|CHU wil eerst nog twee
Conventionele centrales
Rabobank Q
VU ®m
lecfiBtel
Kardinaal Hoeffner zeer
pessimistisch over de kerk
Duizenden jeugdige
bromfietsers zouden
onverzekerd rijden
Meer geld voor onderwijs
van buitenlandse kinderen
Den Uyl en Lubbers zijn het niet eens
Bijlmer-expres duurder
Geen 'Wilhelmus':
burgemeester
verlaat concert
WA-verzekering zou voor (veel?)
opgevoerde brommers niet gelden
Appels uit Canada
Meerderheid PvdA
op Nederlands
lidmaatschap NAVO
Groeiende vijandigheid tegenover r.k. geloof
Vertaling is
censuur
Achttien Brabantse
textielbedrijven
met werkverkorting
Zwavelgehalte
brandstoffen
wordt beperkt
Marinefregat uit
NAVO-oefening
door breuk in mast
MEDEDELING
aan de adverteerders in de
rubriek
Het Onderwijs vraagt
donderdagmorgen 1e post
ROUW KWARTET WOENSDAG 2 OKTOBER 1974
BINNENLAND T9/K13
la Van onze Haagse redactie
»-21deN HAAG De fractie van de CHU in de Tweede Kamer spreekt zich in een reactie op de ener
gienota uit tegen de bouw van drie kerncentrales, die in 1985 gereed moeten zijn. De fractie vraagt
zich af of er niet eerst nog twee centrales moeten worden gebouwd, die op kolen en olie worden ge
stookt.
In politieke kringen in Den Haag is
intussen onrust ontstaan over het
meningsverschil dat na het indie
nen van de energienota aan het
licht is getreden tussen minister
Lubbers (Economische zaken) en
premier Den Uyl.
Volgens minister Lubbers zou in
1976 al begonnen moeten worden
met de bouw van een nieuwe kern
centrale. willen er in 1985 drie
centrales voor het gebruik gereed
zijn. In strijd hiermee is de verkla
ring van minister-president Den
Uyl, vrijdagavond na de minister
raad gedaan, dat in de energienota
van het kabinet geen datum wordt
genoemd over het begin van de
bouw van de nieuwe kerncentrales.
In Den Haag is men verder ver
baasd over een brief, die minister
president Den Uyl aan zijn partij
genoten Mansholt en Kloos zou
hebben geschreven. In deze brief
moet de premier de verzekering
hebben gegeven dat er voor 1979
niet wordt begonnen met de bouw.
Drs. Den Uyl heeft het bestaan van
de brief (aangenomen wordt, dat
Jiet hier om een persoonlijk schrij
ven gaat) niet willen bevestigen.
De heer Kloos liet gisteren weten,
geen vrijheid te vinden over een
dergelijke correspondentie medede
lingen te doen. Oppositieleider
Wiegel (VVD) is 'van plan onder
deze brief opheldering te vragen
aan het kabinet.
De heren Kloos en Mansholt vorm
den in de adviesgroep kernenergie
de minderheid die de regering heeft
geadviseerd een bezinningsperiode
in acht te nemen van vijf jaar en
in die tijd geen kerncetrales te
bouwen.
Geen heilig- jaar
Met het noemen van het Jaartal
1976 blijkt minister Lubbers geen
ruimte te willen laten voor een
dergelijke bezinningstijd. Als pre
mier Den Uyl beweert, dat dit jaar
tal niet in de nota wordt genoemd,
Van een verslaggever
PARAMARIBO Het KLM-agent-
schap in Paramaribo heeft meege
deeld dat de tarieven op de lijn
Paramaribo-Amsterdam, ook be
kend als de Bijlmer-expres, zulen
worden verhoogd, hoofdzakelijk als
jevolg van de gestegen brandstof
kosten. De verhoging zal 5.77 pro
cent bedragen. Het is de vierde
maal dit jaar dat de tarieven op
deze lijn worden aangepast. De ta
riefsverhoging geschiedt met toes
temming van de Nederlandse rege
ring.
Van een verslaggever
HAARLEM De burgemees
ter van Haarlem, mr. dr. L. de
Gou, heeft met zijn vrouw het
eerste concert in dit seizoen
van het Noordhollands Phil-
harmonisch Orkest verlaten
uit protest tegen het feit dat
het spelen van het 'Wilhel
mus' bij dit openingsconcert
achterwege gelalien werd.
De burgemeester en zijn
vrouw vernamen na het eer
ste nummer van het concert
dat het bestuur van het or
kest besloten had het 'Wilhel
mus' niet meer te spelen bij
de opening van het seizoen.
Dit vond het echtpaar niet
juist.
De heer en mevrouw De Gou
hebben al eens eerder uit
protest een voorstelling verla
ten: dat gebeurde in mei,
toen zij zich gegriefd gevoel
den omdat een cabaretgroep
op een weldadigheidsvoorstel-
ling in de Haarlemse stads
schouwburg nummers bracht
over het koninklijk huis.
(ADVERTENTIE)
5e internationale jeugdprijsvraag
De vijfde internationale jeugdprijsvraag voor jongens en
meisjes in de leeftijdsgroepen van 6t/m 12en
13 t/m 18 jaar staat dit jaar in het teken van de techniek.
Met tekenen, boetseren, bouwen, schilderen of
vertellen zijn weer geweldige prijzen te winnen!
Wat is er allemaal te winnen?
Veertiendaagse vliegreizen naar
Japan en met je ouders zeven
dagen naar Oostenrijk.
Reizen naar België en Duitsland,
filmcamera's en fototoestellen.
Dat allemaal en nog veel meerl
Als je meedoet krijg je in ieder
geval al een prachtige poster kado.
Vlug een wedstrijdformulier
halen bij de Rabobank!
de bank voor iedereen
is dat correct. Maar hij heeft er
niet bij verteld dat de bouwtijd van
een kerncetrale zes jaar is (dit
klopt met het genoemde jaartal
1979) en in de nota wordt geschre
ven, dat de drie centrales niet te
gelijkertijd kunnen worden ge
bouwd, maar na elkaar. Dus moet
eerder worden begonnen.
Maar van dit tijdschema wordt ze
ker afgeweken, wanneer de voorge
schreven studies en onderzoeken
negatief uitvallen. In de nota staat
'aldus behoudt de rijksoverheid de
mogelijkheid op belangrijke punten
van het uitbreidingsprogramma af
te wijken; dat programma op te
schorten of zelfs stop te zetten.' In
een mondelinge toelichting op zijn
nota zei minister Lubbers nog (en
zijn verschil met de voorzitter van
de ministerraad bleek toen niet zo
groot te zijn): 'Voor mij is 1976
geen heilig jaar.'
De gesignaleerde tegenstelling tus
sen premier Den Uyl en minister
Lubbers was niet alleen een reden
van discussies tussen ministers in
het kabinet, maar die bestaat ook
in veel partijen in de Tweede Ka
mer. Vooral door berichten van de
laatste tijd over niet deugdelijke
kerncentrales in het buitenland is
de beduchtheid voor de bouw in het
dichtbevolkte Nederland toegeno
men.
Meer onderzoek
Tot de tegenstanders van minister
Lubbers kan ook de fractie van de
CHU worden gerekend. In een
scherp commentaar op de energie
nota wordt gesteld dat van de drie
nieuwe centrales er slechts één
kerncentrale behoeft te zijn. In de
twee andere centrales zou de elektri
citeit door middel van kolenvergas-
sing en olie kunnen worden opge
wekt. De CHU draait de zaak om
en wil aangetoond zien, dat deze
oudere vorm van elektriciteitsop
wekking uitgesloten zou zijn en dat
er beslist kerncentrales moeten
worden gebouwd. De twee nieuwe
conventionele centrales kunnen
worden voorzien van installaties,
waardoor geen vervuiling van het
milieu optreedt. Hiervoor bestaan
immers de nodige technieken.
In het commentaar van de CHU
wordt sterk aangedrongen op meer
onderzoek naar de controle van de
radio-actieve uitworp en naar de
vele bedrijfsstoornissen. Verder is
van groot belang de beveiliging van
de centrales tegen sabotage. De
CHU vindt de nota niet overtui
gend en oppervlakkig. In het verle
den heeft deze partij al aangedron
gen om meer geld beschikbaar te
stellen voor de energie-research.
Aangekondigd wordt, dat bij de al
gemene beschouwingen volgende
week of bij de behandeling van de
begroting van economische zaken
hierover een motie bij de Tweede
Kamer zal worden ingediend.
Van onze sociaal-economische redactie
AMSTERDAM Volgens het NW-jongerencontact rijden momen
teel duizenden bromfietsers vooral jongeren onverzekerd
rond zonder dat zij dit zelf weten. Hun W.A.-verzekering is ongel
dig doordat zij aan hun bromfiets hebben geknutseld waardoor
deze niet meer aan de verzekeringsvoorwaarden voldoet.
AMSTERDAM In het raam van een actie voor betere tand ver
zorging heeft de burgemeester van de Canadese stad Toronto, Da
vid Crombie een eerste mand appels van een totale gift van 2000
stuks aangeboden aan Dr. J. G. Advokaat, docent tandheelkunde
aan de V.U., die de appels namens de Stichting Goed Gebit aan
vaardde. Toronto is een Canadese zustergemeente van Amster
dam.
In het werkende jongerenblad Boe
merang wijst het Jongerenconctact
op gevaren die verbonden zijn aan
het zogenaamde opvoeren van een
bromfiets. Behalve de risico's die
een opgevoerde - en daardoor snel
ler rijdende - bromfiets in het ver
keer oplevert, kan er in geval va
een aanrijding ook groot financieel
nadeel ontstaan. Met name brom
fiets en met een cylinder die tot
boven de 50 cc is uitgeboord, zijn
in de zin van de wet motorfietsen
en vallen derhalve buiten de brom-
Van onze Haagse reactie
DEN HAAG Onder de aanhang
van de PvdA zou een meerderheid
voor het Nederlandse lidmaatschap
pij van de NAVO zijn. Dit zou
blijken uit de voorlopige resultaten
van een aantal onderzoeken dat
onder PvdA-leden en kiezers is ge
houden. Deze onderzoeken houden
verband met het NAVO congres dat
de PvdA volgend jaar organiseert.
Op dit congres zal de belangrijkste
vraag zijn of Nederland wel of niet
in het bondgenootschap moet blij
ven en op welke voorwaarden. Uit
de resultaten van de enquêtes, zou
op te maken zijn dat er met name
in het middenkader van de partij
een kleine verschuiving ten gunste
van de NAVO heeft plaatsgehad. De
resultaten van het onderzoek zullen
binnen afzienbare tijd worden ge
publiceerd.
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG Kinderen van gastarbeiders zijn niet alleen ver
plicht Nederlands onderwijs te volgen, zij hebben daarnaast ook
recht op onderwijs in hun eigen taal en cultuur. Minister Van Ke-
menade (Onderwijs) wil meer geld beschikbaar stellen voor de
verbetering van het onderwijs aan deze groep van ongeveer 16.000
buitenlandse kinderen.
Om meer bekendheid te geven aan
de problemen op dit gebied, geeft
het ministerie van Onderwijs nu
een tweemaandelijks tijdschrift uit
onder de titel 'Gastonderwijs'. Uit
het eerste nummer dat gisteren
verscheen blijkt, dat er alleen al in
de provincies Noord- en Zuid-Hol
land 1100 scholen met buitenlandse
kinderen zijn. Buiten de Randstad
ROME De eerste dagen van de bisschoppensynode zijn gewijd geweest aan talrijke rapportages
over de huidige situatie van de rooms-katholiekekerk. De algemene conclusie daarvan was, dat de
ze kerk overal met grote moeilijkheden te kampen heeft, zowel intern als extern, maar dat deze
moeilijkheden van land tot land verschillen.
Bijzonder pessimistisch liet kardi
naal Hoeffner van Keulen zich uit
over de situatie van de kerk in
West-Duitsland. Hij klaagde over
een snelle en vergaande vervreem
ding van de mensen van de kerk.
Als oorzaken noemde hij het falen
van de kerk zelf, maar ook een
groeiende vijandigheid tegenover
de kerk en het katholieke geloof.
Kardinaal Marty zei in zijn rappor
tage over Frankrijk, dat het chris
tendom er beschouwd wordt als een
van de vele ideologieën. Het is no
dig, zei hij, dat de kerk duidelijk
maakt, dat zij werkelijk iets bijzon
ders te zeggen heeft. Bisschop Dou-
mith uit Libanon zei, dat in i zijn
land de islam veel beter dan het
christendom bestand blijkt tegen
linkse atheïstische bewegingen, die
meer en meer de jeugd winnen.
In Europa is de secularisatie al zo
ver, dat velen in heel hun leven
nooit toekomen aan één handeling
van godsdienstige aard, zei aarts
bisschop Etchegaray van Marseille,
voorzitter van de Europese bis
schoppenconferentie. Zijns inziens
oefent het praktische materialisme
in West-Europa een schadelijker
invloed uit op de godsdienstzin van
de mensen dan het ideologische
materialisme van het oosten.
In een dergelijke situatie mag en
moet de kerk de overtuiging vast
houden. dat ook de mens van nu
behoefte heeft aan het woord van
God. Maar de Europese mens heeft
totaal geen behoefte aan een kerk.
die zich voornamelijk bezig houdt
met navelkijkerlj. Aan echte ge
loofsverkondiging komt alleen een
kerk toe. die zich openstelt voor
Christus en voor de mensen, aldus
Etchegary. Alleen door een waar
achtig christelijk leven kan de kerk
in het geseculariseerde Europa nog
getuigenis afleggen van haar ge
loof.
Wensen
Algemeen komen uit de rapporten
de wensen naar voren naar grotere
decentralisatie, een veel bescheide
ner gezagsuitoefening door de hiër
archie, overwinning van de polari-
ROME Bisschop Sangu uit
Tanzanië heeft ondervonden,
dat het Vaticaan ook de bis
schoppen niet ontziet, als het
censuur meent te moeten uit
oefenen.
Hij had de taak, in de bis
schoppensynode te rapporte
ren over de situatie van de
kerk in Afrika. Omdat hij de
Latijnse taal niet of nauwe
lijks beheerst, had hij zijn
verslag in het Engels geschre
ven en door het synodesecre
tariaat in het Latijn laten
vertalen. En omdat hij geen
Latijn kent, merkte bisschop
Sangu niet. dat hij heel iets
anders stond voor te lezen,
dan hij zelf geschreven had,
over het functioneren van de
pauselijke vertegenwoordigers
in de verschillende landen.
In de synode-aula zei bis
schop Sangu, dat deze pause
lijke vertegenwoordigers een
uitdrukking zijn van het uni
versele karakter van de kerk
en dat zij de zorg van de kerk
uitdrukken, voor alle proble
men. waar de mensheid mee
geconfronteerd wordt.
In zijn originele tekst stond
echter, dat de Italiaanse pau
selijke vertegenwoordigers
vaak veel te nationalistisch
en Romeins dachten. Er zou
den onder hen veel meer bui
tenlanders moeten komen en
zij zouden allereerst de be
langen van de lokale kerken
moeten dienen en niet die
van het Vaticaan.
satie. ruimte voor verscheidenheid
in geloofsbeleving, versobering en
wereldwijde solidariteit met de ont
rechten.
Aartsbisschop Lorschelder uit Bra
zilië, die tot taak had alle tevoren
schriftelijk ingezonden rapporten
te verwerken tot een 'panorama'
van de wereldkerk sinds 1971,
kwam tot de scherpe conclusie, dat
alle beloftevolle pogingen het rijk
Gods uit te breiden, nog steeds
schade toegebracht worden door de
idee van een gezagscentrum in de
r.k. kerk. dat alleen alle rechten en
volmachten bezit om eventuele ver
anderingen en vernieuwingen in te
voeren.
Ook stelde hij vast, dat wanneer de
bisschoppen niet zo snel mogelijk
naar mogelijkheden zoeken om het
gesprek met hun priesters, religieu
zen en leken te versterken en
effectief te maken, de laatste men
sen die nog van goede wil zijn,
ervan door zullen gaan.
Ruim tweehonderd bisschoppen wo
nen deze synode bij, die vier weken
zal duren en gewijd is aan het
thema 'de evangelieverkondiging in
de huidige wereld. Bijna ieder
dringt aan op beperking van de
stof. Sommige bisschoppen willen
dat de synode zich beperkt tot een
specifiek theologisch onderwerp,
zoals hoe men Gods Geest kan her
kennen in de geschiedenis, in an
dere godsdiensten en levensbe-
schouwlngeh. Anderen kiezen voor
praktische punten, terwijl een der
de groep pleit voor de behandeling
van één enkel onderwerp, b.v. de
evangelisatie van de arbeiderswe
reld. de jeugd of de niet-gelovigen
of de massamedia.
UTRECHT Achttien Brabantse
textielbedrijven heben thans een
aanvraag tot werktijdverkorting in
gediend. Er is voor ruim tweedui
zend werknemers een werktijdver
korting van vijftig procent en meer
verleend. Dit heeft Oto Bender,
secretaris van de Unie BLHP giste
ren meegedeeld.
Hij zegt. dat zijn bond zich ernstig
zorgen maakt over de werkgelegen
heid in de Brabantse textielindus
trie. De oorzaken van de werktijd-
heeft vooral Twente veel buitenland
se kinderen. In totaal geven 1650 la
gere scholen onderwijs aan buiten
landers.
Omdat de grootste groep gevormd
wordt door Turken (5.000 kinde
ren), is het eerste nummer van
'Gastonderwijs' vooral gewijd aan
het Turks-Nederlandse onderwijs.
Over de beste wijze van aanpak
blijkt nog wel enig verschil van
inzicht te bestaan. De gemeente
Almelo heeft bijvoorbeeld goede er
varingen opgedaan met de concen
tratie van buitenlandse kinderen op
twee lagere scholen. In de eerste
jaren krijgen zij apart onderwijs.
Turkstalige onderwijsassistenten
zorgen gedurende enige uren per
week voor onderwijs in de eigen
taal en cultuur. In Utrecht daaren
tegen is gekozen voro spreiding van
buitenlandse kinderen over meer
scholen. Bij voorkeur worden bui
tenlandse en Nederlandse kinderen
in dezelfde klassen geplaatst. De
gemeente Rotterdam blijkt gekant
te zijn tegen het onderwijs in de
vreemde taal en cultuur, omdat
hier het gevaar zou dreigen van
politiek indoctrinatie van ondemo
cratische regeringen.
Minister Van Kemenade is voor
stander van onderwijs in twee cul
turen, maar hij wil en kan school
besturen of gemeenten die daar an
ders over denken, niet hiertoe ver
plichten. Besturen en gemeenten
zijn namelijk zelf verantwoordelijk
voor het gegeven onderwijs. Wan
neer de ouders dat wensen en de
schoolbesturen dit goed vinden is
het zelfs mogelijk politieke ideeën
te verkondigen die afwijken van de
Nederlandse inzichten.
Op het ministerie van Onderwijs
zijn twee ambtenaren aangesteld
voor de begeleiding van het onder
wijs aan kinderen van gastarbei
ders en rijksgenoten. Het nieuwe
blad 'Gastonderwljs', dat gratis ver
krijgbaar is bij de voorlichtings
dienst van het ministerie (Nieuwe
Uitleg 1, Den Haag) zal in de
toekomst ook aandacht schenken
aan het onderwijs aan kinderen uit
Suriname en de Nederlandse Antil
len.
fietsverzekering. Volgens de NW-
jongeren vallen ook bromfietsen
die voorzien zijn van een racecar
burateur in een aantal gevallen
buiten de W.A.-verzekering.
Een steekproef van de Amsterdam
se politie heeft volgens 'Boemerang'
nog onlangs uitgewezen dat drie
kwart van de bromfietsen van Jon
geren is opgevoerd en daarmee niet
meer aan de verzekeringsvoorwaar
den voldoet. Omdat het niet aanne
melijk is dat de toestand ln Am
sterdam afwijkt van de rest van
het land, zouden er vele duizenden
jongeren zonder verzekering ron
drijden. Het Jongerencontact richt
zijn kritiek op de verzekerings
maatschappijen, die wel verzeke
ringspremies incasseren, maar die
nalaten duidelijk te waarschuwen
tegen de risico's verbonden aan het
- overigens strafbare - opvoeren
van bromfietsen.
Een woordvoerder van het Bureau
zei gisteren desgevraagd dat het
rijden met een bromfiets, die is
uitgerust met een zogenaamde op-
voerset of race-caburauteur welis
waar strafbaar is, maar dat om die
reden geen uitsluiting van de ver
zekering kan volgen. Dit is wel het
geval wanneer blijkt dat de cylin-
derinhoud tot boven de 50 cc is
uitgeboord. 'Maar', zo werd opge
merkt. 'het uitboren van een cylin
der is een precissiewerk en komt
slechts sporadisch voor. Degenen,
die zich er toch aan wagen lopen
inderdaad het risico dat het Waar
borgfonds de schade van een even
tueel slachtoffer op de toch al
strafbare bromfietser verhaalt.
DEN HAAG Minister Vorrink
(Volksgezondheid en Milieuhygiëne)
heeft in een regeling grenzen ge
steld aan het zwavelgehalte van
brandstoffen. Deze regeling treedt 1
november in werking.
Deze datum is het startpunt voor een
stapsgewijze vermindering va het
zwavelgehalte van brandstoffen.
Zware stookolie met meer dan 2.9
procent, lichte stookolie (huisbrand
oliën) met meer dan 0.9 procent,
gasolie en hulsbrandolie I met meer
dan 0,7 procent en andere brandstof
fen (steenkolen, benzine en petro
leum daaronder begrepen) met meer
dan 1.5 procent zwavel mogen dan
niet meer als brandstof worden ge
bruikt, geïmporteerd of verhandeld.
Een uitzonderd wordt gemaakt
voor brandstoffen bestemd voor ex
port of zeeschepen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Het topje van de
mast van het marinefregat Tjerk
Hiddes is tijdens de NAVO-oefening
'Northern Merger' in de Atlantische
Oceaan, plotseling afgebroken.
Hierdoor viel ook een aantal ver
bindingen uit omdat de antennes
aan de top van de mast worden
bevestigd. Het fregat heeft de NA-
VO-eenheid waartoe het behoort
verlaten en ligt nu voor reparatie
in Den Helder.
De Tjerk Hiddens behoort tot de
nieuwste fregatten van de marine.
Er is dan ook wel enige bevreem
ding ontstaan over het feit, dat die
breuk is opgetreden. 'Naar mijn
weten is dat nooit eerder voorgeko
men', aldus een marine-woordvoer
der. In Den Helder zal de precieze
oorzaak worden onderzocht. Aange
nomen wordt dat het metaal door
de vele trillingen is gaan scheuren.
De Tjerk Hiddes zal over enkele
dagen weer terugkeren naar de NA-
VO-eenheid.
(ADVERTENTIE)
In verband met de grote hoeveelheid zet-advertenties
voor onze zaterdagbladen, dienen advertenties voor
deze rubriek Het onderwijs vraagt uiterlijk
ln het bezit van de advertentieorderafdeling van de
Chr. Pers, Postbus 859 te Amsterdam te zijn.
U gelieve uw opgave derhalve tijdig ln te zenden.
