I0G DEZE EEUW EEN MENSHEID ERDIJ
IOETHELEZI, EEN DRILJANT UITDAGER
Met de vinger bij
de apartheidswet
Volgende week begint
bevolkingsconferentie
van Verenigde Naties
hUW/IKWlAiRTET ZAfTBRJDAlG 17 AUGUSTUS 1974
BUITENLAND T13/K13
er aan één bijbelse uitnodiging door de mensheid gehoor gegeven is, dan is dat wel deze: 'Gaat
in en vermenigvuldig u'. En wel in zo ruime mate dat een aantal andere (evenzeer bijbelse) op-
Lcliten, die te maken hebben met het onderhoud en beheer van de aardse tuin en de rechtvaardige
[eling van de vruchten ervan, in het gedrang zijn gekomen.
er het onderhoud en beheer van deze tuin in de breedste zin des woords wordt er van 19 tot 30
rustus in de Roemeense hoofdstad Boekarest onder auspiciën van de Verenigdè Naties een wereld-
iferentie gehouden waaraan 110 landen zullen deelnemen en waarbij de nadruk zal komen te lig-
op het wereldbevolkingsvraagstuk.
v ;er
vooruitzicht op een volle wereld,
iniet meer voldoende op kan leve-
om alle bewoners te voeden laat
n enige welvaart, of beter nog
welzijn te verschaffen, is een
brikwekkend toekomstbeeld dat
steeds realistischer wordt,
.ir dat helaas door velen naar de
:I' tergrond gedrongen wordt met het
wie dan -leeft, die dan zorgt,
i gevaarlijk en onterecht idee overi-
s, want demografische verschijnse-
zijn onverbiddelijk en het lijkt er
k op dat onze aarde wat de bevol-
:sgroei aangaat in een stroomver-
ling is terecht gekomen. Het aan-
jaren waarin db wereldbevolking
verdubbeld is steeds kleiner ge-
den. De nu levende generatie zal,
strofen daargelaten, nog meema-
dat rond het jaar tweeduizend
e maal zoveel mensen de aarde
olken als op dit moment. En reeds
'hebben we te maken met een
eld waarin ongeveer 500 miljcen
ïsen honger lijden en ongeveer
Jerhalf miljard aan ondervoeding.
^Duitse schrijver Claus Jacobi zegt
n zijn boek 'De menselijke spring-
dit van: 'Of overbevolking en
ger niet alleen de Hunnen en
igolen, maar ook andere stammen
rassen in vernietigende sprink-
i-mensen veranderen wij zullen
tchter komen in onze generatie
ereldbevolkingsjaar
1970 werd er in de Algemene
'gadering van de Verenigde Naties
resolutie aangenomen waarin 1974
wereldbevolkingsjaar werd uitge-
>en. De bevolkingscommissie van
VN, een onderdeel van de Econo-
che en Sociale RaacI, die belast
d met de organisatie noemde als
lstellimgen van het jaar:
Het verkrijgen van een beter over-
it van de bevolkingsopbouw, de
olfcingsgrootte en de stand van za-
aangaande de geboorte en de
^rfte in de verschillende landen,
len betere voorlichting en meer
dacht voor bevolkingsproblemen,
gezinsplanning en de geboortebe-
cing.
'I Internationale samenwerking wat
■eft het uitstippelen van een bevol
kingsbeleid en hulp in deze aan lan
den die daarom vragen.
Versnelling
De versnelling van de bevolkingsgroei
is eigenlijk van recente datum. Demo
grafen hebben becijferd dat de aarde
er naar schatting 1 miljoen jaar over
gedaan heeft om van 3 miljoen tot
ongeveer 5 miljoen bewoners uit te
groeien. Van 8000 voor Christus tot
1650 is dit toegenomen tot 500 mil
joen. De 1 miljard werd bereikt in
1850, een verdubbeling dus in 200
jaar. In 1930 waren dat er ongeveer 2
miljard, een verdubbeling in 80 jaar.
Volgend jaar zal de 4 miljard bereikt
worden, het geen een verdubbeling
inhoudt in 45 jaar.
De versnelling van de groei is niet zo
zeer te wijten aan een hoger geboorte
cijfer als wel aan een lager sterftecij
fer. De laatste jaren sterven er veel
minder kinderen op jeugdige leeftijd
en de gemiddelde leeftijd die de men
sen bereikten ging sterk omhoog. In
de nu ontwikkelde westerse wereld
ging dit proces geleidelijk. Toen hier
in de vorige eeuw, zo na de industrië
le revolutie door de verbetering van
de medische zorg, de hygiënische om
standigheden en de voeding meer
mensen langer in leven bleven, ging,
ook weer geleidelijk:,- het aantal ge
boorten per duizend achteruit, waar
door de bevolkingsgroei vrij stabiel
bleef, en later zelfs achter uit ging.
(Nederland heeft lange tijd een uit
zondering gevormd).
Dit proces is niet los te zien van de
hele sociaal-economische en vooral
educationele ontwikkeling die het
Westen heeft doorgemaakt, en die
zeker de opvattingen ten opzichte van
de gezinsplanning heeft beïnvloed.
Ook in de derde wereld is nu het
sterftecijfer sterk omlaag gebracht als
gevolg van de toepassing van de uit
de Ontwikkelde landen overgenomen
medische kennis. Maar dit proces ging
hier niet zo geleidelijk, in die landen
is vaak in 10 jaar gebeurd waar wij
hier in het Westen zo Ongeveer een
eeuw over hebben gedaan. Het hoge
geboortecijfer in de ontwikkelingslan
den, nodig om tenminste enkele zcons
volwassen te zien worden, is daar in
het algemeen nog niet gedaald. Daar
bij komt nog dat in de niet-westerse
wereld dat hele veranderingsproces
dat hier duidelijk een andere houding
ten aanzien van gezinsgrootte teweeg
heeft gebracht, daar grote delen van
de bevolking vooral op het platteland
nog nauwelijks beroerd heeft. De mo
derne westerse medische wetenschap
is er in eerste instantie als afzonder
lijk element ingevoerd.
Extra wereld
Zo groeit in de ontwikkelingslanden
de bevolking veel sneller dan in de
ontwikkelde. Zet de huidige groei van
de wereldbevolking, die nu gemiddeld
iets meer dan 2 procent bedraagt zich
voort (en demografen van fte VN zien
vcor 1985 in ieder geval geen vermin-
Het heeft dan ook weinig zin te gaan
filosoferen over het absolute aantal
mensen dat deze aardbol 'physiek zou
kunnen dragen', zolang de machtige,
•rijke landen niet de politieke bereid
heid opbrengen maatregelen te tref
fen die leiden tot een evenwichtiger
verdeling van de aardse goederen en
bronnen.
Twee werelden
Er bestaan, zo zegt Lester Brown in
een bijdrage aan het wereldbevol
kingsjaar, getiteld: 'Bevolkingsbeleid
voor een eindige planeet' Ln feite
twee werelden. Eén rijke en één ar
me, één geletterde en één grotendeels
ongeletterde, één waar de mensen te
veel eten en te dik worden en één
waar ze hongerig en ondervoed zijn,
één waar overvloed heerst en men
gericht is op consumptie en één waar
de armoede overheerst en de mensen
gericht zijn op het naakte bestaan. In
de economisch geavanceerde wereld
halen steeds meer mensen de leeftijd
der 'zeer sterken', terwijl in de derde
wereld miljoenen kinderen sterven.
Ter illustratie geeft hij een aantal
onthullende cijfers. De gemiddelde
Amerikaan verbruikte in het jaar
1971 60 maal zo veel energie als
iemand in India en 351 maal zo veel
dering) dan zal de wereldbevolking,
tenzij er een catastrofe gebeurt, de
komende 35 jaar weer verdubbeld
zijn. Dan zal er, zoals de secretaris
van het wereldbevolkingsjaar van de
VN, Tarzi Vittachi het op een pers
conferentie te Den Haag uitdrukte, er
een extra wereld bovenop gekomen
zijn. Dat is de dreiging en de uitda
ging van deze eeuw. Nu hebben demo
grafen, economen en millieudeskundi-
gen op een symposium in Stock
holm (bevolking, hulpbronnen en
milieu) wel berekend dat de aar
de physiek in staat moet zijn op
den duur 40 45 miljard mensen te
voeden, maar het blijkt op .dit mo
ment, in de huidige wereldorde al
onmogelijk het enorme probleem van
honger, endervoeding, armoede en on
derontwikkeling van tweederde van
de bijna 4 miljard op de aarde nu, tot
een oplossing te brengen.
als iemand in Ethiopië. Verder consu
meert de gemiddelde Amerikaan 4
maal zoveel graan als de gemiddelde
Indiër. Waarmee maar gezegd is dat
de aandrang van de westerse wereld
op de ontwikkelingslanden om iets
tegen hun bevolkingsgroei te doen
omdat anders de energie- en andere
hulpbronnen van de aarde uitgeput
zullen raken, op zijn minst hypocriet
is. Waarmee natuurlijk niet gezegd is
dat een afremming van de bevolkings
groei voor de meeste ontwikkelings
landen niet een bittere noodzaak is.
•Overigens is de relatie tussen econo
mische greei en bevolkingsgroei op
zich niet helemaal duidelijk. Wel is
duidelijk dat in een ontwikkelings
land als India, met zijn miljoenen
werklozen, de paar procent economi
sche groei die jaarlijks bereikt wordt,
opgeslokt wordt dopr de bevolkings-
door Johan ten Hove
gens Carrillo Flores zullen veel echt
paren, zodra ze er zeker van zijn dat
hun kinderen blijven leven, zelf tot
geboorteregeling willen overgaan.
Daarcm moet onwetendheid wat be
treft methoden van geboorteregeling
uit de wereld geholpen worden. Dit is
volgens hem een vorm van analfabe
tisme. Verhoging van de status van de
vrouw is daarbij noodzakelijk. Het
plan wil proberen te bereiken dat in
1985 het groeicijfer in de ontwikke
lingslanden van 2,4 tot 2 procent
gedaald is. In de ontwikkelde landen
zou de groei van 0,9 procent tot 1985
ongewijzigd blijven, waardoor in de
gehele wereld in deze periode de
groei van 2 procent zou afgenomen
zijn tot 1,7 procent
Verder wil het plan bereiken dat de
mensen in de derde wereld in 1985
een gemiddelde levensverwachting bij
de geboorte hebben van 62 jaar, en in
het jaar 2000 van 74 jaar, evenhcog
als die in de ontwikkelde wereld. Op
dit moment is de gemiddelde levens
verwachting bij de geboorte in de
westerse wereld 71 jaar, in Latijns
Amerika 65 jaar, in Azië 57 jaar en in
Afrika slechts 47 jaar. Het plan stelt
verder dat in 1985 alle landen zover
moeten zijn dat ze aan iedereen die
dat wenst de nodige informatie en
onderwijs over een verantwoorde ge
zinsplanning kunnen verstrekken.
groei, zodat de reële 'welvaartsgroei'
per hoofd van de bevolking nihil is.
Pi-u van Acte
Het belangrijkste doel van de confe
rentie In Boekarest is de aanvaarding
van het wereldbevoikings-actieplan
dat door een commissie onder leiding
van Carillo Flores, de secretaris-gene
raal van de bevolkingsconferentie, is
opgesteld. Het voornaamste punt hier
in is dat bevolkingspolitiek onderdeel
moet zijn van elk goed afgewogen pro-
Dreiging
Een affiche gemaakt doof Tchetsetchon ten behoeve, van het
W ereldbevolkingsjaar
gramma voor sociaal- econom. ontwik
keling en dat afremming van de be
volkingsgroei alleen, niet daarvoor in
de plaats gesteld kan worden. Dit
houdt een geïntegreerde benadering
in, die rekening houdt met de samen
hang tussen bevolkingsgroei en vele
andere aspecten die in de ontwikke
ling meespelen, zoals medische zorg,
onderwijsniveau, voeding, huisvesting,
werkgelegenheid, inkomen, culturele
waarden enz.
Ht plan beveelt maatregelen aan ter
beperking van de kindersterfte, vol-
Uitgangspunt van de conferentie in
Boekarest is dat elk land soeverein
over zijn bevolkingspolitiek beslist en
dat elk echtpaar de vrijheid heeft zelf
zijn kindertal te bepalen. Wel is het
zo dat deze politiek niet strijdig mag
zijn met de internationaal overeenge
komen rechten van de mens. Tarzi
Vittachi benadrukte dat het wereldbe
voikings-actieplan een blauwdruk is,
die door elk afzonderlijk land op zijn
eigen mander, passend bij de eigen
situatie ingevuld en van kracht ge
maakt dient te worden. Elk land
wordt gevraagd vrijwillig mee te wer
ken. Dat is meteen de zwakheid van
het plan (zoals de zwakheid van elk
orgaan van de VN). Landen die het
er niet mee eens zijn leggen de
adviezen naast zich neer.
In Bcekarest zullen de rijke landen
weer tegenover de arme landen staan,
zoals de laatste jaren in elke wereld
conferentie. De derde wereld zal zeker
eisen dat naast het beteugelen van de
enorme bevolkingsgroei de huidige
wereldorde zodanig zal moeten veran
deren dat een rechtvaardiger en even
wichtiger verdeling van de beschikba
re hulpbronnen van deze aarde moge
lijk is. Gebeurt dit niet dan vormt
een dubbele bevolking aan het begin
van de volgende eeuw eerder een
dreiging dan een uitdaging.
U hebt dit verhaal waarschijnlijk in
ongeveer 15 minuten gelezen. In die
tijd werden er 3600 kinderen geboren.
via|®Bijna alle belangrijke zwarte leiders in Zuid-Afrika zijn door de blanken uitgeschakeld. Mandela zit
Robbeneiland een levenslange gevangenisstraf uit; Soboekwe is na zijn vrijlating van Robben-
lamd beperkte bewegingsvrijheid opgelegd; anderen zijn 'gehand', dat wil zeggen zonder vorm van
vees is bun belt zwijgen opgelegd.
len van hun blanke medestanders
dergaan hetzelfde let. Series wetten
1 ontworpen om de macht van de
nke minderheid over de zwarte
erderheid onverlet te laten. On-
^jiks dat alles heeft die zwarte meer-
jigefheid zich niet laten intimideren, is
irentegen het zwarte bewustzijn
irm toegenomen. Een Zuidafrikaan
dat bewustzijn verwoordt, is Gat-
Boethelezi, leider van de vier mil-
n Zoeloe's, die echter ook buiten
Zoeloe-gemeenschap grote invloed
tft.
In dit jaar hield Boethelezi een
ng op de universiteit van Kaapstad
een dag later publiceerde de Zuid-
Geh.ikaanse krant The Star onder de
o.ooij): 'Buthelezi, superstar' een impres-
van de bijeenkomst. De zaal die
ivankelijk uitgezocht was voor de
iarv! !en^omst bleek veel te klein. Jong
oud, blank en zwart, studenten en
tici, zakenmensen en huisvrouwen,
nove rnalisten en diplomaten hadden
idstoten van 90 kilometer per uur
rotseerd om de leider van KwaZoe-
het zogenaamde thuisland van de
id, floe's, te horen.
was niet de eerste keer dat de
,lm.es nsen in Zuid-Afrika te hoop liepen
Boethelezi te horen. Toen de
ikanen in Durban en Johannes-
g massaal staakten, riejfen ze om
fthelezi; op de universiteit van
'in.J Uenbosoh, bolwerk van de Afri-
#nders, de trouwe aanhangers van
(ster, kreeg Boethelezi van de stu
iten een minutenlange staande ova-
In Washington werd hij met veel
betoon ontvangen.
;s;in jongsaf
heel in overeenstemming met de
o kïst van zijn roemruchte voorgan-
tot wie ook Nobelprijswinnaar
>ert Loethoeli gerekend moet wor-
heeft Gatsha Boethelezi zich van
gsaf gekeerd tegen de blanke over-
d, b rsing van zijn volk.
Geh.
o kJf 1950 werd hij van de universiteit
Fort Hare verwijderd omdat hij
lgenomcn had aan een betoging
ren de regering. Hij voltooide zijn
chiedenisstudie aan de universiteit
i Natal. Het duurde van 1953 tot
vóór de regering in Pretoria er
i bij neerlegde dat Boethelezi het
ierschap over de Zoeloe's erfde. De
nken hadden weinig op met de
fbewuste, dynamische persoonlijk-
4 die Boethelezi toen al was. Hij
est niets hebben van apartheid of
ensoortige ontwikkeling". Toch
d hij na lange aarzeling op 11
'i 1970 geïnstalleerd als leider van
bantoestan KwaZoeloe, één van de
't semi-autonome 'thuislanden' die
blanke Zuidafrikaanse regering de
ikaanse bevolking heeft toege-
fot. Sindsdien is hij een omstreden
uur. Militante Afrikanen vragen
door Harm Lamberts
zich af of hij gecapituleerd heeft voor
de blanken en nu meewerkt aan een
systeem dat hij altijd heeft verfoeid.
Op dergelijke en soortgelijke verwij
ten heeft Boethelezi de afgelopen ja
ren verschillende malen gereageerd.
Toen hij in 1970 geïnstalleerd werd in
aanwezigheid van minister voor ban
toezaken, M. C. Botha, zei hij al
onomwonden dat hij alleen bereid
was binnen het systeem te werken
omdat hem géén andere keus werd
gelaten. En hij liet Botha ook onmid
dellijk weten dat een bantoes tan-poli
tiek voor wat KwaZoeloe betreft wel
vergeten kon wordén als er voor de
vier miljoen Zoeloe's niet meer grond
beschikbaar zoü komen.
'Jullie idee'
In het Engelse dagblad The Guardian
van 23 september 1972 is een inter:
view met Boethelezi gepubliceerd
waarin hij nog eens duidelijk uiteen
zet waarom hij binnen de bantoestan-
politiek probeert iets voor zijn volk
gedaan te krijgen. 'Het is niet mijn
idee. Ik heb niet gezegd dat ik Kwa
Zoeloe economisch levensvatbaar kon
maken. De regering heeft tegen me
gezegd: dit is wat we je willen geven.
In het belang van mijn volk kan ik
niet anders dan alles accepteren wat
ik voor ze kan krijgen. Op mijn beurt
zeg ik tegen de regering: dit is jullie
idee. Laat maar zien dat het werkt.
Apartheid is jullie politiek. Jullie
geloven er in, dus iaat maar eens zien
wat jullie kunnen doen met je poli
tiek van segregatie. Jullie moeten
woorden nu in daden omzetten. Voer
je apartheidsplan inaar uit; Natuur
lijk, ik betwijfel of het kan. Ik heb
keer op keer gezegd dat de Afrikaner
zijn dromen niet in werkelijkheid kan
omzetten. Maar ik zit in de knel, ziet
u. Terwille van mijn volk alleen werk
ik mee. Ik maak er geen geheim van
dat ik er sceptisch tegenover sta
In hetzelfde gesprek stelde hij ook de
onderwijspolitiek van de regering aan
de kaak. Blanke kinderen krijgen gra
tis onderwijs; zwarte moeten school
geld betalen en reisgeld en hun boe
ken. Daar komt nog bij, aldus Boethe
lezi, dat de regering neeft bepaald dat
de Afrikaanse kinderen niet meer in
het Engels onderwijs mogen krijgen.
Vroeger konden de Afrikaanse kinde
ren op een geschikt moment over
schakelen op Engels of Afrikaans om
zo de weg naar hoger onderwijs vrij
te maken.
Boethelezi: 'Het is duidelijk dat de
regering niet echt streeft naar de
ontwikkeling van de zwarte man. Ze
wil een arbeidsleger. Als ze werkelijk
mijn volk tot ontwikkeling wil bren
gen, zou ze Engels en Afrikaans op
een lager niveau invoeren. Maar ze
maakt het moeilijk, ziet u, ze maakt
het steeds weer moeilijk voor ons
succes te hebben. In dit land kun je
bijvoorbeeld geen opleiding krijgen
voor architect of ingenieur als je
zwart bent en als je die opleiding in
het buitenland volgt, kun je hier
geen werk vinden, omdat alle topfunc
ties gereserveerd zijn voor d° blan
ken'.
Geen ruimte
ln binnen- en buitenland heeft Boé-
thelezi grote bewondering gewekt
door de manier waarop hij de rege
ring van premier Vorster in het de
fensief heeft gedrongen. Nadat Vor
ster de Zoeloe's voor de zoveelste keer
te verstaan had gegeven dat er niet te
praten viel over gebiedsuitbreiding
van KwaZoeloe anders dan op basis
van de Bantoetrust- en grondwet van
1936, die voorziet in enkele kleinere
grenscorrecties, liet Boethelezi wet,en:
'De regering van KwaZoeloe is niet
bereid op die basis met de regering
van Zuid-Afrika te onderhandelen
over consolidatievoonstellen (die de
autonomie van het gebied moeten re
gelen, red.) maar zal zich neerleggen,
bij eenzijdige besluiten van de blanke
minderheidsregering zoals zij in het
verleden altijd gedaan heeft Hoewel
wij aanvaarden dat wij maehleloos
zijn, zoals alle zwarte mensen in dit
land, kunnen we niet aanvaarden, dat
we gebruikt worden om de indruk te
wekken dat we in deze omstandighe
den ruimte hebben voor onderhande
len terwijl dat in werkelijkheid hele
maal niet zo is. We willen dus duide
lijk stellen dat de beoogde consolida
tie'voor het huis van afgevaardigden
van KwaZoeloe onaanvaardbaar is en
dat wij ons daarbij neerleggen zoals
we ons hebben neergelegd bij beslui
ten die verschillende blanke minder
heidsregeringen ons hebben opgedron
gen als hun dat uitkwam, zonder enig
overleg vooraf'.
Politieke gevangenen
Bij besprekingen die de verschillende
bantoestanleiders vorig' jaar met pre
mie^ Vorster gevoerd hebben, heeft
vooral Boethelezi ook aangedrongen
op vrijlating van de politieke gevan
genen in Zuid-Afrika. Over die be
sprekingen zelf merkte Boethelezi op:
'De regering heeft gepraat en wij
zwarte leiders moesten luisteren. Er
zal een nieuwe basis voor dit soort
gesprekken gevonden moeten worden.
Ik moet de nadruk leggen op het feit
dat de premier ons gerespecteerd
heeft. Hij heeft niet neerbuigend ge
praat of zoals een baas met zijn slaaf.
Hij heeft beklemtoond dat zijn deur
altijd voor ons open staat. Maar wat
Gatsha Boethelezi
mij betreft is dit zinloos en een
fagade als de éne kant alle operaties
uitvoert en de andere kant alle 'co'
van coöperatie'.
Boethelezi had onder andere aange
voerd dat de politieke gevangenen een
belangrijke rol zouden kunnen spelen
bij de ontwikkeling van de bantoe-
stans. Vorster wilde er niet van we
ten. 'Zolang hij leefde zou dat niet
gebeuren. In een telegram aan de
engelstalige studentenveneniging NU-
SAS, die aktie voert in Zuid-Afrika
voor de politieke gevangenen, zei Boe
thelezi onlangs: 'Niemand zal vrij zijn
tenzij er een werkelijke dialoog komt
waarbij alle politieke krachten in
Zuid-Afrika worden betrokken, inclu
sief de 'gebanden', de gevangenen, de
politieke gevangenen en de pojitieke
vluchtelingen. Nu de Nationale partij
op het toppunt van haar macht is
is het tijd een gebaar te maken
naar de stemlozen en de beroofden
door sommige van onze leiders vrij te
laten en door sommigen van de vluch
telingen toe te laten zich bij ons aan
te sluiten in de dialoog die nu aan de
gang is.
Federatie
Wat Boethelezi voor ogen staat is een
federatief Zuid-Afrika. Bantoestans,
uiteraard met herziene grenzen, zou
den de basis moeten vormen van zo'n
federatie. Dat Zuid-Afrika zou moeten
bestaan uit staten waarin de belangen
van een of andere Afrikaanse bevol
kingsgroep overheersen, staten waarin
de belangen van de blanken prevale
ren en speciale of federale staten die
een multi-nationaal karakter hebben
of waarin geen speciaal groepsbelang
de overhand zal hebben. Via onder
handelingen zouden de grenzen van
de deelstaten vastgesteld moeten wor
den.
Iedere deelstaat zou ook zijn eigen
politiemacht moeten krijgen. Alleen in
het geval van het uitroepen van de
noodtoestand zal de federale politie in
mogen grijpen. 'De exclusieve contro
le over militaire en veiligheidszaken
door blanken is oorzaak van veel
wrok en wantrouwen bij de Afrika-1
nen, sinds duidelijk is dat de blanken
ons ook wantrouwen. In de toekomst
zal dit een gedeelde last moeten zijn.
Een KwaZoeloe-regering zonder een
of andere para-militaire macht die
ka;i patrouilleren langs onze eigen
grenzen en die onze bezittingen kan
bewaken, lijkt op een stier zonder
horens en als dat zo zou blijven, zou
dat betekenen dat we nog steeds gijze
laars van de blanken zouden zijn en
alleen in naam onafhankelijk', aldus
Boethelezi in een rede die hij begin
dit jaar in Kaapstad heeft gehouden.
Tussen twee vuren
Boethelezi is zeker niet bij iedereen
populair. Veel blanken vinden hem te
radikaal, veel zwarten verwijten hem
collaboratie met het regime van Vor
ster. In het Zuidafrikaanse parlement
werd vorig jaar een debat gevoerd
over de bantoestan-politiek en daarin
merkte minister van bantoebestuur,
M. C. Botha, op: 'Wij moeten het
bewijs leveren van onze geestelijke
rijpheid. We moeten beheerst en be
schaafd optreden. Opvoeden is een
zeer veeleisende taak, maar het is
onze plicht. We moeten de bantoelei
ders te verstaan geven dat er een
grens is waarbinnen zij hun gedach
ten moeten uitspreken'. Scherpe kri
tiek werd geleverd op die blanken
die, volgens sommige blanke parle
mentsleden, de bantoeleiders voor
hun eigen karretjes probeerden te
spannen. In dit verband werden de
namen van dr. Beyers Naudé, de
schrijver Alan Paton en Franz Auer-
bach van het Christelijk Instituut ge
noemd.
Boethelezi heeft in een interview in
Africa Report (maart-april 1973) zelf
commentaar gegeven op de beschuldi
ging van collaboratie. 'Er is geen
alternatief voor deze politiek. Ieder
een die zegt dat we gescheiden ont
wikkeling rechtvaardigen door voor
mensen te werken binnen het enige
kader waarin wé voor ze kunnen
werken, praat onzin. Want er is in
Zuid-Afrika geen uolitiek toegestaan
buiten het raamwerk van de regerings-
politiek. Toen we ontdekt hadden dat
dit het geval is en de regering ons
duidelijk had gemaakt dat we in feite
in deze. zaak geen keus hadden en
mijn volk me toen vroeg hen te
dienen in mijn huidige functie, had
ik een morele verplichting voor hen
te werken binnen het beperkte ge
zichtsveld waarin het hen in Zuid-
Afrika toegestaan wordt politiek te
bedrijven, ondanks mijn eigen reser
ves met betrekking tot de filosofie
van de apartheid'.
Maar was het niet beter geweest alle
samenwerking dan maar te weigeren
om collaboratie te voorkomen?
'Ik denk dat dit een arrogant advies
is dat mensen op een afstand ons
graag geven. Ik denk dat de
mensen in Zuid-Afrika zelf intelligent
genoeg zijn om precies te weten wat
we proberen te doen. Zij weten dat
we geen keus hebben; zij kennen dp
grenzen waarbinnen we moeten wer
ken'.
Explosief
In een eerder interview met het En
gelse dagblad The Guardian merkte
Boethelezi op: 'Ik zie mijn jonge men
sen en ik realiseer mij hoe potentieel
explosief de situatiein Zuid-Afrika
werkelijk 'is. We zitten op een tijd
bom, daar maak ik geen geheim van.
Ik kan niet zeggen wanneer de explo
sie zal komen, maar ik doe niet alsof
de explosie niet zal komen. Ik geloof
dat eenmaal duidelijk zal worden wel
ke politiek de blanke Afrikanen wer
kelijk voeren. Als zij hun dromen
niet in werkelijkheid kunnen omzet
ten, geloof ik dat de wereld door zal
krijgen wat die dromen in werkelijk
heid voorstellen. Maar ik kan niet
speculeren over een beleid dat het
mijne niet is. Weilicht is het enig
alternatief revolutie. Maar de Afrika
nen in dit land zijn niet gewapend.
Hoe zouden we kunnen hopen een
land te verslaan dat ieder jaar 300
miljoen rand (dat was in 1972, toen
Boethelezi dit zei ongeveer 1,5 mil
jard gulden - H.L.) aan defensie uit
geeft en dat iedere 18-jarige jongen
traint voor militaire dienst? Ik
hou van mijn volk. Ik wil niet dat ze
afgeslacht worden. Ik wil geen instru
ment van revolutie zijn. Ik wil geen
revolutie aandrijven. Maar juist om
dat ik een vreedzame houding heb,
verheel ik niet dat iemand anders de
revolutie wellicht zal beginnen. Ik
beweer niet dat dit niet kan gebeu
ren'.
Mensen die in Boethelezi een Afri
kaanse leider zien die de blanken in
Zuid-Afrika wellicht hun laatste kans
biedt, maken zich ernstig zorgen over
zijn toekomst. Reeds enkele- malen is
een aanslag op zijn leven gepleegd.
Binnenkort ve—chijni een nummer
van Kairos-berichten dat helemaal
gewijd zal zijn aan de zogenaamde
thuislanden-politiek. U kunt het be
stellen bij Werkgroep Kairos, Corn.
Houtmanstraat 17, Utrecht. Losse
nummers 1,25. Abonnementen 7,50)
