'Ik ga over vijf jaar terug'
1
Vredesberaad bezorgd
over lot van Koerden
Vandaag
'Ik zal alleen de waarheid zeggen'
Anatolij Lewitin-Krasnow:
Parochianen
uit Mook boos
op dr. Gij sen
fllslilalll
Nieuwe boeken
m
'Trek wetsontwerp
harmonisatie van
de brugklassen in'
Spoorwegkruising
blijft in rijksweg
Trouw
Kwartet
TROUW/KWARTET MAANDAG 30 SEPTEMBER 1974
KERK
RO
'Het zal mij een vreugde zijn, de openbare mening op de hoogte te
stellen van wat ik in de Sowjet-Unie heb gezien. Ik zal daarbij niet
zó negatief zijn. Ik ben van plan een volstrekt objectief beeld te
geven van hetgeen ik heb gezien en zowel op negatieve als op
positieve kanten wijzen.'
Dit zei de Russische christen
schrijver Anatolij Lewitin-Krasnow,
toen hij vorige week in Wenen
aankwam uit de Sowjet-Unie. Lewi
tin-Krasnow heeft een uitreisvisum
van de Sowjet-autoriteiten gekre
gen en zal onder meer aan de
universiteit in Utrecht gastcolleges
geven. Lewltin is een van de leiders
van het christelijk verzet in de
Sowjet-Unie. Hij heeft als gevolg
daarvan tien jaar in concentratie
kampen gezeten. Niettemin heeft
hij zijn weerbarstige houding be
waard.
Voor zijn vertrek had Lewitln een
persoonlijk gesprek met de autori
teiten. Hij vroeg of zijn vrouw hem
in het westen zou kunnen bezoe
ken. Daartegen was geen principi
eel bezwaar, zei men. Maar er werd
aan toegevoegd, dat zijn vrouw hem
waarschijnlijk niet zal willen op
zoeken. als hij iets slechts zou
doen. 'Maar daar ik niet van plan
ben iets slechts te doen. neem ik
aan dat dit geen probleem is. Ik zal
alleen de waarheid zeggen en daar
steekt toch geen kwaad in?'
Anatolij Lewitln heeft onder het
pseudoniem Krasnow enkele onder
grondse geschriften gepubliceerd,
waarin hij een kritisch commentaar
levert op de verhouding tussen kerk
en staat. Toen Patriarch Alexij in
1963 de twee priesters Esjliman en
Jakoenln ontsloeg op aandringen
van de regeringsautoriteiten,
schreef Krasnow: 'Wat de patriarch
ook beslist, wij zullen deze priesters
nooit als ontslagen beschouwen. De
heilige geest is niet de bediende
van de patriarch, maar de patriarch
is de dienaar van de heilige geest.
En als de patriarch een slechte en
onwaardige dienstknecht is. zal de
heilige geest waardiger dienaren
vinden in de bisschoppen, want de
wereld is te groot om beperkt te
blijven tot de Tsjistij Pereoelok (de
straat waar het patriarchaat geves
tigd is).'
Ook al is zijn vrouw achtergeble
ven. Lewitin-Krasnow begon zijn
leven in ballingschap opnieuw met
een protest. 'Men heeft mij niet
toegestaan mijn ikonen mee te ne
men'. zei Lewitln direct na aan
komst. 'Ik beschouw dat als hoon
en als een opzettelijk kwetsen van
mijn godsdienstige gevoelen. De
ikonen hebben geen enkele kunst
waarde. Ze kosten niet meer dan
vijftig roebel, maar ze zijn mij
dierbaar als herinnering aan mijn
kinderjaren'.
Kort na zijn aankomst werd Lewl
tin geïnterviewd door NCRV-cor-
respondent Jules Huf ln Wenen. De
NCRV-actuallteltenrubriek Hier en
Nu kon slechts een gedeelte van
het totale gesprek uitzenden. Onze
redactie heeft met medewerking
van de NCRV de nu volgende bijna
complete tekst samengesteld.
beerden mij op alle mogelijke ma
nieren te beschermen tegen alles
wat mijn gezondheid kon schaden.
Ze deden een deel van mijn werk
voor mij. Omdat ik niet het recht
had ln de kampwinkel inkopen te
doen, deelden zij soms hun laatste
mondvoorraad met mij. En het
wonderlijkste is dat dit vaak mis
dadigers waren. Gewoonlijk waren
het gewone dorpsjongens, die ge
pakt waren wegens straatschende
rij. dronkenschap enzovoort. Ik
schaam mij dat ik hun niet kan
terugbetalen voor hun warme gene
genheid. Door de ontmoeting met
deze mensen ben ik optimistisch
over de toekomst van het Russische
volk.'
Sekten
Zitter er veel christenen in de con
centratiekampen?
Ik zat in een kamp voor misdadi
gers. De politieke kampen zitten
vol christenen, vooral aanhangers
van de sekten, die in grote moei
lijkheden verkeren. De sekten vor
men een netelig en acuut probleem.
Er zijn enkele miljoenen aanhan
gers van sekten in de Sowjet-Unie
en hun aantal neemt voortdurend
toe. Ongeveer drie miljoen mensen
behoren tot de zogenaamde verbo
den sekten. Dat zijn onder andere
de inltiatlvniki, de 'gereformeerde
adventisten' en de Jehova's getui
gen. De kampen zitten vol met
leden van deze sekten. Voordat zij
in het kamp worden opgesloten
worden zij beestachtig behandeld.
Zij worden geslagen en gefolterd.
Er zijn zelfs gevallen van moord
geweest. Deze mensen zijn vol
maakt weerloos. Het zijn gewoon
lijk mensen uit het volk. zoekers,
met een goed verstand, met een
goed hart, maar met weinig ont
wikkeling. Zij zijn niet in staat
zichzelf te verdedigen. De Russische
democratische intellectuelen staan
als regel onverschillig tegenover
hun lot. Maar er moet nu een grote
beweging komen voor de verdedi
ging van deze mensen.
Een probleem apart vormen de zo
genaamde uniaten, die in het wes-
Anatolij Lewidin Krasnow
spiritueel aangelegde jongeren zoe
ken een uitweg In de godsdienst.
Ondergrondse kerk
Bestaat er een ondergrondse kerk?
Inderdaad, de zogenaamde IPT's, de
'waarlijk orthodoxe kerk', maar zij
bestaat in een zeer beperkte kring.
Zij telt heel weinig leden en daar
zij sterk in het verborgene werkt,
weet nauwelijks iemand van haar
Stalins bewind heeft dertig jaar
geduurd. Als men het heeft over de
vooroorlogse periode, toen gelovi
gen en geestelijken en masse om
het leven werden gebracht, dan is
de huidige periode natuurlijk veel
beter. In de laatste jaren van het
bewind van Stalin werd de situatie
van de orthodoxe kerk enigszins
verlicht, maar de aanhangers van
de sekten hielden een ondraaglijk
lot Het is nu over het geheel toch
beter dan onder Stalin.
'Inrichtingen'
Lewitin-Krasnow wees om te be
ginnen af dat hij tien jaar in
concentratiekampen heeft gezeten,
'want, zoals onlangs een functiona
ris van dc KGB (de geheime poli
tie) mij uitlegde, er bestaan bij ons
helemaal geen concentratiekampen.
Er zijn alleen Inrichtingen. Ik heb
dus tien jaar in inrichtingen geze
ten
Lewltin voelt zich geen martelaar.
'In het kamp zaten zeer veel men
sen en ik verkeerde ln betrekkelijk
veel betere omstandigheden dan
anderen. Ik kan niet zeggen dat ik
mij slecht voelde in het kamp,
dankzij God. wiens hand ik al mijn
dagen voelde. En dan moet ik ook
wijzen op de hoge zedelijke eigen
schappen van het Russische volk.
Zeker, ik zat samen met misdadi
gers, met mensen die men gewoon
lijk als het uitschot van de maat
schappij beschouwt, maar ik moet
zeggen dat hun warme, vriend
schappelijke houding en hun harte
lijkheid in feite de boze plannen
van de autoriteiten volledig verij
delden. Ik voelde mij altijd in een
goede atmosfeer. Men behandelde
mij als een vader. De mensen pro
ten van de Oekraïne de nationale
meerderheid vormen. De ongeveer
vijf miljoen uniaten zijn verbonden
met Rome, alhoewel zij een ooster
se ritus volgen. Zij worden op bar
baarse wijze vervolgd, maar het Va-
tlcaan lijkt onverschillig te staan
tegenover deze vervolgingen.
Hoe kan het godsdienstig leven in
de Sowjet-Unie na vijftig jaar
communisme nog zo sterk zijn?
De communistische ideologie maakt
op het moment een diepe crisis
door. De meeste mensen hechten
geen enkel belang aan de officiële
beginselverklaringen. Sterker nog:
als men mij vraagt waarom ik naar
het westen ben gekomen, dan moet
ik zeggen dat een van de aanlei
dingen mijn wens is, mijn socialis
tische overtuigingen te verdedigen.
Want het is in de Sowjet-Unie
onmogelijk over het socialisme te
spreken. Iedereen met wie Je over
het socialisme begint, zal Je aan
zien voor een agent va nde KGB
of in het gunstigste geval voor een
gek. Het paradoxale feit is dat in
geen land het communisme zo im
populair is als ln de Sowjet-Unie.
De voornaamste oorzaak is een
schreeuwende tegenstelling tussen
de leuzen en theorieën en wat er in
de praktijk gebeurt. Dit heeft tot
onvermijdelijk gevolg dat de jeugd
zoekende is. De Jeugd zoekt troost. Nu D6t6r
de grotere naturen in wodka en
sex De intelligentere zoeken een
uitweg in politieke strijd, de meer
bestaan. Maar deze catacombenkerk
heeft bijna geen toekomst. Veel
meer hoop geven daarentegen groe
pen jonge mensen, die spontaan
ontstaan rondom bepaalde pries
ters, predikers en andere kerkelijke
figuren
De staat stelt zich op het ogenblik
niet op het standpunt dat zij de
godsdienst zal vernietigen. Kort
voor mijn vertrek kreeg ik inzage
in een geheim rapport van de vice-
voorzitter van de raad voor gods
dienstzaken over de toestand van
de orthodoxe kerk in 1971. Daaruit
blijkt dat deze vice-voorzitter zich
als doel stelt het Indammen van de
invloed van de godsdienst, niet zijn
vernietiging. Dat gebeurt met
hoogst ondemocratische middelen.
Jonge mensen, gelovige studenten,
worden van Instellingen van-onder
wijs verwijderd, gelovige intellectu
elen worden ontslagen.
Is het voor de christenen in de
Sowjet-Unie gunstig, wanneer in
het westen grote publiciteit aan
hun lol wordt gegeven?
Dat helpt hen. De katholieken, de
protestanten, de democraten, de so
ciaal-democraten. de goede com
munisten, zij allen kunnen en moe
ten het voor de gelovigen opnemen.
Zij vragen daar om.
Is de situatie van de christenen nu
beter dan onder Stalin?
Is cr een relatie tussen de literaire,
politieke en christelijke oppositie?
Een-, voorbeeld daarvan zit voor u.
Ik heb zowel tot de politieke als tot
de christelijke oppositie behoord.
En ik ben de enige niet. Het leven
in de Sowjet-Unie is zo doordrenkt
van politiek, dat meningsverschil
len over één of ander deelvraagstuk
onmiddellijk uitgroeien tot een po
litiek vraagstuk. Als u godsdienst
vrijheid verlangt, dan bedrijft u al
politiek
Kon men In de kampen zijn geloof
belijden?
Ik heb nooit voor iemand verbor
gen gehouden dat ik gelovig ben.
Iedereen wist dat. Bij het fouilleren
heeft men eens mijn bijbel afgeno
men. Maar na mijn protest en mijn
beroep op de internationale con
ventie volgens welke iedere gevan
gene het recht heeft zijn godsdien
stige plichten te vervullen, kreeg ik
mijn bijbel terug.
Duizenden protestanten zijn naar
Siberië verbannen. Wat vindt u
daarvan?
Banditisme, banditisme, gangster-
dom.
De katholieken in Litouwen worden
ook zwaar vervolgd.
Ja. dat weet ik. Ik moet zeggen dat
de Litouwse geestelijken Juist han
delen door zich tegen de vervolgin
gen te weer te stellen. De Litouwse
katholieken bevinden zich in pre
cies dezelfde situatie als de ortho
doxen. Het verschil is dat de ortho
doxen zich bij die situatie hebben
neergelegd en de katholieken niet.
Vindt u het beleid van het Vati-
caan en van de wereldraad van
kerken tegenover de Sowjet-Unie
juist?
Ik vind dat het hun plicht is veel
energieker, veel flinker, veel door
tastender op te komen voor de
vervolgde christenen dan zij nu
doen.
Denkt u ooit naar de Sowjet-Unie
terug te keren?
Vast en zeker, over vijf jaar. Ik
meen dat de situatie over vijf jaar
zozeei zal zijn verbeterd, dat de
redenen die mij er toe brachten
Rusland te verlaten niet meer zul
len bestaan.
Gelooft u dat de Sowjet-Unie eens
vrijheid zal kennen?
Zeker, het zal eens een vrije staat
worden. Niet omdat bepaalde baas
jes dat willen of niet willen, maar
omdat het bewustzijn van het volk
aan het veranderen is. Het zelfbe
wustzijn van het volk groeit. Het
aantal andersdenkenden (dissiden
ten) wordt steeds groter. Het wordt
steeds meer onontkoombaar dat de
vrijheid in Rusland komt. Dat ge
beurt of men wil of niet.
Laatste uren
Hoe waren dc laatste uren in Mos
kou. Wat deed u voor uw vertrek?
Dat was buitengewoon aangrijpend.
In de laatste week werd ik door
vrienden belegerd. Zeker driehon
derd mensen zochten mij op in
mijn woning. Er overnachtten zo
veel mensen bij mij thuis, dat ze
mannetje aan mannetje moesten
slapen. Ik heb een heel klein huis.
Voor mijn vertrek zongen mijn
vrienden een Te Deum. De priester
die de mis opdroeg, had tranen in
zijn ogen, toen hij mij een goede
reis wenste. Ik zag dat veel van
mijn vrienden ook tranen in de
ogen hadden. En het was mij na
tuurlijk zwaar te moede toen ik
hen verliet. Mijn vrouw zei het
volgende: Ga om Godswil weg (en
vele anderen hebben mij dat ge
zegd). Je kunt beter in het westen
zijn dan in een kamp of een ge
vangenis.
Optocht naar Roermond
ROERMOND Ruim vierhonderd
parochianen van het rectoraat Mo
lenhoek te Mook hebben zich zon
dagmiddag met negentig auto's en
andere vervoermiddelen naar Roer
mond begeven om daar "te proteste
ren tegen de beslissing van bis
schop Gijsen om pater A. van Dam
niet te benoemen tot pastor van
hun parochie.
In een boodschap, die voor het
bisschoppellijke palels werd voorge
lezen spreken de parochianen hun
teleurstelling, verontwaardiging en
onmacht uit. 'Wij zijn niet uit od
afscheiding van de kerk maar uw
handelwijze brengt velen van ons
in ernstige gewetensnood', aldus de
boodschap, waarin de bisschop uit
genodigd wordt naar zijn meest
noordelijke parochie te komen en
daar na een eucharistieviering tot
een open gesprek te komen.
De deputatie sprak er haar teleur
stelling over uit dat de bisschop
niet aanwezig was. Hij liet een
receptie na een priesterwijding pre
valeren boven de ontvangst van de
deputatie uit Molenhoek. De bood
schap werd nu terhandgesteld aan
mgr. A. Castermans. De parochia
nen voerden spandoeken mee, waar
onder meer de leuzen 'Roermond,
dood, dood' en 'Wie volgt nu?' Voor
het bisschoppelijk paleis werden
liederen gezongen.
Ds. W. van Boeijen
(59) overleden
door A. J. Klei
AMSTERDAM gisternacht is
ds. W. van Boeijen, sedert 1960
gereformeerd evangelisatiepredi
kant in Amsterdam-Zuid. overle
den Hij is 59 jaar geworden. Vóór
zijn komst naar Amsterdam stond
hij in Vreeland-Nigtevecht, in Kat
wijk aan Zee en in Eindhoven.
Mijn contacten met Willen van
Boeijen dateren van zijn Eindho-
vense tijd. Af en toe belde hij je op
om een afspraak te .maken in een
eetgelegenheid in zijn woonplaats.
Hij vertelde je dan van alles over
zijn (evangelisatie)werk en als we
mild en welgevoed opstonden, zei
hij: je schrijft er zeker wel een
stukje over? Want als er in heel
gereformeerd Nederland voor de
kerken in het zuiden gecollecteerd,
werd, moesten de mensen ook we
ten waarvoor en waarom ze wat
gaven.
In Amsterdam werd de relatie
voortgezet. Fragmentarisch, want
hij had veel dingen aan z'n hoofd.
Maar als je hem weer zag, Md hij
wat: een samenkomst ln Carré, een
tentoonstelling in de kerk, een toe
stand rondom de jeugdgevangenis
of. een, wat hij noemde, kinder-
kijkkerk (dat was, rondom de
feestdagen, een hele .bedoening met
kinderen, huisdieren en verkleed
partijen). Ds. Van Boeijen kende
allerlei mensen die niet precies op
het aangeharkte gereformeerde pad
liepen, goed. Dat kwam door zijn
manier van werken, waarbij de an
der nooit 'object' van evangelisatie
was of werd. Hij hield van kunst en
kunstenaars (ik vermoed dat een
mooi plastiek hem meer deed dan
een nieuw deel van de dogmatische
studiën van Berkouwer) en kunst
voorwerpen in zijn huis maakten
duidelijk dat de genegenheid we
derkerig was.
Willem van Boeijen was een vroom
man. Niet in de zin dat hij dierbare
praatjes of halleluja-geroep weggaf,
zijn vroomheid was van het soort
dat hem in staat stelde de grote
ongemakken van zijn slopende
kwaal blijmoedig op zich te nemen
en dat te doen wat hij nog kon
doen. Hij heeft zo lang mogelijk
volgehouden.
AMERSFOORT Na een uitvoeri
ge inspectie van de brug over de
Heiligenbergenbeek heeeft Rijkswa
terstaat gisteravond de rondweg bij
Amersfoort weer voor verkeer vrij
gegeven. Vanaf zaterdagmiddag had
de Amersfoortse politie het door
gaande verkeer door de binnenstad
geleid nadat gebleken was dat de
brug tussen de Stichtse rotonde en
het verkeersplein Hoevelaken
dreigde in te storten.
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
ei
ELIM
Niet alleen de gemeente als geheel
heeft zich altijd erg goed kunnen
vinden in de woestijnverhalen.
maar ook de groep van de 'bevin-
delijken' waren erg thuis in dit
mozaïsch reisverslag. De identifika-
tie ging hier verder. Niet de ge
meente was Israël, maar het eigen
vrome ik. 'Als je maar eerst uitge
leid en doorgeleid en tenslotte in
geleid was'. 'En je moest je 'Me-
sech' gehad hebben om de zoethe
den van je 'Elim' te kunnen sma
ken. Dat was eigenlijk wel aardig,
't Werd alleen zo vervelend doordat
iedereen de ander nasprak en dan
meende bijzonder vroom te zijn.
Maar Elim is een bekend rustoord.
Iedereen die wel eens een puzzel
oplost 'zal dat ook weten: rustplaats
Elim. 't Was een gewone oase, hoe
wel men die tot nu toe niet precies
heeft kunnen aanwijzen. Twaalf
waterbronnen en zeventig palmbo
men. Dat zijn weer mooie ronde
getallen voor een verhaal dat ons
wil zeggen dat de woestijnreis niet
alleen narigheid op narigheid was.
Het staat zelfs, voor ons althans, te
lezen na die woorden over de gods
dienstoefening van Mozes. bijna als
een soort koffiedrinken na de
dienst. Er zijn mensen die dat er
eigenlijk nauwelijks vinden bij te
behoren. Koffie drinken is voor hen
een soort nieuwigheid door domi
nees bedacht omdat ze toch ook
wat moeten in deze moderne en
verwarrende tijd. 't Kan geen
kwaad, maar preek aanhoren zon
der koffie (d.w.z. met thuis koffie
en gebak en nog wat daarna, waar
de slijter soms meer van weet) dat
is eigenlijk je waren. In Elim val
len we wat dat betreft door de
mand. want wat moet je met zo'n
opmerking over een oase? Wat kan
ons dat schelen? Is daar de wereld
kerk mee te redden, of zomaar een
gemeente? Misschien wel. als Elim:
en zoiets als koffiedrinken een te
ken wordt van het weer verant
woordelijkheid voor elkaar nemen.
(Exodus 15. 27).
IJf
'Het IJssehneor van haven tot ha
ven' door Peter Möricke (tekst) en
Theo Kampa (foto's), uitgegeven
door Interdijk BV, 178 bladzij'den,
prijs 16,50.
Weer een boek over het IJsselmeerfc",
en qua fotomateriaal even goed alf
vele voorgaande. De tekst van Peteivf'
Möricke is echter nauwelijks door
te worstelen. Het hele boek door
wordt een schrijfletter gebruikt die
al snel hoofdpijn bezorgt. Het ver
haaltje wordt een roman genoemd,
et
en
'bng
de 1
luk
>P
ïtei
!de:
die het niveau heeft van een slechthan
leei
ng
oor
ac
opstel. Möricke die waarschijnlijk e
erg weinig tijd nodig gehad zal i,
hebben voor zijn rondrit langs de r
havens van het IJsselmeer, schrijft D
ergens: 'Ik wordt doodziek vanj;
mijn eigen grappen.' Niet zo ver-n
wonderlijk, de meeste lezers zullen
het wel eerder zijn.
Het opstelletje heeft de uitgevera
toch kunnen vermurwen om het op
de markt te brengen. Niet in de51
laatste plaats waarschijnlijk door
de foto's van Theo Kampa (bekend
onder meer van Zwerftocht over de a
Wadden en Het Groot IJsselmeer- 1
boek) en door de vele advertenties ödi
op dc laatste bladzijden van ditfj
boek.
H.H.
Gijzeling
Uiteraard wil ik gaarne, in saamho
righeid met allen ln Nederland God
danken voor de gunstige afloop van
het gljzellngsgebeuren ln Den
Haag. Helaas gaat het mij minder
gemakkelijk af innerlijk voldaan te
zijn over de wijze waarop deze af
loop tot stand kwam. Evenmin ech
ter kan ik ongenuanceerd instem
men met de harde aanpak zonder
meer die, volgens kranteberichten,
de Figaro en de Israëlische bladen
zouden voorstaan. Alleen wil lk mij
en u afvragen of het mogelijk
de weg van Christus zou geweest
kunnen zijn om bereid te zijn het
leven te verliezen terwille van het
functioneren van de gerechtigheid
(Matt. 10 vers 39, Mare. 8 vers 35.
Luc. 9 vers 24). Werd niet met
zekerheid aangenomen dat de drie
Japanners hiertoe bereid waren
terwille van hun. in onze ogen
laakbare ideologie? Veronderstellen
we eens dat de Franse ambassadeur
en één of twee prominente Neder
landers zich vrijwillig aan de gijze
ling hadden onderworpen, daarbij
eisend dat dan de anderen vrijgela
ten zouden worden. En dat zij van
te voren de door God Ingestelde
overheid verzocht hadden te
handelen naar gerechtigheldsmaat-
staven met de verzekering dat zij
bereid waren, zo nodig, hun leven
daarbij te verliezen. Stel dat e en
prominent man van de christelijke
kerk en een lid van de christe
lijke? regering dit hadden kun
nen zien als een opdracht en hun
opdracht. Welk een zelfoverwinning
en welk een overwinning van de
christelijke gedachte!
Xamsos
dr. D. van Veen
(discussie gesloten, red.)
CPN-leraar (5)
Het huidige communisme stoelt nog
steeds op het marxisme zoals dat
door o.a. Lenin is ontwikkeld. Naar
mijn mening betekent dit marxis
tische stelsel 'n radicale aantasting
van de geestelijke vrijheid en is
alleen daardoor al ln principe zowel
als in praktijk beslist van een anti
christelijk karakter. De intrinsieke
waarde van het godsdienstonder
wijs in het bijzonder en dat van het
christelijk onderwijs ln het alge
meen tolereert geen communist als
godsdienstleraar. Immers Juist de
godsdienstleraar heeft zich bezig te
houden met het kerugma. de bood
schap van de bijbel. Niet met zijn
eigen boodschap. Daar heeft God
geen boodschap aan.
Den Ham
A. Magré, leraar chr. MAVO
DEN HAAG Het interkerkelijk vredesberaad, de Novib zijn ver
ontrust over het lot van de Koerden, tegen wie Irak sinds april
een bloedige oorlog voert.
De twee organisaties melden bom
bardementen met napalm, geweld
pleging op grote schaal en de
schending van de rechten van de
mens. Het vredesberaad en de No
vib reoepen op tot intensieve hu
manitaire steun aan de de slachtof
fers van deze oóïlog. Zij willen dat
ons land onderzoekt welke interna
tionale organisaties stappen kun
nen ondernemen inzake het koer-
dische vraagstuk, opdat aan het
oorlogsgeweld zo spoedig mogelijk
een einde komt. Donderdag is aan
premier Den Uyl en aan de minis
ters Van der Stoel en Pronk door
een vertegenwoordiger van de de
mocratische partij van Koerdisten
een boodschap aangeboden van ge
neraal Barzani, de leider van de
vrije koerden. Daarin verzoekt Bar
zani Nederland alles in het werk te
stellen om een einde te maken aan
'deze gruwelijke oorlog' en dit pro
bleem naar voren te brengen bij de
Verenigde Naties, met name bij de
commissie voor de rechten van de
mens.
Met hulp van de Sowjet-Unie
tracht de Ba'ath regering in Bag
dad het 'koerdische probleem' op te
lossen met militair geweld en met
de inzet van het modernste oor-
logsmaterieel. Honderden burgers
zijn o.m. omgekomen bij de bom
bardementen op Qualadiza en Ha-
labcha. In het stadje Zakiho werden
63 mensen, meest vrouwen en kin
deren. door Iraakse soldaten neer
geschoten en 150 gewond. Zowel
van koerdische zijd eals van kant
van de Iraakse regering komen be
richten over het executeren van
bijzelaars en krijgsgevangenen.
Duizenden koerdische gezinnen zijn
uit het woonplaatsen verdreven.
Met de overlevenden uit de gebom
bardeerde dorpen zijn zij voor een
deel naar Perzië uitgeweken waar zij
in tentenkampen zijn onderge
bracht. Het ernstigste probleem
vormen echter de tienduizenden
vluchtelingen vooral in het noord
en van het koerdische gebied, voor
wie geen uitwijkmogelijkheid be
staat. omdat de grens met Turkije
is gesloten. Zij schuilen in spelon
ken en rotsholen voor de bommen
en beschietingen. Aan voedsel,
melk en medikantenten bestaat nu
al een groot tekort. In de winter
wordt hun situatie waarschijnlijk
vrijwel hopeloos.
Landbouwschap:
'Eventueel nadere
maatregelen voor
landbouw nodig'
DEN HAAG Het landbouwschap
meent dat zolang de Brusselse
(EEG-)beslissingen over de land
en tuinbouw niet jiitgevoerd wor
den er aanvullende nationale maat
regelen nodig zijn. Het landbouw
schap heeft dit standpunt aan mi
nister Van der Stee meegedeeld na
dat bekend geworden was dat de
Westduitse regering haar goedkeu
ring onthoudt aan de besluiten van
de EEG-ministers.
-Het landbouwschap sprak er verder
zijn teleurstelling over uit dat de
volksverzekering arbeidsongeschikt
heid voor zelfstandigen pas midden
1976 komt en vroeg om een inte
rim-regeling om moeilijkheden tot
dat tijdstip op te vangen.
De actiecomités van boeren en
tuinders hebben verklaard dat vijf
procent prijsverhoging, waartoe dc
EEG-ministers besloten hadden,
volstrekt onvoldoende is om de in
komens van boeren en tuinders op
aanvaardbaar niveau te brengen.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Trek het wetsont
werp voor de harmonisatie van de
brugklassen in. Dat raadden de Al
gemene Vereniging van Schoollei
ders, het Mavo Verband en het
Nederlands Genootschap van Lera
ren staatssecretaris Veerman aan.
Hun reactie op dit wetsvoorstel
hebben de organisaties ook aan de
leden van de Tweede Kamer gezon
den.
De drie organisaties stellen de
Tweede Kamerleden voor dat alle
betrokkenen om de tafel gaan zit
ten om zodoende te komen tot ga
ranties voor een zo goed mogelijke
doorstroming bij het voortgezet on
derwijs.
De voornaamste bezwaren van de
onderwijs-organlsaties zijn dat de
parlementaire controle op de in
richting van het onderwijs ver
dwijnt. dat de adviezen van het
Lochems overleg worden genegeerd,
en dat aan het wetsontwerp zulke
verschillende uitgangspunten ten
grondslag liggen, dat het door de
staatssecretaris toegezegde overleg
over de uitwerking van de beoogde
harmonisatie niet tot overeenstem
ming zal leiden.
De schoolleiders en leraren herin
neren de kamerleden er voorts aan
dat meer dan negentig procent van
de ouders van brugklasleerlingen
Frans in de brugklas wensen te
handhaven en dat 25.000 docenten
van MAVO. Havo en VWO hebben
verzocht het wetontswerp harmoni
satie brugklassen in te trekken.
DEN HAAG Minister Westerterp
gaat ermee akkoord dat de gelijk
vloerse spoorwegkruising in de
nieuwe autosnelweg rijksweg 35
(tussen Almelo. Hengelo en En
schede) gehandhaafd blijft. Het
was eerst de bedoeling om deze
goederenspoorlijn, die niet meer in
gebruik is bij de NS. op te breken.
Onder meer door een actie van de
Stichting Museum Buurtspoorwegen
werd dit voorkomen: de stichting
berijdt de lijn bij bijzondere gele
genheden nog met historisch mate
rieel. De minister heeft als voor
waarde gesteld dat de stichting di
kruising niet meer dan vijfmaal per
jaar zal gebruiken.
ind
ét
rga
ent
eke
jk
am
ind
est
De Rotierdammer
Nieuwe Haagse Couranl
Nieuwe Leidse Couranl
Oordts Dagblad
Uitgaven van
B v De Chrisle üke Pers
Directie,
ing O. Postina,
F Diemer
Hoofdredactie:
J Tamminga.
Hoofdkantoor NZ. Voor-
buigwaï 280. Postbus
859, Adam Telefoon
020-22 03 83. Postgiro:
26 92 74. Bank: Ned.
Midd. Bank (rek.nr.
H9 73 60 768). Gem giro
X 500.
