Opkomst en val van een presiden
Watergate - de inbraak van de eeuw
Het eerste bericht
Polities
schandaal
in VS
onthuld
TROUW/KWiAiRTET VRIJDAG 9 AUGUSTUS 1974
BUITENLAND I!
Nixon als leerling van het College in Whittier een voorstad van Los Angeles. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Nixon officier van een transportcommando van t
marine-luchtvaartdienst in de Stille Oceaan.
In 1950 werd Nixon ingezworen als senator.
In de ovalen kamer. Nixon overlegt met zijn nieuwe minister van buitenlandse zaken Kissinger. Hij
wordt daarbij geflankeerd door zijn twee dubieuze beschermengelen Ehrlichman (links) en Haldeman
(rechts).
Vanaf het begin heeft ook onze
krant (naar nu wel bewezen is:
terecht) veel aandacht besteed
aan wat later het Watergate-
schandaal werd genoemd. Het be
richt rechts stond op 21 juni 1972
op de voorpagina, nauwelijks vier
dagen na de inbraak in het ge
bouw van de Democraten, de tefj
genstanders van Nixon.
De ironie wil dat een dag tevo?
ren (20 juni 1972) een beslissin;
van het Amerikaanse hooggfl
rechtshof over het aftappen va na
de telefoon in de krant stond (onfï
der)
Aftappen telefoon
in Amerika beknot
WASHINGTON (Reuter, UPI> Het
Amerikaanse Hooggerechtshof heeft
eenstemmig beslist dat de regering
niet langer tonder gerechtelijke toe.' 1
stemming telefoongesprekken msg la- i
ten aftappen vin organisiuei of per*
sonen, die van ondermijnende activi-
teiten worden verdacht. Tot nog toe
gold de omstreden praktik, dat u>e-
stemming van het ministerie van jus
titie voldoer.de was.
Een bezwaar la. dat de beperking
slechts gevallen betreft, waar het gaat
om het bewaken van de binnenlandse
'(Vijanden'. Als de veiligheid van de
stafct van buitenaf wordt bedreigd, mo
gen ook in de toekomst 'zonder toe
stemming van de rechter gesprekken
worden afgetapt. Van deze mogelijk-
"-td-kan misbruik worden gemaakt
WASHINGTON (Reuter. UPI, AP)
Het is verkiezingstijd ia Amerika en
dua trekken pollüeke schandalen er
nu meer de aandacht dan in 'normale'
omstandigheden. De Demoeraten heb
ben gisteren bij een rechtbank in
Waahington een schadevergeoding ge-
1 eist van een miljoen dollar van de
i Republikeinse commissie voor de her*
r verkiezing van president Nixon, ons
dat deie «mmlssle de band zon heb
ben gehad ln pogingen aflulsterappa.
ratuar tin te brengen ln het hoofd»
kwartier van de Democratische partli
Op dat aoofdkwxrtier zijn vorige!
wedt .zaterdag vijf mannen gearrea- f
teerd, die aflulaterapparaten zonden 1
hebben willen aanbrengen en die tele
foongesprekken hadden afgetapt. De
vijf zitten ln een politiecel en hebben
niet gevraagd op borgtocht te worden
vrijgelaten. De Amerikaanse federale
recherche FBI «telt een ondcoock In.
tv.van het
Het befaamd geworden 'keuken-debat', dat Nixon in 1959 als vice-president bij een bezoek aan een ten
toonstelling in Moskou voerde met de Sowjetleider Nikita Sergewitsj Chroestsjew.
Nixons eerste politieke campagne in 1946 gold een zetel in het Huis
van Afgevaardigden voor Californië.
Het hoogtepunt van Nixons presidentiële loopbaan: zijn bezoek aan
China met zijn vrouw Pat. Geheel links zijn toenmalige minister van
buitenlandse zaken Rogers. Het bezoek markeerd de verrassende
wending in dc Chinees-Amerikaanse betrekkingen dat onder zijn be
wind tot stand kwam.
WASHINGTON (Reuter) De
explosie van Watergate is zo hard
aangekomen omdat Nixons 'stijl'
van regeren al veel langer span
ning en ressentiment had opge
roepen. Hij had een team om zich
heen verzameld van buiten de po
litieke wereld dat hondsloyaal je
gens hem was maar tezeer
vreemd aan de gebruikelijke po
litieke omgangsvormen en vaak
ook bruut jegens volksvertegen
woordigers en journalisten.
Watergate is de naam van een com
plex kantoren en apartementen waar
in het nationale comité van de Demo
cratische partij zijn hoofdkwartier
heeft. In de vroege morgenuren van
17 juni 1972 pakte de politie
gealarmeerd door een nachtwakter
daar vijf man op met electronische
afluistei-apparatuur. Een hunner was
'veiligheidschef van de 'Commissie
tot herverkiezing van de President' en
allen waren op verschillende tijden
bij de CIA betrokken geweest. In
september werden nóg twee mannen,
die relaties onderhielden met Nixons
persoonlijke staf, in verband met de
zelfde inbraak opgepakt.
Twee weken voor de verkiezingen in
november 1972 gewaagde presidents
kandidaat senator McGovern tijdens
zijn campagne van een reusachtig ge
heim spionnagefonds en van ten mi
ste vijftig agenten die door Nixons
campagnemakers waren ingehuurd om
verwarring en verdeeldheid te zaaien
onder de Democraten. Hij klaagde dat
deze indringers alleen voor Nixon
werkten en dat 'hun macht van hem
alleen afkomstig is.'
Maar McGoverns klacht viel nauwe
lijks op in het gebruikelijke geschet
ter in dit stadium van de presidents
campagne.
Na een jaar
Pas een Jaar later, na Nixons inaugu
ratie voor zijn tweede tenmijn, dat de
berechting van de zeven beklaagden
van Watergate neveneffecten kreeg
die uitgroeiden tot een nationaal
schandaal. De presiderende rechter
bracht die onder de aandacht door te
verklaren dat hij zeer onbevredigd
was gezien de raadselachtige manco's
in de gegevens voor het proces en dat
hij meer informatie wenste.
De pers met name twee jonge
verslaggevers van de Washington Post
die tijdens de presidentscampagne
niet in deze zaak 'geklommen' was,
had inmiddels haar eigen onderzoek
naar de beweerde geheime fondsen
voortgezet en de onthullingen spoel
den over de voorpagina's.
Tot midden-april 1973 bleven Nixons
woordvoerders de Watergate-zaak alè
een onbelangrijk incident afdoen.
Maar op 30 april kondigde het Witte
Huis het aftreden aan van Bob Halde
man, de stafchef van het Witte Huis,
en John Ehrlichman, zijn naaste advi
seur voor binnenlandse aangelegenhe
den. Dat waren de twee belangrijkste
figuren uit het team dat Nixon om
zich heen had verzameld. Haldeman is
inmiddels berecht en veroordeeld tot
minimaal twintig maanden gevange
nisstraf wegens zijn rol in het spion-
nage-apparaat van het Witte Huis.
Hoorzittingen
De volgende maand, in mei, begonnen
de verhoren die weldra in de richting
van Nixons persoonlijke betrokken
heid wezen de hoorzittingen van
de Senaatscommissie tot onderzoek
van Watergate. De per televisie uitge
zonden zittingen dde door de bemidde
ling van Amerikaanse communicatie
satellieten de halve wereld erbij be
trokken, leverden de beschuldiging
van de vroegere adviseur van het
Witte Huis, John Dean, op dat Nixon
alles afwist van de pogingen om de
Watergate-zaak in de doofpot te stop
pen. Toen kwam ook de onthulling
van de vroegere beambte van het
Witte Huis Alexander Butterfield dat
Nixon in het geheim al zijn gesprek
ken op de band placht vast te leggen.
De beschuldigingen van Dean en het
gevecht tussen Nixon en de gerechte
lijke instanties over het beschikbaar-
stellen van de geluidsbanden beheer
sten het politieke toneel in Washing
ton gedurende een groot deel van
1973 en vroeg in 1974.
Nixon bleef volhardend iedere betrok
kenheid bij de Watergate-zaak onten-
nen maar het vuur werd hem steeds
nader aan de schenen gelegd. Zijn
vroegere juridische adviseur Herbert
Kalmbach gaf toe de verbindingsman
te zijn geweest in de betalingen van
zwijggeld aan de Watergate-inbrekers.
Cox ontslagen
nuten, die volgens experts moest zij«.
veroorzaakt door moedwillige uitwis
jr f
sing.
bl
'g
.n
ls
iet®
De roep om impeachment begon pas
luid te klinken toen de president in
oktober 1973 besloot om de speciale
Watergate-aanklager Archibald Cox te
ontslaan omdat die een compromis
over het beschikbaaxstellen van de
geluidsbanden had afgewezen. De mi
nister van justitie Elliot Richardson
trad vervolgens af uit protest tegen
het ontslag van Cox.
Op 23 oktober 1973 begon het Huis
van Afgevaardigden de behandeling
van moties tot impeachment te over
wegen. De geloofwaardigheid van de
president werd ondermijnd toen bleek
dat sommige banden zoek waren en
dat één ervan een geheimzinnige on
derbreking vertoonde van achttien mi-
Opiniemetingen toonden een voort9
gaande erosie van de steun van hen<?
publiek voor de president maar zijl
getrouwen in het Congres bleven o]M
hem bouwen, zelfs gedurende hoorzii
tingen van juridische commissie vailw'
het Huis van Afgevaardigden toen eei r
reeks transcripties van banden wer< j
gepubliceerd die weinig vleiend voo 1
hem waren. De. afschriften bleken he
bewijs in te houden dat Nixon pel
soonlijk de betaling van zwijggeldei
aan de inbrekers had opgedragen.
Laatste actie
De commissie stemde voor de aanbe
veling tot impeachment van de presi
dent met slechts tien en elf van de 31
stemmen die hem in twee opeenvol
gende stemmingsronden nog bleken te
steunen.
Maar zelfs die steun was verkekeir
toen de president op 5 augustus
jongstleden erkende dat hij reeds zei
dagen na de inbraak van de doofpot j
underneming op de hoogte was er
zélf de opdracht had verstrekt om éei
verder onderzoek van de federale re
cherche (FBI) te doen stopzetten.
Met die bekentenis na twee j;
van verontwaardigde ontkenningen 1
was Nixons lot bezegeld.
an
jaatez'
Nixon (geheel rechts) tweede zoon van het echtpaar Frank en Han
nah Nixon op het dorp Yorba Linda in Californië.
