Rebellen niet
uit op macht
Werkloosheid is
sterk gestegen
Vervangende dienst
onder sociale zaken
Schietpartij in Mozambique
n'
Chauffeur niest, wagen
jonge hanen in water
Vooral onder vrouwen en jongeren
Zogezegd
Tien soldaten
gewond door
ontploffing
van granaat
Kritiek op Kennedy
Bromfiets tegen auto
lïeuwe Leidse Coerant
IISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
•enstraat 37
Postbus 76 Telefoon 31441
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet
DiisttDAG 10 SEPTEMBER 1974
exclusieve
meubelen
Bij VERDUYN RIJNSBURG
INTERIEURVERZORGING.
Uironr. 269274 t.n.v B V. De Christelijke Pers. Amsterdam
Abonnement 12,02 per maand, per kwartaal 36.05 Afd Bezorging vanaf 08.30 uur
DEN' HAAG De verantwoorde
lijkheid voor de tewerkstelling
van erkende gewetensbezwaar
den zal worden overgebracht
van het departement van defen
sie naar het ministerie van soci-
•ale zaken. Staatssecretaris Van
tent van defensie heeft een bij
zondere commissie uit de Twee
de Kamer laten weten dat de
regering deze verantwoordelijk
heid wil overdragen, waarbij de
voorkeur van de regering uitgaat
naar sociale zaken boven het
ministerie van binnenlandse za
ken.
Onderbrenging van de verant
woordelijkheid van die tewerk
stelling bij binnenlandse zaken
werd in de ministerraad minder
juist genoemd, voornamelijk
omdat de minister van binnen
landse zaken met plaatsingsbe
leid tot nu toe geen bemoeienis
of ervaring heeft.
In verband hiermee hebben de
PPR-kamerleden De Gaay Fort
man en Jurgens een wijziging
aangebracht in het initiatief
voorstel tot wijziging van de set
gewetensbezwaren militaire
dienst. Thans wordt voorgesteld
de verantwoordelijkheid voor de
tewerkstelling te verplaatsen
van het ministerie van defensie
naar het ministerie van sociale
zaken. De staatssecretaris noemt
het gewenst dat de overgang van
de verantwoordelijkheid zo spoe
dig mogelijk zijn beslag zal krij
gen. Zijn voorkeur gaat uit naar
1 januari 1975.
LORENZO MARQUES (AP, Reuter, UPI) De opstandelingen in Mozam
bique lijken niet meer uit op een machtsovername. Via de nog steeds bezette
radiozender in de hoofdstad Lorenzo Marques riepen zij zondag nog om een
rebellenregering te willen vormen, maar gisteravond beperkten zij hun eisen
tot erkenning van de rechten van het Mozambiquaanse volk. Zjj verzetten
zich tegen de overdracht van de soevereiniteit aan één partij. Gisteravond
laat hebben de rebellen zich bereid verklaard een gesprek aan te gaar, met het
Frelimo.
In een serie telexberichten aan re
dacties van kranten en persbureaus
in West-Europa seinden de bezet
ters: 'Wij willen vrede en eenheid
voor alle Mozambiquanen, zonder
scheiding door ras of geloof. Mo
zambique behoort aan het volk',
aldus de opstandelingen, die daar
mee onderstreepten dat de bevrij
dingsbeweging Frelimo volgens hen
niet het hele volk vertegenwoor
digt. Later seinden de rebellen
niets tegen het Frelimo te hebben,
maar wel te willen weten wat er
gaande was In het land en een
stem te willen krijgen In de beslis
singen die worden genomen. Zoals
bekend hebben het Frelimo en de
Portugese regering vorige week een
akkoord bereikt over de vorming
van een voorlopige regering in Mo
zambique waarin het Frelimo de
meerderheid zal hebben.
V ertegenwoordigers
Twee vertegenwoordigers van de
Portugese presdident De Spinola
zijn gisteravond in Lorenzo Mar
ques aangekomen voor overleg met
de dissidenten. Zij reden na aan
komst op het vliegveld onmiddellijk
naar de regeringsgebouwen in de
hoofdstad voor overleg met drie
blanke vertegenwoordigers van de
Beweging voor Vrij Mozambique en
één representant van het FICO, een
rechtse blanke organisatie. Ook wa
ren vertegenwoordigers aanwezig
Het Angola-comité heeft gisteren
een telegram gestuur aan premier
Vasco Goncalves van Portugal
waarin het oproept tot 'onmiddel
lijke en krachtige actie tegen sabo
tage van het akkoord door rechtse
extremisten in Mozambique'. Maat
regelen moeten worden getroffen,
aldus het Angolacomité, om derge
lijke ontoelaatbare voorvallen te
voorkomen. 'Wij houden de Portu
gese regering verantwoordelijk voor
een ordelijke machtsoverdracht aan
het Frelimo', zo besluit het comité
zijn telegram.
W"JH
-■x
Demonstranten die de blanke rebellie in Mozambique ondersteunen
hebben zich hier in het centrum van de hoofdstad Lorenzo Mar
ques verzameld.
van een nieuwe zwarte beweging
die zich Keert tegen het bewind van
het Frelimo. De radiozender in Lo
renzo Marques, die van Club Mo
zambique is herdoopt in Vrij Mo
zambique, dankte voor de 'vreedza
me. waardige en broederlijke ont
vangst', die de Mozambiquanen de
vertegenwoordigers van De Spinola
hebben bereid. Daarna werd het
Portugese volkslied gespeeld. Over delen van de stad. Hier en daar
het gesprek zijn geen bijzonderhe
den bekendgemaakt.
Demonstranten
Portugese troepen hebben gisteren
in de Mozambiquaanse havenstad
Beira geschoten op blanke demon
stranten die protesteerden tegen
het overdragen van de macht aan
de Afrikanen. Tientallen blanken
werden gewond toen de militairen
na enkeie waarschuwingsschoten in
de lucht op de menigte vuurden.
Volgens onbevestigde berichten uit
Zuid Afrika zijn dertig mensen om
het leven gekomen: 28 burgers en
twee militairen. Bij een incident in
Lorenzo Marques vonden zondag
drie mensen de dood. Ook ontplof
ten twee handgranaten die volgens
het leger werden geworpen door
blanke extremisten. De militaire
actie was ie eerste sinds de de
monstraties van blanken tegen het
akkoord dat de Portugese regering
en de bevrijdingsbeweging Frelimo
zaterdag in Loesaka hebben gete
kend. Na het incident in Beira wer
den nog hier en daar urenlang
echo's gehoord van schoten en ex
plosies in verschillende afgelegen
JEosi warm «anf'oiilcen
Voor wie een abonnee voor ons bedenkt en hem
ook nog op die bon hieronder opschrijft,
hebben wij weer een heel nieuw bewijs van onze
erkentelijkheid in voorraad. Een inderdaad
fraaie kamerthermometer van echt zwart
kunstleder. (Niet in de zon hangen, want dan lijkt
het warmer dan het is).
Abonneer eens iemand. Desnoods uzelf.
NIEUWE ABONNEE
NAAM:
STRAAT:
GIRO:
PLAATS:
Wenst abonnement op:
TROUW
DE ROTTERDAMMER
NIEUWE HAAGSE CRT.
NIEUWE LEIDSE CRT.
DORDTS DAGBLAD
(aankruisen a.u.b.)
Betaalt per maand/kwartaal
Opgegeven door:
Naarn:
Adres:
Plaats:
IK ONTVANG GRAAG:
Artikelenserie 'Onderne
mingsraden door prof. dr.
H. J. van Zuthem.
Fraaie thermometer (goud-
bedrukt op stevig kunstleer)
Altljr paraatmap brief
papier en pen).
Schrijf op de envelop: De Chr. Pers. antwoordnummer 2792, A dam
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
krijten mannen, vrouwen en kinde
ren Portugese militairen luidkeels uit
en riepen leuzen als: 'Geen uitver
koop' en 'We willen het Frelimo
niet'. Maar over het algemeen bleef
de stad na het incident rustig,
vooral ook doordat de politie de
belangrijkste pleinen met vracht
wagens had afgezet.
De Portugese officiële radio zond
een verklaring uit van Frelimo-
leider Samora Machel, waarin ge
vraagd werd om 'de uitroeiing van
deze groep misdadigers van de
blanke bevolking die poogt de
minst verlichte sectoren van de be
volking in haar dwaze avontuur
mee te slepen'. De minister van
overzeese gebieden, Antonio de Al
meida Santos, zei van zijn kant dat
de situatie opgelost zou zijn ge
weest als de strijdkrachten zich
niet al te veel zorgen hadden ge
maakt tot het voorkomen van ge
weld. In een vraaggesprek met het
blad Diario de Notlcias vroeg hij:
'Wat willen zij tenslotte? Dat wij
voortgaan te sterven en te doden,
dat alle bronnen van welvaart ver
nietigd worden en de chaos zich
kan "erspreiden?'
Generaal Francisco de Costa Go-
mes. staf-chef van de strijdkrach
ten. deelde mee de plaatselijke op
perbevelhebbers opdracht te hebben
gegeven tot herstel van de vrede ln
Lorenzo Marques. De regering zei
troepen uit het noorden te zullen
zenden. Een beslissende stap bleef
tot nu toe uit.
Volgens in Johannesburg ontvan
gen persberichten controleren Por
tugese militairen en leden van het
Frelimo de grens met het westelijke
buurland Malawi. Zij zouden infil
traties vrezen van blanke vrijwilli
gers uit Rhodesië of Zuld-Afrika
die de opstandelingen in Lorenzo
Marques te hulp zouden komen.
De Rhodesische zaakgelastigde in
Lissabon bezocht maandag premier
Goncalves om hem te verzekeren
dat Rhodesië geen steun aan de
rebellen zou verlenen.
KAMPEN Tweeduizend Jonge ha
nen zijn gistermorgen vroeg ln het
water van het Noorddiep om het
leven gekomen, toen de vrachtauto,
die hen vervoerde in het water
terecht kwam. De 27-jarige chauf
feur gaf als oorzaak van het in het
water rijden op. dat hij plotseling
moest niezen. De dieren waren af
komstig van een slachterij in Lo-
chem. In totale bevatte de vracht
wagen 4200 Jonge hanen, die waren
opgesloten in rieten korven. Er
konden ruim tweeduizend dieren
worden gered (althans van de ver
drinking. Nu worden ze geslacht).
Memoires leveren
Nixon voorschot van
2 miljoen dollar op
NEW VORK (AP) De literaire
agent Irving Lazar heeft bekendge
maakt dat oud-president Richard
Nixon hem had opgedragen te gaan
onderhandelen over het uitgeven
van Nixons memoires, die de schrij
ver vermoedelijk een voorschot zul
len opleveren van twee miljoen
dollar.
fan onze sociaal-economische redactie
!N HAAG De sombere voorspelling van minister Boersma
•iale zaken) dat de werkloosheid eind dit jaar wellicht zal op-
ipen tot een niveau van 180.000 of zelfs meer lijkt door de augus-
icijfers te worden bevestigd.
van de meisjes niet worden gezegd.
Van het totaal aantal werkloze
mannen waren eind augustus 25.570
ofwel 24,6 procent jonger dan 23
jaar werkloos, ofwel 49,3 procent
centage 21,3. Voor vrouwen zijn
deze cijfers nog ongunstiger in au
gustus waren 153.303 jonger dan 23
jaar wrkloos, ofwel 49,3 procent
van het totaal. De ongunstige ont
wikkeling van de werkloosheid onder
jongeren komt relatief sterk tot
uitdrukking in de leeftijdsgroepen
van vijftien tot en met achttien
jaar.
It het gisteren gepubliceerde
iandverslag arbeidsmarkt van het
isterie van sociale zaken blijkt
it de werkloosheid opnieuw sterk
toegenomen, van 150.000 in juli
it 156.300 in augustus (gecorri-
eerd voor het seizoen). Drie acht
ende procent van de afhankelijke
iroepsbevolking is op dit moment
erkloos.
fgezien van de correctie wegens
lizoeninvloed (de absolute cijfers
us) is de stijging van de werkloos-
:id neemt verhoudingsgewijs het
iet 3.560 tot 134.960. De werkloos-
eid neemt verhoudingsgeweijs het
É',st toe onder vrouwen en jon-
>n. Hoe snel de stijging van het
tal werkloze vrouwen in verge-
ing met mannen is blijkt uit
erstaand (niet voor het seizoen
- Airrigeerde) overzicht:
nnen:
I '73 - 80.800 juni '74
fl '73 - 84.300 juli '74-
hard ,g. -73 80.700 aug. '74
week ouwen:
ni '73 - 19.10 juni '74
li '73 - 21.200 juli '74
ig. '73 - 22.900 juli '74 -
;ler
r fijn
kan
bent
en hij
ndse
L0—62
URSU
igelse
entie.
itie.
deze cijfers blijkt dat de werk
osheid onder mannen de af ge
pen maand zelfs iets kon dalen,
rwijl de werkloosheid onder vrou-
in juist snel toenam. Deze ont-
';keling kan gedeeltelijk worden
'(fm.^ibegeschreven aan het probleem
de schoolverlaters. Dit jaar
ibben aanzienlijk minder jon-
iren die van school kwamen een
FIKK f"
nastr.
Is 193
sier vi tan kunnen vinden. Per saldo zijn
;e? W
.stlein
ergevi
583
52604.
3 (7-1
'egen,
eenvi
aan|
tijd.
f10—2
94.800
103.800
103.900
- 24.000
-27.700
- 31.100.
vrouwen er echter het slechtst
gekomen. Veel oudere jongeren
lan). fcnden nog wel werk maar dat kon
vooi
WePil de universiteit haar weten-
oord^ happelijk karakter bewaren,
Venne an zal zij ook iets moeten doen
rt pafoor mensen die met minder
etenschappelijke ambities de
niversiteit bezoeken.
Prof. dr. A. Wattel
Soms zon
Zonnige perioden en geleidelijk
afnemend buiig. Tot overwe
gend matig afnemende weste
lijke wind. Maximum-tempe
raturen circa 19 graden Celsius.
MORGEN EN OVERMORGEN:
droog en vrij zonnig en be
langrijk hogere temperaturen
overdag.
Morgen zon op: 06.07
onder: 19.05
maan op:
onder: 16.17
Schoolverlaters
Tot dusver is de plaatsing van
schoolverlaters niet zonder moeite
verlopen. Dit geldt voor meisjes in
nog sterkere mate dan voor jon
gens. Het ministerie van sociale
zaken heeft overigens gunstige er
varingen met de twintig gulden re
geling waarbij aan iedere werkge
ver twintig gulden per week wordt
uitgekeerd voor het in dienst ne
men van een partieel leerplichtige.
Een belangrijk aandeel in de huidi
ge werkloosheid neemt ook de bouw
in. Eind augustus waren 25.750 werk
loze bouwvakkers ingeschreven
tegen 26.100 een maand geleden,
dat wil zeggen een daling van 350.
In 1973 was de daling van juli op
augustus aanzienlijk groter, bijna
1700 (op een totaal ingeschreven
bestand van 14.600 in juli 1973).
Ook ten aanzien van de andere
beroepsgroepen was de situatie over
het algemeen ongunstiger dan een
jaar geleden, met uitzondering van
het horecapersoeneel en de chauf
feurs.
'T HARDE Bij een oefening van
de 425-ste infanterie bewakenings-
compagnie op de schietbaan in Ol-
debroek zijn gistermiddag tien
dienstplichtige soldaten gewond, ze
ven ernstig en drie minder ernstig.
Het ongeluk gebeurde, toen een sol
daat tussen de losse flodders een
scherpe granaat vond. die hij mee
nam naar een geparkeerde vracht
auto, waarin een aantal collega's
zat. Hij deponeerde de granaat in
de auto. die daarop explodeerde.
Hierbij werden zeven militairen ern
stig gewond. Drie andere jongens
zijn ter observatie opgenomen in het
Sophiaziekenhuis in Zwolle, waar
ook de andere gewonden heen zijn
gebracht. Geen van allen verkeert
in levensgevaar.
De familie van alle jongens is inge
licht. De koninklijke marechaussee
stelt een onderzoek in naar de toe
dracht van het ongeluk.
Met een demonstratiebord waarop 'Impeach Kennedy' achter zich,
voert senator Edward Kennedy een gesprek met blanke ouders die
protesteren tegen het integratieplan voor de scholen van Boston.
>-
Binnenland
Vondeling over Indonesiës
gevangenen5
Buitenland
Tunesië op keerpunt 9
Onrust over boek van Brandt 9
Sport
Rinus Gosens over Eindhoven 11
Economie
Maxis botst met verticale
prijsbinding15
Lezers schrijven 2
Nieuwe boeken 2
Radio en tv 6
Strips, feuilleton 6
ïriep lijkt niet zo
wrd toe te slaan
W. P
'elof.
zal ik nu
zeggen dat je
Leeuwarden
Hengelo
B'csa
(ADVERTENTIE)
KURavond-studiesmrendrs
^Elficlénte opleidingen voor universitaire tentamens an examens.
Ie academici die
Informatiebijeenkomsten
Rechten Economie Geschiedenis
cursusaanvang 1 e week oktober en februari door geheel nederland
Ramp met TWA-toestel
Commandogroep
bestaat niet,
maar kondigt
wel acties aan
BEIROET AP/AFP) De zoge
naamde Nationalistische jeugd voor
de bevrijding van Palestina, die de
verantwoordelijkheid voor het
neerstorten van een TWA-straal-
vliegtuig bij Korfoe op zich heeft
genomen bestaat niet, aldus het
Palestijnse persbureau WAFA. In
een in Beiroet uitgegeven commu
niqué wordt gezegd dat sprake Is
van een 'zionistische poging schade
toe te brengen aan de strijd van
het Palestijnse volk'. Het leek gis
teravond uitgesloten dat er nog
overlevenden van de ramp zijn. Er
zaten 88 passagiers in het TWA-
toestelt.
Hoewel de groep die de aanslag
claimde volgens het persbureau
WAFA dan niet bestaat, kondigde
de groepering gisteravond soortge
lijke acties aan tegen andere lucht
vaartmaatschappijen die op Israël
vliegen. De organisatie zegt dat de
aanslag was bedoeld als waarschu
wing en als executie voor zes Iraë-
li's die lid zouden zijn geweest van
een moordbrigade. In een reactie
op de officiële Palestijnse ontken
ning dat het toestel doelwit zou
zijn geweest van een aanslag her
haalde de Nationalistische Jeugd
voor de bevrijding van Palestina
dat één van zijn commando's de
Chileen Eduardo Santo het toe
stel tot ontploffing had gebracht
met explosieven die hij aan zijn
riem had meegesmokkeld. De TWA
heeft bevestigd dat er een Chileen
aan boord van het toestel was.
KLAZIENAVEEN De 20-jarige
Ties de Roo is gisternacht in zijn
woonplaats Klazienaveen (Dr). bij
een verkeersongeluk omgekomen.
Het slachtoffer kwam met zijn
bromfiets op een onverlichte weg
frontaal in botsing met een per
sonenauto. Zijn duo-passagier werd
ernstig gewond op?' mén in eau
ziekenhuis I11 Emm