Athene: help ons
de Turken
sraël bestookt
amp in Libanon
Onrust op
St.-Maarten
In deze krant
WASAUTOMATEN
499,
1?.
Veertig jaar burgemeester Kaper betaalt vlucht
Cyprus-overleg in Genève weer muurvast
lanning bij grenzen stijgt
Water daalt in Bangladesj
ogezegd
D
Konijnen met hamer gedood
Leven 0,4 pet
duurder in juli
Regering en
kerken helpen
Bangladesj
VS voorspelt
ernstige daling
van graanoogst
Boerenorganisatie
wil 'harde lijn'
Eerste kennismaking
Abonneer eens iemand:
uw Ford-leverancier?
Zeesleper kan
vanavond bij
'Metula' zijn
Nieuwe Leidse Courant
IRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1974
55ste jaargang no, 112
HAARLEMMERSTRAAT
J 250
LEIDEN
Alle bekende merken
nstraat 37
Postbus 76 Telefoon 31441 Gironr. 269274 t.n.v. B.V. De Christelijke Pers, Amsterdam Abonnement 12,02 per maand, per kwartaal 36,05 Afd. Bezorging vanaf 08.30 uur
X
Van een verslaggever
HAAFTEN Een bijzonder
jubileum wordt vrijdag ge
vierd in het Gelderse Haaf-
ten, een landelijke gemeente
ten oosten van Gorinchem,
burgemeester H. A. van Wil
ligen herdenkt dan dat hij
veertig jaar geleden zijn werk
in Haaften begon.
Zo'n jubileum komt zelden
voor: een burgemeester be
gint op zijn vroegst op 25-
jarige leeftijd en gaat op 65-
jarige leeftijd met pensioen.
De heer Van Wiligen is- 67;
hij mocht een paar jaar blij
ven omdat zijn gemeente be
trokken is bij een gemeente
lijke herindeling.
LOEANDA (Reuter) Een
kaper heeft de piloot van een
licht chartervliegtuig ge
dwongen hem van Angola
naar Zuidwest-Afrika (Na
mibië te vliegenen
heeft daarop prompt de hele
reis betaald. Dit heeft de pi
loot van het toestel verteld
in Loeanda. De onbekende
passagier had het vliegtuigje
gehuurd om hem van een
stad in zuid-Angola naar de
grens met Namibië te bren
gen. Toen het toestel de
plaats van bestemming na
derde dwong de man de pi-
loat door te vliegen naar een
landingsstrook in Namibië.
.[ROET, TEL AVIV (AP, Reuter, UPI) Israëlische kanon-
lVer( rhoten liehben gisteren het Palestijnse vluchtelingenkamp Al
tjiedieli bij Tyrus in het zuiden van Libanon beschoten,
het kamp leven ongeveer twaalfduizend Palestijnen. Het is
op één na grootste Palestijnse vluchtelingenkamp in Libanon.
'kee
sling
menli
tslie
Ider
tenv
en
-d.
gs.
ha
ATHENE, GENEVE (AP, Reuter, UPI) Griekenland heeft de vijf perma
nente leden van de Veiligheidsraad de VS, de Sowjet-Unie, Frankrijk, En
geland en China opgeroepen maatregelen te nemen om te voorkomen dat
er oorlog uitbreekt tussen Griekenland en Turkije over de kwestie-Cyprus.
aanval werd uitgevoerd door vier
jnneerboten die onder dekking
gevechtsvliegtuigen tot actie over-
en. Uit Beiroet is gemeld dat
bij een burger is gedood en vier
sen zijn gewond. Volgens het Pa-
jnse persbureau WAFA hadden
stijnen de kannonneerboten tot
aftocht gedwongen en was één
geraakt en in brand gevlogen. In
Aviv is slechts meegedeeld dat
ëlische kanonneerboten bij de Li-
,se kust in actie waren gekomen.
Palestijnse kamp is in de afgelo-
maanden al enkele keren door de
ilische luchtmacht aangevallen,
actie van gisteren was de eerste
8 juli waarbij de marine werd
it. Op die datum drongen Israë-
marinecommando's drie haven-
tussen Sidon en Tyrus binnen en
dertig scheepjes vernietigd,
volgens Tej Aviv 'Libanese ge-
tsvaartuigen' waren. Israël zegt
de Palestijnse commando's deze
intjes gebruiken voor guerrilla-
'allcn op Israël. Gisteren is uit
Aviv vernomen dat de kanonneer-
Vactie gericht was tegen een ge-
vv in het Palestijnse kamp dat als
fdltwartier werd gebruikt voor Pa-
ijnse commando's en dat vanuit
gebouw afgelopen vrijdag een ac-
ïrk-
17 au
koks
3 kol
tats
nen de grenzen van mijn
cht en bekwaamheid, zal ik de
sident zijn van de zwarte,
ine, rode en blanke Amerika-
van de jeugd en de ouderen,
de strijdsters voor vrouwën-
QJncipatie tot de mannelijke
ivinisten en van allen daar
lenin, van armen en rijken,
de in Amerika geborenen en
rochinieuwe immigranten, van de
kers achter de draaibank of
d; vaj bureau, in de mijnen of op
land, van christenen, joden,
r vai lems, boeddhisten en atheïs-
,|v— als er tenminste nog athe-
n zijn na alles wat wij hebben
"gemaakt.
President Gerald Rudolph Ford.
IJl/armer
an liet zuiden uit geleidelijk
pklaringen. Vrij zonnig weer en
de meeste plaatsen droog,
einig wind, maar in de middag
jian de kust wind van zee. Maxi-
um temperaturen van 21 gra
in op de Wadden tot 29 graden
het oosten van het land.
0RGEN EN OVERMORGEN:
ij warm met plaatselijk regen-
onweersbuien.
orgen zon op: 05.23
onder: 20.05
maan op: 02.11
onder: 18.23
tie tegen Israël was ondernomen.
De Libanese pers heeft gisteren be
richt dat de Palestijnse guerrilleros
zich terugtrekken uit Rachaya el
Foukhar, de hoofdstad van 'Fatach-
land' in zuidelijk Libanon. 'Fatach-
land' is een gebiedsdeel langs de Is
raëlische grens dat door de Palestij
nen wordt beheerst. De ontruiming
zou op bevel van Jasser Arafat, leider g
van de overkoepelende Palestijnse be-
vrijdingsorganisaties, zijn geschied. [i
Militaire zegslieden in Israël hebben
gisteren gemeld dat Syrië zware artil-
lerie heeft overgebracht naar het ge- |j
bied langs de bufferzone op de vlakte
van Golan. Krachtens het troepen* ij
scheidingsakkoord van 5 juni mag in
dit gebied slechts lichte artillerie aan- j
wezig zijn. Israël heeft nu geweigerd
de landmijnen te laten verwijderen,
die in de bufferzone zijn geplaatst.
Volgens Israël heeft Syrië ook militai
ren overgebracht naar de krachtens
het akkoord, gedemilitariseerde stad f
Koeneitra op de vlakte van Golan.
Zie verder pagina C
Extra-politie naar
eiland in de IFest
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Op St. Maarten
het grootste van de drie Bo
venwindse eilanden van de Ne
derlandse Antillen heerst on
rust. Het kantoor van het eiland
bestuur in de stad Philipsburg is
afgebrand, evenals de woning
van gezaghebber Van Delden. De
brand is waarschijnlijk aangesto
ken. Er is 25 man extra politie
personeel op het eiland ingezet.
De moeilijkheden zijn zondag al be
gonnen, toen een staking uitbrak bij
het Japanse visbedrijf 'Curagao Pione-
ring Company'. Dertien havenarbei
ders weigerden een schip te lossen,
voordat er onderhandelingen met de
vakbond zouden zijn begonnen over
betere lonen.
De dertien man werden echter maan
dag prompt ontslagfen. Dat vormde de
aanleiding voor de vakbond om een
actie tegen het schip te ondernemen.
De politie echter sloot de 'pier, waar
het schip lag, af.
Brand
Daarop trokken de betogers de stad
in, waar het erg onrustig werd. De
onrust bereikte een hoogtepunt door
de brand in het bestuursgebouw. Daar
zijn de kantoren van de gezaghebber
(de hoogste plaatselijke bestuurder, te
vergelijken met een burgemeester in
Nederland) en de gedeputeerden (de
gekozen bestuurders, te vergelijken
met Nederlandse wethouders) geves
tigd. Ook de administratie van de
eiland-financiën en de afdeling onder
wijs brandden af. Bij de afdeling
financiën is een groot aantal declara
ties met bewijsstukken verloren ge
gaan. Er was reeds een grote achter
stand in de inning van de belastingen.
In Willemstad op Curagao heeft de
Antilliaanse premier Evertsz zijn reis
naar Santo Domingo afgezegd. De An
tilliaanse minister van verkeer Voges
is als afgevaardigde van de regering
naar St.-Maarten gegaan. De heer Vo
ges is zelf afkomstig van de Boven
windse eilanden
Minister-president Den Uyl zei giste
ren dat er voor hem geen reden is
Sint-Maarten over te slaan tijdens zijn
bezoek aan de Nederlandse Antillen
Den Uyl vertrekt vandaag.
Zie ook pagina 5
ARNHEM Onbekenden hebben
twaalf konijnen met een hamer dood
geslagen. De eigenaar van de dieren
zag dat zijn schuurtje beschadigd was
en vond binnenin de dode konijnen.
De politie stelt een onderzoek in.
Athene deed de oproep nadat was
gebleken dat op het overleg in Genè
ve, over een regeling van de grond
wettelijke status van Cyprus, muur
vast was komen te zitten. Op Cyprus
zijn gisteren zowel de Britse als de
VN-troepen in staat van alarm ge
bracht. Honderden Grieks-Cyprische
gezinnen hebben Nicosia en andere
delen van het eiland, waar Turkse
troepen gestationeerd zijn verlaten,
uit vrees voor een hervatting van de
strijd. In de frontlinies hebben zowel
Turkse als Grieks-Cyprische troepen
hun stellingen versterkt. Aan beide
zijden van de bestandslijn is melding
gemaakt van activiteiten.
Henry Kissinger, de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken, heeft
gisteren in allerijl boodschappen ge
stuurd naar Griekenland en Turkije
om een nieuwe oorlog tussen de twee
NAVO-landen te voorkomen.
De dreiging van een gewapend con
flict tussen Grieken en Turken nam
gisteravond toe nadat de besprekingen
in Genve in een chaotische sfeer wa
ren terechtgekomen en Griekenland
door Turkije onder zeer zware druk
was gezet een Turkse regeling voor
Cyprus te aanvaarden.
Pogingen van de Britse minister van
buitenlandse zaken James Callaghan
en van de waarnemend president van
Cyprus, Glafkos Klerides, het overleg
voor 36 tot 48 uur op te schorten zijn
mislukt. Turkije verwierp bij monde
van minister van buitenlandse zaken
Turan Gunes hardnekkig enig uitstel
van het overleg, waarvoor de partijen
gisteravond in plenum waren bijeen
gekomen.
ren met Klerides aan het overleg in
Genève deelnam.
Ultimatum
Zondagavond had Turkije onomwon-
Deze inwoner van het door overstromingen geteisterde Bangladesj probeert Van een verslaggever
zijn voertuig in veiligheid te brengen. Het water is op de meeste plaatsen aan
het dalen, maar de totale omvang der catastrofe is nog lang niet vast te stellen.
Naar schatting hebben ongeveer 3000 mensen het leven verloren door de water
overlast, die verder in het hele land chaos en verwarring heeft gesticht.
(ADVERTENTIE)
rn
Van een verslaggever
DEN HAAG-UTRECHT De rege
ring en de Nederlandse kerken heb
ben samen bijna anderhalf miljoen
gulden ter beschikking gesteld voor
hulpverlening aan het door ovrestro-
mingen getroffen Bangladesj.
Minister Pronk stelde een miljoen
gulden ter beschikking, welk bedrag
zal worden overgemaakt aan de ram
penorganisatie van de Verenigde Na
ties. De hulpverlenende instanties van
de Nederlandse kerken geven 425.000
gulden via de Wereldraad van Kerken
en de rooms-katholieke hulporganisa
tie Caritas. Deze week zal aan alle
kerkelijke gemeenten en parochies ge
vraagd worden zich met Bangladesj
bezig te houden. Ook de 'Wilde Gan
zen' zullen zondag voor dit doel vlie
gen.
Rechtstreekse bijdragen kunnen ge
stort worden op giro 2211 van het
algemeen diakonaal bureau van de
gereformeerde kerken in Utrecht; giro
S685 van de generale diakonale raad
van de hervormde kerk te Utrecht;
giro 5261 van de stichting oecumeni
sche hulp te Utrecht; giro 1111222
van de stichting Mensen in nood te
Den Bosch; giro 40000 van de Wilde
Ganzen te Hilversum.
WASHINGTON Het Amerikaanse
ministerie van landbouw heeft de ern
stigste daling in de Amerikaanse graan
oogst sedert twintig jaar voorspeld en
gewaarschuwd voor hogere prijzen en
mogelijke vermindering van de voed
selhulp aan landen overzee volgend
jaar. Een slechte oogst zal ook dwin
gen tot een vermindering van de
graanverkopen aan het buitenland
(graan is een belangrijk exportartikel
in de VS). Dit heeft de onderminister
van landbouw, Richard Bell, meege
deeld.
De voedselprijzen zullen volgend jaar
weer omhoog gaan als het tekort
voelbaar begint te worden en de ver
hogingen voor veevoederprijzen zul
len leiden tot een verminderde pro-
duktie van varkens en pluimvee, zo
zei een econoom van het ministerie.
De grote droogte in het Midden-Wes
ten van de VS leidde ertoe dat de
meeste voorspellingen inzake dc oogst
moesten worden herzien.
UTRECHT Het Koninklijk Neder
landse Landbouwcomité wil in de toe
komst een hardere lijn volgen. Dit
heeft het hoofdbestuur van het KNLC
(één van de drie grote boeren organi
saties) uitgesproken na een vergade
ring in Utrecht, waar de gebeurtenis
sen van de laatste weken besproken
werden. Volgens het hoofdbestuur is
uit vele spontane reacties van boeren
en tuinders en ook tijdens de demon
stratie van zaterdag de ontvredenheid
van boeren en tuinders duidelijk ge
bleken.
Zie verder pagina 5
Rabbi kon niet weg"
TEL AVIV (UPI) Rabbi Meir
Kahane, de vroegere leider van de
Jewish Defense League, heeft tever
geefs geprobeerd Israël te verlaten.
Hij vertelde journalisten, dat hij op
het laatste moment uit een vliegtuig
was gehaald, dat hem naar de Vere
nigde Staten moest brengen. Kahane
moet in Tel Aviv terecht staan voor
wapensmokkel en mag daarom het
land niet uit.
DEN HAAG —Van midden juni tot
midden juli is het levensonderhoud
in ons land viertiende procent duur
der geworden. De stijging van het
prijsindexcijfer voor de gezinscom-
sumptie sedert het begin van het jaar
bedraagt nu 5.7 procent.
Vijftig procent van alle goederen en
diensten, waarvan het Centraal Bu
reau voor de Statistiek de prijzen
ver:amelt, bleken in juli in prijs
gestegen te zijn. Stijging deed zich
onder meer voor bij brood, verse
groenten en vers fruit, suiker, dran
ken, bloemen en planten, huishoude
lijke artikelen, clelrtriciteit en dagbla
den, artsen- en specialisten-honoraria,
kraamverpleging en ziekenhuistarie
ven. Prijsdalingen deden zich voor bij
28 procent van de goederen.
[NAAM:
I STRAAT:
De nieuwe president van de Verenigde Staten
is ook een beetje ónze president. Daarom
in deze krant ruime aandacht voor zijn eerste
grote redevoering. Zo kan iedereen de
nieuwe man een beetje leren kennen.
Trouw/Kwartet luistert voor u meeals de
president spreekt.
NIEUWE ABONNEE
GIRO: PLAATS:
Wenst abonnement op:
TROUW Q
DE ROTTERDAMMER
NIEUWE HAAGSE CRT.
NIEUWE LEIDSE CRT.
DORDTS DAGBLAD
(aankruisen a.u.b.)
Betaalt per maand/kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Adres
Plaats:
IK ONTVANG GRAAG:
Artikelen-serie 'Ondernemings
raden' door prof. dr. H. J. van
Zuthem.
Gezellige rookverdrijver.
Altijd paraatmap briefpa-
pier en pen).
Schrijf op de envelop: De Chr. Pers, antwoordnummer 2792, A'dam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
Washington
Turan Gunes, de Turkse minister
van buitenlandse zaken.
den laten weten dat Athene zich bin
nen 24 uur akkoord moest verklaren
met het Turkse voorstel voor een
verdeling van Cyprus in autonome
Griekse en Turkse gebieden. Maar de
Griekse vertegenwoordiger, minister
van buitenlandse zaken, George Ma-
vros, liet weten dat 'niet onderhan
deld kan worden' over een verdeling
van het eiland in een autonoom
Grieks en een aantal autonome Turk
se gebieden in een federale vorm.
Volgens het Turkse voorstel moet op
Cyprus het gebied rond de havenstad
Kyrenia één groot Turks kanton wor
den. Dit komt neer op 17 procent van
het grondgebied van Cyprus. Ver
spreid over het eiland moeten nog
vijf andere Turkse kantons komen in
gebieden waar veel Turks-Cyprische
burgers wonen. Dit zou neerkomen op
een totaal Turks gebied van 33 pro
cent van het Cyprische grondgebied.
De Grieken voeren daartegen aan dat
slechts 18 pet. van de Cyprioten
Turks zijn en dat men daarom geen
recht kan hebben op 33 procent van
het land.
Glafkos Klerides, zelf Grieks-Cyprioot,
heeft verklaard dat hij de Turks-
Cyprioten zelfbestuur binnen hun ei
gen gemeenschappen wil aanbieden.
Maar een geografische verdeling van
het eiland wenste Klerides niet. Rauf
Denktasj, vice-president en leider van
de Turkssprekende minderheid, noem
de de voorstellen van Klerides onaan
vaardbaar. Evenals Turkije wil Denk
tasj een afzonderlijke Turks-Cyprische
federale staat in noordelijk Cyprus.
'Wij willen veiligheid en Klerides'
voorstel zal niet tot de veiligheid
bijdragen', aldus Denktasj, die giste-
In Washington heeft Robert Ander
son, perswoordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaken, meege
deeld dat de VS erkennen dat 'de
positie van de Turkse gemeenschap op
Cyprus aanzienlijke verbetering en
bescherming vereist. Wij hebben
steun verleend aan het verschaffen
van een grotere mate van autonomie
aan de Turkse gemeenschap. Hoe de
VS dit precies in een regeling uitge
werkt zouden willen zien werd echter
niet meegedeeld.
Het officiële Griekse standpunt inzake
Cyprus is gisteren uiteengezet in een
communiqué van de Griekse ambassa
de in Parijs.
Daarin wordt gezegd:
Griekenland erkeni Makarios als
de gekozen president van Cyprus.
Over zijn terugkeer moet het Cypri
sche volk beslissen;
Cyprus moet volledig worden gede
militariseerd;
de eerste stap moet daarom de
terugtrekking zijn van de Turkse inva
siemacht van het eiland;
Griekenland is in dat geval bereid
de Griekse officieren en soldaten van
het eiland weg te halen.
Zondag eerste poging?
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Als alles goed gaat
zal de zeesleper Zwarte Zee zondag
??An««n.eerste P°?inS d°en om de
210.000 ton metende tanker Metula
vlot te trekken. Deze mammoettanker
van Shell zit sinds afgelopen zaterdag
vast in de Straat van Magellaan.
De Zwarte Zee kan vanavond bij het
gehavende schip zijn. De Nederlandse
zeesleper zal proberen zondag bij
hoog tij het karwei te klaren.
In een radioboodschap aan Shell Tan
kers Nederland BV heeft kapitein F.
Minkels meegedeeld dat de Metual
thans geen olie meer verliest. Een
Argentijns schip had maandag een
olievlek van vijftig kilometer waarge
nomen. Ook vliegtuigen van de Chi
leense marine hebben een grote olie
vlek geconstateerd. Shell Tankers Ne
derland BV schat dat het schip enkele
duizenden tonnen olie heeft verloren,
dat uit een tank in het voorschip is
weggestroomd.
Kapitein Minkels meldde verder dat
hij maandagmiddag een inspectietoch
op het schip heeft gemaakt Hij had
geconstateerd dat de pompkamer nog
geheel intact is. Ook het schot tussen
het ladinggedeelte en het achterstip is
nog aanwezig. De Metula, die in 1968
in Japan is gebouwd, heeft vijftig
miljoen gulden gekost.
Binnenland
Kleuter-tv in opmars4
Musea duurder -5
Nieuwe wegen voor
gezondheidszorg 5 en 7
Buitenland
Geen vrijheid in Chili 6
Fords rede valt goed6
Kerk
Wereldraad schrijft
grote banken 2
Sport
Brokamp ligt eruit9
Economie
Akzo vooruil 11
Estel optimistisch 11
Nieuwe boeken
Lezers schrijven
Hadlo en tv
Strips, feuilleton
Puzzel
Commentaar
Dichtbij en verder
Weer, oproep toeristen
Beurs
