MavrosV S en
Moskou uitsluiten
Toekomst
in handen
van roeitop
Iwan Yanier
:inse regeringscoalitie
taat onder zware druk
Irijheid Mozambique
weldra bezegeld
FINLAND
wrieks minister om steun in Europa
Wilson opent
stembusstrijd
Alle ploegen in Luzern in
halve finales
ommunisten nog niet rij p voor terugkeer in kabinet
L14 touw, KWARTET VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1974
^RIJS/ATHENE (UPI/Reuter) De Griekse minister van buitenlandse zaken George Mavros
•eft bij zijn aankomst in Parijs, aan het begin van een serie bezoeken aan Europese hoofdsteden
rklaard, dat Griekenland zijn band met Europa wil doen herleven, maar dat er geen plaats kan
jn voor de VS of voo rde Sowjet-Unie in de Europese besluitvorming.
uropa's bestemming moet worden
paald door Europa zélf, niet door
ashington of Moskou - dat zou
.toelaatbaar zijn', aldus Mavros.
j sprak de hoop uit dat de Euro
landen Griekenland zullen
lpen bij het vestigen van 'onze
;uwe democratie'.
Griekse minister kan verzekerd
|n van een warme ontvangst bij
de Franse president. Volgen sgoed-
ingelichte kringen in Parijs zal
Frankrijk dat tijdens de Cyprus-
crisis van het begin af een krachtig
anti-Turkse houding aannam - de
wapenleveranties aan Griekenland
bespoedigen.
Kredieten
Bij zijn vertrek uit Athene had
DESAKA (Reuter) Samora Machel, leider van het Frelimo,
et bevrijdingsfront voor Mozambique, en Mario Soares, de Por-
gese minister van buitenlandse zaken, zijn gisteren in de Zam-
aanse hoofdstad Loesaka begonnen met het leggen van de laat-
e hand aan de overeenkomst die Mozambique onafhankelijk-
>id moet verlenen na tien jaar van guerrilla-oorlogvoering.
ares, die gisteren in Loesaka
nkvam heeft te kennen gegeven
hij omstreeks zaterdag samen
it Machel een overeenkomst
opt te ondertekenen. De twee
innen ontmoetten elkaar in de
iciële residentie van de Zambi-
ïse president Kenneth Kaoenda,
de besprekingen officieel open-
ilgens Portugese kringen zal het
elimo vóór het eind van deze
land aan het hoofd komen te
an van een voorlopige regering.
verwacht dat het Frelimo de
este portefeuilles in de regering
gaan bezetten, waaronder bui-
Jilandse zaken. Defensie zou naar
^Mrtugese functionarissen gaan.
^Hlgens Soares zullen er ieder geval
lens de overgangsperiode Portu-
OPGEie troepen in Mozambique blij-
:ie zig om elke buitenlandse inmen-
aj,ig te kunnen weerstaan. Ook zal
ost Portugese regering niet toestaan
211 Mozambique als basis zou die-
irantiè1 voor guerrilla-aanvallen tegen
achine odesië. Na de onafhankelijkheid
Hand dit een zaak die alleen het Freli-
651 aangaat, aldus de Portugese mi-
nieuw ter.
Leiden 1 overeenkomst zal een eind ma
li aan 400 jaar Portugese over-
mining. Verder zullen er voor
arden in staan waaronder een
^Jltiraciale staat mogelijk is,
wïrin ook blanke kolonisten het
ie deuirgerschap bunnen krijgen.
•ten, len
en. zo
Wi
ieuwst
onde
g. Dak
c. telef
Hl
oen wi
ar. Oo
ïlsloter
bij
idee
elen ei
weewif
tDELEi
cht
HL3
(11
verheugde Samora Machel
kondigde aan dat het Frelimo be
trekkingen van gelijkheid en
vriendschap tussen het volk van
Mozambique en het volk van Portu
gal wilde vestigen. 'Wij hebben het
volk van Portugal altijd beschouwd
als onze bondgenoten omdat ook zij
te lijden hadden van het fascisme
in Portugal'.
Een intrigerend aspect van de be
sprekingen is de voortdurende aan
wezigheid in Loesaka van Jorge
Jardim, de blanke "miljonair in Mo
zambique, die nog steeds door de
Portugezen gezocht wordt. In Loe
saka neemt men aan dat hij be
sprekingen heeft gevoerd met zowel
Zambiaanse als Frelimo functiona
rissen en geruchten doen de ronde
dat hij het Frelimo financiële steun
van de blanke bevolking in Mozam
bique beloofd heeft. Sommige krin
gen menen dat hij het Frelimo in
het geheim gesteund heeft en in
Loesaka een adviserende rol achter
de schermen speelt.
BELGRADO (AP) Er zijn nu 800
miljoen Chinezen, zo heeft het Joe
goslavische persbureau Tanjoeg uit
Peking gemeld, waarbij het persbu
reau officiële bronnen aanhaalde.
Tanjoeg zei dat nu voor de eerste
keer het vljfer 800 miljoen is ge
noemd door een officiële woord
voerder, nadat China lange tijd
heeft volgehouden een inwonerstal
van 700 miljoen te hebben.
Mavros gezegd, dat hij hoopt op
een snelle hervatting van Grieken-
lands associatie met de EEG en op
een financiële overeenkomst waar
door Griekenland kredieten krijgt
voor industriële en agrarische pro
jecten.
In Parijs verklaarde Mavros. die
ook naar de Europese Commissie in
Brussel en naar de Bondsrepubliek
gaat, dat NAVO-secretaris Luns ook
de wens had uitgesproken hem te
ontmoeten. 'Als mijn programpia
het toelaat zal ik hem een bezoek
brengen', zei hij. Op 14 augustus,
na de hervatting van de Turkse
opmars op Cyprus, heeft Grieken
land zich uit de militaire organisa
tie van de NAVO teruggetrokken.
Het bureau van de parlementaire
assemblee van de Raad van Europa
heeft besloten om zowel Mavros als
de Portugese minister van buiten
landse zaken Soares uit te nodigen
voor de op 24 september beginnen
de zitting van dit parlement. Het
besloot ook een werkgroep op te
zetten die voorstellen moest doen
voor een regeling op Cyprus. De
groep zou weldra Nicosia, Ankara,
Athene en Londen bezoeken.
De Griekse regering heeft nu ook
een zuivering in de rechtelijke
macht aangekondigd. Alle rechters
die sinds de staatsgreep van 1967
ontslagen zijn krijgen hun functie
terug en de huidige president en
vice-president van de raad van sta
te, het hof van beroep en de procu
reur-generaal moeten terug in hun
oude functie.
Nieuwe gruwelen
Vandaag begint de door de Turks-
Cyprische leider Denktasj de door
hem opgeschorte bespreking met
president Clerides van Cyprus over
het lot van de 160.000 vluchtelingen
op Cyprus.
De regering in Nicosia maakte be
kend uit bewijsmateriaal van de
politie te hebben geconstateerd dat
tot 17 augustus minstens 130
Grieks-Cyprioten in koelen bloede
door Turken werden vermoord, on
der wie vrouwen en kinderen.
Op de aard van het bewijsmateriaal
werd niet ingegaan. Wel werd ge
zegd dat de moorden zijn gepleegd
in gebieden die nu onder Turks
gezag staan. De Turks Cyprioten
meldden de ontdekking van nog
een massagraf deze keer in Time,
een kleine Turkse enclave in het
gebied van Paphos aan de zuidwest
rand van het eiland. Daarin zou
den de lichamen van vijftig Turks-
Cyprioten zijn gevonden.
BRIGHTON (Reuter) Premier
Harold Wilson heeft donderdag in
zijn rede op het jaarlijks congres
van het Britse vakverbond T.U.C.
nog geen datum genoemd voor
nieüwe verkiezingen. Hij liet er
echter geen twijfel over bestaan
dat de kiezers binnen enkele weken
voor de tweede maal in dit jaar
naar de stembus zullen worden ge
roepen. Als een duidelijke inleiding
tot de verkiezingsstrijd verklaarde
Wilson dat zijn Labour-regering tot
nieuwe nationale eenheid kan in
spireren, gebaseerd op sociale en
economische rechtvaardigheid. Hij
kreeg een staande ovatie.
Hoewel de premier geen datum
noemde, wordt algemeen aangeno
men dat de verkiezingen op 3 of 10
oktober zullen worden gehouden.
Het Britse vakverbond heeft op het
congres in Brighton opnieuw verzet
tegen het lidmaatschap van Enge
land van de Europe? i Economische
Gemeenschap.
Met overgrote merVerheid schaar
den de afgevaardigden zich achter
een motie een zo snel mogelijke
opzegging van het EE' 4-lidmaat-
schap wordt geëist.
ROME (Reuter) Het Vaticaan
heeft gewaarschuwd dat communis
tische deelname aan de Italiaanse
regering gevaarlijk zou kunnen
blijken op een moment dat het
land politieke stabiliteit nodig
De leider van de militaire junta, generaal Pinochet die nu bijna een jaar in Chili aan de macht is, heeft om aan de huidige economi-
tijdens zijn rede, waarin zijn vastberadenheid om te blijven tot uiting bracht. biedencrisis het hoofc* te unnen
Van onze roeimedewerker
LUZERN Alle Nederlandse ploegen zijn er op de tweede dag
van de wereldkampioenschappen roeien in geslaagd om via de
herkansingen de halve finales te bereiken. Grothuis en Van Wou
denberg en de vier zonde stuurman deden dit zelfs zeer overtui
gend door hun voorwedstrijd onbedreigd te winnen. De andere
twee ploegen kostte het aanmerkelijk meer moeite en de kans dat
zij de halve finales zullen overleven, is dan ook miniem. Twee
ploegen dus met een redelijke kans op een finaleplaats en het
feit dat men dat al een uitstekende prestatie vindt, is kenmer
kend voor de inflatie die ook de Nederlandse roeierij heeft aan
gevreten.
In de huidige constellatie is een
plaats bij de laatste zes inderdaad
bijzonder zwaar te bevechten: in
tegenstelling overigens tot enkele
jaren geleden, toen Nederland nog
tot één van de sterkste roelnaties
van de wereld behoorde, doordat
bij de internationale kampioen
schappen de meeste ploegen de fi
nales bereikten en het behalen van
medailles bepaald geen uitzonde
ring was. Sinds enkele seizoenen
gaat het echter snel bergafwaarts
met de roeierij.
Vorig jaar in Moskou slaagde geen
der ploegen er in tot de finale door
te dringen en hier in Luzern zullen
dus waarschijnlijk alleen de twee
zonder stuurman en misschien de
vier zonder erin slagen tot de laat
ste zes te behoren.
onele aanpak van vele andere lan
den is onder andere debet aan deze
ontwikkeling en voor Nederland
kan precies het tegenovergestelde
gezegd worden, want stilstand is in
de sportwereld gelijk aan achteruit
gang. Weliswaar doet het bestuur
van de KNRB sinds enige tijd wel
pogingen om het niveau weer wat
op te vijzelen, maar erg veel succes
heeft dit tot nu toe niet gehad.
Na jaren zoeken heeft de bond nu
Iwan Vanier bereid gevonden om
per 1 oktober als bondstrainer in
dienst te treden. Vanier, die op de
internationale roeibanen een be
kende verschijning is, is zijn roei-
loopbaan begonnen bij het Amster
damse Nereus, waar hij van 1953-
1960 zonder mededogen met zijn
roeiers de stuurtouwtjes hanteerde.
Daarna heeft hij zich toegelegd op
het coachen en heeft zowel in Ne
derland als in Zweden en Noorwe
gen als bondscoach zijn sporen
verdiend.
De snelle ontwikkeling en professi- In principe zal de nieuwe bondsco-
Finse regeringscoalitie een monsterverbond van links en
chts staat voor een dilemma. Het Finse kabinet wordt be-
and door sociaal-democraten, die links zijn, en een rechtse com-
ïatie van ministers uit de liberale-, centrum-, en Zweedse par-
Dit bonte gezelschap, onder leiding van de 43-jarige sociaal-
tnocratische premier Kalevi Sorsa, is plannen aan het maken
or het opvijzelen van 's lands benarde economie.
moet wat worden gedaan tegen
17 pet. inflatie, tegen de ge-
jen schuld aan het buitenland
op wat langere termijn moet de
ise exportindustrie worden gesti
leerd tot een efficiënter en ge-
ieerder produktie.
inen Sorsa's kabinet, dat ze voor
land ongewoon lange periode
twee jaar in het zadel zit,
rst een diepgaand meningsver-
il over de aanpak van de econo-
che problematiek en wel keurig
||gs de scheidslijn links-rechts.
Ijbannen van de tegenstellingen
IJnen de regering door de nieuwe
kiezingen of het forceren van
kabinetscrisis lijkt voorlopig
gesloten. Officieel staan nieuwe
kiezingen pas voor 1976 op het
gram en president Urho Kekko-
n voelt niets voor vervroegde ver
zingen en evenmin vobr de val
het huidige kabinet. En hij'
't voldoende macht om de ver
club ministers te dwingen
wat aan te blijven,
is deze macht van de president
de Finse coalitiepartners ver-
lt. President Kekkonen heeft er
•le ambtstermijnen van zes jaar
Itten. In 1956 werd Kekkonen
één stem verschil door het spe-
le kiescollege gekozen met tegen-
ir zich de sociaal-democraat
[erholm als kandidaat. Kekkonen
ft er kortgeleden bij speciale
Dacht een vierde ambtstermijn
vier jaar bijgekregen en blijft
tot 1978 Fins president. Over
gang van zaken worden in
land de nodige graples gemaakt,
wordt er het volgende stukje
itsinrichting gedoceerd: 'F'n-
is een republiek. Het heeft een
ildent. Hij heet Urho Kekkonen,
wordt elke zes jaar herkozen'.
ikkonen
lange aanblijven van Ketcko-
is vooral de sociaal-democra-
een doorn in het oog. Vooral
'dat het nu 74-jarige staatshoofd
lands buitenlandse politiek tame
lijk autonoom dirigeert en zich,
volgens kritici, als een onmisbaar
man is gaan beschouwen. Zo me
nen tegenstanders dat Kekkonen
zich veelvuldig onnodig met de
binnenlandse politiek zaak van
het kabinet heeft bemoeid en
soms keihard op eigen houtje
tussenbeide is gekomen. De sociaal
democraten willen de premier en
het kabinet grotere bevoegdheden
geven, maar ook het reglement van
de volksvertegenwoordiging veran
deren. omdat ca. eenzesde deel van
de parlementsleden belangrijke re
geringsbesluiten kan blokkeren.
In de grond van de zaak is het de
sociaal-democraten erom te doen
de onevenredige grote macht van
de centrum-partij voorheen
agrarische partij te verminderen.
De centrum partij, waaruit presi
dent Kekkonen voortkomt, heeft de
laatste jaren veel stemmen verlo
ren. terwijl de sociaaldemocraten
steeds meer kiezers hebben ge
trokken. De centrum partij speelt
in de Finse politiek echter nog
steeds een sleutelrol en heeft ver
tegenwoordigers in tal van belang
rijke overheidsfuncties. De soci
aaldemocraten willen de centrum
partij tevens ontdoen van het aure
ool dat alleen zij personages levert,
die door de Sowjet-Unie waar
mee Finland een breekbare relatie
heeft worden vertrouwd.
Maar de moeilijkheid is dat geen
van de Finse partijen, en noch een
linkse, noch een rechtse combina
tie, in het 200-zetels tellende Fin
se éénkamer-parlement, een meer
derheid bezit. Links en rechts zijn
steeds aangewezen op samenwer
king in een coalitie met de daarbij
behorende moeizame compromis
sen. en de voortdurende aanwezig
heid van de centrum partij.
Het liefst zouden de sociaal-demo
craten, die de sterkste politieke
groep in Finland zijn. een over
wegend linkse combinatie vormen,
samen met centrum en de commu
nisten. Finse communisten, die ge
bundeld zijn in de overkoepelende
door Chris Blankenburgh
Finse Liga van Volksdemocraten,
hebben na de oorlog twee perioden
aan de regering deelgenomen. Eerst
van 1944 tot 1948 en vervolgens in
de vijf partij en Volksfrontcoallties
van 1966 tot 1971.
Communisten
Deze laatste coalitie spatte uiteen
nadat binnen de communistische
beweging hevige ruzie was uitge
broken. Het was de strijd tussen de
groep van partijleider Aarne Saarl-
nen, die zich tegen de vestiging
van het socialisme in Finland via
revolutie had gekeerd en de 'revo
lutionaire' groep van Taisto Sinisa-
lo. die nog orthodoxer is dan de
Russische geestverwanten en
prompt 'stalinisten' zijn gedoopt.
Het conflict tussen communisten
werd fors versterkt door de Russi
sche invasie van 1968 in Tsjecho-
slowakije. De partij, gedomineerd
door de 'revisionistische' groep Saa-
rinen, had zich vierkant tegen ae
invasie gekeerd, tot woede van de
'stalinisten'. Binnen de partij werd
zelf een afzonderlijke 'stalinisti
sche' organisatie gesticht die afzon
kou uit Finse communisten een
vakbeweging en tijdens de verkie
zingscampagnes. Het gevolg was
dat de communistische ministers in
de regeringscoalities vóór 1971 door
eigen partijgenoten onder vuur
werden genomen, wat tenslotte
leidde tot het uit de boot stappen
van de communisten.
Het probleem is dat de Finse com
munisten in 's lands politieke
structuur een zeer bijzonder plaats
innemen. Bij 'rechts' in Finland
daagt de CP nog steeds het stempel
van 'landverraders'. Voor 1945 was
de partij vele jaren lang verboden.
In 1948 gonsde het van de geruch
ten dat de communisten, met Mos
kou achter zich, een staatsgreep
hadden beraamd. En daarna heette
het dat de partij zich door de
Sowjet-Unie liet gebruiken om
druk op de Finse regeringen uit te
oefenen.
Finse communisten vochten de
winteroorlog van 1939-40 mee tegen
de Russen. Maar zij weigerden deel
te nemen aan de 'voortzettingsoor
log' van 1941 die samen met nazi-
Duitsland tegen de Sowjet-Unie
werd gevoerd. Het gevolg was dat
in die periode tal van communisten
moesten onderduiken of achter de
tralies zaten. Daar kwam Bij dat er
tijdens de 'winteroorlog' door Mos
kou uti Finse communisten een
tegenregering was geformeerd on
der leiding van Otto Ville Kuusi-
nen. die klaar stond in Finland de
macht over te nemen. Kuusinen
was een naar de Sowjet-Unie
geëmigreerde Finse communist, die
van 1921 tot 1930 secretaris was
van de internationale communisti
sche beweging Komintern en daar
door groot gezag genoot.
De Finse communisten kregen, na
dat Finland in 1945 de oorlog tegen
de Russen had verloren, op last van
Moskou, weer een stevige invloed
op de Finse politiek. Maar zij ma
tigden zich en kregen als coalitie
partners zelfs een zekere mate van
eerbiedwaardigheid.
In het parlement zijn de commu-
Premier Kalevi Sorsa van Finland: communisten moeten weer
meedoen.
nisten steeds een sterke fractie ge
weest. Zij bezetten thans 37 van de
200 zetels en in 1958 hadden zij er
zelfs 50.
Nu de communisten echter intern
diep verdeeld zijn wordt in Finland
voorlopig nog niet gerekend op een
terugkeer van communisten in een
nieuwe coalitie. Premier Sorsa ver
klaarde dat dit vermoedelijk pas
mogelijk zal zijn na de verkiezin
gen van 1976 en ook dan pas alleen
als blijkt dat de onderlinge ruzies
zijn beslecht. De sociaal-democra
ten hechten echter groot belang
aan de terugkeer van communisten
in de regering. 'Alles moet in het
werl. worden gesteld om de com
munisten hun rechtmatige invloed
te geven op de politieke besluitvor
ming in Finland' zei Sorsa. En eer
der merkte hij op dat 'het onver
geeflijk zou zijn als bijna eenderde
deel van de sociale krachten voort
durend aan de kant bleef staan'.
Daarom wordt krachtig gewerkt
aan het herstel van de volksfront
coalitie. Op geestelijk niveau en
binnen de vakbeweging is daarmee
een begin gemaakt door samenwer
king tussen sociaal-democraten en
communisten. 'Maar de voornaam
ste noodzaak is eenheid. Als zij
de communisten) het onderling weer
eens zijn en solidair dan kan het
weer', aldus premier Sorsa. Voorlo
pig moet een verdeelde regerings
coalitie nog zonder communisten
proberen de Finse problemen op te
lossen, met alle spanningen van
dien.
(Dit is het derde artikel in een
serie ter gelegenheid van het ko
ninklijk bezoek aan Finland. De
eerste twee verschenen op dinsdag
en donderdag).
ach zich bezighouden met de cen
trale trainingen van zowel de da
mes, de heren als de jeugd, de
begeleiding van Jonge coaches en
het organiseren van cochcursussen.
Daarmee heeft de roeibond duide
lijk gekozen voor een opbouw vanaf
dc bodem en zijn de problemen
voor de top nog lang niet opgelost.
Hoewel de topsort het komende
jaar dus niet rechtstreeks tot zijn
werkterrein zal behoren, heeft Iwan
Vanier die ook nu nog bondscoach
van Noorwegen is en daar vergaan
de bevoegdheden heeft, wel speci
fieke ideeën over de problemen ten
aanzien van Nederlands beste roei
ers. Enkele van zijn kernachtige
uitspraken'De mentaliteit in de
Nederlandse roeiwereld is niet de
juiste om echte topsort te bedrij
ven. - De roeiers hebben behoefte
aan leiding en aan een strakke,
duidelijke lijn - De roeibond deinst
ervoor terug om dwingende maat
regelen te nemen en die ook wer
kelijk uit te voeren'.
Wat vindt hij nu het verschil tus
sen de gang van zaken in Noorwe
gen en in Nederland? En waarom
zijn de Noren met een kleiner roei-
erspotentieel wel in staat om op
internationaal niveau medailles te
behalen? Vanier: 'De Noorse roeiers
komen één keer in de maand, an
derhalve week. naar Oslo voor con
ditietests of fiets-ergo-meters en
krachtmeters. Tevens wordt er en
kele malen per jaar gedurende een
aantal dagen achter elkaar in de
boot of in een boot in een binnen-
bassin geoefend en verder trainen
alle roeiers binnen hun eigen vere
niging, maar wel volgens richtlij
nen die de bondscoach voorschrijft.
Op deze manier wordt een goed
overzicht verkregen van alle roei
ers, ls de conditionele en techni
sche opbouw identiek en is het
mogelijk om in de loop van het
seizoen combinatieploegen te for
meren die slechts enkele weken no
dig hebben om tot een eenheid te
groeien'.
De NooVse roeibond is overigens
niet in staat om reisvergoedingen
te geven en de roeiers bekostigen
alle centrale trainingen zelf. Van
ier: 'Als de roeiers werkelijk aan
topsport willen doen. dan zullen zij
dit er voor over moeten hebben en
als ze het financieel absoluut niet
kunnen opbrengen, is er altijd wel
een mouw aan te passen'.
In Nederland leveren de centrale
trainingen nogal eens problemen
op en er zijn nog steeds coaches en
roeiers die het nut er niet van
inzien of van mening zijn dat het
allemaal te veel tijd kost. Een be
langrijke oorzaak van deze terug
houdendheid is de niet erg overtui
gende presentatie en organisatie
van de technische adviescommissie
die zich in eerste instantie bezig
houdt met de toproelers.
Vanier: 'Het bondsbestuur zou met
de TAC overeen moeten komen, dat
deze commissie een strakke en dui
delijke lijn moet volgen, waaraan
alle roeiers zich zullen moeten aan
passen'. Essentieel in deze opzet Js
vanzelfsprekend de samenstelling
van de TAC. Het afgelopen Jaar is
er nogal veel kritiek (gedeeltelijk
terecht maar dikwijls ook erg kort
zichtig) op de handelingen en pre
sentatie geweest en aangezien
voorzitter Willebrand te kennen
heeft gegeven, volgend Jaar geen
deel meer uit te willen maken van
de commissie en er geruchten gaan.
dat er nog een commissielid zal
uitstappen, dienen er nu nieuwe
kandidaten gevonden te worden.
Ook ten aanzien van deze nieuwe,
op handen zijnde benoemingen
gonst het reeds lang van ge
ruchten en het is jammer dat er in
dit stadium nog geen definitieve
samenstelling van deze uiterst be
langrijke adviescommissie bekend
is.
De toekomstvisie van de uiterst be
langrijke adviescommissie bekend
is.
De toekomstvisie van de nieuwe
bondscoach ls als volgt: 'Zodra oe
selectiemethoden worden aangepast
en er een TAC tot stand komt die
vertrouwen geniet bij verenigingen
en roeiers, dan kan ook Nederland
binnen enkele Jaren weer interna
tionaal tot prestaties komen'.
