[ijk op Derde ijk door ogen ropagandisten Amerikaanse auto-industrie brengt nu kleinere modellen uit autobiografie- ILMPREMIERES VAN DEZE WEEK Uw probleem ook het onze Mini Clubman zwaardere motor krijgt Over 9 dagen kunnen uw6kruisjes goed zijn voor een enorme geldprijs. In de nieuwe Nationale Lotto. Waarheid en Eenheid wordt weekblad Haal meteen een formulier bij uw club of winkelier. U herkent ze aan dit embleem: W/KWARTET VRIJDAG 23 AUGUSTUS 1974 AUTONIEUWS/FILM T11/K1X Berlijnse filmmaker Lutz Becker vond in 1970, toen hij in Ame- I nazifilms bekeek, 16 mm kleurenfilms, gemaakt door Eva in, Hitler's geliefde. Dit materiaal is gebruikt in Swastika, een imentaire over de nazi's die de periode 1933-1939 bestrijkt en tisseerd werd door Philippe Mora. Een andere film van het ji Becker-Mora over de opkomst van de nazi's, 'The Double- ded Eagle', is hier nog niet vertoond. astika 'zien we Duitsland zo- propagandamakers wilden re het zagen. Vrolijke jongens ïeisjes pakken welgemoed de k om voor de partij op pad te pittoreske Middeleeuwse stad- ijn begraven onder de haken- vlaggen, een zee van opgesto- irmen begroet Hitier, de neger Owens spreekt zijn voldoe- uit over de welverzorgde piade, welgeschapen jongelie- aten zich de militaire keuring bekomen, tientallen voort telen van de niet-ontaarde (perfecte, athletische naakt en en vele tweekoppige ade- in gips en brons) worden in stoet voorbijgedragen, is tot levensvorg^e^^wm ts tweemaal tgSfBt^-eeri con- int gezet: ongeveer in het em als. de etalageruiten van ;e 'winkels in diggelen worden lid en helemaal aan het eind, leer de naakte lijken van Ber- Jelsen met een bulldozer wor- ipgeruimd. juj.chend, welvarend, zegevie- Duitsland zien we, geheel en igetrokken uit authentiek film- riaal. Met aan het hoofd een irman met tics, die onwennig iren aait, op de voet gevolgd door zijn hond Blonde, een lansje uitvoert op zijn terras nderdanig wordt aangesproken Goering, Bormann, Goebbels, r, cum suis. Eva Braun lijkt {lief, dom gansje dat verzot is ymnastiek en Emmie Goering i enigszins ontsteld in de came- 1 zouden die figuren ons zeggen We niet wisten wat voor een vloed van onheil ze over de wereld hebben gebracht? Niets, waarschijnlijk, ze zijn in hun kleingeestige gemaniereerheid da nig on-interessant. Maar we kun nen ze niet bekijken zonder die wetenschap en door hun bonhom- mie wordt een extra-dimensie aan hun demonie toegevoegd. Voor ge vorderden, wel te verstaan, voor mensen die goed op de hoogte zijn van de geschiedenis. Want er moet bij 'Swastika wel de nodige aan vullende arbeid worden verricht. De geen analyse, geen conclusie, dat laten ze allemaal aan ons over. Ze makerg, géven geen commentaar, jtetfgn ohs alleen het materiaal, dat 'f&en dele uniek is. Het is natuurlijk wel geselecteerd en elke selectie is subjectief," er valt ook altijd wel wat op aan te merken. Maar voor belangstellenden vormt 'Swastika' een welkome aanvulling van hun kennis van en inzicht in een gru- welhoofdstuk uit de historie. W. Wielek-Berg Amsterdam, Kriterion. 18 jr. Veel geschiet in mr. Majestyk De drie hoofdfiguren in Mr. Ma jestyk hebben allemaal hun idee fixe: Mr. Majestyk (Charles Bron- son) wil zijn meloenenoogst bin nenhalen. de gangster met wie hij bij een kort oponthoud in de ge vangenis in aanraking komt en die hij voor zijn karretje tracht te spannen (Al Lettieri) wil hem doodmaken en de politieman (Frank Maxwell) wil de gangster pakken. Wat leveren al die obsessies gezamenlijk op? Niets noemens- waardigd: een tweederangs avontu renfilm, zoals regisseur Richard Fleischer er wel meer heeft ge maakt. Met machtig veel achtervol gingen en een duizenlingwekkende autorace en felle schietpartijen, dat spreekt. Het sociale sentiment komt ook nog even om een hoekje kij ken. doch blaast schielijk de af tocht: Mr. Majestyk's meegevoel met zijn arbeiders blijkt alras te stoelen op zijn affectie voor een mooi Mexicaans meisje. Fleischer's effecten zie je altijd al op tien kilometer afstand aanko men, bijvoorbeeld het kapotschie- ten van de meloenen door de gang sterbende. Hoe Al Lettieri erin slaagt de politie zolang voor te blijven en zijn medegangsters zo veel ontzag in te boezemen blijft de toeschouwer een raadsel: hij is een acteur met merkwaardig weinig persoonlijkheid, die voornamelijk dom overkomt. Dat komt men van Charles Bronson niet zeggen, maar zijn sterotiepe kijk- en loopge woonten gaan op den duur wel ontzaggelijk vervelen. W. W.-B. Amsterdam- Cineac Damrak, Cine ac Reguliersbreestraat, 18 jr. jen die niet voorzien zijn van I en adres kunnen niet in behan- worden genomen. Geheimhou- s verzekerd. Vragen die niet on- met elkaar in verband staan -to in afzonderlijke brieven wor- kesteld. Per brief dient een gul- tan postzegels te worden ingeslo- ^dres: Uw probleem ook het on- stbus 507, Voorburg. ig van een Duitse lezer van ons Hij vraagt (en wij geven zijn ig en ons antwoord in onze eigen weer). Waar komt de naam Hes- reg vandaan? Ook m^uitsland men op verschillende pT3ats.qp Hessenweg. Waren Hessen arme - ien? Heeft de naam van het kle- Stuk Hes(je) iets met deze Hes- te maken? roord: (sterk verkort): Reeds in Middeleeuwen (tot in de 19e waren de Hessische vrachtrij- op elke markt en op elke weg il in Europa te vinden, van Italië an de Oostzee, in Antwerpen en erdam. Ze reden met grote, over- vrachtwagens, bespannen met soms met meer paarden en ver- len porcelein, glas, zwartsel haarden en kachels), strohoe- enz.). Onder de wagens hingen ;n kooien voor kippen en andere ide have, bestemd voor de kook- De vrachtrijders droegen blauwe (Hessenkittel, afgekort tot Vaak hadden ze die in elkaar laid als das om de nek. dorpen waren Op dit vrachtver- ingesteld (in een bepaald dorpje e Spessart stonden altijd 1000 Ien klaar en honderden wagens), rachtrijders waren in loondienst zal de uitdrukking 'Arme Hes- wel mee te maken hebben). Ge- werd er gemaakt van bestaande (die van zeer oude tijd al nden) en de zware wielen-met- ede-assen gaven aan die zandpa- de vorm en de naam die we iwoordig nóg kennen. Per dag er ongeveer 22 km afgelegd, overnachtte in of in de buurt oude slaapplaatsen, waarvan er lige nog steeds als restaurant of aan te wijzen zijn. Over deze ilijiachtingsplaatsen en de trajecten verbinden is nog een heel e&sante theorie te vermelden, die voord Hes verbindt met (H)ees latijns: Aes en Aedes. Dit d betekent tempel of tempelvuur. zou voor het verkeer (en dat was lamelijk vrachtverkeer) gebruik hebben van de oude offerwe- die van de ene heilige plaats de volgende liepen Meestal was on dergelijke pleisterplaats een waar een offer gebracht werd. treft men op deze oorspronke- heidense ofterpiaatsen, namen die aan terechtstellingen herinne- bijv. Radstake bij Varsseveld). theorie is aardig en zou heel •ardbaar zijn, als die vraclitrij- Qllf' it akt i ders nu niet toevallig Hessen waren geweest Wij verwijzen naar de boe ken van Jac. Gazenbeek, die over dit onderwerp in zijn prachtige Veluwe- boeken uitvoerig heeft geschreven. Vraag: Graag wil ik me abonneren op tijdschriften/weekbladen over ver schillende onderwerpen. Reeds ben ik geabonneerd op een paar week/maandbladen (volgt naam van bladen). Welke zal ik er bij nemen? Antwoord: Ons advies is: Ga in de leeszalen van grote openbare biblio theken eens langs de rekken met publicaties en zoek iets uit, wat in uw lijn ligt. Als men dit een poosje gedaan heeft, weet men welke bladen blijvend boeien. Voorts kom took in ons blad regelmatig een bespreking van tijdschriften voor. Op deze ma aier zoekt u zelf iets uit en heeft u daar meer aan dan aan de goedbedoel de raad van iemand die u niet kent. Vraag ook eens inlichtingen over lees portefeuilles, die men zelf samen kan stellen. Vraag: Wilt u de nadere gegevens omtrent de plaat: die 7 Worte enz. plaatsen? Antwoord: Westminster Silberserie P W N 292 en Remington Don Gabor prod, plaat 1 R 199-66-1A en plaat 2 R 199-66 2A. Op de eerste plaat vindt u deel 1 en 4, op de tweede plaat deel 2 en 3. Vraag: Wordt men op Schiphol aan den lijve gevisiteerd als men naar Is raël gaat? Wat mag men aanhouden bij die visitatie? Antwoord: Het zou ondoenlijk zijn alle van Schiphol vertrekkende passa giers op een dergelijke rigoureuze manier te controleren. Mocht het no dig geacht worden (en men zal dan terecht niet veel risico nemen, dan worden de passagiers aan den lijve onderzocht, waarbij dames slipje en BH, en de heren broekje aanhouden. De grootst mogelijke discretie wordt in acht genomen. Wij hoorden nog geen klachten over vervelende onder zoeken van alle relaties die Israël bezochten en voor niemand was de mogelijkheid gevisiteerd te moeten worden een belemmering om op reis te gaan. Vraag: Ik wil zelf vloerbedekking ma ken van schapenwol en graag zo volle dig mogelijk ingelicht worden over wassen, spinnen, beitsen en verven van de ruwe vuile wol. Antwoord: Hoewel vele lezeressen ons enige maanden geleden ervaringen en adviezen zonden inzake schoonmaken en wassen van wol. menen we de lezeres en degenen die haar voorbeeld willen volgen, het allerbeste te kun nen verwijzen naar de Vrije Tijd Paperback no, 33, Verven met plant aardige stoffen, door Nel Goubitz (Cantecleer De Bilt). Hierin komen o.a. meer dan 140 recepten voor uit door de natuur verstrekte materialen) verfstoffen. Heel erg mooi. Vraag: Hoe krijg ik witte, vuilgewor- den schapenvachten weer schoon. Antwoord: Zelf niet met een reini gingsmiddel gaan knoeien. Ook niet naar een chemische reiningingszaak gaan, waar men de kans loopt dat de vezel verbrandt. Vraag advies in een goede bontzaak en informeer naar de kosten van een reiniging aldaar. Pro beer zelf eens het volgende, baat het niet dan schaadt het ook niet. Be strooi de droge vacht met fijn gips- poeder. Veeg dit er in en laat het er een paar uur of een nacht in zitten. Schud de vachten vervolgens uit en borstel restanten gips eruit. Inplaats van gips kan men ook magnesium of meel gebruiken. Vraag: Er bestaat een vereniging Ne derlands Israël. Kunt u mij het adres geven van het secretariaat? Antwoord: Bond Nederlands Israël (niet te verwarren met de Ver. Ne- derland-Israël), Secretariaat Postbus 45, Mijdrecht 2588, tel. 02979-1512. Dhr. G. v. d. Laan. Jeremy en Susan, zoet als sacharine In het kielzog van 'Love Story' komt Arthur Barron aandobberen met zijn 'Jeremy en Susan', een film over een zeer prille liefde. Jeremy Jones is vijftien, Susan Rollins zestien, na enige loze aan lopen ontstaat er iets zeer moois tussen hen, maar helaas, helaas, Suasan moet met haar vader terug naar Detroit en Jeremy is wel ge dwongen om in New York te blij ven. Einde van het sprookje. Nu zijn op soortgelijke schema's meesterwerken gebouwd, doch Bar ron kan nauwelijks aanspraak ma ken op het predicaat 'aanvaarbaar.' Zijn hoofdpersonen mogen dan cel lo spelen en dansen, ze zijn niet in staat onze belangstelling te wekken omdat er nauwelijks een poging is gedaan om de karakters contouren te geven. De jongen (Robby Ben son) tobt wat met zijn muzikale ambities, het meisje (Clynnis O' Connor) kan om onverklaarbare redenen geen vrienden maken, ze komen op ons over als respectieve lijk sullig en onverschillig en niets meer. Met het milieu is het ook al mieze rig gesteld: de diverse ouders blij ven vage cliché-figuren, die hun kinderen geen barrières van bete kenis in de weg leggen en het vriendje dat voor een lachertje moet zorgen laat het er lelijk bij zitten. Wat een kleurloze troep, uit zulk vochtig hout kan de liefde geen vonk slaan. Kan men trou wens wel van liefde spreken als het gaat om een romance die zo zoet is als sacharine? De toeschouwer die zich door dit leed laat roeren moet wel tot aan de neus toe vol zitten met krokodillentranen. W.W.-B. Amsterdam- Alhambra, 2, 14 jr. Van een onzer verslaggevers BODEGRAVEN 'Waarheid en Eenheid', het blad van de veront rusten in de gereformeerde kerken, gaat met ingang van 1 oktober wekelijks verschijnen. Tot nu toe verscheen het blad, waarvan dr. E. Masselink uit Rotterdam hoofdre dacteur is, om de veertien dagen. (ADVERTENTIE) Ook voor de vernieuwde Sporttoto bent u hier aan het goede adres. Leveroptijdin! Ilitler werd graag voorgesteld als een man die veel van kinderen hield. Hier ziet men hem met de kleine dochter van een partijbons. Spaarzaamheid thema voor Detroits jaargang 1975 door Sicco de Jong De Oldsmobile Starfire is evenals nieuwe modellen van Buick en Pon- tiac afgeleid van de voor 1971 uit gebrachte viercilinder Vega van Che vrolet. De nieuwe serie van General Motors is een stap op weg naar meer 'subcompaets'. nadat Oldsmobile vo rig jaar ook al een compacte Omega uitbracht. De gisteren officieel ont hulde Oldsmobile Starfire heeft een 3,8 liter zes cilinder motor cn is al leen uitgebracht als sportcoupé. De Amerikaanse consument dwingt de automobielindustrie te Detroit tot spaarzaamheid. De autoverkopen zijn ook na de opheffing van de Arabische olie boycot tegen de Verenigde Sta ten daar nog ruim beneden de verwachtingen gebleven, maar bovendien heeft zich de tendens naar kleinere modellen de compacts en subcompaets door de oliecrisis duidelijker dan ooit gemanifesteerd. Prijsverho gingen voor zowel auto's als ben zine maken de Amerikaanse consument zuinig. En de indu strie blijkt, met velerlei kosten stijgingen in het vooruitzicht, de beste toekomstkansen te zien in kleinere modellen. Die wor den dan ook komende maand als enig 1975-nieuws geïntrodu ceerd. Ford heeft reeds 'de grootste kleine auto's aller tijden' aangekondigd. De twee modellen, die alleen in uitvoering verschillen, zijn een Amerikaanse Ford Granada en een Mercury Monarch. Beide typen, die technisch niets met de Europese Ford Consul en Granada te maken hebben, zijn vijf meter lang en wegen 1500 kg., waarmee ze in de compact-klasse thuishoren. Vorig jaar bracht Ford reeds een tussen vorm van compact en subcotnpact uit met de introduktie van de Mus tang II bijna 4yz meter lang en rond 1250 kg. zwaar en eerder verscheen de Ford Pinto van 4.30 meter in de gewichtsklasse van 1100 kg: de werkelijke subcompact. General Motors heeft een dergelijk subcompact model in de Chevrolet Vega van nog geen 4Yz meter en goed 1100 kg. gewicht, die thans model staat voor vier sportieve ver sies: de Buick Sky-Hawk, de Che vrolet Monza 2 2, de Oldsmobile Starfire en Pontiac Astre. Daarmee krijgt ieder GM-merk een nieuwe opening naar de markt voor kleine re auto's, want ook het topmerk Cadillac zal begin volgend jaar een nieuw kleiner model uitbrengen. Typerend is echter dat deze model len, die naar Amerikaanse normen klein, doch voor Europese begrip pen groot zijn, alle mogelijke luxes krijgen. Juist daarop maken de au tofabrikanten winst en hun be zwaar tegen kleinere modellen is steeds geweest dat de produktie daarvan minder lukratief bleek. Ze hebben alle mogelijke 'decorgroe- pen', 'GT-Packages' en zelfs een 'Spirit of America'-uitvoering be dacht om aan de kleinere typen meer te verdienen, nu die modellen bijna de helft van hun verkoop uitmaken. In het begin van dit jaar was het zelfs al even meer dan de helft. In de belangstelling van de Ameri- De Mercury Monarch, die met de nieuwe Ford Granada in Amerika is ge ïntroduceerd, heeft met Ford's Europese Consul-Granada-serie alleen de afmetingen gemeen. Het nieuwe model van Ford is groot onder de kleine auto's, heeft vele luxes en werd ontworpen door Gliia in Italië. De motoren, zijn een zescilinder vierliter of een achtcilinder van 4,9 dan wel 5,7 liter. kaanse kopers deed zich de laatste jaren al een verschuiving voor naar de wagens van hooguit vijf meter lengte en tot rond 1500 kg. In 1971 bereikten deze 'kleine' auto's één derde van de autoverkoop: lil 1968 nog maar één zesde. De eeröte 'compact cars' dateren van 1959, toen de kleinste autofabrikant van de V.S., American Motors, zich daarmee wilde verzetten tegen de 'benzineslurpende dinosaurussen'. Maar pas toen de benzineprijs ging stijgen gingen de Amerikanen kri tisch op de onwezenlijke hoge ver- bruikcijfers van hun wagens toe zien. De oliecrisis deed daar eind vorig jaar nog een schep bovenop. Eén van de meest opmerkelijke ge volgen van het letten op zuinigheid was de toeneming van de auto import. Eerst kwam de Duitse Volkswagen opzetten, daarna- vero verden de Japanse merken Toyota en Datsun een toenemend aandeel in de nog immer groeiende grootste automarkt ter wereld. GM; probeer de Opeis te verkopen vla de Buick - dealers. Ford importeert Capri's uit Duitsland en Chrysler Colts uit Ja pan. maar die tegenzetten haalden weinig uit. De autoreuzen van De troit verspeelden de gunst van vele vooral jonge autokopers aan Euro peanen en Japanners. Thans gaan merken als Fiat en Honda met hun kleine modellen vooruit, terwijl de totale autoverkoop in Amerika met een" kwart terugloopt. Er moeten méér kleine en nog kleine re modellen komen. De eerste Ame rikaanse auto op Europees formaat wordt de Pacer van American Mo tors, die begin volgend jaar zal verschijnen. Hierna volgen opnieuw ook kleinere wagens van GM en Ford. die daarbij afgaan op de ken nis van hun Europese fabrieken. In 1977wordt tenslotte een kleine Chrysler verwacht. Als antwoord op de komst van meer compact-cars heeft de Zweedse fabriek Volvo be kendgemaakt in Amerika's auto's te gaan assembleren: Volkswagen overweegt met oog op de nieuwe mogelijkheden voor subcompaets en kleinere wagens hetzelfde te gaan doen. Immers ook de Amerikaanse gezinnen worden kleiner en alle nieuwe extra auto's per gezin zullen geen grote wagens zijn. De buitenlandse concurrentie is echter verzwakt door de koersverla- ging van de dollar, vooral ten op zichte van de Duitse mark. Daar door zijn de niet-Amerikaanse au to's nog sneller duurder geworden •dan de wagens uit Detroit. Maar de reeksen van prijsverhogingen terstond na zijn ambtsaanvaarding bekritiseerd door de nieuwe presi dent der V.S., Gerald Ford wer ken thans ook de voorkeur voor kleinere modellen in de hand. Die modellen zijn bovenal goedkoper. American Motors verwacht dat in 1980 tweederde van alle in Amerika verkochte auto's minder dan vijf meter lang zullen zijn; volgens Ge neral Motors wordt dat iets meer dan de helft, omdat ook de grote auto's hun aantrekkingskracht van wege de grote binnenruimte zullen behouden. De Mini Clubman, een luxe versie van de rond 3 meter lange Britse auto, heeft meer cachet "ln vormgeving en Interieur en meer vermogen onder de motorkap. De luxe versie van de Engelse Mini, de Clubman, heeft een 100 cc gro tere motor verkregen, die ruim 15 procent meer trekkracht heeft dan de oude één liter motor. Daarmee bereikt de Mini Clubman met name een pittiger acceleratie, zonder dat overigens het benzineverbruik we zenlijk afwijkt van de Mini 1000. Het deze maand juist vijftien jaar oude model van British Leyland. dat de eerste en in naam de enige 'Mini' ter wereld blijft, heeft thans een heel scala aan varianten: een Mini 850. een Mini 1000. de 1100 cc Mini Clubman en de Mini 1275 GT. Dit laatste model heeft extra grote wielen en special^ Dunlop-bandén gekregen, waardoor een zuinig ben zineverbruik wordt bevorderd. Sinds de prijsverhoging van vorige week kost de mini 850 6.550,- Winstpunt incl. BTW, de Mini 1000 Special 6.995,-. de Mini Clubman 1100 Saloon 7.295,- en de Mini 1275 GT 8.795,-. Op basis van de Mini 1000 bestaat een bestelwagen a 5.650,- (geen bijzondere ver bruiksbelasting) en een combi, de Clubman Estate a 8.195,-. Deze twee modellen hebben niet de van 25 tot 34^ liter vergrote benzine tank. Voorts is er sinds het begin van dit jaar een Italiaanse Inno cent! Mini a 9.995,-. De nieuwe 1100 cc-motor' levert 45 DIN-pk vermogen, 6 pk meer dan de 1000 cc. Dit komt overeen met 33 DIN-kW. Alle Mini-modellen hebben nu een verbeterd uitlaatsysteem met twee knalpotten en behalve voor de 850 B een betere kwaliteit vloerbe dekking. Een winstpunt is ln elk geval dat de Amerikaanse koper bij de aan schaf van een kleine auto meer geld optafel zal kunnen leggen voor extra voorzieningen, waarmee niet alleen zijn comfort, maar ook zijn veiligheid en de gezondheid van zijn omgeving gediend zijn. Zo heeft een lichtere auto al het voor deel van een kleinere motor en minder benzineverbruik, maar wordt met de systemen, die in de 1975-modellen aangebracht zijn om de uitlaatgasvervuiling terug te brengen, ook een zuiniger verbruik bereikt. Toch kost zo'n systeem, dat opnieuw tot een ronde van prijs verhogingen leidt, niet minder dan vierhonderd gulden. Vier van de vijf kopers van kleine auto's bestellen automatische transmissie en twee op de vijf air conditioning. De consument gaat daaraan steeds meer voorkeur ge ven en al minder aan het status symbool van de slee. die ieder jaar weer een paar centimeter langer moest worden. Na jarenlange kwistigheid met kostbare modelveranderingen, die elk jaar weer veel zinloze opsmuk hadden om de ^>tatuszoékende con sument te verleiden zijn oude wa gen aan de karit te doen, brengt Detroit dit najaar de eerste auto- jaargang uit. waarbij spaarzaam heid met geld en grondstoffen het parool is. De komende jaren zal het streven gericht zijn op nog minder zware en zuiniger ontwerpen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 11