraad van
Koog aan de Zaan gekozen,
waarvan hij 27 jaar lid is
geweest. Jarenlang leidde
hij de bouwbond van de
Eenheidsvakcentrale. Hij is
altijd een groot voorstander
geweest van samenwerking
met het NVV. Achttien jaar
lang zit hij nu al in de
provinciale staten van
Noord-Holland. En jaar
lang was hij gedeputeerde
van deze provincie, maar na
de laatste statenverkiezin
gen werden de communisten
uit het college van gedepu
teerde staten gewipt. Hij is
sinds 1971 lid van de Eerste
Kamer. Volgende week be
gint hij zijn werkzaamheden
in het Europees Parlement.
'Ik weet nog niet wat het
gaat worden, maar ik ben
benieuwd.'
