Weinig evangelische
^inspiratie meer
aan Vrije Universiteit'
PSP slijpt de messen weer
Vergeef mij,
Natasja
mm
Werk geëist op elk gebied
Bruynzeel Suriname
voorlopig gesloten
Uitgeverij T. Wever B.V.
f h
g1 fan Zuthem neemt ontgoocheld afscheid
luit antiekoof
it Doorn fcrecht
'a METZLER-
Mary Zeldenrust
wil bemiddelaars
in conflict NVSH
„Argenta" Super Lux:
de lamp met 30
meer licht op tafel
Kandidaten voor
pijproker-titel,
trek je terug
Bezuinigingen
KLM betreffen
niet de vloot
Spanning tussen theorie en praktijk
SERGEI KOURDAKOV
VERGEEF
,MIJ,
BON
L4 ROUW/KWARTET ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1974
BINNENLAND
T3/K5
in
yan onze sociaal-economische redactie
AMSTERDAM 'Het klimaat op de VrijeUniversiteit in Amsterdam is weinig evangelisch inspire
rend meer. Het aanvankelijke doel om bevust verband te leggen tussen wetenschap en geloof, is
erworden tot een ideëel referentiekader Niemand kan erop aangesproken worden. Het is een vrij-
ilijvende zaak'.
(aidelijk teleurgesteld en enigszins
ntgoocheld heeft prof. dr. H. J.
lathem met deze nogal persoonlij-
e ontboezeming gistermiddag af
ield genomen van de Vrije Uni-
ersltelt in Amsterdam. Prof. Van
Zuttoem was elf jaar als hoogleraar
n bedrijfssociologie verbonden aan
e universiteit. Hij is al weer enige
oaanden geleden benoemd tot
loogleraar in Twente.
Het verband tussen geloof en we
renschap heeft mij altijd bijzonder
lezlggehouden', aldus prof. Van Zu-
tliem. 'Helaas heb ik echter een
ifnemende lust moeten constateren
cm deze zaak werkelijk serieus te
nemen. Men heeft mij wel eens
jezegd, dat ik zo evangelisch geïn-
iplreerd bezig ben. Maar eerlijk ge-
zelfs vor, dat bepaalde ideeën en
opvatthgen binnen de universiteit
niet \anuit het evangelie worden
verklaird maar worden toegeschre
ven am een bepaalde politieke ide
ologie De Vrije Universiteit heeft
aldus de naam gekregen van links,
zondr dat nagegaan is of dat links
zijn wellicht op het evangelie is
gebisseerd'.
werk van de vakbonden reëel ge
stalte heeft gekregen. Het beeld zal
daarom nog lange tijd verwarrend
blijven. Hierin ligt een uitdaging
voor het politieke systeem, aldus de
heer Peper.
Beweging
Vikbe weging
Ppf. Van Zuthem deed zijn ont-
biezeming tijdens een weten-
shapsdag die ter gelegenheid van
zjn afsdheid was georganiseerd. De
jotterdamse socioloog Bram Peper
lield een boelend referaat over de
ontwikkeling van de arbeidsverhou-
Kgd, vervulde mij dit compliment dingen in Nederland. De kernvraag
eerder met schaamte, omdat ik het ln z^n betoog was, of het arbeids
klimaat op de universiteit als zo voorwaardenbeleid weer centraal
reinig evangelisch inspirerend heb zal worden gevoerd of juist niet. De
ervaren. Ik wil daar noch het lnsti- verlel<iing om dit te doen is volgens
tuut van de universiteit noch be- dF- PePer nogal sterk. De vakbewe-
paalde personen verwijten ove ging lijkt na de achterliggende cri-
maken. Ik wil alleen met spijt cor-
itateren dat het zo is'.
iedenkelijk
De hoogleraar noemde het 'been-
lelijk', dat de universiteit ondnks
deze ontwikkeling tó h de nsiruk
legt op de 'confessionele betouw-
baarheid' van de mensen. 'Al men
die nadruk erop blijft leggei vind
11 dat er ook concreet gestate aan
moet worden gegeven door er met
elkaar over te discussiëren ;n door
beleidsprojecten bewust te plaatsen
ln het perspectief van gloof en
retenschap. Die organistoris he
tanpak mis ik echter. Ve»chillende
leren heb ik geprobeerd r gestalte
lan te geven, maar lit leverde
alets op. Met schaam* denk ik
daarom terug aan de sollicitatie-
lesprekken die ik moet voeren en
vaarin ik de confessioisle betrouw
baarheid van de kanidaat moest
toetsen.
'Het ongelukige eit doet zich
du
1 ia een verslagg^er
0)ORN De ariekroof uit Huize
Doorn, het voonralige verblijf van
(e Duitse keizer Wilhelm II, is op-
lelost. Door eenanonieme tip heeft
ie politie de 20 Jarige Duitser P. E.
C.. die al vier aar in Nederland is
ingehouden. De man heeft be
kend.
Tevens is de a-jarige Amsterdamse
bar-exploitant V. E. S. aangehou
den aan wie de Duitser een deel
van de buit lad verkocht
Volgens de politie is hét grootste
deel van de buit (onder meer een
ecollectie aitleke snhifdozen, kost
bare horloges en ringen en onder-
•cheidinger) terecht. Alleen zijn
van enkele voorwerpen de edelste
nen verdvenen.
(ADVERTENTIE)
bril: ieders oogmerk!
sisjaren verzwakt uit de strijd te
zijn gekomen: het ideaal van de
ene ongedeelde vakbeweging is
mislukt; de werkgevers zijn in
staat gebleken een krachtig front te
vormen tegen vakbondseisen en
het midden en hoger personeel is
meer dan ooit vervreemd van de
vakbeweging. De verleiding is daar
om groot om het met een socialisti
sche regering op een akkoordje te
gooien.
Tóch zal dit volgens Bram Peper
niet gebeuren, omdat de roep om
democratisering groter is dan ooit,
de werknemers zeggenschap in de
bedrijven willen en het bedrijven-
Van een onzer verslaggeefsters
DEN HAAG Mary Zeldenrust -
Noordanus, oud-voorzitster van de
NVSH, is op het ogenblik bezig een
aantal mensen, zo'n drie tot vijf
personen, te zoeken, die willen be
middelen in het conflict bij de
NVSH. Deze mensen zouden dan als
een soort vertrouwenscommissie
moeten optreden en met beide par
tijen moeten overleggen. Mevrouw
Zeldenrust hoopt dit weekeinde
rond te komen met dit vertrou-
wenscomité, waarin ze overigens
zelf geen zitting wil nemeh.
De oppositie heeft het idee van
mevrouw Zeldenrust als zeer posi
tief aanvaard. John Tiggelman,
woordvoerder van de oppositie
toonde zich bijzonder verheugd
over deze verzoeningspoging. Hij en
zijn medestanders gaan volledig
akkoord met de suggesties van me
vrouw Zeldenrust. die zij enkele
avonden geleden deed. 'Het is altijd
onze bedoeling geweest een inte-
rimbestuur de kans te geven de
eenheid te herstellen', aldus de
heer Tiggelman.
NVSH-voorzitter Bart van der Valk
wilde eerst overleg plegen met zijn
mede-bestuursleden voordat hij
commentaar gaf op de bemidde
lingspogingen van mevrouw Zel
denrust.
De Amsterdamse socioloog drs. \y.
A. M. Teulings zette uiteen, dat de
arbeiders vandaag de dag, zo zei hij
zelf al niet doen, meer dan ooit
noodzakelijkerwijs in beweging zul
len worden gezet. Die noodzaak
hangt samen met de huidige be
weeglijkheid van het kapitaal. Wan
neer een bedrijf bemerkt dat zijn
kapitaal niet rendabel genoeg meer
is, wordt het teruggetrokken uit
een bepaalde vestiging en in een
nieuwe geïnvesteerd. Vaak leidt dit
tot massa-ontslag. Een bewijs vol
gens drs. Teulings, dat de onder
nemers deze ontwikkeling nog
maar in beperkte mate kunnen be
heersen. Arbeiders in nieuwe be
drijven zijn volgens de socioloog in
kapitaalsintensieve bedrijven in
vloedrijker geworden, zij kunnen
zelfstandig het produktieproces
draaiende houden. Anderzijds zijn
werknemers machtelozer geworden
doordat meer en meer bedrijven
fuseren en daardoor de beslissings
macht bij steeds minder personen
komt te liggen.
Prof. Van Zuthem legde de nadruk
op scholing en vorming van de
werknemers. Arbeiders zijn volgens
hem niet of nauwelijks in staat het
bedrijfsleven te democratiseren,
tenzij dat proces van buitenaf op
gang wordt gebracht. In dit ver-
vand besigde hij de term: 'arbei
ders zijn een leeg vat'. Later zei hij
spijt te hebban van deze uitsruk-
king, omdat er al te gemakkelijk
verkeerde conclusies aan verbonden
kunnen worden.
(ADVERTENTIE)
voor dezelfde stroomkosten
Vertegenwoordigers van allerlei door werkloosheid bedreigde groepen hebr lijk trok men op achter een groot spandoek, waarop 'voor werkgelegenheid'
ben gistermiddag op het Binnenhof gedemonstreerd. Er werd werkgelegen- stond. Afgevaardigden van al deze groepen hebben gistermiddag met
heid geëist voor werkloze academici, bouwvakkers, gezondheidszorgers,
arbeiders en wetenschappelijke medewerkers aan universiteiten. Gezamen- verscheidene leden van de Tweede Kamer gesproken over hun problematiek.
Besluit directie,
nu staking voortduurt:
PARAMARIBO Naar aanleiding van de algehele staking van de
werknemers bij Bruynzeel Suriname heeft de directie besloten het
bedrijf voorlopig te sluiten. De vakbonden hebben de Surinaamse
regering verzocht in het conflict te bemiddelen. De poging van de
bemiddelingsraad voor geheel Suriname om de partijen nader tot
elkaar te brengen is mislukt.
De werkenemers eisen een loons
verhoging van tien procent en een
rechtvaardig aandeel van de meer
waarde van het bedrijf, gedurende
de afgelopen 25 jaar. De Bruynzeel-
directie biedt een looncorrectie van
3,3 procent.
De Surinaamse regering is aandeel
houder van Bruynzeel Suriname. In
1973 werd een joint-venture aange
gaan. Daarbij werd bepaald dat de
factor arbeid een rechtvaardig aan
deel van de meerwaarde van de
onderneming zou ontvangen. Om
dat de regering Arron bekend had
gemaakt zich opnieuw over de
joint-venture overeenkomst te wil
len beraden, ondernamen de vak
bonden tot nu toe geen actie. Don
derdagmiddag verklaarde de waar
nemend-voorzitter van de bemidde
lingsraad dat de joint-venture van
kracht is. De vakbonden voegden
daarop de extra-uitkering aan hun
eisen toe.
Vanmorgen zal het bestuur van de
Bruynzeel werknemersorganisatie
een gesprek hebben met minister
president Arron. Gisteren besteedde
de Surinaamse ministerraad aan
dacht aan het conflict in zijn ge
wone vergadering.
Woordvoerder van de werknemers
stellen dat van een staking geen
sprake is. Volgens hen besloot de
directie dinsdag de avondploeg niet
te laten werken. Ook woensdag zou
het de directie van Bruynzeel zijn
geweest die het werk heeft stopge
zet.
Ongeveer 160 van de 200 werkne
mers bij het garnalenbedrijf 'Bum
ble Bee' in Paramaribo hebben het
werk neergelegd. Zij protesteren te
gen de schorsing van één van de
arbeiders. De man mag zes dagen
niet op zijn werk komen omdat hij
volgens de directie 'zijn taak niet
naar behoren vervulde.'
Dr. Meinsma vraagt:
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Minister mr. H. W.
van Doorn (CRM), wethouder drs.
Max van den Berg in Groningen en
TROS-presentator Chiel Montagne
hebben van dr. L. Meinsma een
briefje gekregen met het verzoek
zich terug te trekken als kandidaat
pijproker van het jaar. Dit drietal
was kandidaat gesteld door het ad
viescentrum van Niemeijer's ta
baksfabriek.
Volgens dr. Meinsma, bekend om
zijn onverdroten antirook-actie,
zijn de commerciële bedoelingen
van Niemijer overduidelijk. Voordat
het drietal kandidaat werd gesteld
hebben ze daarvoor toestemming
gegeven aan Niemijer. Door zich nu
terug te trekken stellen ze een
daad die een positievere reactie van
het publiek uitlokt dan wanneer ze
mochten worden gekozen tot pijp
roker van het jaar. Zo'n verkie
zing tekent het als actieve mede-
vervuiler van het milieu, aldus
Meinsma.
In de beide voorgaande jaren wer
den achtereenvolgens mr. C. Berk
houwer en prins Bernhard uitgeroe
pen tot pijproker van het jaar.
Van een verslaggever
SCHIPHOL Bezuinigingsmaatre
gelen van de KLM zullen geen ge
volgen hebben voor de vliegers. Dat
heeft de president van de Vereni
ging van Nederlandse verkeersvlie
gers, de heer M. L. van der Stroom
gezegd. Weliswaar gaat de KLM
vier oude DC-8-50 machines verko
pen (zoals gemeld heeft de presi
dent directeur Orlandini dat mee
gedeeld), maar daar staat de komst
van nieuwe machines tegenover. De
vloot van de KLM omvat thans 54
vliegtuigen. Voor elk toestel heeft
de maatschappij zes tot zeven be
manningen van twee vliegers. Als
vier vliegtuigen uit de vloot verwij
derd werden zonder aanvulling, zou
dat dus betekenen dat tussen de
vijftig en zestig vliegers overbodig
werden. Maar dat zal niet het geval
zijn. De KLM krijgt binnenkort en
kele toestellen die destijds in bruik
leen zijn gegeven aan Phillpine
Airlines terug. Dat zijn machines
van het type DC-8-63. Bovendien
wordt de vloot binnen anderhalf
jaar nog uitgebreid met een DC-10
en met twee Boeings 747. (Dat zijn
drie reuzenmachines, z.g. wide-
body-toestellen).
RITA
'Ik bekijk eerst dit tuinboek,
voordat ik besluit hoe ik mijn
grond ga gebruiken.'
DEN HAAG H<t is een oeroud en dagelijks probleem voor ieder die aan politiek doet: hoe kun je
in de barre werkilijkheid van alle dag de machtspolitiek van de kleine stapjes, minieme succesjes
en grote teleurstellingen volhouden zonder verraad te plegen aan verheven beginselen en verre door P. L. van Enk
idealen?
De spanning tussn droom en daad,
theorie en praktjk, wensen en mo
gelijkheden kwlt natuurlijk nog
het meest diegoen, wier grondbe
ginselen en uitgangspunt sterk zijn
en geen tegenspraak of twijfel dul
den. Een partij met zo'n krachtige
overtuiging is le PSP, die dezer
dagen weer de nessen slijpt wegens
onderlinge menngsverschillen over
de strategie er tactiek van haar
•olltleke actie.
)e partij heef. Jaren van heftige
strijd achter d: riig over de vraag
in hoeverre zj kon samenwerken
met andere g-oeperingen die niet
dezelfde socialstische en pacifisti
sche principes wilden omhelzen. Je
kon verwachtn dat die strijd vorig
Jaar was besecht toen het partij
congres ultsp-ak dat samenwerking
mogelijk was 'mits dat zou kunnen
lelden tot structuurveranderingen
socialistlshe zin.'
Bakkeleien
Het is eei formule die naar
achteraf tuldelijk wordt niets
oplost. Wait nu er een samenwer
kingsvorm gevonden is, blijkt het
hakkeleiei te beginnen over de
traag of lan dat 'mits' behoorlijk is
foldaan.
De PSP loudt er onverminderd aan
vast, cht de produktiemiddelen
moeten worden gesocialiseerd en
dat Nelerland de NAVO uit moet
en zijr krijgsmacht moet afschaf
fen. Tgelijkertijd neemt zij sinds
deze zimer deel aan het overlegor
gaan net PvdA, PPR en D'66 dat
de priduktiemiddelen niet in han
den van de gemeenschap wil bren
gen en de NAVO niet wil verlaten.
Dat roept een spanning op, die veel,
misschien wel de meeste, PSP-ers
niet kunnen verdragen. Daar komt
nog bij dat een partijgenoot, Huib
Riethof, met goedvinden van het
partijbestuur lid is geworden van
het Amsterdamse college van b. en
w. waarvan geen PSP-er ln ernst
kan geloven dat het structuurver
anderingen in socialistische zin op
het oog heeft.
Er is naar buiten toe nog niet veel
gebleken van troebelen over deze
ontwikkeling binnen de partij, al
heeft de afdeling Leiden de leden
vergadering die in november wordt
gehouden, voorgesteld, te besluiten
om uit het overlegorgaan met de
progressieven te stappen. Bijzonder
is wel, dat de fractieleider in de
Tweede Kamer, dr. B. van der Lek
in eigen persoon en met warme
steun van zijn fractiegenoot A. G.
van der Spek in het partijblad van
deze week zowel het overleg met de
progressieven als het wethouder
schap van Riethof in feite verwerpt
als zijnde ondienstig aan taak en
functie van de PSP.
Verrassend
Het artikel van Van der Lek is
nogal verrassend, omdat hij vroeger
nogal genuanceerd en verzoenend
over samenwerking met de progres
sieven heeft gedacht. Van der Lek
laat in zijn stuk echter merken, dat
hij de laatste tijd steeds meer aan
de zin en mogelijkheid ervan is
gaan twijfelen. De sluiting van
Bram van der Lek
Nieuw Dennendal en de aarzelende
houding van de PvdA bij die gele
genheid moet daarbij een rol heb
ben gespeeld. Ook schijnt de PSP-
leider nogal te zijn geschrokken toen
in het overlegorgaan de voorzitter
van de PPR, Wouder van
Dam, losjes weg filosoferend over
het regeerakkoord dat in 1977 aan
de orde moet komen. Van der Lek
noemde als kandidaat-minister
voor milieu-zaken.
Verder wordt in het overlegorgaan
de afspraak voorbereid van ver
plichte aanmelding van alle initia
tieven in het parlement, zodat
voortaan moties, amendementen en
het stemgedrag kunnen worden ge
coördineerd. Dat zou de PSP tot
een soort regeringspartij van het
kabinet Den Uyl maken, zoals Vrij
Nederland deze week terecht
schreef.
Van der Lek moet zich hebben be
dacht dat hij, al pratend en ver
broederend, terecht was gekomen
op een helling, waarop hij zou af
glijden van zijn socialistische doe
len. Zijn artikel ln het partijblad is
een onvervaarde aanval op het par
tijbestuur, dat in meerderheid
o.a. onder aanvoering van de vorige
fractieleider, H. Wiebenga de
koers van de samenwerking volgt.
Het Is te verwachten, dat zijn-stuk
veel partijgenoten zal alarmeren en
uiteindelijk tot een scherpe strijd
op het novembercongres van de
PSP zal lelden. De inzet van de
Tweede-Kamerfractie zou daarbij
wel eens kunnen zijn, dat de mede
werking aan het overlegorgaan
wordt opgezegd en dat Riethof van
zijn partij de aanwijzing krijgt dat
hij zijn compromitterende zetel in
het Amsterdamse gemeentebestuur
moet verlaten.
Als het een noch het ander zou
gebeuren is het de vraag of de
Kamerleden van de PSP er nog zin
in hebben, hun werk voort te zet
ten. Maar als de PSP wel uit het
overlegorgaan zou weglopen, valt te
verwachten dat het partijbestuur
opstapt.
Onthullend boek over geloofsvervolging onder het huidige Sow-
jet-bewind.
SERGEI KOURDAKOV
Eet mi lijn tas*
da gelovigen In do Sovjet-tbls
te vervolgen
«n KtJ daad bet grondig...
Omvang: 240 tekstpagina's en 24 bladzijden foto's.
In fraaie paperback-uitvoering.
Prijs 15.—.
Het aangrijpende, met veel authentieke foto's en dokumenten geïllustreerde levensverhaal
van de Jonge Russische politiefunctionaris SERGEI KOURDAKOV, die werd opgeleid voor de
opsporing en molestatie van christenen. Belast met de leiding van deze pogroms kwijt hij
zich aanvankelijk met geestdrift van zijn taak, maar door de houding van zijn slachtoffers
en gesprekken met enkelen van hen, o.w. Natasja, een christen-meisje dat meermalen onder
de terreur van Sergei's kommando te lijden had, komt hij tot Inkeer en weet naar het Wes
ten te ontvluchten.
De bekende publicist en Rusland-kenner Rev. MICHAEL BOURDEAUX, hoofd
van het 'Centre for the Study of Religion and Communism' in Londen, was diep
onder de indruk van dit unieke ego-dokument en schreef o.m.:
'Dit is een intrigerend en belangrijk boekSergei onderging de meest genadeloze opvoe
ding die in de Sowjet-Unie denkbaar is en hij geeft daarvan niet alleen een levendig ver
slag, maar ook het meest authentieke dat ik ooit heb gelezenIk ken veel mensen die
Sergei persoonlijk hebben ontmoet en geen van hen twijfelt aan de Juistheid van zijn ver
haal. Afgaande op mijn eigen kennis van de situatie in de Sowjet-Unie zie ik vele parallel
len'.
schreef de bekende
En in het weekblad 'De Reformatie' van 7 september j.l.
auteur RUDOLF VAN REEST:
'Ik zou dit boek graag in de aandacht van al onze lezers, speciaal van de jeugd, willen aan
bevelenWant als één ding duidelijk is in dit diep ontroerende boek, is het dat God zich
met het Russische volk bezig houdt en ook vandaag nog in staat is om er Saulussen tot Pau-
lussen te maken.
Van harte aanbevolen'.
De belangstelling voor dit pas-ver
schenen boek is zó groot, dat u er
rechtstreeks
verstandig aan doet het onmid
Zend mij
dellijk te bestellen.
via boekhandel:
De eerste druk is bijna uitver
ex. Sergei Kourdakov,
kocht; de tweede druk is in voor
VERGEEF MIJ, NATASJA!
bereiding en verschijnt omstreeks
Prijs 15,—.
15 oktober a.s.
Zorg voor tijdige toezending door
gebruik te maken van de BESTEL
BON.
Zend deze vandaag nog aan uw
boekhandel of (in open envelop.
Doorhalen wat u niet wenst.
zonder postzegel) aan:
CP
ANTWOORDNUMMER 5 - FRANEKER
Telefoon (05170) 3147; bij geen gehoor 2436.
