We hadden best nog een
aartje willen doortrappen'
dichtbij
Onderzoek met hulp kunstmaan
voor arme landen belangrijk
i chtpaar Barelds terug van 48000 km lange fietsreis
Al 94 doden
door geweld
%2>
Prins Bernharcl op ruimtevaartcongres
Een centraal
loonakkoord
is lapmiddel
het weer
Zon en wind
weerrapporten
'vrouwenlijn' steeds drukker
aap
japie
plagiaat?
unicef-jeugd
bUW KWARTET DINSDAG 1 OKTOBER 1974
BINNENLAND T5/K7
h een onzer verslaggevers
APHORST Na ruim 48.000
860 dagen en 1200 lekke
iden zijn ze weer terug, Hen
en Nelly Barelds. Twee-en-
-half jaar zwierven zij met
fiets de wereld over, door
ika, Zuid- Noord-Amerika en
ïada. Een monstertocht, die
inig eerder zal zijn gemaakt,
ar die het 30-jarige echtpaar
t in het minst leek te hebben
moeid» Integendeel. 'Fijn,
we thuis zijn, maar als we
een jaartje nadden moeten
Irtrappen, hadden we het ook
it gevonden', zeiden ze na te-
komst.
thuiskomst: groots zijn ze inge-
ld. Eerst in Maastricht, waar
ouders wonen en daarna nog
in Staphorst, het geboortedorp
Henny, vanwaar ze in mei 1972
rokken. In de laatste plaats
men er zelfs de burgemeester
le plaatselijke harmonie aan te
om het paar feestelijk binnen
lalen.
bekomen van de drukte van de
ste dagen ordenen ze nu de
eniers: eén kamer vol kunst-
werpen. honderden foto's en
tallen films, waarmee zij een
clang avondvullende program
zouden kunnen verzorgen,
nneringen aan een tocht, die
egt Henny vele malen inte-
anter dan bar is geweest. 'We
>en eigenlijk geen moment in
ar verkeerd. Jawel, in Afrika
we wel eens met stenen beko-
en er zijn ook wel eens mes
getrokken toen wij ergens in
iwi foto's van een negerdorp
en maken, maar dat waren
ilemen, die snel waren opgelost
de mensen eenmaal wisten
we kwamen doen en wie we
n.
stal waren zij alleen maar ver-
d en bang. Zoals in dat dorp in
opië, toen behalve de bevolking
de kamelen en de buffels in
ek de bossen invluchtten om-
ze nog nooit een fiets hadden
en. In andere dorpen keken ze
hun ogen uit op ons lichtge-
t tentje. Maar dat was alle
rnaar, tijdelijk Meestal werden
vooral in Afrika erg
idelijk ontvangen en kregen
de gastenhut aangeboden. In
van de dorpen, waar geen hut
over was, stond het opper-
d erop de nacht voor de ingang
onze tent door te brengen om
tegen rovers te beschermen.'
bit ziek
leringen? Henny hts-er
ro en Nelly chemisch
iste kunnen ze zich nauwe-
herinneren. 'Natuurlijk, vaak
t je improviseren. Vooral met
naaltijden. Winkels en restau-
s kom je op zo'n tocht nu
taal nauwelijks tegen. Dat be
ide dat we soms 's morgens,
ddags en 's avonds maispap
of een kommetje, of wat
iels, maar dat blijkt helemaal
nadelige gevolgen te hebben
id. Geen van beiden zijn we
maar één keer ziek geweest;
was eigenlijk wel het meest
;rkelijke van de reis.'
grootste probleem was vaak
het tekort aan water. 'Soms
ten we daarvoor zelf putten
en. In andere gevallen fiaalden
iet gewoon uit poelen, waar ook
ieren uit dronken. Hier zou je
wel uit je hoofd laten, maar
was dat de gewoonste zaak
de wereld.'
die voedingsproblemen zoveel
slijk te voorkomen sloegen zij
Ike plaats van enige betekenis
ismiddelen voor een hele week
ijk in. Meestal was d at ge-
maar we hebben ons ook wel
i vergist. Dat gebeurde in de
bs. in Zuid-Amerika. We zaten
I zon vierduizend m eter hoog
liadden er op gerekend nog voor'
ivond een dorp in het dal te
iken. Maar dat was een misre-
hg. Het plateau liep veertig ki-
!ter verder uit, wat niet alleen
kende, dat we de nacht in ijzi-
!ou moesten doorbrengen, maar
dat we de dag daarna met lege
en hebben moeten doortrap-
:tig banden
Henny en Nelly Barelds terug in Staphorst
Australië, waar zij elkaar tijdens
een werkvakantie ontmoetten, via
Azië naar huis: 20.000 km stond er
tóen op de teller. Die reis beviel zo
goed, dat zij besloten het nog eens
over te doen. Drie jaar werkten en
spaarden zij. Toen zij 18.000 gulden
bijeen hadden startten zij opnieuw.
'Dat bedrag bleek ruim voldoende
om alle kosten te dekken, ook de
twee vliegreizen en de opgestuurde
fietsonderdelen. Niemand hoeft het
om de kosten te laten, want je
leeft voor een appel en een ei.'
Wat ze aan hun reis hebben over
gehouden? 'Een groot optimisme
over de mensheid. Na zoveel rassen
en volkeren ontmoet te hebben,
geloven we er weer een beetje In.
De vriendelijkheid en gastvrijheid,
die we hebben ondervonden, heeft
ons gesterkt in de overtuiging, dat
het wereldgebeuren zeker niet al
leen maar uit oorlog bestaat.'
Van onze redacteur wetenschappen
AMSTERDAM Onderzoek van natuurlijke hulpbronnen met be
hulp van kunstmanen kan in het bijzonder de ontwikkelingslanden
helpen. Ik geloof dat landen die er gunstiger voorstaan, zich zou
den moeten verenigen om ontwikkelingslanden in gebieden als
Centraal-Afrika en Zuidoost-Azië te helpen, regionale program
ma's te organiseren voor het verzamelen, onderzoeken en toepas
sen van satellietgegevens over hun hulpbronnen.
van levensomstandigheden in ont
wikkelingsgebieden. Maar zonder
het gebruik van de beide nieuwe
terreinen die nu binnen bereik van
de mensheid komen de ruimte
en de oceanen zouden we niet in
staat zijn om al deze problemen
afdoende op te lossen.
Het thema van de conferentie is
'Ruimtestations heden en toe
komst'. En omdat het heden op dat
punt nog vrij bescheiden is, had de
Amerikaanse hoofspreker Kraft A.
Ehricke alle ruimte om naar de
toekomst te kijken. Daar ging hij
zeer ver in. Het idee dat er grenzen
aan de groei zouden kunnen zijn,
wees hij krachtig af. Het kan hoog
stens tijd zijn om de richting van
de groei te veranderen.
Deze oproep deed prins Bernhard
gisteren bij de opening van het
25ste internationale congres over
ruimtevaart. Zulke projecten zou
den de ontwikkelingslanden kun
nen "helpen, hun hulpbronnen zelf
te inventariseren, te beheren en
constructief te gebruiken. Een
dringende en uitvoerbare mogelijk
heid zou kunnen zijn. het gebruik
van kunstmanen voor oogstvoor-
spellingen. waardoor de voedseldis
tributie doelmatiger kan worden
georganiseerd.
Prins Bernhard realiseerde zich dat
de kosten van ruimteonderzoek
hoog zijn, en dat veel andere zaken,
eveneens een hoge prioriteit heb
ben, zoals de oplossing van het
energieprobleem, en verbetering
Met hergebruik van afvalstoffen en
kern- en zonne-energie naar be
hoefte zouden we, ondanks de ein
digheid van de aarde en zijn hulp
bronnen, naar een 'functioneel on
eindig milieu' toe groeien. En daar
in zou een heilzame 'buitenaardse
industrialisatie' een goede aanvul
ling kunnen zijn, die ook de ein
digheid van onze voorraad grond
stoffen doorbreekt (mijnen op de
maan en elders).
Traditie
Aangezien dr. Ehricke wel vond dat
ruimtestations buitenaardse indus
trieën en wat dies meer zij, econo
misch rendabel zullen moeten zijn,
kunnen we deze gedachten inder
daad in een wel zeer verre toe
komst plaatsen. Maar dat is een
beetje traditie op ruimtevaartcon
gressen.
De ruim vijfhonderd technici en
wetenschapsmensen praten nog de
hele week in Amsterdam. Voor het
overgrote deel zullen zij het verder
heel zakelijk over de problemen en
mogelijkheden van nu en de ko
mende paar jaar hebben.
DEN HAAG Het aantal doden
door geweldmisdrijven in de eerste
drie kwartalen van dit jaar is het
jaarcijfer van vorig jaar dicht ge
naderd. Tot dusverre kwamen 94
mensen door het toedoen van an
deren om het leven (verkeersonge
lukken buiten beschouwing gela
ten). In het hele vorige jaar waren
dit er ongeveer honderd. Het aantal
gewonden door geweld was dit jaar
tot dusverre 260.
Deze cijfers komen naar voren uit
een optelling van de cijfers in
ANP-berichten.
Van de 94 doden door misdrijf wa
ren er 65 mannen en 29 vrouwen.
De stijging van het aantal delicten
tegen het leven zal, als de trend
zich ln het laatste kwartaal voort
zet, een toeneming ten opzichte
van verleden jaar betekenen van
rond 20 procent.
Volgens de ANP-berichten zijn tot
en met september ruim 380 perso
nen aangehouden wegens het ple
gen van een geweldmisdrijf. Van
hen waren er 120 niet uit ons land
afkomstig.
Kandidaat-voorzitter
industriebond NKV
Van een verslaggever
UTRECHT "Een lapmiddel' en
'een handenbinder voor het streven
naar democratisering'. Deze mening
over een centraal (loon)akkoord
geeft de heer P. Spijkers ln 'Ruim
zicht', het officiële orgaan van het
Nederlands Katholiek Vakverbond.
De heer Spijkers, is onlangs be
noemd tot kandidaat-voorzitter van
de industriebond NKV. Het is de
bedoeling, dat hij in oktober 1975
het voorzitterschap overneemt van
de heer P. Brussel.
De heer Spijkers vindt een centraal
loonbeleld verkeerd, omdat de vak
bondsleden daarin veel te weinig
inbreng hebben. Ze kunnen hun
eigen situatie niet werkelijk beïn-
vloeden en zo kan vervreemding
ontstaan tussen 'de leden en de
vakbond. 'Het is heel begrijpelijk
dat in zo'n systeem de mensen niet
naar vergaderingen van de bond
komen, want de grote lijnen en
vaak zelfs de kleine liggen toch
al vast. De betrokkenheid gaat ver
loren als de mensen geen werkelij
ke invloed hebben', aldus de heer
Spijkers.
De vakbeweging heeft de laatste
jaren een centraal akkoord afgeslo
ten omdat zij via dat akkoord en
haar urgentieprogram maatschap
pelijke en economische doelstellin
gen probeert te verwezenlijken.
Maar volgens de heer Spijkers be
perkt een centraal akkoord niet
alleen de macht van de werkgevers,
maar ook de medezeggenschap van
de werknemers. 'We moeten h$t
kapitaal pakken door de vrije be
slissingen over investeringen te
vertellen moeten krijgen'.
De heer Spijkers vindt versterking
van de invloed van de vakbondsle
den op alle belangrijke punten no
dig. Daarom is hij voor een verdere
uitbreiding van het bedrijvenwerk.
Ook zou hij zoveel mogelijk 'gewo
ne' vakbondsleden willen opnemen
in de vakbondsafvaardiging die de
cao in hun onderneming, of bedrijfs
tak afsluit. 'Maar dan moet je ze
natuurlijk wel de ruimte geven om
iets te kunnen bedisselen en ze
niet aan een centraal akkoord vast
ketenen'.
roviseren, dat gold ook bij pech
de fiets. Een binnenbandtje
ken, dat was geen probleem,
anders, was het wanneer je
inband aan flarden ging. Een
tve was lang niet altijd te krij-
zodat we de gaten vele malen
naald en draad hebben moeten
reren. In totaal hebben we
Ig banden versleten. Evenals
re onderdelen, moesten die
uit Nederland worden opge-
rd.'
r viermaal heeft het echtpaar
Ids op de monstertocht van het
baar vervoer gebruik moeten
>n: het vliegtuig van Kaapstad
Rio de Janeiro, de oversteek
Canada naar Schotland, de
van Dover naar Calais en de
van Columbia naar Panama,
r die laatste was nauwelijks
geregelde dienst te noemen. Op
uitgeholde boomstam zijn we
eind de rivier afgezakt en ver
ms met een sportvliegtuigje
Panama-City gevlogen.'
Igens was deze wereldreis niet
(rste van Henny en Nelly. Al in
maakten ze er ook een. Van
Van onze weerkundige medewerker
De barometers in West-Europa stij
gen steeds verder. Storingsresten
lossen op en dit betekent dat de
zon er steeds meer aan te pa§
komt. Slechts op enkele plaatsen
valt nog een bui. in de eerste
plaats in de kustgebieden.
Gisteren kwam het hier en daar
nog tot onweer en plaatselijke
plensregens. Den Helder kreeg voor
de middag al 10 mm, gisteravond
werd 13 mm afgetapt. De middag-
temperaturen varieerden van 11 tot
14 graden. Regen van veel meer
betekenis werd maandagmorgen ge
meld uit zuid-Italië. Het eilandje
Pantellaria tusseii Sicilië en Tune
sië tapte toen 48 mm over 12 uur
af, Pelermo 56 mm.
Gisteren overdag was het daar een
stuk rustiger geworden en Catania
boekte een middagtemperatuur van
26 gr (5 mm regen), op Malta werd
het 27 gr (11 mm). In Griekenland
werden vrij algemeen maxima van
25 tot 26 graden afgelezen, ln Wes
t-Europa zal het dus afnemened
buiig zijn en daarbij vertoont de
nachtelijke temperatuur de neiging
nog iets te dalen.
In het binnenland komt het op
verschillende plaatsen tot nacht
vorst. Op de weerkaart zien we een
hogedrukgebiek zich versterken in
het zeegebied ten zuiden van IJs
land. Het breidt zich in de richting
van de Britse eilanden uit. Het
weerschip I ten zuiden van IJsland,
gaf gisteravond een barometerstand
van 25 mb.
Door deze ontwikkeling zal er di
rect niet zo gemakkelijk meer ocea
nische regen op ons af kunnen
komen. In Spanje is de tempera
tuur ook niet meer wat ze geweest
is: Sevilla gistermiddag om 1 uur
23 graden. In Groenland wordt het
voortdurend kouder. Danmarkshavn
op 77 gr aan de oostkust meldde
een middagwaarde van min 10 gra-
Weerrapporten van gisteravond 19.00
uur.
Amsterdam
De Bilt
Den Helder
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbrück
Kopenhagen
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Miinchen
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürlch
Casa Blanca
Las Palmas
licht bew
mist
onbew
regenbui
licht bew
onbewolkt
licht bew
licht bew
geheel bew
zwaar bew
geheel bew
half bew
half bew
geh bew
licht bew
zwaar bew
licht bew
regen
half bew
licht bew
onbewolkt
zwaar bew
onbewolkt
half bew
licht bew
licht bew
half bew
zw bew
zwaar bew
regenbui
licht bew
half bew
3
7
13
0.6
1
0
0
0
1
0
1
4
2
0
0
0
0
den na een nachtelijk minimum
van min 14.
Op veel plaatsen is september in
ons land de natste maand in zijn
soort geweest sinds 1968. Dat was
ondermeer zo in Nijmegen waar 130
mm viel. Wognum meldde zich gis
teravond met 120. Enkele feitjes uit
het boekje 'Het KNMI in de weer:
De bibliotheek in De Bilt, voor
iedereen toegankelijk, bevat circa
25.000 werken. Op één magneet
band van 700 meter lengte worden
evenveel weergegevens vastgelegd
als vroeger op 200.000 ponsbanden.
Per jaar wordt 003 (telefonisch
weer over zicht) steeds meer ge
draaid. in 1960 15 miljoen keer. en
1970 27 miljoen keer. Over de hele
wereld tegelijk zijn vijftig depres
sies en hogedrukgebieden in actie.
Er doen zich circa 100.000 buien
voor, waarvan 2000 met onweer.
OPKLARINGEN
REGEN
HAGEL
/-<BEWOLKING
10 MAX. TEMP.
10 MIN. TEMP.
WINDRICHTING
HOOG WATER, voor 2 oktober Vlls-
slngen: 2.18—14.22; Haringvlietsluizen;
3.63—16.11, Rotterdam: 5.01—17.03; Sche-
veningen: 3.2715.45; IJmulden: 4.00
16 18; Den Helder: 8.17—20.18; Harlln-
gen: 10.23—22.40; Delfzijl: 0.17—12.22.
onder redactie van loessmil
Er is er één jarig vandaag: op 1
oktober 1973 ging 'vrouwen bel
len vrouwen' aan het werk. een
in Amsterdam gevestigde telefo
nische luister- en inlichtingen
dienst, waarvan de bedenksters
dachten dat er dringend behoef
te aan zo'n speciale vrouwenlijn
zou zijn. Dat er tientallen, mis
schien wel honderden vrouwen
zaten te springen om zo'n num
mer, waarop ze met een andere
konden praten omdat er in ei
gen omgeving zo iemand niet
was; of omdat ze met brandende
vragen rondliepen die ze niet
aan een bekende drufden voor
leggen, maar wel aan een
vreemde.
De vrouwen achter de 'vrouwen
lijn' hebben na een jaar praktijk
méér dan gelijk gekregen:er zijn
niet honderden, maar wel dui
zenden van zulke telefoontjes
binnengekomen, bijna vierdui
zend om precies te zijn. Niet
alleen uit de hoofdstad natuur
lijk maar vanuit het hele land.
En ook niet alleen over proble
men als moeilijkheden met man
of kinderen of abortus maar ook
over dingen als banen voor min
der dan de hele dag en beroeps
keuze Veel vraagsters bleken in
een soort 'viermuren-isolement'
te leven dat ze pas met behulp
van de vrouwen-telefoon konden
doorbreken. Opvallend vaak
hadden ze nog nooit eerder met
iemand over hun moeilijkheden
kunnen of durven praten.
Merken de veertig vrijwilligsters
achter de luisterlijn ook wel
eens, dat'er iets met hun advie
zen gedaan wordt? Een van die
medewerksters: 'Dat komt regel
matig voor; mensen die al eens
gebeld hebben komen later terug
om te vertellen dat ze dat en
dat gedaan hebben en dan praat
je er nog even overHet 'vrou
wennummer' 020-250150) krijgt
ook duidelijk steeds meer be
kendheid. 'Vaak blijken vrouwen
het nummer genoteerd te Web
ben om het na maanden meteen
te kunnen pakken als ze het
nodig hebben. Het is soms zo
druk, dat ze de volgende dag nog
maar eens moeten draaien, om
dat het nummer lang in gesprek
is. Sommige gesprekken duren
wel een uur, die kun je niet
Zijn wandaden zijn pas nog
breed in deze hoek uitgemeten,
die van die aap in Ouwehands
dierenpark, die de brillen van de
neuzen van alle bezoekers weg-
d!e ln hun argeloosheid te
dicht bij zijn hok komen. Die
hobby beoefent hij nog steeds
vol enthousiasme. Een dame die
haar bril dezer dagen in een
flits achter de tralies zag ver
dwijnen, heeft het geweten. Ze
sprak het diefachtige dier be
straffend en ook wel een beetje
wanhopig toe, want zonder bril
kon ze niet best zien. De boze
vrouw voor het hekje scheen de
aap kostelijk te amuseren. Hij
wachtte zijn kant rustig af en
toen ze zich wat voorover boog.
haalde hij opnieuw razendsnel
uit om hard aan haar haren te
rukken. Een bril kreeg hij welis
waar niet te pakken, maar hij
toonde zich uiterst tevreden met
zijn buit: een echte mensen-
pruik. Onder grote hilariteit van
de omstanders, die hadden ge
zien dat de vrouw de aap al een
hele tijd had uitgelokt en ge
plaagd, dook de nu ontbrilde en
ontpruikte dame beschaamd on
der in de menigte. Niet bekend
is hoe zij nu door het leven gaat
en evenmin wie de pruik beter
staat, de aap of de dame. Aapjes
kijken is er in elk geval voorlo
pig voor haar niet bij.
Ouwehand 'heeft er sinds kort
een" beo bij, zo'n gitzwarte vogel
met grote oranje snavel. Vanaf
het eerste moment heeft de
praatgrage vogel niemand in on
zekerheid over zijn naam gela
ten, Zijn vrouwtje, die hem door
omstandigheden niet langer
thuis kon hebben en hem daar
om in een doos bij de portier
van de dierentuin bracht, sprak
bij aankomst tot haar lievelings
dier: zou jij je niet eerst eens
netjes voorstellen? Waarop tot
ieders verbazing de welopgevoe
de beo luid en duidelijk ant
woordde: 'Ik ben Japie.'
zomaar afbreken'. Kunnen alle
vrouwen die om hulp vragen,
ook echt geholpen worden?
'Voor vrouwen die jarenlang met
hun moeilijkheden rondlopen
zonder er over te kunnen pra
ten, is het al erg belangrijk dat
er naar hen geluisterd wordt. Er
zijn natuurlijk bepaalde proble
men die je niet kunt oplossen.
Daar moet je mee leren leven.
Maar als je dat eenmaal kunt,
ben je al een stuk verder'.
De 'vrouwenlijn' blijft uiteraard
ook na (en zelfs op) deze eerste
verjaardag bereikbaar. Behalve
op zaterdag en zondag zitten de
medewerksters van 'vrouwen
bellen vrouwen' elke ochtend en
elke avond tussen negen en
twaalf uur op hun post
Het riekt ietwat naar plagiaat:
het nieuwe Argentijnse post- en
telegrafie (staats) bedrijf heeft
een mooi vignetje laten maken,
dat nu ook op een nieuwe postze
gel uit dat land prijkt. Dat vig
netje lijkt verdacht veel op het
embleem dat onze vaderlandse
PTT al minstens tien jaar voert
(ter vergelijking hebben we het
midden op de Argentijnse zegel
gezet). De PTT heeft de Argen
tijnse creatie nog niet onder
ogen gehad en is daarom voorlo
pig niet van plan stappen tegen
deze bevriende organisatie
medelig van de wereldpostvere
niging te ondernemen. Een
protest of claim van de kant van
de ontwerper zit er ook niet in.
omdat het embleem indertijd
binnenshuis door een eigen
PTT-man is ontworpen. 'We zul
len eerst het Argentijnse vignet
goed moeten bekijken', zegt een
woordvoerder van de PTT'. 'We
hebben geen behoefte om er
over te gaan procederen zolang
er geen kans op verwarring be
staat. En die kans is maar erg
klein, doordat Argentinië zo ver
weg is*.
Al zijn ze geboren op heel ver
schillende plekjes op onze aard
bol, dit zijn toch allemaal 'kin
deren van één wereld'. Zo Ls de
aktie dan ook genoemd die Uni
cef, het Rosenthal-concern en
de Zweedse firma Gustavsberg
samen voeren ten bate van alle
kinderen die waar ook ter we
reld hulp nodig hebben. Rosen
thal verkoopt daartoe keramiek-
kinderfiguurtjes, die bij Gus
tavsberg door ontwerpster Lisa
Larson gemaakt zijn. Het zijn er
vier een warm ingepakt Eski-
mootje ontbreekt op het plaatje
die de rassen van noord, zuid,
oost en west vertegenwoordigen.
Per stuk kosten ze 42,- waar
van 8,40 regelrecht naar Unicef
gaat. Behalve bij Rosenthal
zelf zijn ze ook te krijgen door
storting van die 42.- op postgi
ro 7515 van de Stichting Neder
lands Comité Unicef, Den Haag.
met vermelding: kinderen van
één wereld. Wie er dan nog
noord, zuid, oost of west bij zet,
kan er zeker van zijn precies het
gewenste figuurtje thuis te krij
gen.
'Hij ls weer eens lii slaap gevallen.'
