Zuid-Afrikabeleid van werkgevers nog troebel Kerncentrales weer dagje in discussie Toch wel handig zo'n brommer! Plan-Vredeling voor defensie realistisch 'ommentaar Informatie aan Nederlandse vakbonden geweigerd ']LM wil meer met iendship vliegen PPR gebelgd over radiocommentaar Starfighter-groep toch naar Zweden Bruins Slotstraat in Rotterdam Vrouw door storm overboord geslagen Twee jongens bij botsing met bus gedood Winkeliers dupe van wisseltruc Toelaatbaarheid nog niet bewezen, maar ook niet afgewezen Er was eens een man die zijn postzegels wilde verzekeren tegen wegwaaien. Dat kon bij de AGO DeAGO verzekert alles (ennogwat/t> T4/WUW' KWARTET MAANDAG 9 SEPTEMBER 1974 BINNENLAND T3/K5 non lit Amerikaans standpunt gezien t niet onverstandig, dat president zijn voorganger Richard Nixon •aal pardon heeft geschonken alle strafbare feiten, die deze is zijn ambtsperiode in het \yitte heeft of zou hebben bedreven, heeft genade voor recht laten n fcn daarmee een lange discussie de vraag wat er nu met Nixon t gebeuren voorkomen. Wil hij liet de schijn van partijdigheid en ijdigheid op zich laden, dan kan het bij dit ene gebaar niet laten, zal nu ook een breed gebaar iten maken tegenover alle jonge en ai erikanen. die hebben geweigerd lge.n«l jee! te nemen aan de oorlog in Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM 'De werkgevers zijn nog niet toe aan duidelijke informatie en aan discussie over hun sociaal beleid in zuidelijk Afrika'. Dat zei Nel Tegelaar, hoofdbestuurslid van het NVV, zaterdag op het zuidelijk-Afrika-congres in de aula van de Vrije Universiteit. dik il la tnam. ver wat gebeurt er met de vroegere lewerkers van Nixon, die wel moe- :elege boeten voor hun aandee' in de x op lergate-zaak? En i ,r Fords onverwachte ingreep in 6 juridische procedures is er ook «Pi i antwoord gekomen op de vraag zei h nu precies Nixons rol in deze eerde lergate-affaire was. Als Nixon daar zelf alsnog een duidelijk antwoord dl geeft kan dat zijn vroegere loyale het lewerkers veel leed besparen. Het itsgevoel zou dan in elk geval r bevredigd zijn. Voorlopig blijven nog zitten met het gevoel: de ten gaan vrijuit, alleen de kleinen len gepakt. sotvi e dl een onzer verslaggevers STERDAM De directie de KLM bestudeert de mo- ijkheid, een aantal van de r korte Europese luchtlijnen ier te brengen bij haar doch- NLM, de Nederlandse Lucht- irt Maatschappij. Het gaat >r om lijnen met een gering voersaanbod, binnen een aal van 400 kilometer van ïsterdam. maatschappij hoopt hierdoor aanzienlijke kostenbesparing te erkstelligen omdat de NLM met Ikope Fokker Friendships vliegt, maar 44 stoelen tellen. De KLM :t deze diensten op het ogenblik roeren met veel duurdere en ere (100 stoelen) DC-9's, die lat het aantal passagiers maar ng is met een lange bezet- ;raad vliegen, lijnen staks door de NLM lm worden gevlogen, is nog niet -*end. Op het ogenblik heeft de W-dochter naast de binnenland- bestemmingen Groningen, En- ede, Eindhoven en Maastricht al enkele buitenlandse bcstem- igen in haar lijnennet opgeno- (Eindhoven-Hamburg en Am- dam-Bremen op doordeweekse - en en in de weekeinden Am- dam-Brussel). Mogelijk zal de cwentie op deze lijnen worden evoerd. terwijl tevens nieuwe temmingen (gedacht wordt on- meer aan Dusseldorp) kunnen den opgenomen. nneer de plannen doorgaan, be ent dit, dat de NLM-vloot, die vijf Friendships telt, waar- ljnlijk zal moeten wordfn uitge- id. Welke gevolgen deze plannen ir de vliegers zullen hebben, is niet bekend. De vrees van de gers dat zij bij overplaatsing op Friendship aanzienlijk minder len gaan verdienen, nomet de M voorlopig volkomen onge- od. (ADVERTENTIE) 'Zij zeggen dat de vakbeweging hier niets te maken heeft met de arbeids omstandigheden daar, maar dat is wel degelijk zo. De beslissing om déèr te investeren wordt hiér geno men, en de uitbuiting vindt plaats met Nederlands kapitaal'. In sep tember vorig jaar heeft de vakbe weging tachtig betrokken firma's aangeschreven. De reacties varieerden van niet- reageren, via ontkennen dat men belangen heeft in Zuid-Afrika, tot weigering informatie to verschaffen omdat men aan de vakbonden geen verantwoording schuldig zou zijn voor het buitenlandse beleid. Onder de bedrijven die totaal niet gerea geerd hebben waren Nijverdal-Ten Kate, Van Ommeren, Shell, Akzo, Scholten-Honig en Organon. De vakbeweging heeft zich steeds op het standpunt gesteld dat de regeringen en ondernemingen, waar ook ter wereld, gebonden zijn aan de minimum normen voor menswaardige arbeidsverhoudingen en -omstandigheden. Die normen worden in Zuid-Afrika met voeten getreden en daarom moet volgens de vakbeweging ook emigratie naar Zuid-Afrika ten sterkste worden ontraden. 'Wij houden ieder NVV- lid dat wil emigreren voor, dat hij zich indirekt schuldig maakt aan het beleid in Zuid-Afrika', aldus Nel Tegelaar. Verder kunnen investeringen in Zuid-Afrika volgens de vakbewe ging alleen plaatsvinden onder een aantal voorwaarden: feitelijke er kenning van het recht tot vorming van vakbondsorganisatie en het aangaan van collectieve arbeidso vereenkomsten voor alle bevol kingsgroepen: de daadwerkelijke afschaffing van het stelsel dat functies voor leden van bevoordeel de bevolkingsgroepen reserveert: een zodanige naleving van de loon wet dat betaling van het minimum loon aan niet-blanken wordt voor komen: het opstellen en de in de praktijk brengen van gelijke belo- beoordeeld aan de hand van hun bijdrage aan. of tegenstand tegen een dergelijke verandering, aldus Reg September. Het Zuidelijk-Afrika Congres had dit jaar als thema Arbeidersstrijd- Vrijheidsstrijd in Zuidelijk-Afrika, en werd georganiseerd door onder andere de anti-Apartheidsbeweging en het Angola-comité in samen werking met de Vrije Universiteit. Het thema was gekozen vanwege de ongekende arbeidsonrust in Zuid- Afrika. maar ook in Namibië (Zuid west-Afrika) en Rhodesië de afge lopen jaren. Strijd Reg September HILVERSUM —Het bestuur van de PPR is 'hevig verontwaardigd' over de reactie van AVRO-commentator dr. F. A. Hoogendijk op de verkie zing van Roel van Duijn tot we thouder van Amsterdam. In AVRO's radiojournaal zei Hoogendijk gis termiddag dat de kandidaatstelling van PPR-lid Van Duijn had aange toond dat de PPR misbruik maakt van het democratische systeem. Het partijbestuur heeft de voorzitter van de AVRO schriftelijk om zend tijd gevraagd, om in het openbaar op deze uitspraak te kunnen reage ren. Bij schietpartijen twee mannen gewond AMSTERDAM Bij een schietpar tij om een vrouw is zaterdagavond de 37-jarige Chinese kelner Sin Ko Wu door rondvliegende glas scherven gewond. De schietpartij ontstond, toen de 32-jarige Amster dammer W. H. Th. van T. een geschil over een wederzijdse vrien din met de 24-jarige Chinese ober Tang Kwam Y. wilde uitpraten. Tijdens dit gesprek ontstond een ruzie, waarbij landgenoten van de ober van T. met een barkruk te lijf gingen en hem daarbij aan het hoofd verwondden. Van T. loste hierop in het wilde weg een drietal schoten, die geen doel troffen. Hij is later door de politie aangehou den. De 25-jarige Amsterdammer H. G. is in de nacht van zaterdag op zondag gewond geraakt bij een schietpartij in een café. Hij wilde bemiddelen bij een ruzie tussen twee slaags geraakte vrienden. ningsstelsels voor all? bevolkings groepen: het openstellen van vakop leidingen binnen de onderneming voor alle bevolkingsgroepen; en het voeren van een beleid dat uitgaat van de gelijkwaardigheid van blan ke en niet-blanke werknemers. Christelijke werkgevers Reg September, vertegenwoordiger van het African National Congress in Londen, zei op het Zuidelijk- Afrika Congres in de Vrije Univer siteit dat ondernemingen altijd stellen dat investeringen de apart heid kunnen verzachten. 'Ondanks de steun die wij, vooral ook in Nederland, krijgen in onze strijd tegen deze opvattingen, zien we helaas ook hoe een heer Van der Meer van de christelijke werkgevers zich onlangs uitliet na een bezoek aan Zuid-Afrika', aldus Reg Sep tember. Het is moeilijk, zo zei deze, om een helder beeld te krijgen van de rol en de toekomstverwachtin gen van de Afrikaanse vakbonden, omdat het zo'n ingewikkelde zaak September: 'Wel, Van der Meer, onze eisen zijn niét geccompliceerd, ze zijn simpel en direkt: we staan op dezelfde rechten als elke Neder landse arbeider. Het recht om vrije vakbonden op te richten, om zon der politie-intimidatie te staken. Het recht om een parlement te kiezen en om te nationaliseren als .ons dat uitkomt.' De enige weg tot verandering in Zuid-Afrika is volgens de vertegen woordiger van het African National Congress gelegen in een structurele verandering van de economie en de herverdeling van de macht ten gunste van de Afrikanen. De rol van externe krachten moet worden In Zuid-Afrika braken in de mij nen, maar vooral in de fabrieken, stakingen uit. met name vanwege het groeien van de inkomenskloof tussen zwart en blank. De organi satoren van het congres beschou wen de strijd van de zwarte arbei ders ook als een politiek verzet tegen de blanke overheersing. Daarom sluiten deze acties volgens hen aan op andere vormen van vrijheidsstrijd, zoals de guerilla-ac- ties in Rhodesië. (ADVERTENTIE) ...ook a Is je niet op de bus wilt staan wachten. SOESTERBERG, PARIJS (ANP, UPI, Reuter) De ministers van defensie van de vier landen die samen hun Starfighters willen ver vangen, gaan onverwacht toch nog naar Zweden. Eerder was aangeno men dat de Zweedse Viggen als mogelijke opvolger in feite uit de strijd lag. Wanneer dat bezoek in de ageda's kan worden ingepast, is nog ondui delijk. Woensdag vertrekken de mi nisters van België, Denemarken, Nederland en Noorwegen naar Amerika om daar over de kandida ten YF 17 (Cobra) en YF 16 te Praten. Gisteren kwamen zij uit Parijs waar de Mirage FIE werd overwogen. Bij die gelegenheid werd bekendgemaakt dat de Franse luchtmacht zelf er veertig kocht, voor een overigens niet genoemd bedrag. Dit zou volgens waarnemers de aanschafprijs drukken. In Washington zal dan ook belang stellend worden geïnformeerd over geboden toestellen. Bij terugkeer op Soesterberg gister middag, legde minister Vredeling er de nadruk op dat er, ondanks aller lei geruchten, nog steeds niets is besloten, en dat de vier landen nog als één groep opereren. Tijdens een sobere plechtigheid in de Rotterdamse deelgemeente Hoogvliet heeft zaterdag mevrouw Bruins Slot een naar haar man vernoemde straat onthuld. De Bruins Slotstraat is een van de twintig straten in Hoogvliet die namen hebben gekregen van verzetsstrijders uit de tweede wereldoorlog. De heer Bruins Slot was leider van het illegale contactapparaat van de AR in het noorden van het land. Hij was daarna hoofdredacteur van Trouw. De heer Bruins Slot overleed in 1972. (ADVERTENTIE) Informatiebijeenkomsten KUR avond-studies mren dra Rechten Economie Geschiedenis Leeuwarden Hengelo Breda Alkmaar Amslordam Groningen Den Haag Eindhoven Arnhem Zwolle Utrecht Sitlard Rotterdam Oranje Hotel Co sa Cosmopolite Het Gulden Vlie» Krasnapolsky Het Tehuis - Congresgebouw Café-?esL Rlche NaL - Schouwburg Odeon - - Jaarbeurs Bealrixgeb.- - Schouwburg - Bouwcentrum - Stationsplein - ma 8/9 - 20.30 u. dl 10/9 - 20.30 u. WO 11/9 - 20.30 u. do 12/9 2030 u. 13/9 - 2030 u. Stationsplein Koorstraat Dam Lutkonnlauwstr. Churchillpleln Vestdijk Blijmarkt Centraal Station Wilhelminastr. Stationsplein ze 14/9 - 11.31 ma 16/9 20 30 u. dl 17/9 - 20.30 u. do 19/9 - 20.30 u. vr 20/9 - 20.30 u. za 21/9 - 1130 u. ma 23/9 - 2030 u. wo 25/9 - 20.30 u. IK11R Krtnil I IvanlJIitrJiisq RtpdiKraJ VeemtiMpMfl 35. I Utrecht tel towaoWt AR-deskundige op studiedag: UTRECHT Minister Vredeling is met zijn defensienota realis tischer dan veel van zijn voorgangers. We hebben nu eenmaal in Nederland onvoldoende bereidheid om voor defensie gelden ter beschikking te stellen. Vorige ministers kwamen met mooie plan nen waarvan was te voorzien dat men ze nooit kon uitvoeren om dat er geen geld was. Op een door de KVP georganiseerde studieda0 over de defensienota was dit de mening van de heer M. H. von Meyenfeldt, defensiespecialist van de ARP en oud-directeur van het Studiecentrum voor militair lei derschap. De heer von Meyenfeldt maakte deel uit van de studiegroep van KVP, ARP en CHU die over de nota onder meer als commentaar had dat een fundamentele uiteen zetting over de achtergrond van het defensiebeleid erin ontbreekt. Voor de AR-deskundige was dat trouwens niet verbazingwekkend. 'In Nederland is nooit fundamen teel nagedacht over veiligheidspoli tiek. Het defensiebeleid Is altijd een reactie geweest op bepaalde ontwikkelingen, niet de weerslag van een doeltreffende visie op het gebied van vredes- en veiligheids vraagstukken'. De heer von Meyenfeldt meent dat het In de defensienota neergelegde tienjarenplan wel bijsturing be hoeft. Anders wordt op defensie onaanvaardbaar veel bezuinigd, en wordt een niveau bereikt waar in feite elke investering weggegooid geld wordt. 'We zijn dat niveau al gevaarlijk dicht genaderd', consta teerde hij. De antl-revolutionalr, zelf beroeps militair, betwijfelde of het militaire personeel de gevraagde medever antwoordelijkheid voor het in de nota uitgestippelde defensiebeleid wel zal kunnen opbrengen. Vermin dering van het aantal taken en van het personeel in de krijgsmacht, is volgens hem niet haalbaar. Nu al werkt men met het minimum aan mensen, die Juist steeds méér taken moeten uitvoeren. Die taakuitbrei ding is de consequentie van de in de krijgsmacht gevoelde behoefte aan meer sociale begeleiding, meer communicatie, inspraak enzovoort. 'Men kan niet aan de ene kant van mensen verlangen dat ze medever antwoordelijkheid dragen en ze aan de andere kant overbelasten', aldus de heer von Meyenfeldt. VLISSINGEN Als gevolg van de hevige storm is zaterdagmiddag een stewardess op de Westerschelde overboord geslagen. ZIJ was aan boord van de Deense kustvaarder Scannic. Een Belgische marineheli kopter heeTt haar, nadat zij een uur met een zwemvest aan in het water had gelegen, opgevist en in Vllssin- gen aan land gezet. Daarna is zij in het ziekenhuis opgenomen. De kustvaarder verkeerde in moeilijk heden door de storm. Ook verschillende veerdiensten hebben de afgelopen dagen veel last gehad van de harde wind, die over ons land woel. De veerdien sten tussen Harlingen en Terschel ling en Enkhuizen-Stavoren werden zaterdag gestaakt. Ook alle loods- diensten voor Nederlandse havens werden gestaakt. Voor IJmuiden liggen vier tot vijf schepen te wachten op beter weer, voor Hoek van Holland een stuk of twintig en voor de Westerschelde ook een klein aantal. Overigens heeft de storm geen ern stige schade aangericht. Wel kwa men er vanuit het. hele land mel dingen van omgewaaide bomen en afgerukte televisieantennes. In Put ten viel een omgewaaide boom op een elektrische leiding, waardoor het licht een tijdlang uitviel. Ook in het Zuidhollandse s'-Gravendeel was een omgevallen boom verant woordelijk voor het uitvallen van de elektriciteit. In het Lemmer werd door de wind het dak van een woonwagen afgerukt. BRUMMEN Bij een verkeerson geluk in Brummen zijn in de nacht van zaterdag op zondag twee Jon gelui gedood en een derde zwaar gewond. De 19-jarige J. Geven en de 20-jarige F. Groothedde reden met hun auto tegen een bus van de Gelderse Tramwegen. De twee Jon gens overleden ter plaatse. Een derde inzittende van de auto werd zwaar gewond. In de nacht van zaterdag op zon dag is de 17-jarige J. Fijns uit België bij een ongeluk in het Lim burgse Reijmerstok om het leven gekomen. Hij werd door een auto geschept, toen hij met zijn brom fiets een voorrangsweg op kwam rijden. Hij was op slag dood. De 27-jarige A. Stolk uit Baren- drecht is om het leven gekomen, toen hij met zijn auto frontaal op een tegenligger botste. Op weg naar het ziekenhuis ls hij overleden. In Havelte is zaterdag de 53-jarige M. Mulder uit Darp om het leven gekomen, toen hij de macht over het stuur van zijn auto verloor. De auto ramde enkele bomen en kwam In een sloot terecht. De bestuurder werd hierbij uit de wagen geslin gerd en gedood. ROTTERDAM Drie mannen hebben in het weekeinde een Rot terdamse winkelier 2645 gulden ar mer gemaakt door een wisseltruc. Een van de mannen kocht een hangslot van een tientje. Hij be taalde met een biljet van honderd gulden en wilde dat het wisselgeld zou bestaan uit oude biljetten van tien. De verkoopster haalde uit het kantoor een hele stapel geld en zocht samen met de drie mannen naar de gewenste biljetten. Lang na het vertrek van de drie mannen telde men in de winkel het geld nog eens na. Er bleek toen 2645 gulden weg te zijn. (ADVERTENTIE) AMSTERDAM Het debat over de toelaatbaarheid van kernenergie zit nog steeds muurvast. Dat is eergisteren weer een volle dag lang aangetoond op een symposium dat het Verband van Weten schapelijk Onderzoekers over het pro bleem had georganiseerd. uptsvclfk maak vast een stal voor een fk ponv kind] jelastl De in Groningen geconcen treerde werkgroep die' een en ander had voorbereid, bracht eerst prof dr. H. J. Groenewold (theoretische natuurkunde en ethiek van de natuurwetenschappen) in het veld. In een zaal waar ondanks het gestaag groei ende aantal microfoons de verstaanbaarheid een hard nekkig probleem bleef, voer de hij de van radioactiviteit te vrezen gevaren naar een nieuw hoogtepunt. Ging de discussie tot nog toe over het te verwachten aantal erfelijke afwijkingen en de aanvaardbaarheid daarvan, Groeneveld wiep de mogelijkheid op dat het voortbestaan van de mens heid als geheel in gevaar zou komen. Hij voerde zes factoren aan die zijns in ziens bij de bestaande bere keningen waren verwaar loosd, opperde dat elk van die factoren de situatie wel eens tien keer zo erg zou kunnen maken, liet bij wijze van vriendelijkheid twee factoren (naar keuze) weer vallen, en hield de gedachte over dat de stralingsschade best tienduizend keer zo groot zou kunnen worden als de optimisten denken. Dat was geen al te degelijke, redenering, vond hij zelf ook. maar dat was ook niet nodig: de bewijslast dat kernenergie wél aanvaard baar en veilig is. rustte niet op hem maar op de voor standers. Tweeling De polemoloog dr. P. Bosk- ma zette nog eens uiteen dat kernreactor en atoom bom een Siamese tweeling zijn. Elke reactor produceert plutonium waarmee bom men kunnen worden ge maakt, en grootscheepse in voering van kernenergie brengt mee dat onvoorstel bare hoeveelheden van dat materiaal in de circulatie komen. Nog afgzien van wat regeringen daarmee zouden kunnen doen, wor den hier heel nieuwe moge lijkheden geopend voor ter roristische organisaties en voor de georganiseerde mis daad. Afdoende bewaking zou neerkomen op een soort politiestaat. Dr. W. A Smit (bekend als weigeraar van de Kalkar heffing) had scenario's uit gewerkt voor een ramp met een op de Maasvlakte te bouwen kernreactor. Onder ongunstige weersomstandig heden voorzag hij een kleine honderdduizend doden wan neer een wolk radioactief materiaal bij zuidwesten wind over Den Haag, Leiden en Amsterdam zou drijven. Geen denkbare rampenorga nisatie zou daar iets tegen kunnen doen. Overbodig Dr. J. J. Hallers (fysicus) tenslotte, had een energie beleid ontworpen waarin we, door bezuiniging en afrem men van de economische groei, de geplande hoeveel heid kernenergie in ieder geval tot het jaar 2010 hele maal niet nodig hebben. Hij Dr. Peter Boskma riep op om, gegeven alle on zekerheden, in Nederland in ieder geval de komende vijf jaar geen nieuwe kerncen trales te bouwen en in die tijd rustig na te denken, ex tra onderzoek te verrichten en een beleid op degelijke grondslagen te ontwikkelen. Het meest welsprekende weerwerk kwam van prof. dr. ir. D. G. H. Latzko.Hij bouwde eerst wat aan zijn persoonlijke geloofwaardig heid, omdat in kringen van tegenstanders nogal eens wordt opgemerkt dat kerne nergie wordt doorgedrukt door mensen wier maat schappelijke carrière daar mee nauw verbonden is. 'Ik ben', zei Latzko, 'de helft van mijn loopbaan bezig ge weest met energiewinning uit fossiele brandstoffen (kolen en olie), en ik ben bereid om daar morgen weer mee verder te gaan als blijkt dat we op moeten houden met kernenergie.' Maar daar zag hij voorlopig geen aanleiding toe. De rampen-analyse van Smit wees hij volstrekt van de hand. Wat daar veron dersteld wordt, is een vol strekt ongeloofwaardige combinatie van dingen die toevallig allemaal tegelijk fout gaan. 'Zoiets als een Boeing 747 die in noodweer afwijkt van zijn koers en tweeën breekt, waarna de ene helft precies op het meest explosiegevoelige deel van een chemische fabriek valt. en de andere helft pre cies op de brandweerkazer ne.' Ook de sabotage-angst van Boskma zag hij niet zo zit ten. Elke ingewikkelde sa menleving is kwetsbaar voor allerlei soorten terreurda den. Dit argument om kern energie af te wijzen, verge leek Latzko met het beveili gen van de samenleving to gen pyromanen door lucifers te verbieden: de pyromaan gebruikt een brandglas, en de bevolking leeft in angst verder - maar zonder luci fers. Vijf jaar geen kerncentrales bouwen lost volgens prof. Latzko niets op. De hier en daar ontbrekende weten schappelijke kennis is in die periode ook niet bij te spij keren. 'Je zou je over vijf jaar eenzelfde bijeenkomst als vandaag kunnen voor stellen. Maar dan zonder mij. omdat lk druk bezig zou zijn, de aanvaardbaarheid van een met kolen gestookte centrale te bewijzen.' Het bleef een schimmenspel waarin niemand niemand overtuigde. Want de AGO heeft als één van de weinige een Postzegelverzekering. Waarmee je niet alleen je zeldzame, ongestempelde, ongetande, eerste emissie Willem III jpet watermerk uit 1852 verzekert, maar ook je laatste serie kinder zegels. Tegen wegwaaien bij storm.Tegen weg- graaien. Tegen wegdrijven. En tegen verbranden. Elke assurantie adviseur weet dat ago

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 5