'Suriname heeft in 1978
arbeidskrachten tekort'
De wereld is groter dan
alleen Europa.
inamers -1
j.-dnamers - 2
+++oproep
toeristen+++
A.HESS
KSSHEBSSBSmBBH
een dagje koken op gratis gas
Optimistische verwachting van ontwikkelingsdeskundigen:
Minder zeker
gemiddelde
Kleine projecten
eigen ontwikkeling
nu meer aandacht
Robert Stolz 95 jaar
Bon voor gratis brochurev
Strandverwachting
uitgelaten
W/:
KWARTET ZATERDAG
jer-president Den Uyl heeft gis-
èij zijn terugkeer uit de Antillen
T neus en lippen door tamelijk
barend nieuws verteld over het
gen van Surinamers hier in Ne-
idedclingen van Den Uyl moe-
ïderscheiden worden naar de
en de inhoud. Wat de vorm
t: deze was nog het meest
jarend, gezien de tegenstrijdig-
et de opmerkingen die de in de
plaats verantwoordelijke be-
ïan, De Gaay Fortman nog
mderhalve maand geleden bij
voerig beleidsdebat in de Eerste
over deze zaak heeft afgelegd,
printenstaander wordt men door
méidelen van de premier al gauw
conclusie gedwongen dat er iets
geV orde is met de coördinatie in
kbinet. Misschien zit een kern
°laarheid in de zo terloops geuite
err11 van ^wiodslïeden uit dit
iar|t. dat deze premier de neiging
tiejzich met nogal wat zaken te
hjien en er een persoonlijk stem-
a<ji te drukken.
1 il dan wel goed bedoeld zijn van
ér Den Uyl, maar het is begrij-
^dat zoiets makkelijk tot geprik-
zj|den aanleiding kan geven (en
lee tot verzwakking van de
L temeer daar de figuur van een
jch optredende premier niet in
aatsrecht past.
"jis dat recht zijn in de eerste
de ministers verantwoordelijk
de hen toebedeelde zaken en
het hoogste gezag in alle be-
feken bij het complete gezelschap
':rs in raad bijeen,
it gezag van die concrete ploeg
:rs in raad bijeen moet de mi-
iresident als voorzitter van die
ijn persoonlijk gezag putten. Hij
coördineren, hij moet stimuleren,
ren het beleid over dode punten
:e helpen en persoonlijke moei-
len tussen zijn collega's voorko-
|f oplossen hij mag misschien
r wel als eenling de resultaten van
eleid naar buiten dragen, maar
jag alleen zich niet als solist
;en en daarmee een lid van zijn
t voor joker zetten,
en nog van alle mogelijke prac-
lg| consequenties van deze handels-
z. het collegiale bestuur zoals wij
tennen in de ministerraad past
bij onze volksaard en in onze
cdenis dat wij elke mogelijke
iging naar een meer persoonlijk
rl,fistisch bewind alleen maar met
lotst mogelijke terughoudendheid
bekijken.
'o°ie inhoud van de mededelingen
'q e premier aangaat: hij heeft
lijk het grootste gelijk van de
sesl aan zijn kant, maar de vraag
ntrigeren hoe hij deze maatrege-
se_ :nkt uit te voeren.
20 Surinamers zijn Nederlanders,
>op elijke beweging als wij. Het kost
:2'2s noeite nu de verheffing van alle
imers en Antillianen tot deze
er} in 1955 te betreuren en zelfs te
d delen als een goed bedoelde en
(S) itische, maar daarom nog wel
e$ kolonialistische oprisping. Het
I- pchter ook niet aan eerst ach en
e"t e roepen als blijkt dat zo'n be-
'P; in ons eigen bestaan inkerft en
irder.
'ens: is de aanwezigheid van
1 Surinamers in ons land wel
°et irobleem? Zit het probleem niet
na erder in die wonderlijke voor-
'm van de Surinamers voor één
1de stad van ons land en in die
18 lan nog eens voor één bepaalde
itn Vlak na de oorlog hebben wij,
™'le omstandigheden heel wat be-
N'Ier waren, aanzienlijk meer In-
Ba"! Nederlanders zonder moeite
angcn en in onze samenleving
greerd.
ing nu van al die Surinamers
Jet ons land, zou onmiddellijk een
®dige verlichting van de proble-
1 ;even, maar toch zal zo'n beleid
teu n steunen op bepalingen die gel-
JJ'oor alle Nederlanders; dit om
Is piële redenen (anders zou er
Hie zijn van discriminatie) en prak-
redenen (eep beroep op de
hetzij hier hetzij die in
M sbure zou onmiddellijk de Suri-
s in het gelijk stellen, zolang het
t nog geen geldigheid heeft).
2 er Den Uyl heeft ook gesproken
fjn Paramaribo te nemen maatre-
om de stroom af te dammen.
s natuurlijk de allerverstandigste
- ik, maar ook hier geldt de
*g: hoe denkt mén dit te reali-
>P' Die Surinamers komen hier
ïai uitsluitend heen om de armoe
te ontvluchten. Die armoe te
tderen, de werkgelegenheid daar
'£i[iden dat moet een gezamen-
?l' Surinaamse en Nederlandse taak
lie echter alleen op lange termijn
z t resultaat leidt,
eu lien denkt men aan door de
lamse regering te stellen beper-
fenh in de uitreismogelijkheden. Als
Sj vaar is, heeft Nederland zijn
23 jkheden mooi teruggespeeld op
gering in Suriname. Maar ook
-eldt weer de praktische vraag-
bl lenkt men deze maatregelen te
s', ueren zonder in strijd te komen
AI et Verdrag van Rome en zonder
rei e gelegenheid te ontnemen om te
|J teren tegen het onrecht dat een
01 als bijvoorbeeld Rusland zijn
2 dan en aandoet door hun bewe-
rijheid zo in te perken?
Athene
onbewolkt
33
0
Barcelona
onbewolkt
27
0
Berlijn
mist
21
1
Bordeaux
mist
27
0
Brussel
onbewolkt
22
0
Helsinki
zwaar bew.
18
0
Innsbrtick
zwaar bew.
26
0
Londen
licht bew.
24
0
Luxemburg
onbewolkt
23
0
Madrid
onbewolkt
29
0
Malaga
onbewolkt
29
0
Mallorca
onbewolkt
31
0.6
Nice
zwaar bew.
25
0
Oslo
half bew.
20
0
Parijs
onbewolkt
25
0
Rome
half bew.
20
10
Split
zwaar bew.
32
3
Stockholm
zwaar bew.
21
0
Wenen
zwaar bew.
22
0
Casablanca
zwaar bew.
27
0
Las Palmas
onbewolkt
25
0
Tunis
licht bewolkt
31
0
rfZlfa SNEEUW
«1ST
REGEN
A GEL
HAG
BEWOLKING
WAX. TEMP.
MIN. TEMP.
WINDRICHTING
'Let een beetje op, Simpkins. We zitten toevallig in de lunchkamer van de
directie
Onderstaande personen wordt verzoent
de ANWB-Alarmcentrale ln Den Haag te
bellen, 070—264426.
NEDERLAND
Fam. J. Vrles&ema-VVlsmeiJer, Amstel
veen. openbaar vervoer.
LIMBURG
Fam. J. Sctaell-Coetje. Tilburg ln licht
grijze DAF.
NOORWEGEN
Fam. J. Plantlnga, Amsterdam, per trein.
DENEMARKEN
'Fam. Hartman, Heerenveen ln oranje
Toyota.
LUXEMBURG
J. P. Wllgenhof, Groningen ln goudkleu
rige Suzuki 350. VR-83-16, H. Verstegen,
Roermond ln donkergroene Ford Taunus,
78-63-RH.
FRANKRIJK
Fam. J. Borst, Schevenlngen, p. J. de
Waard, Amsterdam liftend.
SPANJE
Fam. H. Keer met vliegtuig, J. W. van
Eekelen, Amsterdam ln beige Ford Tau
nus 17M stationcar.
DUITSLAND
Mevr. Jansen-Jansen, Waalre ln beige
DAF 33 18-33-JP.
OOSTENRIJK
Gerard Godschalk, Amsterdam ln gele
Datsun Cherry 48-84-ZL.
(ADVERTENTIE)
BEGRAFENISONDERNEMING
Van Citterstraat 32 A
ROTTERDAM
Tel:010-236073
onder redactie van loessmit
24 AUGUSTUS 1974 BINNENLAND/COMMENTAAR T5/K7
ln de luchtdrukverdeling doen zich
enkele veranderingen voor. Deze
zullen vermoedelijk niet helemaal
zonder uitwerking op het weer in
de Lage Landen blijven, ook al gaat
dat via geleidelijke lijnen. Te lan
gen leste verplaatste de mooi weer-
hogedrukzone zich van onze omge
ving naar Biskaye en Frankrijk.
Tegelijkertijd verschenen er wol
kenvelden behorende bij een zwak
front over Engeland (op de Orka
den wel 11 millimeter regen gister-
ravond) boven ons land.
Veel zal het vandaag niet uitrich
ten. Afgezien van misschien wat
lichte verspreide regen in het wes
ten en noorden op het begin van
de dag, blijft het verderop overwe
gend droog en rekenen wij op op
klaringen. Daarbij laat de tempera
tuur ons bepaald niet in de steek:
20 tot 23 graden bij wind uit zuid
tot zuidwest.
Zondag en maandag lijkt het weer
iets minder vast te worden, met
een mogelijkheid van enige regen.
Daarvoor is niet alleen een depres
sie ten westen van Schotland ver
antwoordelijk, die gisteravond uit
diepte tot 995 millibar, maar ook
een andere, vrijdagavond nog bij
de zuidoost punt van Groenland.
De fronten hiervan worden opge
pikt door een krachtige westelijke
circulatie, die op niveaus van circa
10 kilometer hoogte tussen 30 en 40
graden westerlengte gisteren snel
heden van 200 tot 220 km per uur
ontketende. Die fronten gaan vrij
snel naar de Britse eilanden,
lloe grondig de natte uitwerking
bij aanwezigheid van een continen
taal hogedrukgebied in ons land
precies zal worden, is nog niet he
lemaal duidelijk. Het zou niet de
eerste keer zijn, dat zo'n front in
de nazomer of vroege herfst op de
nadering van het vaste land ver
zwakt.
In Italië bevonden zich vrijdag ver
schillende onweershaarden. ln
Het was een Nederlander. Jan
Pieter Minkelers uit Maastricht,
die een kleine tweehonderd jaar
geleden al ontdekte dat er bij
verhitting van steenkolen een
gas ontstond dat uitstekend ge
schikt was voor verlichting.
Maar het zou nog tientallen ja
ren duren, voordat romantisch
gaslicht de straten zou beschij
nen, want de technische toepas
sing was niet zo eenvoudig en
tenslotte wes er al verlichting,
ln die jaren deed men het met
walvistraan, raapolie, petroleum,
kaarsen en meer in noodgeval
len nog altijd bruikbare hulp
middelen. In Kampen bijvoor
beeld had de 'commandeur van
de nachtwacht' de verantwoor
delijkheid voor h et tijdig doen
ontsteken van de raapolielam
penwaarvoor hij jaarlijks twee
honderd gulden beurde. Elk jaar
opnieuw werd de straatverlich
ting aanbesteed en gegund aan
degene die het laagst inschreef.
Londen bracht in 1814 de we
reldprimeur op zijn naam: de
Britse hoofdstad was de eerste
ter wereld-primeur op zijn naam:
Hoeveel is een 'dikke zeven'
waard? Het antwoord op die
vraag kan bij een eindexamen
van doorslaggevende betekenis
zijn. Als die dikke zeven vertaald
wordt als een 7.3 kan dat de
kandidaat misschien net aan
een cijfergemiddelde van 7.5
helpen. Zou de dikke zeven maar
7.2 waard zijn, dan haalt hij dat
gemidelde net niet en verspeelt
daarmee de kans op automati
sche plaatsing voor een univer
sitaire studie waarvoor een stu
dentenstop geldt.
Zo is het natuurlijk altijd al
geweest: een kandidaat laten
zakken net op die ene punt, was
dat nou redelijk? Zouden we
toch van die ene vier geen vijf
kunnen maken? Dat zijn de ver
zoekingen die zich in elk cijfer
en examensysteem voordoen.
Maar sinds voor vele studierich
tingen een studentenstop geldt
en de beschikbare plaatsen door
loting verdeeld worden, luistert
het allemaal nog wat nauwer.
Dit jaar nog hebben degenen
met een eindexamen-gemiddelde
van 7.5 voorrang. Zij worden
zonder loting toegelaten.
Dat cijfergemiddelde komt op
een zeer ingewikkelde wijze tot
stand. Daarbij kan sons één-
tiende punt de doorslag geven.
In het Weekblad voor Leraren
geeft drs. Ed H. G. Koster daar
van een treffend staaltje.
Als een vwo-kandidaat als eind
cijfers op zijn lijst vier zevens
en drie achten heeft, moet hij
loten. Oorspronkelijk (voor de
afronding) kan er dan vier maal
7.4 en driemaal 8.4 gestaan heb
ben: gemiddeld 7.8. Het gekke is
dan dat een kandidaat met een
oorspronkelijk gemiddelde van
7.1 vóór afronding (dus meer
dan een halve punt lager) wel
een eindgemiddelde van 7.5 kan
krijgen. Hij moet drie zevens en
vier achten hebben, wat moge
lijk is door in eerste instantie
driemaal 6.5 .en viermaal 7.5 te
halen. Echt waar: daarvan kan
het afhangen of je wel of geen
medicijnen kan studeren.
Zou dat de reden zijn waarom
staatssecretaris Klein dat gemid
delde van 7.5 wil afschaffen en
iedereen wil laten loten?
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG - In 1978 is de economische en sociale toestand in
Suriname zo gewijzigd, dat er dan zelfs sprake zal zijn van een te
kort aan arbeidskrachten. Dan kan de terugkeer van de Surina
mers in Nederland naar hun onafhankelijke vaderland op gang
komen.
Deze voorspelling, op gezag van
ontwikkelingsdeskundigen, is af
komstig van de Surinaamse parle
mentsleden Harold Rusland en
Fred Derby, beiden lid van de Par
tij Nationalistische Republiek, bei
den bedreven in het vakvereni
gingswerk (zij hoorden tot de lei
ders van de grote staking in 1973)
en de afgelopen week hier in Ne
derland om o.a. de conferentie van
de Koninkrijkscommissie in Den
Haag bij te worden.
Een optimistische verwachting, die
gebaseerd is op het werk dat de nu
bijna negen maanden oude rege
ring van premier Arron heeft opge
zet en waardoor de hele economi
sche structuur van Suriname wel
niet helemaal zal worden omgezet,
maar toch wel op scherpe wijze
bijgestuurd.
Anders dan in het verleden zal de
eigen Surinaamse krachtsinspan
ning en de ontwikkelingshulp uit
Nederland niet in de eerste plaats
worden aangewend voor de aanleg
van grote werken, die een alge
meen kader „voor de economische
groei moesten vormen (wegen,
stuwdammen, vliegvelden in het
binnenland enz.) Veel eerder zal de
aandacht zich nu richten op klei-
nere projecten en vooral ook op
het stimuleren en uitbouwen van
wat er aan eigen, echt Surinaamse
ontwikkeling al aanwezig is. Om
een concreet en willekeurig voor
beeld te noemen: geen gigantische
en machinale landbouwprojecten
als in de rijstpolder van het Suri
naamse Wageningen, maar hulp
aan de plaatselijke rijstboeren,
waardoor er meer arbeidsplaatsen
komen.
In deze nieuwe opzet, die de volle
dige zegen van de Nederlandse re
gering heeft, wordt het bezwaar on
dervangen dat de thans in Surina
me (en eigenlijk in elk ander ont
wikkelingsland) geïnvesteerde gel
den vooral ten goede komen aan de
grote, dikwijls Westeuropese of
Amerikaanse ondernemingen. Daar
door vloeien de verstrekte ontwikke
lingsgelden binnen een paar jaar
in de vorm van verhoogde winsten
terug naar het gevende land, ter
wijl de plaatselijke bevolking en
het land zelf er nauwelijks of niets
beter van is geworden.
Het is ook deze gang van zaken,
gevoegd bij de mogelijkheid van
vrij verkeer tussen Suriname en
Nederland, die Derby en Rusland
aanwijzen als voornaamste oorzaak
van de grote trek van Surinamers
naar Nederland.
Overigens: ook Derby en Rusland
zijn zich bewust dat die trek voor
lopig nog wel even zal aanhouden
o.a. omdat van die nieuwe poli
tiek alleen nog maar de allereerste
aanzetten te zien zijn en omdat er
naar verwachting nog heel wat Su
rinamers van Aziatische afkomst
(de hindostanen) hun biezen zullen
pakken. Dat laatste is dan de iets
vertraagde uitwerking van de ver
kiezingsactie, die hun politieke lei
der Lachmon in de herfst van 1973
heeft gevoerd en waarin steeds
maar weer gewaarschuwd werd te
gen de sterk overwegende creoolse
invloeden in de Nationale Partij
Kombinatie en de gevaren daarvan
voor de hindostanen.
Zoals bekend heeft deze NPK de
verkiezingen gewonnen en daarom
leeft er nu bij heel wat hindosta
nen de angst dat de waarschuwin
gen van Lachmon uit 1973 binnen
kort werkelijkheid zullen worden.
Twee tendenzen
Wat betreft de situatie van de Suri
namers in Nederland: Rusland
heeft de afgelopen weken onder
hen rondgekeken en daarbij twee
tendenzen gezien: een negatieve en
een positieve.
De negatieve is, dat de Surinamers
hier heel snel wennen aan een
hoog levens- en voorzieningenpeil,
dat zij in Suriname niet kennen en
dat zij voorlopig evenmin bij terug
keer in een onafhankelijk Surina
me zullen kennen.
Het positieve aspect is dat heel wat
Surinamers hier zich hun Surina-
mer-zijn bewust zijn geworden; dat
zij hier nieuwe en vooruitstrevende
ideeën hebben opgedaan waar zij in
de toch vrij geisoleerde Surinaamse
samenleving niet. zo snel mee ge
confronteerd zouden zijn. 'Laat
Lachmon zich niet vergissen als
zijn conservatieve volgelingen na
hun verblijf in Nederland straks
terugkeren, zullen zij niet meer zijn
volgelingen zijn', meent Harold
Rusland.
Met klem ook wijst hij de steeds
weer opduikende geruchten van de
hand, als zou de NPK-regerings-
combinatie wankelen en aan inter
ne spanningen blootstaan. Het te
gendeel is waar. De combinatie is
hechter dan ooit, juist omdat de
regering er in geslaagd is een aan
tal voor de mensen herkenbare
punten naar voren te brengen.
Corruptie
Nog één vervelend punt ziet Rus
land: 'Het is niet zo prettig er met
een Nederlander over te praten,
maar dat is de corruptie. Deze re
gering is er in geslaagd de corrup
tie in het ambtenarenapparaat, die
zo kenmerkend was voor ruwweg de
periode van 1963 tot het afgelopen
jaar de kop in te drukken. Maar al
die tijd heeft het ambtenarenappa
raat geleefd in de sfeer van de
corruptie en dat kan je op korte
termijn niet geheel oplossen omdat
je niet het hele ambtenarenappa
raat van hoog tot laag kunt her
structureren. Dat is een probleem
dat de regering-Arron nog steeds
achtervolgt dat de mensen die
in de sfeer van de corruptie hebben
geleefd en die ook bevorderd heb
ben. nog steeds op bepaalde posten
zitten.
Vandaar ook dat Derby en Ik er
voortdurend bij de regering op
aangedrongen hebben deze mensen
te verwijderen. Want je hebt er
niets aan een regering over te ne
men als je de oude mensen op
belangrijke ambtelijke posten laat.
Je moet dus bij dit nieuwe beleid
ook mensen die de topposities heb
ben, opschuiven.'
De Weense componist/dirigent Robert Stolz hoopt zondag ztfn 95-
ste verjaardag te vieren. Stolz, die vooral bekend geworden is als
de vernieuwer van de operette, is nog steeds actief.
(ADVERTENTIE)
Als het u gegeven is om iets meer van de
wereld te zien dan alleen Europa, moet u het
beslist niet laten. Wat weerhoudt u?
Long Range Travel zorgt ervoor dat u een
vakantie krijgt om nooit te vergeten.
Ver buiten Europa. En voor een prijs die u
mee zal vallen. Alle inlichtingen bij uw
reisbureau.
Uw naam:
Adres:j
Woonplaats:j
Uw reisbureau is:
Zonder postzegel opsturen: Antwoordnr. 7698, Amsterdam
I
I
Betrouwbare reizen naar verre continenten.
de Britse hoofdstad was de eer
ste ter wereld die zijn straten
met steenkolengas verlichtte.
Dat was precies zestig jaar voor
dat Kampen's eigen gemeentelij
ke gasfabriek aan het werk ging.
De stad gebruikte toen al twin
tig jaar gas voor de verlichting,
maar dat werd nogal moeizaam
van een particuliere fabriek be
trokken. De gemeentelijke fa
briek was bescheiden van opzet:
het hele personeel bestond uit
één directeur, één boekhouder,
één meesterknecht, vier stokers,
vijf lantaarnopstekers, één fitter
en één leerjongen. Die produ
ceerden het eerste jaaar 133.080
kubieke meter gast voor 408 par
ticuliere aansluitingen en zo'n
140 straatlantaarns. Twaalf cent
per kubieke meter moest er voor
betaald worden en in 1887 zelfs
nog maar acht cent. En toch
werd er winst gemaakt.
De gemeentelijke gasfabriek van
Kampen is nu een eeuw oud.
Het handjevol particluliere klan
ten groeide van 408 tot twaalf
duizend (inclusief IJsselmuiden)
en dat moet natuurlijk gevierd
worden. Van 2 tot en met 7
september is er een tentoonstel
ling in de Lemkezaal, waar een
hele verzameling oude en stok
oude gastoestellen te zien is.
Stadsarchivaris drs. D. van der
Vlis schreef een boekje over de
geschiedenis van het Kamper
gas ('te gast bij gas', waar ook
wij al deze wetenswaardigheden
aan ontlenendat iedere geïnte
resseerde gratis op het gemeen
telijk bureau voorlichting kan
krijgen. En verder biedt Kampen
al zijn gasklanten een gratis
dagje koken aan. De komende
vrijdag hoeft niemand het gas
dat hij of zij daarvoor gebruikt,
te betalen, naar schatting een
gulden per gezin, die mét een
grote doos aardgaslucifers in de
loop van de week bij iedereen
thuisbezorgd wordt. Als straks
het aardgas duurder wordt, is die
gulden alvast mooi meegenomen.
Zuid-Duitsland meldde alleen Frie-
drichshafen onweer maar slechts
0,6 mm regen. In Pisa werd gistera
vond 8 mm neerslag gemeten,, in
Ancona 36 mm,
Strandverwachting zaterdag: van
daag behoudens eerst wat lichte
regen aan de Hollandse kust en in
het Waddengebied, flinke droge pe
rioden met opklaringen en goed
strandweer. Luchttemperatuur 19
tot 21 graden, bij een matige tot
vrij krachtige zuid tot zuidwesten
wind.
Verdere vooruitzichten: verander
lijk met een nog wat verder toene
mende zuidwest tot westen wind.
Weerrapporten van gisteren, max.-
temp. en neerslag van de afgelopen
24 uur:
Amsterdam
mist
22
0
De Bilt
onbewolkt
22
0
Deelen
mist
Eelde
mist
22
0
Eindhoven
mist
23
0
Den Helder
mist
20
0
Luchth. R'dam
mist
21
0
Twente
mist
0
Vlissingen
mist
21
0
Zd.-Limburg
onbewolkt
22
0
Een uitgelaten Mary Home trekt
in de kustplaats Daytona in de
Amerikaanse staat Florida veel
bekijks tijdens haar dagelijks
ommetje met de pinguin Bertie.
Die pinguin wordt alleen maar
uitgelaten. Of hij al die belang
stelling en zijn beperkte bewe
gingsvrijheid even leuk vindt als
zijn vrouwtje, valt te bezien.
minder zon
